Aby poprawić sytuację po pierwsze należy zwiększyć jakość produktów. Celowe postarzanie produktów i projektowanie ich tak, aby szybko się psuły, zwiększa może pkb, ale na pewno nie zwiększa naszego szczęścia, dobrobytu i nie poprawia sytuacji planety.
To nie jest takie proste. Pamiętaj, że jak będziesz miał ,,wieczne'' produkty to zmniejszy się zapotrzebowanie na pracowników. Może zmniejszyć się zapotrzebowanie na nowe inwestycje, na nowe badania naukowe. Rynek mógłby mocno zpowolnić. Ale czy to byłoby złe? Pewnie kwestia punktu widzenia ale wydaje się, że ilość biedy by wzrosła.
@@Robert-fl9yj Co z tego, że masz pracę i zarabiasz, skoro zarobione pieniądze wydajesz ciągle na te same produkty, bo musisz wymieniać zepsute? Dobrobyt to nie perpetuum mobile. Liczy się nie ilość pracy, ale jej efekt. Gdyby produkty były bardziej wytrzymałe, to mniej byś kupował, wydawał mniej i nie musiałbyś tyle pracować. Nowe, sprawniejsze wersje produktów byłyby opracowywane, ponieważ producenci tylko czymś lepszym niż stare mogliby zachęcić klientów do zakupu. Dzisiaj inżynierowie pracują często nad tym jak ograniczyć żywotność zamiast nad tym jak zrobić coś lepiej. Moim zdaniem jedyny, kto by na tym zbiedniał to producenci i wielkie korporacje. Dzisiejsze czasy są absurdalne. Ludzie robią nadgodziny w pracy, bo muszą spłacić kredyt za sprzęt, który pozwala im mieć więcej wolnego czasu. Często tych nadgodzin jest więcej niż zaoszczędzonego czasu. Kto na tym zyskuje? Producent sprzętu. Praca powinna służyć poprawianiu jakości życia, a nie zarabianiu ;)
@@19WinChester92 Widzę, że nie zrozumiałeś. Ty nie miałbyś za co kupić. Bo nie miałbyś pracy. Zapominasz jak wielu ludzi, że to ci źli przedsiębiorcy, fabrykanci, korporacje są pracodawcami. Skoro będą mniej produkować nie będą potrzebować tylu pracowników. To jest system naczyń połączonych tu nic się nie dzieje bez wpływu na pozostałe elementy systemu. Prosta sprawa lepsza jakość lepsze materiały, wyższa cena. Czyli musisz pracować tyle samo aby zapłacić za lepszą jakość. To, że jest przegięcie w drugą stronę to inna sprawa. Niestety ludzie są ułomni i zawsze będą przeginać raz w jedną raz w drugą nie mogąc złapać równowagi. Tak więc też nie przeginaj i zastanów się nad konsekwencjami a nie tylko nad oczekiwaniami.
@@Robert-fl9yj Według Twojego rozumowania łopaty powinny być plastikowe. Jeśli będą się częściej łamały to więcej ludzi będzie miało pracę pdzy ich produkcji. Dodatkowo taką łopatą będzie się wolniej kopało, więc wiecej ludzi będzie miało pracę przy wykopach. ;p Jeszcze raz powtarzam. Bezsensowna praca nie przynosi korzysci i dobrobytu. Bez różnicy, czy przewozisz ziemię z miejsca na miejsce bez potrzeby, czy celowo "postarzasz/psujesz" produkty.
I to naiwnie kapitalistyczne dwustumilionowe USA, jest nacto dowodem, od tego kryzysu w latach 30. totalny bankrut i pomiotlo, ciągle tylko zabiega o dotacje eurooejskie, a jeszcze nie zostało nawet dopuszczone do UE.
Świat pogrąża się w chaosie, a wartości, które kiedyś budowały społeczeństwa, dziś są zapomniane. W imię postępu tracimy wolność, a moralność ustępuje miejsca egoizmowi i konsumpcji. Jednak każdy z nas ma moc, by wprowadzić zmianę, zaczynając od własnych wyborów. Pozdrowienia z Republiki Suwerenów❣
Korci, żeby się zgodzić, ale też pamiętajmy, że zawsze ci starsi twierdzili, że nowe pokolenia to całkowity upadek wartości. A jednak udało się zbudować na świecie dobrobyt, jakiego nigdy wcześniej nie było.
Uczciwość i solidność gnije. Niemalże na każdym kroku trzeba ludziom patrzeć na ręce. Abo próbują cię okraść abo są partaczami. Albo i to i to. I nad tym ubolewam.
A jakież to wartości budowały społeczeństwa? Co to w ogóle znaczy? To jest gurnolotne stwierdzenie bez sensu bo nie ma czegoś takiego że społeczeństwo jest zbudowane z wartości. To system prawny i finansowy sprawiają że dana społeczność może się rozwijać wykorzystując je do rozwoju. Społeczność budują ludzie zamieszkujący dane terytorium a nie żadne wartości. Kolejnym debilizmem jest stwierdzenie że tracimy wolność w imię postępu. Podróżujemy jak nigdy dotąd dzięki postępowi i nowym technologiom a jeśli chodzi o moralność to na poziomie państw nigdy jej nie było i zawsze był egoizm i własne interesy ponad czyjeś. Konsumpcja była zawsze ale teraz dzięki globalizacji mamy dostęp do olbrzymiej ilości towarów i usług dzięki czemu nasze życie jest dużo lepsze niż 100 lat temu.
@@sinful251 U podstaw systemów prawnych są wartości (czy też bywają wartości). Co do postępu i wpływu na wolność to polecam wnikliwe spojrzenie na Chiny, bo tam bardzo dobrze to widać (i tu kwestia wartości powraca jak bumerang, bo wyznawane tam wartości znacznie różnią się od europejskich.). Przyznam, że razi mnie używanie określeń typu "debilizm" w odniesieniu do stwierdzeń, z którymi się ktoś nie zgadza.
@@Artur-lh2ks Czy tak nie było zawsze? To są chyba narzekania stare jak świat. Narzekania tych przyzwoitych, że inni tacy nie są. No, fakt. Nie są. Ale my próbujemy być inni, nie? :)
Mi bardzo podobają się indeksy szczęścia, bo bardziej zależy mi na dostępie do lekarza, wolnosci osobistej, czystej wodzie, i dużej ilości czasu wolnego itp., niż w państwie z wysokim PKB i bez tych rzeczy. Inaczej, wole żyć w Polsce a nie w Korei Południowej, z wielu względów. Szkoda, że tak mało się o tym mówi.
w ogóle nie interesuję się ekonomią...tak myślałam, ale Pan Profesor ma wspaniały dar opowiadania a Pani Karolina ma dar wyszukiwania rewelacyjnych rozmówców i prowadzenia rozmowy. Słuchając prof. Zięby odkrywam, że Ekonomia jest fascynująca :)
Ekonomia jest naprawdę fajna, ale mój w tym udział - chyba raczej niewielki. ;) Ale bardzo dziękuję za miłe słowa. Więcej opowiadam u siebie na kanale, choć nie w tak profesjonalny sposób jak u pani Karoliny. :)
@@radosny4056 Nie wziąłeś pod uwagę jeszcze trzeciej możliwości: Gdy dorośniesz zaczniesz sam się dorabiać i zrobisz wszystko aby już nigdy nie mieć biedy. Ja tak właśnie zrobiłam. Moi synowie także. W tej chwili wszystkim z mojej najbliższej rodziny powodzi się dobrze. Oczywiście wcześniejsza bieda nauczyła mnie oszczędności i rozsądnego wydawania pieniędzy, ale nie tego żeby niczego nie potrzebować. Potrzebuję ale rozsądnie :) .
Generalna rozmowa i wielki szacunek dla prof Krzysztofa i pani redaktor. Ciekawe również komentarze internautów. Konkluzje niestety smutne, wręcz depresyjne. Brak alternatywy oznacza alternatywę jakiegoś rodzaju zagłady, ktora zredukuje konsekwencje chciwości. Jeśli mialbym szukać jakieś nadziei to wlasnie w edukacji.
To nie jest tak, że "tacy jesteśmy". Tacy mamy być żeby konsumpcji rosła. Im bardziej mojej tym bardziej sztaby specjalistów mających zwiększyć nasz pragnienie posiadania pracuje na nami. Są mechanizmy, którym szary Kowalski nie jest w stanie się obronić, dlatego kupuje więcej niż potrzebuje. Inna kwestia - dlaczego mówimy o zmniejszaniu śladu węglowego, a producentom wolno pakować np. kremu w plastikowe/szklane opakowanie, w plastikowym stabilizatorze, które wkładają w papierowy karton, który pakowany jest zbiorczo w folię i dalej w karton?
Jednym ze sposobów na ograniczenie własnego konsumpcjonizmu to przed następnym zakupem pod wpływem emocji stanąć i zadać sobie pytanie "czy ja serio tego potrzebuje". Jakoś tak w rodzinie zawsze mieliśmy zaszczepione żeby nic nie wyrzucać i wciąż się tego trzymam. Nie kupuję co roku nowej kurtki bo muszę być modna. Myślę że dużo zależy od nawyków które w sobie wyrobimy.
To prawda! Ja mam taki schemat, gdy dopadają mnie wątpliwości, waham się to przyjmuję, że ja jednak danej rzeczy nie potrzebuję i nie dokonuję zakupu (nie chodzi o zasoby pieniężne). I cieszę się z mojej metody, bo zależy mi na losach tej planety.
Indywidualne rozwiązania na globalne problemy mają jednak ograniczenia. Odpowiedzialność nie leży w złych osobistych wyborach, tylko w systemie, który dopuszcza skrajną biedę, marnowanie żywności itd.
Platon powiedział, że światem rządzą ci, którzy opowiadają historie. Pan Profesor (zapewne majętny człowiek) opowiada o ograniczaniu pragnień i minimalizowaniu potrzeb - co samo w sobie jest dobre - ale rzecz w tym, że najlepiej na innych działa własny przykład a nie opowiadanie o ułomnej ludzkiej naturze 😊. Bardzo dobry odcinek a narracja prowadzącej - bezcenna!
Droga Asymetrio, proponuję się zatrudnić na uczelni w Polsce i zobaczyć, jak bardzo majętnym to Cię uczyni. SPOILER ALERT: Nie za bardzo. ;) Ja akurat w miarę praktykuję minimalizm, ale nie wiem doprawdy jak miałbym go propagować - podcast był o konsumpcji jako takiej, a nie o mojej własnej (która zapewne nikogo nie obchodzi). Natomiast cytat z Platona - znakomity; nie znałem wcześniej. :)
Cytat z Platona pożyczyłem z książki ekonomistki :) Mariany Mazzucato pod tytułem: Wartość Wszystkiego, którą serdecznie polecam - szczególnie tym, których praca powinna być godnie wynagradzana - czyli np. nauczycielom akademickim :)
Fantastyczny odcinek i rozmowa. Profesor "Kieszonkowy" Ekonomista - szczerze chylę czoła przed Pana pokorą, inteligencją i umiejętnością objaśniania zawiłości ekonomii. Zdaje się, że gospodarka to po prostu odwzorowanie ludzkiej natury. Nieprzewidywalna i podatna na emocje.
A moim zdaniem jest w tym jakaś tragedia...ten fragment o dziedziczeniu i o Lewandowskim jest jakimś takim absurdalnym brakiem logiki. Myślę, że gość ma zbyt wąskie horyzonty. Widzę duże braki, jeśli chodzi o technologię i historię przedsiębiorczości.
Wczoraj wyrzuciłem całą zawartość puszki kukurydzy. Była wstrętna, dla mnie niejadalna. Puszkę też oczywiście wyrzuciłem segregując odpady, ale bez entuzjazmu. Mój dobrostan 1:12:37 najpierw wzrósł kiedy kupiłem, potem zmalał. Chętnie kupiłbym lepszy produkt ale często jest to bardzo trudne. Mimo że moja żona ma już chyba doktorat że zdrowego i zerowasre żywienia to i tak takie sytuacje jak powyższa się zdążają.
@@OffMyDesk Takie życie na jakie zapracujemy i na jakie pozwolimy. Miałem na myśli to że za nadmierny konsumpcjonizm w części odpowiada niska jakość produktów. Poza tym ja nie czuję się winny z tego powodu że część Afryki czy Brazylia i wiele innych regionów głodują i nie mają gdzie mieszkać. Ja tak jak i wielu Polaków wychowałem się w biednej rodzinie, ale UCZYŁEM SIĘ SUMIENNIE i DZIĘKI TEMU oraz mojej pasji do tworzenia nowych rzeczy dziś stać mnie na bardzo dużo. Ale żyję bez nadmiaru konsumpcji. Gdyby ci wszyscy głodujący dziś ludzie mieli dostęp do choćby tak kiepskiego szkolnictwa jak polskie, to przynajmniej część z nich coś by osiągnęła i napędzała całe społeczeństwa. Od zawsze podstawą jest edukacja i świadomość a nie zakazy, odbieranie, rozdawanie. Ja socjalizm pamiętam i źle wspominam. Owszem jest potrzebne świadome wsparcie socjalne osób pokrzywdzonych przez los. Ale nie bumelantów i nierobów bo to w większości ludzie już straceni bo nie wyedukowani prawidłowo wtedy kiedy był na to czas. Do Pani redaktor: nawet kilkuminutowy eksperyment w dyktatora powoduje że jeży mi się włos na głowie. Proszę sobie przypomnieć odcinek o tytule "Najwięcej zła w historii wyrządzili posłuszni". A posłusznym można być również idei. Znajdą się i tacy dla których takie kontrowersyjne tezy czy pomysły będą inspiracją.
A co z giełdą? Każdy prezes korporacji musi bez końca zwiększać wartość firmy. Jeśli jego produkt nie nasycił jeszcze rynku to musi szybko rosnąć, potem musi przejmować inne firmy, na koniec musi ciąć koszty, a potem musi myśleć o modelu "niszczącym", który zabije stary produkt i zastąpi go nowym i wtedy wszystko zaczyna się od nowa. Problem jest tylko taki, że nowy produkt jest często tworem marketingu, który jest celowo zaprojektowany jako mniej trwały, podlegający modzie, generujący większą konsumpcję, uzależniający itd. W ten sposób każdy cykl jest trochę lepszy technologicznie bo mamy postęp, ale jest też coraz krótszy, a co za tym idzie generuje ogromne ilości odpadów i zużywa coraz więcej energii. Rosnące tempo jest wbrew planecie. Na dodatek politycy nawołują do rozmnażania się, żeby chronić systemy emerytalne oparte na piramidzie finansowej. Szkoda, że profesor nie znał odpowiedzi na bardzo dobre pytania Pani Karoliny.
Systemy emerytalne to jedno, dwa to jednym z zasobów są pracownicy, aby był ciągły wzrost musi być coraz więcej pracowników, ktoś musi pracować w tych rozbudowywujacych się korporacjach, jak nie uda się znaleźć rozwiązania (a raczej nie) to "wyjdzie w praniu", któreś pokolenie będzie miało przerąbane
@@mmgs1148 Nie do końca - wzrost w firmach może być osiągany poprzez wzrost produktywności kapitału. Można produkować mniej nie zwiększając zatrudnienia, a nawet je zmniejszając.
Jak mnie cieszy, że wyszedł ten odcinek. Mówi on o ważnym społecznie temacie, którego społeczeństwo powinno być bardziej świadome. Wszystkie twoje rozmowy z gośćmi są ciekawe, ale odcinki takie jak te oprócz tego są pożyteczne i bardzo potrzebne. 💖
Pani prowadząca dobrze utrzymuje dyskusję na glownych wątkach, drąży, docieka i nie godzi sie na częściowe odpowiedzi. To świetnie, tego czesto brakuje. Dziękuję również gościowi za szczerość i podkreślanie stopnia skomplikowania spraw, a co za tym idzie zrozumienia jak wiele nie wiemy
Hm ciekawy wykład ale tak słucham tego i dochodze do wniosku że teraz ci bogaci ludzie świata ,,zachodniego siedzą i myślą co zrobić z konsupccjonizmem i przeludnieniem a te 4 miliardy biednych ludzi chce dobrobytu i pieniędzy... Pamiętajmy że realny wpływ na świat ma właśnie mały promil ludzi ,którzy prędzej czy puźniej załorzą kaganiec tej masie ludzi żeby ograniczyć ich konsupcje a sami będą korzystać na 100 pro z zasobów
Zgoda ale to Zachodnia elita wydaje się najbardziej zdemoralizowana.Jest przeludnienie na ziemi i chyba w chinach musi dojść do tego samego procesu co w europie czyli koszty pracy wzrosną i skonczą zalewać rynek tanim dziadostwem
Ten promil ludzi zarabia na tej masie, gdyby ludzie nie kupiwali np telefonu co 2 lata, to Ci bogacze mieliby mniej pieniędzy realnie, sterują swiatem tylko na tyle, na ile uda się im wmówić zwykłym ludziom że potrzebują rzeczy, ktorych w rzeczywistości nie potrzebują
Co do pracy 1/3 mniej z proporcjonalnie mniejszym zarobkiem, to długo już myślę o sobie w ten sposób, ale widzę sporą niechęć u pracodawców/klientów. Chociaż czasem wydaje się nawet bardziej korzystny dla nich... Ktoś kto chce mniej pracować, zamiast zapier... w wyścigu szczurów wygląda podejrzanie w naszym świecie ;(
Przestałam pracować na pełen etat w 2017. Jestem o wiele szczęśliwsza, mam więcej czasu wolnego. Wydaje też dużo mniej, ale nie odczuwam żadnych braków. Polecam dla własnego komfortu psychicznego, ale komu o tym nie wspominam nie wyobraza sobie że tak można😅
@@The7wheel Gratuluję - mnie dotąd takie rzeczy udają się tylko krótkookresowo. Właściwie to też siła przyzwyczajenia, jak człowiek zawsze cisnął nadgodziny, a teraz ma se tak po prostu iść na spacer w środę ;)
Moje obawy. Ludzie bogaci będą przekonywać Nas- klasy mniej uprzywilejowane- do jedzenia tych już przysłowiowych "robaków"-, podczas gdy sami będą jadać steki z bizona. Osobiście czuję gniew, gdy od właścicieli prywatnych jetów słyszę, że ja i ludzie z mojej klasy za dużo żremy. Podobnie gniewnie na prop9zycje zaciskania pasa, reaguje całe biedne południe.
Mają poniekąd rację jeśli chodzi o żywność, jeśli chodzi o jachty to tak, produkują zanieczyszczeń za kilku/kilkunastu/może kilkuset na 1 "jetowca" ale jest ich tylko mniej niż 1% na świecie, nigdy nie będą potrzebowali tyle jedzenia co cała reszta i nie wyrzuca tyle jedzenia do kosza co cała reszta, bo jednak głód i możliwości żołądka są limitowane nawet u bogatych. Bogaty zje kilka takich steków tygodniowo, cała reszta razem z miliard takich steków. A biedne południe to już w ogóle standard życia ma za mały żeby się przejmować odpadami, choć pewnie tam gdzie głód wyrzuca się mniej jedzenia. Też nie wiem jak to ze spalinami, bo przy takiej dysproporcji bogatych to reszty to i tak chyba ten prywatny jet zanieczyszcza za X osób, ale proporcjonalnie to chyba dalej niewielka ilości ludzi biedniejszych.
Białko z owadów kosztuje minimum 250 zł za kilogram - już sam kilogram żywego owada to koszt rzędu około 150 zł, a gdzie obróbka, suszenie, strata masy - więc co rozumiesz przez " wciskanie" białka z tego źródła biednym? Kto miałby to finansować i po co? Przecież wystarczyłaby dosłownie minuta żeby sprawdzić jaki jest koszt tzw. mąki z owadów czyli białkowego proszku i nie powielać tych idiotycznych, prawicowych narracji ..
