Miesiączka i fazy Księżyca - Rytualny mord 3 kobiet w neolicie - Robopiłkarze | Czytamy naturę
Вставка
- Опубліковано 13 тра 2024
- W 204. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 01:03 związkach pomiędzy cyklem miesiączkowym i fazami Księżyca: niby oczywiste, ale wcale nie;
2) 15:02 robotach grających w piłkę nożną, z całkiem świeżą gracją;
3) 24:39 rytualnych morderstwach z okresu neolitu według pewnego ustalonego wzorca.
Źródła:
1) Ecochard, R., Stanford, J. B., Fehring, R. J., Schneider, M., Najmabadi, S., & Gronfier, C. (2024). Evidence that the woman’s ovarian cycle is driven by an internal circamonthly timing system. Science Advances, 10(15), eadg9646. www.science.org/doi/10.1126/s...
2) Tuomas Haarnoja et al. (2024) Learning agile soccer skills for a bipedal robot with deep reinforcement learning. Sci. Robot.9,eadi8022. www.science.org/doi/full/10.1...
3) Ludes, B., Alcouffe, A., Tupikova, I., Gérard, P., Tchérémissinoff, Y., Ribéron, A., ... & Crubézy, E. (2024). A ritual murder shaped the Early and Middle Neolithic across Central and Southern Europe. Science advances, 10(15), eadl3374. www.science.org/doi/10.1126/s...
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.
Wesprzyj kanał Copernicus:
/ @copernicuscenter
patronite.pl/copernicus
00:00 Wstęp
01:03 Miesiączka i fazy Księżyca
15:02 Robopiłkarze
24:39 Rytualny mord 3 kobiet w neolicie - Наука та технологія
Moja babcia zawsza mawiała o Księżycu: "Dużeje / Cienieje" 🙂
Ładne. :)
Ja nauczyłem się, że się Dopełnia lub Cofa
To skąd pochodzi twoja babcia?
@@ZdzichaJedziesz Babcia pochodziła z Mazowsza.
Przeurocze! ✨
Siadamy i słuchamy👏
U mnie dziadek mówił na Księżyc tak bardziej zdrobniale: "Miesiączek"
Witam i pozdrawiam
A może synchronizacja nie występuje z księżycem, a pomiędzy kobietami (badanie o tym, że miesiączki się synchronizują było już chyba czytane). Skoro do badania zostały wybrane tylko te miesiączki o długości odpowiadającej czasowi pomiędzy pełniami, to dowolna zależność między miesiączkami zostałaby pokazana. Ciekawe czy gdyby wziąć miesiączki o długości np. 20 dni, albo 35, to też odkryjemy 'falę gęstości' ich występowania
Tez o tym słyszałam-synchronizacja kobiet w biurze. Dlatego unikam skupisk-wszędzie. Nie zamierzam synchronizować się z nikim zaburzonym.
Tylko czy dałaby radę się zsynchronizować na całym kontynencie?
@@LukaszLamzato można zasymulować programem napisanym przez Chat-GPT4, intuicyjnie wydaje mi się że tak, zwłaszcza że zsynchronizowało się 20%. Pewnie występował też drugi i trzeci pik synchronizacji i nie było to równo rozłożone.
Kobiety pracujące w zamkniętej grupie zawodowej (n.p. w biurze), synchronizują swój cykl miesiączkowy z pomocą feromonów (?). Czy to znów walka o przetrwanie? Samce, w okresie godowym walczą między sobą, a samice walczą "cyklem miesiączkowym".
Komu na myśl przyszła Polska reprezentacja, paluszek w górę 👍
Synchronizacja, to działanie nabiera coraz mocniejszych wrażeń 😊😉
W tym wierszu (potem w piosence) psy się uśpiły a nie zbudziły! To pozwalało kochankom na śmielsze swawole bo można było domniemać wtedy że tatko też spali.
Strasznie ciekawy temat, więc witajcie dobrzy ludzie, siadajcie i słuchajcie.
Laura i Filon
Dziękuję
Rany, dlaczego te roboty przypominają mi swoimi ruchami naszych piłkarzy ;-)
Tak, a różnica jest taka, że one się w końcu nauczą grać.
