Historia nauki - kto i kiedy zaczął szukać praw przyrody? | prof. Wojciech Sady
Вставка
- Опубліковано 28 вер 2021
- 👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Zjawiska niepojęte dla człowieka: burze, zaćmienia najłatwiej było tłumaczyć boskim gniewem. Aż tu w starożytnej Grecji znalazła się grupka ludzi, którzy pomyśleli inaczej. - Nazywali się Tales, Anaksymander, Anaksymenes. U nich po raz pierwszy w znanej nam historii ludzkości, pojawił się obraz świata, który nie podlega oddziaływaniu ze strony sił boskich, magicznych. Czytamy u Talesa z Miletu, że to nie bogowie powodują wylewy Nilu tylko, że jest to zjawisko naturalne - mówi w Radiu Naukowym prof. Wojciech Sady filozof nauki, historyk idei z Uniwersytetu Śląskiego. - Podane przez niego wyjaśnienie dziś uważamy za zupełnie nieudane, ale była to pierwsza tego typu próba - podkreśla.
To właśnie Grecy uznali, że przyroda jest zamkniętą całością, podlegającą niezmiennym prawom. Była to rewolucja w myśleniu przynosząca bardzo konkretne odkrycia.
Grecy przyglądają się na przykład, jak wszyscy na Ziemi, zaćmieniom Księżyca. Zamiast jednak widzieć w nich boskie ostrzeżenia, dostrzegają pewne prawidłowości. - Widzą, że Księżyc jest dokładnie po drugiej stronie nieba co Słońce. Ktoś w Grecji, nie wiemy dokładnie to, jest o tym tylko wzmianka w Korpusie arystotelesowskim, domyśla się, że na tarczę Księżyca pada cień Ziemi, a skoro ciemny obszar jest zawsze zaokrąglony, to jedynym wytłumaczeniem jest kulistość Ziemi. W ten sposób ją odkryto, około 300 lat przed naszą erą. Nikt poza Grekami tego nie zrobił - podkreśla prof. Sady
I kto wie, czy nie polecielibyśmy na Księżyc kilka wieków wcześniej, gdyby Greków nie podbili Rzymianie, którzy cały ten intelektualny ferment zdusili. Do greckich pism, jak wiadomo, powrócono i przez stulecia bezkrytycznie uczono się z nich na uniwersytetach (na których nie prowadzono badań!).
Zmieniło się to dopiero w czasach nowożytnej rewolucji naukowej, ale wszystko nadal działo się w oparciu o myślenie greckie. - Ta rewolucja, która zaczyna się wąskim strumieniem w XVI wieku to rewolucja, wyrastająca z odczytania na nowo, nie dogmatycznie, ale ciągle odczytania dzieł Greków. One stanowiły punkt wyjścia - podkreśla prof. Sady.
- To co opracuje Kopernik to jest połączenie idei Arystarcha i idei Ptolemeusza. Pod tym względem Kopernik w ogóle nie jest nowatorem - zauważa filozof.
W podcaście rozmawiamy o tym, jak to jest, że w genialnych, ale przecież nie nieomylnych Greków przez stulecia Europa była tak wpatrzona, że nie dostrzegano ewidentnych nieścisłości. Jest również o tym, jak ferment społeczny (rozwój mieszczaństwa), odkrycia geograficzne (poczucie, że nie wszystko już zostało powiedziane) i wynalazki (druk i pojawienie się licznych ilustracji), gruntownie przyczyniły się do nowej odsłony naukowego myślenia. Ta druga odsłona, szczęśliwie już nie przerwana, wywindowała ludzkość do współczesnego poziomu rozwoju.
Podcast został nagrany w studio Copernicus Center Press w Krakowie, dziękuję możliwość skorzystania! A wszystkim polecam znakomite książki tego wydawnictwa. www.ccpress.pl/
Więcej materiałów prof. Sadego znajdziecie tu: sady.up.krakow.pl/ i w kursach www.copernicuscollege.pl/
***
Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! patronite.pl/radionaukowe
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #WojciechSady 🎬 - Наука та технологія
![Cywilizacja Słowian. Kamil Janicki. Audiobook PL [Historia]](/img/n.gif)
Znalazłem Panią jak zaczęła się wojna. Lubię słuchać Pani audycji, bo jakby na to nie patrzeć, to są programy o lepszej stronie człowieka. Dziękuję.
Dla patronów, patronek i patronków.
