Dlaczego funkcjonariusz straży miejskiej to strażnik a straży pożarnej to strażak? Ładnie mówisz, świetnie się Ciebie słucha, cudowna rozmowa u Jej Perfekcyjności :)
Przez przypadek poznałam odpowiedź na inne pytanie, nad którym się zastanawiałam Otóż dlaczego "odroczenie" nie zawsze oznacza przesunięcia sprawy o 12 miesięcy No i w końcu wiem dlaczego, super seria, (i chociaż to dziwnie zabrzmi) czekam zawsze z niecierpliwością na poniedziałek
Aż mi się przypomniał kącik językoznawczy pani Katarzyny Kłosińskiej z niegdysiejszych trójkowych audycji popołudniowych pana Kuby Strzyczkowskiego. Świetny cykl, dziękuję :)
Ja słyszałem nieco inną historię o "roku" i "latach": Powodem, dla którego słowo "rok" stało się jednostką czasu, miało być to, że jeżeli sąd *odroczył* swój (wy)rok, to zazwyczaj robił to na okres dwunastu miesięcy. Czyli że nie umowa zawarta na czas określony, ale wyrok, i nie czas, na który ma trwać, tylko czas, na który sprawę odłożono. A także że pomysł, by nazywać cały (w dzisiejszym tego słowa rozumieniu) "rok" per "lato (boże)", miał się wziąć stąd, że lato uważano za najważniejszą porę roku (wszakże wtedy dojrzewa większość zbiorów) - analogicznie czasem "tydzień" po polsku czasem nazywano "niedzielą" (chyba głównie w liczbie mnogiej) - może dlatego, że jest taka ważna, wręcz najważniejsza. Zwróćmy uwagę na to, że po rosyjsku tydzień nazywa się dzisiaj "неделя ", mimo iż podobno słowo to podobno oznaczało początkowo "niedzielę" (teraz po rosyjsku "niedziela" to "воскресенье" - dosł. "wskrzeszenie", "zmartwychwstanie").
Słuchając twoich podkastow przypomina mi się dzieciństwo. Uwielbiałam takie ciekawostki, dziwiły mnie porównania, przysłowia używane w języku polskim. Często zupełnie nielogiczne dla mojego małego umysłu. Odpowiedzi szukałam u rodziców albo czytając słowniki Kopalinskiego;) Później gdzieś zatraciłam taką ciekawość, przestałam pytać. Dziękuję za przywołanie miłych wspomnień i ponowne rozbudzenie ciekawości świata.
WOW 😍Ten pierwszy podpunkt - to jest dopiero historia! Ile tu "kombinowania" (wiadomo, nikt tu celowo nie kombinował - to język sam tak lawirował), jak na tak podstawowe słowa 🤯 W 2:20 zastanawia mnie rozciąganie znaczenia "lata" do 12 miesięcy. Jak długo takie rozciągnie znaczenia słowa może trwać? 🤔 Poza tym (tutaj nigdy nie wiem, czy wstawić przecinek 😅) ten podpunkt przypomniał mi o tym, jak kiedyś dowiedziałem się, czym są rośliny jare - a są to rośliny siane na wiosnę. "Jary" automatycznie skojarzyło mi się z niemieckim i angielskim rokiem ("Jahr" i "year"). Czyli w tych językach mówimy, ile mamy wiosen? Ciekawe, bo po polsku też tak czasami mówimy! Dziękuję, że jesteś i dostarczasz tak ciekawy kontent! 😍 Musi Cię to kosztować wiele wysiłku 😌 Aaa, jeszcze jedno. Odkryłem na Twoim instagramie konkursy językowe. Szalenie jestem wdzięczny za te storiesy! Dały mi tyle radochy, że nie zliczysz 😂🤣 Aż naszła mnie ochota na udział w takim konkursie. Może ktoś, coś, kiedyś? 😏
o, już drugi raz w serii pojawiło się pytanie ode mnie ;) miło mi nie wiem czy pamiętasz Mateusz, ale kiedyś bardzo ci zapychałem skrzynkę na Messengerze tego typu pytaniami, więc się cieszę że taka seria istnieje zarówno na Instagramie, jak i na YouTubie
@@Mateusz_Adamczyk dla twórców wartościowych treści, łaska kapitalizmu krótkonożnym kucem się ospale przemieszcza... Fortuny rosną na ludzkiej głupocie, jak na drożdżach, niestety... ...ale ponoć pasja, konsekwencja i trochę szczęścia potrafią, w pewnym stopniu, odwrócić los :)
Ostatnio zastanawiałem się, dlaczego mówimy "bez kitu" w sytuacji, kiedy potwierdzamy czyjeś spostrzeżenie. Szczerze mówiąc nigdzie nie sprawdzałem, dlaczego tak się mówi, ale kojarzy mi się z kitem do okien, nijak jednak nie mogę połączyć kitu do okien z wyrażeniem "bez kitu".