Ja tam nie wiem ale od wielu lat, może nawet od zawsze tylko nie zwracalam uwagi mam okres w wielkim tygodniu wielkanocnym coś z tym księżycem jest na rzeczy 😂
Boston Dynamics to są roboty generowane w wyniku pracy modelowania 3d a nie rzeczywistości ;) Ale uwielbiam filmy Copernicus i Twoje, Łukaszu!
witam świetnie zawsze wszystko tłumaczysz ale jak pokazujesz palcem czyli wskazujesz a obok jest wyświetlony ten np diagram wykres pomimo że tłumaczysz co jaka linia czy w wskaźnik oznacza (a ty bardzeij w tle :=) ) można by przy dzisiejszej technologii dodać punkt wskaźnik strzałę o czym mówisz taka mała sugestia by jeszcze lepiej oglądało się twoje super popularnonaukowe programy
Argument synchronizacji z pływami być może mogłaby tłumaczyć ewolucja, która na tym etapie się zatrzymała (bo nie było dostatecznego powodu aby ją zmieniać, jak np z nerwem krtaniowym i tak po prostu zostało?). Stąd też wynikałby rozjazd w tej synchronizacji u poszczególnych kobiet - po prostu już jak ryba wyszła z wody to nie istotne są pływy. W takiej sytuacji powinniśmy widzieć podobne synchronizacje u innych ssaków, a czy taka jest? Ja nie wiem :D
Albo bliżej te kwestie oświetlenia. Że nie wpływa na nas dziś ale mogło wpływać kiedyś i ewolucyjnie już zostało
Oj tak,psy się uśpiły.. już mnie tam czeka moj Filon miły pod umówionym jaworem...pamiętam ze szkoły bo śpiewaliśmy to na lekcjach muzyki😂 Z księżycem pamiętam takie rozróżnienie, że księżyc zawdze kłamie kiedy mówi Decrescit(maleje) to znaczy że rośnie, kiedy mówi Crescit(rośnie) to znaczy że maleje😊
Ale to na naszej północnej półkuli. W takiej np. Australii, czy to na Kalahari, "C" i "D" mówią prawdę.
Hmm. Odnośnie miesiączki zbadałbym, jak cykl koreluje z momentem otrzymania pensji, która też wypłacana jest co miesiąc.
Brakujący element do zrozumienia całości
Dzieki za material 👌
A kiedy update o Plutonie prosze?
Rewelacja byl material.
Czytałem kiedyś wytłumaczenie, że konkretna pora cyklu była związana z czasem, w którym myśliwi wracali z polowania. A ponieważ polowania były plemienne i dla zwiększenia efektywności odbywały się w konkretnej fazie księżyca (już nie pamiętam, czy chodziło o nów, żeby nie było nic widać czy pełnię, żeby było wprost przeciwnie), dotyczyły wszystkich zdrowych mężczyzn w plemieniu. I z tym "synchronizowały się" kobiety oczekujące na mężczyzn. I myślę, że kilka marnych tysięcy lat historii względnie nowszej, już nie mogło jeszcze wystarczająco wpłynąć na wiele dziesiątków/setek tysięcy lat poprzedniej ewolucji, żeby te zależności rozsynchronizować.
Natomiast czemu w Ameryce jest inaczej niż w Europie - to jest ciekawe.
Też o tym słyszałem i wydaje sie to logiczne . Może gdyby przeanalizować dane przy podziale rdzenni amerykanie a napływowi z europy i porównac to z afrykanami to by się wyjasniło więcej . Fazy ksiezyca sa wszedzie te same w tym samym czasie ale moze sposoby polowan albo jakis inny rytuał dał tę róznicę ?
Usłyszałem "miesiąc już zaszedł..." - i natychmiast mi się melodia rzuciła do zaśpiewania, choć po krótkiej chwili, skojarzyła mi się inna, znacznie późniejsza piosenka, gdzie nie zaszedł, a wprost przeciwnie "łysy kapuje". 🙂
PS. Właśnie sprawdziłem - nie "zaszedł", a "zeszedł"
27:38 Kryminalista raczej powie "jorgnął się na linę i zdusił kitę" 😁
👍
Kiedyś miałem takie banalne zadanie: stworzyć naturalne oświetlenie akwarium zamkniętego w podziemiach. Użyłem kolorowych diod LED do symulacji wschodów i zachodów Słońca. Pokusiłem się również na symulacje cykli Księżyca. I co się okazało? Rybki zaczynały tarło, jak pojawiała się symulacja pełni. Ze wschodem i zachodem Słońca poszło mi łatwo (proste wyliczenia), ale z Księżycem, to się trochę nasiedziałem nad algorytmem 🤔, bo cykle księżycowe, to nie tylko 28 dni, a nawet od 26 do 29 dni. Ale się udało 🙂
👍 "(...) uśpiły";-)ev*)
Słowacy na księżyc mówią miesiąc. Zawsze mnie to bawi.
