Superkomputery - kto może z nich korzystać? | Piotr Orzechowski, Monika Pacek, Bogusław Śmiech
Вставка
- Опубліковано 14 тра 2024
- 👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Docelowa moc obliczeniowa: 13 petaflopsów. To tyle co ponad 200 000 przeciętnych laptopów. Już od roku można na nim przeprowadzać skomplikowane obliczenia i modelowanie, jest dostępny za darmo dla polskich naukowców, a jego nazwa dobrze odzwierciedla skalę i to, jak poszczególne części współpracują ze sobą. Superkomputer Kraken pracuje w Centrum Informatycznym TASK na Politechnice Gdańskiej, opowiadają mi o nim dr inż. Piotr Orzechowski, mgr inż. Monika Pacek i mgr Bogusław Śmiech.
- Flops to jedna operacja zmiennoprzecinkowa na sekundę; peta znaczy 10 do piętnastej potęgi - wyjaśnia Monika Pacek, co pokazuje skalę szybkości Krakena. Co to takiego ten superkomputer? To klaster, czyli układ wielu komputerów połączonych superszybką, wydajną siecią. Co ważne, poszczególne części komunikują się ze sobą, więc niektóre procesy obliczeniowe można przyspieszyć, rozdzielając je na mniejsze zadania, realizowane przez poszczególne węzły. Korzysta z niego wielu użytkowników naraz. - Nie ma takiego programu, który mógłby z pełną mocą obliczeniową wykorzystać wszystkie węzły - opowiada Bogusław Śmiech. A co właściwie ma robić taki superkomputer? - Zapewnić środowisko obliczeniowe do prowadzenia badań dla naukowców - tłumaczy dr inż. Orzechowski.
Działa to tak: naukowiec loguje się na specjalny serwer dostępowy i zleca zadanie obliczeniowe dla Krakena. Komendy trzeba wpisać w wierszu poleceń, nie ma mowy o klikaniu w okienka. - To wygląda dokładnie jak na filmach o hakerach - śmieje się dr inż. Orzechowski. System szacuje, ile węzłów Krakena jest potrzebnych do wykonania danego obliczenia, po czym uruchamia zadanie, kiedy zwolni się tych węzłów odpowiednio dużo. Z pomocy superkomputerów korzystają naukowcy z przeróżnych dziedzin. Kraken przeprowadzał już obliczenia związane z modelowaniem cząsteczek w badaniach nad lekami, zanieczyszczeniem Bałtyku azotanami czy reakcją różnych kształtów przydrożnych barierek na zderzenie z autobusem. Popularny model prognozy pogody z IMGW to też jego sprawka!
W odcinku usłyszycie też, czy na superkomputerze można puścić Dooma, czym się gasi pożary w serwerowni, dlaczego archiwizacja danych na taśmach magnetycznych to świetny pomysł i dlaczego kilka scentralizowanych superkomputerów to lepsze rozwiązanie niż klaster na każdym wydziale.
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
00:00 - 01:15 Wstęp
01:15 - 9:12 Ile flopsów ma Kraken? Czym jest superkomputer?
9:12 - 19:18 Do czego wykorzystuje się superkomputery? Kto ma do nich dostęp i jak się do nich zalogować?
19:18 - 23:32 Symulacje wykonywane na Krakenie - prognozy pogody IMGW, zanieczyszczenie Bałtyku i wypadki autobusowe
23:32 - 29:01 Konserwacja i chłodzenie Krakena
29:01 - 34:46 Wsparcie informatyczne dla użytkowników
34:46 - 40:49 Co dzieje się w razie pożaru, utraty danych albo próby zhakowania?
40:49 - 46:00 Czy Kraken się zestarzeje?
46:00 - 49:08 Superkomputery, człowiek i sztuczna inteligencja
49:08 - 51:40 Kto wymyślił nazwę Kraken?
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka🎬
Już dawno mamy, conajmniej od 2001 roku.
Jak kupiłem mojego pierwszego kompa w obudowie Tower i przywiozłem do domu i pokazałem babci, spytałem: "I jak babcia, fajny?"
Ona powiedziała' "Super komputer!"