Myślę że tu chodzi o "kit" w znaczeniu "kłamstwo"? "bzdura"? Coś w tym rodzaju. Zatem bez kitu- bez kłamstwa? XD Skoro nie ma kłamstwa to znaczy że jest prawda xD To wsumie całkiem pasuje, bo wkoncu "bez kitu" znaczy to samo co: "Prawda" lub "Racja"
@Mateusz Adamczyk Iota jest też używana nie tylko jako "zwykła" litera w wyrazie, ale również jako (przepraszam za złe nazwanie) znak pod wyrazem, taki dodatek, indeks dolny wyrazu (to już chyba poprawna nazwa). Na przykład tutaj, w zapisie "komputerowym" jest to jedynie kropka pod omegą (ω): ᾠδή. Pisemnie byłaby to kreska przypominająca bardziej lub mniej normalną wersję ioty. Jako indeks dolny rzeczywiście jest niewielka, wygląda jak zapisany akcent, tyle że znajduje się pod literą a nie nad nią. Łatwo zapomnieć o jej zapisaniu, szczególnie, że przestano zmieniać wymowę wyrazu ze względu na jej obecność jeszcze w starożytności. Obecnie (chyba!) wielu Greków jej nie zapisuje).
W języku niemieckim pieniądz nazywany jest potocznie Kohle co tłumaczymy jako " węgiel". Używa się także określenia Heu ( tłum. siano), które w języku polskim też funkcjonuje. Heu występuje też w powiedzeniu "Geld wie Heu haben" czyli mieć pieniędzy jak lodu. No właśnie...skąd to polskie wyrażenie " Mieć pieniędzy jak lodu"? Pozdrawiam 🤗
To "pleco" lub to "plece" oznaczało kiedyś bark, ramię, łopatkę, których mamy po dwa/dwie. W rosyjskim zachowało się плечо (w transkrypcji "pleczo", w wymowie "plecio") w znaczeniu ramię, bark.
Nie wiem czy to mikrofon czy moje słuchawki, ale dziwny przester przy każdym wypowiadanym "s" się pojawia. Ale to nic, dzięki za odcinek. Przyznam, że do tej pory gdybym zgadywał pochodzenie słowa hajs, to raczej bym obstawiał angielskie high i coś co w gangsterkim/hiphopowym slangu miało dawać wyższy status. Słowo jest chyba jednak starsze niż myślałem.
Czemu " guzik prawda " , czy pre-medytacja ma coś wspólnego z medytacją? Ile to pi × drzwi, gdzie pieprz rośnie, gdzie raki zimują, czemu Anielka jest jasna? " do jasnej Anielki ;)
A czy przypadkiem jota nie jest z hebrajskiego? Na hebraistyce tak nam tłumaczył jeden z wykładowców, że odnosi się to do najmniejszej litery, ale nie greckiego, a właśnie hebrajskiego alfabetu. Litera ta nazywa się "jud". W dodatku słowo LITERA, to "ot" , w liczbie mnogiej "otiJOT".
