Filozofia fizyki - czy fizycy wiedzą co robią? | prof. Wojciech Sady
Вставка
- Опубліковано 17 січ 2023
- 👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Zaczytywanie się w filozofach zmieniło plany życiowe młodego Wojciecha Sadego. - To mnie wypchnęło poza obręb fizyków - opowiada dziś filozof, profesor na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Jako student fizyki, zaczął się zastanawiać, jak to jest, że do różnych obszarów rzeczywistości używa się różnych teorii. Skutecznie i praktycznie, ale jednak niespójnie. - Jak jest naprawdę? Która z tych teorii jest bliższa światu? Ja mogłem zadawać sobie takie pytania, bo jakoś zacząłem czytać filozofów. Na swoje nieszczęście, bo mi to uniemożliwiło zostanie fizykiem - dodaje.
Bo fizyka to zwykle praktyka. - Typowy fizyk używa tych teorii raz jednej, raz drugiej. Jak opisuje działanie elektrowni wodnej, to najpierw ta woda mu spada na turbinę zgodnie z prawami mechaniki, a potem wytwarza w prądnicy prąd zgodnie z prawami elektrodynamiki. I jakoś tak sobie radzi fizyk, potrafi wygłosić o tym wykład, jakby nie zauważając, że przeskakuje między dwoma zupełnie różnymi sposobami myślenia - zauważa filozof. Proszę jednak nie odczytywać tego opacznie, jakoby fizycy byli niemądrzy. - Dzięki nim mamy tę cywilizację (…) to są niesłychanie inteligentni ludzie, pod pewnymi względami nikt im nie może dorównać - podkreśla prof. Sady.
Interesujące połączenie myślenia fizycznego i filozoficznego obserwowaliśmy na przełomie XIX i XX wieku. - Kiedy podstawy fizyki klasycznej zaczęły się kruszyć, wtedy główni uczestnicy tych wydarzeń - i Albert Einstein, i Max Planck, i Niels Bohr, i Werner Heisenberg, i Erwin Schrödinger - oni zostawili po sobie teksty, które my rozpoznajemy jako jakoś filozoficzne - mówi gość Radia Naukowego.
Rozmawiamy również o tym czy filozofowie mogą pomóc fizykom, nieco żartujemy z Arystotelesa i zastanawiamy się, czy fizyka rzeczywiście opisuje naturę. Gorąco polecam!
***
Odcinek powstał we współpracy z Wydawnictwem Uniwersytetu Łódzkiego, wydającego serię „Krótkie wprowadzenie”. Inspiracją do rozmowy jest książka Dawida Wallace’a „Filozofia fizyki”, którą prof. Sady przetłumaczył i opatrzył posłowiem
Link do książki: wydawnictwo.uni.lodz.pl/produ...
***
Kanał na YT prof. Sadego: / @wojciechsady480
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie go wesprzeć w serwisie Patronite. patronite.pl/radionaukowe Dzięki! 💛
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #WojciechSady 🎬
Hej! Cieszę się, że słyszymy się w kolejnym odcinku Radia Naukowego 🙂 Jak się Wam podoba takie filozoficzne potraktowanie fizyki? Ja mam słabość do filozofii i takiej pięknej intelektualnej konsekwencji w zadawaniu pytań o naturę.
Spragnionym szerszego spojrzenia na naukę i jej mechanizmy bardzo polecam poprzednią rozmowę z prof. Wojciechem Sadym:
Historia nauki - kto i kiedy zaczął szukać praw przyrody?
ua-cam.com/video/AkwuN-dycMc/v-deo.html
Polecam również kanał na UA-cam prof. Sadego:
www.youtube.com/@wojciechsady480
Znajdziecie tam m.in. obszerne wkłady o historii nauk przyrodniczych oraz naukowym obrazie świata.
Pozdrawiam Was czwartkowo :)
Karolina
Pani Karolino, nie mam innego kontaktu, więc może komentarz zauważycie i okaże się pomocny.
Zauważyłem że publikujecie na swojej stronie pliki audio w stereo, pomimo że wywiady nagrywane są jednokanałowo. Jeśli podczas eksportu wybierzecie tryb mono, to możecie nam i sobie zaoszczędzić połowę transferu bez straty na jakości. Pozdrawiam.
@@arcyprzedni bingo
Pani Karolino, jak najbardziej taka "metafizyczna" refleksja nad fizyką i matematyka też jest potrzebna. Warto zdawać sobie sprawę z poznawczych ograniczeń i uwikłania w różne założenia.
@@ZdzichaJedziesz W pełni popieram. 🤗
Bardzo się podoba.Szczególnie z prof. W. Sadym. Ale brakuje cały czas odcinków z matematyki. Tyle z fizyki i prawie nic z matematyki.
Rewelacyjny gość! Mam nadzieje, że jeszcze kiedyś znajdzie się temat na kolejny odcinek z panem profesorem. Pozdrawiam!
Prof Sady prowadzi bezcenny kanał na UA-cam. Samo złoto i diamenty!
