100% SŁOWIAŃSKI język polski? | Innymi Słowy #6
Вставка
- Опубліковано 13 лис 2019
- Omawiane teksty z oznaczeniem poszczególnych słów:
Linki: bit.ly/innymislowy6
Wszelkie uwagi, propozycje: podcastinnymislowy (at) gmail.com
Facebook: podcastinnymislowy
Instagram: / podcast_innymi_slowy
Apple Podcasts: apple.co/34XxDZd
Spotify: spoti.fi/2NLwZIv
Jestem, Olga Tokarczuk:
Mam kilka lat. Siedzę na parapecie, wokół mnie porozrzucane zabawki, przewrócone wieże z klocków, lalki o wytrzeszczonych oczach. W domu jest ciemno, powietrze w pokojach powoli studzi się, przygasa. Nikogo nie ma; odeszli, zniknęli, słychać jeszcze ich słabnące głosy, szurania, echa kroków i odległy śmiech. Za oknem - puste podwórze. Ciemność łagodnie spływa z nieba. Osiada na wszystkim jak czarna rosa.
Najbardziej dotkliwy jest bezruch: gęsty, widzialny - zimny zmierzch i słabe światło sodowych lamp, grzęznące w mroku w odległości zaledwie metra od swego źródła.
Nic się nie wydarza, marsz mroku ustaje przed drzwiami do domu, cały zgiełk ciemnienia ucicha, tworzy gęsty kożuch, jak na stygnącym mleku. Kontury budynków na tle nieba rozciągają się w nieskończoność, tracą powoli ostre kąty, winkle, krawędzie. Gasnące światło zabiera z sobą powietrze - nie ma już czym oddychać. Mrok sączy się teraz przez skórę. Dźwięki zwinęły się w sobie, cofnęły ślimacze oczy; orkiestra świata odeszła i przepadła w parku.
Ten wieczór jest krańcem świata, wymacałam go przez przypadek w czasie zabawy, niechcący. Odkryłam, ponieważ zostawili mnie na chwilę samą, nie ustrzegli. Jest jasne, że oto znalazłam się w pułapce, zamknięta. Mam kilka lat, siedzę na parapecie, patrzę na ostygłe podwórze. Zgaszono już światła w szkolnej kuchni, wszyscy odeszli. Betonowe płyty podwórka nasiąkły mrokiem i zniknęły. Pozamykane drzwi, opuszczone klapy, zasunięte rolety. Chciałabym wyjść, ale nie ma dokąd. Tylko moja obecność nabiera wyraźnych konturów, które drżą, falują, i to boli. W jednej chwili odkrywam prawdę: nic się już nie da zrobić - jestem.
„W pełni zinternacjonalizowana” wypowiedź prof. Zanussiego:
Pana najnowszy film w centrum demonstruje termin autentyczności, sytuując go w opozycji do erudycji. Prezentuje się, że to fenomenalny moment na rywalizację z kryzysem realiów.
Zatytułowałbym ten kryzys periodem postautentyczności. Jest to pewien symptom rezygnacji w sytuacji, kiedy indywiduum rezygnuje z bycia racjonalnym do segregowania autentyczności od fałszu. Kiedy autentyczność spauzowała reprezentować się aktualną czy praktyczną. Suponuję, że ta koncepcja to jednak absurd, a uniwersum nie można motywować taką tezą. Nie przeformowuje to faktu, że wciąż reemigruje termin „fałszu”, który umasawiany był w totalitarnych systemach. Do dzisiaj politycy szermują takimi argumentami w swojej aktywności, deklarując gruszki na wierzbie, i antycypując, że nikt nie antyszambruje od nich autentyzmu. Tyle że takie uniwersum musi folgować destrukcji - to wszak fetowanie z ogniem, a więc autodestrukcją.
Plus proszę wyekspediować atencję, że nie jesteśmy cywilizacją, która ma asekurowaną egzystencję, a odizolowane indywiduum nie jest żadną gwarancją funkcjonowania naszej planety. Tym bardziej teraz, kiedy zainicjowaliśmy rezydować fantazją stabilności i hermetycznego kokonu, który utemperował naszą koncentrację. Każdy liberalny organizm perfekcyjnie orientuje się, że gdzieś rysuje się fortel. Niestety, modernistyczne indywiduum wyeliminowało ten obligatoryjny instynkt dla egzystencji. Dlatego autentyczność, estetyka, altruizm to terminy inherentne. I właśnie takie powinny pozostać - abyśmy mogli utrzymać się przy wigorze.
#InnymiSlowy #polski #jezyk
W opisie znajdziecie teksty z filmu
Dlaczego nie wstawiacie nowych filmów? 😥
Wkrótce nowy ;)
@ węgrzy i Islandczycy to puryści językowi a jakoś żyją
Odnośnie ostatniego pytania pewne naukowe terminy np. w fizyce były by bardziej zrozumiałe, dla uczącego się w języku polskim. Pozwoliło by to na lepsze zobrazowanie, zrozumienie i przede wszystkim zapamiętanie terminologii pewnych zjawisk fizycznych co obniżyło by próg wejścia i płynniejsze zdobywanie wiedzy nie tylko w nauce o Fizyce ale i wielu innych dziedzinach naukowych. Np gdybyśmy zamiast interferencja fal nazywali łączenie bądź nakładanie się fal. Albo inny prostszy może nieco banalniejszy i trochę przesadzony (tyle że z polskiego na polski ;) przykład z matematyki... gdybyśmy zamiast mnożenie mówili wielokrotnie. Wiem że to synonimy ale słowo wielokrotnienie jakoś tak (przynajmniej dla mnie) lepiej obrazuje na czym polega to działanie. Osobiście wydaje mi się że też dla dziecka uczącego się w pierwszej klasie lepiej było by gdybyśmy mu powiedzieli "zwielokrotnij" 2 razy 3 ;) niż pomnóż 2 razy 3. Chodź mogę się mylić w tym przykladzie bo nigdy nie uczyłem kogoś podstaw matematyki 😉
Łapka w dół za antypolonitkę Tokarczyk.
My tu się martwimy że mamy kilkanaście procent wyrazów obcego pochodzenia a co mają powiedzieć Anglicy, których angielski w większości składa się z wyrazów pochodzących z obcych języków (ok. 74% wyrazów pochodzi a obcych języków a tylko 26% pochodzi z języków germańskich w tym ze staroangielskiego). My zrozumiemy staropolski ale Anglicy staroangielski już nie :-)
co ciekawe, slowo "swierk" (spruce) w jezyku angielskim pochodzi z polskiego bo drewno swierkowe dostarczali kupcy polscy z Prus (królewskich).
@@cholestroll8937 As I see, you don´t know the history of this region. The word "spruce", polish "z Prus" has nothing common with french. " z Prus" means "(the wood) from Prussia". Prussia at this time was a region, belonging to Poland, where was living the baltic tribes. (The state "Prussia" existed much later and only took the name of this tribes.)
A w ogóle, gosciu "prolet cholesterol" to mamy dla takich jak ty, duzo prostsze wytlumaczenie: KIBIC Z DALA NIECH SIE NIE WP...
W języku mówionym jednak połowa słów jest pochodzenia germańskiego.
@@anahatas słyszałem ciekawa koncepcję, że także słowo vomit pochodzi ze słowiańskiego. wymiot czyli miotać. Oraz blueberry, borówka pochodzi od słowa bór czyli las.
Popieram upowszechnienie się słowiańskich nazw w języku polskim. Nie dość, że są bardziej zrozumiałe, to jeszcze tworząc je dodajemy prestiżu do naszej mowy, która staje się bardziej niezależna.
Amen.
@@polskimaestro9454 "prestiż" O là là, Monsieur jest Francuzem? ;)
Ciekawym przykładem świadomego i zaplanowanego użycia nazw rodzimych dla całej gałęzi terminologii związanej z pewną dziedziną życia, jest naukowo-administracyjne opracowanie po odzyskaniu niepodległości jednolitego słownictwa kolejowego. Sprawę w pewnym sensie ułatwiał fakt, że punktem wyjścia były zupełnie różne systemy nazewnictwa w państwach zaborczych, które trzeba było i tak zunifikować, niezależnie czy wybierając jeden z nich jako obowiązujący, czy opracowując własny. Stąd mamy dziś na kolei te wszystkie "górki", "stawidła", "zwrotnice", "rozrządy" oraz używane już tylko w odniesieniu do zjawisk zanikających "parowozy" czy "żurawie".