@@dariuszgluza9755 Ale ja tylko zadałem pytanie 😌 Domyślam się, że powiedzenie "sami i same" jest czysto życzliwościowo-uwzględnieniowe w stosunku do drugiej płci. Ale sam osobiście powiedziałbym "sami" :)
Dzięki za pytanie! Dla niektórych osób wystarczy, dla niektórych nie. 😉 Obie formy są w porządku, ale ja czuję brak, kiedy stosuję wyłącznie formę gramatycznie męską. Nie przekonuje mnie do końca jej uniwersalność. Serdeczności!
Heizes Geld, czyli gorące pieniądze. Wymawia się hajces geld. Rzeczownik to Heiz, a wymawia się hajc i tak się kiedyś wymawiało w slangu polskim. Nie wiem, dlaczego ta wymowa się zmieniła. Być może dlatego, że zanikła znajomość niemieckiego w społeczeństwie polskim.
Dlaczego funkcjonariusz straży miejskiej to strażnik a straży pożarnej to strażak? Ładnie mówisz, świetnie się Ciebie słucha, cudowna rozmowa u Jej Perfekcyjności :)
Bardzo dziękuję! ❤️ I za pytanie, i za dobre słowo :) Serdeczności!
forsa - siła, dlatego do dzisiaj w naszym języku można coś "forsować", czyli «pokonywać przeszkodę z dużym wysiłkiem» [SJP]
Przez przypadek poznałam odpowiedź na inne pytanie, nad którym się zastanawiałam
Otóż dlaczego "odroczenie" nie zawsze oznacza przesunięcia sprawy o 12 miesięcy
No i w końcu wiem dlaczego, super seria, (i chociaż to dziwnie zabrzmi) czekam zawsze z niecierpliwością na poniedziałek
Ooooo! Świetne skojarzenie! Dzięki 😉
Aż mi się przypomniał kącik językoznawczy pani Katarzyny Kłosińskiej z niegdysiejszych trójkowych audycji popołudniowych pana Kuby Strzyczkowskiego. Świetny cykl, dziękuję :)
To wielki komplement! Dziękuję 🥰
Ja słyszałem nieco inną historię o "roku" i "latach":
Powodem, dla którego słowo "rok" stało się jednostką czasu, miało być to, że jeżeli sąd *odroczył* swój (wy)rok, to zazwyczaj robił to na okres dwunastu miesięcy. Czyli że nie umowa zawarta na czas określony, ale wyrok, i nie czas, na który ma trwać, tylko czas, na który sprawę odłożono.
A także że pomysł, by nazywać cały (w dzisiejszym tego słowa rozumieniu) "rok" per "lato (boże)", miał się wziąć stąd, że lato uważano za najważniejszą porę roku (wszakże wtedy dojrzewa większość zbiorów) - analogicznie czasem "tydzień" po polsku czasem nazywano "niedzielą" (chyba głównie w liczbie mnogiej) - może dlatego, że jest taka ważna, wręcz najważniejsza. Zwróćmy uwagę na to, że po rosyjsku tydzień nazywa się dzisiaj "неделя ", mimo iż podobno słowo to podobno oznaczało początkowo "niedzielę" (teraz po rosyjsku "niedziela" to "воскресенье" - dosł. "wskrzeszenie", "zmartwychwstanie").
Słuchając twoich podkastow przypomina mi się dzieciństwo. Uwielbiałam takie ciekawostki, dziwiły mnie porównania, przysłowia używane w języku polskim. Często zupełnie nielogiczne dla mojego małego umysłu. Odpowiedzi szukałam u rodziców albo czytając słowniki Kopalinskiego;) Później gdzieś zatraciłam taką ciekawość, przestałam pytać. Dziękuję za przywołanie miłych wspomnień i ponowne rozbudzenie ciekawości świata.