Święta racja❤
Ja również.... jak zaczęła się wojna.. ha co za czasy
Jeśli masz na myśli Wojnę roSSji z Ukrainą, to 2014...
W 2022 nastąpiła faza pełnoskalowej inwazji tej wojny.
Ja odkryłam całkiem niedawno, słucham, słucham, i czasami zasypiam. Taki relaks
Ależ Pan Wojciech cudownie opowiada!
Uwielbiam mądrość profesora Wojciecha Sady .
Bardzo dziękuję za treściwy wykład.
Cudownie się słucha Pana Profesora. Ogromna wiedza i lekkość przekazu. Proszę o więcej podcastów z Panem Profesorem Sady.
Wielka przyjemnosć z wysluchania tak fascynującej wiedzy pana profesora.
Po tym odcinku stałam się wielbicielka wykładów i opowieści Profesora Sadego, polecam bardzo ostatnia serie wykładów Profesora o historii nauk przyrodniczych w jednogodzinnych pigułkach na UA-cam-werbalna elokwencja, humor, ciepło przekazu, skarbnica wiedzy!.Dziekuje❣️❣️❣️
Jeden z najciekawszych wykładów. Poprosimy więcej prof. Sady!
Mądrego miło posłuchać , dziękuję.
Pani fascynacja nauką otwiera, przed ludźmi jak ja, oceany niewyobrażalnych przygód. Słucham Pani rozmów i znów, i znów. Dziękuję!!!!
Niby to wszystko wiem, ale było tak miło to wszystko posłuchać w pigułce. Dziękuję.
Pana profesora mogłabym słuchać w nieskończoność❤
Pani Prowadzaca zglebia temat tak doglebnie, ze zadaje pytania tak by skonstruowac genialna klamre. Jak nas uczyli pisac esej. Wie kiedy podazyc dalej, kiedy zboczyc i rozgalezic, a kiedy podkreslic. Cudowny kanal 🤓❤️
*Profesor W. Sady - szacun!*
Złoto. Ogromna wiedza i umiejętność przystępnego przekazywania masy przemyślanych informacji. Dziękuję
To najbardziej rzuciło mi się w uszy. Świetny głos i umiejętność opowiadania, przeniosłem się na chwilę w zamierzchłe czasy..
Profesor Wojciech Sady... Mistrz nad mistrzami... Lubię go słuchać...
Gdzie da się go słuchać?
@@aleksandrakowalczyk6043 ua-cam.com/channels/tn_kp_VAKvCIyN8vnAshvg.html na ten przykład... ;)
Bardzo interesujący gość. Proszę o więcej takich rozmów!
Ostatnie pięć minut - wspaniałe. Faraday "nie sądzi". Paradne. Świetny materiał, dziękujemy
Cudowny temat i wspaniały rozmówca. Pasje czuć w każdym słowie. Niebywała prowadząca 💐🍀DZIĘKUJE
Wspaniały wykład, serdecznie Pana profesora pozdrawiam!!!!
Prof. W.Sady jest niezwykle madrym i inteligentym człowiekim. Wspaniały człowiek.
Dziękuję .
Genialny wykład. Bardzo dziękuję, że mogłem go wysłuchać.
Coś wspaniałego.
Cudowna audycja.
Proszę o więcej
Temat rewelacyjny
Filozofia, kosmos, 😊
Wojciech Sady jest najlepszym epistemologiem nauki na swiecie.
Pan Profesor TOP!!!!!!!
Aaaaaaa!!!!! Moj ukochany profesor ze studiow 😀😀😀🥳🥳🥳🥳
Przenioslam sie w czasie o 20 lat 🙃 dziekuje
Leżę na plaży(Floryda) i rozkoszuje sie kolejnymi odcinkami i resztką lata.Wspaniale radio i urocza prowadząca😀
Dookola tyle zła, chorób, złych ludzi a ja zanurzam się w źródle dobra, wiedzy, kultury.Dziękuję❤
Komentarz do celów zwiększenia zasięgów tego arcyciekawego kanału :)
Jeda z ciekawszych rozmów👍 takie pytanie się nasuwa: skąd Grecy mieli taka wiedzę, dlaczego akurat Oni, a później trzeba było czekać aż do 17 wieku, żeby posunąć sie dalej.
Wysłuchałem z wielką przyjemnością.
Pani Karolino.... Szacun... Dziękuję 🌹🌹🌹🌹
Szacun masa historii, aż po homo erectus i statystyki jelitowe goryla. Można sobie wyobrazić, że mówi to cały stolik specjalistów.