Fantastyczna audycja z udziałem rewelacyjnego, dowcipnego i mającego do siebie dystans profesora. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 💐
Egzamin z filozofii nauki u profesora był jednym z najtrudniejszych w ciągu całych studiów. A przynajmniej tak uważali studenci i na pewno było w tym sporo prawdy. Nie było przepuść. Ale faktycznie coś tam w głowie nawet po 30 latach zostało. Dlatego fajnie było jeszcze raz p. profesora posłuchać.
Genialnych Prelegentów Pani wybiera- gratulacje!!
Były już wywiady z celebrytami polskiej fizyki jak Meissner, Dragan, Ekert i dwa spotkania z niedoszłym fizykiem Sadym. Brakuje mi jeszcze rozmów z kilkoma innymi:
1) A.K. Wróblewski mógłby streścić swoją książkę o tym, co Polska dała fizyce; ten wkład nie kończy się na Koperniku ani Marii Skłodowskiej-Curie;
2) Andrzej Trautman mógłby trochę powiedzieć o falach czasoprzestrzeni, o Infeldzie i o alternatywnych teoriach ciążenia;
3) Iwo Białynicki-Birula miałby sporo do powiedzenia o elektrodynamice kwantowej i o jej ojcu, czyli Feynmanie;
4) Marek Demiański zna się na Kosmosie i interesował się alternatywnymi modelami ciążenia;
5) Heller jest chyba najkompetentniejszym Polakiem do opowiadania o interpretacjach Wielkiego Wybuchu jako teoretyk kwantowej grawitacji i filozof w stopniu profesorskim;
6) Sułkowski mógłby obronić superstruny, o których tu wypowiedziano się dość chłodno; może przytoczy laikom, czym jest ta wysoko cytowana dualność AdS/CFT i za co Maldacena zgarnia tyle nagród;
7) Jerzy Lewandowski mógłby opowiedzieć o teorii pętlowej, która jest mało obecna w popularyzacji;
Trzymam kciuki, dziękuję za tych 130 odcinków i życzę co najmniej tysiąca! Pani Głowacka już jest w paru rzeczach lepsza od Lexa Fridmana i niech ten trend się utrzyma.
Bardzo zacna lista!
Trochę mi ulżyło, Pan profesor, co prawda, utwierdził mnie w poglądzie, że jestem debilem, ale nie jestem sam w tym towarzystwie 😂😉
@@mruuuczek1993 chyba mnie to nie uspokoiło 😉
Ja też.
Świetny odcinek 👍
Fajnie wytłumaczone zagadnienia, zwłaszcza dla takiego laika jak ja👍👍👍
Taka uwaga: mruuuczek to rosyjski troll udający Polaka. Znam go z innych wpisów. Jak każdy rosyjski trollu będzie mącił dla zasady i sugerował że żyjemy w informacyjnym matrixie. Jak będziemy urobieni do konsystencji przewidzianej przez Kreml to łatwiej będzie nam wciskać różne brednie o charakterze społecznym i politycznym. Pozdrawiam.
@Mruuuczek *Dość rosyjskiego ludobójstwa w Ukrainie, trollu* ⚡
*Orkowie Putina won za Don z Ukrainy* ⚡
*Ukraina bez Putina* ⚡
*Demokratyczna Rosja też bez Putina* ⚡
Materiał podwójnie wartościowy-
1. Ciekawy temat
2. Gość i Jego strona na YT jest wartością samą w sobie.
Wielkie dzięki dla Prowadzącej!
Uwielbiam sluchac ludzi kompetentnych i gruntownie wyksztalconych. I mowiacych ladnie po polsku. Dzieki za doskonale wybory rozmówców.
Pozdrawiam mojego Wykładowcę na filozofii UMCS. Rzeczywiście, Pan Profesor fascynuje się tym czego naucza.
Cieszę się ogromnie z Pani decyzji aby takie radio prowadzić i życzę Pani nieustającej satysfakcji z dotychczasowych dokonań i energii do dalszej pracy, pozdrawiam
Jak zwykle u Pani Karoliny bardzo ciekawa opowieść i to o fizyce.🤩🤩🤩
Proszę więcej z Panem profesorem :)
Dołączam się do prośby.
+1
Ja puszczam sobie ten odcinek jak nie moge zasnąć🙂
Dzięki takim podcastom jak Radio Naukowe, Wojciech Sady czy Skądinąd itp można sobie próbować stworzyć obraz rzeczywistości w której przyszło nam żyć. Jednak trzeba mieć na względzie to, że wyewoluowaliśmy bardzo ograniczonej czasoprzestrzeni i odkrywanie w jakimkolwiek wymiarze tego co się działo i dzieje poza bezpośrednio naszą czasoprzestrzenią jest sukcesem. Komentarze na temat sposobu prezentowania materiału przez gości podcastów powinny nie przekraczać granic dobrego wychowania ( to tak na marginesie )
@MruuuczekSugerowanie że gość podcastu zażył jakąś substancję przed prezentacją jest grubiańskie i nie ma nic wspólnego z cenzurą. Z pozostałą wypowiedzią się zgadzam.
