Nadruk na czubku igły - Mózg sprzed 520 mln lat - Złe słowa ewoluują szybciej | Czytamy naturę
Вставка
- Опубліковано 4 гру 2022
- W 146. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 01:05 nowej technologii przenoszenia nadruku na dowolną powierzchnię przy pomocy karmelków;
2) 07:34 mózgu odległego przodka stawonogów, sprzed 520 mln lat;
3) 14:00 tempie ewolucji słów - okazuje się, że te kojarzące się negatywnie ewoluują szybciej.
Źródła:
1) Zabow, G. (2022). Reflow transfer for conformal three-dimensional microprinting. Science, 378(6622), 894-898. www.science.org/doi/full/10.1...
2) Strausfeld, N. J., Hou, X., Sayre, M. E., & Hirth, F. (2022). The lower Cambrian lobopodian Cardiodictyon resolves the origin of euarthropod brains. Science, 378(6622), 905-909. www.science.org/doi/full/10.1...
3) Jackson, J. C., Lindquist, K., Drabble, R., Atkinson, Q., & Watts, J. Valence-Dependent Mutation in Lexical Evolution. Nature Human Behavior. www.nature.com/articles/s4156...
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim. - Наука та технологія
Eksperymenty przeprowadza się na studentach, bo jest ich dużo i na szczurach, bo są inteligentne
XD
Zwykle, najprzyjemniejsze 30 min. poniedziałku.
0:30 Stacja 3. Pani po raz pierwszy upada :D
Ech. Dlaczego jest tak mało "Lamżopodobnych" produkcji. Nie dość, że merytoryczne, to jeszcze z humorkiem.
Fany sweterek przy okazji😉
Sweterkiem rozbiłeś bank! 😂
Przy okazji, dziękuję Ci za wszystkie materiały z serii "Czytamy naturę" - świetna robota!
Świetny ten Ciastek 🙂 odcinek również.
Znów będzie interesująco! Pozdrawiam,
Wszystkiego dobrego, dziękuję za kolejny materiał. Aż mnie korci wybrać się do Krakowa na rynek aby kupić kawę.
w kwestii formalnej : Dutch - holenderski.
Tez mialem się do tego przyczepic, ale postanowilem zerknac czy ktoś już to zrobił ;)
Genialny ten sweter, odcinek też 😀
słowo czytaci ma u mnie walencję pozytywną
fajne tematy
obejrzane do końca
pozdrawiam
a to można nie obejrzeć? O_o
@@gonzogorf7019 miałem kilka odcinków gdzie przywijałem do tematów które bardziej mnie interesowały , ale seria czytamy nature jest super
@@marcinkrzyzynski5894 w ten sposób mogłeś przegapić np historię kiżuczy...
Dutch po angielsku znaczy raczej niderlandzki niż duński 😉
W językach słowiańskich stanowiło dla mnie zawsze zagadkę słowo "ojciec'", tak odmienne od reszty indoeuropejskich.
Wydaje się, ze to od otaczania. Zapewne opieką, Otec, atylla. Padre, pater, jest to ten, co patrzy, ale tez ma pieczę. A tata to nie wiem, pewnie od dziecka.
@@jakubhusak1624 Ciekawie brzmi z tym otaczaniem. Jednak brat, siostra, matka są tak bardzo niezmienne...
@@TateKeke jak ojciec był, to otaczał, a pewnie częściej go nie było, a matka to matka. W centralnej Polsce było przecięcie wszystkich niemal europejskich kultur, więc, ten, dlatego ten nasz język jest de facto bezpośrednią kontynuacją tego wymyślonego PIE, on jest tym PIE. Nikt tędy masowo nie przechodził, nikt masowo nie wyrzynał, nikt nigdzie nie odchodził.
Słowo które całkowicie zmieniło znaczenie na przestrzeni wieków to od razu przyszedł mi do głowy "kutasik" ;)
Do ostatniego badania:
Dzieciaki też kombinują, żeby rodzice nie zorientowali się, że ich skarby przeklinają. To też może być źródłem tego efektu.