Pozdrawiam.
Bardzo przyciąga mnie usłowieńszczanie języka polskiego, sam staram się oczyszczać na razie mój własny słownik. Co do Twojego przerobienia „fal radiowych”, to pojawiło się tam słowo „sztuczny”, które przeszło do naszego języka z języka średnio-wysoko-niemieckiego, przez co nie udało się niestety osiągnąć pełni przekładu. Jednak jestem pod wielkim wrażeniem Twojej pomysłowości przy przekładzie nazw naukowych, świetna robota :) odcinek niezwykle mi się podobał, dziś odkryłem Twoją twórczość i zamierzam zostać na dłużej. Pozdrawiam! :)
Bardzo dziękuję za ważną uwagę! Rzeczywiście przeoczyłem słowo „sztuczny“.
Co do reszty komentarza -muszę bardzo serdecznie podziękować za miłe słowa. Mam ogromną nadzieję, że przypadną Ci do gustu moje inne nagrania! Pozdrawiam :)
Ja jestem tego samego zdania. Należy OCZYŚCIĆ język polski z wszelkich zapożyczeń niesłowiańskich, wtedy dopiero zapromienieje on przyrodzonym mu cudownym blaskiem. Można to zrobić, choć z pozoru jest to trudne. Pierwszym warunkiem jest uświadomienie sobie jakim śmietnikiem jest współczesny polski i że jest to powód do wstydu, a nie jak wielu myśli do dumy. Wystarczy aby przywódstwo narodu /ds to nie błąd ale moja poprawka/ wpoiło to przekonanie masom, co nie powinno być trudne za pomocą dalwizji /tv/ i masy same chwycą to z miejsca.
@GAgaV8 "Każdy jest pełen zapożyczeń", co znaczy pełen? W każdym są zapożyczenia, ale czy w równym stopniu? Są języki kreolskie i są w miarę jednolite, to cała gama. Język to zapis historii, w tym także upadku i niewoli, przymusowej walki z danym językiem, o tym trzeba pamiętać, nie udawać.
Ile jest zapożyczeń w języku, którym posługują się mieszkańcy Irlandii, tj w angielskim? Otóż z punktu widzenia Ira 100%, bo nie jest to ich naturalny język, język irski został w któryś momencie zakazany i im odebrany. Idąc twoim zaleceniem należało zaniechać wszelkich prób uratowania tego języka, bo przecież "każdy język jest pełen zapożyczeń", a cała reszta to wymyślona bajka, należało by także wymazać istnienie sanskrytu i pewno zniszczyć jego pamiątki.
Zapominasz także, że wiele języków to języki sztuczne i narzucone siłą.
@GAgaV8 Dopiero co dowodziłeś, że ilość zapożyczeń jest zupełnie obojętna dla języka, co jest totalną bzdurą. Tak więc to ty niczego nie rozumiesz, skończ więc mentorski ton i wywody, które są funta kłaków nie warte. Zajmij się lepiej, niezguło, uruchomieniem polskich czcionek, bo wstyd tak bazgrolić.
@GAgaV8 Czesi też tak "ulegali wpływom kulturowym, które dzielili z Europą", że w pewnym momencie stracili swój język. Na szczęście w pewnym momencie powiedzieli STOP i odbudowali swój język od podstaw, co na pewno było gigantyczną i trudną pracą. Tego szczęścia nie miały narody Połabskie i Łużyczanie, oni ulegli tym "przyjaznym kulturowym wpływom europejskim", nad którymi tak się rozczulasz i twierdzisz, że są naturalne.
Dopiero co twierdziłeś/aś, że dla języka ilość zapożyczeń nie ma znaczenia, teraz wycofujesz się z tego rakiem. Oskarżasz mnie o "totalitaryzm", a ja nic innego nie proponuję jak o zmianę założeń w środkach masowego przekazu i w szkolnictwie państwowym, które obecnie bez ograniczeń dopuszczają zachwaszczanie języka niepotrzebnymi synonimami obcego pochodzenia i promują ten styl wypowiedzi. To jest oczywiste dla każdego myślącego człowieka, autor tego filmu dał przykłady pseudointelektualnego bełkotu zawierającego 50% zapożyczeń, a to samo można było powiedzieć czystym polskim językiem w sposób zrozumiały. Niestety uległ temu skądinąd sympatyczny Zanussi.
Nie mam żadnego prawa, ani możliwości narzucać komuś jakimi czcionkami się posługuje, brak odpowiednich czcionek, gdy są na wyciagnięcie palca, świadczy o braku szacunku dla własnego języka.
Tylko że makeup jest niezbyt potrzebne skoro mamy zasymilowane słowo makijaż.
Świetna próba odchwaszczenia polszczyzny! Super! Bardzo mi się podobało :) A Twoja przeróbka Zanussiego to piękne wyśmianie telewizyjnego snobizmu na obce słowa, których większość dziennikarzyn zresztą nie rozumie :D
Dla inżyniera tekst o falach to totalny bełkot, niemniej fajnie było pozgadywać co autor miał na myśli. Jonosfera jak już to warstwa chodników(?*), bo jony są konkretnymi obiektami "chodzącymi", znajdującymi się w tej warstwie, sama warstwa nie chodzi.
*tak jak wirnik - wirujący element maszyny, lub rotor ;)
Bardzo interesujący kanał. Cieszę się, ze go odkryłam. :)
Akurat te hellenizmy i latynizmy są błogosławieństwem przy nauce innych języków europejskich. Nawet nie zdajemy sobie sprawy z owego ułatwienia, jeśli nie próbowaliśmy się nauczyć np. japońskiego i koreańskiego, gdzie analogiczna warstwa słownictwa to czysta średniochińszczyzna. Oznacza to, że po 2-3 latach nauki języka nie jest Europejczykowi łatwiej, tylko... coraz trudniej.
Więc rozsądna liczba zapożyczeń wspólnych dla języków z jednego kręgu kulturowego jest raczej językowi niezbędna.
Zależy. Jeżeli mówimy o np. Wynalazkach, czy o rzeczach ogólnie pospolitych to racja nie ma sensu tego likwidować tak po prostu. W taki sam sposób należy traktować język naukowy. Co do codizennego użytkowania można jednak oczyścić język z niektórych zaporzyczeń bo są całkowicie zbędne i dosłownie zaśmiecają nasz język. Założe się że gdyby pozbyć się tych zaporzyczeń to byśmy byli w stanie o wiele lepiej zrozumieć niektóre teksty oraz jest możliwe że bylibyśmy bardziej zrozumiali dla naszych natychmaistowych sąsiadów.
super ciekawy odcinek :-)
Piękno Natury zachwyca dziękuję bardzo odchwaszczanie. 👌💪🙏🌷
Mam pytanie,czy pan na,,co dzień", posługuje się też innym językiem,niż polski?.Slychac w pana wymowie delikatny zaśpiew.Kanal b.ciekawy.Duzo wartościowych informacji 😄🤗
Ciekawy podcast (swoją drogą jak można by to słowo przetłumaczyć na bardziej nasze?) Z mojej skromnej obserwacji wynika (co też częściowo potwierdza twoje tłumaczenie zagadnień z fizyki na bardziej polski, dzięki czemu tekst jest łatwiej rozumiany), że ludzie, szczególnie politycy, starają się używać słów obcych - często w rażący sposób - żeby brzmieć bardziej niezrozumiale i mądrze przez to, co potęguje wrażenie jacy to oni są "ponad nami i daleko u góry". Zauważyłem też, że ludzie mądrzy z dużo większą łatwością posługują się polskimi odpowiednikami wypowiadając się na jakikolwiek temat.
Super!