Na pewno zazyl
Witam i dziękuje za wiele godzin intelektualnej podruży
Chce, żebyś poruszyła frapujący temat: Wenus z Willendorfu.
Strasznie mnie cieszy, że Pan Profesor wspomniał o Ludwiku Flecku. Wybitna postać!
Dziękuję za rozmowę i polecenie kanału! :)
Ciekawe postawienie sprawy.
Polecam wykłady Pana Profesora na jego kanale www.youtube.com/@wojciechsady480/featured
Dziękuję za wykład.
Jak zwykle rewelacja.
Miło się słucha pana profesora
Trochę się nie zgodzę z panem profesorem, jeśli chodzi o to, że fizycy tylko uznają zasadę "zamknij się i licz". Fakt, 40-50 lat temu tak było, zgłębianie podstaw fizyki było bardzo niemile widziane, szczególnie jeśli chodzi o zgłębianie prawdziwej natury mechaniki kwantowej. Ale dzisiaj jest już inaczej, teraz coraz więcej fizyków pracuje nad naturą świata, a szczególnie nad tym, czy MK jest realistyczna, czy probabilistyczna.
Siła i masa spełniają równanie Newtona, ale nie da się ich zdefiniować niezależnie za pomocą równania F=ma. Prof. Jan Rychlewski, IPPT PAN, udowodnił, jak pojęcia masy i siły wynikają z pojęcia przyspieszenia i odpowiedniego pomiaru przyspieszeń punktów materialnych. W ten sposób dynamika wyłania się z kinematyki.
Niema pojęć mono bytów. Można założyć, że informacja jak i jej reprezentacja to jak energia i masa. O ile rozpad może dać nam korzyści na jakimś etapie, to bomba może dużo szybciej i na troje babcia wróżyła na onucach, co i w jakim czasie groźniejsze.. Informacja jako proces ma dwa końce, jak kabel. Kabel może służyć do przesyłania, okładania, podglądania czy kablowania. Jeśli ktoś myśli, że jedno kierunkowo, to chyba nie bardzo.. Kij ma tyle końców co powierzchni i niezależnie którym kantem oberwiesz, skutki mogą być podobne ze względu na przyłożoną wagę do dźwigni. Zatem w zależności od sposobu użycza, czasu i celu, używam innych odcieni znaczeniowych czy translacji w mapach mentalnych tablic własnościowych. 5D%;).. Jak wiadomo mojsze to to lepsiejsze od twojszego i pojęcia muszą się podporządkować wadze tej informacji..
Tak więc, kartka z tekstem może nas informować o tym co usiłował zobrazkować malarz, upychając malunek w sznurek znaczków na kablu kartki, aby odczytywacz dokonał wizualizacja w obwodach myślowych. O czasie powstania wynikającego z analizy starzenia materiałów użytych. O umiejętności mniej czy bardziej zgrabnego malowania na papierze. O zdolności jego wytwarzania, zatem i o stanie materialnej kultury technicznej ... ... ...
Pan Sady to naprawdę zacny wieszcz naszego narodu :) fajnie go się słucha i rzecz jasna Karolinka kochana
Może udałoby się zaprosić prof. Krzysztofa Meissnera i zapytać o tą pracę z R. Penrose'em na temat powtarzającego się wszechświata.
Może to jest wyjaśnienie pojawiającego się deja vu u ludzi 🙂
Ciekawa rozmowa, dziękuję
Dziękujemy 👍
Dziękuję za kolejny, bardzo ciekawy, odcinek!!!!!
Ale chyba są wstanie zobaczyć, że kolaps funkcji falowej w kontekście chemii organicznej jest niezbędny, do procesów w organizmach żywych.
Polecam materiały na profilu Profesora. Obecnie "pastwi się" nad religiami objawionymi. Krótkie kursy historii nauki, również zacne.
Fascynująca tematyka, proszę o więcej 😊
Jeżeli podcast A zaprasza prof. Wojciecha Sadego to ciało B od razu przesłuchuje cały podcast A ;)
fantastyczny wywiad! 👏
Czytanie filozofii na pewno może być ryzykowne - wystarczy spytać prof. Andrzeja Dragana : P
OOOOO Słodki Jezusie!Prawie już spałem.Po tych mądrościach noooo nie ma takiej możliwości!Aaaa nie jestem fizykiem:-)
z profesorem Sadym mialam wyklady z filozofii na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu, uwielbiałam je
To była przyjemność!
Na kulce Ziemi panuje dwa dni jednocześnie. Który jest to ten filozoficzny, który fizyczny, a który się przebrał i udaje tureckiego świętego,.. to jest pytanie. Ciało się porusza, a czasem tylko wygina, przynajmniej zawsze zgodnie z dziwactwami ducha czasu po giętej pochyłej kresu. Żeby coś pomierzyć, to nie da się być duchem obojętnego obserwatora, a zawsze trzeba wejść z czymś w interakcję. Światła nie widać i samo z siebie nie świeci na prawo i lewo, a to co mierzymy to historia interakcji z czym weszło sobie było po drodze w interakcje, a żeby pomierzyć to nie możemy stać doń równolegle, bo niczego nie pomierzymy, a prostopadle przynajmniej do rykoszetów jak okiem w w oko i pi w drzwi i pape strzelił.