Fascynująca rozmowa!!! Czapki z głów 💥
Mega! Dziękuję za materiał.
Cudowny, wciągający wykład. Doskonale rozumiem, kiedy mówi Pani, że w nauce jest wszystko. Jak się tym nie fascynować? 😀
Słuchać takiego profesora to czysta przyjemność.
Tak nauka jest fascynująca i to mało powiedziane. Nauka to cały nas otaczający świat i odwrotnie
Ach ci Grecy, super audycja, dziękuje, pozdrawiam.
Swietne opracowanie i bardzo ciekawie przekazane! Dxiekuje
Dziękuję za wykład.
Dziekuje za wspaniały program.
Wojciech Sady to mój idol. Gość ma, że tak powiem "łeb jak sklep". Doskonałe są wykłady na jego kanale. Pozdrowienia
Milo było sluha pana prof Sady dużo wiadomości w krótkim czasie to duże wyzwanie
Super !!!
Przepiękna opowieść!
Każdy odcinek jest świetny, tym razem również :) Pozdrawiam i czekam na więcej.
Każdy? Sprawdź poprzedni film :)
@@prostadietaa wyrażam moją prywaną i całkowicie subiektywną opinię. Pozdrawiam
Moj mały mózg uwielbia Pani radio
🤍💛🧡💜💙💚🤎
Dziękuję za kolejnego wspaniałego gościa.
Teraz już rozumiem dlaczego mam taki wielki żal do Rzymian i religii. To oni niszczyli starożytne księgi naukowe.
Biblioteki Aleksandryjskiej im nigdy nie wybaczę!
Bibliotekę w Aleksandrii zniszczyli muzułmanie.
Grecja była zdecentealizowana politycznie a w Atenach była jakaś niedoskonała jak na nasze standardy ale demokracja. W Rzymie republika upadła.
Najwyraźniej nauce służy konkurencja a zwłaszcza demokracja.
Piękny to był wyklad, nie wiem kiedy ta godzina zleciała ;) pozdrawiam
Absolutnie genialna rozmowa....do wielokrotnego odsluchu!
Swietny materiał
Jak zwykle , fachowo i merytorycznie ,BRAWO
z przyjemnością wysłuchałam ponownie
Swietny material!!!! Dziekuje!
Cudownie
Dziękuję.
Jak zwykle rozmowa na wysokim poziomie😀
Wspaniały podcast! Dziękuję : )
następna super ciekawa rozmowa
Świetna audycja ☀️
Jak miło usłyszeć, że uczony profesor śmiało mówi, że kościół katolicki zakładał uniwersytety i przyczynił się do rozwoju nauki.
Świetnie się słuchało tego odcinka
Dobry kanał informacyjny
Jak zwykle: intelektualna uczta
9:22 Chodzi zapewne o odkrycie ZŁOŻA/Złóż ropy naftowej bo jako tako ropy nie trzeba było odkrywać. Sama się pchała na powierzchnię.
bardzo merytoryczna i ciekawa audycja przedstawiająca historię ludzkości, która zaczynała poprawnie wnioskować jak działa rzeczywistość przez stosowanie myślenia naukowego. W sam raz na obecne czasy, gdzie panoszą się ruchy antyszczeionkowce czy kreacjonistyczne.
Ciekawe, jak potoczyłaby się nasza historia, gdyby nie wielowiekowe powstrzymanie rozwoju greckiej nauki.
Byłem w lekkim szoku, gdy kilka lat temu przeczytałem, że o obiegu krwi w organizmie dowiedziano się zaledwie 400 lat temu.
Rewelacja. Czekam na sequel.
Więcej wywiadów z Panem Profesorem prosimy :)
Dziękuję
Ciekawe co by powiedział Pan prof na temat dowodów które dzisiaj już ujrzały światło dzienne a potwierdzają fakt że nie jesteśmy pierwszą i jedyną cywilizacją na ziemi, albo co by powiedział nt tzw cywilizacji sumeryjskiej która istniała na wiele stuleci przed Grekami i jej osiągnięcia były jeszcze bardziej spektakularne i to w każdej dziedzinie?