Super komputer to była Amiga 1200 z Pewexu w latach 90-tych. Wspominam do dzisiaj
😅 Czyli można powiedzieć, że superkomputery zawdzięczamy Twojej babci.
Pamietam jak w roku '86 i '87 w Ośrodku Obliczeniowym PG zostawiało się programy na RIADa w postaci "cegiełek" kart dziurkowanych, aby za jaikiś czas (chyba najczęściej następnego dnia) odebrać wyniki w formie wydruku. Przy pierwszych podejściach były to zwykle błędy kompilacji. Pozdrawiam studentów, absolwentów i kadrę PG, absolwent 1991.
Zużyte karty tata mi przynosił do zabawy :D
Dziękuję, jak zwykle ciekawy temat
Ze sporym niedowierzaniem (samemu sobie) przyznać muszę, że na mój "politechniczny" sposób kocham pracę jaką Pani wykonuje. Piekielnie trudną pracę "popularyzatorki nauki". Podziwiam jednak najbardziej , nieco "Don Kichot'owską", nieustępliwość!
Pierwszy raz słyszę opinię kogoś kto rozumie jak działa AI, wszędzi clickbajty że robocop unicestwi cywilizację ludzi ... świetnie się słucha, gratki
przypomnij sobie gdzie AI-podobne systemy były dekadę temu, oszacuj gdzie w tym tempie zajdą za dekadę czy dwie.
@@bogaczew nauczanie maszynowe czy sieci nueronowe to nic nowego ale ludzie uwielbiaja marketing
❤ Dziękuję i pozdrawiam
Kupcie kamerę to wam liczba subow skoczy 3x. Szkoda marnować taki potencjał 😿
Jako absolwent Politechniki Gdańskiej, pozdrawiam wykładowców i studentów :)
Dziękuję.
Prognozowanie pogody na superkomputerach? To teraz już wiem, czemu prognozy pogody dla Suwałk są zgodne z rzeczywistością w trzech przypadkach na dziesięć :)
Odpal tv czy tam program z pogodą i co jakiś czas podają sprawdzalność. Tam zawsze jest powyżej 85%... Więc albo kłamiesz albo kłamie tv. A szanownego kolegi o takie bezeceństwa nie będę podejrzewał 👍
@@adamgrochowski8390 Zaraz mi się uleje, za co z góry przepraszam, ale ludzie tak bardzo nie mają zielonego pojęcia o tym że aż mnie czasami ponosi ;)
A teraz odpowiedź. Tu nie chodzi o kłamanie, tylko o zgadywanie, bo prognozy nie mające poparcia w dostatecznych danych, są zgadywaniem. Najlepszy przykład, pogoda w Suwałkach dzisiaj. Miało być 19-20'C. O 14:00, termometr w cieniu, po północno-północno-wschodniej stronie mojego domu pokazywał 24'C. Najlepsze przykłady z poprzednich lat? W 2021, 2022 i 2023 roku wiosną , czyli marzec i kwiecień Suwalszczyzna była najsuchszym miejscem w Polsce. W każdym roku było to przesunięte o tydzień dwa w jedną lub druga stronę, ale według moich zapisków, poza zeszłym rokiem, kiedy to był praktycznie cały marzec, kwiecień i kawałek maja, te wiosenne susze trwały średnio półtora miesiąca. Bez kropli deszczu, lub z jakimś jednym czy dwoma dniami, gdy następowało pięciominutowe "jak ksiądz kropidłem", choć zachmurzenie praktycznie cały czas było całkowite lub prawie całkowite. A przez cały ten czas prognozy pogody, absolutnie wszystkie, codziennie lub co drugi dzień, pokazywały znaczek "słońce, chmury i deszcz" (co w sumie jest śmieszne samo w sobie, bo komediowa trafność prognoz dla Suwałk jest jakby kontynuacją kultowej czechosłowackiej serii komedii "Słońce, siano i..." ;P).