Super💪
Nie jestem fizykiem, ale powiedziałbym, że masa, to źródło grawitacji, czyli takiego zjawiska wywołującego przyspieszenie. Np. masa Ziemi wywołuje przyspieszenie 9.8m/s2.
Obecnie odchodzi się od pojęcia grawitacji
Niesamowity człowiek
minuta zapowiedzi, aż zaczynam się bać. to jak tautologia czyli masło maślane. czy to wpływ maślaka z toku?
super odcinek
świetna audycja !
Jak już prof. Sady jest w RN, to ja składam postulat o zaproszenie prof. Mirosława Piróga
Ależ to dobre było z panami doktorami! 👍👏👏
Naczy mam jeszcze trochę czasu.😁
Co tej Beacie odbiło?
Smutne...🫤
Możesz trochę jaśniej ? Jakiej Beacie ? Coś mnie ominęło?
paradoksy wymyślone przez Einsteina właśnie się udały?
potrafił się tak wspaniale mylić!!!!
prof. Wojciech Sady - super gość programu!
Mój ulubiony profesor.
Po polsku to jak liczę to krzyczę, bo się grzeje, pocę i boli, ale alleluja i do przodu..
Wow. Wyjątkowej klasy gawędziarz. Na pewno sprawdzę jego kanał.
Z jego wypowiedzi można wywnioskować, że filozofom brakuje wiedzy fizycznej, a fizykom filozoficznej. Dopiero z ich połączenia powstanie Kapitan, który to ogarnie, yyy... ;)
Dzięki. Pozdro
26:47 💙
Prof. Sady ciut tu i tam upraszcza ale ogolnie to ma racje i fizycy protestowac nie powinni.
Upraszcza i to mocno
Logos What is the definition of Love energy regeneration??
❤❤❤
"Świat jest tajemnicą a człowiek jest c z ę ś c i ą tajemnicy."
Zadajmy sobie parę pytań i odpowiedzmy na nie.
Pyta Pan Zagłoba Rocha Kowalskiego „a wiesz ty Rochu kto to wuj?" Roch odpowiada „wuj to wuj".
Pyta św. Augustyn „co to jest czas?", odpowiemy „czas... to czas".
Zapytamy: „co to jest filozofia?" Filozofia to zbiór poglądów spójnych lub nie, logicznych lub nie. Każdy ma swoją własną filozofię na swój własny użytek.
A kto jest filozofem? Filozofem jest ten, kto spisuje te swoje poglądy i nakłania innych, różnymi sposobami, aby je przyjęli za swoje.
Twierdzenie: Każdy filozof ma swoją własną filozofię, różną od wszystkich innych. Czy historia filozofii jest tożsama z samą filozofią? Nie.
Ile istnieje matematyk, fizyk, chemii i tak dalej...? Istnieje jedna matematyka, jedna fizyka i jedna chemia, wspólna dla wszystkich matematyków, fizyków i chemików na całym świecie. Istnieje też jedna teoria ciała stałego, jedna elektronika. i tak dalej....
Czy można cokolwiek zrozumieć do końca i odpowiedzieć na wszystkie stawiane sobie pytania? Kurt Goedel udowodnił, w sposób formalny, że nie można.
Dlaczego matematyka i fizyka stoją od wielu dekad w miejscu? Dlatego, że najlepsi ludzie pracują dla przemysłu, bo tam więcej płacą.
Ostatnie pytania: „czy Pan Bóg stworzył świat materialny i rządzące nim prawa?". Tak. „Czy Pan Bóg stworzył filozofię"? Nie.
Pan Bóg? Odważne stwierdzenie.
👍
Profesor myli szczególną teorię względności (która powstała dzięki elektrodynamice) z ogólną teorią względności której nie możemy połączyć z mechaniką kwantową.
Czy ja wiem? OTW jako kontynuacja STW też ma korzenie w elektrodynamice i tak jak ona jest relatywistyczną teorią pola.
On o fizyce nie ma pojecia. Ledwo ukonczl dydaktyczna fizyke i to z opoznienie rocznym!!!
👍👍👍👍👍👍👍👍
Z wszystkich filmów najlepsze jest intro :)
nie jestem pewna, czy to komplement xD
@@RadioNaukowe
No jak 🤣 uwielbiam je. To szczery komplement, nie wiem jak Pani mogła pomyśleć inaczej🤯🤯😢
Intro jest rewelacyjne, genialne perfekcyjnie dobrane do kanału. Jedym słowem chylę czoła dla osoby ktora je zrobiła, to dzieło sztuki. Podejrzewam że to Pani sprawka👍
Wchodząc na RN wiem, że nawet jak audycja będzie nieciekawa lub gość słaby albo nie mój temat, to chociaż posłucham intro i nie mam żalu, że np straciłem 15 minut.
Generalne lubię tylko fizykę, technologię, ewolucję/biologię trochę historii, reszta to dla nie straszna nuda, ale intro mnie ratuję za każdym razem 🤣🤣.
