Krwawe zaćmienia i wulkany - Ścięgno elektroniczne - Piękne błotko | Czytamy naturę

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 14 тра 2023
  • W 165. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
    1) 01:03 nowej, lepszej chronologii wybuchów wulkanów w latach 1100-1300, opracowanej na podstawie opisów zaćmień Księżyca;
    2) 10:49 biotechnologicznym zamienniku ścięgna, wyposażony od razu w elektronikę;
    3) 17:15 pięknym ekosystemie zorganizowanym wokół rozsychającego się błota.
    Źródła:
    1) Guillet, S., Corona, C., Oppenheimer, C., Lavigne, F., Khodri, M., Ludlow, F., ... & Stoffel, M. (2023). Lunar eclipses illuminate timing and climate impact of medieval volcanism. Nature, 616(7955), 90-95. www.nature.com/articles/s4158...
    2) Sun, M., Li, H., Hou, Y., Huang, N., Xia, X., Zhu, H., ... & Xu, L. (2023). Multifunctional tendon-mimetic hydrogels. Science Advances, 9(7), eade6973. www.science.org/doi/10.1126/s...
    3) Zhang, K., Yan, J., He, Q., Xu, C., van de Koppel, J., Wang, B., ... & Liu, Q. X. (2023). Self-organized mud cracking amplifies the resilience of an iconic “Red Beach” salt marsh. Science Advances, 9(18), eabq3520. www.science.org/doi/10.1126/s...
    Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.
  • Наука та технологія

КОМЕНТАРІ • 71

  • @emakarena9434
    @emakarena9434 Рік тому +16

    Panie Łukaszu, za każdym razem oglądając Czytamy Naturę nie mogę wyjść z podziwu jak wyśmienicie potrafi Pan przekazać fenomen każdego z artykułów, o których Pan opowiada i rzucić nowe światło na sens nauki oraz ukazać jej piękno. Szczerze za to dziękuję!

  • @lucjagerlach9513
    @lucjagerlach9513 Рік тому +2

    dobre To jest ! Dzieki

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 Рік тому +4

    Ładna ta hipoteza Gai. Jakiś czas temu pisali o tym w Polityce. Co do ścisłowców i humanistów, to zawsze uważałam, że to kwestia tylko i wyłącznie dobrych nauczycieli z tych przedmiotów. Dzięki:)

  • @waldemarbiaek3549
    @waldemarbiaek3549 Рік тому

    Dziękuję i pozdrawiam.

  • @emiver7892
    @emiver7892 Рік тому +6

    Wszystko się zgadza.
    80 MPa to 815,8 kg/cm²
    a Kevlar to nazwa handlowa tych aramidów z których przędzie się włókna o wysokiej wytrzymałości na rozciąganie

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza Рік тому +5

      Uff. :) Z kevlarem i aramidem też mi coś w głowie nie do końca pasowało, dzięki za doprecyzowanie.

    • @Nevrax1990
      @Nevrax1990 Рік тому

      Bardzo się cieszę, że bez lipy 😅

  • @estelasanchez7505
    @estelasanchez7505 Рік тому +2

    Pozdrawiam serdecznie z Wiednia

  • @nihilistycznyateista
    @nihilistycznyateista Рік тому +2

    Ja miałem odwrotnie - jestem ścisłowcem po mat-fizie i studiowałem na Wydziale Nauk Humanistycznych, na uczelni do tego rolniczej, bo SGGW.

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna1 Рік тому

    Oczywiście, że Gaja. Dziękuję, pozdrawiam.😀

  • @Mieczywsad
    @Mieczywsad Рік тому +1

    Tak się składa, że zajmuję się zbieraniem szparagi. Żeby dojrzeć ją w ziemi, należy zwracać uwagę właśnie na pęknięcia na grządce uprawnej.
    Najgorzej gdy przechodzimy z jednego wyeksploatowanego pola (wczesnego) na drugie - późniejsze, bowiem te czeka dłużej na aktywację, tj.: folia, która leży na grządkach ma dwie strony: czarną i białą. Dotychczas, pole oczekujące jest na białej stronie folii, a gdy chcemy sprawić by pod wpływem ciepła szparaga urosła szybciej, to przewracamy na czarną stronę i tak pole "aktywuje" się do zbierania.
    A teraz do meritum...Oczekujące pole zdąży narobić takich fest podłużnych pęknięć, bo wszystkie pąki szparagi zdążą na dnie kopca się przygotować do wykwitu. Szparagi sadzone są co 20 lub 30 cm, każda sadzonka ma przynajmniej po kilka pąków z których szparagi pną się w górę.
    -Na wczesnym polu pęknięcia są niewielkie i pojedyncze, zatem łatwo wypatrzeć potencjalny łup do wycięcia. Natomiast w tym wypadku mamy do czynienia z długim, nawet na kilka metrów pęknięciem i nie wiadomo gdzie dokładnie kopać, by żwawo zebrać do koszyka szparagę. Wiąże się to z dodatkową pracą, często kopaniem na ślepo.