@@mmgs1148 może i masz rację, co nie zmienia faktu, że jak wszyscy biedniejsi mają rezygnować z samochodów spalinowych, to Ci bogatsi też powinni. Wszyscy po równo.
Niestety problem ze skończonym zasobami ziemi jest w obecnym momencie bez rozwiązania jak wskazał ekonomista. Bo fajnie jest wskazywać np na 10% najbogatszych i mówić, że trzeba ich bardziej opodatkować i to jest niesprawiedliwe, tylko z perspektywy gospodarki całego świata przeciętny Polak jest pewnie wśród 10% najbogatszych. Bardzo dobre argumenty pana Zięby, bo mimo, że trzypokojowe mieszkanie wydaje się u nas raczej skromnym życiem dla trzy osobowej rodziny, tak w większości miejsc świata jest to luksus. A gdy mówimy o ziemi jako ekosystemie to musimy zrównać mediane standardu życia do mediany światowej. W jaki sposób mamy się umówić, że będziemy konsumować mniej? To niestety tak jak z wojskiem i zbrojeniami. Umówmy się, że nie rozwijamy armii i nowych technologii, podpiszmy pakt, który to reguluje. A koniec końców okazuje się, że jakieś państwo w tajemnicy rozwija swoje technologie i nas po prostu rozjeżdża. Powiedzmy mieszkańców Mołdawii, żeby obciął swoją konsumpcje o 50% bo przecież i tak z perspektywy populacji świata ma lepiej niż przeciętny człowiek. Somalijczykom pozwólmy na konsumpcje, bo oni są super biedni. Ale w którym momencie powiemy im "dość". Kto im to narzuci? Musiałaby powstać jakaś super organizacja światowa, która byłaby w stanie to egzekwować. Co wtedy z demokracją? To są ważne pytania na które nie mamy odpowiedzi dlatego np. Książka o ekonomii obwarzanka jest dla mnie czystą fikcją bo dopóki nie odpowiemy na te pytania to jest to utopia.
to są problemy prowadzące do jeszcze większego opodatkowania klasy średniej, tym razem podatek od co2 i deszczu to za mało, dochodzi podatek od spadków... tylko naiwny wierzy, że władza wyda środki z nowych podatków na ogólny dobrostan, podatki ukryte w cenach rosną od wielu lat. My dziwimy się jak jakiś mieszkaniec afryki, czy nawet rosji żyje za X dolarów miesięcznie, ale tam wszystko jest o wiele tańsze, bo opodatkowanie jest znikome
I właśnie takie myślenie i zarzucanie zwolenników dewzrostu prostolinijnymi argumentami skończy się tym, że za 20 lat najbogatsi narzucą reszcie jedyną i słuszną opinię - świata nie da się uratować przed katastrofą klimatyczną bo jest to nieopłacalne i nie ma pieniędzy. Co zresztą widać na wszystkich zlotach samolotowych światowych konferencji klimatycznych. A problem z ograniczaniem konsumpcji jest prosty - mieszkańcy najbiedniejszych krajów konsumują nie 30% tego co najbogatsi, tylko 1%. A to własnie tam przeniesiono całą produkcję z krajów bogatych - tylko w jednym celu - żeby było jak najtaniej i jak najmniej śmierdziało nam pod nosem. W Bangladeszu produkują najwięcej ubrań dla reszty świata, żyją w absurdalnie zanieczyszczonym kraju i przeciętnie zarabiają 400 złotych miesięcznie, to jest super i nie zmieniajmy tego bo przecież jak zabierzemy im szwalnie to dopiero będzie bieda. No to może radykalnie - zmuśmy europejskie firmy żeby produkowały ubrania w swoich krajach, wtedy Bangladesz będzie mógł podnieść ceny ubrań i nadal być konkurencyjnym a większe dochody pozwolą milionom najbiedniejszym Banglijczykom zainwestować w edukację i wyjście z chomąta niewolniczej pracy. Sposobów jest wiele i oczywiście, że wymagają on radykalnych posunięć, ale rzygać mi się chce jak po raz kolejny ktoś chce dalej pędzić w tę stronę, ubolewając nad losem Mołdawian tylko wtedy gdy ma za nowe dzinsy zapłacić więcej.
Bardzo sensowny komentarz. Dlatego ludzie poruszający figury na globalnej szachownicy, dążą do Rządu Światowego. Inaczej (wedlug nich) ropieprzymy nasz statek kosmiczny "Ziemia". I ja także w świetle tej rozmowy, częściowo sie z tym zgadzam. Jak kapitan na okręcie. Musi być jeden. Ktoś musi trzymać ster w jednym ręku. Inaczej to jest efekt "Gangu Olsena" a nie nawigacja. "Dyktatura" silniejszego w stadzie, jest naszym naturalnym instynktem. A jako w jakimś procencie zwierzęta, niestety praktyka pokazuje (covid, wojny) jesteśmy najlepiej podatni na argumenty strachu. Pierwszy globalnie już przetestowano. "Ludzie zaczynają wydziwiać, kiedy nie mają co robić z własnym instynktem przetrwania, który został nam dany, żeby go używać " Oleg Pawliszcze - Tesura Matrixa
@@Wojtek.GasperowiczZrozum, że się nie da tego zrobić. Można to udowodnić matematycznie. Chcesz żeby somalijczykom się polepszyło ? Musi być wzrost gospodarczy bo tylko on gwarantuje wzrost popytu. Akurat Europa ma olbrzymie doświadczenie w tzw. konwergencji czyli wyrównywaniu szans, inwestowaniu w biedniejsze regiony itd. Wszystkie badanie w tym obszarze mówią jedno. Nie ma podstaw aby sądzić, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy miliardami wpakowanymi w ścianę wschodnią i byle NRD, a poprawą jakości życia w tych regionach. Nie wykazano również, że dochodzi do wyrównywania się stopy życiowej w wyniku sąsiedztwa z bogatszym regionem. Na dzień dzisiejszy nikt nie wie jak w efektywny sposób wyrównać bogactwo starej unii i nowej, a ty wyskakujesz z jakąś paranauką i każesz litować się nad Somalią. 😂😂😂 Najważniejsze jest kierowanie się nauką i statysyką, a nie sentymentami o biednych mużynkach. Stop populizmom.
Jesli podawać takie przykłady wzrostu PKB jakie słyszelismy to wypada uznać, ze to wskaznik idiotów. Jeśli wyedukować ludzi, ze wzrost PKB może być skutkiem toksycznych działań wprowadzajacych społeczeństwo w nieustane działania jakiejkolwiek udokumentowanej wymiany, to powinni porzucić wzrost pkp jako priorytet. Czyli potrzebujemy ten wskaznik brać z dalekim dystansem, lecz poki społeczeństwo nie zdaje sobie z tego sprawy będą dalej brnąć do irrocjonalnego wyścigu nie będąc lepszym od chomików w klatce tresowanych do biegania w kółku nabijajac liczbe okrążeń koła. To jest pułapka mogąca niszczyć kraj.
Tak to właśnie mniej więcej jest. PKB może być bardzo użytecznym wskaźnikiem, jeśli będziemy rozumieli o czym nas informuje, a o czym nas nie informuje.
Profesorze Krzysztofie, jak do ograniczenia konsumpcji mają sie takie koncepcje jak pieniadz tymczasowy ( który trzeba wydać w określonym czasie), Koncepcja idealnego produktu psującego się tydzień po zakończeniu wymuszonej przez państwo odpowiedzialności producenta, Oraz prymat kwartalnego/ półrocznego zysku spółek giełdowych nad dlugo i średnio terminowym rozwojem. 46:12 Podatki od dochodów w Katalonii w gornym przedziale to w sumie około 50%. Mało? 55:40 Rozwiązaniem jest wyjść z myśleniem poza planetę Ziemia. Trzeba przekierować istotne zasoby na rozwój techniki - w wielu dziedzinach - byśmy mogli skolonizować inne planety. 59:37 powszechny dochód podstawowy? Na poziomie Polski ? UE ? Planety?
Fajny odcinek na początek dyskusji o ekonomii. Czekam na wejście głębuej w temat. Ciekawi mnie jak polska ekonomia, świadomość ekonomiczna, wygląda na tle świata. Faktycznie jak słucham ludzi z IT mam wrażenie, że siedzą mentalnie w neoliberalnym raju :)
Nie, po prostu to są ludzie którzy dorobili się pewnych pieniędzy własną ciężką pracą a nie znajomościami i nie uśmiecha im się płacenie wysokich podatków na tych którym chce się mniej pracować
@@gordonsh24 Fajnie byłoby, gdyby życie było takie proste - ciężko pracujesz, dużo zarabiasz. Ale to nie jest takie proste. Dorabianie się "pewnych pieniędzy" bywa wynikiem zwykłego szczęścia (powodzenie przy zakładaniu własnej firmy ma istotny komponent losowy), Intensywność pracy oraz czas na nią poświęcany niekoniecznie korelują z uzyskiwanym dochodem (kiedy idziemy przez życie z otwartymi oczami i umysłem, to szybko dość zobaczymy, że są tacy, co ciężko pracują, ale nie zarabiają kokosów). Last but not least - bogactwo (oraz bieda) są w dużym stopniu dziedziczone. W wielu krajach tzw. międzypokoleniowa elastyczność dochodu jest znacząca. Więc o ile ta "ciężka praca" może być bardzo często uznana za warunek konieczny, to na pewno nie za wystarczający.
Kazdy czlowiek chce zyc lepiej, wiec stara sie posiadac coraz wiecej. To jest walka o nasze indywidualne bezpieczenstwo. W zwiazku z tym nie mozna zatrzymac konsumpcjonizmu o ktorym tu jest mowa. Zatrzymanie konsumpcjonizmu moze tylko nastapic w sposob naturalny, czyli poprzez brak zasobow do konsumpcji, ktory powoduje glod i wojny, a nie poprzez sztuczne ograniczanie konsumpcji. Niestety, ale tak to wyglada. To tak jak w eksperymencie z lisami i krolikami. W czasach dobrobytu (wiecej trawy do konsumpcji przez kroliki) to jest wiecej krolikow i pojawia sie wiecej lisow, ktore je zjadaja. Jezeli jest niewystarczajaca ilosc trawy to czesc krolikow wymiera i w konsekwencji wymieraja tez lisy, bo nie maja co jesc. Cykl pojawia sie okresowo. Tak tez jest w naszym ludzkim zyciu: jak jest dobrobyt, to potem z cala pewnoscia pojawia sie kryzys, w ktorym ludzie walcza (takze miedzy soba) o zmniejszone zasoby.
Bezpieczeństwo można osiągnąć nie tylko przez posiadanie rzeczy. Można je też osiągnąć przez dzielenie rzeczy. Ja czuję się hezpiezpiecznie mogąc korzystać z transportu publicznego, sprawnej ochrony zdrowia dostępnej dla każdego, czy mogąc liczyć, że jak mi się dom zapali, to przyjedzie dobrze opłacony i wypoczęty strażak, żeby go gasić. A jeśli jutro stracę pracę, to nie wyląduję na ulicy, tylko dostanę kilka miesięcy na znalezienie nowej. To jest realne bezpieczeństwo. Posiadanie na własność dużej ilosci zssobów, zwłaszcza wśród innych, którzy posiadają ich mało, to nieustanny lęk przed utratą tych zasobów. Tak że to wszystko nie jest takie proste.
@@mariaas9731 Ja napisalem o mechanizmie, a wlasciwie o prawie przyrody jakie istnieje. Mozna mowic, ze czujemy sie bezpieczniej jak dzielimy sie roznymi rzeczami, ale natura ludzka to wlasnie posiadanie coraz wiecej (nie tylko rzeczy, ale tez pieniedzy lub czegos co je zastepuje), gdyz daje to nam wieksze poczucie bezpieczenstwa na wypadek kryzysow, ktore moga byc spowodowane nie tylko inflacja, ale tez wojna, czy katastrofa ekologiczna. Zauwazmy, ze nawet jak korzystamy z uslug publicznych to chcemy, aby ich bylo coraz wiecej i aby one byly coraz lepsze i to jest rowniez eksploatacja naszej planety. Uwazam, ze nic nas nie uchroni od przeludnienia, wlasnie z tego wzgledu, ze proces posiadanie coraz wiecej jest procesem naturalnym (prawem przyrody) i dlatego jest nie do zatrzymania.
@@andrzejbizon5128 nie, natura ludzka to właśnie dzielenie, to osiadly tryb życia zmienił priorytety, a teraz mamy prane mózgi reklamami, w jaki sposób kilkadziesiąt par spodni zamiast kilku podnosi bezpieczeństwo? W żaden, to iluzja która tworzą producenci, zmiana telefonu co 2 lata też nie sprawia, że będziesz bezpieczniejszy. Konsumpcjonizm to iluzja bezpieczeństwa, a nie prawdziwe bezpieczeństwo.
To bardzo płytkie pojmowanie tematu równowagi dynamicznej. Współdziałanie i współdziałanie jest rozwiązaniem, niestety obecny model zmusza nas do działań przeciwnych.
@@Rafikius Oczywiscie, ze wspoldzialanie jest wazne, ale w skali globalnej to jest nie do wprowadzenia z uwagi na rozne, wzajemnie wykluczajace sie interesy. Jezeli dzisiaj niektorzy wspoldzialaja ze soba to jutro, z uwagi na brak identycznych interesow, beda ze soba walczyc o ograniczone zasoby. Jezeli zasobow zaczyna brakowac to ci, ktorzy przegrywaja te walke, po prostu wymieraja. Na konsumpcjonizm trzeba patrzec w ten sposob, ze czlowiek nie rozni sie od innych zwierzat, a tym samym wsrod ludzi panuja te same prawa przyrody jak wsrod lisow i krolikow.
Bardzo dobry odcinek. Trzeba o tym jak najczęściej mówić. Zapominamy jako ludzkość że Ziemia jest po prostu skonczona. Należy przejść na myślenie że "wystarczy" Po prostu wystarczy
Obawiam się, że mocna progresja podatkowa w dochodach nie jest idealnym rozwiązaniem. Utrwala ona różnice majątkowe i nie pozwala na mobilność społeczną w zamożności. W ten sposób właściciele firm i nieruchomości pozostaną nimi praktycznie na zawsze, bo nikt nie bedzie w stanie tyle odłożyć aby wykupić udziały w firmie bądź kupić nieruchomość. Jak rozwiązać ten problem?
Jeśli progresja nie będzie tak skalkulowana, że każdemu zostanie najniższa krajowa 😅, to wzbogacanie się nadal będzie możliwe, tylko potrwa dłużej. Wydaje mi się, że wskazane przez Ciebie zagrożenie dotyczy tylko wersji skrajnej tego modelu.
Jeśli miarą dobrostanu byłaby ilość czasu wolnego, to najwyższe wartości osiągałyby małe dzieci i emeryci. W tych grupach różne jest odczucie dobrostanu.
A czy czasem czas wolny (jego duża ilość) nie generuje konsumpcji ? Przecież jak się ma czas wolny to właśnie zaczyna się szukać co by tu ztobić - zwiedzić/pojechać/wyremontować/zjeść itp....
Myślę, że to ciekawa rozmowa, pokazująca, jak trudno jest znaleźć rozwiązanie nawet dla pewnych tylko grup społecznych, a co dopiero dla całej ludzkości. Moim zdaniem dobrym krokiem byłoby odejście od zakładania niekończącego się wzrostu dla każdego biznesu - jako miary sukcesu, a pójście w inwestycje w jakość (produktu, usługi, obsługi, etc). Przynajmniej od pewnego pulapu rozwoju danego biznesu. Tu jednak powstaje pytanie, jaki to moment? Jak go określić I ustandaryzowac? 😅
Może czas pozbyć się superjachtów i zacząć promować skromne życie. Uważam, że pierwsi powinni to zrobić idole młodzieży czyli: sportowcy, aktorzy, politycy, muzycy, celebryci, tik tokerzy, youtuberzy itd.
Ograniczanie marnowania to pierwszy, duży krok, który ma tą zaletę, że nie jest sporny. Nikt nie będzie wadził się o to, czy warto ograniczać marnotrawstwo, wystarczy tylko ustalić, jak to zrobić. Politycy, do dzieła!
Tak toto je veru ťažká téma, a riešenie snáď ani neexistuje. Je to večné hľadanie, večná snaha. Predovšetkým preto, že systém je jedno, a druhé je aplikácia konkrétnymi ľuďmi.
Bardzo lubię Pani kanał i opinie, ale gdy usłyszałam, że w obliczu kilku miliardów ludzi żyjących w biedzie, mieszkanie 3-pokojowe nie jest niczym nadzwyczajnym... To sobie pomyślałam, że jednak nie będzie możliwe samoograniczenie. Bo to nie tylko najbogatsi muszą się ograniczyć, tylko wszyscy, którzy mogą...
Też ten fragment dał mi do myślenia. Oczywiście miło by było gdybyśmy wszyscy mieli przynajmniej jeden pokój dla siebie, ale to by oznaczało, że musimy odebrać środowisku kilkadziesiąt procent większą powierzchnię. Tylko jak przekonać siebie i innych, że mamy mieć mniej? Do tego zauważmy, że w Polsce coraz więcej jest singli, którzy nie decydują się na założenie rodziny i mieszkają w swoich mieszkaniach sami. Przecież zareagowaliby wściekłością, gdyby im powiedzieć, że ich sposób życia, to "nadmierna konsumpcja i nieefektywne wykorzystanie zasobów środowiska" i wcale im się nie dziwię.
Padło kilka kontrowersyjnych tez, z którymi niewielu ekonomistów by się zgodziło. Może ktoś z innej ekonomicznej beczki? Myślę, że np. dr hab. Arkadiusz Sieroń chętnie by porozmawiał o ekonomii obważanka. Fajnie opowiada też dr hab. Mateusz Machaj.
Z tego co mówił gość tego programu wynikają jasno 3 podstawowe rzeczy: 1. Sprawdzone alternatywy dla systemu w którym żyjemy nie istnieją lub istnieją ale zostały przepracowane i uznane za nieefektywne i bezsensowne. 2. Jeśli chcemy utopii w której wszyscy żyją wesoło i szczęśliwie / zielono i niekonsumpcyjnie, to należy doprowadzić do eksterminacji jakichś 5 miliardów ludzi żeby się zgadzała liczba ludzi których teoretycznie jest w stanie ziemia utrzymać (XD) 3. Jeśli chcemy utopii z punktu 2. musimy zlikwidować demokrację, skrajnie zubożyć społeczeństwo, wygasić oczekiwania i przyzwyczaić ludzi do życia w warunkach faweli. (ponownie, XD) Wydaje mi się, że nasze problemy albo rozwiąże jakaś technologia z przyszłości, albo będziemy wybierać wskazując palcem - kto dla dobra klimatu ma popaść w skrajną biedę i ubóstwo, lub kto dla dobra klimatu ma być wśród tych 5 miliardów niejako nadmiarowych ludzi. Tak czy siak czeka nas tragedia - tragedia klimatu - tragedia depopulacji - tragedia ubóstwa - wybierzmy jedno. :)
@@cynik75 Jak na razie nie ma dokąd, bo realnie dostępne planety są gorsze od Ziemi nawet po ewentualnej katastrofie ekologicznej. A po drugie, wszystko wskazuje na to, że biologicznie podróże kosmiczne są dla nas zabójcze. Po prostu jesteśmy częścią biosfery Ziemi. Może inżynieria genetyczna i transhumanizm to zmienią.