W takim sensie jest najepsze z wszystkich filmów.
Kanał bardzo fajny.
@Mruuuczek
Obstawiam, że nie ogarnąłeś ale ok
Pewnie dla tego, że nie było dosłownie.
@@RadioNaukowe My nerdy tak komplementujemy
Sa trzy terminy slowne czas przestrzen trzecim jest JESTNIENIE.Najtrudniej jest pojac slowo JESTNIENIE.W ksiedze zwanej Biblia slowo to oznacza JESTEM KTORY JESTEM. Niewiele osob potrafi pojac wartosc swego ZAISTNIENIA w materialnym bytowaniu jako byt natury zwany jestem CZLOWIEKIEM czastka natury.
to warto zapisać [cytat za Panem Profesorem]:
Z CHEMIKÓW ŚMIEJĄ SIĘ FIZYCY
Z FIZYKÓW ŚMIEJĄ SIĘ MATEMATYCY
Z MATEMATYKÓW ŚMIEJĄ SIĘ FILOZOFOWIE, a
Z FILOOFÓW ŚMIEJĄ SIĘ WSZYSCY
a z kogo śmieją się biologowie?
@@grzesiekxitami3264 Z psychologów i socjologów :)
Oj tam.
Ja wszystkich uważam za cymbałów i dobrze mi tak.
Gdy się z Ciebie śmieją to znaczy, ze pewnie masz rację ;)
@@Red-Beet dzięki
Fizyk szuka prawdy, probuje cos podwazyc i nauka idzie do przodu, a filozof czeka az fizyk cos wymysli i sobie gdyba ;)
Filozofia fizyki to jest cofnięcie się w rozwoju. Dzięki temu, że Galileusz zerwał z Arystotelesem, fizyka zaczęła się rozwijać.
Dokładnie ! chociaż jakiś % ludzi tutaj myśli..
@@GampHead filozofa to wydpecjalizowany chlopski rozum ;) a ideologii jest tyle bezrozumnych ze moze pozostalbym przy tym ze filozofia to wyspecjalizowane gadulstwo
@Mruuuczek Człowiek tyle lat się uczył tej fizyki i matematyki, a nikt nie wspomniał, że u ich podstaw leży filozofia. Gdzieś słyszałem, że filozofia jest Kantem i Niczem :)
@Mruuuczek To, że coś tworzy definicje podstawowych pojęć, typu czas, przestrzeń i prawda, nie znaczy, że leży u podstaw nauk.
Matematyka jest królową nauk i na niej opierają się inne dziedziny nauk. Bez matematyki nie ruszysz dalej z rozwojem a bez filozofii dasz sobie radę.
U podstawy matematyki leżą aksjomaty których się nie udowadnia tylko postuluje. Na nich się buduję struktury i twierdzenia.
Z żartów przypomniał mi się Tishner. ,,Są trzy prawdy: świento prawda, tys prawda i gówno prawda " ;)
Obcując z Radiem Naukowy, Copernicusem, Projektem Pulsar, książkami itd. itp. mam wrażenie że ta "potrzeba zrozumienia więcej" to , jakby to ująć, "ewolucyjna nałogowa konieczność" - naszego dość lękliwego gatunku - aby przetrwać (to piękne dopaminowe uczucie gdy coś dotrze do pustej głowy, zupełnie jak nagroda za wysoko kaloryczny cukier), a która może równie dobrze uciąć tę gałąź drzewa życia zwaną przez nas ludzi homo sapiens. Przepraszam fizyków za tę filozofię i wracam do nauki :).
Ładnie napisane.
@@Tomasz_Kowalski Dziękuje. Ja mam wrażenie że koszmarnie używam polszczyzny :).
Podobno Arystoteles wstrzymal
rozwoj nauki na 2000 lat.
Dopiero Galileo i Newton przelamali twarda wiare w tezy Arystotelesa.
Ok, wg Arystotelesa kazdy glupi widzial, ze ciezkie przedmioty spadaja szybciej, ze uczucia siedza w sercu, ze Slonce obiega Ziemie, ze kazda substancje mozna dzielic bez konca (nie ma niepodzielnych ziarenek) itp itd. Ale byl dobrym filozofem: dobro i zlo nie sa dane i okreslone z gory i niezmienne, tylko my ludzie to sobie wyznaczamy, a potem trzymamy sie tego w miare scisle
Pani Karolino, oczekuję, że będzie Pani konsekwentna mówiąc o: teoria/hipoteza,
@Mruuuczek Bardzo ładnie określone i prawdziwe. Szkoda tylko że większość ludzi myśląc/mówiąc "naka", "odkrycie naukowe", itp. zbyt często myli teorię z twardymi faktami.