  • @monas1510
    @monas1510 Рік тому +1

    ❤❤❤

  • @pawelperkowski1971
    @pawelperkowski1971 Рік тому +1

    Można by zinterpretować te piki na wykresach SO2 jeszcze na dwa sposoby:
    1. Wrota piekielne się od czasu do czasu otwierały
    albo
    2. Wyłączali okresowo filtry wyłapujące SO2 na kominach elektrowni i ciepłowni...

  • @tyrantyranski9303
    @tyrantyranski9303 Рік тому +1

    "Zas Rodzer wystapi jako: pol papuga, pol mezczyzna, pol kobieta a 3/4 borsuk. Byly murzynski kaznodzieja bigamista, ktorzy nigdy nie nauczyl sie grac na bandzo, chociaz bral prywatne lekcje a nawet uczeszczal do szkoly muczycznej. Fan Monty Phytona Pozdrawia 😊

  • @jacekswiech530
    @jacekswiech530 Рік тому +1

    Nareszcie.

  • @x64Joxer
    @x64Joxer Рік тому

    dzięki

  • @flepix
    @flepix Рік тому +2

    Siadam. słucham. Dawaj co masz!
    EDIT: To chyba szło bardziej w stylu "Pokaż mi co masz!" - Futurma

  • @gonzogorf7019
    @gonzogorf7019 Рік тому +2

    4:45 XD taaa mina!!

  • @daisytvt
    @daisytvt Рік тому +1

    Te ścięgna i żele brzmią jak z Cyberpunka. Niedawno czytałam Cyberpunk:Przebudzenie i był taki hydroplast, który przez pewien okres był w stanie bezproblemowo "łatać" dziury w ciele człowieka, a w książce materiał był użyty aby uratować mózg jednego z bohaterów... Niesamowita sprawa jak blisko jesteśmy cyberpunkowej technologii...

  • @zenonpompka
    @zenonpompka Рік тому +1

    💪

  • @leszekostachowski549
    @leszekostachowski549 Рік тому +2

    Są jeszcze teorie jak o datowaniu węglem, że w księgach historycznych są spore braki i dokładki, jak humamolom nie pasowały do teorii, wydarzenia z ektoplazmy, to wycinali i łatali podobno nawet i po kilka setek, dla świętego spokoju..

  • @blecznkinsan
    @blecznkinsan Рік тому +1

    git

  • @figarybka1393
    @figarybka1393 Рік тому +4

    Co jest piękniejszego niż rdest? No chyba tylko bylina rdestu, bo rzadziej występuje.

  • @tadeuszjedrkowiak3161
    @tadeuszjedrkowiak3161 Рік тому +1

    Bardzo mi się podoba Twój sposób myślenia i narracji!

    • @janamelja
      @janamelja Рік тому

      Proponuję by Pan wygooglal sobie kim jest ten Pan 😅
      Będzie zdziwienie ..naaaa bank

    • @janamelja
      @janamelja Рік тому

      Łukasz Łamża
      dr. Łukasz Łamża

    • @janamelja
      @janamelja Рік тому

      I jeszcze jedno
      Czytamy nature - (nie naturę)
      to dokładny opis tego skąd ta narracja, która się tak podoba.
      "Nature" - to tytuł pisma naukowego gdzie publikują naukowcy pretendujący do Nobla

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza Рік тому +1

      A dziękuję, miło. :)

  • @kanazuska957
    @kanazuska957 Рік тому +2

    A propos tej ostatniej kwestii ,to podobne spojrzenie miał chyba Aleksander von Humboldt.

  • @kubacski8454
    @kubacski8454 Рік тому

  • @leszekostachowski549
    @leszekostachowski549 Рік тому +1

    Modelować jak na razie to można samo nie chodziki, samo nie lociki, albo powiedzmy siebie.. Tu możemy domniemywać, dociekać, ustalać,.. dla prekognicji.. Co prawda lokalnie coś tam już dłubiemy podobno z klimatyzacją pogody, ale czyt to nie jest jak z efektem motyla?