A wie, szanowny kolega, skąd się biorą te problemy synoptyków? Prognozy pogody buduje się w oparciu o trzy rzeczy. Pomiary bieżące temperatury, wilgotności powietrza i ciśnienia, historię pogodową regionu i pomiary radarowe chmur dla regionu. Do tego model komputerowy powinien uwzględniać też takie zmienne, jak ukształtowanie terenu, zabudowę, uprzemysłowienie, geomagnetykę regionu i jakiś pierdyliard innych zmiennych. Wiem, że na przykład w Niemczech takie modele są dużo bardziej skomplikowane, więc u nich prognozy pogody z dokładnością do 15 minut robione na 6-12 godzin wcześniej, zgadzające się w 99%, to norma. Ale to kosztuje (i się zwraca, bo oni mają kilkukrotnie bardziej dochodowe rolnictwo, niż my). BTW. jeszcze kilkanaście lat temu były dostępne polskie prognozy uszczegółowione co do pół godziny. Teraz IMGW robi trzygodzinne interwały ;P
Tymczasem taki model dla Suwałk może obejmować co najwyżej badania bieżące (tydzień w dybach na szczudłach temu, który umiejscowił placówkę IMGW w szczerym polu między blokowiskiem na ~40 tysięcy ludzi i lasami, z przechodzącą 150m dalej eską z ruchem powyżej 10K tirów, plus busy i osobówki, dziennie). Oraz wyniki historyczne (w czasach zmian klimatycznych powoływanie się na dane historyczne jest tak mądre, jak umiejscawianie placówki IMGW... patrz wyżej). Danych radarowych nie ma. Ostatni polski cywilny naziemny radar pogodowy sięga na północny-wschód do, bodajże, Ostrołęki. Z Obwodu Królewieckiego danych nie ma i raczej nie będzie. Podobnie z Białorusią. Litwa - u nich podobnie, bo liczą na dane z Polski (;P) i ich radary są w Kłajpedzie i Wilnie (czyli tak daleko od Suwałk, jak ten z Warszawy). Praca satelitów pogodowych może co najwyżej dawać jakieś ogólne dane, od szczegółów potrzebnych do modelowania prognoz są radary naziemne. Ukształtowanie terenu Suwalszczyzny - może modele IMGW biorą to pod uwagę, może nie. Na pewno nie biorą pod uwagę, że Suwalszczyzna, poza wybrzeżem i szczytami gór jest najbardziej wietrznym regionem kraju, co ma bardzo duży wpływ na pogodę. Geomegnetyka? Na bank nie bierze tego pod uwagę, bo takich badań na Suwalszczyźnie wcześniej nie robiono, a te, które robią właśnie teraz u nas Niemcy, pewnie nieprędko będą dostępne (i na bank nie za darmo, bo to jednak tygodnie pracy śmigłowca z bardzo drogą aparaturą i sztabem naukowców zarabiających niemieckie stawki). Czy modelowanie IMGW uwzględnia fakt, że na Suwalszczyźnie jest jedyna w tej części Europy wieczna zmarzlina? Wątpię.
I tak dalej, i tak dalej.
Ergo, jeśli akurat nad Polską przechodzi jakiś cyklon, albo zbuduje się ekstremalny niż lub wyż, który będzie dyktował pogodę w połowie Europy, to tak, wtedy prognozy dla Suwałk, czasami nawet przez kilka dni, sprawdzają się w 90, czasem nawet w 100%. Ale poza tym, to synoptycy mogliby równie dobrze wróżyć z kozich wnętrzności - skutek będzie ten sam :)
Jedna dobra tego strona - przynajmniej nie jest nudno ;)
A jakby ktoś chciał odwiedzić najpiękniejszą część Polski, to jedyne w miarę sensownie potwierdzające się prognozy mają na stronie sat24. wyciągają pewnie z 60-70%. Poza tym, polecam, aby przy pakowaniu ubrań uwzględnić możliwość skoków temp. o +/-15'C. Zimą nawet większych :D
Pozdrawiam :D
❤❤👍👍
Ładnie Pani włoski stanęły na miniaturce ;p a teraz czas posłuchać o co biega
Szanowna Pani Karolino,
Bardzo lubię słuchać audycji Radia Naukowego, to audycja audio.
Może czas na pierwszy program audio/video ?