Ja sam ucząc się fizyki w szkole stawiałem sobie pytania o prawdziwą naturę praw przyrody i ich zrozumienie. Jak to się dzieje, że działa grawitacja i dlaczego punkt materialny o masie m ma niby przyciągać coś co jest położone miliony kilometrów dalej, a między nimi jest pusta przestrzeń? Fizyka zawsze była dla mnie zbiorem mniejszych lub większych kłamstw i uproszczeń, dlatego zawsze uznawałem wyższość matematyki jako tej jedynej nauki, która opiera się na czystym zrozumieniu. Oczywiście mam ogromny szacunek do postępu w fizyce i jej praktycznego zastosowania. Jedno się nie kłóci z drugim.
Słuchawki na uszy i do pracy :D dziękuję i pozdrawiam
To samo
Dlaczego się nie daje połączyż elektrodynamiki z fizyką kwantową???? Dlatego że fizyczny parametr uznawany przez elektodynamikę jest błędnya w fizyce kwantowej jest ten fizyczny parametr w fizyce kwantowej jest pomijany??? Dlatego jest pytanie? Jaki jest fizyczny parametr łączący elektrodynamikę z fizyką kwantową?
Ależ da się połączyć elektrodynamikę z fizyką kwantową, to się nazywa QED. Dirac, Feynman, Tomonaga i Schwinger dostali za nią Noble.
Tak, problematyczne jest polaczenie OGOLNEJ teorii wzglednosci z mechanika kwantowa-zgrubsza problem polega na tym, ze grawitacja jest ,,nierenormalizowalna''. Jest kilka propozycji, kazda z nich ma swoje zalety ale i szereg problemow i nie ma widokow na to, aby eksperyment rozstrzygnal na korzysc ktorejs z nich-skala eneregtyczna takich eksperymentow to tzw. energia Plancka, wiele rzedow wielkosci poza naszym zasiegiem. Jest bardzo obszerna ksiazka Jacomego Armasa ,,Conversations of quantum gravity'' ktora jest zbiorem wielu wywiadow z czolowymi postaciami wspolczesnej fizyki, polecam
@@truebaran "problem" jest o wiele prostszy. Grawitacja silnie zależy od masy. Przy obiektach z "fizyki kwantowej" masa jest tak bliska zeru że w zasadzie o grawitacyjnych oddziaływaniach między cząstkami elementarnymi nie ma co mówić. Obszary stosowalności obu teorii są raczej rozłączne. Teorie te więc sobie nie przeczą ...
@@przemysawkulak4275 dzieki za komentarz! To co napisales jest oczywiscie prawda, grawitacja jest zaniedbywalnie mala w kontekscie zjawisk kwantowych (btw. to jest wlasnie zwiazana z ta nierenormalizowalnoscia!) dlatego Model Standardowy sprawdza sie tak dobrze w ,,naszych'' skalach energetycznych. Sa jednak sytuacje, gdzie nie mozna juz ignorowac wplywu grawitacji: sa to wnetrza czarnych dziur oraz warunki podczas Wielkiego Wybuchu. Zeby zrozumiec co dzieje sie w takich rezimach nalezaloby opracowac teorie kwantowej grawitacji i to jest jeden z najwiekszych (jesli nie najwiekszy) problemow wspolczesnej fizyki. Pozdrawiam!
A ja to bym chciał, aby na świecie były smoki.
prawdopodobieństwa?
😎👌👍🥰
Jak zwykle przesympatyczny i miły odcinek. I choć wiem, że jest on z lekkim przymrużeniem oka, a także wiem, że profesor Sady ma bardzo trafne spostrzeżenia. Ale niech no tylko ten odcinek trafi w wyznawców Płaskiej Ziemi. Toż to woda na ich młyn i dowód na to, że mają rację. Oni go zrozumieją dosłownie i bez żadnych kontekstów.
Pan profesor ma bardzo miły, sympatyczny, wesoły głos.
I cyk do kawki, dziękuję 😉
Zabrakło, podstawowego pytania, "dlaczego świat jest taki fizyczny (zmatematyzowany)?" Odpowiedź, "licz i się nie zastanawiaj!" powołuje się tylko na wiarę w boga fizyków - matematykę.
Świat jest dziwniejszy niż nam się wydaje co pokazują mechanika kwantowa i teoria względności. Natomiast nawet dla najdziwniejszego ze światów (wszechświatów) zawsze istnieje jakaś teoria matematyczna, która w lepszy lub gorszy sposób przybliża naturę takiego świata. Wynika to z tego, że matematyka jest nauką dużo płodniejszą i liczba idei matematycznych jest nieskończenie większa niż liczba praw przyrody, które determinują naturę świata. Dlatego świat można zamodelować jakąś matematyką, a że w różnych dziedzinach fizyki obiera się różne modele to inna sprawa.
A jak ktoś jest słaby z matematyki to woli filozofować lub wybiera religię.
@Mruuuczek Jest odwrotnie, to rzeczywistość jest chaotyczna i ma trudne do określenia warunki brzegowe. Matematyka jest uniwersalnym narzędziem, spójnym i skutecznym, problemem jest nieumiejętność jej stosowania.