Po angielsku też tak jest, moon + th i zmiana długiego o na krótkie.
Ciekawe dlaczego Polacy przestali używać tego słowa.
Google mówi że księżyc pochodzi od słowa ksiądz. Kopernik był księdzem i pewnie on to zmienił, lol.
Jak dla mnie to tu w robotach piłkarskich brakuje mi jednego aspektu, który przy szkoleniu powinien być wynagradzany - skutecznego bronienia. I ewentualnie kary za dotykanie piłki ręką.
Te roboty wyglądaja jak takie słodkie przedszkolaki
Zmiany długości cyklu - oj ciekawe... zwłaszcza, gdy partnerka mówi, że jej się miesiączka nazbyt opóźnia, a człek się zastanawia, czy oto nadchodzi totalna zmiana, czy wyjdzie "jak zwykle".
Konflikt trzech chciał 😊
Już miesiąc WZESZEDŁ psy się uśpiły... Teofil Lenartowicz?
U mnie jest "zaszedł", widziałem też wersję "zeszedł". Nie, nie Lenartowicz, jeszcze ze dwa pokolenia wstecz. ;)
Franciszek Karpiński
Mowa o okresie syderycznym zatem księżyc wchodzi nie na to samo miejsce na orbicie ale względem gwiazd. Otóż orbita się przesuwa razem z Księżycem a więc nie o to chodzi w tym, skoro okres nazywa się, jak powiedziano, syderycznym czyli właśnie gwiazdowym. Pozdrawiam :)
A propos robotyki - obejrzyjcie sobie nowy film od Boston dynamics z robotem Atlas.
To jest tak niesamowite że aż przeraża
Jako porzadnyu naukowiec rozważyłbym też inne możliwości, choćby te:
a) to nie one sobie zawiniły, a były spowinowacone z kimś kto zawinił lub zostały wylosowane;
b) nie był to do końca rytuał a symbol dla kogoś innego ku przestrodze.
Ale jak ja miałbym tu snuć zupełnei nienaukowe, a czysto literackie historical fiction, to stworzyłbym opowieść o wielkim głodzie i złożeniu w ofierze dla bogów zamiast tradycyjnej dziesięciny z płodów rolnych, z powodu braku tychże płodów w danym roku - 3 kobiety, które są na swój sposób symbolem płodności, wybierając te, które również w danym roku nie miały potomstwa. Złożyłbym je w pustym spichlerzu na znak tego, że nie było plonów, które by tam trafiły w danym roku; oraz umieścił kamienie do ostrzenia narzędzi, pokazując jak były w tym roku bezużyteczne.
Niestety bogowie nie przyjęli ofiary i nie obdarzyli społeczności plonami, a głodujący lud przeniósł się w inne okolice.
Swoją drogą jeśli było to bardziej w okolicach kilkunastu, niż kilku tysięcy lat temu - to moja fikcyjna historyjka zyskuje na wiarygodności, bo mniej więcej w takim zakresie dat była tak zwana mala epoka lodowcowa (czyli krótki zryw wielkich mrozów, opo którym lodowce puściły) i zwyczajnie klimat się zmieniał... choć z drugiej strony zmieniał się raczej na korzyść rolnictwa, niż głodu, aczkolwiek zanim się ustabilizował to minęło trochę czasu.
Ciekawsze są fazy gdzie początek krwawienia praktycznie nie występuje. U Amerykanek przy D, a u Europejek przy C.