  • @maciejs3567
    @maciejs3567 Рік тому +3

    w 3/4 borsuk... ktoś tu się porusza w uniwersum LCMP :D

  • @gregorius790
    @gregorius790 Рік тому +3

    👍

  • @hedexpl
    @hedexpl Рік тому +1

    Material jak zwykle super, ale biomimetyka to naśladownictwo natury, bioakceptowalnosc to wtedy gdy ciało tego nie odrzuca :)😊

    • @qj0n
      @qj0n Рік тому

      Ja raczej spotkałem się z określeniem "biokompatybilność"

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski5473 Рік тому +1

    Ciekawie🌃😯!?#pozdrowienia✋ps. Astrofaza przy okazji✨

  • @krzysztof4994
    @krzysztof4994 Рік тому

    Tak jak kilka odcinków temu mówiłeś o kolonizowaniu ziemi przez rośliny, na miejscu pozostałym po zniknięciu lodowca.

  • @slawek277
    @slawek277 Рік тому +2

    Słucham

  • @annaelizabet
    @annaelizabet Рік тому +1

    W latach 90-tych XX w. księżyc w czasie zaćmienia był brunatny i naukowcy to zjawisko łączyli z erupcją wulkanu. Ciekawe czy w lodzie też jest to zapisane?

  • @twojsasiad8214
    @twojsasiad8214 Рік тому +2

    Witam

  • @siemiwidzi
    @siemiwidzi Рік тому +11

    Borsuk wygrał 😂

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza Рік тому +1

      A jakoś tak mi z ust spłynęło. :)

    • @Potimus_Ripme
      @Potimus_Ripme Рік тому

      ​@@LukaszLamza kojarzycie te polską piosenkę gdzie śpiewają "james, james, lovelock"? :D

    • @borsuczek
      @borsuczek Рік тому

      Co wygrałem? 😎

  • @olowrohek9540
    @olowrohek9540 Рік тому

    Super 👌
    A co wiemy o meteorycie Pultuskim ponoc byl to najwiekszy deszcz meteorytow w histori .
    Resztki urzednicy carscy zabrali do Petersburga bardzo ciekawe
    Malo sie o tym mowi

    • @janamelja
      @janamelja Рік тому

      Jeżeli urzędnicy i z Rosji to to nie był meteoryt Poltuski
      ...to Tuska było .
      To Tusk nie Póltusk ...
      ..tak że tak ..taka sytuacja

    • @olowrohek9540
      @olowrohek9540 Рік тому

      @@janamelja tys prowda

  • @stanjarmolowicz
    @stanjarmolowicz Рік тому

    ciekaw jestem jaki pogląd ma Pan Lukasz na temat sprawności silnika rakietowego w próżni .
    a nie owijajac w bawelne czy mozliwe bylo ladowanie na ksiezycu czegokolwiek "wystrzelonego "z naszej planety bez możliwości wyhamowania w atmosferze której to nie ma księżycu .
    ..szybkość obiektu wielokrotnie większa od pocisku snajpera

  • @SlawomirRajman8817
    @SlawomirRajman8817 Рік тому +1

    Cześć

  • @wawrzynieckorzen78
    @wawrzynieckorzen78 Рік тому

    Czyli czerwony zachód Słońca to jednak kwestia rozpraszania światła a nie różnic w kącie załamania (jak w przypadku pryzmatu)?

  • @pawkapawka-yv1np
    @pawkapawka-yv1np Рік тому +1

    Jeśli uznamy mrowisko za żywy organizm, a tak się je traktuje, to właściwie całą Ziemię powinniśmy uznać za organizm. Przynajmniej fragment zamieszkały przez organizmy.

  • @honestly7
    @honestly7 Рік тому +1

    A jakby wyglądało zaćmienie księżyca, gdyby obserwator był na księżycu? Co by widział patrząc na Ziemię? "Czerwoną lampkę"?

    • @arkadym
      @arkadym Рік тому

      Raczej czerwony pierścień

  • @over-kill8778
    @over-kill8778 Рік тому +1

    #165

  • @LukaszApaczKielin
    @LukaszApaczKielin Рік тому +4

    Alleluja! Od rana czekam =)

  • @HybrydaLudzkichLosow
    @HybrydaLudzkichLosow Рік тому +2

    10N to 1kg?

    • @HybrydaLudzkichLosow
      @HybrydaLudzkichLosow Рік тому

      Na cm2

    • @emiver7892
      @emiver7892 Рік тому +1

      @@HybrydaLudzkichLosow no tak, i nie na cm², po prostu 1 kg to u nas na Ziemi 9,81N ~ 10N

  • @TuskaDogLover
    @TuskaDogLover Рік тому

    The blood moon rises once again. Please be careful, Link!