Moje prywatne spostrzeżenie...mieszkam prawie dekadę poza granicami Polski...To, jak mówią tu Polacy bardzo się różni od tego, jak się mówi w Polsce...my niestety mamy plany na saturdeja: siedzimy w gardenie i jemy diner...Ale rowniez na saturdej posyłamy dzieci do polskich szkół, żeby nie pisały potem że rzulta rzaba rzarla rzòr.....
Cóż, emigracja...
Polecam obejrzeć filmy o Polakach w Brazylii są tam polskie miasta pierwsi Polacy jechali tam około 200 lat temu i ci ludzie mówią właśnie takim językiem jakim posługiwali się ich pradziadkowie ... a to ze wy tak mówicie to poprostu tylko wasza niedbałość ;)
@@bluecheese4520 słuszna uwaga.
Spostrzeżenie TOTALNIE subiektywne i dlatego uogólniająco nieprawdziwe.
To nie moja bajka, ale szacunek za pasję i włożoną pracę! BRAWO.
Spolszczony tekst dotyczący elektrotechniki i elektroniki był strzałem w 10-kę. Myśl stała się przejrzysta i czysta aby nie mówić klarowna. Uważam, że mielibyśmy więcej dobrych inżynierów jeśli wiedza byłaby przekazywana tylko w języku polskim. Inną sprawą jest, że pojawiałyby się problemy z wymianą informacji w globalnej komunikacji i konieczne byłyby dodatkowe wykłady z użyciem zapożyczeń, przy czym byłyby to raczej korepetycje językowe niż techniczne. Dobry odcinek. Kilka dni temu wysłuchałem opracowania na temat zapożyczeń z języka polskiego. Zabrakowało w nim wątku o jidysz, który też miał zapożyczenia z języka polskiego albo, z którego czerpał język polski. Niektóre z tych zapożyczeń trafiły do angielskiego choć nie mam pewności czy ich źródłem był polski przez jidysz do angielskiego czy zapożyczenia od jidysz oddzielnie trafiły do angielskiego i do polskiego. Szukam w myślach przykładów ale przywołują się raczej te z jidysz, które trafiły do polskiego i angielskiego. Na przykład słowo "cymes" (żydowskie) i chyba słowo "szmata" oba są używane w angielskim. Z pewnością jeszcze coś by się znalazło ale mieszkałem w USA 32 lata temu i trudno mi sobie przypomnieć pozostałe choć czuję, że było ich więcej. Oczywiście języka jidysz nie znam ale obcując z wieloma nacjami zamieszkującymi USA uznałem, że te polsko brzmiące słowa mogą mieć pochodzenie żydowskie lub zapożyczenia od polonijne.
Tak fajnie można bawić się językiem a ludzie takie pierdoły robią przez większość czasu XD
Mam pierdzialca na punkcie tego kanalu, to jest to :D dziekuje. Chcialabym spytac, czy ktos pokusil sie o rozmowe w jezyku slowianskim przy udziale gramatyki scs oraz slownikow praindouropejskich z hipotetycznymi rekonstruakcjami slow, by miec chociaz wzgląd w melodie teho hipotetycznego jezyka.
A dla zasięgu :)
Dobrze się pan bawił układając ten tekst ale efekt by daleko od pożądanego. najczęściej te polskie słowa nie maja się prawie nijak, do tego co jest w zapożyczeniach.
Choćby mikro nie ważne czy mikro to jest mało czy nie, ważne że dotyczy DŁUGOŚCI fali. A długości fali nie może być mało. Dale są długie krótkie bardzo krótkie i co Pan tam jeszcze wymyśli , one nie są mało krótkie,one są najkrótsze.
Podobnie komutator... nie ważne co to słowo oznacza, w technice oznacza "zestawienie połączenia", czyli takie przełączenie by było właściwie połączone. W telekomunikacji tot akie ustawienie wybieraków central telefonicznych, by połączyć dwa zadane punkty "jednym drutem". W silniku jest to urządzenie które tak przełącza przewody, by mimo obracania się walu silnika uzwojenia były zasilane tak, jak trzeba, więc prędzej jest to "przełączacz", w prądnicach nazywany jest mechanicznym prostownikiem.
jak zacząłeś czytać Tokarczuk, to po pierwszym zdaniu się poddałem z liczeniem zapożyczeń xD
i to nie dlatego, że ich nie znam, czy coś. po prostu jest ich od groma. a poza tym, do wielu z nich ejstem tak przyzwyczajony już, jako użytkownik aktualnego języka polskiego, a także języka angielskiego i niemieckiego, że bym ich nie wyłapał nawet
W tekscie technicznym do lat 40 XX w uzywano jednostki cykl na sekunde w skrócie cyl,kilocykl,megacykl etc. Przyklad ksiazka pana Wojewódzkiego Akcja V1,V2
W tym wypadku „cykl” jest i tak słowem obcego pochodzenia.
@ a 'cyk'
Co do jezyka naukowego to polski i tak bardzo dobrze sobie radzi. Porownujac np do jezyka szwedzkiego gdzie wieszkosc naukowych zwrotow jest kalka z angielskiego, dlatego na studiach wiekszosc ksiazek, ktorych uzywa sie podczas nauki to ksiazki po angielsku ;)
Kiedyś nauki były uczone tylko po Łacinie. W Europie znaczy. Na przykład nauki medyczne. Czy tłumaczenie nazw organów czy definiowanie nowych patogenów czy czegokolwiek na the 37 języków jest potrzebne. Jeżeli wszyscy naukowcy mówili jednym językiem i terminologią, czy nie byłoby to bardziej naukowo i precyzyjnie. Dla dobra wszystkich?
Trochę, z kolei, zapożyczeń z języka niemieckiego, bardzo starych. "... Obszedłem dookoła cały rynek, patrzyłem na czerwone dachy kamienic. W ratuszu trwało posiedzenie rady miejskiej pod przewodnictwem burmistrza. Przejechała obok ciężarówka zaladowana cegłami - będzie naprawa uszkodzonej sciany. W warsztacie stolarskim słychać głos majstra sztorcującego jakiegoś chłopca.".... Wystarczy. Sam to wymyśliłem teraz. Tych germanizzmów jest dziewięć. A jak to wszystko po polsku brzmi! :-)••• Ring, Dach, Rathaus, Rat, Bürgermeister, Ziegel, Werkstatt...
Masz przyjemny głos
Czy mówiąc o zapożyczeniach masz na myśli wszystkie słowa, które pochodzą z innych języków niż polski? Jest wiele polskich wyrazów, które mają inne pochodzenie. Czy takie słowa w zaprezentowanych statystykach są traktowane jako zapożyczenia? Pytam, bo słyszałem nieco inne statystyki i nie wiem, czy dotyczą one tego samego.
Już kilka razy na tym programie słyszałem słowo "zagwozdka" - co raz częściej pojawiające się w języku polskim. Jest to nawet nie kalka, ale wprost żywcem wzięte rosyjskie słowo "загвоздка". Dobre jest, ale - czy jest coś podobnie dobrego, ale polskiego? Pozostaję z tym pytaniem, bo nic sam wymyślić nie mogę.
"czy jest coś podobnie dobrego, ale polskiego"
W mojej opinii niepotrzebne tu żadne zmiany, gdyż jest to wyraz czysto słowiański i równie dobrze mógłby powstać w języku polskim (biorąc pod uwagę polskie słownictwo, zasady słowotwórcze i fonetykę).
Można by niektóre określenia zastąpić wyrażeniami opisowymi, np "jon" to "nośnik ładunku/cząstka naładowana", a jonosfera to "warstwa zawierająca wiele jonów" czyli prosto by było to oddać jako "warstwa nośników ładunku/warstwa cząstek naładowanych ". Istnieje taka stosowana w nauczaniu odmiana języka angielskiego Simple English, jest nawet wersja Wikipedii napisana w ten sposób. Analogicznie można by używać "prostego polskiego" z takimi właśnie określeniami opisowymi lub odwołującymi się do znaczeń powszechnych. W zasadzie dobry tekst popularyzatorski powinien mieć takie właściwości.
„Ładunek” jest obcego podchodzenia. Por. niem. „Ladung”
byl na pewnym forum taki grupowy projekt ktory polegał na "wyczyszczeniu" polskiego z zapożyczeń, nazywał sie "narzecze wysokopolskie"
Gdzie na którym forum? podaj link.