@@cynik75 nie ma na to szans przy obecnych rozwiązaniach, umrzesz zanim dolecisz do planety która choć trochę przypomina ziemie albo trzeba by było żyć na stacjach kosmicznych, ale tam też nie zamieszka kilka miliardów ludzi, jeśli będzie tragedia klimatu to depopulacja sama się zrobi, albo Europejczycy będą strzelać do uchodźców klimatycznych którym nie uśmiecha się żyć w skwarze po 50 stopni, albo nastąpi jakaś kolejna światowa zaraza (bakterie szybciej mnożą się jak jest cieplej, trzymasz jedzenie w lodówce żeby spowolnić ich namnażanie). Ubóstwo też przyjdzie z klimatem, bo gwałtowne zjawiska to ogromne straty w infrastrukturze na przykład i dodatkowe koszty, a w świecie gdzie pieniądze można drukować, a innych dobr ubywa szybciej niż przybywa, to wszystko drożeje
Cały problem w "naprawieniu ekonomii" polega na tym, że wszyscy wiedzą, że powinniśmy konsumować mniej, ale w zasadzie jesteśmy bardzo egocentryczni / zachłanni.
Ja też tak mam. Nie chca słuchać. Neoliberalne pranie mózgu dało rezultaty. Degrowth, steady state economy, limits to growth to w polskiej debacie pojęcia nieistniejące.
@@Rafikius Tu chyba jest kilka kwestii. Między innymi to, że my wciąż chcemy dogonić tzw. Zachód, chcemy żyć podobnie jak oni 0 co akurat raczej łatwo zrozumieć. Plus, nie potępiałbym w czambuł neoliberalizmu - bez niego być może znacznie wolniej i boleśniej wychodzilibyśmy z PRL-u.
@@OffMyDesk dziękuję za odpowiedź. Wyszedł mi niezły skrót myślowy, to fakt. W czambuuł to nie potepiam. Zal mi tylko że wybralismy ten najbardziej hardkorowy plan wdrażania reform. Tego sie nawet Sachs nie spodziewał. wychowywałem sie w gospodarce niedoboru, tzw. DIW i zerowaste mam we krwi i szpiku. Na swe nieszczęście w czasach gdy ludzie w PL rozkładali łóżka polowe, ja wyrwałem się oglądać wyśniony Zachód. Ja zachwycony kolorem i mnogością, spotkalem kręgi negujące to czym ja sie zachwycałem. Dużo zrozumialem. Powrót do PL byl jednym wielkim dysonansem. I do dzis jest. Co do doganiania zachodu...Moim zdaniem to juz obecnie klasa średnia dogoniła europejską. Niestety w społeczeństwie wdrukowane jest gleboko kult zap..,.olu i to raczej Matczak jest idolem, a nie Zandberg. Dla mnie wskaznikiem dobrostanu jest wzmiankowana ilość czasu wolnego. Z pewna złośliwą radością oczekuje ucodziennienia rezultatow rewolucji AI. Może być socjologicznie ciekawe, jako że gros narodu definiuje siebie poprzez wykonywaną pracę. Co do modelu ekonomii opartego na ciągłeglym.wzroscie, to.. powiedzenie że wierzą weń tylko.. szaleńcy i... Ekonomiści, jest mym ulubionym. Mialem tylko nadzieje że nie dotrwam do czasów kiedy implikacje zderzenia zaczną byc silnie odczuwalne w życiu codziennym. Staram sie nie popaść w prepperyzm i kolapsizm, ale....wciąż siedzi min w głowie obraz z początków pandemii gdy dwóch karków bije sie w biedronce o ostatnią paczkę papieru toaletowego... Memento... Podczas słuchania audycji przyszło mi do głowy, że chciałbym Pana spytać o stosunek do tzw..ekonomii biofizycznej.
Super byłoby posłuchać kogoś, kto ma pomysły na rozwiązania, wizję jak możnaby zmieniać system. Tutaj każde bardziej trudne pytanie było zbywane, umniejszane. Po tytule liczyłam, że będzie to rozmowa postwzroście - a są w Polsce ludzie, którzy by dobrze ten temat rozwinęli.
Ale jaki system? W ogóle rozumiesz co to znaczy? Nie rozumiesz, więc używasz wytrychu słowem "system". Powiem ci jak wygląda sytuacja: socjalistyczni ekonomiści i lewica chcą tzw. "sprawiedliwości społecznej". Kapitalistyczni ekonomiści i prawica chcą "sprawiedliwości natury". Racjonalni ekonomiści i centrum chcą po prostu sprawiedliwości. To ostatnie oznacza równe szanse i działanie państwa tam, gdzie rynek nie domaga (np. kontrola jakości produktów). Chcesz tworzyć nowy system? Najpierw zrozum stary.
Pan profesor zna złożoność tematu. Pytania nie były zbywane czy umniejszane, tylko każde bylo tematem na ogromną debatę. Lekkie rozwiązania można sugerować i ich prawdopodobieństwo wpływu. Pytania odnosiły się do tak wielkiej skali problemu, na które nie ma remedium, a osoby któe mówią że mają na to system niestety oszukują samych siebie. Przerzucając to na temat biologii, każde pytanie było tak ogromne jak : Jaki sugeruje pan lek na raka?
Dziękuję za ten odcinek; zdałam sobie sprawę jak bardzo zasilam obecny system przez realizowanie tzw szczytnych celów ( dbanie o zdrowie, hobby) a gdzie tu dodać jeszcze to o czym wiemy że jest nadmiarowe w momencie kupowania ( np kolejna para butów?)
polecam rozważyć jeszcze jaki potrzeby są w Pani sztucznie indukowane. Czy charakterologicznie jest Pani w stanie nie być typowym naśladowcą i podążać za SWYM WŁASNYM minimum
Dobrze się słucha Profesora Zięby. Co do tematu 3-pokojowego mieszkania - w skali świata to bardzo dużo. Nawet przeciętny Polak w Pakistanie czy Afryce to ten zły bogaty.
@@maciejgustab4742to, co osoba ludzka o średnim IQ przez to rozumie- polepszenie bytu. No będzie mógł zjeść dwa banany zamiast jednego albo dokupi sobie ekstra baterie do wibratora. Jakkolwiek.
@@slawomirgrabowski2963 tak jak myślałem, ale musiałem się upewnić. To oznacza, że nie słuchałeś ze zrozumieniem rozmowy, bo zmiana myślenia o tym ile pokojów powinno przypadać na jedną osobę nie ma na celu polepszenia rozumianego w ten sposób bytu innych osób. Zatem przykład z Nepalem przywołany bez podstawy. Przesłuchaj od początku odcinek, tym razem ze zrozumieniem.
@@maciejgustab4742 przesłuchałem, pani prowadząca też nie do końca rozumie, co on gada, a na koniec on sam mówi, że nie wie, co z tego eksperymentu wyniknie. Siedzi gość na posadzce i pierdxi w stołek.
Swietny odcinek bo Pan profesor z pasja i bardzo przystepnie opowiada a Pani Karolina go nieustajaco odpytuje w naszym imieniu i z ciekawoscia. Jesli ekonomisci chca aby przecietny Polak rozumial podstawy ekonomii, umial planowac i zarzadzac finansami to ekonomi, takiej czysto praktycznej, to nalezy naklonic ministerstwo edukacji aby uczono jej w szkolach juz podstawowych. Taka ksiazke kiedys czytalam i nadal polecam (razem z gra planszowa) "Rich Dad Poor Dad" ktora moglaby byc podrecznikiem 😉
Ja myślę, że to nie jest tak, że "ekonomiści chcą". To jest raczej tak, że ekonomiści chyba bardziej niż przeciętny człowiek zdają sobie sprawę z tego jak bardzo to przydatne. :)
Bardzo ciekawy odcinek, chciałabym żeby ten temat i z takim dystansem/nastawieniem był poruszany szerzej - bez naiwnego biczowania którejś ze stron, ze zrozumieniem co kieruje ludzmi i rozmową nad sensownymi rozwiązaniami
Rozmówcy cały czas przymują milcząco założenie, że wzrost gospodarczy jest równoznaczy, ze zwiększeniem produkcji, a wcale tak nie jest. W równym stopniu wynika z coraz oszczędniejszego wykorzystania zasobów. PKB to nic innego jak wartość produkowanych dóbr, pomniejszone o koszta ich produkcji. Zasoby naturalne są wyłącznie kosztem dla gospodarki. Jeśli będziemy produkować tyle samo, ale wykorzystywać mniej zasobów, lub jeśli to co produkujemy będzie więcej warte (np. bardziej przydatne, wygodne, ładne), to również zanotujemy wzrost gospodarczy
Wzrost gospodarczy obecnie jest mierzony wzrostem WARTOŚCI wytworzonej produkcji, czyli wzrostem realnego PKB. Oszczędność wykorzystania zasobów ma tu jakieś znaczenie pośrednie, ale żadne bezpośrednie. Wzrost gospodarczy to głównie w praktyce wzrost produkcji; zmiany jakościowe wspomniane powyżej mają chyba jednak znaczenie marginalne.
Jak tak czytam te komentarze, to są tu sami koneserzy salcesonu. Chyba mało reprezentatywne jest tu audytorium, bo w sklepach owa szynka bije salceson na głowę. :)
Czy w pewnym momencie, w przypadku naprawdę ograniczonych, skurczonych zasobów, nie dojdzie do masowych ludobójstw słabszych i mniej zamożnych? Ludzkość nie jest w stanie się dogadać w najbardziej prozaicznych kwestiach i jakoś nie widzi mi się, ażeby ukuł się kompromis/umowa, na mocy której wszyscy nałożyłżyliby kaganiec na konsumpcję... a i ludobójstwo przychodzi nam dosyć naturalnie - często wystarczy wierzyć w innego boga/bogów czy też mieć inną karnację.
Ciężko przewidzieć kierunek tego ludobójstwa, raczej my jako warstwy niższe będziemy walczyć ze sobą, póki pieniądz ma jakąkolwiek wartość (czyli poki jest co za nie kupic) to bogatych (ich pojmuje jako silniejszych) stać na ochronę siebie i swoich dóbr. Wydaje mi się że będą konflikty pokoju wojny o wodę Egiptu i Etiopi lub lokalne starcia, na pewno będzie duża imigracja tam, gdzie klimat będzie bardziej znosny i niestety oznacza to emigrację do Europy, bo do nas najłatwiej się dostać bez potrzeby używania samolotu
Pole z truskawkami wymaga sprzętu, który by był efektywniejszy i tańszy finalnie od człowieka w ich pozbieraniu, jak kombajn ścinający zboże. Ale jak rozumiem, inwestycje w rozwój naukowy nie dają szybkiej stopy zwrotu, które ostatecznie kosztują nas wszystkich więcej, zawłaszcza cywilizacyjnie, dając iluzję postępu.
Temat konsumpcjonizmu jest tematem bardzo szerokim, bo to wszechobecne media uczą nas, jak mamy żyć. Kształtują w nas "potrzeby", ktôre tak naprawdę nie są dla nas istotne. Bo są ważniejsze rzeczy. Biorąc pod uwagę poziom wiedzy tzw"przeciętnego Polaka" trzeba przypuszczać, że percepcja zjawisk musi być u tych ludzi bardzo uboga. I może nie ma w tym nawet nic złego, bo przeciez można swiata doświadczać nie rozumiejac go, ale czlowiek rozumny zawsze chce więcej. Chce rozumieć, analizować, wyciagac wnioski, stawac się mądrzejszym. To raczej w tym kierunku powinniśmy zmierzać jako społeczenstwo, bo ludzie mądrzy tworzą lepszy świat. Z drugiej jednak strony niedouczonymi masami łatwiej jest sterować, na czym zależy wzczególnie politykom. Zatem lepiej dla nich kreować wizję sukcesu opierającego się na materializmie i konsumpcjonizmie. U tutaj docieramy do sedna: ten "kołowrotek", w którym pędzimy nie dośc, že sztucznie tworzony i narzucany nam orzez media i rządzących, to jeszcze prowadzi donikąd. Bo zdobywajac kolejne dobra, wcale nie odczuwamy proporcjonalnie większego szczęścia. Dla mnie osobiście rzeczą priorytetową jest nie dać się wpuścic w kanał. Sam decyduję, jak chcę żyć, żyję zatem zgodnie z moimi regułami. Nie mam wiele, za to pelnymi garściami czerpię z życia. I jestem szczęśliwym czlowiekiem. A przeciez o to w życiu chodzi.
Do ekonomii rozmowa nie dotarła. Większość majątku najbogatszych nie jest fizyczna, rezydencje i jachty to niewielki ułamek. Główny składnik majątku najbogatszych stanowią udziały w przedsiębiorstwach, których wartość bierze się z tego, że całe społeczeństwa kupują ich produkty. Upaństwowienie przedsiębiorstw, żeby zlikwidować nierówności, oznaczałoby powrót do niewydolności gospodarczej, bez korzyści dla środowiska. Dochody przedsiębiorstw zostałyby zdefraudowane przez osoby zarządzające nie będące właścicielami, jak to się dzieje w wielu przedsiębiorstwach państwowych. Nałożenie podatku na luksusową konsumpcję może być słuszne, ale poza celebrytami nie będzie miało większego wpływu na społeczeństwo. Ograniczenie konsumpcji w skali świata wymagałoby wojny handlowej z Chinami i obniżenia poziomu życia w krajach bogatych, czego przeciętni mieszkańcy tych krajów obecnie nie chcą. Być może na dłuższą metę to by się opłaciło, ale nie da się tego zrobić w sposób przyjemny. Podatki od luksusowej konsumpcji mogłyby być pomocne w sensie psychologiczno-politycznym, jako manifestacja, że ci bogaci też cierpią razem z nami.
Po części zgadzam się z Tobą a po części nie. Po pierwsze czy ograniczenie konsumcji musiałoby się wiązać z pogorszeniem jakości życia? Moim zdaniem nie. Obecnie wiele surowców marnowanych jest w celu stworzenia produktu o krótkiej trwałości np. Telefony, lodówki, pralki. Gdyby jakość produkowanych rzeczy była lepsza nie musielibyśmy ich często kupować. Po drugie obecnie moim zdaniem wiele rzeczy zbyt szybko wychodzi z mody. Często rzeczy dobre poprostu przestają nam się podobać i dlatego je wymieniamy a nie dlatego że ich użyteczność spadła.
@@anetaandrzekewska7970 Na tym polega poziom życia dla większości ludzi, że mogą kupić to, co jest modne. Użyteczność jest pojęciem ontologicznie subiektywnym. Gdyby moda nie była wartością dla społeczeństwa, nie byłoby zjawiska celebrytów, bo nikogo by nie obchodziło, co oni robią. Można się z tym nie zgadzać, ale nie da się tego zmienić, bo tak jest ludzkość skonstruowana.
@@anetaandrzekewska7970 Dzięki temu że konsumenci często wymieniają produkty na nowe pracownicy firm mają pracę. Lepsza jakość oznacza mniejszy popyt a mniejszy popyt oznacza mniejszą produkcję co prowadzi do cięć w zatrudnieniu, itd.
Radio Naukowe potrafiło mnie w przeszłości i zaskoczyć, i zachęcić zarówno samymi tematami jak i podejściem do nich. Zazwyczaj bardzo cenię sposób prowadzenia wywiadu, pani prowadząca zadaje pytania ciekawe, wnikliwe i podchodzi do tematu z pozycji uważnego i zainteresowanego amatora. Wiadomo, że formuła programu nie pozwala do zagadnień podejść w sposób wyczerpujący i im więcej ktoś się interesuje danym tematem, tym większe poczucie niedosytu będzie mu towarzyszyć, jednakże jest to normalne. Tym bardziej niestety jestem rozczarowana tym odcinkiem. Przede wszystkim jego stronniczością. Zadawane pytania były bardziej polemiczne, aniżeli pełne ciekawości i nie byłoby w tym nic złego, gdyby dyskusja była bardziej zniuansowana, tymczasem rozmówcy w dużej mierze wyrażali podobne poglądy, tym samym ignorując skrywające się w tle kontrargumenty. Podczas słuchania dominowało we mnie poczucie jedynie przemykania po powierzchni konkretnych zagadnień i poczucie wyższości rozmówców względem osób o innych poglądach. Najbardziej uderzające było to we fragmencie o studentach, do którego mam największy zarzut. W końcu nawet jeśli uważa się, że ktoś ma błędną perspektywę, "zbyt małą świadomość", to czy mówienie o nim w sposób protekcjonalny, jest dobrą drogą, żeby go przekonać tudzież "uświadomić"? Za największą wartość tego odcinka uważam podstawowe przesłanie, że człowiek zawsze chce więcej i to nasze ciągle rosnące standardy komfortu pchają konsumpcjonizm. To niezwykle ważne przesłanie, że jeśli chcemy zmiany, to powinniśmy zacząć od siebie. Uniwersalna zasada, którą możemy stosować również w innych aspektach życia. Niestety, to przesłanie nie wybrzmiało dla mnie w tym odcinku wystarczająco mocno, żeby ocenić go pozytywnie.
Jest potrzeba zmiany paradygmatu z ilości na rzecz jakości produktów. Obecnie produkujemy ogromną ilość śmieci o beznadziejnej jakości, które nazywamy produktami, bo przecież imperatywem jest zysk finansowy, a nie jakość tego co używamy. To właśnie ekonomia, a raczej to, przez co ją rozumiemy, jest "piłą" podcinającą gałąź, na której wszyscy siedzimy. Człowiek musi zoptymalizować własne zdolności kognitywne, natomiast dogmat zysku finansowego zastąpić zyskiem cywilizacyjnym. Cała reszta to kreatywna księgowość w ramach status quo bez prawdziwej wartości dodanej jak równanie o sumie zerowej.
No tak, tylko ta zmiana paradygmatu musiałaby się zacząć od nas - a my kupujemy na Temu tanie badziewie. Wolimy to niż solidne i trwałe produkty, które są trzy razy droższe.
Wysłuchałem z uwagą mimo, a może właśnie dlatego, ze fundamentalnie nie zgadzam się z panem profesorem. Wiele przykładów było absolutnie nietrafionych. Niestety w komentarzach nie ma miejsca na głębszą polemikę dlatego jeden przykład tylko: Kiedyś podczas przerwy na kawę dyskutowałem z kolegami. Ponieważ pracuję a morzu tak się złożyło, że moimi kolegami byli Pakistańczycy. Rozmowa zeszła a bogactwo, ubóstwo i jego rozkład na świecie. W pewnym momencie przyznałem, że mam ponad 20 T-shirtów a tak po prawdzie wystarczyło by mi z pięć. Kumple popatrzyli po sobie a potem jeden powiedział. "Ty spokojnie przeżyjesz i z trzema ale pomyśl o tym, że kupując te dwadzieścia na górkę zapewniłeś kolację jakiejś rodzinie w Pakistanie czy Bangladeszu. I to może nie jedną." I tak to wygląda. Nasze pełne szafy i szafki utrzymują miliony ludzi. Jak napisałem, przykłady pana profesora są pełne dziur logicznych.
W sumie prawda. To jak są te organizacje co walczą rzekomo o to by każde dziecko na świecie (o dorosłych już zapominają) żyło za minimum dolara dziennie. Problem w tym że w niektórych rejonach to za tego dolara to 6 osobowa rodzina wyżywi się przez np 2 dni i tam na prawdę są większe problemy do rozwiązania niż dolar na głowę.
@@dziewczynazsekskamerek A to jest jeszcze inna sprawa. Jak wspomniałem, pracuję ma morzu i snuję się po świecie. W jednym kraju 20 euro wystarczy na słaby fastfood a w innym za 5 dolarów można zjeść dobry obiad i jeszcze go nieźle popić. Proste porównywanie sumy dochodu nie ma sensu.