Bardzo bym Panią prosił o audycje, która powiedziała by o baroku włoskim , niemieckim. Muzyka, jak przęsła od siermiężnego średniowiecza
"Nikt nie pomyślał, jak starożytni Grecy" - z tego wyciągamy wniosek, że wszyscy starożytni Grecy myśleli w jeden sposób, a cała reszta starożytnych myślała w drugi sposób, albo nie myślała w ogóle... Nie ma to jak oświata... phhhhh...
bardzo ciekawie opowiedziane
Swój do swojego ciągnie (czyt.rezonuje)
,powiedzenia mądrość narodu.
Ostatni będą pierwszymi.
Pozdrawiam serdecznie ❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤
Czy mogłaby Pani rozważyć umieszczanie zdjęć rozmówców wśród tych slajdów? Pokazuje się tylko Pani zdjęcie, bardzo sympatyczne, ale jednak czegoś mi brakuje. Dopasowania twarzy do głosu. Pozdrawiam.
Dobry pomysł. (Jeśli ktoś ogląda zamiast tylko słuchać)
Siłą tego kanału są zapraszani genialni eksperci.
O tak😀
@@zofiaagnieszkabiernacka826 - Prowadząca jest siłą tego kanału.
Na łopacie ma diamenty i złoto, a nie gnój.
:)
@@grzeszszek to wiadomo, prowadząca jest pierwsza klasa😀
No i też doskonale przygotowana prowadząca. Poznaje swoich gości na tyle dokladnie, że już w samym wywiadzie zadaje pytania tak, żeby wyciągnąć od nich najciekawsze informacje.
Gdyby nie prowadząca to by tych gości nie było :)
21:37 - 21:46 "Gwiazd na niebie, w widzialnej części Wszechświata jest więcej niż ziarenek piasku na Ziemii."🤓😳🤯😊
wykład jest europocentryczny , wspomina prowadzący o przejęciu ksiąg naukowych arabskich , ale pierwsze uczelnie powstały w świecie arabskim , np w Kairze w połowie IX wieku ne.
Świetny temat.
59:41 Brakuje mi tu wzmianki o innym, trzynastowiecznym Baconie. Czyli Rogerze, pierwszym futurologu...
Może temat: jak wyglądałby świat pod rządami naukowców? Dlaczego tak mało naukowców udziela się w polityce?
Temat do przemyślenia: Fritz Haber.
naukowiec znający się na biologii niekoniecznie musi znać się na ekonomii, gospodarce, prawie, teorii sprawiedliwości, filozofii itp
Mistrzami astronomii i matematyki byli Chaldejczycy.
Czy planeta Ziemia jako całość lubi swoją prywatność i tajemnicę, czy też odsłoni się całkowicie przed ludzkim okiem??,Czy Planeta Ziemia może pożyczyć Ci swoje oczy??,Coż takiego użyczyc moglaby ludzkiemu oku,zatem skrytosc jej ma swoja przyczyne czy jej nie ma ??,Kto trzyma rękę, która zakrywa tajemnice planety Ziemia i trzyma je i zakrywa, jakby były jednym z najważniejszych klejnotów Boga?
Czy są wszystkie dzieła starogreckie przetłumaczone na język polski? Gdzie można się z nimi zapoznać + kopie orginalnego tekstu. Na Audiotece są tylko trzy audiobooki z tamtego okresu bez kopi oryginału
Nawet "Elementy" Euklidesa nie mają naukowego przekładu.
@@Robert_Matysiak są po polsku, czytałem je w liceum 15 lat temu, ale przekład był chyba z angielskiego
@@andrzejwodynski Przekład książki naukowej, jeżeli jest oryginał, z języka, w którym nie została napisana, nie ma najmniejszego sensu. Dodatkowo, żeby współczesny czytelnik cokolwiek zrozumiał, musi być wstęp/ komentarz i morze przypisów.
Materiał na książkę o początkach nauki.
Dla zainteresowanych historią nauki polecam „Świat ze wzorców. Globalna historia wiedzy” Rens Bod, bardzo ciekawa książka która znacznie szerzej opisuje ten temat.
."...leżałam sobie...." Pozdrawiam.#
EuroPejsKi punkt widzenia, ciekawe, co na to Chińczycy, u których tak naprawdę narodziła się czysta filozofia - bez bogów, stworzeń świata, żyć po śmierci... Dopiero buddyzm namieszał im w głowach, chociaż... bardziej nam. Dlatego Chińczycy nakręcili taki postęp - nie zawracali sobie d... j/w
Przesadzasz. Ok Chiny mialy potencjał, mogli zdominować świat. Ale jeden organizm państwowy i brak konkurencji najwyrazniej nie sprzyja rozwojowi. Cesarz był właścicielem całej ziemi, nie ma takiego pojęcia własności jak u nas.
