Jak brzmiał STAROPOLSKI? | Innymi Słowy #5
Вставка
- Опубліковано 30 жов 2019
- Linki: bit.ly/innymislowy5
Kanał pana Jarosława Orłowskiego: / swarog3
Fragmenty utworów należą do ich prawnych właścicieli i zostały wykorzystane wg prawa cytatu (art.29 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Wszelkie uwagi, propozycje: podcastinnymislowy (at) gmail.com
Facebook: podcastinnymislowy
Instagram: / podcast_innymi_slowy
Spotify: spoti.fi/2JzypTU
Apple Podcasts: apple.co/2BY7UU3
Prasłowiańskie słowa:
1-10, dąb, kupić, jutro, baba. zima, ty, dym, jęk, biały, widzieć
Kazania Świętokrzyskie, Kazanie na Dzień Bożego Narodzenia (około 700 lat temu):
Idzie tobie krol zbawiciel, iżby nas ot wieczne śmirci zbawił. Salvum rex faciet populum suum a pecratis eorum. Tet to, prawi, gdaż przydzie, zbawi lud swoj ot wielikich grzechow. Zawierne nicsz by nam nie mieszkać, aleby naszego zbawiciela i jego przyszcia pożędać, by on raczył togo dnia w na]sza sirca zawitać i nas wrogow naszych widomych i niewidomych uchować. O nichże mówi Jeremijasz:
Wystąpając z miasta Corrozaim, nieprzyjaciele, to są diabli, wrodzy człowieka grzesznego, głos są, prawi, skruszenia usłyszeli: pośpieszycie się, a kamoć na suszy będziecie siedzieć, iżbyście dusze wasze zdręki wrogów waszych diabłow zwolili, widzcie, bracia miła, zbawienie, widzcie wielikie Syna Bożego przyjaźni. To słowo Oorrozaim wyprawia się: tajnica moja mnie, a znamionuje się sirce tajnymi grzechy skalano i ot togo zbawiciela złymi uczynaniami.
Bogurodzica:
Bogurodzica dziewica,
Bogiem sławiena Maryja.
U twego syna, Gospodzina,
matko zwolena, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kyrie eleison.
Twego dziela Krzciciela, Bożycze,
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jenoż prosimy:
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kyrie eleison.
Biblia Jakuba Wujka, I Księga Kronik, Rozdział 17, wersety 1-5 (około 400 lat temu):
A gdy mieszkał Dawid w domu swym, rzekł do Natana proroka: Oto ja mieszkam w domu cedrowym, a skrzynia przymierza PANSKIEGO jest pod skórami. I rzekł Natan do Dawida: Uczyń wszytko, co jest w sercu twoim, abowiem Bóg jest z tobą. Onej tedy nocy zstała się mowa Boża do Natana, mówiąc: Idź a powiedz słudze memu Dawidowi: To mówi PAN: Nie będziesz ty mnie budował domu ku mieszkaniu. Abowiemem nie mieszkał w domu od onego czasu, któregom wywiódł Izraela, aż do dnia tego, alem zawsze odmieniał miejsca przybytku i w namieciem mieszkał ze wszytkim Izraelem.
Dla porównania: Biblia Tysiąclecia, I Księga Kronik, Rozdział 17, wersety 1-5:
1 Gdy Dawid zamieszkał w swoim domu, rzekł do proroka Natana: «Oto ja mieszkam w pałacu cedrowym, Arka zaś Przymierza Pańskiego pod zasłonami namiotu!» 2 Natan powiedział do Dawida: «Uczyń wszystko, co zamierzasz w sercu, gdyż Bóg jest z tobą». 3 Lecz tejże samej nocy Bóg skierował do Natana następujące słowa: 4 «Idź i powiedz mojemu słudze Dawidowi: To mówi Pan: Nie ty zbudujesz mi dom na mieszkanie. 5 Nie mieszkałem bowiem w domu od dnia, w którym wywiodłem Izraela, aż do tego dnia, ale przechodziłem z namiotu do namiotu lub przybytku.
#InnymiSlowy #polski #jezyk
Drodzy, jestem Białorusinem. Rozumiem prawie wszystko z tego tekstu! Jakie jest to niesamowite, że my jesteśmy bliżej niż się wydaje ;)
Jestem z Serbii, i rozumiem wszystko, tylko po wiedzieniu serbskiego. Myślę że serbski i polski kiedyś na poważnie to byli jednym językem. Zacząłem uczyć się mówić po polsku przed 2 mś, więc przepraszam dla gramatykę. Szacunek dla naszych braci, na podcast sub pewni! 👊
Pozdrav z Čech, díky za tohle video, skvěle je rozumět. On je fakt, že Polák a Čech v 14 - 15 století nepotřebovali tlumočníky. Polsky rozumím i mluvím slušně, leč gramatika má rezervy, proto píšu v rodném jazyce. Díky!
