Drukujemy żywe ciało - Inżynieria grzyba - Archeologia łuku i strzały | Czytamy naturę

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 5 бер 2023
  • W 156. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
    1) 01:07 badaniach nad hubą - jak wygląda pod mikroskopem i dlaczego interesują się nią inżynierowie;
    2) 11:55 kolejnym kroczku naprzód na drodze ku drukowanym organom: tym razem drukujemy naczynia krwionośne;
    3) 19:03 eksperymentach z paleolitycznymi grotami: czasem trzeba po prostu strzelić w kozła.
    Źródła:
    1) Pylkkänen, R., Werner, D., Bishoyi, A., Weil, D., Scoppola, E., Wagermaier, W., ... & Mohammadi, P. (2023). The complex structure of Fomes fomentarius represents an architectural design for high-performance ultralightweight materials. Science Advances, 9(8), eade5417. www.science.org/doi/10.1126/s...
    2) You, S., Xiang, Y., Hwang, H. H., Berry, D. B., Kiratitanaporn, W., Guan, J., ... & Chen, S. (2023). High cell density and high-resolution 3D bioprinting for fabricating vascularized tissues. Science Advances, 9(8), eade7923. www.science.org/doi/10.1126/s...
    3) Metz, L., Lewis, J. E., & Slimak, L. (2023). Bow-and-arrow, technology of the first modern humans in Europe 54,000 years ago at Mandrin, France. Science Advances, 9(8), eadd4675. www.science.org/doi/10.1126/s...
    Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.
  • Наука та технологія

КОМЕНТАРІ • 91

  • @piortpiasecki3033
    @piortpiasecki3033 Рік тому +14

    Przypomniało mi się stare powiedzenie: "Mądrego to i przyjemnie posłuchać". 🙂Pozdrawiam.

    • @myoniwy
      @myoniwy Рік тому +5

      Prawie jak "Lepiej z mądrym zgubić niż z głupim znaleźć."

  • @tomaszszcz1680
    @tomaszszcz1680 Рік тому +8

    Bardzo ciekawa sprawa z tymi grzybami... Od razu skojarzyły mi się te struktury włókniste z fibrobetonami. Dodanie włókien do betonów znacznie zwiększa wytrzymałość na rozciąganie i ściskanie

  • @luckylukas3506
    @luckylukas3506 Рік тому +1

    Najlepsza audycja o ciekawostkach naukowych. A seria o energii atomowej to mistrzostwo.

  • @agnieszkazebrowska5567
    @agnieszkazebrowska5567 Рік тому +2

    Mega ciekawy film 👍
    Jak zawsze zresztą ;)
    Dzięki serdeczne :)

  • @piotrk2639
    @piotrk2639 Рік тому +3

    Huba :D... Mam taką małą refleksję. Za dzieciaka robiłem z huby hubkę do krzesiwa. Masa roboty. Zebrać, obskrobać, namoczyć, wysuszyć, odpowiednio ugotować. Bardzo dużo roboty by uzyskać kieliszek może dwa hubki. Mam wrażenie, że za dzieciaka się tego nie kalkulowało, robiło się bo to fajne. A, że efektem może będzie za dwa tygodnie tylko małe ognisko gdzieś w lesie .... nieważne.
    Myślę że trochę mi tego brakuje teraz... braku kalkulacji, że za dużo pracy, za bardzo męczące.

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna1 Рік тому +2

    Poniedziałki są super! Dziękuję, pozdrawiam.😀

  • @bartstelmach329
    @bartstelmach329 Рік тому +3

    Dziękuję za , jak zwykle , interesujące treści :) podrawiam serdecznie

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 Рік тому

    Bardzo ciekawe😀

  • @Potimus_Ripme
    @Potimus_Ripme Рік тому +8

    Jeszcze trochę i będą recenzje nagrywane na zewnątrz :) springs around the corner

  • @beatakozowska6657
    @beatakozowska6657 Рік тому +1

    Dzieki za kolejny bardzo interesujacy program

  • @keczub2456
    @keczub2456 Рік тому +1

    17:10 Nie wiem jakim cudem ale trafiłem z tą odległością idealnie 😄

  • @user-pr2tl7jk2y
    @user-pr2tl7jk2y Рік тому

    dziękuję

  • @Potimus_Ripme
    @Potimus_Ripme Рік тому +2

    Groty Panie Łukaszu a nie ostrza :)
    Jestem fanem "czytamy nature"!

    • @jacekswiech530
      @jacekswiech530 Рік тому

      No, ale czy 50000 lat temu wiedzieli, że te małe ostrza to są groty?

  • @nibarak2261
    @nibarak2261 Рік тому

    Pozdrawiam 👍

  • @samandar1846
    @samandar1846 Рік тому +2

    Dużo dobrej kawy i dziękuję za kolejny odcinek !