A już się martwiłem :D ale jest, lecimy!
Wszystkiego dobrego dobry człowieku
Wzajemnie! Wszystkiego dobrego w grudniu! ;-))
Eksperymenty przeprowadza sie na studentach, bo jest ich dużo i na szczurach bo są inteligentne
Dziękujemy
Jak zwykle super , dziękuje
Dziękuję za świetny materiał
Może to taki atawizm, że negatywne rzeczy są istotniejsze z perspektywy przetrwania ("jak uniknąć zagrożenia")? Jeżeli jest to ewolucja uszczegóławiająca, to być może takie uzasadnienie jest właściwe ("lepiej opisuję dane zagrożenie, więc mogę lepiej ocenić, czy coś zagraża czy nie")? Nomen omen, sam pisząc przykłady zauważyłem, że zwróciłem uwagę na negatywny aspekt tego zagadnienia pisząc o zagrożeniu... :) I znowu! Omen (!) słowo, które się kojarzy negatywnie :)
Zabawa karmelkami.. Ale co właściwie utrzymuje złote dyski na czubku pinezki, skoro karmelek został wypłukany wodą?
Przy takim rozmiarze może wystarczają słabe wiązania jonowe. Ale przydałoby się wyjaśnienie a nie gdybania.
. - kropka taktyczna dla zasięgu :)
Dla mnie negatywne wyrazy są nieprzyjemne, odrzucające. Dlatego je odsuwam od siebie, ale jak ich nie ma, to trzeba znaleźć inne, bardziej neutralne. Potem one nabierają znowu bardziej pejoratywnego zabarwienia. Natomiast wyrazy typu miłość są magiczne, przyciągające, więc po co zmieniać? To tak wg mnie.
Ten pierwszy to jakiś alchemik, nie zdradził jeszcze, że światło Księżyca jest potrzebne by to utrwalić ;)
Rosja wymieniło złe słowo "wojna" na "operacja specjalna". Potwierdza to badania, o których w filmie mowa.
A jaka jest walencja słowa "szuszlać"? 🙂
Ciekawe, ile aniołków zmiesci się na czubku igly?
O to slowo chcialem zapytac tez czy w koncu udalo sie wymyslic. Sweter fajny
Super sweterek
Cudowna kitka a te dwa paluszki to rekord świata
👍
Bild Gates lubi wstęp o mikro dyskach heheh
Czy "powszednienie" słów to też walencja? Kiedyś wulgarne były słowa "kobieta" czy też "kiepski". Druga rzecz, to nazwanie najgroźniejszego drapieżnika, którego można było spotkać, niewinnie: "miodożercą" (miedźwiedź -> niedźwiedź)
Ostatnio zabawa w Photoshopie nie skończyła się dobrze dla nauki. Przepraszam musiałem to napisać, akurat zgrało się w czasie :-). Dzięki za rozmowę na ŚFN i jak zwykle dobry materiał. Pozdrawiam.
ŚFN?
@@KasiaExc Śląski Festiwal Nauki
igła 😇
Szybszą wymianę przekleństw i słów uważanych za obelżywe zauważyli już nasi przodkowie w erze kamienia łupanego. Uwielbiam odkrycia naukowe dotyczące rzeczy oczywistych i powszechnie wiadomych. Niedawno naukowcy odkryli, że psy płaczą i rozpoznają siebie w lustrze. Coś nieprawdopodobnego, jak wspaniale nam się nauka rozwija ;-)))
Sweter zajebioza!
super sweterek
nielada wyzwaniem byloby okreslenie walencji slowa 'szuszlało' 🤔
💪
Heya!
2:10 zgadłem :-D dajcie mnie Oskara
znaczy, zgadlem ze to cukier :-]
Rozumiemy o co chodzi .