Znaczy to byla głównie taka zabawa etymologią, ale
jezykotw.webd.pl/f/index.php?topic=137.0
jezykotw.webd.pl/wiki/Użytkownik:Vilén/Czystopolski
starsze forum: www.conlanger.fora.pl/conlangi,2/narzecze-wysokopolskie,146.html
@@Pingijno Dzięki
Odnośnie ostatniego pytania pewne naukowe terminy np. w fizyce były by bardziej zrozumiałe, dla uczącego się w języku polskim. Pozwoliło by to na lepsze zobrazowanie, zrozumienie i przede wszystkim zapamiętanie terminologii pewnych zjawisk fizycznych co obniżyło by próg wejścia i płynniejsze zdobywanie wiedzy nie tylko w nauce o Fizyce ale i wielu innych dziedzinach naukowych. Np gdybyśmy zamiast interferencja fal nazywali łączenie bądź nakładanie się fal. Albo inny prostszy może nieco banalniejszy i trochę przesadzony (tyle że z polskiego na polski ;) przykład z matematyki... gdybyśmy zamiast mnożenie mówili wielokrotnie. Wiem że to synonimy ale słowo wielokrotnienie jakoś tak (przynajmniej dla mnie) lepiej obrazuje na czym polega to działanie. Osobiście wydaje mi się że też dla dziecka uczącego się w pierwszej klasie lepiej było by gdybyśmy mu powiedzieli "zwielokrotnij" 2 razy 3 ;) niż pomnóż 2 razy 3. Chodź mogę się mylić w tym przykladzie bo nigdy nie uczyłem kogoś podstaw matematyki.
Nie mogę zgodzić się z tezą, że 150 lat temu większość prac naukowych była pisana po łacinie. Chyba, że na wydziale teologii. Darwin, Maxwell, Mendelejew, Pasteur, Einstein, Helmholz, nie pisali po łacinie.
Einstein akurat pisał we większości w XX wieku.
Ale jednak masz racje.
Według mnie należy przede wszystkim w nauce dbać o polskość słów, bo to inteligencja prowadzić ma i kształtować nasz naród.
Wystarczy zaprzestać dawać się okradać z języka ojców, wiemy kto chowa stare przekłady klasyków
Autor tutaj przedstawił skrajny obraz słowotwórstwa w Europie który całkowicie pokrywa się z anglosaską narracją historyczną. Język Starosłowiański w Europie rozwijał się od ostatniego zlodowacenia i to z niego kolejni przybysze dokonywali zapożyczeń. Podobieństwa z łaciną wynikają z faktu że Rzymianie podbili Etrusków na ich bazie się cywilizowali, co wiązało się z zapożyczeniami z słowiańskiego języka. Podobna sytuacja była w Grecji a właściwie w Heladzie gdzie Macedończycy w tamtym czasie byli Słowianami posługującymi się językiem słowiańskim i gdzie po zdobyciu przez nich dominacji nastąpił transfer słów staro słowiańskich do greki. Elity rzymianie po podboju Grecji przejęły ich język a łacinę traktowały jako wulgarny język plebsu. Co do niemieckiego to jest to bardzo młody język który zaczął się formować dopiero w drugim tysiącleciu z mechanicznej mieszanki staro frankijskiego z starosłowiańskim, gdzie niebagatelną rolę odegrały grupy z bliskiego wschodu odesłanych na emeryturę, byłych legionistów syryjskich. W tej ostatniej grupie zaczął się kształtować drugi albo pierwszy język niemiecki jidysz. Później nałożyła się na to fala języków skandynawskich a ostatnie wersję tego języka zaczął unifikować dopiero Luter w XVI w. Mówienie o germanizmach w języku polskim to częste przypisywanie słów które ewidentnie są polonizmami w gwarach języka niemieckiego. Jak na razie na naszych uniwersytetach które służą niszczeniu nauki i rozwijaniu nie naszej propagandy badania lingwistyczne możemy spokojnie pominąć ze względu na ich całkowite oderwanie od faktów.
Jak nie pominiesz tego i owego, to będziesz nowym prof. Bralczykiem czy Miodkiem, wybitnym językoznawcą! Ciekawy kanał.
Tylko nie tłumaczmy tekstów naukowych i technicznych na rodzime. Po pierwsze tekst będzie niewygodnie długi, a na wyświetlaczach w ustawieniach zobaczymy skróty typu "prz. do prz. w prz.". Po drugie unikajmy branżowego slangu, slow kończących się na -ownik -ówka -nica -arka. Tracimy sens oryginalnych dwuczlonowych obcych słów czyniąc je niezrozumiałymi poza pewnymi kręgami. Poza tym, niektóre zapożyczenia, łatwe do wymowiemia zastępują nieudane zlepki spółgłosek. Równie zrozumiały jest amplifier i wzmacniacz, o ile nasz aparat gębowy potrafi je wypowiedzieć.
Moim zdaniem należy zwiększyć ilość słów pochodzenia słowiańskiego w korporacjach, na jutubie i w języku publicznym. Właściwie z tych sektorów można by się całkiem pozbyć zapożyczeń. Byłoby to z korzyścią dla języka polskiego gdyż stamtąd właśnie emanuje brytolizacja naszego języka.
Po co wracać do słowiańszczyzny lepiej by było bardziej zwiększyć udział łacińskich słów. Ładniejszy i bliższy nam kulturowo niż te słowiaństwo
Może być słowiański, może być łacina, tylko nie angielski!
Skąd,że to wyliczył?
Samą jednostke Hz dało by też radę zpolsczyc
Tokarczuk i Zanussi hmmm
To akurat tą polakożerczynie musiał cytować!?
Jeszcze dyrektywa, galaktyka i komputer uzyte w tekscie sa pochodzenia obcego. Moze zarzadzenie, gwiazdozbior i pradowe liczydlo :)
Nie jestem pewien czy dobrze zrozumiałem: czy zaakcentował Pan (22:12) "...w nAuce..." zamiast "...w naUce..." ? NaUka, to słowo w 100% słowiańskie. Niestety, Polacy zazwyczaj akcentują je jakby to było słowo pochodzenia łacińskiego. Bardzo sobie cenię Pana podkasty. Pozdrawiam.
Przypisał bym to raczej zmianie fonetycznej. Wiele ludzi nie mówi tak naprawdę "Nauka", ale "Nałka". W języku polskim nie akcentujemy spółgłosek, więc akcent przeszedł na "a".
Szacunek za te spostrzeżenia , ale prowadzący też by mógł pozbyć się tych germańskich programów , wtedy bym widział postępy poza mową bo zawsze wszystkim brakuje czynów...
Bardzo mi się nie podoba te wpływy z angelskiego.
sorka, 10 sekund Tokarczk jeszcze wytrzymam... ale to już przegięcie. Kończę oglądanie.
Polski powinien dokonć resłowianizacji natychmiast, inaczej wymrze... Już wymiera
Przykład w którym było maks zapożyczeń brzmiał jak rosyjski, tam co chwila zapożyczenia
Kuchenkę "małowiązkową" kupuję ;)
Jeśli już, to króciuteńkowełnową" :D
W tej kuchence wiązka fal akurat mała nie jest. Za to fale (st. "wełny") ma naprawdę bardzo krótkie. ;)
za tokarczuk minus :(
czemu?
@@piterski To Ukrainka i pluje na Polskę.
@@zenonbartnik3029 brawo Ty.
Osobiście nienawidzę „voluntariuszy”. Tak szybko zapomnieć słowa ochotnik?
Co gdyby słowa zaporzyczone z angielskiego zamienić innymi. Bardzoej polskimi. Przykładowy weekend, który wkrada nam się w co drugie zdanie?
Nierobień, tygodzień, naluzka, odmiernik itp.
Nie pamiętam więcej, ale kiedyś spędziłam trochę czasu na wymyślanie najlepszych alternatyw- zamienników (Może lepiej)
chętnie przyjmę więcej propozycji
Może trójdzień lub trydzień?