  • @zbigniewgotkiewicz
    @zbigniewgotkiewicz Рік тому +5

    Ciekawe czy filc i niemiecka nazwa grzybów czyli Piltze mają coś wspólnego.

  • @majster893
    @majster893 Рік тому +1

    Grzybki super sprawa!

  • @celestial3681
    @celestial3681 Рік тому

    Kochamy cie

  • @kubacski8454
    @kubacski8454 Рік тому +1

    Brakowało tylko aby Pan Ślimak dogadał się z Państwem od sztucznej kaczki i strzelał z łuku do sztucznych mamuciątek. Odcinek 👍

  • @bananczarny
    @bananczarny Рік тому

    Zaciekawiłeś mnie 🤔

  • @prasentis
    @prasentis 7 місяців тому

    Pełen uznania komentarz dla zasięgów

  • @teresalesniak4521
    @teresalesniak4521 Рік тому +2

    Skąd pochodzą te żywe komórki?

  • @zenonpompka
    @zenonpompka Рік тому

    💪

  • @blecznkinsan
    @blecznkinsan Рік тому

    git

  • @jacekswiech530
    @jacekswiech530 Рік тому

    Łukasz Łamża na prezydenta !!!!

  • @pawelperkowski1971
    @pawelperkowski1971 Рік тому +1

    Chciałbym usłyszeć jak po fińsku fiński naukowiec Pylkkanen czy Paananen mówi "Kurde jak wygląda tak naprawdę huba"?

  • @bimbaldin8550
    @bimbaldin8550 Рік тому +7

    Moim zdaniem te grotu od strzał z ostatniego artykułu to tak naprawdę groty do dziecięcych włóczni. Kiedyś pewnie było sobie takie plemię wygnanych inteligentnych siedmiolatków i to właśnie ich sprawka. xD

    • @wuhazet
      @wuhazet Рік тому

      A może to były strzały od kuszy...? 🤔

  • @parapeciak11
    @parapeciak11 Рік тому

    Ta muzyka w tle to "time to say goodbye" jeżeli się nie mylę. Rozproszyła mnie zupełnie :v

  • @olowrohek9540
    @olowrohek9540 Рік тому

    Super 👌 praca
    A czy bedzie o meteorycie Pultuskim ponoc byl to najwiekszy deszcz meteorytow w histori

  • @xarax7950
    @xarax7950 Рік тому +1

    Ludovic Slimak, nazywa się Ślimak

  • @samahid1
    @samahid1 Рік тому

    Na Arte jest dokument od grzybach w którym jest fragment o chłopaku badającym huby jako budulec.

  • @SpokoSpoko
    @SpokoSpoko Рік тому +1

    Slimak i do tego Francuz 🙂

  • @Tomasz_Kowalski
    @Tomasz_Kowalski Рік тому

    Bardzo ciekawy odcinek.

    • @loopilop100z8
      @loopilop100z8 Рік тому

      Jezu jak dobrze, że death is not the end. Już się bałem.

    • @Tomasz_Kowalski
      @Tomasz_Kowalski Рік тому +1

      @@loopilop100z8 jest końcem.

    • @loopilop100z8
      @loopilop100z8 Рік тому

      @@Tomasz_Kowalski jest początkiem Twojego życia.

    • @loopilop100z8
      @loopilop100z8 Рік тому

      @@Tomasz_Kowalski Jeszcze raz tak napisz a odbiorę sobie życie.

    • @loopilop100z8
      @loopilop100z8 Рік тому

      @@Tomasz_Kowalski Nie ma czegoś takiego jak koniec.

  • @mrtkz
    @mrtkz Рік тому

    Proszę informację na temat wirusa syberyjskiego o którym dzisiaj piszą jakoby nowa pandemia - plis plis plis

  • @fizykanieistnieje6030
    @fizykanieistnieje6030 Рік тому

    Łamża spoko ziomek

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski5473 Рік тому

    🌃😯!?#pozdrowienia Wszystkim🌹✋

  • @sawo9546
    @sawo9546 Рік тому +1

    "Drukujemy żywe ciało" kto jeszcze skojarzył z "Piąty element"(1997) i drukowanie Lilu 220tyś chromosomów etc. ;)

  • @Edixonedi
    @Edixonedi Рік тому +1

    Bądź zdrów dobry człowieku filcowłosy. ad 1. HUBA! HUBA!: Chwała reducentom. Cóż las by bez was znaczył? ad2. Druk światłem, świetny pomysł. Oświecony umysł trzeba mieć żeby na to wpaść. ad3 . Konwergencja rzucam na rybkę. Chociaż pewnie się nie pomylę. Duży SZACUNEK dla eksperymentatorów za ogromną pracę na rzecz nauki.