Slowo jest tez nosnikiem emocji tak wiec jesli slowo kojarzy sie z negatywnymi emicjami to "osobnik" ma tendencję do zamiany go na inne bardziej eufemistyczne. W puerwotnych kulturach jak i w osychologicznym podejściu " nienazwanie niewypowiedzenie imienia" chroni przed tym złem. A że jaliego slowa uzyc sie chce w wypowiedzi stosuje sie zamiennik jakby mniej obciazony emocjonalnie, ktiry z czasem uzywania nabiera znow swej negatywnej mocy. Za to pozytywne slowo nosi pizytywne emocje tak wiec czesto sie je wypowisfa a tym samym utrwala. Tak sobie myślę ja szara matematyczka...
Pycha sweter:)))
No sweterek wyczesany Panie ;p
Najpierw oblewamy igłę karmelkiem, później zdejmujemy zastygły karmelek, a gdzie nadruk?
Moeil ze mozna go uwypuklic w druga strone w sensie ze "wywinąć " napelnione czyms rozumiem ze robimy foremkę tak jak gipsowe odlewy
Może słowo kiepski będzie dobrym przykładem zmiany korzenia
Oj panie doktorze, dutch to holenderski, a nie duński 🙂. Wypadałoby wiedzieć.
22:50 najprostszy przykład to słowo: kobieta
21:25
walencja pozytywna 6.7
pies 6.74
jeść 6.96
matka 7.72
No ale żeby pies był wyżej niż kobieta? ;)
@@adamadams5474 No ja mówiłem o słowie którego znaczenie się zmieniło. Kobieta pochodzi od słowa kob czyli chlew i to jest tylko w Polsce, w pozostałych językach słowiańskich pozostało słowo "żona" (no i przekształcenia)
Kobieta kiedyś to było bardzo obraźliwe określenie
22:54
Nie przyszło Ci do głowy że zniknęli kalecy, murzyni, karły, geje, a pojawili się znikąd niepełnosprawni, niepełnobiali, niskorośli, czy osoby nienormatywne (zamiast poprostu nienormalne)
Duth to holenderski
Sweterek jest czadowy!
😐 Zły człowieku ... "robak i dziad" o sympatycznym pleuronogu tak mówić, i do wuja pana publicznie? I to już po raz kolejny, a jeszcze raz takie antywalentne słowa usłyszę ... to znajdę prelengenta, tam pod tym Rynkiem! 👨🏫
kurczę przetłumacz ten wykład ua-cam.com/video/2mVTWZ0T4hE/v-deo.html :D
Co żeś se chłopie na łbie zrobił "koka" po angielsku "kuta....a?"😁
Proszę zmniejszyć swoją agresję słowna względem studentów.
Moja hipoteza robocza o zastępowalności słów o ujemnej walencji to kreatywne wyzwiska.
Brzmi głupio? Może na pierwszy rzut oka, ale zastanówmy się nad tym chwilę... Przez historię jednym z ważniejszych elementów życia społecznego było konkurowanie bitewne, czy wręcz wojenne i sprowokowanie wroga kolejnym wyzwiskiem było pożądane jak nie wiem co. No to bierzemy jakieś słowo negatywne, określamy nim wroga, a przy okazji dodatkow tworzymy je w nieco zmodyfikowanej wersji, aby dopiec bardziej.
A hipoteza robocza większej stałości słów o dużej walencji dodatniej?
Szacunek! Tak - taka prosta zasada, jak kwestia szacunku do takiego słowa, uświęcenie go, a co za tym idzie, staranność w jego wypowiadaniu. Dlatego też nie proponowano wymiany tych słów w badaniu - ich po prostu nie wypada zmieniać.
W języku polskim słowo kuś zastąpiono słowem chuj. A więc nastąpiło coś odwrotnego niż twierdzą naukowcy lingwiści, bo słowo kuś miało bardzo pozytywną walencję, a słowo chuj ma negatywną walencję. Po słowie kuś pozostało w języku polskim kilka słów na przykład: kusić, kuszący (wygląd). Niby oba słowa są nazwą tej samej części ciała, a jak bardzo zmienił się sens słowa z powodu walencji (lepiej wyglądać kusząco niż chujowo).
co to są kałmełki?
👍