Ja mam taką teorię na temat tych okresów: to tak, jak z kichaniem na widok światła, połowa populacji tak ma, druga połowa nie, ale niektórzy z nas mają "więcej genów od jaskiniowców", a inni od "ludzi lasu", dlatego inaczej reagujemy na księżyc i jego fazy w odmienny sposób. Zaznaczam, że to tylko taka moja prywatna teoria ;)
CSI Jurta Rytualna Koło Wejścia Do Jaskini Zaraz Obok Brodu Na Rzece
Widzę cały serial w tym stylu
Witam serdecznie wszystkich witam serdecznie wszystkich witam serdecznie wszystkich witam serdecznie wszystkich
Ciekawe z tą miesiączką. Parę lat temu okres zaczynał się u mnie w pełni, a teraz przestawił się na początek pełni. Abstrahując od okresu, zauważyłam na wakacjach w Turcji, że żółwie w nocy świeżo po wykluciu zmierzają w kierunku mocnej lampy na plaży zamiast do morza. Pomyślałam, że mylą ją z księżycem. Pytanie, czy zawsze jak żółwie w Turcji mają okres lęgowy to księżyc jest nad morzem? Bo powiem szczerze, że nie pamiętam z tego wyjazdu, żebym widziała pełnię.
Ale tu nawet kompletnie nie chodzi o to, że nie polujemy w nocy i nie wychodzimy. Wpływ oświetlenia jest obecnie coraz mniejszy przez tak zwane zanieczyszczenie światłem. Miasto nigdy nie zasypia i nigdy nie ejst zupełnie ciemne.
Franciszek Karpiński, Laura i Filon
Według mnie z fazami Księżyca zsynchronizowane są dni płodne, a nie początek okresu. To naturalna synchronizacja dla społeczności zbieracko łowieckiej. Dni płodne pojawiały się wtedy gdy trzeba było siedzieć w jaskini po zmroku, bo Księżyc nie dawał dość światła. Naukowcy zbadali nie to co potrzeba.
Czy czasami nie wyszłoby że Afrykanki mają początek cyklu w pełnię? Wtedy mamy dowód że cykl ukształtował się gdy człowiek był w Afryce?
W jaki sposób nagradza się roboty uczące się gry w piłkę nożną?
Roboty zamiast naszych kopaczy.
Bardzo ciekawe w jaki sposób księżyc wpływa na cykl miesiączkowy, jak on to robi? Może dowiemy się kolonizując planetę z innym księżycem albo bez niego. Dość straszne te zabójstwa rytualne, widać w okrucieństwie wszystko już było.
Pewnie już nigdy się nie zdarzy pojedynek piłkarski między robotem, a Lewandowskim. Ale robot VS wnuk Lewandowskiego ?
A czym te roboty są nagradzane? :D
23:00 ciekawe kiedy nauczą się faulować ....
Wychodzi ze terminator to jest film dokumentalny
😂
Ooo, tym razem kącik kryminalno-archeologiczny :D Ten sposób zabijania wygląda jak neolityczne BDSM xD
Dlaczego w 4:50 Słońce złapało Ziemię?
Jak nazywa sie omawiana metoda mordu rytualnego?
incaprettamento
@@MrXedxo dzięki wielkie!
🙂
Pierwsza rzecz, co do miesiączki, to dziesiątki tysiecy lat temu jak ludzie żyli tylko w trybie koczowniczym, gdy była pełnia, to mężczyźni szli polować przez kilka dni i nocy, a kobiety wtedy miały dni bez mężczyzn i najpewniej między tymi dwoma zdarzeniami, brakiem mężczyzn i miesiączką zaszła pełna synchronizacja. Co do "amerykańskiej" miesiączki głównie w pełnię, to warto pamiętać że kobiety w grupie potrafią synchronizować swoje miesiączki, no i warto dodać że indianie tam do niedawna wiedli tryb bliski koczowniczemu, a na pewno zgodnie z naturą. Więc tubylcze kobiety mogły mieć wpływ na moment miesiączki w tamtym regionie.
Skąd ta dość śmiała teoria że dziesiątki tysięcy lat temu ludy koczownicze szły polować jak była pełnia? To że jest pełnia nie gwarantuje bezchmurnego nieba, i trudno się poluje na zwierzynę w nocy bo słabo ją widać i trudno w słabym oświetleniu trafić dzidą czy kamieniem. Łuk jest znany ze 40tys lat, zwierzyna ma bardziej wyczulone zmysły niż człowiek i lepiej widzi w ciemności, o słuchu nie wspominając. Więc na co twoim zdaniem polowali, na susły?