No własnie twoje rozumowanie to dziura logiczna. W Bangladeszu produkują najwięcej ubrań dla reszty świata, żyją w absurdalnie zanieczyszczonym kraju i przeciętnie zarabiają 400 złotych miesięcznie, to jest super i nie zmieniajmy tego bo przecież jak zabierzemy im szwalnie to dopiero będzie bieda. No to może radykalnie - zmuśmy europejskie firmy żeby produkowały ubrania w swoich krajach, wtedy Bangladesz będzie mógł podnieść ceny ubrań i nadal być konkurencyjnym a większe dochody pozwolą milionom najbiedniejszym Banglijczykom zainwestować w edukację i wyjście z chomąta niewolniczej pracy.
Mylisz dwie różne sprawy: Obecny Dobrostan (im bardziej rabunkowa gospodarka i większe zużycie zasobów tym lepiej) i późniejszy dobrostan (może nawet przyszłych pokoleń). Podam przykład: Za komuny ryby były tanie (i to nie tylko w Polsce). Uważano, że tak będzie zawsze. Niestety w pewnym momencie się to skończyło i gdyby nie zabroniono odłowu pewnych gatunków, to by one wymarły. Ryby są zasobem łatwo odnawialnym, ale i tak dzikie ich gatunki już nigdy nie będą tak tanie jak kiedyś oraz są i będą potrzebne ograniczenia połowów. To samo, albo i gorzej jest z nieodnawialnymi źródłami energii, rudami metali i pierwiastków ziem rzadkich, utylizacją śmieci, zanieczyszczeniami itd. W najbliższym czasie największym problemem prawdopodobnie będzie brak wody pitnej (spowodowany globalnym ociepleniem) i wyczerpanie się złóż fosforytów i apatytów służących do produkcji nawozów fosforowych. Z obydwoma problemami teoretycznie można sobie poradzić (tania energia elektryczna do odsalania wody i większy odzysk fosforu ze ścieków, odpadów, lepsze wykorzystanie mączek kostnych i rybnych, zmniejszenie wypłukiwania fosforu z gleby (np. dłużej rozkładające się nawozy fosforowe itd.). Problem w tym, że nadmierna konsumpcja może sprawić, że postęp technologiczny nie nadąży i może nasilić się głód i emigracja z wielu krajów okołorównikowych. Niewykluczone też że żywność zdrożeje.
Mniej znaczy więcej. Ok, to był najlepszy odcinek z tych które słuchałem. Ale konkluzja jest prosta, skoro ekonomiści nie mają pomysłu to znaczy że rozwiązaniem będzie koniec demokracji i ograniczenie praw człowieka. Na tej zasadzie gdy szlachcic kazał wieśniakom podjąć ważną decyzję w pewnej sprawie w ściśle określonym czasie, a ci tego nie zrobili.
Każdy rozsądnie myślący człowiek zdaje sobie sprawe, że jedynym sposobem ograniczenia konsumpcji jest ognaniczenie liczby konsumentow. Czyli generalnie ludzi jest za dużo.
Na bogatych podatki nie robią takiego wrażenia jak na biednych.Potrzeby bogatych są całkowicie zaspokojone ,natomiast biedni z małymi podatkami cały czas mają niezaspokojone potrzeby.
Ekonomia jest jak meteorologia, pseudonauką, która nieudolnie szuka w empirycznie budowanych modelach wytłumaczenia na otaczającą nas, pełną zmienności, rzeczywistość przepływu towarów, usług i kapitału. Dlatego właśnie są profesorowie o kompletnie przeciwstawnych poglądach i modele, które w jednej epoce mają gorących wyznawców, a w kolejnych idą we wstydliwie przemilczane zapomnienie. Ekonomia nigdy nie znajdzie dobrej odpowiedzi, a ludzkość uzyska postęp wyłącznie w drodze pełnej zakrętów i pomyłek ewolucji. Ale miło było posłuchać.
Nierówności majątkowe wydają się absurdalne, bo znaczna część majątku to dobra inwestycyjne, nie mówiące nic o poziomie życia. Nierówności konsumpcyjne nie są aż takie duże. Tam nie ma co "rozsmarowywać". Tylko się przeje (skonsumuje z resztą) majątki i zostaniemy z niczym. Jak to zauważył Fredro "Socjalizm każemu równo nosa utrze. Bogatych zdławi dzisiaj, biednych po jutrze."
Gospodarka nie może rosnąć wiecznie. Ale będzie rosła dopóki to możliwe i nie nastąpi kolaps. Poza tym nie da się skłonić ludzi dobrowolnie do obniżenia poziomu życia. Musi to nastąpić naturalnie - przez wyczerpanie jakichś zasobów, albo może być wprowadzone siłą, zamordyzmem. Tego ostatniego oczywiście nikt raczej by nie chciał.
Rozczarowany jestem. Bardzo defetystycznie i przy braku wyjaśnienia podstawowych założeń ekonomii wprowadza to więcej zamętu niż objaśnienia. Po pierwsze PKB może i nie jest doskonały, ale te wszystkie pozostałe miary zwykle są nie dość, że trudniejsze do liczenia to jeszcze bardziej mętne i arbitralne. Są zresztą inne mierniki statystyczne, które po prostu trzeba brać pod uwagę. Rośnie liczba samobójstw wśród dzieci? Rośnie! Nie trzeba wtedy cudownych wzorów szczęścia tylko diagnozy źródła problemu i rozwiązań. Tak samo jak było z analfabetyzmem, śmiertelnością niemowląt i wieloma innymi. Miary cząstkowe są często wystarczające do tworzenia polityki dobrobytu. Do tego nie da się zaprzeczyć, że jednak miara PKB wiele mówi o dobrostanie jakim jest dostęp do edukacji, zdrowia czy kultury. Bo to państwa z wysokim dochodem mają zwykle najlepsze wskaźniki społeczne, z pewnymi rzadkimi wyjątkami lub odchyleniami. Po co ekonomiści? A no skoro zarządzają tym nadmiarem to dzięki temu państwa alianckie wygrały II wojnę światową. Ekonomiści tacy jak Keynes czy Galbraith i wielu innych pozwalało rozwiązywać ważne problemy. To samo po wojnie. Rozkwit powojennych gospodarek to była zasługa tego, że politycy tamtego okresu słuchali także ekonomistów. Mógłbym tak dalej wyjaśniać, ale za dużo tego.
Rozmówca dobrze mówi, trzeba społeczeństwo edukować ekonomicznie, wyrabiać w nim odruch pracy, oszczędzania i mniejszej konsumpcji. Być może wtedy taka babcia zamiast bimbać całe życie z myślą, że państwo jej da, że państwo się nią zaopiekuje na starość, coś by zaoszczędziła i nie musiałaby zbierać ziemniaków na śmietniku. Państwo nikomu nic nie da, "Nie ma darmowych obiadów", o siebie musimy w pierwszej kolejności zadbać my sami a potem możemy liczyć na jakieś ochłapy od państwa.
"Realizm" rozwiązań skojarzył mi się z "Powrotem z gwiazd" Lema. Samym idealizmem nie zmienimy ludzkiej natury (vide: wspomniana w rozmowie rewolucja komunistyczna). Zdecydowanie (rzekłbym: ekstremalnie) wolę być wolnym człowiekiem, niż kontrolowaną przez aplikację mróweczką (kierunek chiński), albo (chyba jeszcze gorzej) jak u Lema, betryzowanym zaraz po urodzeniu "mli-mli".
Uwielbiam Lema. I "Powrót z gwiazd" to obok "Solaris" jedna z moich ulubionych pozycji. Chyba wszyscy wolimy być wolni. Pytanie dokąd nas ta wolność zaprowadzi. Ale na to pytanie chyba nikt nie zna odpowiedzi.
słyszałam taki cytat " Społeczeństwo bez biedy byłoby doskonałe, jednak to niemożliwe, bieda jest bardziej naturalna niż bogactwo, każdy może być biednym , nie każdy może być bogatym"
Fajny materiał. Swoją drogą zawsze zazdroszczę mądrym ludziom pamięci. Ja niby dużo wiadomości przyjmuję, ale mało konkretów zapamiętuję. Z jeszcze innej beczki - ciekawe do ilu libków Pan Profesor trafi...
Ja nie wiem o kim mowa w tym komentarzu - ja bardzo mało zapamiętuję. Ale dużo przyswajam, więc bilans ciągle jakoś pozytywny. A z tej innej beczki - myślę, że do niewielu. Bardzo niewielu.
to jest przypowieść dla naiwnych, co z tego, że masz 4 pary? proporcjonalnie zużywać będą się 4 razy dłużej i nie będzie to miało wpływu na środowisko, a wpływ będzie miała jakość obuwia, a nawet nie marka... producenci przekonują nas, że ich obuwie jest najlepsze, ale w rzeczywistości nikt nie ma możliwości tego sprawdzić, a sprawdzać to powinny odpowiednie instytucje, natomiast obowiązkowa gwarancja na 5 lat wcale nie wydaje się głupim pomysłem
Zbyt silne ograniczanie nagrody, czyli zbyt radykalne opodatkowanie za podejmowanie ryzyka (tworzenie przedsiębiorstw), zachęci do optymalizacji geograficznej, przekierownia energii do poszukiwania optymalizacji podatkowej, może też oczywiście ograniczyć powstanie nowych, istotnych firm/rozwiązań/technologii. Rozwiązaniem może być podwyższenie kwoty wolnej od podatku, podniesienie podatków, równych i liniowych dla każdego, opodatkowanie wykorzystania planety (zużycia nieodnawialnych surowców i tworzenia odpadów). Producent, czyli finalnie konsument, musi płacić za wszystko do wydobycia potrzebnych surowców do utylizacji produktu po jego zużyciu - wtedy zaczną się pojawiać odpowiednie technologie i gospodarka zacznie się powoli domykać.
Świetny komentarz. Zgadzam się w wielu miejscach. Ale: co to jest "zbyt radykalne"? Po czym poznamy, że to zbyt? To trudne. Opodatkowanie wykorzystania planety - też trudne. Część kosztów trudno mierzalna, efekty zewnętrzne, unikanie opłat (jak nałożyć opłaty za generowanie odpadów, by np. uniknąć wywożenia śmieci w nocy do lasu?). Wiele jest pytań, na które chyba nie znamy odpowiedzi.
@@OffMyDesk „zbyt radykalne” widać dobrze po fakcie; planując pokonać dany zakręt z maksymalną prędkością, widzimy kiedy należało jednak jechać wolniej, ale auto jest już w rowie… dlatego warto przyjąć margines bezpieczeństwa. Dla mnie próg bólu, przy którym szukałbym rozwiązań to 25%. Co do podatku śmieciowego - łatwa odpowiedź, za wszystko musi odpowiadać producent/wytwórca/importer. Tylko na tym etapie możliwa jest skuteczna egzekucja wszystkich opłat związanych z eksploatacją środowiska/wykorzystaniem surowców/kosztami zewnętrznymi.
@@tomzbozen To chyba jednak nie jest takie proste, a te 25% jest przecież wzięte zupełnie z kapelusza. Ocena post factum jest, no właśnie - post factum. A do tego taka choćby optymalizacja geograficzna i podatkowa zależy od szeregu innych czynników, z których wysokość opodatkowania jest tylko jednym z tych zapewne ważniejszych. A co do podatku śmieciowego to zupełnie nie wiem jak by chciał Pan to w praktyce wykonać. Za skórkę od banana rzuconą na chodnik ma odpowiadać importer bananów czy lokalny warzywniak? To tak nie wyjdzie...
@@OffMyDesk za to co wyprodukowane w kraju odpowiada producent, za to co importowane - importer… to bardzo proste, tylko społeczeństwo musiałoby więcej za wszystko płacić = mniej mieć, ale też mniej zniszczyć ekosystem dla przyszłych pokoleń 🤷♂️
@@tomzbozen I jak Pan to zorganizuje, tę odpowiedzialność? Koszty zebrania opakowania po paluszkach wyprodukowanych w Rzeszowie, znalezionego w lesie pod Szczecinem ma pokryć producent? No przecież to jest utopia.
Moim zdaniem dobrostan społeczeństwa to powinien być liczony w odwrotnej korelacji do pieniędzy wydawanych na używki, a jeśli chodzi jak to wszystko zatrzymać (to już nie moje gdybania) to wyłączyć reklamy.
@@OffMyDesk Używki sprawiają, że czujesz się dobrze tylko w tej danej chwili, ale cierpi na tym sprawność twojego mózgu, a co za tym idzie w dłuższej perspektywie cierpisz Ty i Twoje otoczenie.
@@Pasikoniszek Raz jeszcze: co to są używki? Bo tego sobie nie określiliśmy w naszej dyskusji. A po drugie: co, jeśli interesuje Cię jedynie ta krótsza perspektywa? Co, jeżeli Twoje uzależnienie pozwala Ci robić to, co jest sensem Twojego życia? Case Ryśka Riedla z zespołu Dżem jest tu dobrym przykładem. Był uzależniony od narkotyków, będąc czysty nie umiał tworzyć, grać, a to był dla niego cały sens jego życia. I wybrał tak, jak wybrał. W gruncie rzeczy dość racjonalnie, prawda?
@@OffMyDesk 1. Środki psychoaktywne, których częste zażywanie prowadzi do uzależnienia. 2. Przytaczasz jeden case w miarę pozytywny, ale ciekawe ile jest tych negatywnych; mam wrażenie że to jest kompletnie nieproporcjonalne zestawienie. Poza tym i tak to co napisałeś brzmi bardzo smutno "jestem fajny tylko wtedy jak ćpię?". Może gdyby wcale w te narkotyki nie wpadł dostrzegłby inne płaszczyzny, w których jest wartościowy. A ponadto on mógł tylko tak mówić, żeby mieć do tego dostęp - znam sporo osób uzależnionych, które wykorzystują jakikolwiek pretekst, żeby usprawiedliwić siebie i swoją słabość.
@@Pasikoniszek Ad. 1. No to kawa też... :) 2. Nie, ten przykład chyba nie jest pozytywny. Masz rację, że jest smutny. On tylko pokazuje, że sprawa nie jest prosta. Dlatego byłbym sceptyczny do używania wydatków na używki do pomiaru dobrobytu.
Aby poprawić sytuację po pierwsze należy zwiększyć jakość produktów. Celowe postarzanie produktów i projektowanie ich tak, aby szybko się psuły, zwiększa może pkb, ale na pewno nie zwiększa naszego szczęścia, dobrobytu i nie poprawia sytuacji planety.
Lekarz i prawnik świadczą sobie nawzajem usługi. Skutek - wzrost PKB 😅
To nie jest takie proste. Pamiętaj, że jak będziesz miał ,,wieczne'' produkty to zmniejszy się zapotrzebowanie na pracowników. Może zmniejszyć się zapotrzebowanie na nowe inwestycje, na nowe badania naukowe. Rynek mógłby mocno zpowolnić. Ale czy to byłoby złe? Pewnie kwestia punktu widzenia ale wydaje się, że ilość biedy by wzrosła.
@@Robert-fl9yj Co z tego, że masz pracę i zarabiasz, skoro zarobione pieniądze wydajesz ciągle na te same produkty, bo musisz wymieniać zepsute? Dobrobyt to nie perpetuum mobile. Liczy się nie ilość pracy, ale jej efekt. Gdyby produkty były bardziej wytrzymałe, to mniej byś kupował, wydawał mniej i nie musiałbyś tyle pracować. Nowe, sprawniejsze wersje produktów byłyby opracowywane, ponieważ producenci tylko czymś lepszym niż stare mogliby zachęcić klientów do zakupu. Dzisiaj inżynierowie pracują często nad tym jak ograniczyć żywotność zamiast nad tym jak zrobić coś lepiej. Moim zdaniem jedyny, kto by na tym zbiedniał to producenci i wielkie korporacje. Dzisiejsze czasy są absurdalne. Ludzie robią nadgodziny w pracy, bo muszą spłacić kredyt za sprzęt, który pozwala im mieć więcej wolnego czasu. Często tych nadgodzin jest więcej niż zaoszczędzonego czasu. Kto na tym zyskuje? Producent sprzętu. Praca powinna służyć poprawianiu jakości życia, a nie zarabianiu ;)
@@19WinChester92 Widzę, że nie zrozumiałeś. Ty nie miałbyś za co kupić. Bo nie miałbyś pracy. Zapominasz jak wielu ludzi, że to ci źli przedsiębiorcy, fabrykanci, korporacje są pracodawcami. Skoro będą mniej produkować nie będą potrzebować tylu pracowników. To jest system naczyń połączonych tu nic się nie dzieje bez wpływu na pozostałe elementy systemu. Prosta sprawa lepsza jakość lepsze materiały, wyższa cena. Czyli musisz pracować tyle samo aby zapłacić za lepszą jakość.
To, że jest przegięcie w drugą stronę to inna sprawa. Niestety ludzie są ułomni i zawsze będą przeginać raz w jedną raz w drugą nie mogąc złapać równowagi. Tak więc też nie przeginaj i zastanów się nad konsekwencjami a nie tylko nad oczekiwaniami.
@@Robert-fl9yj Według Twojego rozumowania łopaty powinny być plastikowe. Jeśli będą się częściej łamały to więcej ludzi będzie miało pracę pdzy ich produkcji. Dodatkowo taką łopatą będzie się wolniej kopało, więc wiecej ludzi będzie miało pracę przy wykopach. ;p Jeszcze raz powtarzam. Bezsensowna praca nie przynosi korzysci i dobrobytu. Bez różnicy, czy przewozisz ziemię z miejsca na miejsce bez potrzeby, czy celowo "postarzasz/psujesz" produkty.
Ludzie wolą uporządkowany błąd niż skomplikowaną prawdę...Bezcenne Pozdro
I to naiwnie kapitalistyczne dwustumilionowe USA, jest nacto dowodem, od tego kryzysu w latach 30. totalny bankrut i pomiotlo, ciągle tylko zabiega o dotacje eurooejskie, a jeszcze nie zostało nawet dopuszczone do UE.
Świat pogrąża się w chaosie, a wartości, które kiedyś budowały społeczeństwa, dziś są zapomniane. W imię postępu tracimy wolność, a moralność ustępuje miejsca egoizmowi i konsumpcji. Jednak każdy z nas ma moc, by wprowadzić zmianę, zaczynając od własnych wyborów.
Pozdrowienia z Republiki Suwerenów❣
Korci, żeby się zgodzić, ale też pamiętajmy, że zawsze ci starsi twierdzili, że nowe pokolenia to całkowity upadek wartości. A jednak udało się zbudować na świecie dobrobyt, jakiego nigdy wcześniej nie było.
Uczciwość i solidność gnije. Niemalże na każdym kroku trzeba ludziom patrzeć na ręce. Abo próbują cię okraść abo są partaczami. Albo i to i to. I nad tym ubolewam.
A jakież to wartości budowały społeczeństwa? Co to w ogóle znaczy? To jest gurnolotne stwierdzenie bez sensu bo nie ma czegoś takiego że społeczeństwo jest zbudowane z wartości. To system prawny i finansowy sprawiają że dana społeczność może się rozwijać wykorzystując je do rozwoju. Społeczność budują ludzie zamieszkujący dane terytorium a nie żadne wartości. Kolejnym debilizmem jest stwierdzenie że tracimy wolność w imię postępu. Podróżujemy jak nigdy dotąd dzięki postępowi i nowym technologiom a jeśli chodzi o moralność to na poziomie państw nigdy jej nie było i zawsze był egoizm i własne interesy ponad czyjeś. Konsumpcja była zawsze ale teraz dzięki globalizacji mamy dostęp do olbrzymiej ilości towarów i usług dzięki czemu nasze życie jest dużo lepsze niż 100 lat temu.