Dziękuję Ci za ten cudowny komentarz ❤️
Mateusz Adamczyk: BARDZO INTERESUJĄCE!
1:08 I zapewne dlatego mamy wyrok jako formę orzeczenia sądowego.
Właśnie tak 😉
WOW 😍Ten pierwszy podpunkt - to jest dopiero historia! Ile tu "kombinowania" (wiadomo, nikt tu celowo nie kombinował - to język sam tak lawirował), jak na tak podstawowe słowa 🤯 W 2:20 zastanawia mnie rozciąganie znaczenia "lata" do 12 miesięcy. Jak długo takie rozciągnie znaczenia słowa może trwać? 🤔
Poza tym (tutaj nigdy nie wiem, czy wstawić przecinek 😅) ten podpunkt przypomniał mi o tym, jak kiedyś dowiedziałem się, czym są rośliny jare - a są to rośliny siane na wiosnę. "Jary" automatycznie skojarzyło mi się z niemieckim i angielskim rokiem ("Jahr" i "year"). Czyli w tych językach mówimy, ile mamy wiosen? Ciekawe, bo po polsku też tak czasami mówimy!
Dziękuję, że jesteś i dostarczasz tak ciekawy kontent! 😍 Musi Cię to kosztować wiele wysiłku 😌
Aaa, jeszcze jedno. Odkryłem na Twoim instagramie konkursy językowe. Szalenie jestem wdzięczny za te storiesy! Dały mi tyle radochy, że nie zliczysz 😂🤣 Aż naszła mnie ochota na udział w takim konkursie. Może ktoś, coś, kiedyś? 😏
Subskrybowałam z miejsca jeszcze przed wysłuchaniem, lubię takie tematy skąd się wzięły różne powiedzenia.
Dzięki! :)
O roku i latach mówił Radek Kotarski
o, już drugi raz w serii pojawiło się pytanie ode mnie ;) miło mi
nie wiem czy pamiętasz Mateusz, ale kiedyś bardzo ci zapychałem skrzynkę na Messengerze tego typu pytaniami, więc się cieszę że taka seria istnieje zarówno na Instagramie, jak i na YouTubie
Kocham Pana
🥰
Ahh ten koks xD,
Ales wymyslil tego PPJota, samograj jesli o kreatywnosc idzie, a jednoczesnie mega ciekawe ^^
Prawda? 😎 Sam jestem zaskoczony swoim sprytem 😂
@@Mateusz_Adamczyk skazany na sukces ;D
Niestety nieubłagane są bożki algorytmów YT i coś słabo się ten podkast rozchodzi 😅 A może to tylko nas interesuje? 🤔
@@Mateusz_Adamczyk dla twórców wartościowych treści, łaska kapitalizmu krótkonożnym kucem się ospale przemieszcza...
Fortuny rosną na ludzkiej głupocie, jak na drożdżach, niestety...
...ale ponoć pasja, konsekwencja i trochę szczęścia potrafią, w pewnym stopniu, odwrócić los :)
Ostatnio zastanawiałem się, dlaczego mówimy "bez kitu" w sytuacji, kiedy potwierdzamy czyjeś spostrzeżenie. Szczerze mówiąc nigdzie nie sprawdzałem, dlaczego tak się mówi, ale kojarzy mi się z kitem do okien, nijak jednak nie mogę połączyć kitu do okien z wyrażeniem "bez kitu".
Myślę że tu chodzi o "kit" w znaczeniu "kłamstwo"? "bzdura"? Coś w tym rodzaju.
Zatem bez kitu- bez kłamstwa? XD
Skoro nie ma kłamstwa to znaczy że jest prawda xD
To wsumie całkiem pasuje, bo wkoncu "bez kitu" znaczy to samo co:
"Prawda" lub "Racja"
@@scarletface5899 A więc twierdzisz, że "kit" jako "bzdura" nie jest spokrewniony z "kitem" do okien?