  • @slawek277
    @slawek277 Рік тому

    Cześć

  • @trollpaleontologiczny1981
    @trollpaleontologiczny1981 Рік тому +1

    Marzy mi się wątroba z drukarki 3D. Aktualną mógłbym wysłać na zasłużone wakacje i odpoczynek xD

  • @katogoria
    @katogoria Рік тому +1

    Wygląda że jeśli Rosja zechce kontynuować wojnę, obydwie strony będą potrzebowały krzemienia.

  • @marcinwawa87xxx53
    @marcinwawa87xxx53 Рік тому

    Ja zamawiam nową parę oczu i zęby

  • @Potimus_Ripme
    @Potimus_Ripme Рік тому

    "Materiały grzyboidalne" :D
    "Z owocników wypadają te... Spory."
    Jesteś najlepszy! Każdy z Tobą poniedziałek nabiera barw ^_^

  • @MondrianAtawiz
    @MondrianAtawiz Рік тому

    Strzelałem, że będzie 20 mikrometrów. Pomyliłem się o rząd wielkości. Wystarczy co 200 mikrometrów naczynie krwionośne.

  • @quan-chi
    @quan-chi Рік тому

    wiadomo, ze w Afryce najwcześniej walono z łuku, a jaknz Azją, Austrią czy Ameryką?

  • @shephronqpan
    @shephronqpan Рік тому

    Całkiem oryginalna architektura osobowości (pomyślałem). However...cependant... No właśnie. Po 20 latach w UK (bilingual)... ok..4 lat temu odkryłem, że to nie j.francuski był trudniasty. To kwestia ewolucji. Dziś, nie wyobrażam sobie życia bez tego języka. Angielski...hmm... Kiedyś miałem na jego punkcie obsesję. Się wyleczyłem czytając Bifes Mal Passados... I mieszkając na wyspach. Francuski pomija médiocrité mindset anglo-saskiego prymitywizmu. 😅 A kiedy rozpoczniemy wgląd w hangul, katakana, hiragana, kanji... Korea/Japan.... Wtedy subtelność heurystycznej natury naszego umysłu (cognitive adjusted tożsamość naszego umysłu - nie pomylić z identyfikacją) ukazuje prawdę o stopniach ludzkiego rozwoju. Benchmarkiem będzie np. umiejętność zwrócenia/zainteresowania swoją osobą sztucznej inteligencji ( ChatGPT/AI ) i wtedy co? 😂
    Gdyby AI miała wybrać pomiędzy fr. a ang. obstawiam że francuski/japoński. Idealne połączenie człowieka i maszyny. Angielski stosuje się do zasad cybernetyki (brak rodzajników, uprzedmiotowienie, Subject Prominent Lang, dobry do programowania socjospolecznego, subliminal messages) Japanese is a Topic Prominent Language and "mora-timed" language (sylaby wymawiane są wymawiane równo w czasie) Angielski jest Stress-Timed Language (op_ppor__tu___ni_ty_).
    Psychologia kliniczna opiera się na cybernetyce. Świat patologii to świat języka deskryptywnego dla rzeczywistości projektowanej. Dla j.ang przedmioty nieożywione są rodzaju nijakiego. Podsumowując: gdyby ludzkość oparta była o jeż. Francuski i Japoński/Koreański, to z pewnością przyszłość jawiła by się jako coś pewnego. A tak...to... ??????
    Po 15 minutach czytania, mówienia po francusku, jestem lepszym człowiekiem. 😮

  • @MishaTychy
    @MishaTychy Рік тому +1

    Lajki suby komentarze ;) Czekam na duet Rożek i Lamża u Stanowskiego!