@@TheCymes po pierwsze, musiało trwać przez setki pokoleń, żeby mogło utrwalić się w kobiecej biologii i to na długo przed powstaniem pierwszych miast i rolnictwa, które były już kilkanaście tysięcy lat temu. To że w Polsce mamy 3/4 roku zachmurzone mniej czy bardziej, nie oznacza że, w Afryce, czy na bliskim wschodzie nie mogła występować dogodniejsza pogoda.
Po ciemku może i ciężko trafić, ale jak za dnia trafisz zwierzę i je zranisz to mozesz truchtem gonić zwierzynę po tropie aż padnie. A zaznaczę że prymitywne ludy właśnie w ten sposób polowały. Wiedziały, że zwierzę musi zatrzymać się i napić wody, bo nie poci się tak jak człowiek. A wiec człowiek może wiele godzin podążać za zwierzyną, aż ta padnie. Jakby polował nie podczas pełni, to po zmierzchu mógłby sobie darować, właśnie dla tego że nie dałby rady dostatecznie szybko podążać po śladach posoki, by zamęczyć ofiarę.
Co do wieku łuku, który nie był konieczny, mogło być też zaostrzone drzewca, ale odniosę się do podanego przez ciebie zakresu czasowego przez analogię do tranzystora. Tranzystory wiemy że znamy gdzieś od 76 lat bo wiemy, że wcześniej ich nie było. Natomiast co do łuków i wielu innych rzeczy z paleolitu możemy co najwyższej określać, najstarsze jakie znamy, ale nie możemy być pewni że wcześniej nie było, oczywiście, ja powyżej hura optymistycznie zakładam, nie mając żadnych dowodów na swoje słowa, jedynie argumenty logiczne, ale znając łuki z danego zakresu czasowego nie można wnioskować, że wcześniej ich nie było. To nie fabryka, że znajdziesz produkt z tabliczką znamionową z wybitym nr1 i masz pewność, że to był pierwszy łuk.
@@TheWiegul Skup się:
Piszesz najpierw o związku faz księżyca, polowaniami i menstruacją, później dodajesz to tego pochodzenie człowieka, metody tropienia i tranzystory. To, że coś wydaje ci się logicznie niekoniecznie musi takim być. To jest pseudiontelektualny i pseudonaukowy bełkot z kilkoma oczywistościami z którymi się niepotrzebnie fatygowałeś
Nie chce mi się punktować wszystkich bzdur którymi mnie tu uraczyłeś ale to o człowieku który się poci i dlatego nie musi pić a zwierzę nie i dlatego musi się zatrzymywać to taka cebula na torcie.
Ludzie nigdy nie żyli tylko w trybie koczowniczym. Ilość trybów życia ludzi jest niezliczona. Polowania nie mają zdaje się nic wspólnego z miesiączką, bo te polowania to znów bezlik sposobów.
@@TheCymes czyli jedyne twoje argumenty, to nie, bo nie.
Laura i Filon 😀
C i D: stara interpretacja: Księżyc jest oszustem - kiedy jest C(redit) to maleje a gdy D(ebit) to rośnie ;)
"Juz miesiac wzeszedl, psy sie uspily i cos tam klaszcze za borem"..
Dobrze o👍🌒🌕🌜❤️💋😀
Pamiec zewnetrzna - wewnatrz.
Dzuekuje za ostrzezenue, ja sue ewakuuje
Prawonożni robopiłkarze wyuczeni przez uczenie maszynowe.
Czy są inne ssaki, których samice mają okres?❤
#204
Filon klaszcze pod borem ? To kogo tam Filon kopuluje, bo nie Laurę ? 😁
Grają lepiej niż polska reprezentacja, zamiast więc wywalać grube miliony na tych artystów i co miesiąc zmieniać trenerów można by wystawić roboty i może chociaż byśmy wyszli z grupy 😂
Te miesiączki to kobiety same dostosowują do siebie. Każdy kto był z kilkoma partnerkami jednocześnie wie że im okresy się synchronizują. Możliwe że wymieniają się hormonami podczas wspólnego snu. Widocznie w Europie więcej się uśredniło na inny okres niż w Ameryce. Amerykanka co przyjedzie na wymianę studencką do Europy zsynchronizuje się z europejskim okresem.