  • @krzysztof8095
    @krzysztof8095 Рік тому +4

    * Czarny Księżyc więc będzie głód.
    Zapylenie atmosfery = niższe temperatury = ostrzejsza zima i krótszy okres wegetacji = pusto w kuchni = sąsiad zaczyna na przednówku wyglądać apetycznie.
    Jaś i Małgosia nie bez powodu mieli iść na rożen w kuchni starej wiedźmy. (baśnie to takie przetrawianie historycznych traum w tym przypadku kanibalizm w czasach głodu)
    * Tylko czekam aż technologia pozwoli "odbudować" w laboratorium obcięty palec, albo choćby opuszek palca.
    Kawałek kostki, trochę mięśni, skóry i parę parę centymetrów naczyń krwionośnych.
    * Gaja jest tak samo żywa jak żywe są wirusy i poszczególne organella komórek.
    Poziom złożoności zjawisk geologicznych, atmosferycznych, hydrologicznych
    i cała reszta tej nieożywionej maszynerii dzięki której funkcjonujemy na Ziemi,
    oraz liczba zależności pomiędzy nimi ...
    ... Ziemia to komórka a My to takie wirusy (symbiotyczne, albo chorobotwórcze - zależnie od światopoglądu)
    Z perspektywy Galaktyki jesteśmy nieistotni.
    Nazwanie nas "pyłkiem kurzu" byłoby szczytem arogancji.
    Wystarczy że Słoneczko mocniej pierdnie i nas zeskwarczy na chrupko. Jak te kłaczki z dawno nieużywanej Farelki.
    Załączysz do prądu i tylko dymek, smrodek i ewentualnie mała iskierka.

    • @pantrubadurztczewa7105
      @pantrubadurztczewa7105 8 місяців тому

      "Tylko czekam aż technologia pozwoli "odbudować" w laboratorium obcięty palec, albo choćby opuszek palca"
      Natura to potrafi, w niektórych przypadkach nawet u 7-8 letnich dzieci chyba, w sensie nie cały, ale ten ostatni segment chyba, a przynajmniej niemałą jego część

    • @krzysztof8095
      @krzysztof8095 8 місяців тому

      @@pantrubadurztczewa7105
      7-8 letnie dzieci. W XIX wieku może jeszcze były dzieciaki w tartakach a tam tnie się palce na potęgę. ... (tatuś przyszyj paluszek bo odpadł)
      Obecnie to tylko w rolnictwie. Co sezon jakiemuś dzieciakowi a to rękę sieczkarnia urwie, a to wyleci drugą stroną rozdrabniarki.
      Ja mówią o dorosłych.
      Trzydziestolatkowi palec ucięty wyrzynarką nie odrośnie.

  • @user-mx8ms2kb1p
    @user-mx8ms2kb1p Рік тому

    Co ma piernik do wiatraka..?
    ... Mąke....

  • @sebaxboro4025
    @sebaxboro4025 Рік тому +2

    Pan komentarze blokujesz. To i nie ma sensu tu być.

    • @MrCytrus89
      @MrCytrus89 Рік тому +4

      Jeśli Twój komentarz zawierał link, lub jakieś ordynarne słowa, to UA-cam sam go z automatu zablokował.

    • @sebaxboro4025
      @sebaxboro4025 Рік тому

      @@MrCytrus89 napisałem tylko "Gooogle kom". Bez komentarza

  • @GraczPierwszy
    @GraczPierwszy 11 місяців тому

    obserwuje twoje gadania od jakiegoś czasu i powiem tak, dużo gadani ale nic z tego nie widać w realu, ładne rysunki ale co wnoszą do realnego świata, blablabla, gadanina i nic więcej, ale spoko, lepsze to niż tik tok

  • @grazynadabrowska4146
    @grazynadabrowska4146 Рік тому

    wszczepiane układy elektroniczne -- hmm, to pachnie wstępem do totalnej inwigilacji, gorzej - totalnego zniewolenia. Nie posłuchasz nas - to ci zdalnie wyłączymy ścięgna i padniesz! (dosłownie). Piękne czasy...

  • @QlturalnaMaszyna
    @QlturalnaMaszyna Рік тому +1

    GPS mamy przecież w szczepionkach, nie potrzeb wszepiać w sztucznych ścięgnach ;-)

  • @robertkaminski1781
    @robertkaminski1781 Рік тому +1

    no i co z tego ze Pan fizyke studiowała ?. Skoro Pan sie ostatecznie dziennikarstwem naukowym zajmuje. Jak widać natura to natura... To nie jest tak ze humanista nie moze sie nauczyć matmy, tylko po prostu ci ludzie wybierają inne rozrywki...