@Mruuuczek Matematyka jest abstrakcją, ale niektóre jej fragmenty przy inteligentnej i konsekwentnej interpretacji fizycznej umożliwiają nie tylko wyjaśnienie świata rzeczywistego ale również przewidywanie przyszłości (co jest weryfikowalne). Albo inaczej, matematyka jest najważniejszą liczbą kwantową świata. Można udawać, że się tego nie widzi, ale to tylko gwarantuje ciągłe walenie głową w mur.😆
@Mruuuczek Poezji proszę szukać w dziale "Poezja". Proponuję wpisać w polu [Szukaj] (to jest w górnej części ekranu) słowo "poezja" i kliknąć taką lupkę z prawej strony. Wyniki i toczone tam dyskusje, powinny dostarczyć ekstatycznych doznań. Tam słowo matematyka czy fizyka jest tylko (wulgarnym) słowem. Powodzenia.
jak ktoś powiedział: fizyka odpowiada na proste pytania
Jak sobie poradzić z tym, że nie ma czegoś takiego jak wspólna/spójna dla wszystkich teraźniejszość?
Teraźniejszość jest jedna, co najwyżej twoje subiektywne odczucie jest zindywidualizowane.
@@Monika-ft5bw teoretycznie tak. Ale no właśnie, każdy widzi ją inaczej. A Prawdziwa Rzeczywistość może być taka, że nam się nawet nie śniło. Używana potocznie Rzeczywistość jednak powinna być skutecznie rozumiana, używa jej się bardzo często w dyskusjach. Raczej w znaczeniu tego jak Ja myślę, że ludzkość rozumie świat. Podwójna subiektywność!
To tak jak z prawdą. Jest jedna. Choć jedni ją widzą, inni jej nie widzą. A jeszcze inni widzą inaczej. Prawda moja, mojsza i najmojsza. Jak i teraźniejszość. Najłatwiej chyba się z tym pogodzić 😉
Dlatego postuluję przestopniować rzeczywistość
@@Monika-ft5bw W którym momencie jest teraźniejszość?
Wygląda na to, że nasze pojmowanie czasu jest niewłaściwe. Przyszłość nie istnieje.
Ona powstaje i natychmiast zanika w teraźniejszość, a ta również zanika natychmiast i staje się przeszłością. To co widzimy już jest przeszłością zanim obraz "teraźniejszości" dotrze do mózgu i tylko dzięki zdolności umysłu do przewidywania zdarzeń, obliczania prawdopodobieństwa z pamięci podobnych wydarzeń, możemy funkcjonować.
Więc tylko Przeszłość istnieje jakby, ku nauce.
czyli że można już mówić fizyyyka i matematyyyka!...
Przyjemna rozmowa, ale zabrakło mi ABC filozofii fizyki, czyli wpływu filozofii na fizykę, o którym pisze np. polska Wikipedia:
1) spór o substancjalność przestrzeni i czasu doprowadził do hipotezy Macha, a ona do OTW i innych teorii grawitacji, z których najbardziej medialna jest chyba dynamika kształtów Juliana Barboura;
2) ten sam spór inspiruje niektórych fizyków, np. Lee Smolina, do zajmowania się pętlową grawitacją kwantową, bo ta teoria jest bliższa niezależności od tła niż superstruny;
3) wspomniany problem asymetrii czasu prowadzi Penrose’a do niszowej hipotezy, że teoria fundamentalna też powinna być asymetryczna czasowo;
4) fizycy i filozofowie tworzą różne interpretacje kwantów, z których część może być sprawdzalnymi teoriami.
Przez to nie zgodzę się z gościem, że filozofia nie pomoże w kwantowaniu grawitacji. Owszem, nie jest konieczna i można tu dużo zrobić jako filozoficzny ignorant jak Hawking. Z drugiej strony są Smolin, Rovelli, Sean Carroll, a pośrednio też Penrose i Meissner, którym to pomaga. Wydaje mi się, że to taki opcjonalny przydaś jak niektóre działy matematyki - typu rygorystyczna analiza i teoria kategorii - albo historia nauki.
Fizyka to EU-GENIUSZ...FENOMENÓW
JESLI TY POPYCHASZ ŻONĘ.
TO I ONA CIĘ POPYCHA TO SAMA SIŁĄ..
.A JESLI SĄSIAD POPYCHA TWOJĄ ŻONE..TO TEŹ TO SAMO SIŁĄ ONA ODZIALYWUJE...
A TERAZ PYTANIE ZAGADKA ....a teraz pytanie.....JAKIE SILY. POWSTANA GDY ZONA PRZESTANIE. SIE. OPIERAC
..😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮😮
Przecież nikt nie rozumie fizyki w sposób fundamentalny. Opieramy się na modelach i paradygmatach to nie jest rozumienie w fundamentalny sposób kosmosu
Filozof wszystko udowodni swoim pustosłowiem, nawet to że nic nie istnieje XDD
Keplerowi też wyszło coś czego nie chciał
Słyszałem kiedyś że matematycy czasami mają problemy ze zrozumieniem fizyki.