Trzeba też pamiętać, że wiele z wyrazów, które ogólnie przyjmuje się jako zapożyczenia z języków zachodnich w ostatnich stuleciach pochodzą wpierw z języków słowiańskich, które są językami starszymi niż łacina, czy dajmy na to niemiecki. Niemiecki powstał gdzieś 2 tys. lat temu, łacina i greka trochę jeszcze wcześniej, ale nie umywają się one czasowo do prasłowiańskiego który już był powszechnie używanym językiem w dużej części Europy parę tysięcy lat temu. Nie mamy zapisów z przed parę tysięcy lat oczywiście, ale można studiować obecne języki by to pokazać. (Tak wiem, nie jest to obecnie uznawany pogląd. )
Świetny wpis, całkowita prawda. Pozdrawiam.
Powinno się skasować ten bełkot.
Trzeba jednak zastrzec, że niemiecki jest znacznie młodszy od polskiego i nieprawdą jest, że "powstał gdzieś 2 tys.lat temu.", a tym bardziej od języka tzw Old Slavonic, który już w r.850 był językiem w pełni usystematyzowanym, z własnym oryginalnym alfabetem i perfekcyjnym tj głagolicą i który został uznany, obok łaciny, greki i hebrajskiego za jeden z czterech języków cywilizowanego świata, wtedy o niemieckim nikt jeszcze nie myślał, a niemiecki kler z zazdrością łypał w kierunku Słowian. ---Oto co mówi wikipedia:
"Język niemiecki (niem. deutsche Sprache, Deutsch /dɔʏ̯t͡ʃ/) - język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich. W lingwistyce traktuje się go jako grupę kilku języków zachodniogermańskich, które bywają określane jako języki niemieckie; standardowy język niemiecki (Standard Hochdeutsch) oparty jest na Biblii Marcina Lutra, która z kolei opiera się na języku mówionym z Górnej Saksonii i Turyngii. "
Tak więc niemiecki jest oparty na języku Lutra, ale standaryzacja nastąpiła dopiero w połowie wieku XIX, a nawet później tj po tzw zjednoczeniu, czyli wrogim przejęciu przez Bismarcka w r.1871. Jest oparty na dialektach Górnej Saksonii i Saksonii, ta pierwsza w średniowieczu była krajem całkowicie słowiańskim o nazwie Milsko, druga kraje mieszanym. Nie bardzo więc wiadomo co masz na myśli mówiąc o 2 tys. latach.
@@Lechoslaw8546 Chodziło mi to o to że zapożyczenia też działały w drugą stronę z pewnością, choć dawno temu, nie tylko w stonę do polskiego. Nie wiem czemu profesor warmazaim tak puchnie ze złości. Miałem na myśli ogólnie języki germańskie, tak jak mówiłem o językach słowiańskich , stąd ten skrót myślowy o języku niemieckim. Podobnie, patrząc na to co pisze Wikipedia na ten temat: "Wszystkie języki grupy germańskiej są uważane za pochodzące od hipotetycznego języka pragermańskiego i poddane przesuwkom spółgłoskowym prawa Grimma i prawa Vernera. Nastąpiły one prawdopodobnie w trakcie epoki żelaza w Europie Północnej około 500 r. p.n.e. Pragermański w znanej dziś formie był używany po 500 r. p.n.e."
A sanskryt jest najstarszy, a jego wpływy zostały w wielu językach w tym w językach słowiańskich.
Często występująca w sanskrycie głoska "r" oznaczająca falę, promieniowanie, kreskę, rytm, ruch czy pływanie jest często zamieniana w innych językach na "l/ł".
- ruca - jasny, światło > łacińskie: lux - jasny, światło, lumen (< lux-men); greckie: leukos - biały
- sura - Słońce > łacińskie: Sol; greckie: Helios; polskie: Słońce, czeskie: Slůnce; rosyjskie: Solnce
- rdzeń sanskrycki "vr" - wybierać > łacińskie: volere; polskie: woleć, wola, wolny; angielskie: will - chcieć/wola; szwedzkie: volja - chcieć; niemieckie: wählen - wybierać/wybrać, wollen - chcieć
- vrNa - wełna > polskie: wełna; angielskie: wool; niemieckie: Wolle.
jak powiedzieć po polsku :
weekend
Wochenende
jaki był by polski odpowiednik tych słów?
Mamy taki odpowiednik, jest nim „zapiątek”.
Wychodne
Zapiątek bądź tygoniec
Dzieniec, trydzień, trójdzień.
Tryniedziel?
A co to jest podcast po polsku /słowiańsku bez zapożyczeń?
Próbowałem jak najbardziej skrótowo.
Rozmawianie opowiadanie na konkretne( Łac.) tematy( lac, gr.) w internecie (ang).
Opowiadanie na wybrane zagadnienie w między sieci.
Słuchowisko.
Rozmowisko
@@mountainhoboTo audycja, a nie podcast
Może głosacz?
Uważam, że w tych czasach, mieszanie się języków jest nieuniknione. Ludzie mogą swobodnie podróżować po świecie, kultury się mieszają. Jak tak dalej pójdzie to być może ludzkość za jakiś czas będzie się porozumiewała jednym, uniwersalnym językiem, pewnie czymś pomiędzy mandaryńskim, hinduskim, angielskim i hiszpańskim. Kto wie?
MrNaze12 Ciekawa hipoteza. Osobiście uważam, że jak miałoby się tak stać to raczej nie tak prędko, ale to przecież niewykluczone. Tak jak zostało to dobrze wspomniane: Kto wie?
Tak juz bylo, nie znasz przypowiesci o wiezy babel.
Pobodka pradowo-przyciagajaca hehehe. Troche sie musiales naglowic zeby to wymyslic.
Hmm, wersja "100% polska" brzmi dla mnie trochę jak czeski czy słowacki.
Być może po prostu polski w porównaniu do języków naszych sąsiadów jest dość mocno poddany wpływowi innych języków, a och języki w dużo większym stopniu są "czyste".
Nie dokońca 100% polski brzmi jak czeski czy słowacki. Jest to jednak inny język, który różni się od reszty języków słowiańskich zachodnich.
W tym tekście, gdzie było 20 zapożyczonych słów, ja naliczyłem ich 31 - nie wiem jakim cudem xD.
Polecam zaglądnąć do linków w opisie. Tam są pełne teksty. Pewnie liczyliśmy słowa w inny sposób :)
@ przepraszam, jednak to był mój błąd i niektóre słowa, które podejrzewałem o zapożyczenia (brzmiały mi trochę niesłowiańsko) sprawdziłem w internecie ich etymologię i jednak były słowiańskie/polskie. Jednak jedno słowo tam nie zostało zaliczone: "cofnęły". Słowo "cofnąć" pochodzi od niemieckiego słowa "zaufen" (czyt. caufen).
A tak po za tym wszystko się zgadza.
Pozdrawiam serdecznie :)
@@paabloss9048 Wyobraź sobie, by chyba możemy sobie mówić na ty w tym kontekście, kiedy dowiedziałem się że słowo oberża nie jest polskim słowem. Co? Przecież oberek i tak ogólnie wesołe słowo. Okazuje się że to słowo pochodzi z francuskiego ‘Auberge’. Znaczy zajazd gdzie można wynająć pokój na noc albo knajpę gdzie tubylcy mogą się upić i iść do domu aby pobić żonę i dzieci.
"wywiadu nie bede czytal, bo nie ma tam niczego ciekawego" - subtelne, acz dosadne xD
Obecnie uczę się hiszpańskiego i zauważyłem kilka słów, które do nas zawędrowały z półwyspu Iberyjskiego: maczo, embargo, junta (wojskowa), mundial, telenowela, siesta, fiesta, patio, ranczo, hacjenda.
Hacjenda pochodzi z hiszpańskiego?
Telenowela i embargo na pewno nie pochodzą z Hiszpańskiego
jest 19 slow
11
Zgadłem, było 36 (9:32).