Raczej nie rytualne jecz jako kara. Sankcja za przestępstwo.
Można domniemywać, że owe panny dopuściły się defraudacji zawartości spichlerza.
Bo to były panny roztropne, panny nieroztropne poszły w tango 😁
Może cykl miesięczny nie synchronizuje się ze światłem księżyca a z wydzielaniem jakichś substancji przez rośliny a te są mniej podatne na zakłócenia światłem latarni i ekranów? Wiadomo, że rośliny komunikują się chemicznie.
16:45 Widać niecodzienne zaangażowanie zawodników, jeden wręcz gryzie murawę! Dać mu stanowisko trenera reprezentacji Polski! Z tym zacięciem postępy murowane!
22:20 Sądząc po fizjonomii tej kobiety, po tej oburzającej serii brutalnych fauli, powinna ona, zgodnie ze swoją kulturą, strzelić rytualnego samobója! I niech wszystkie footboty na to patrzą!
Czy te footboty nauczyły się już symulowania fauli? Zdaje się, że bez tego z okręgówki nie wyjdą; i po karierze.
To przy odrobinie szczęścia śledczy mogą znaleźć sprawców tych morderstw i ukarać winnych lub ich potomków mam nadzieję że to żaden z moich przodków. Ale statystycznie to chyba każdy może się załapać😢 😢😢
Ciekawe, czy badano kobiety tylko z naturalnym cyklem, czy też te stosujące sztuczne hormony.
O tym istotnym szczególe autor badania (lub autor tego filmu) nie wspomniał.
Literki C i D w opisany sposób działają tylko na polnocnej półkuli. Bliżej równika księżyc jest jak łódka/odwrócona łódka (jak np. na fladze Turcji). Po drugiej stronie równika (np. w Australii lub w Ameryce Południowej) C - będzie się dopełniał, D - będzie coraz cieńszy 😊
Ale jak to? Księżyc? Przyroda?
Przecież w całym internecie kaapskie trole piszą że mają benzynę w żyłach. XD
😄👍
Niby takie genialne te roboty a grają w nogę piłka od kosza
Tytuły jakby wujek/szwagier naczytał się focusa i zaczął opowiadać xD Piłka? Jest. Jakieś nie zrozumiałe rytuały? Są. Że kobiety i te swoje fazy? Jest.
Popiełuszko tak zginął.
A z tymi cyklami, to czy zbadano populację kobiet tylko w Europie i Ameryce czy także w Azji, Oceanii, Afryce? Może korelacja z księżycem jest tylko konsekwencją innego czynnika, który objawiał się kiedyś i po prostu takie kobiety przeżywały i częściej się rozmnażały a dzisiaj ten czynnik jest po prostu nieistotny?
Oczami wyobraźni widzę te robociki piłkarskie jako wielki biznes w przyszłości. Wyobraźcie sobie jakąś arenę, na której będą rywalizować ze sobą takie potworki a wokoło obwieszeni biżuterią albo futrami ludzie ze świata przestępczego obstawiający zakłady :D A tak poważnie, to techniki uczenia w komputerze żeby nie niszczyć robotów są już od jakiegoś czasu. To się przyda praktycznie do każdego typu robota, czy to będzie jakiś dron, sonda, czy jeszcze coś innego.
Może interpretacja archeologów jest błędna? Nogi przy szyi mogą świadczyć też o seksie 😁
Czyje nogi przy czyjej szyi? Oralny?
@@jacekswiech530 a słuchałeś tego w ogóle? Odpowiedź masz w filmie
@@ZdzichaJedziesz Zażartowałeś, więc dołożyłem trzy grosze do sprośności.
Patrząc poważnie - takie ułożenie sznura krępujacego przypomina "wiązanie w kij" więc seks wyklucza.
Niech pierwszy rzuci kamień ten, kto chociaż raz nie złożył dziewicy w ofierze
Idę o zakład że jesteś 12-15 letnim chłopcem.
"Humory" to raczej nie Arystoteles ale Hipokrates! Szukaj: "teoria humoralna".
Menstruacja? Raczej Womenstruacja...
Miesiąc to 30 albo 31 deń, albo 28, albo 29..
👍
Laura i Filon