Pozdrawiam z Leamington Spa :)
Już kilka było :)
Debaty:
Czy człowiek może zrozumieć Wszechświat?
ua-cam.com/video/mbmyGShj5L0/v-deo.html
CZŁOWIEK kontra BIOLOGIA - czy będziemy żyć wiecznie?
ua-cam.com/users/liveKhqZBKQrRCc
Kiedyś to były czasy, a teraz nie ma czasów?
ua-cam.com/video/e3a-dYd9iX8/v-deo.html
No i Q&A:
ua-cam.com/video/DlmnGRM5hHw/v-deo.html
Pozdrawiam :)
Obawiam się, że przy dzisiejszym tempie rozwoju w ciągu dekady AI zastąpi nie tylko podcasterki, ale nawet gości podcastów. Wystarczy do AI wprowadzić prace naukowe kogoś i wywiad z dwoma różnymi głosami, żarcikami i śmiechami będzie wygenerowany w 15 minut.
Ale nie obawiałbym się jakoś bardzo na miejsce pani Karoliny, bo wtedy Radio Naukowe będzie mogło nadawać 12 godzin nowych wywiadów dziennie bez wychodzienia z domu.
Dr inż. Piotr Orzechowski!
Równoległość -- klasyka, której się uczyło: jeśli dziewięć kobiet zajdzie jednocześnie w ciążę, to nie urodzi dziecka po miesiącu.
Pewnie coś mi umknęło. Jaki jest pobór mocy dla tej zabawki?
👍
Zabrakło pytania czy superkomputerowcy używają kompilacji march=native i systemu Gentoo Linux i kompilacji tzw. krzyżowych do zarządzania tym wszystkim.
Miło gdy pojawia się moja Alma Mater
No kto by pomyślał - Polska potrzebuje superkomputerów!
Nikt inny nie potrzebuje, a Polska - tak! Może jakaś wyprzedaż będzie, z Chin, Japonii, z Holandii? No bo jak tam nie potrzebują, tylko w Polsce, to jest okazja.
Apropos 36 minuty.zloto jest prawie idealnym izolatorem elek. W odpowiedniej skali
Grałbym w tetrisa! 😀👍
Nie, nie nie! Napewno nie w kółko i KRZYŻYK. 🙄
Floating Point Operations per Second
Ej internet
Warto spojrzeć że My Polacy mamy tęgie umysły i uczestniczymy w najważniejszych projektach!
Ja bym powiedział, że niektórzy Polacy mają tęgie umysły, jak zresztą zdarza się to i w innych narodowiościach.
Ale przecież do Dooma nie trzeba monitora 😁
Z czego korzysta? SLURM może?
"Pieniędzy nie ma i nie będzie." Trzeba było myśleć o tym przed wyborami...
🤝👍🍻🤩🍻🥳🍻👍🤝
ilu z zaproszonych gości potrafi napisać chociaż jedną linię kodu?
Goticzek poleci na fulu?
Dobrze. A teraz poprosimy o 1. statystyki wykorzystania sprzętu 2. statystyki zajętości czasu 3. realnych programów i efektów osiągnitych dzięki obliczeniom.
Rozmiary butów pracujących przy sprzęcie i ich stan majątkowy.
nie dadza bo okaze sie ze robia to co inni tylko gorzej:D
Kraken... nazwy jak z horrorów.
Apropos 39:39 najlepszym nośnikiem danych jest skręcona helsa DNA tyłko potrzebna odpowiednia głowica do odczytu. Hihi pozdrawiam panią prowadzącą
Laptopy ogólnie są bardzo słabe jeśli chodzi o wydajność. Dobry PC za 10 tys ma wydajność 5 laptopòw po 10 tys każdy
Zbyt duże uproszczenie...
@@Michal_Zuber Wcale nie. Laptopy są słabiutkie przy pc. Jestem w stanie złożyć PC za 2 tys który zje na śniadanie laptopa za 7 tys.
skad masz te porownania z user benchmark? od kiedy cena komputera jest wyznacznikiem jego wydajnosci? komputer z 1tb ramu bedzie bardziej wydajny?