Ciekawe. Jako Polak mieszkający w angielskojęzycznym kraju od wielu lat źle oszacowałem procenty zaporzyczeń z Łaciny. Chyba za bardzo koncentruję się na tych słowach które mają wspólną łacińską etymologię. Tak, na oko, oceniłem ten procent na trochę poniżej 40. Okazuje się że jest to mniej niż połowa mojego przypuszczenia opartego na odczuciach. Ale przecież Łacina była de facto (
Polszczyzna jest zachwaszczona łacinizmami i germanizmami nawet mowie codziennej. Tutaj masz porównanie niektórych słów w porównaniu z pozostałymi językami słowiańskimi:
"decydować"
CZ: rozhodnout, BEL: rašac, UKR: vyríšuvaty, RUS: rešat', SLV i S-CHRV: odločiti, BOS: odlučiti, BUL: rešavam, MAC: odluči
"interesować"
CZ: zájem, SLVK: záujem
"sens" (a dokładniej "mieć sens")
CZ: smysl, SLVK: zmysel, RUS: smysl, SLV: smisel, S-CHRV i BOS: smisl, BUL: smisul, MAC: smisla
"próbować"
CZ: zkoušet, SLVK: pokúšat', RUS: pytát'sja, SLV: poskušati, S-CHRV: pokušati, MAC: opituva
"proponować"
CZ: navrhnout, SLVK: navrhnút', RUS: predlagát, SLV: predlagati, S-CHRV: predložiti, BOS: predloziti, BUL: predlozha, MAC: predložat
"traktować"
CZ: zacházet, SLVK: zaobchádzat', RUS: otnosítsja, SLV: ravnati
"punkt"
CZ i SLVK: bod, RUS: točka, UKR: krápka/točka, BEL: krópka, SLV i S-CHRV: točka, BOS: tačka, BUL i MAC: točka
"racja" (a dokładniej "mieć rację")
CZ: mít pravdu, SLVK: mat' pravdu, UKR: buty pravym, RUS: byt' pravym, SLV: imeti prav, S-CHRV: biti u pravu, BOS: budi u pravu, BUL: prav sam, MAC: bidi vo pravo
"smak"
CZ i SLVK: chut', BEL: hust, SLV: okus, S-CHRV i BOS: ukus, RUS, BUL i MAC: vkus
"reszta"
CZ: zbytek, SLVK: zvyšok, RUS: ostátok, SLV: ostanek, S-CHRV: ostatak, BOS i BUL: ostatak, MAC: ostatok
"opinia"
CZ i SLVK: názor, BEL: zdánnje, UKR: dumka, RUS: mnénije, SLV: mnenje, S-CHRV i BOS: mišljenje, BUL: mnénie, MAC: mislenje
"obserwuje"
CZ i SLVK: sleduje, BEL: naziraje, UKR: divitsja, RUS: smotrét', SLV, S-CHRV, BOS, BUL i MAC: gleda
"musieć"
BEL: pavínjen, RUS: dolžen, SLV, S-CHRV: morati, BUL: trjábva, MAC i BOS: mora
Łacinizmy i germanizmy mogą być praktyczne, ale na Boga, po co zaśmieciliśmy nimi nawet mowę codzienną?
By zaznać innego spojrzenia na „odchwaszczanie” polszczyzny, zachęcam zajrzeć na forum PJF, do wątku który o tym traktuje: jezykotw.webd.pl/f/index.php/topic,137.0.html
O wyprzedziłeś mnie
Bralem troche udziału w wysokopolskim na PFJ
Czystość języka jest ważna, można zapożyczać słowa ale tylko czysto slowianskie
Tokarczuk wziąłeś ??
az dziwne, ze nie bylo tam zapozyczen z j. syjonistycznego i banderowskiego
A czemu nie?
@@warmazaim bo to klamliwe scierwo jest
@@warmazaim bo to menda
Czemu ty przeciagasz slowa?
? Nie słyszę tego
Mówienie "belt" zamiast "pasek" to przejaw współczesnego, wtórnego analfabetyzmu. To że w polskim używa się obcych słów, wynikało zazwyczaj z braku danego słowa, używanie obcego słowa w miejsce istniejącego jest żenujące, żeby to jeszcze pochodziło z jakiegoś zaawansowanego języka.
Zaiste, oto o czym zawsze mówię.
"żeby to jeszcze pochodziło z jakiegoś zaawansowanego języka" - Ręce opadają.
@@mountainhobo Dlaczego _""ręce opadają"_ ?
@@uchodzcazarobkowy850 To ta polska bufonada dobija. Co, będzie wykład o Lechickim Imperium i wyższości świąt Wielkiej Nocy nad Świętami Bożego Narodzenia? Co to znaczy "żeby to jeszcze pochodziło z jakiegoś zaawansowanego języka"? Takie cywilizacyjne prymitywy, jaki język małozaawansowany w stosunku do polskiego? Tak, ręce opadają.
@@mountainhobo Zadałem Ci proste pytanie, przerosło Cię ono niestety. Dałeś popis bufonady zamiast merytorycznej odpowiedzi. Wchłanianie, a właściwie coraz częściej narzucanie polskiemu elementów prymitywnego języka takiego jak n.p. angielski jest jednym z wielu w naszych czasach aktów cofania nas w rozwoju.
Język angielski jest narzędziem skleconym na jakieś minimum komunikacji, jest nielogiczny, prymitywny, nie potrafi pracować ze słowem, co "nadrabia" jakimiś koszmarkami typu: "ja zrobił iść do sklep dzisiaj", albo "ja mieć był przeczytany komentarz od ty".
Czy naprawdę aż tak trudno było zapytać się na jakiej podstawie wysnułem moje stwierdzenie n. t. j. angielskiego?
A polski wchłaniał kiedyś łacinę i to m. in. dlatego jest jednym z najbardziej rozwiniętych sposobów komunikacji w Europie, o ile nie najbardziej. Ja oczywiście nie twierdzę, że język polski w swojej obecnej formie stanowi jakieś ostateczne spełnienie komunikacji istot rozumnych, język należy rozwijać, tak aby jak najlepiej pełnił swe zadanie, czyli komunikację pomiędzy istotami rozumnymi. A mamy całkiem sporo narzędzi, oprócz plastyczności jaką nam daje spolonizowana gramatyka łacińska, mamy także zasób dźwięków - jeden z największych wśród żywych języków. To przykre, że młodsze pokolenia nie rozumieją takich prostych faktów.
Pozdrawiam
Wojtek Przytulski
There are a lot of english and french words. Even simple words are english. Wtf
Kurcze, ta jej ksiazka, jak w sklepach cynamonowych szulca.
Nie wierzę aby Szulc używał podobnego bełkotu pseudointelektualnego.
@@Lechoslaw8546 nie chodzi mi o tekst, ale narracja jest pobobna.
@@Lechoslaw8546 chodzi mi o mistyke.
@@trzyrazya4737 Pewno się wzorowała, wie zdobyć konfitury.
Ja nie mam nic przeciwko zapożyczeniom. Jak pokazały przykłady to działo się i dzieję się cały czas. Podoba mi się jak język "wciąga" inne słowa, "przetrawia, przemiela i wypluwa" już z dodanym rodzajem, sposobem odmiany itd., zasymilowane i wrzucone w tryby naszej gramatyki. To moim zdaniem bardzo ciekawy proces i dopóki to inne słowa dostosowywane są do polskiego a nie polski do innego języka to nic nam nie grozi.
Co do języka naukowego - uważam, że język ma służyć jego użytkownikom i jeśli dane środowisko jest przyzwyczajone do tych nazw to zmiana ich spowoduje tylko zamieszanie. Więc niech fizycy sami na własne potrzeby kształtują swoje fachowe określenia, to samo informatycy, chemicy itd.
Ciekawe masz te podcasty i wiesz o czym mówisz ale dykcję masz fatalną. popracuj nad tym.
Dykcja mi się podoba, jest bardzo wyraźna i łatwa w odbiorze, natomiast wymowa jest błędna. Nie podoba mi się nieprawidłowa wymowa końcówek z samogłoskami nosowymi "ą" i "ę", wymawianymi jak OM i EM.
9:05 od kiedy niby youtuberzy jego pokroju posługują się normalnym polskim? Raczej używają jakiegoś slangu młodzieżowego
Języki zmieniają się po jakimś czasie. Slang młodych może zostać się "normalym polskim" w przyszłości.