Skad sie wzielo okreslenie "wiecej zachodu" w kontekscie czegos co wymaga wiecej wysilku? Super film jak zawsze:)
Bo zachód, trzeba się zachodzić, ogólnie się używa tego słowa
@Mateusz Adamczyk
Iota jest też używana nie tylko jako "zwykła" litera w wyrazie, ale również jako (przepraszam za złe nazwanie) znak pod wyrazem, taki dodatek, indeks dolny wyrazu (to już chyba poprawna nazwa). Na przykład tutaj, w zapisie "komputerowym" jest to jedynie kropka pod omegą (ω): ᾠδή. Pisemnie byłaby to kreska przypominająca bardziej lub mniej normalną wersję ioty. Jako indeks dolny rzeczywiście jest niewielka, wygląda jak zapisany akcent, tyle że znajduje się pod literą a nie nad nią. Łatwo zapomnieć o jej zapisaniu, szczególnie, że przestano zmieniać wymowę wyrazu ze względu na jej obecność jeszcze w starożytności. Obecnie (chyba!) wielu Greków jej nie zapisuje).
Oooo! Wielkie dzięki za to uzupełnienie 😉
@@Mateusz_Adamczyk Cieszę się, że mogłam pogłębić twoją wiedzę :) Niestety nie wiem jak się wymawiało takie ioty.
6:41 Skoro pieniądze to hajs, to czy można hajsem najhajsować w piecu aby było ciepło? Jaki związek ma słowo hajs z hajcowaniem?
Zastanawiam się jeszcze skąd się wzięło "sara" w znaczeniu pieniądze. Bo tak też się mówiło kiedyś
A skąd się wzięło słowo niezdara?
A ja tak sie zastanawiam czy slowo tłum (w sensie wielu ludzi) i tłumić (np bunt) mają coś ze sobą wspólnego
Koks to chyba jakaś specjalna waluta :D
Też mi się tak wydaje 😏
Skąd wzięło się określenie ,,kulasy" w odniesieniu do nóg?
Dzięki za pytanie!
W języku niemieckim pieniądz nazywany jest potocznie Kohle co tłumaczymy jako " węgiel". Używa się także określenia Heu ( tłum. siano), które w języku polskim też funkcjonuje. Heu występuje też w powiedzeniu "Geld wie Heu haben" czyli mieć pieniędzy jak lodu. No właśnie...skąd to polskie wyrażenie " Mieć pieniędzy jak lodu"? Pozdrawiam 🤗
A to dlatego zajęcia lub lekcje to po rosyjsku уроки. Co ciekawe, w czeskim dalej funkcjonuje czasownik říct (forma przeszła řekl(-a/-i/-y)).
Czemu obchodzić znaczy interesować sie, a nie obchodzić , nie interesować się, skoro obchodząc cos unikany tego? Obchodzić, obejść
Kurcze super seria, ale musisz coś zrobić z tymi syczącymi dźwiękami. Musisz zainwestować w jakiś de-eser, bo strasznie słychać te "eski" jako piski.
Zauważyłem to dopiero w tym odcinku 🤔 Może znowu coś poklikałem i sam nie wiem, jak to zrobiłem. W poprzednich jest ok, prawda?
@@Mateusz_Adamczyk Jak na moje ucho to od początku serii te "eski" takie piskliwe. Ale faktycznie w tym odcinku rzuciło mi się to w uszy najbardziej 🙂
Gratuluję nominacji do tytułu " Mistrza Mowy Polskiej" .Proszę zwrócić uwagę na wymowę liczebnika 'pięćset' nie pięcet( w tym odcinku ~~2min44s).
np. w czeskim 2 lata, 3 lata będzie 2 roky 3 roky
Dlaczego mówimy "plecy" skoro mamy jeden "plec" ?
Mam nadzieję, że wiadomo o co chodzi
To "pleco" lub to "plece" oznaczało kiedyś bark, ramię, łopatkę, których mamy po dwa/dwie.