Pozdrawiam z Białorusi, braci!
In Ukraine of 21 century i understand almost everything in medievel Polish. Slavic languages are amazing.
Jestem z Rosji. I start studying Polish not so long ago, but as a Russian I can understand about 70-80% of staropolski tekst. That's amazing, greetings to you, Poles <3
Spojrzałem. To było bardzo interesujące. Pozdrowienia od mieszkańca Białorusi. Было цікава.
Potrafię komunikować się w kilku językach - między innymi po rosyjsku i słabo po ukraińsku.
Wreszcie usłyszałem Bogurodzicę tak jak powinna prawdopodobnie brzmieć i (poza ty, że brzmi lepiej) to zacząłem rozumieć rzeczy, których nikt nie potrafił mi zobrazować w liceum ponad dwadzieścia lat temu... Na czym mogła polegać poezja antyczna. Tak sobie słucham, porownuję i nagle... Bang!
Mieszkam w Kielcach i jak pojadę w Góry Świętokrzyskie, to ludzie do tej pory tak mówią jak na tych kazaniach. Czasami to trudno ich zrozumieć tak bełkoczą. Oczywiście są trzeźwi. Niektórzy nie mogą się pozbyć tej gwary i wpadają w kompleksy, a to jest po prostu staropolski język. Powinni być dumni.
Naprawdę lubię ten staropolski język, kojarzy się z dziadkami i poczuciem bezpieczeństwa
Mój ś.p. ojciec (rocznik 1917) własnie tak czasami wymawiał "ł" - nie zdarzało mu się to często ale było bardzo charakterystyczne. Podobnie trochę inaczej wymawiał "ch" i h. Była to bardzo delikatna różnica, ale do odróżnienia.
Fascynuje mnie dlaczego polski zmienił się bardziej niż inne języki słowiańskie przez wieki. Takie mam przynajmniej wrażenie. Ludzie tutaj piszą z innych krajów,że bardzo dobrze rozumieją polski staropolski. I jest dużo słów, które u nas są już arachizmami, a w innych językach normalnie funkcjonują. Dlatego im większy ma się zasób słownictwa i im lepiej zna się polski, tym łatwiej jest się dogadać np ze Słowakami. Mam ich w pracy sporo i rozumiem ich lepiej dzięki temu, że znam duzo archaizmów, niż np mój chłopak, który potrzebuje więcej wyjaśnień. Po za tym inne języki są wciąż takie... Śpiewne? Dużo bardziej akcentują różne słowa, te ich kreseczki nad literkami wciąż słychać. U nas jest tak.. płasko? Dlatego Słowacy, czy czesi szybciej uczą się polskiego,niz w drugą stronę. Więcej rozumieją od razu ze słuchu. Jakby polski był uposzczony bardzo.Ja musiałam się osłuchać z czesmim i slowackim akcentem, początkowo nie rozumiałam praktycznie nic. A teraz rozumiem większość, chyba, że ktoś mówi z prędkością światła. Tak więc ciekawi mnie dlaczego polski sie tak wypłaszczył. Wciąż w różnych stronach Polski mówi się gwarą przypominającą staropolski, ale to już szczatkowe, przemijające.Moja rodzina z Zakopanego intonuje słowa w taki sposób jak lektor Bogurodzicę.Kiedyś myślałam, że język się wypłaszcza z lenistwa, dla wygody. Ale później zobaczyłam inne języki słowiańskie, które mniej zatraciły swojej swoistości, jakby szly w stronę wypłaszczenia wolniej? Jesli tak, to dlaczego? A może chodzi cos zupełnie innego?
Służyłem w MSW, w dniu przysięgi wojskowej śpiewaliśmy Bogurodzicę. Ale dziś poznałem genezę i prawidłową wymowę. Dziękuję
Ogólnie to fajną kwestią jest, że wiele wspólnych słów słowiańskich, które w polskim stały się archaizmami istnieją i mają się dobrze w innych językach. Na przykład nynie, wielmi, czysło, sioło. Wszystkie są dokładnie tymi słowami, z których korzystamy w międzysłowiańskim :D
Bravo brate pozdrav od Yugoslavije <3
intonacja staropolskiego brzmi jak współczesna wymowa czeskiego czy słowackiego.
14:56
Ja słyszę w tej piosence z lat trzydziestych dwudziestego wieku jeszcze wymowę "śywiat"... znam taką jeszcze z lat osiemdziesiątych pośród rodowitych warszawiaków. Moja koleżanka przedstawiała się "Agynieszka". Teraz już dawno nie slyszałam 🙁