Nie ma i nigdy nie było czegoś takiego jak "100 czysty język słowiański"...
Dokładnie, zapożyczenia pojawiają się w zasadzie od samego początku, prasłowiański też miał wiele różnych zapożyczeń.
Nawet jeśli nie było, to jest różnica między językiem zawierającym 1% zapożyczeń, a 90%. Należy dążyć do oczyszczenia polszczyzny. Język Tokarczuk to odrażający pseudointelektualny bełkot pod każdym względem. Teoretycznie jednak możemy sobie wyobrazić, że istniał kiedyś czysty język słowiański.
@@Lechoslaw8546 pokutuje wśród nas szereg uproszczeń, takich właśnie jak "czysty język" lub "czysta rasa". A co jeśli były dialekty Sarmatów, które nałożyły się na dialekty bałtyckie dialekty gockie, tworząc tym samym dialekty słowiańskie? I od samego początku były dialekty słowiańskie, które przy w miarę zbieżnej gramatyce, miały różne słowa na niektóre przedmioty, zjawiska, czy choćby potrawy?
@@kamilnowak1930 Skoro analitycy mogą /a przynajmniej twierdzą że mogą/ zrekonstruować język indoeuropejski, to o wiele łatwiej jest zrekonstruować prasłowiański. Nie jest specjalnie trudne oddzielenie wyrazów słowiańskich od zapożyczeń, pomyłki mogą się trafić, ale dotyczyć będą ułamka promille wszystkich wyrazów. " Dialekty gockie", Boże drogi ! a cóż to za wymysły , nie mamy nawet pewności czy taki język istniał, bo autentyczność rzekomych zabytków tego języka jest kwestionowana, a co dopiero ich wpływ na języki słowiańskie, to raczej język prasłowiański stanowi podstawę języków Europy i od nich pochodzi większość języków tego /i nie tylko tego/ kontynentu, a że gadające głowy nawet o tym się nie zająkną, tym gorzej dla nich.
@@Lechoslaw8546 a może dialekty gockie to po prostu to czym mówili Goci? Może właśnie ich język to przodek tego co później nazwano słowiańskimi językami? Od kiedy można nazywać je słowiańskimi? Bo ja widzę, że była Sarmacja, byli Sarmaci, na terenach zdominowanych przez Sarmatów,a potem przez Gotów, pojawiali się nagle Słowianie, więc ja raczej stawiam na to, że Słowianie to nowa nazwa na ludy tworzące się w tyglu Gotów, Sarmatów i kto tam jeszcze nie był. A analitycy to sobie mogą analizować tworząc sztuczne modele sztucznej rzeczywistości. Nikt nie wie do końca kiedy niby skończył się czas wyjścia ludzi z abstrakcyjnej izolacji w swoich językowych matecznikach. Równie dobrze języki mogły się nawzajem przenikać wielofalowo, a coś takiego jak prasłowiański, pragermanski, praceltycki, to tylko abstrakcyjne koncepcje używane politycznie, jak również w naukowej abstrakcyjnej debacie nad hipotezami przeszłości nieznanej.
Na szczęście nie wszystkie zapożyczenia, których dziś używamy muszą zostać z nami na zawsze. Weźmy chociaż słowo "ukontentowanie", które już jest archaizmem.
"Bez dwóch zdań zostało ono wypowiedziane przez osobę w wieku 60 plus, a wręcz przeciwnie przez osobę bardzo młodą." Co to za zdanie? Rozumiem przesłanie ale nie tak powinno ono brzmieć.
dziw bierze że nie ma turkizmów...
np. czapka
W jugoslowianskich językach ich pełno
Pan mówi "l" w języku polskim. Co już Pana dyskwalikyfuje. Generalnie jest chyba "dobrze". PozdrawiaM.
Przepraszam - Pan mówi z akcentem "wschodnim". PozdrawiaM
Ciekawe ale dziwnie akcentujesz.
... i przeciagasz.
I zamieniasz ą na om :)
@@deerbard Jo, dokładnie.
@@deerbard Podobno ,,ą" to nosowe ,,o", ale z jakiegoś powodu nie potrafię je w ten sposób wymówić i zawsze mówiłem je jako ,,oł"/,,om"
Znowu po narzekam na głośność muzyki tła, chociaż tyle dobrze że nikt nie śpiewa.
Mam też wrażenie udowadnianiem czym jest czysty język polski, oraz jak bardzo jest dla nas nienaturalny w mowie codziennej, nc nie wyniosłem z tego odcinka.
Nie mniej eksperymenty były ciekawe.
18:51 nie mądry, tylko przemądrzały, snobistyczny, chcący się popisać, jaki to on jest zagraniczny, europejski i światowy i w ogóle jak się brzydzi tej "zapyziałej polskości"
Jezyk Polski, a w jakim jezyku sa pisane w Polsce gazety napewno nie polskim. Artykol ktory jest sieczka trzy cztery razy powtazane to samo . Bledy w jednej linijce nie wolno wyjechac z jakichs przypadkach dwie linie dalej te same warunki ale odwrotnie. Poprostu na uslugi rzadu gazeta oglupia spoleczenstwo.
No no no widać że znalazł się profesor Miodek "Bledy w jednej linijce" przy tym to jak miód
Nie sztuczne, tylko dziane
Nie kuchenka, tylko piecyk
Nie łukowe, tylko łękowe
Poza tym nie zauważyłem innych zapożyczeń, chociaż niektóre przekłady brzmiały dość sztywno. Jak najbardziej można stworzyć język w 100 odstach słowiański, wystarczy zajrzeć do słownictwa prasłowiańskiego i skorzystać zeń. A co do liczby zapożyczeń w treści książki to naliczyłem 21.
Słownictwo prasłowiańskie nie jest tylko hipotetyczne stworzone z ,języków słowiańskich tak samo jak indoeuropejskich czy pierwszy język także równie dobrze praslowianski mógł zostać stworzony z samych zapożyczeń
Zresztą w prasłowiańskim jest mnóstwo zapożyczeń np. kъnędzь od niemieckiego kuning
lubię twoje podcasty ale za czytanie fizyki to ty się nie bierz xD wg ciebie wiązka to synonim fali?
To był eksperyment jezykowy. „wiązka” to jedno z najbardziej pasujących słów, które udało mi się znaleźć i którego pochodzenie jest słowiańskie. Ma Pan może jakiś inny przykład?
Jezusie Nazarejski, używa się czegoś, a nie coś😟
A co powiesz na to ,Mówić to nie jest Polskie słowo pochodzi z Łaciny , Movimento( Muwi-mento) ruszać się , w angielskim występuje jako Move(mów) rusz ( się , to ,etc) , gadać jest słowianskie Polskie od gaworzyć , gawarić , a gadać BoGaDać = Boga-Dać, co oznacza ze kiedy Móvimy to poruszamy tylko ustami a kiedy gadamy dajemy Boga z siebie
Już miałem subskrybować, a tu wyjechał Pan z najnowszą noblistką... ech. Trzeba było jakiś poemat Wałęsy przytoczyć.
Olga T. -- ojojoj
Wiele słów moim zdaniem niekoniecznie przeszło do jezyka polskiego z języków zachodnich. Mówię to jako osoba mająca wiedzę lingwistyczną (fakultet językoznawczy).
Oczywiście mam na myśli częściowo zrekonstruowany jezyk praindoeuropejski. Mówi się, że najbliżej do niego dziś językom bałtyckim, ale i języki słowiańskie "trącą myszką".
Wiemy to dzięki metodzie porównawczej i prawom lingwistycznym.
Ktoś powie, że przykładowe słowa a i b wcale nie są do siebie podobne, poza tym to różne rodziny językowe. Weźmy pod uwagę fakt, że język praindoeuropejski i pradziadek współczesnego języka oddzielili sie od siebie kilka tysięcy lat temu. Ten pierwszy ewoluował trochę inaczej i jego najstarszym synem jest Sanskryt, najmłodszymi jego formami posługują się współcześni Hindusi. Sanskryt jak starocerkiewny zachowaly się dla celów liturgicznych. Tak samo w poezji (co szczególnie widać w języku angielskim) nadal są używane archaizmy dla oddania piękna tekstu.