Ja mam problemy z jedną i drugą dziedziną.🤦
Są aniołki co Ci pomogą mój panie :). Kilka przekazań meblujących głowę :) ua-cam.com/video/0MjpPB3yDRg/v-deo.html
@@arkadiuszklotz5605 O dzięki Ci Panie!😃👍
Zaprawdy z Copernicusa to ja wszystkie.😊👍👏
Obrażanie Straży Granicznej, Wojska Polskiego w dzisiejszych wojennych czasach jest podłością. Pani prowadziła wykład Pani doktor Hanny. Czy Pani zdaniem w czasie wojny, gdy agresorem jest Białoruś można tak bezmyślnie działać.
Czego się spodziewać po funkcjonariuszce radia Michnika TOK FM
@@marcusaurelius2218 Chciałbym aby Pani Głowacka ustosunkowała się do tego tematu w szerszym kontekście a nie tylko problemu z uchodźcami z bliskiego wschodu.
@@karolwojdak9892 pełna zgoda, ale w mniemaniu szczujni ze Szczerskiej z jakiegoś nieodgadnionego powodu uchodźcy mogą być tylko jedni - z bliskiego Wschodu, tacy jednak jak Ukraińcy już ich nie obchodzą, mimo że tylko oni spełniają tak naprawdę prawne kryterium uchodźcy.
Nie rozumieją
Prof. Sady jest bardzo uczciwy intelektualnie i nie boi się stwierdzić, że filozofia fizyki jest pewnym przeżytkiem dawnych epok.
Sprostuję, że tego nie powiedział, mimo że niektórzy pewnie chcieliby to usłyszeć. Powiedział tylko, że filozofia mało pomoże fizykom, nawet w tych najbardziej fundamentalnych problemach jak kwantowanie grawitacji.
@@michatarnowski580 Powiedział, powiedział, więc nie ma tu co "prostować". Filozofia w niczym nie pomoże i w niczym nie pomogła.
@@Tomasz_Kowalski W którym momencie to powiedział? I owszem, już trochę pomogła, o czym piszę w swoim pierwszym komentarzu. Jeśli ktoś temu przeczy, to chyba słabo zna historię fizyki albo ją tendencyjnie interpretuje.
@@michatarnowski580 Kontekst!
I odstaw alkohol, bo nie o fizyce mowa, ale filozofii.
Nie rozumiem. Z którego kontekstu to wynika? I czemu jestem podejrzewany o picie alkoholu? Faktem jest, że zasada Macha ma korzenie filozoficzne, w empiriokrytycyzmie jej autora.
"Żeby rozmyślali o rzeczach mniej lub bardziej niepotrz..."
Tak. Najwyraźniej autorka kanału wycięła końcówkę zdania z powodów ideologicznych, by najprawdopodobniej nie obrazić uczuć religijnych filozofów. To zdanie było bardzo ważne i uczciwe. Profesor Sady to wie i nie boi się do tego przyznać. Jest uczciwy intelektualnie, w przeciwieństwie do szerokiej rzeszy filozofów, którzy myślą że robią coś ważnego i potrzebnego dla ludzkości. Tymczasem filozofia się zdezaktualizowała. To przeżytek poprzednich epok. Gdy to piszę, to butni filozofowie strasznie się wkurzają. Ci nieliczni są natomiast w stanie przyznać, że filozofia nawet koło nauki nie stała.
Oni nic nie KAMAN..
DLA EINSTEINA BÓG GRAŁ W KOŚCI.
A DLA BOGA EINSTEIN GRAŁ W PRĘTA ...
..KTOS COS KAMAN Z TEGO
Miałem podobnie jak profesor - nie mogłem pogodzić się z pojęciowym bałaganem w fizyce i dlatego zostałem … mikroelekronikiem ;-)
Bo nikt nie każe mi mówić o rzeczywistości, tylko rozliczać się z projektow.
bo ta grzywke to trzeba przykleic a nie tak co rusz poprawiac
Trzeba go bylo zmuszac, by poszedl do fryzjera
czym jest czas? prosta odpowiedź: to coś co mierzą zegary
a czym są pola? ja sobie coś jakoś jak MES
@Mruuuczek Całe ogromne tomy książek historycznych to jednak trochę miejsca zajmuje
@@mruuuczek1993 A co mierzy linijka?
@@mruuuczek1993 A gdzie gromadzi Pan to odmierzone przez linijkę? Dużo to miejsca zajmuje?
@@mruuuczek1993 A ja sekundy trzymam w schowku pod schodami.
@@mruuuczek1993 Nie interesują mnie sekundy. Gromadzę godziny w specjalnym pomieszczeniu zbudowanym z geometrii euklidesowej, z niewielkim dodatkiem nieeuklidesowej. Wymieniam je potem na przestrzenie Banacha.
Czuwaj.
Dlaczego fizycy na temat czasu wiedzą tyle samo co św.Augustyn?
@Mruuuczek I to jest chyba najciekawsza odpowiedź. Być może pewne podstawowe pojęcia nad którymi się zastanawiamy są tylko i wyłącznie wytworem naszego umysłu i stąd nie ma dobrej odpowiedzi na pytanie czym on tak naprawdę są.
Śniadaniem w pracy wypełniony będę w dwójnasób. Zaczynamy.
Na samym początku jakbym słyszał o prof. Andrzeju Draganie ! ;)