@@sinful251 U podstaw systemów prawnych są wartości (czy też bywają wartości). Co do postępu i wpływu na wolność to polecam wnikliwe spojrzenie na Chiny, bo tam bardzo dobrze to widać (i tu kwestia wartości powraca jak bumerang, bo wyznawane tam wartości znacznie różnią się od europejskich.).
Przyznam, że razi mnie używanie określeń typu "debilizm" w odniesieniu do stwierdzeń, z którymi się ktoś nie zgadza.
@@Artur-lh2ks Czy tak nie było zawsze? To są chyba narzekania stare jak świat. Narzekania tych przyzwoitych, że inni tacy nie są. No, fakt. Nie są. Ale my próbujemy być inni, nie? :)
Mi bardzo podobają się indeksy szczęścia, bo bardziej zależy mi na dostępie do lekarza, wolnosci osobistej, czystej wodzie, i dużej ilości czasu wolnego itp., niż w państwie z wysokim PKB i bez tych rzeczy.
Inaczej, wole żyć w Polsce a nie w Korei Południowej, z wielu względów.
Szkoda, że tak mało się o tym mówi.
Czysta woda to wbrew pozorom duży luksus, obecnie w większości miejsc np deszczówka jest zanieczyszczona w mniejszym lub większym stopniu
Czyli KRL-D ma wyższe PKB aniżeli Rzeczpospolita Polska?
@@bartosztomaszewski7813twój komentarz Panie Kochaneczku świadczy o złej woli w złej wierze
@@PominReklamy - JASNE!!! Merytoryczne odnoszenie się jest dowodem na bycie złośliwym. A już zadanie retorycznego pytania jest zbrodnią...
@@bartosztomaszewski7813 używając przykładu z KRLD sam sobie świadectwo wystawiłeś Tuptusiu słodziutki o rozumku tyci tyci malutkim
Super
Więcej ekonomi i w ogóle sfery gospodarczej na tym kanale:))
Pozdrawiam
Super odcinek, bardzo mi się podobał sposób prezentowania Pana profesora i trafne pytania Pani prowadzącej. Good job:-)
w ogóle nie interesuję się ekonomią...tak myślałam, ale Pan Profesor ma wspaniały dar opowiadania a Pani Karolina ma dar wyszukiwania rewelacyjnych rozmówców i prowadzenia rozmowy. Słuchając prof. Zięby odkrywam, że Ekonomia jest fascynująca :)
Ekonomia jest naprawdę fajna, ale mój w tym udział - chyba raczej niewielki. ;) Ale bardzo dziękuję za miłe słowa. Więcej opowiadam u siebie na kanale, choć nie w tak profesjonalny sposób jak u pani Karoliny. :)
Bardzo dobry odcinek, cieszę się że coraz więcej głosów pokroju Pana Profesora Zięby jest słyszana w przestrzeni publicznej i medialnej. Pozdrawiam
@@norbertkulesza oglądasz vetulaniego? W sensie czy cię interesuje co mówi
Pochodzę z ubogiej rodziny, nigdy na nic nie było pieniędzy. Dziś mam pieniądze na wszystko, lecz nauczyłem się nic nie potrzebować.
Nie masz na wszystko. Nie kupisz sobie nowego ferrari. Chyba że się mylę.
@@dariusz5524 nie mylisz się.
Dlaczego chciałeś nauczyć się aby nic nie potrzebować? Jaki ma to sens? Pomijając już to, że jest niemożliwe aby człowiek NIC nie potrzebował 😏.
@@soraja8905 jeśli w domu rodzinnym nie ma kasy to albo nauczysz się niczego nie chcieć albo będziesz płakał zazdrościł. Kradł. Czuł się gorszy.
@@radosny4056 Nie wziąłeś pod uwagę jeszcze trzeciej możliwości: Gdy dorośniesz zaczniesz sam się dorabiać i zrobisz wszystko aby już nigdy nie mieć biedy. Ja tak właśnie zrobiłam. Moi synowie także. W tej chwili wszystkim z mojej najbliższej rodziny powodzi się dobrze. Oczywiście wcześniejsza bieda nauczyła mnie oszczędności i rozsądnego wydawania pieniędzy, ale nie tego żeby niczego nie potrzebować. Potrzebuję ale rozsądnie :) .
Generalna rozmowa i wielki szacunek dla prof Krzysztofa i pani redaktor. Ciekawe również komentarze internautów. Konkluzje niestety smutne, wręcz depresyjne. Brak alternatywy oznacza alternatywę jakiegoś rodzaju zagłady, ktora zredukuje konsekwencje chciwości. Jeśli mialbym szukać jakieś nadziei to wlasnie w edukacji.
Tak, zdecydowanie. Ale to gigantyczne przedsięwzięcie.
To nie jest tak, że "tacy jesteśmy". Tacy mamy być żeby konsumpcji rosła. Im bardziej mojej tym bardziej sztaby specjalistów mających zwiększyć nasz pragnienie posiadania pracuje na nami. Są mechanizmy, którym szary Kowalski nie jest w stanie się obronić, dlatego kupuje więcej niż potrzebuje.
Inna kwestia - dlaczego mówimy o zmniejszaniu śladu węglowego, a producentom wolno pakować np. kremu w plastikowe/szklane opakowanie, w plastikowym stabilizatorze, które wkładają w papierowy karton, który pakowany jest zbiorczo w folię i dalej w karton?
Ja myślę, że tacy jesteśmy. A biznes potrafi skutecznie to wzmacniać. Bardzo skutecznie.
Sęk w tym, że chcemy żyć lepiej, rozwijać się. Bez wzrostu PKB tego nie będzie.
@@pawmal1988zwykłe głupoty jak bzdety o Jezusie.
@@krzysztofskora4929 nie to akurat jest udowodnione naukowo.
Dziękujemy.
Jednym ze sposobów na ograniczenie własnego konsumpcjonizmu to przed następnym zakupem pod wpływem emocji stanąć i zadać sobie pytanie "czy ja serio tego potrzebuje". Jakoś tak w rodzinie zawsze mieliśmy zaszczepione żeby nic nie wyrzucać i wciąż się tego trzymam. Nie kupuję co roku nowej kurtki bo muszę być modna. Myślę że dużo zależy od nawyków które w sobie wyrobimy.
To prawda! Ja mam taki schemat, gdy dopadają mnie wątpliwości, waham się to przyjmuję, że ja jednak danej rzeczy nie potrzebuję i nie dokonuję zakupu (nie chodzi o zasoby pieniężne). I cieszę się z mojej metody, bo zależy mi na losach tej planety.
Też staram sie być minimalistą ale czasem mi nie wychodzi 😄
@@ZdzichaJedziesz chyba jak każdemu ;)
@@joannakusak6498 a ja, jak sobie pomyślę, ile osób ma pracę, bo ja coś zakupię - wracam do sklepu
Indywidualne rozwiązania na globalne problemy mają jednak ograniczenia. Odpowiedzialność nie leży w złych osobistych wyborach, tylko w systemie, który dopuszcza skrajną biedę, marnowanie żywności itd.
Bardzo wartościowy i przydatny odcinek!
Platon powiedział, że światem rządzą ci, którzy opowiadają historie. Pan Profesor (zapewne majętny człowiek) opowiada o ograniczaniu pragnień i minimalizowaniu potrzeb - co samo w sobie jest dobre - ale rzecz w tym, że najlepiej na innych działa własny przykład a nie opowiadanie o ułomnej ludzkiej naturze 😊. Bardzo dobry odcinek a narracja prowadzącej - bezcenna!
Droga Asymetrio, proponuję się zatrudnić na uczelni w Polsce i zobaczyć, jak bardzo majętnym to Cię uczyni. SPOILER ALERT: Nie za bardzo. ;)
Ja akurat w miarę praktykuję minimalizm, ale nie wiem doprawdy jak miałbym go propagować - podcast był o konsumpcji jako takiej, a nie o mojej własnej (która zapewne nikogo nie obchodzi).
Natomiast cytat z Platona - znakomity; nie znałem wcześniej. :)
Cytat z Platona pożyczyłem z książki ekonomistki :) Mariany Mazzucato pod tytułem: Wartość Wszystkiego, którą serdecznie polecam - szczególnie tym, których praca powinna być godnie wynagradzana - czyli np. nauczycielom akademickim :)
@@asymetrie_studio O, dzięki! Kolejna rzecz do przeczytania... :)
Fantastyczny odcinek i rozmowa. Profesor "Kieszonkowy" Ekonomista - szczerze chylę czoła przed Pana pokorą, inteligencją i umiejętnością objaśniania zawiłości ekonomii. Zdaje się, że gospodarka to po prostu odwzorowanie ludzkiej natury. Nieprzewidywalna i podatna na emocje.
Bardzo dziękuję za tak miłe słowa! :)
A moim zdaniem jest w tym jakaś tragedia...ten fragment o dziedziczeniu i o Lewandowskim jest jakimś takim absurdalnym brakiem logiki. Myślę, że gość ma zbyt wąskie horyzonty. Widzę duże braki, jeśli chodzi o technologię i historię przedsiębiorczości.
Swietna rozmowa, temat jeden z wazniejszych i pilniejszy. Dxiekuje bardzo.
Bardzo ciekawy rozmówca, dzięki za ten wywiad!
Wczoraj wyrzuciłem całą zawartość puszki kukurydzy. Była wstrętna, dla mnie niejadalna. Puszkę też oczywiście wyrzuciłem segregując odpady, ale bez entuzjazmu. Mój dobrostan 1:12:37 najpierw wzrósł kiedy kupiłem, potem zmalał. Chętnie kupiłbym lepszy produkt ale często jest to bardzo trudne. Mimo że moja żona ma już chyba doktorat że zdrowego i zerowasre żywienia to i tak takie sytuacje jak powyższa się zdążają.
Takie życie... :)
@@OffMyDesk Takie życie na jakie zapracujemy i na jakie pozwolimy. Miałem na myśli to że za nadmierny konsumpcjonizm w części odpowiada niska jakość produktów. Poza tym ja nie czuję się winny z tego powodu że część Afryki czy Brazylia i wiele innych regionów głodują i nie mają gdzie mieszkać. Ja tak jak i wielu Polaków wychowałem się w biednej rodzinie, ale UCZYŁEM SIĘ SUMIENNIE i DZIĘKI TEMU oraz mojej pasji do tworzenia nowych rzeczy dziś stać mnie na bardzo dużo. Ale żyję bez nadmiaru konsumpcji. Gdyby ci wszyscy głodujący dziś ludzie mieli dostęp do choćby tak kiepskiego szkolnictwa jak polskie, to przynajmniej część z nich coś by osiągnęła i napędzała całe społeczeństwa. Od zawsze podstawą jest edukacja i świadomość a nie zakazy, odbieranie, rozdawanie. Ja socjalizm pamiętam i źle wspominam. Owszem jest potrzebne świadome wsparcie socjalne osób pokrzywdzonych przez los. Ale nie bumelantów i nierobów bo to w większości ludzie już straceni bo nie wyedukowani prawidłowo wtedy kiedy był na to czas.
Do Pani redaktor: nawet kilkuminutowy eksperyment w dyktatora powoduje że jeży mi się włos na głowie. Proszę sobie przypomnieć odcinek o tytule "Najwięcej zła w historii wyrządzili posłuszni". A posłusznym można być również idei. Znajdą się i tacy dla których takie kontrowersyjne tezy czy pomysły będą inspiracją.
Bardzo ciekawa rozmowa
Tembr głosu Pana Prof bardzo kojący mimo trudnego tematu
A co z giełdą? Każdy prezes korporacji musi bez końca zwiększać wartość firmy. Jeśli jego produkt nie nasycił jeszcze rynku to musi szybko rosnąć, potem musi przejmować inne firmy, na koniec musi ciąć koszty, a potem musi myśleć o modelu "niszczącym", który zabije stary produkt i zastąpi go nowym i wtedy wszystko zaczyna się od nowa. Problem jest tylko taki, że nowy produkt jest często tworem marketingu, który jest celowo zaprojektowany jako mniej trwały, podlegający modzie, generujący większą konsumpcję, uzależniający itd. W ten sposób każdy cykl jest trochę lepszy technologicznie bo mamy postęp, ale jest też coraz krótszy, a co za tym idzie generuje ogromne ilości odpadów i zużywa coraz więcej energii. Rosnące tempo jest wbrew planecie. Na dodatek politycy nawołują do rozmnażania się, żeby chronić systemy emerytalne oparte na piramidzie finansowej. Szkoda, że profesor nie znał odpowiedzi na bardzo dobre pytania Pani Karoliny.
Myślę sobie, że nie ja jeden nie znam tych odpowiedzi. :)
Systemy emerytalne to jedno, dwa to jednym z zasobów są pracownicy, aby był ciągły wzrost musi być coraz więcej pracowników, ktoś musi pracować w tych rozbudowywujacych się korporacjach, jak nie uda się znaleźć rozwiązania (a raczej nie) to "wyjdzie w praniu", któreś pokolenie będzie miało przerąbane
@@mmgs1148 Nie do końca - wzrost w firmach może być osiągany poprzez wzrost produktywności kapitału. Można produkować mniej nie zwiększając zatrudnienia, a nawet je zmniejszając.
Na giełdzie są różne spółki i nie wszystkie działają według tego modelu. Istnieje cały segment spółek społecznie odpowiedzialnych na przykład.
@@pawmal1988 Nie jest ich przytłaczająco dużo, niestety. :)
Jak mnie cieszy, że wyszedł ten odcinek. Mówi on o ważnym społecznie temacie, którego społeczeństwo powinno być bardziej świadome. Wszystkie twoje rozmowy z gośćmi są ciekawe, ale odcinki takie jak te oprócz tego są pożyteczne i bardzo potrzebne. 💖
Bardzo miło. :)
Bardzo ciekawy filmik a profesor Zięba to konkretny gosc👍👍
Serdeczne podziękowania za uznanie od "konkretnego gościa". :)
Bardzo się cieszę z tego odcinka i mam nadzieję na wiecej. Znakomita rozmowa.
Pani prowadząca dobrze utrzymuje dyskusję na glownych wątkach, drąży, docieka i nie godzi sie na częściowe odpowiedzi. To świetnie, tego czesto brakuje. Dziękuję również gościowi za szczerość i podkreślanie stopnia skomplikowania spraw, a co za tym idzie zrozumienia jak wiele nie wiemy
Dzięki za miłe słowa! Pani Karolina nie jest łatwym rozmówcą (to zdecydowanie komplement jest!).
Dobry odcinek ciekawe tezy dobrze sie słuchało 👍✌️
dziękuję Karolino za materiał
Super sie słuchało ❤wiecej w takich tematach 😊Radio Naukowe TOP💪
Słucham tego pracując w drewnie z recyklingu i jedząc bułę z salcesonem :) I do my part! ;) pozdrawiam gościa i prowadzącą.
Dziennikarstwo rozwiązań, brawo.
Wspaniały, błyskotliwy rozmówca!!
Hm ciekawy wykład ale tak słucham tego i dochodze do wniosku że teraz ci bogaci ludzie świata ,,zachodniego siedzą i myślą co zrobić z konsupccjonizmem i przeludnieniem a te 4 miliardy biednych ludzi chce dobrobytu i pieniędzy...
Pamiętajmy że realny wpływ na świat ma właśnie mały promil ludzi ,którzy prędzej czy puźniej załorzą kaganiec tej masie ludzi żeby ograniczyć ich konsupcje a sami będą korzystać na 100 pro z zasobów
Już i nie zawsze tylko zachodniego.
Zgoda ale to Zachodnia elita wydaje się najbardziej zdemoralizowana.Jest przeludnienie na ziemi i chyba w chinach musi dojść do tego samego procesu co w europie czyli koszty pracy wzrosną i skonczą zalewać rynek tanim dziadostwem
Ten promil ludzi zarabia na tej masie, gdyby ludzie nie kupiwali np telefonu co 2 lata, to Ci bogacze mieliby mniej pieniędzy realnie, sterują swiatem tylko na tyle, na ile uda się im wmówić zwykłym ludziom że potrzebują rzeczy, ktorych w rzeczywistości nie potrzebują
I teraz trzeba nam wmówić że mamy być biedni dla dobra planety oraz dla dobra zrównoważonego rozwoju😬
Bardzo lubię Pani audycje 🤗
Co do pracy 1/3 mniej z proporcjonalnie mniejszym zarobkiem, to długo już myślę o sobie w ten sposób, ale widzę sporą niechęć u pracodawców/klientów. Chociaż czasem wydaje się nawet bardziej korzystny dla nich... Ktoś kto chce mniej pracować, zamiast zapier... w wyścigu szczurów wygląda podejrzanie w naszym świecie ;(
Przestałam pracować na pełen etat w 2017. Jestem o wiele szczęśliwsza, mam więcej czasu wolnego. Wydaje też dużo mniej, ale nie odczuwam żadnych braków. Polecam dla własnego komfortu psychicznego, ale komu o tym nie wspominam nie wyobraza sobie że tak można😅
I tak, wyglądam dla ludzi podejrzanie. Ale nie moja sprawa 😁
@@The7wheel Gratuluję - mnie dotąd takie rzeczy udają się tylko krótkookresowo. Właściwie to też siła przyzwyczajenia, jak człowiek zawsze cisnął nadgodziny, a teraz ma se tak po prostu iść na spacer w środę ;)
@@The7wheel Może Twój niepełny etat to np. 2 pełne etaty innych ?
@@andrzejkosydar4767 w jakim sensie?
Moje obawy. Ludzie bogaci będą przekonywać Nas- klasy mniej uprzywilejowane- do jedzenia tych już przysłowiowych "robaków"-, podczas gdy sami będą jadać steki z bizona. Osobiście czuję gniew, gdy od właścicieli prywatnych jetów słyszę, że ja i ludzie z mojej klasy za dużo żremy. Podobnie gniewnie na prop9zycje zaciskania pasa, reaguje całe biedne południe.
Mają poniekąd rację jeśli chodzi o żywność, jeśli chodzi o jachty to tak, produkują zanieczyszczeń za kilku/kilkunastu/może kilkuset na 1 "jetowca" ale jest ich tylko mniej niż 1% na świecie, nigdy nie będą potrzebowali tyle jedzenia co cała reszta i nie wyrzuca tyle jedzenia do kosza co cała reszta, bo jednak głód i możliwości żołądka są limitowane nawet u bogatych. Bogaty zje kilka takich steków tygodniowo, cała reszta razem z miliard takich steków. A biedne południe to już w ogóle standard życia ma za mały żeby się przejmować odpadami, choć pewnie tam gdzie głód wyrzuca się mniej jedzenia. Też nie wiem jak to ze spalinami, bo przy takiej dysproporcji bogatych to reszty to i tak chyba ten prywatny jet zanieczyszcza za X osób, ale proporcjonalnie to chyba dalej niewielka ilości ludzi biedniejszych.
Białko z owadów kosztuje minimum 250 zł za kilogram - już sam kilogram żywego owada to koszt rzędu około 150 zł, a gdzie obróbka, suszenie, strata masy - więc co rozumiesz przez " wciskanie" białka z tego źródła biednym? Kto miałby to finansować i po co?
Przecież wystarczyłaby dosłownie minuta żeby sprawdzić jaki jest koszt tzw. mąki z owadów czyli białkowego proszku i nie powielać tych idiotycznych, prawicowych narracji ..
@@mmgs1148 może i masz rację, co nie zmienia faktu, że jak wszyscy biedniejsi mają rezygnować z samochodów spalinowych, to Ci bogatsi też powinni. Wszyscy po równo.