W rosyjskim zachowało się плечо (w transkrypcji "pleczo", w wymowie "plecio") w znaczeniu ramię, bark.
dlaczego na Mateusza mówimy Mati, a na Tymoteusza nie mówimy Tati?
Prędzej "Tymoti", jeśli już chcesz tworzyć regułę na wzór "Mateusza"
Nie wiem czy to mikrofon czy moje słuchawki, ale dziwny przester przy każdym wypowiadanym "s" się pojawia. Ale to nic, dzięki za odcinek. Przyznam, że do tej pory gdybym zgadywał pochodzenie słowa hajs, to raczej bym obstawiał angielskie high i coś co w gangsterkim/hiphopowym slangu miało dawać wyższy status. Słowo jest chyba jednak starsze niż myślałem.
Wydaje mi się, że to jednak moja wina. Coś tam znowu pokombinowałem i tak wyszło. Postaram się to naprawić 😉 Dzięki za komentarz!
Czy żołądź i żołądek mają wspólny źródłosłów? Żołądek brzmi jak zdrobnienie żołędzia, ale nie łączą mi się te słowa w jakiś logiczny ciąg.
Dzięki za pytanie 😉
Na pieniądze mówi się w Niemczech Kohle czyli węgiel
Czemu " guzik prawda " , czy pre-medytacja ma coś wspólnego z medytacją? Ile to pi × drzwi, gdzie pieprz rośnie, gdzie raki zimują, czemu Anielka jest jasna? " do jasnej Anielki ;)
Dlaczego w czasie przyszłym złożonym znajduje się czas przeszły, np. będę grał, będę ćwiczył? To takie trochę przeczące logice 🤔
Czy satyr ma coś wspólnego z satyrą
? Skoro satyr to zbereźnik, a satyra to utwór literacki ośmieszający. Dlaczego koty sie drze?
Ja myślałem że "hajs" to spolszczenie "hays" czyli siano
A czy przypadkiem jota nie jest z hebrajskiego? Na hebraistyce tak nam tłumaczył jeden z wykładowców, że odnosi się to do najmniejszej litery, ale nie greckiego, a właśnie hebrajskiego alfabetu. Litera ta nazywa się "jud". W dodatku słowo LITERA, to "ot" , w liczbie mnogiej "otiJOT".
Dlaczego powiedziałeś "sami i same ocenicie"? Czy jeśli zwracamy się do grupy ludzi, nie wystarczy powiedzieć "sami"?
Zgadzam się z Tobą.
@@dariuszgluza9755 Ale ja tylko zadałem pytanie 😌
Domyślam się, że powiedzenie "sami i same" jest czysto życzliwościowo-uwzględnieniowe w stosunku do drugiej płci.
Ale sam osobiście powiedziałbym "sami" :)
Dzięki za pytanie! Dla niektórych osób wystarczy, dla niektórych nie. 😉 Obie formy są w porządku, ale ja czuję brak, kiedy stosuję wyłącznie formę gramatycznie męską. Nie przekonuje mnie do końca jej uniwersalność. Serdeczności!
@@Mateusz_Adamczyk Takem właśnie podejrzewał. Rozumiem. Dziękuję za odpowiedź 😊
@@przemysawh7865 Też zadałbym takie pytanie. Uprzedziłeś mnie i dlatego napisałem, że się zgadzam.
A może hajs pochodzi od słowa "siano"? Po angielsku hay, po niemiecku Heu, w jidysz hej, ;)
ja mowie "mamona"
Ja chyba najczęściej używam banalnej „kasy” :(
pierwsza!😁
Dzieńdoberek! :)
Heizes Geld, czyli gorące pieniądze. Wymawia się hajces geld. Rzeczownik to Heiz, a wymawia się hajc i tak się kiedyś wymawiało w slangu polskim. Nie wiem, dlaczego ta wymowa się zmieniła. Być może dlatego, że zanikła znajomość niemieckiego w społeczeństwie polskim.