Języki europejskie przeszły inną drogę. Tak się złożyło, że także greka i łacina mają dużo słów praindoeuropejskich i mnie śmieszy, gdy słyszę, że słowo jest np. greckie czy łacińskie.
Grecy musieli mieć w dalekiej przeszłości dużo więcej wspólnego z Prasłowianami niż tylko alfabet. Kimkolwiek wtedy nie byli. Po Grekach przyszli Rzymianie, a ci chłonęli wszystko, co było po po drodze: religię, kulturę, rzemiosło, język.
W domyśle mieli też swój zasób slownictwa.
Może teoria o "perskim" czy "aryjskim" pochodzeniu Europejczyków nie jest do końca nieprawdziwa. We współczesnym Pakistanie czy Iranie mieszka wiele plemion wyglądem i językiem zbliżonych do przodków Europejczyków wschodnich i centralnych. Słyszałam o podobieństwach pomiedzy staroperskim i prasłowiańskim.
Dla zrozumienia podobieństw języków prościuteńki przykład: luc to po praindoeuropejsku "światło". Po łacinie- lux. Po angielsku- light. Po polsku mamy... połysk, błyskotkę, błyskawicę, itd. Już wyjaśniam, dlaczego.
Słowo "luc" przeszło długą drogę. Zauważyłam w języku polskim tendecję do "obudowywania" tematu słów straodawnych. Gdy odejmiemy prefix "po-", zostaje nam "łysk". Kojarzy nam się z rybią łuską, która błyszczy, a więc... się świeci. Zmiany między samogłoskami to oboczność, gdzie dochodzi do przechodzenia dźwięku w dźwięk o innej długości (umlaut), np. niemieckie fahren- fährt, lub podobnym brzmieniu, ale innym pochodzeniu (ablaut), np. szóstka-sześć (ó-e; polskie ó to długie "o"), ale są też struktury aglutacyjne. W tym przypadku trudno logicznie wyjaśnić zamianę samogłosek (np. grób-grabarz).
[*w niektorych przypadkach archaiczna liczba mnoga, np. foot-feet]
Tak bym wyjaśniła łysk- łusk.
(No może tyle, że obydwie samogłoski są wysokie i zamknięte)
W wyrazach błyskawica i blyskotka temat jest obudowany nie tylko prefixem, bo także sufixem.
Kiedy uświadomimy sobie, że współczesne "ł" pochodzi od glotalnego L (ɫ), mamy słowo... lusk. Domyślnie, na kolejnych etapach rozwoju języka "ks" zamieniło się na "sk", np. w niektórych dialektach amerykańskiego angielskiego "ask" wypowiada się "eks".
"Ks" czy po prostu "x" też się pojawiły na innym etapie rozwoju, w prasłowiańskim "x" nie istniał. Akurat "x" to przychodzień z łaciny i pojawia się rzadko np. herb Jaxa, czyli topór (angielski "axe"). Zwykle używamy zbitki "ks".
Gdy zamienimy "ks" na "k" (przed wymyśleniem greckiego dźwięku kappa, "c" pełniło rolę k, g i c, szczególnie w łacinie), mamy...
LUK, czyli... LUC.
Za wszelkie zawiłości przepraszam. Starałam się to uprościć i wyjaśnić wam, jak wiele archaizmów żyje do dziś i ma się dobrze, choć zmieniły wygląd, formę i nierzadko znaczenie. Trzeba tylko uważnie sie im przyglądać i analizować.
Uwielbiam językoznawstwo komparatywne (porównawcze) i tak naprawdę przykładów są tysiące.
Analizując słowa współczesne i archaizmy w obrębie jednego lub kilku języków, widzimy jakie procesy zachodziły i możemy zrekonstruować całe systemy językowe.
To temat szeroki jak wszechświat. A język praindoeuropejski jest niezwykły, choć dosyć ubogi. Brakuje mu tak naprawdę wielu słów, co nie dziwi, bo czasy były prymitywne, wiele rzeczy i terminologii jeszcze nie istniało, ale możemy mieć pewność, że źródeł określeń na późniejsze wynalazki tupu kombajn, bandaż (genialny przykład!) należy doszukiwać się w jednym języku, który jest jak "ojciec narodów" dla co najmniej połowy języków na świecie.
Napieršym zdymku ŭryvak mahčyma ż novaja zavietu. Napisana pa- pasejsku sa skaračeñniami. Čytaiecca liohka, škoda što tekst nie cely.
No tak...ale np krawat to słowo zapożyczone z francuskiego...a jak chciano zaproponować polską wersję to ktoś wymyślił ,,zwis męski prosty",😆😆😆😆
Krawat to przekręcona nazwa Chorwat. Narzeczone chorwackie wiązały na szyji swoim chłopcom różne zuzły by o nich pamiętali służąc w różnych krajach. O ile się nie mylę Chorwatów na zapadzie nazywają Kroatami.
Szyjnica prościej
In Slovak we mostly use the word "kravata", but we also have a synonym "viazanka", which comes from "viazať" (to tie). Even the English word for krawat is just "tie".
Przykład z falami radiowymi mocno naciągany. Czym innym jest posługiwanie się fachowym słownictwem(np w zakresie informatyki) z jakiejś dziedziny, a czym innym niepotrzebne wtrącanie anglicyzmów w mowie potocznej, "wszak Polacy nie gęsi swój język mają".
nie lubie Twojej dykcji. głos mily. popracuj nie nad techniką, ale wplywa na odbiór i flow. nie badz twardy
pod koniec miales lepszy glos
Dziękuję za komentarz. Będę się starał zwracać na to uwagę.
Pani Olga Tokarczuk nie jest nasza nowa noblistka. To jest Ukrainka z pochodzenia i przekonania (Wikipedia). i wciaz obraza Polske i Polakow. Moze warto sie douczyc Panie prowadzacy i nie rozpowszechniac propagandy lewackiej. Poza tym ciekawy film.
Bez przesady obywatelstwo ma polskie a nie ukraińskie (ogólnie mam ją gdzieś) ale nie trzeba być innego pochodzenia żeby obrażać własny kraj to niestety dość popularne ...
konkretnie w którym miejscu , przykład , cytat
Polszczyzna jak i inne języki są już stracone. Nie ma o czym gadać. Żyjemy w epoce uniwersalizmu gdzie wszystko się miesza i skleja w jedną całość. Nie tylko języki, ale też kultura i religia. Naprawdę, nie ma się z czego cieszyć bo świat będzie się robił coraz to nudny. Obecnie świat jest ciekawy bo jest nadal różnorodny, ale to tylko do czasu. Zaawansowana technologia i cybernetyka to wszystko zniszczy. Wszystko to stało się przez ekspansywną cywilizację Zachodu.
Ale nie sądzę by Angielski tak łatwo wyparł chodźby Hiszpański czy Chiński.
byc moze za 42 lata nie bedzie mialo znaczenia jakim jezykiem mowisz i zaden jezyk nie bedzie dominujacy bo te same mozliwosci technologiczne (rybka w uchu) umozliwia porozumiewanie sie miedzy ludzmi mowiacych w roznych jezykach.
@@nanotech_republika Albo to wszystko pierdyknie i wtedy "wracanie do starych korzeni" stanie się modne. Ale wątpię.
@@LordDamianus dlatego trzeba dbać o nasze dziedzictwo byśmy go nie stracili i by następne pokolenia mogły go doświadczyć.
@@ErZu_ Dałoby się to zachować gdybyśmy nie leżeli w środku Europy gdzie do dzisiaj dociera do nas wiele wpływów tylko byli samotną wyspą jak Islandia. Niestety, lubimy się integrować i mamy taki kompleks, że jak na Zachodzie coś jest modne to i u nas tak też musi być.
bez zapożyczeń tekst nie ma sensu!!!
Język SŁOWIANSKI to tz. język indoeuropejski.Od niego wszystko się zaczeło
religia rzymu tworzy 'własny' język poprawiając język naszych ojców i tak panuje nad naszą grupę etniczną