Niestety problem ze skończonym zasobami ziemi jest w obecnym momencie bez rozwiązania jak wskazał ekonomista. Bo fajnie jest wskazywać np na 10% najbogatszych i mówić, że trzeba ich bardziej opodatkować i to jest niesprawiedliwe, tylko z perspektywy gospodarki całego świata przeciętny Polak jest pewnie wśród 10% najbogatszych. Bardzo dobre argumenty pana Zięby, bo mimo, że trzypokojowe mieszkanie wydaje się u nas raczej skromnym życiem dla trzy osobowej rodziny, tak w większości miejsc świata jest to luksus. A gdy mówimy o ziemi jako ekosystemie to musimy zrównać mediane standardu życia do mediany światowej. W jaki sposób mamy się umówić, że będziemy konsumować mniej? To niestety tak jak z wojskiem i zbrojeniami. Umówmy się, że nie rozwijamy armii i nowych technologii, podpiszmy pakt, który to reguluje. A koniec końców okazuje się, że jakieś państwo w tajemnicy rozwija swoje technologie i nas po prostu rozjeżdża. Powiedzmy mieszkańców Mołdawii, żeby obciął swoją konsumpcje o 50% bo przecież i tak z perspektywy populacji świata ma lepiej niż przeciętny człowiek. Somalijczykom pozwólmy na konsumpcje, bo oni są super biedni. Ale w którym momencie powiemy im "dość". Kto im to narzuci? Musiałaby powstać jakaś super organizacja światowa, która byłaby w stanie to egzekwować. Co wtedy z demokracją?
To są ważne pytania na które nie mamy odpowiedzi dlatego np. Książka o ekonomii obwarzanka jest dla mnie czystą fikcją bo dopóki nie odpowiemy na te pytania to jest to utopia.
Zgadzam się. Nie jest to.prosty tat
to są problemy prowadzące do jeszcze większego opodatkowania klasy średniej, tym razem podatek od co2 i deszczu to za mało, dochodzi podatek od spadków... tylko naiwny wierzy, że władza wyda środki z nowych podatków na ogólny dobrostan, podatki ukryte w cenach rosną od wielu lat. My dziwimy się jak jakiś mieszkaniec afryki, czy nawet rosji żyje za X dolarów miesięcznie, ale tam wszystko jest o wiele tańsze, bo opodatkowanie jest znikome
I właśnie takie myślenie i zarzucanie zwolenników dewzrostu prostolinijnymi argumentami skończy się tym, że za 20 lat najbogatsi narzucą reszcie jedyną i słuszną opinię - świata nie da się uratować przed katastrofą klimatyczną bo jest to nieopłacalne i nie ma pieniędzy. Co zresztą widać na wszystkich zlotach samolotowych światowych konferencji klimatycznych.
A problem z ograniczaniem konsumpcji jest prosty - mieszkańcy najbiedniejszych krajów konsumują nie 30% tego co najbogatsi, tylko 1%. A to własnie tam przeniesiono całą produkcję z krajów bogatych - tylko w jednym celu - żeby było jak najtaniej i jak najmniej śmierdziało nam pod nosem. W Bangladeszu produkują najwięcej ubrań dla reszty świata, żyją w absurdalnie zanieczyszczonym kraju i przeciętnie zarabiają 400 złotych miesięcznie, to jest super i nie zmieniajmy tego bo przecież jak zabierzemy im szwalnie to dopiero będzie bieda. No to może radykalnie - zmuśmy europejskie firmy żeby produkowały ubrania w swoich krajach, wtedy Bangladesz będzie mógł podnieść ceny ubrań i nadal być konkurencyjnym a większe dochody pozwolą milionom najbiedniejszym Banglijczykom zainwestować w edukację i wyjście z chomąta niewolniczej pracy.
Sposobów jest wiele i oczywiście, że wymagają on radykalnych posunięć, ale rzygać mi się chce jak po raz kolejny ktoś chce dalej pędzić w tę stronę, ubolewając nad losem Mołdawian tylko wtedy gdy ma za nowe dzinsy zapłacić więcej.
Bardzo sensowny komentarz.
Dlatego ludzie poruszający figury na globalnej szachownicy, dążą do Rządu Światowego. Inaczej (wedlug nich) ropieprzymy nasz statek kosmiczny "Ziemia". I ja także w świetle tej rozmowy, częściowo sie z tym zgadzam. Jak kapitan na okręcie. Musi być jeden. Ktoś musi trzymać ster w jednym ręku. Inaczej to jest efekt "Gangu Olsena" a nie nawigacja. "Dyktatura" silniejszego w stadzie, jest naszym naturalnym instynktem. A jako w jakimś procencie zwierzęta, niestety praktyka pokazuje (covid, wojny) jesteśmy najlepiej podatni na argumenty strachu. Pierwszy globalnie już przetestowano.
"Ludzie zaczynają wydziwiać, kiedy nie mają co robić z własnym instynktem przetrwania, który został nam dany, żeby go używać " Oleg Pawliszcze - Tesura Matrixa
@@Wojtek.GasperowiczZrozum, że się nie da tego zrobić. Można to udowodnić matematycznie. Chcesz żeby somalijczykom się polepszyło ? Musi być wzrost gospodarczy bo tylko on gwarantuje wzrost popytu. Akurat Europa ma olbrzymie doświadczenie w tzw. konwergencji czyli wyrównywaniu szans, inwestowaniu w biedniejsze regiony itd. Wszystkie badanie w tym obszarze mówią jedno. Nie ma podstaw aby sądzić, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy miliardami wpakowanymi w ścianę wschodnią i byle NRD, a poprawą jakości życia w tych regionach. Nie wykazano również, że dochodzi do wyrównywania się stopy życiowej w wyniku sąsiedztwa z bogatszym regionem. Na dzień dzisiejszy nikt nie wie jak w efektywny sposób wyrównać bogactwo starej unii i nowej, a ty wyskakujesz z jakąś paranauką i każesz litować się nad Somalią. 😂😂😂 Najważniejsze jest kierowanie się nauką i statysyką, a nie sentymentami o biednych mużynkach. Stop populizmom.
Jesli podawać takie przykłady wzrostu PKB jakie słyszelismy to wypada uznać, ze to wskaznik idiotów. Jeśli wyedukować ludzi, ze wzrost PKB może być skutkiem toksycznych działań wprowadzajacych społeczeństwo w nieustane działania jakiejkolwiek udokumentowanej wymiany, to powinni porzucić wzrost pkp jako priorytet.
Czyli potrzebujemy ten wskaznik brać z dalekim dystansem, lecz poki społeczeństwo nie zdaje sobie z tego sprawy będą dalej brnąć do irrocjonalnego wyścigu nie będąc lepszym od chomików w klatce tresowanych do biegania w kółku nabijajac liczbe okrążeń koła. To jest pułapka mogąca niszczyć kraj.
Tak to właśnie mniej więcej jest. PKB może być bardzo użytecznym wskaźnikiem, jeśli będziemy rozumieli o czym nas informuje, a o czym nas nie informuje.
Bardzo ciekawy odcinek
Profesorze Krzysztofie, jak do ograniczenia konsumpcji mają sie takie koncepcje jak pieniadz tymczasowy ( który trzeba wydać w określonym czasie),
Koncepcja idealnego produktu psującego się tydzień po zakończeniu wymuszonej przez państwo odpowiedzialności producenta,
Oraz prymat kwartalnego/ półrocznego zysku spółek giełdowych nad dlugo i średnio terminowym rozwojem.
46:12
Podatki od dochodów w Katalonii w gornym przedziale to w sumie około 50%. Mało?
55:40 Rozwiązaniem jest wyjść z myśleniem poza planetę Ziemia.
Trzeba przekierować istotne zasoby na rozwój techniki - w wielu dziedzinach - byśmy mogli skolonizować inne planety.
59:37 powszechny dochód podstawowy? Na poziomie Polski ? UE ? Planety?
Bardzo ciekawa rozmowa! Zainteresowała mnie ekonomią❤
Fajny odcinek na początek dyskusji o ekonomii. Czekam na wejście głębuej w temat. Ciekawi mnie jak polska ekonomia, świadomość ekonomiczna, wygląda na tle świata. Faktycznie jak słucham ludzi z IT mam wrażenie, że siedzą mentalnie w neoliberalnym raju :)
Tak, to jest częste skrzywienie studentów na tych kierunkach. W dużej mierze wychodzi brak edukacji na wcześniejszych etapach.
Nie, po prostu to są ludzie którzy dorobili się pewnych pieniędzy własną ciężką pracą a nie znajomościami i nie uśmiecha im się płacenie wysokich podatków na tych którym chce się mniej pracować
@@gordonsh24 Fajnie byłoby, gdyby życie było takie proste - ciężko pracujesz, dużo zarabiasz. Ale to nie jest takie proste. Dorabianie się "pewnych pieniędzy" bywa wynikiem zwykłego szczęścia (powodzenie przy zakładaniu własnej firmy ma istotny komponent losowy), Intensywność pracy oraz czas na nią poświęcany niekoniecznie korelują z uzyskiwanym dochodem (kiedy idziemy przez życie z otwartymi oczami i umysłem, to szybko dość zobaczymy, że są tacy, co ciężko pracują, ale nie zarabiają kokosów).
Last but not least - bogactwo (oraz bieda) są w dużym stopniu dziedziczone. W wielu krajach tzw. międzypokoleniowa elastyczność dochodu jest znacząca.
Więc o ile ta "ciężka praca" może być bardzo często uznana za warunek konieczny, to na pewno nie za wystarczający.
Kazdy czlowiek chce zyc lepiej, wiec stara sie posiadac coraz wiecej. To jest walka o nasze indywidualne bezpieczenstwo. W zwiazku z tym nie mozna zatrzymac konsumpcjonizmu o ktorym tu jest mowa. Zatrzymanie konsumpcjonizmu moze tylko nastapic w sposob naturalny, czyli poprzez brak zasobow do konsumpcji, ktory powoduje glod i wojny, a nie poprzez sztuczne ograniczanie konsumpcji. Niestety, ale tak to wyglada. To tak jak w eksperymencie z lisami i krolikami. W czasach dobrobytu (wiecej trawy do konsumpcji przez kroliki) to jest wiecej krolikow i pojawia sie wiecej lisow, ktore je zjadaja. Jezeli jest niewystarczajaca ilosc trawy to czesc krolikow wymiera i w konsekwencji wymieraja tez lisy, bo nie maja co jesc. Cykl pojawia sie okresowo. Tak tez jest w naszym ludzkim zyciu: jak jest dobrobyt, to potem z cala pewnoscia pojawia sie kryzys, w ktorym ludzie walcza (takze miedzy soba) o zmniejszone zasoby.
Bezpieczeństwo można osiągnąć nie tylko przez posiadanie rzeczy. Można je też osiągnąć przez dzielenie rzeczy. Ja czuję się hezpiezpiecznie mogąc korzystać z transportu publicznego, sprawnej ochrony zdrowia dostępnej dla każdego, czy mogąc liczyć, że jak mi się dom zapali, to przyjedzie dobrze opłacony i wypoczęty strażak, żeby go gasić. A jeśli jutro stracę pracę, to nie wyląduję na ulicy, tylko dostanę kilka miesięcy na znalezienie nowej. To jest realne bezpieczeństwo.
Posiadanie na własność dużej ilosci zssobów, zwłaszcza wśród innych, którzy posiadają ich mało, to nieustanny lęk przed utratą tych zasobów. Tak że to wszystko nie jest takie proste.
@@mariaas9731 Ja napisalem o mechanizmie, a wlasciwie o prawie przyrody jakie istnieje. Mozna mowic, ze czujemy sie bezpieczniej jak dzielimy sie roznymi rzeczami, ale natura ludzka to wlasnie posiadanie coraz wiecej (nie tylko rzeczy, ale tez pieniedzy lub czegos co je zastepuje), gdyz daje to nam wieksze poczucie bezpieczenstwa na wypadek kryzysow, ktore moga byc spowodowane nie tylko inflacja, ale tez wojna, czy katastrofa ekologiczna. Zauwazmy, ze nawet jak korzystamy z uslug publicznych to chcemy, aby ich bylo coraz wiecej i aby one byly coraz lepsze i to jest rowniez eksploatacja naszej planety. Uwazam, ze nic nas nie uchroni od przeludnienia, wlasnie z tego wzgledu, ze proces posiadanie coraz wiecej jest procesem naturalnym (prawem przyrody) i dlatego jest nie do zatrzymania.
@@andrzejbizon5128 nie, natura ludzka to właśnie dzielenie, to osiadly tryb życia zmienił priorytety, a teraz mamy prane mózgi reklamami, w jaki sposób kilkadziesiąt par spodni zamiast kilku podnosi bezpieczeństwo? W żaden, to iluzja która tworzą producenci, zmiana telefonu co 2 lata też nie sprawia, że będziesz bezpieczniejszy. Konsumpcjonizm to iluzja bezpieczeństwa, a nie prawdziwe bezpieczeństwo.
To bardzo płytkie pojmowanie tematu równowagi dynamicznej.
Współdziałanie i współdziałanie jest rozwiązaniem, niestety obecny model zmusza nas do działań przeciwnych.
@@Rafikius Oczywiscie, ze wspoldzialanie jest wazne, ale w skali globalnej to jest nie do wprowadzenia z uwagi na rozne, wzajemnie wykluczajace sie interesy. Jezeli dzisiaj niektorzy wspoldzialaja ze soba to jutro, z uwagi na brak identycznych interesow, beda ze soba walczyc o ograniczone zasoby. Jezeli zasobow zaczyna brakowac to ci, ktorzy przegrywaja te walke, po prostu wymieraja. Na konsumpcjonizm trzeba patrzec w ten sposob, ze czlowiek nie rozni sie od innych zwierzat, a tym samym wsrod ludzi panuja te same prawa przyrody jak wsrod lisow i krolikow.
Świetny odcinek.
Miło słuchać osoby z tytułami która często mówi nie wiem. Moim zdaniem świadczy to mądrości i szerokim spojrzeniu
No, albo o nikłej wiedzy i złym wyborze gościa audycji. Proszę nie wyciągać pochopnych wniosków. ;)
Ups..
@@OffMyDesk Też mi się wydaje, że gość nie do końca spina swoje myślenie z rzeczywistością.
@@OffMyDesktak jak wybieranie populistòw z konfederacji 😊
@@krzysztofskora4929 Coś w tym jest... :)
Bardzo dobry odcinek. Trzeba o tym jak najczęściej mówić. Zapominamy jako ludzkość że Ziemia jest po prostu skonczona. Należy przejść na myślenie że "wystarczy" Po prostu wystarczy
Twój mózg jest skończony rozwiń myślenie i zacznij czytać
ziemia to malutki kawałeczek wszechświata...
Niewykonalne przy małpim rozumie ludzi...
Ile to bedzie kosztowac 😂😂😂?
@@ernimusic379 po foliarzach nie można oczekiwać więcej niż tego typu komentarze
Obawiam się, że mocna progresja podatkowa w dochodach nie jest idealnym rozwiązaniem. Utrwala ona różnice majątkowe i nie pozwala na mobilność społeczną w zamożności. W ten sposób właściciele firm i nieruchomości pozostaną nimi praktycznie na zawsze, bo nikt nie bedzie w stanie tyle odłożyć aby wykupić udziały w firmie bądź kupić nieruchomość. Jak rozwiązać ten problem?
Jeśli progresja nie będzie tak skalkulowana, że każdemu zostanie najniższa krajowa 😅, to wzbogacanie się nadal będzie możliwe, tylko potrwa dłużej. Wydaje mi się, że wskazane przez Ciebie zagrożenie dotyczy tylko wersji skrajnej tego modelu.
Niesamowity podcast. Gratuluję przygotowania oby więcej pani Karolino. Pozdrawiam.
Jeśli miarą dobrostanu byłaby ilość czasu wolnego, to najwyższe wartości osiągałyby małe dzieci i emeryci. W tych grupach różne jest odczucie dobrostanu.
Emeryci czasu nie mają 😅 i najczęściej pieniędzy też nie
A czy czasem czas wolny (jego duża ilość) nie generuje konsumpcji ? Przecież jak się ma czas wolny to właśnie zaczyna się szukać co by tu ztobić - zwiedzić/pojechać/wyremontować/zjeść itp....
Myślę, że to ciekawa rozmowa, pokazująca, jak trudno jest znaleźć rozwiązanie nawet dla pewnych tylko grup społecznych, a co dopiero dla całej ludzkości.
Moim zdaniem dobrym krokiem byłoby odejście od zakładania niekończącego się wzrostu dla każdego biznesu - jako miary sukcesu, a pójście w inwestycje w jakość (produktu, usługi, obsługi, etc). Przynajmniej od pewnego pulapu rozwoju danego biznesu. Tu jednak powstaje pytanie, jaki to moment? Jak go określić I ustandaryzowac? 😅
Dzieki za material 👌
Super system gdzie kilkaset rodzin posiada 99% pieniedzy I zasobow.
Dlaczego nikt o tym nie mowi?
Już zaczoł sie proces wprowadzania limitów Co2 na osobe,a te rodziny na pewno zmieszczą się w limicie Co2🙂
@@damiansmoter8929 oh wiecej tego jest chyba?
A pogoda ostatnio i pyly z Sahary deszczu nie bylo juz kilka tygodni.
Może czas pozbyć się superjachtów i zacząć promować skromne życie. Uważam, że pierwsi powinni to zrobić idole młodzieży czyli: sportowcy, aktorzy, politycy, muzycy, celebryci, tik tokerzy, youtuberzy itd.
Ograniczanie marnowania to pierwszy, duży krok, który ma tą zaletę, że nie jest sporny. Nikt nie będzie wadził się o to, czy warto ograniczać marnotrawstwo, wystarczy tylko ustalić, jak to zrobić. Politycy, do dzieła!
Tak toto je veru ťažká téma, a riešenie snáď ani neexistuje. Je to večné hľadanie, večná snaha. Predovšetkým preto, že systém je jedno, a druhé je aplikácia konkrétnymi ľuďmi.
Hej! :)
Bardzo fajne pytania… Powinniśmy zmuszać się do myślenia
Bardzo lubię Pani kanał i opinie, ale gdy usłyszałam, że w obliczu kilku miliardów ludzi żyjących w biedzie, mieszkanie 3-pokojowe nie jest niczym nadzwyczajnym... To sobie pomyślałam, że jednak nie będzie możliwe samoograniczenie. Bo to nie tylko najbogatsi muszą się ograniczyć, tylko wszyscy, którzy mogą...
Też ten fragment dał mi do myślenia. Oczywiście miło by było gdybyśmy wszyscy mieli przynajmniej jeden pokój dla siebie, ale to by oznaczało, że musimy odebrać środowisku kilkadziesiąt procent większą powierzchnię. Tylko jak przekonać siebie i innych, że mamy mieć mniej? Do tego zauważmy, że w Polsce coraz więcej jest singli, którzy nie decydują się na założenie rodziny i mieszkają w swoich mieszkaniach sami. Przecież zareagowaliby wściekłością, gdyby im powiedzieć, że ich sposób życia, to "nadmierna konsumpcja i nieefektywne wykorzystanie zasobów środowiska" i wcale im się nie dziwię.
@@krzysztofszafranski2159 dokładnie, to bardzo trudne - chęć poczucia dobrostanu vs brak jakiegokolwiek miejsca na własne miejsce do spania
@@krzysztofszafranski2159 No właśnie, chyba nikt tak naprawdę nie ma społecznie akceptowalnego pomysłu jak to zrobić.
Prosze to rozwazyc w warunkach brzegowych w których populacja ziemi wzrosta co roku o 80 milionow ludzi (głownie na obszarach globalnego południa)
Padło kilka kontrowersyjnych tez, z którymi niewielu ekonomistów by się zgodziło. Może ktoś z innej ekonomicznej beczki? Myślę, że np. dr hab. Arkadiusz Sieroń chętnie by porozmawiał o ekonomii obważanka. Fajnie opowiada też dr hab. Mateusz Machaj.