@@wiziek procesor laptopa taki sam jak w PC ma max 60 - 70 procent jego mocy obliczeniowej. Karta graficzna zależy od zastosowania ma max 40 procent. Fizyka. Zobacz jak wygląda chłodzenie w laptopie grafiki 4080 a następnie jak wygląda karta graficzna taka sama do pc.
Nie lubię nazwy LAPTOP. Wolę notebook (notbuk, notes). Są popularniejsze dlatego zostały użyte do porównania. Do tego co JA stosuję mój PC jest i tak fizycznie tysiąc razy za dobry. Zresztą wszystko jest w oprogramowaniu...
A ja myślę, że całej prawdy nikt nie powiedział.
kiedyś trwał wyścig zbrojeń na potencjał atomowy a teraz trwa wyścig na moc obliczeniową. Ceny energi szybują do gwiazd. EA będzie jak wir..
13 PF to juz tylko z nazwy "Super komputer" jestesmy daleko w lesie technologicznie za Europą a juz nie mowiac o świecie.
Jak jesteśmy w tyle to nie warto nic robić. Wiadomo
Tak jak atom od 20 lat oraz CPK
Niestety na naukę pieniędzy już nie będzie. Gratuluję wyborów.
Biorąc pod uwagę, że w nauce światowej panuje kryzys i to, że Japonia ma 3x mniej ludzi niż USA a produkuje 6 razy więcej maszyn w liczbach bezwzględnych niż USA, należy brać przykład z Japonii i budować prawdziwą gospodarkę a nie bzdury typu superkomputer.
Elon Musk też to rozumie i kilka dni temu ogłosił, że da duże pieniądze temu, kto powie, do czego sensownego (!) i potrzebnego będziemy wykorzystywać komputer kwantowy. Ja wiem, że tu chodzi o standardowe komputery, w tym wywiadzie, ale to wywiad z ludźmi opowiadającymi bajki. Chcą żeby im dać pieniądze na drogie zabawki.
nie cytuj elona muska bo tylko sie kompromitujesz.
Elon Musk powiedział, że twoja stara robi herbatę z wody po pierogach. O tym TVN też opowiadał.
wiekszosc naukowców w polsce to ludzie których rynek nie chce, ale oni lubia granty i zabawe w udowadnianie czegos co juz na zachodzie udowodnili:D Najlepszy był wywiad o tych co tam czas ustalaja w polsce. robia to samo co setki innych na swiecie ale czują sie wazni:D
@@pawesad6166 To jest problem złożony bo ogólnie cała gospodarka odchodzi od twardej wiedzy i to nie tylko w Polsce ale ogólnie na świecie. Za wyjątkiem może Japonii, Niemiec i paru innych. Kryzys w nauce przekłada się też na brak innowacji w gospodarce. Ani jedna część telefonu na którym to piszę nie została wynaleziona w ostatnich 30 latach. Wszystko to wynaleziono dawno temu: tranzystor - największy wynalazek ludzkości - 70 lat temu, szkło Gorilla - tak samo dawno ale wtedy nie wiedzieli do czego tego używać. To, co poszło do przodu to inżynieria żeby to poskładać w telefon ale nie ma nowych wynalazków. Stoimy w miejscu.
Przestań kłamać. To BARDZO NIEŁADNIE.
Przyszło mi na myśl, dlaczego projekt komputera kwantowego w Poznaniu został pozbawiony ogromnych pieniędzy przez Tuska?
w niemczech przecież "mamy" super komputery to po co nam w polsce?
@@kopek3105
Żeby nie być niewolnikami potomków morderców.
Zostały wstrzymane. Pierwsza transza 120mln poszła. Ministerstwo chce ocenić na co poszły te pieniądze i jakie są efekty. Od tego jest uzależniona dalszą pomoc finansowa
Bo komputer kwantowy to bzdury. Za 50 lat nie powstanie. Ludzie chcą wyłudzić pieniądze.
@@sskw7842 Wiadomo kto będzie "oceniał"?
Szczerba i Joński?
nie są komputery dla ludzi tylko dla naukowców 😗
Znowu ty? Możesz nie wypełzać spod kamienia? Siedź tam i nie wypełzaj, bo się przeziębisz.
naukowcy to kosmici? albo zwierzeta?