Najwybitniejsi myśliciele chińscy to głównie z okresu walczących królestw. Może dlatego Europa odniosła sukces właśnie dlatego że rozpadło się Cesarstwo Rzymskie i dzięki temu mieliśmy wiele konkurujących ze sobą ośrodków? Myśl chińska jest taka bardziej polityczna, społeczna i praktyczn. Tam nie ma tego co było w Europie. Prób zrozumiemia świata materialnego. Racjonalizmu Arystotelesa który tez po przez myśl Tomasza z Akwinu dodatrl do czasów czasów sporów z protestantami co dało podwaliny pod myślenie krytyczne i analityczne. Myślę że źródłem sukcesu Europy to różnorodność, racjonalizm, krytycyzm i myślenie analityczne którego w chinach nie znajdziemy, bo cala myśl jest podporządkowana cesarzowi i cesarstwu, nie mamy tam teokracji ale zadzialalo podobnie. Pozdrawiam
@@ZdzichaJedziesz Zadziałało skutecznie. Ale to inna bajka - mrowisko. Pozdrawiam.
Między drugim a siódmym wiekiem jest 500 lat. Co się w tym czasie dzieje?
Jaki wpływ na rozwój cywilizacji mają chrześcijańskie uniwersytety Azji Mniejszej i Persji?
Dzień dobry
Skoro Świat z każdym nowym odkryciem jest coraz większy to czy jest znana granica tej wielkości od której wszechświat nie może być większy?
Istnieje granica tego, co możemy zobaczyć, 13,8 mld lat świetlnych odległości, bo świat ma ok. 13,8 mld lat i jeśli coś jest dalej, to nie mogło dolecieć światło do nas. Najdalszym i najstarszym widocznym obiektem jest tzw. promieniowanie tła z początku świata. Natomiast to nie jest granica 'obecnego' świata.
@@KM769 nie chodziło mi o to co można zobaczyć tylko granicę którą może osiągnąć, do jakiej wielkości może się rozszerzyć tak że pozwolą prawa fizyki
@@andrzejwodynski OK. Podejrzewam, że nie ma takiej granicy. Z tego co opowiadają astronomowie czy fizycy w mediach, to spodziewają się nieskończonego rozszerzenia i rozrzedzenia gęstości i to w przyspieszającym tempie.
W zasadzie nic pewnego nie możemy powiedzieć ani początku kosmosu ani i jego końcu, ponieważ nie rozumiemy do końca fizyki o ile to w ogóle możliwe.
Bazując na samej obserwacji to niestety kosmos ma taką nie fajną właściwość że im jest starszy tym bardziej zaciera informacje o swoich początkach. Ekstapolacja stanu obecnego przyszłość też może być bardzo zawodne skoro nie wiemy do końca czym jest ciemna energia i jakie ma właściwości.
58:15 I źle skończył, bawiąc się z podpuszczenia Faradaya latawcem w czasie burzy. Faraday bawił się w niemrawej brytyjskiej burzy, w Ameryce burze były ciut silniejsze...
5, czy tam 10 funtów miedzi to mogli mu dać, zwłaszcza, że przecież jej nie zje.
wielka wiedza profesora
Pani Redaktor- myślę, że bardzo ciekawe jest przedstawienie teorii ewolucji biologicznej w ramach matemetycznej teorii gier. Chyba nikt tego wcześniej nie zrobił., no może("Samolubny gen" Wilkinson)... Czy teoria gier jest zgodna z teorią ewolucji? Czy raczej się wykluczają? Teoria wszystkiego jest banalnie prosta. Potrzebuję tylko czassu.
Piramidy czy Zigguraty są starsze niż Grecja i spodziewalbym się tam myślenia naukowego
do muzyki polifonicznej...Bach , Corelli, czy geniusz Vivaldiego. Jak to się stało, że aaa kotki dwa nie są kanonem .
Dziwię się bardzo , że tak wspaniałego człowieka nie promuje tvn na swojej antenie. Wielka to szkoda dla nauki i wiedzy.
Pasjonujący odcinek. Niezły przyczynek do dyskusji o roli geniuszy w historii nauki.
Może Grek i Chińczyk założyli spółkę i tak powstały piramidy? 🤔🤔🤔 pozdrawiam😉☺️