Proszę o odcinek na temat antybiotykooporności 👍
Poprostu zmieńmy się
My ludzie.
Z tego co mówił gość tego programu wynikają jasno 3 podstawowe rzeczy:
1. Sprawdzone alternatywy dla systemu w którym żyjemy nie istnieją lub istnieją ale zostały przepracowane i uznane za nieefektywne i bezsensowne.
2. Jeśli chcemy utopii w której wszyscy żyją wesoło i szczęśliwie / zielono i niekonsumpcyjnie, to należy doprowadzić do eksterminacji jakichś 5 miliardów ludzi żeby się zgadzała liczba ludzi których teoretycznie jest w stanie ziemia utrzymać (XD)
3. Jeśli chcemy utopii z punktu 2. musimy zlikwidować demokrację, skrajnie zubożyć społeczeństwo, wygasić oczekiwania i przyzwyczaić ludzi do życia w warunkach faweli. (ponownie, XD)
Wydaje mi się, że nasze problemy albo rozwiąże jakaś technologia z przyszłości, albo będziemy wybierać wskazując palcem - kto dla dobra klimatu ma popaść w skrajną biedę i ubóstwo, lub kto dla dobra klimatu ma być wśród tych 5 miliardów niejako nadmiarowych ludzi. Tak czy siak czeka nas tragedia - tragedia klimatu - tragedia depopulacji - tragedia ubóstwa - wybierzmy jedno. :)
Zgadzam się. W zasadzie to samo napisałem w swoim komentarzu.
Ale czy w pkt. 3 nie powinno być "nie chcemy"?
Ekspansja w kosmos. Tylko trzeba pieniądze ze zbrojeń na nią przeznaczyć, a na to nikt nie pójdzie.
@@cynik75 Jak na razie nie ma dokąd, bo realnie dostępne planety są gorsze od Ziemi nawet po ewentualnej katastrofie ekologicznej. A po drugie, wszystko wskazuje na to, że biologicznie podróże kosmiczne są dla nas zabójcze. Po prostu jesteśmy częścią biosfery Ziemi. Może inżynieria genetyczna i transhumanizm to zmienią.
@@cynik75 nie ma na to szans przy obecnych rozwiązaniach, umrzesz zanim dolecisz do planety która choć trochę przypomina ziemie albo trzeba by było żyć na stacjach kosmicznych, ale tam też nie zamieszka kilka miliardów ludzi, jeśli będzie tragedia klimatu to depopulacja sama się zrobi, albo Europejczycy będą strzelać do uchodźców klimatycznych którym nie uśmiecha się żyć w skwarze po 50 stopni, albo nastąpi jakaś kolejna światowa zaraza (bakterie szybciej mnożą się jak jest cieplej, trzymasz jedzenie w lodówce żeby spowolnić ich namnażanie). Ubóstwo też przyjdzie z klimatem, bo gwałtowne zjawiska to ogromne straty w infrastrukturze na przykład i dodatkowe koszty, a w świecie gdzie pieniądze można drukować, a innych dobr ubywa szybciej niż przybywa, to wszystko drożeje
@@cynik75 ekspancja w kosmos tych wybranych. Patrz koncówka filmy "Nie patrz w górę" xD
Cały problem w "naprawieniu ekonomii" polega na tym, że wszyscy wiedzą, że powinniśmy konsumować mniej, ale w zasadzie jesteśmy bardzo egocentryczni / zachłanni.
Wiemy, że powinniśmy, ale tego nie robimy. To jeszcze pół biedy. Gorzej, jak nie rozumiemy, że powinniśmy. :)
Mówię znajomym te same rzeczy i strasznie mi się za to obrywa, bo nie potrafię tego mówić w tak wyważony i spójny sposób...
Bo to nie są, Panie Macieju, prawdy łatwe - zarówno w głoszeniu, jaki w odbiorze.
Ja też tak mam. Nie chca słuchać. Neoliberalne pranie mózgu dało rezultaty.
Degrowth, steady state economy, limits to growth to w polskiej debacie pojęcia nieistniejące.
@@Rafikius Tu chyba jest kilka kwestii. Między innymi to, że my wciąż chcemy dogonić tzw. Zachód, chcemy żyć podobnie jak oni 0 co akurat raczej łatwo zrozumieć.
Plus, nie potępiałbym w czambuł neoliberalizmu - bez niego być może znacznie wolniej i boleśniej wychodzilibyśmy z PRL-u.
@@OffMyDesk dziękuję za odpowiedź.
Wyszedł mi niezły skrót myślowy, to fakt.
W czambuuł to nie potepiam. Zal mi tylko że wybralismy ten najbardziej hardkorowy plan wdrażania reform. Tego sie nawet Sachs nie spodziewał. wychowywałem sie w gospodarce niedoboru, tzw. DIW i zerowaste mam we krwi i szpiku.
Na swe nieszczęście w czasach gdy ludzie w PL rozkładali łóżka polowe, ja wyrwałem się oglądać wyśniony Zachód. Ja zachwycony kolorem i mnogością, spotkalem kręgi negujące to czym ja sie zachwycałem. Dużo zrozumialem.
Powrót do PL byl jednym wielkim dysonansem. I do dzis jest.
Co do doganiania zachodu...Moim zdaniem to juz obecnie klasa średnia dogoniła europejską. Niestety w społeczeństwie wdrukowane jest gleboko kult zap..,.olu i to raczej Matczak jest idolem, a nie Zandberg.
Dla mnie wskaznikiem dobrostanu jest wzmiankowana ilość czasu wolnego. Z pewna złośliwą radością oczekuje ucodziennienia rezultatow rewolucji AI.
Może być socjologicznie ciekawe, jako że gros narodu definiuje siebie poprzez wykonywaną pracę.
Co do modelu ekonomii opartego na ciągłeglym.wzroscie, to.. powiedzenie że wierzą weń tylko.. szaleńcy i... Ekonomiści, jest mym ulubionym.
Mialem tylko nadzieje że nie dotrwam do czasów kiedy implikacje zderzenia zaczną byc silnie odczuwalne w życiu codziennym.
Staram sie nie popaść w prepperyzm i kolapsizm, ale....wciąż siedzi min w głowie obraz z początków pandemii gdy dwóch karków bije sie w biedronce o ostatnią paczkę papieru toaletowego...
Memento...
Podczas słuchania audycji przyszło mi do głowy, że chciałbym Pana spytać o stosunek do tzw..ekonomii biofizycznej.
@@Rafikius Ciekawe doświadczenia Pan zebrał. Powiedziałbym, że mocno niestandardowe.:)
Hmmmmm i piękne pytania i mądre pytania i dociekliwe pytania
Super byłoby posłuchać kogoś, kto ma pomysły na rozwiązania, wizję jak możnaby zmieniać system. Tutaj każde bardziej trudne pytanie było zbywane, umniejszane. Po tytule liczyłam, że będzie to rozmowa postwzroście - a są w Polsce ludzie, którzy by dobrze ten temat rozwinęli.
Ale jaki system? W ogóle rozumiesz co to znaczy? Nie rozumiesz, więc używasz wytrychu słowem "system". Powiem ci jak wygląda sytuacja: socjalistyczni ekonomiści i lewica chcą tzw. "sprawiedliwości społecznej". Kapitalistyczni ekonomiści i prawica chcą "sprawiedliwości natury". Racjonalni ekonomiści i centrum chcą po prostu sprawiedliwości. To ostatnie oznacza równe szanse i działanie państwa tam, gdzie rynek nie domaga (np. kontrola jakości produktów). Chcesz tworzyć nowy system? Najpierw zrozum stary.
Pan profesor zna złożoność tematu. Pytania nie były zbywane czy umniejszane, tylko każde bylo tematem na ogromną debatę. Lekkie rozwiązania można sugerować i ich prawdopodobieństwo wpływu. Pytania odnosiły się do tak wielkiej skali problemu, na które nie ma remedium, a osoby któe mówią że mają na to system niestety oszukują samych siebie. Przerzucając to na temat biologii, każde pytanie było tak ogromne jak : Jaki sugeruje pan lek na raka?
Dziękuję za ten odcinek; zdałam sobie sprawę jak bardzo zasilam obecny system przez realizowanie tzw szczytnych celów ( dbanie o zdrowie, hobby) a gdzie tu dodać jeszcze to o czym wiemy że jest nadmiarowe w momencie kupowania ( np kolejna para butów?)
polecam rozważyć jeszcze jaki potrzeby są w Pani sztucznie indukowane.
Czy charakterologicznie jest Pani w stanie nie być typowym naśladowcą i podążać za SWYM WŁASNYM minimum
Dobrze się słucha Profesora Zięby. Co do tematu 3-pokojowego mieszkania - w skali świata to bardzo dużo. Nawet przeciętny Polak w Pakistanie czy Afryce to ten zły bogaty.
A w jaki sposób polepszę byt komuś w Nepalu, jeżeli ograniczę się do jednego pokoju i wychodka
@@slawomirgrabowski2963co rozumiesz poprzez "polepszenie komuś bytu"?
@@maciejgustab4742to, co osoba ludzka o średnim IQ przez to rozumie- polepszenie bytu. No będzie mógł zjeść dwa banany zamiast jednego albo dokupi sobie ekstra baterie do wibratora. Jakkolwiek.
@@slawomirgrabowski2963 tak jak myślałem, ale musiałem się upewnić. To oznacza, że nie słuchałeś ze zrozumieniem rozmowy, bo zmiana myślenia o tym ile pokojów powinno przypadać na jedną osobę nie ma na celu polepszenia rozumianego w ten sposób bytu innych osób. Zatem przykład z Nepalem przywołany bez podstawy. Przesłuchaj od początku odcinek, tym razem ze zrozumieniem.
@@maciejgustab4742 przesłuchałem, pani prowadząca też nie do końca rozumie, co on gada, a na koniec on sam mówi, że nie wie, co z tego eksperymentu wyniknie. Siedzi gość na posadzce i pierdxi w stołek.
Swietny odcinek bo Pan profesor z pasja i bardzo przystepnie opowiada a Pani Karolina go nieustajaco odpytuje w naszym imieniu i z ciekawoscia. Jesli ekonomisci chca aby przecietny Polak rozumial podstawy ekonomii, umial planowac i zarzadzac finansami to ekonomi, takiej czysto praktycznej, to nalezy naklonic ministerstwo edukacji aby uczono jej w szkolach juz podstawowych. Taka ksiazke kiedys czytalam i nadal polecam (razem z gra planszowa) "Rich Dad Poor Dad" ktora moglaby byc podrecznikiem 😉
Ja myślę, że to nie jest tak, że "ekonomiści chcą". To jest raczej tak, że ekonomiści chyba bardziej niż przeciętny człowiek zdają sobie sprawę z tego jak bardzo to przydatne. :)
Bardzo ciekawy odcinek, chciałabym żeby ten temat i z takim dystansem/nastawieniem był poruszany szerzej - bez naiwnego biczowania którejś ze stron, ze zrozumieniem co kieruje ludzmi i rozmową nad sensownymi rozwiązaniami
Ideologia zderzyła się z wiedzą.
Tak? Dlaczego? Komentarz ciekawy, ale trochę dla mnie niejasny.
super temat
Rozmówcy cały czas przymują milcząco założenie, że wzrost gospodarczy jest równoznaczy, ze zwiększeniem produkcji, a wcale tak nie jest. W równym stopniu wynika z coraz oszczędniejszego wykorzystania zasobów. PKB to nic innego jak wartość produkowanych dóbr, pomniejszone o koszta ich produkcji. Zasoby naturalne są wyłącznie kosztem dla gospodarki. Jeśli będziemy produkować tyle samo, ale wykorzystywać mniej zasobów, lub jeśli to co produkujemy będzie więcej warte (np. bardziej przydatne, wygodne, ładne), to również zanotujemy wzrost gospodarczy
Wzrost gospodarczy obecnie jest mierzony wzrostem WARTOŚCI wytworzonej produkcji, czyli wzrostem realnego PKB. Oszczędność wykorzystania zasobów ma tu jakieś znaczenie pośrednie, ale żadne bezpośrednie. Wzrost gospodarczy to głównie w praktyce wzrost produkcji; zmiany jakościowe wspomniane powyżej mają chyba jednak znaczenie marginalne.
Salceson - to wspaniałość z kolagenem, szynka - to sztuczność dodatków chemicznych i namaczanek
Jak tak czytam te komentarze, to są tu sami koneserzy salcesonu. Chyba mało reprezentatywne jest tu audytorium, bo w sklepach owa szynka bije salceson na głowę. :)
Czy w pewnym momencie, w przypadku naprawdę ograniczonych, skurczonych zasobów, nie dojdzie do masowych ludobójstw słabszych i mniej zamożnych? Ludzkość nie jest w stanie się dogadać w najbardziej prozaicznych kwestiach i jakoś nie widzi mi się, ażeby ukuł się kompromis/umowa, na mocy której wszyscy nałożyłżyliby kaganiec na konsumpcję... a i ludobójstwo przychodzi nam dosyć naturalnie - często wystarczy wierzyć w innego boga/bogów czy też mieć inną karnację.
Ciężko przewidzieć kierunek tego ludobójstwa, raczej my jako warstwy niższe będziemy walczyć ze sobą, póki pieniądz ma jakąkolwiek wartość (czyli poki jest co za nie kupic) to bogatych (ich pojmuje jako silniejszych) stać na ochronę siebie i swoich dóbr. Wydaje mi się że będą konflikty pokoju wojny o wodę Egiptu i Etiopi lub lokalne starcia, na pewno będzie duża imigracja tam, gdzie klimat będzie bardziej znosny i niestety oznacza to emigrację do Europy, bo do nas najłatwiej się dostać bez potrzeby używania samolotu
Juz tak sie dzieje.
Pole z truskawkami wymaga sprzętu, który by był efektywniejszy i tańszy finalnie od człowieka w ich pozbieraniu, jak kombajn ścinający zboże. Ale jak rozumiem, inwestycje w rozwój naukowy nie dają szybkiej stopy zwrotu, które ostatecznie kosztują nas wszystkich więcej, zawłaszcza cywilizacyjnie, dając iluzję postępu.
Świetny gość ! :)
Temat konsumpcjonizmu jest tematem bardzo szerokim, bo to wszechobecne media uczą nas, jak mamy żyć. Kształtują w nas "potrzeby", ktôre tak naprawdę nie są dla nas istotne. Bo są ważniejsze rzeczy. Biorąc pod uwagę poziom wiedzy tzw"przeciętnego Polaka" trzeba przypuszczać, że percepcja zjawisk musi być u tych ludzi bardzo uboga. I może nie ma w tym nawet nic złego, bo przeciez można swiata doświadczać nie rozumiejac go, ale czlowiek rozumny zawsze chce więcej. Chce rozumieć, analizować, wyciagac wnioski, stawac się mądrzejszym. To raczej w tym kierunku powinniśmy zmierzać jako społeczenstwo, bo ludzie mądrzy tworzą lepszy świat. Z drugiej jednak strony niedouczonymi masami łatwiej jest sterować, na czym zależy wzczególnie politykom. Zatem lepiej dla nich kreować wizję sukcesu opierającego się na materializmie i konsumpcjonizmie. U tutaj docieramy do sedna: ten "kołowrotek", w którym pędzimy nie dośc, že sztucznie tworzony i narzucany nam orzez media i rządzących, to jeszcze prowadzi donikąd. Bo zdobywajac kolejne dobra, wcale nie odczuwamy proporcjonalnie większego szczęścia.
Dla mnie osobiście rzeczą priorytetową jest nie dać się wpuścic w kanał. Sam decyduję, jak chcę żyć, żyję zatem zgodnie z moimi regułami. Nie mam wiele, za to pelnymi garściami czerpię z życia. I jestem szczęśliwym czlowiekiem. A przeciez o to w życiu chodzi.
Do ekonomii rozmowa nie dotarła. Większość majątku najbogatszych nie jest fizyczna, rezydencje i jachty to niewielki ułamek. Główny składnik majątku najbogatszych stanowią udziały w przedsiębiorstwach, których wartość bierze się z tego, że całe społeczeństwa kupują ich produkty. Upaństwowienie przedsiębiorstw, żeby zlikwidować nierówności, oznaczałoby powrót do niewydolności gospodarczej, bez korzyści dla środowiska. Dochody przedsiębiorstw zostałyby zdefraudowane przez osoby zarządzające nie będące właścicielami, jak to się dzieje w wielu przedsiębiorstwach państwowych. Nałożenie podatku na luksusową konsumpcję może być słuszne, ale poza celebrytami nie będzie miało większego wpływu na społeczeństwo. Ograniczenie konsumpcji w skali świata wymagałoby wojny handlowej z Chinami i obniżenia poziomu życia w krajach bogatych, czego przeciętni mieszkańcy tych krajów obecnie nie chcą. Być może na dłuższą metę to by się opłaciło, ale nie da się tego zrobić w sposób przyjemny. Podatki od luksusowej konsumpcji mogłyby być pomocne w sensie psychologiczno-politycznym, jako manifestacja, że ci bogaci też cierpią razem z nami.
Nareszcie jakiś głos rozsądku w tych komentarzach.
Piękny komentarz.
Po części zgadzam się z Tobą a po części nie. Po pierwsze czy ograniczenie konsumcji musiałoby się wiązać z pogorszeniem jakości życia? Moim zdaniem nie. Obecnie wiele surowców marnowanych jest w celu stworzenia produktu o krótkiej trwałości np. Telefony, lodówki, pralki. Gdyby jakość produkowanych rzeczy była lepsza nie musielibyśmy ich często kupować. Po drugie obecnie moim zdaniem wiele rzeczy zbyt szybko wychodzi z mody. Często rzeczy dobre poprostu przestają nam się podobać i dlatego je wymieniamy a nie dlatego że ich użyteczność spadła.
@@anetaandrzekewska7970 Na tym polega poziom życia dla większości ludzi, że mogą kupić to, co jest modne. Użyteczność jest pojęciem ontologicznie subiektywnym. Gdyby moda nie była wartością dla społeczeństwa, nie byłoby zjawiska celebrytów, bo nikogo by nie obchodziło, co oni robią. Można się z tym nie zgadzać, ale nie da się tego zmienić, bo tak jest ludzkość skonstruowana.
@@anetaandrzekewska7970 Dzięki temu że konsumenci często wymieniają produkty na nowe pracownicy firm mają pracę. Lepsza jakość oznacza mniejszy popyt a mniejszy popyt oznacza mniejszą produkcję co prowadzi do cięć w zatrudnieniu, itd.
Radio Naukowe potrafiło mnie w przeszłości i zaskoczyć, i zachęcić zarówno samymi tematami jak i podejściem do nich. Zazwyczaj bardzo cenię sposób prowadzenia wywiadu, pani prowadząca zadaje pytania ciekawe, wnikliwe i podchodzi do tematu z pozycji uważnego i zainteresowanego amatora. Wiadomo, że formuła programu nie pozwala do zagadnień podejść w sposób wyczerpujący i im więcej ktoś się interesuje danym tematem, tym większe poczucie niedosytu będzie mu towarzyszyć, jednakże jest to normalne. Tym bardziej niestety jestem rozczarowana tym odcinkiem. Przede wszystkim jego stronniczością. Zadawane pytania były bardziej polemiczne, aniżeli pełne ciekawości i nie byłoby w tym nic złego, gdyby dyskusja była bardziej zniuansowana, tymczasem rozmówcy w dużej mierze wyrażali podobne poglądy, tym samym ignorując skrywające się w tle kontrargumenty. Podczas słuchania dominowało we mnie poczucie jedynie przemykania po powierzchni konkretnych zagadnień i poczucie wyższości rozmówców względem osób o innych poglądach. Najbardziej uderzające było to we fragmencie o studentach, do którego mam największy zarzut. W końcu nawet jeśli uważa się, że ktoś ma błędną perspektywę, "zbyt małą świadomość", to czy mówienie o nim w sposób protekcjonalny, jest dobrą drogą, żeby go przekonać tudzież "uświadomić"? Za największą wartość tego odcinka uważam podstawowe przesłanie, że człowiek zawsze chce więcej i to nasze ciągle rosnące standardy komfortu pchają konsumpcjonizm. To niezwykle ważne przesłanie, że jeśli chcemy zmiany, to powinniśmy zacząć od siebie. Uniwersalna zasada, którą możemy stosować również w innych aspektach życia. Niestety, to przesłanie nie wybrzmiało dla mnie w tym odcinku wystarczająco mocno, żeby ocenić go pozytywnie.
Jest potrzeba zmiany paradygmatu z ilości na rzecz jakości produktów. Obecnie produkujemy ogromną ilość śmieci o beznadziejnej jakości, które nazywamy produktami, bo przecież imperatywem jest zysk finansowy, a nie jakość tego co używamy. To właśnie ekonomia, a raczej to, przez co ją rozumiemy, jest "piłą" podcinającą gałąź, na której wszyscy siedzimy. Człowiek musi zoptymalizować własne zdolności kognitywne, natomiast dogmat zysku finansowego zastąpić zyskiem cywilizacyjnym. Cała reszta to kreatywna księgowość w ramach status quo bez prawdziwej wartości dodanej jak równanie o sumie zerowej.
No tak, tylko ta zmiana paradygmatu musiałaby się zacząć od nas - a my kupujemy na Temu tanie badziewie. Wolimy to niż solidne i trwałe produkty, które są trzy razy droższe.
Gorąco proszę, żeby zaprosić dr hab. Mateusza Machaja, on zawsze rzeczowo odpowiada na pytania i chętnie udziela wywiadów
Wysłuchałem z uwagą mimo, a może właśnie dlatego, ze fundamentalnie nie zgadzam się z panem profesorem.
Wiele przykładów było absolutnie nietrafionych. Niestety w komentarzach nie ma miejsca na głębszą polemikę dlatego jeden przykład tylko:
Kiedyś podczas przerwy na kawę dyskutowałem z kolegami. Ponieważ pracuję a morzu tak się złożyło, że moimi kolegami byli Pakistańczycy.
Rozmowa zeszła a bogactwo, ubóstwo i jego rozkład na świecie.
W pewnym momencie przyznałem, że mam ponad 20 T-shirtów a tak po prawdzie wystarczyło by mi z pięć. Kumple popatrzyli po sobie a potem jeden powiedział. "Ty spokojnie przeżyjesz i z trzema ale pomyśl o tym, że kupując te dwadzieścia na górkę zapewniłeś kolację jakiejś rodzinie w Pakistanie czy Bangladeszu. I to może nie jedną."
I tak to wygląda. Nasze pełne szafy i szafki utrzymują miliony ludzi.
Jak napisałem, przykłady pana profesora są pełne dziur logicznych.
W sumie prawda. To jak są te organizacje co walczą rzekomo o to by każde dziecko na świecie (o dorosłych już zapominają) żyło za minimum dolara dziennie.
Problem w tym że w niektórych rejonach to za tego dolara to 6 osobowa rodzina wyżywi się przez np 2 dni i tam na prawdę są większe problemy do rozwiązania niż dolar na głowę.
@@dziewczynazsekskamerek A to jest jeszcze inna sprawa. Jak wspomniałem, pracuję ma morzu i snuję się po świecie. W jednym kraju 20 euro wystarczy na słaby fastfood a w innym za 5 dolarów można zjeść dobry obiad i jeszcze go nieźle popić. Proste porównywanie sumy dochodu nie ma sensu.
No własnie twoje rozumowanie to dziura logiczna.
W Bangladeszu produkują najwięcej ubrań dla reszty świata, żyją w absurdalnie zanieczyszczonym kraju i przeciętnie zarabiają 400 złotych miesięcznie, to jest super i nie zmieniajmy tego bo przecież jak zabierzemy im szwalnie to dopiero będzie bieda. No to może radykalnie - zmuśmy europejskie firmy żeby produkowały ubrania w swoich krajach, wtedy Bangladesz będzie mógł podnieść ceny ubrań i nadal być konkurencyjnym a większe dochody pozwolą milionom najbiedniejszym Banglijczykom zainwestować w edukację i wyjście z chomąta niewolniczej pracy.
Mylisz dwie różne sprawy: Obecny Dobrostan (im bardziej rabunkowa gospodarka i większe zużycie zasobów tym lepiej) i późniejszy dobrostan (może nawet przyszłych pokoleń). Podam przykład: Za komuny ryby były tanie (i to nie tylko w Polsce). Uważano, że tak będzie zawsze. Niestety w pewnym momencie się to skończyło i gdyby nie zabroniono odłowu pewnych gatunków, to by one wymarły. Ryby są zasobem łatwo odnawialnym, ale i tak dzikie ich gatunki już nigdy nie będą tak tanie jak kiedyś oraz są i będą potrzebne ograniczenia połowów. To samo, albo i gorzej jest z nieodnawialnymi źródłami energii, rudami metali i pierwiastków ziem rzadkich, utylizacją śmieci, zanieczyszczeniami itd. W najbliższym czasie największym problemem prawdopodobnie będzie brak wody pitnej (spowodowany globalnym ociepleniem) i wyczerpanie się złóż fosforytów i apatytów służących do produkcji nawozów fosforowych. Z obydwoma problemami teoretycznie można sobie poradzić (tania energia elektryczna do odsalania wody i większy odzysk fosforu ze ścieków, odpadów, lepsze wykorzystanie mączek kostnych i rybnych, zmniejszenie wypłukiwania fosforu z gleby (np. dłużej rozkładające się nawozy fosforowe itd.). Problem w tym, że nadmierna konsumpcja może sprawić, że postęp technologiczny nie nadąży i może nasilić się głód i emigracja z wielu krajów okołorównikowych. Niewykluczone też że żywność zdrożeje.
Dzień dobry wszystkim 😏
Ciekawa rozmowa. W wielu kwestiach zgadzam się z rozmówcą, choć oczywiście nie jestem ekonomistką.
Mniej znaczy więcej. Ok, to był najlepszy odcinek z tych które słuchałem. Ale konkluzja jest prosta, skoro ekonomiści nie mają pomysłu to znaczy że rozwiązaniem będzie koniec demokracji i ograniczenie praw człowieka. Na tej zasadzie gdy szlachcic kazał wieśniakom podjąć ważną decyzję w pewnej sprawie w ściśle określonym czasie, a ci tego nie zrobili.
Każdy rozsądnie myślący człowiek zdaje sobie sprawe, że jedynym sposobem ograniczenia konsumpcji jest ognaniczenie liczby konsumentow. Czyli generalnie ludzi jest za dużo.
Albo po prostu zmniejszyć produkcję...
Ludzi jest za dużo i to źle z wielu powodów!
Już się nie mogę doczekać co dostaniemy z okazji odcinka nr 200😊
Może będzie coś wyjątkowego 😀
Na bogatych podatki nie robią takiego wrażenia jak na biednych.Potrzeby bogatych są całkowicie zaspokojone ,natomiast biedni z małymi podatkami cały czas mają niezaspokojone potrzeby.
Taki pogląd jest właśnie uzasadnieniem dla progresywnych podatków.
Ekonomia jest jak meteorologia, pseudonauką, która nieudolnie szuka w empirycznie budowanych modelach wytłumaczenia na otaczającą nas, pełną zmienności, rzeczywistość przepływu towarów, usług i kapitału. Dlatego właśnie są profesorowie o kompletnie przeciwstawnych poglądach i modele, które w jednej epoce mają gorących wyznawców, a w kolejnych idą we wstydliwie przemilczane zapomnienie. Ekonomia nigdy nie znajdzie dobrej odpowiedzi, a ludzkość uzyska postęp wyłącznie w drodze pełnej zakrętów i pomyłek ewolucji. Ale miło było posłuchać.
rewolucja w modelowaniu AI może pomoc tworzyc realane modele.. wazne jest by wprowadzac realne, a nie wydumane dane.
Nierówności majątkowe wydają się absurdalne, bo znaczna część majątku to dobra inwestycyjne, nie mówiące nic o poziomie życia. Nierówności konsumpcyjne nie są aż takie duże. Tam nie ma co "rozsmarowywać". Tylko się przeje (skonsumuje z resztą) majątki i zostaniemy z niczym. Jak to zauważył Fredro "Socjalizm każemu równo nosa utrze. Bogatych zdławi dzisiaj, biednych po jutrze."
Gospodarka nie może rosnąć wiecznie. Ale będzie rosła dopóki to możliwe i nie nastąpi kolaps. Poza tym nie da się skłonić ludzi dobrowolnie do obniżenia poziomu życia. Musi to nastąpić naturalnie - przez wyczerpanie jakichś zasobów, albo może być wprowadzone siłą, zamordyzmem. Tego ostatniego oczywiście nikt raczej by nie chciał.
Wystarczy wprowadzać socjalizm.
@@piotranonim00 Który nie zadziałał.
@@janmos5178 w krajach nierozwiniętych, takich jak Rosja. We Francji mitteranda paskudnie nie było.
@@maciejrajczak3973 Ale tam nie było socjalizmu tylko sterowany kapitalizm.
@@janmos5178 to już zależy jak definiujemy socjalizm.
Rozczarowany jestem. Bardzo defetystycznie i przy braku wyjaśnienia podstawowych założeń ekonomii wprowadza to więcej zamętu niż objaśnienia. Po pierwsze PKB może i nie jest doskonały, ale te wszystkie pozostałe miary zwykle są nie dość, że trudniejsze do liczenia to jeszcze bardziej mętne i arbitralne. Są zresztą inne mierniki statystyczne, które po prostu trzeba brać pod uwagę. Rośnie liczba samobójstw wśród dzieci? Rośnie! Nie trzeba wtedy cudownych wzorów szczęścia tylko diagnozy źródła problemu i rozwiązań. Tak samo jak było z analfabetyzmem, śmiertelnością niemowląt i wieloma innymi. Miary cząstkowe są często wystarczające do tworzenia polityki dobrobytu. Do tego nie da się zaprzeczyć, że jednak miara PKB wiele mówi o dobrostanie jakim jest dostęp do edukacji, zdrowia czy kultury. Bo to państwa z wysokim dochodem mają zwykle najlepsze wskaźniki społeczne, z pewnymi rzadkimi wyjątkami lub odchyleniami. Po co ekonomiści? A no skoro zarządzają tym nadmiarem to dzięki temu państwa alianckie wygrały II wojnę światową. Ekonomiści tacy jak Keynes czy Galbraith i wielu innych pozwalało rozwiązywać ważne problemy. To samo po wojnie. Rozkwit powojennych gospodarek to była zasługa tego, że politycy tamtego okresu słuchali także ekonomistów. Mógłbym tak dalej wyjaśniać, ale za dużo tego.
Rozmówca dobrze mówi, trzeba społeczeństwo edukować ekonomicznie, wyrabiać w nim odruch pracy, oszczędzania i mniejszej konsumpcji. Być może wtedy taka babcia zamiast bimbać całe życie z myślą, że państwo jej da, że państwo się nią zaopiekuje na starość, coś by zaoszczędziła i nie musiałaby zbierać ziemniaków na śmietniku. Państwo nikomu nic nie da, "Nie ma darmowych obiadów", o siebie musimy w pierwszej kolejności zadbać my sami a potem możemy liczyć na jakieś ochłapy od państwa.
Myślę, że ten przykład z babcią nie jest aż taki prosty. Nic nie wiemy o tej kobiecie. W życiu bywa bardzo różnie.
"Realizm" rozwiązań skojarzył mi się z "Powrotem z gwiazd" Lema.
Samym idealizmem nie zmienimy ludzkiej natury (vide: wspomniana w rozmowie rewolucja komunistyczna). Zdecydowanie (rzekłbym: ekstremalnie) wolę być wolnym człowiekiem, niż kontrolowaną przez aplikację mróweczką (kierunek chiński), albo (chyba jeszcze gorzej) jak u Lema, betryzowanym zaraz po urodzeniu "mli-mli".
Uwielbiam Lema. I "Powrót z gwiazd" to obok "Solaris" jedna z moich ulubionych pozycji. Chyba wszyscy wolimy być wolni. Pytanie dokąd nas ta wolność zaprowadzi. Ale na to pytanie chyba nikt nie zna odpowiedzi.
Doskonała audycja!
Wystarczy dopuścić lewicowców do władzy i każdy dobrostan upadnie.
słyszałam taki cytat " Społeczeństwo bez biedy byłoby doskonałe, jednak to niemożliwe, bieda jest bardziej naturalna niż bogactwo, każdy może być biednym , nie każdy może być bogatym"
Fajny materiał. Swoją drogą zawsze zazdroszczę mądrym ludziom pamięci. Ja niby dużo wiadomości przyjmuję, ale mało konkretów zapamiętuję. Z jeszcze innej beczki - ciekawe do ilu libków Pan Profesor trafi...
Ja nie wiem o kim mowa w tym komentarzu - ja bardzo mało zapamiętuję. Ale dużo przyswajam, więc bilans ciągle jakoś pozytywny. A z tej innej beczki - myślę, że do niewielu. Bardzo niewielu.
Świetny odcinek! Potrzebujemy więcej takich rozmów o ekonomii. Dużo mi Państwa dyskusja rozjaśniła.
Hdi jest świetny, bierze pod uwagę wiele wskaźników
Zamiast 4 par butów do biegania, powinniśmy poorzestać na jednej. To jednak nie rozwiązuje problemu wyrzucania zużytych butów.
to jest przypowieść dla naiwnych, co z tego, że masz 4 pary? proporcjonalnie zużywać będą się 4 razy dłużej i nie będzie to miało wpływu na środowisko, a wpływ będzie miała jakość obuwia, a nawet nie marka... producenci przekonują nas, że ich obuwie jest najlepsze, ale w rzeczywistości nikt nie ma możliwości tego sprawdzić, a sprawdzać to powinny odpowiednie instytucje, natomiast obowiązkowa gwarancja na 5 lat wcale nie wydaje się głupim pomysłem
Zbyt silne ograniczanie nagrody, czyli zbyt radykalne opodatkowanie za podejmowanie ryzyka (tworzenie przedsiębiorstw), zachęci do optymalizacji geograficznej, przekierownia energii do poszukiwania optymalizacji podatkowej, może też oczywiście ograniczyć powstanie nowych, istotnych firm/rozwiązań/technologii.
Rozwiązaniem może być podwyższenie kwoty wolnej od podatku, podniesienie podatków, równych i liniowych dla każdego, opodatkowanie wykorzystania planety (zużycia nieodnawialnych surowców i tworzenia odpadów).
Producent, czyli finalnie konsument, musi płacić za wszystko do wydobycia potrzebnych surowców do utylizacji produktu po jego zużyciu - wtedy zaczną się pojawiać odpowiednie technologie i gospodarka zacznie się powoli domykać.
Świetny komentarz. Zgadzam się w wielu miejscach. Ale: co to jest "zbyt radykalne"? Po czym poznamy, że to zbyt? To trudne. Opodatkowanie wykorzystania planety - też trudne. Część kosztów trudno mierzalna, efekty zewnętrzne, unikanie opłat (jak nałożyć opłaty za generowanie odpadów, by np. uniknąć wywożenia śmieci w nocy do lasu?). Wiele jest pytań, na które chyba nie znamy odpowiedzi.
@@OffMyDesk „zbyt radykalne” widać dobrze po fakcie; planując pokonać dany zakręt z maksymalną prędkością, widzimy kiedy należało jednak jechać wolniej, ale auto jest już w rowie… dlatego warto przyjąć margines bezpieczeństwa.
Dla mnie próg bólu, przy którym szukałbym rozwiązań to 25%.
Co do podatku śmieciowego - łatwa odpowiedź, za wszystko musi odpowiadać producent/wytwórca/importer. Tylko na tym etapie możliwa jest skuteczna egzekucja wszystkich opłat związanych z eksploatacją środowiska/wykorzystaniem surowców/kosztami zewnętrznymi.
@@tomzbozen To chyba jednak nie jest takie proste, a te 25% jest przecież wzięte zupełnie z kapelusza. Ocena post factum jest, no właśnie - post factum. A do tego taka choćby optymalizacja geograficzna i podatkowa zależy od szeregu innych czynników, z których wysokość opodatkowania jest tylko jednym z tych zapewne ważniejszych.
A co do podatku śmieciowego to zupełnie nie wiem jak by chciał Pan to w praktyce wykonać. Za skórkę od banana rzuconą na chodnik ma odpowiadać importer bananów czy lokalny warzywniak? To tak nie wyjdzie...
@@OffMyDesk za to co wyprodukowane w kraju odpowiada producent, za to co importowane - importer… to bardzo proste, tylko społeczeństwo musiałoby więcej za wszystko płacić = mniej mieć, ale też mniej zniszczyć ekosystem dla przyszłych pokoleń 🤷♂️
@@tomzbozen I jak Pan to zorganizuje, tę odpowiedzialność? Koszty zebrania opakowania po paluszkach wyprodukowanych w Rzeszowie, znalezionego w lesie pod Szczecinem ma pokryć producent? No przecież to jest utopia.
Moim zdaniem dobrostan społeczeństwa to powinien być liczony w odwrotnej korelacji do pieniędzy wydawanych na używki, a jeśli chodzi jak to wszystko zatrzymać (to już nie moje gdybania) to wyłączyć reklamy.
To chyba zbytnie uproszczenie. Jeśli używki (pytanie co to używki) poprawiają dobrostan, to dlaczego traktować je jako "antydobrostan"?
@@OffMyDesk Używki sprawiają, że czujesz się dobrze tylko w tej danej chwili, ale cierpi na tym sprawność twojego mózgu, a co za tym idzie w dłuższej perspektywie cierpisz Ty i Twoje otoczenie.
@@Pasikoniszek Raz jeszcze: co to są używki? Bo tego sobie nie określiliśmy w naszej dyskusji.
A po drugie: co, jeśli interesuje Cię jedynie ta krótsza perspektywa? Co, jeżeli Twoje uzależnienie pozwala Ci robić to, co jest sensem Twojego życia? Case Ryśka Riedla z zespołu Dżem jest tu dobrym przykładem. Był uzależniony od narkotyków, będąc czysty nie umiał tworzyć, grać, a to był dla niego cały sens jego życia. I wybrał tak, jak wybrał. W gruncie rzeczy dość racjonalnie, prawda?
@@OffMyDesk 1. Środki psychoaktywne, których częste zażywanie prowadzi do uzależnienia. 2. Przytaczasz jeden case w miarę pozytywny, ale ciekawe ile jest tych negatywnych; mam wrażenie że to jest kompletnie nieproporcjonalne zestawienie. Poza tym i tak to co napisałeś brzmi bardzo smutno "jestem fajny tylko wtedy jak ćpię?". Może gdyby wcale w te narkotyki nie wpadł dostrzegłby inne płaszczyzny, w których jest wartościowy. A ponadto on mógł tylko tak mówić, żeby mieć do tego dostęp - znam sporo osób uzależnionych, które wykorzystują jakikolwiek pretekst, żeby usprawiedliwić siebie i swoją słabość.
@@Pasikoniszek Ad. 1. No to kawa też... :) 2. Nie, ten przykład chyba nie jest pozytywny. Masz rację, że jest smutny. On tylko pokazuje, że sprawa nie jest prosta. Dlatego byłbym sceptyczny do używania wydatków na używki do pomiaru dobrobytu.