  • @tennickniejestdostepny
    @tennickniejestdostepny Рік тому +2

    21:55 wynika to z dwóch powodów. Język angielski jest obecnie powszechnie używany w komunikacji międzynarodowej, dlatego żeby praca naukowa mogła być przystępna dla innych dla ułatwienia stosuje się angielski i to on jest tu dodatkowym językiem.
    Po pierwsze Francja to niezależny kraj, z własną kulturą i językiem. W wielu krajach, zazwyczaj tych mniejszych i biedniejszych typu Polska, angielski jest aż nadto używany nawet w mowie codziennej, potocznej, przez co wypiera dotychczasową kulturę. Język to nie tylko mowa, ale istotna część kultury i więzi narodowej co dobrze widać chociażby w listopadzie/grudniu, kiedy nasila się komercjalizacja, Black Friday (związany ze świętem dziękczynienia), Halloween itp. promując w Polsce amerykańską kulturę, a zapominając o narodowej kulturze, świętach i wartościach. Polska jest tak zależna od zachodniej kultury, że majówka jest traktowana głównie jako długi weekend, a zamiast Święta Niepodległości bardziej celebruje się święto dziękczynienia i związany z nim czarny piątek.
    Po drugie nie tak dawno, bo w '39, Anglicy wypieli się na Francuzów i inne kraje europejskie zrywając sojusze i sprzedając je Niemcom, w zamian za to, że Niemcy nie zajmą Wysp Brytyjskich. Anglikom w zasadzie było to nawet na rękę, bo od dawna rywalizowali z Francuzami o różne wpływy w koloniach zamorskich. Potem się tylko zdziwili jak zamiast deszczu na Londyn zaczęły spadać V2.
    Z tego powodu Francuzi jak i inne niezależne kraje, czy to Niemcy, kraje Arabskie, Chiny itp. używają własnego języka, a angielski jest jedynie dodatkiem gdy trzeba się jakoś porozumieć na arenie międzynarodowej. Co więcej w wielu krajach, zwłaszcza arabskich, lepiej posługiwać się każdym innym językiem niż angielskim, można nawet na migi, bo tam każdy mówiący po angielsku, zwłaszcza o jasnej karnacji, jest potencjalnym amerykańcem, czyli jankesem, szpiegiem, najeźdźcą itp. i można z tego powodu mieć wiele nieprzyjemności.

    • @marcelblaut3692
      @marcelblaut3692 Рік тому

      Currently, 98% of publications in science are written in English, including researchers from English as a Foreign Language (EFL) countries.
      49-krotnie mniej publikacji z wszystkich "niezależnych krajów" względem reszty. Wydaje się całkiem mało, a może twoja teza nie pasuje do rzeczywistości i wszędzie pisze się po angielsku? 🤔

    • @tennickniejestdostepny
      @tennickniejestdostepny Рік тому

      @@marcelblaut3692 zgadza się, niemal wszędzie pisze się po angielsku, bo np. nikt nie opublikuje artykułu po polsku w jakimś większym czasopiśmie naukowym, a co więcej taki artykuł przed publikacją musi przejść recenzję, recenzenci pochodzą z różnych państw, a nikt nie będzie specjalnie uczył się polskiego tylko po to, żeby wydać opinię na ten temat. Nie zmienia to faktu, że praca naukowa może być napisany w dwóch językach - angielskim i ojczystym. Dodatkowo np. w Chinach na co dzień posługują się mandaryńskim i pisząc pracę naukową na studiach czy na inny własny użytek nie mają potrzeby pisać jej po angielsku, chyba że będą chcieli ją opublikować w zachodnim czy ogólnie międzynarodowym czasopiśmie.

  • @nearcry2497
    @nearcry2497 Рік тому +4

    Emmm, generalnie pomysł z drukowaniem narządów jest raczej kiepskim kierunkiem. W sensie jako sztuka dla sztuki żeby rozwijac technologie to spoko, ale my powinniśmy się skupic na tym jak hodować narządy poza ciałem, to właśnie tam leży prawdziwe holistyczne zrozumienie biologii. Jak sobie ktoś zerwie skóre albo rozwali staw to hodowanie elementów zamiennych jest dość srednim pomysłem, natomiast nadrukowanie ubytków... nonooo. W kwestii narządów, drukowanie ich to zabieranie sie za problem od dupy strony, na opak.

  • @jcobb7762
    @jcobb7762 Рік тому

    Wyśmienite

  • @iwonagrabacz8180
    @iwonagrabacz8180 Рік тому

    Być może przed tym waśnie przestrzega nas Biblia tzn: cyt " nie będziesz robić obrazów ani podobizn ecc" być może chodzi tu o AI i o jakąś technologie która za bardzo " ingeruje w zycie" i " zabawia się w Boga" . Niektóre technologie oraz posunięcia naukowe są całkowicie pozbawione zasad etyki oraz odpowiedzialności moralnej.

  • @mariuszjarzyna7223
    @mariuszjarzyna7223 Рік тому

    Jaka grubość wariacie.jpg xd

  • @XGerqusX
    @XGerqusX Рік тому

    Czyli... grzyby mają dredy

  • @marekmareckionline8493
    @marekmareckionline8493 Рік тому +1

    wentzl

  • @Dzidekification
    @Dzidekification Рік тому

    tak nie na temat : taki angielski - "dread", nosi polska nazwe - koltun.

  • @nowokwiat203
    @nowokwiat203 Рік тому

    logopeda ....

  • @projekt.nasza.polska
    @projekt.nasza.polska Рік тому

    KOPERNIK - po co te Makaronizmy. Anglosasi do dzisiaj nie opanowali pisowni liter i czytają je na kilka sposobów Crast ma wiele znaczeń podobnie jak LapTop :D Są kanały co robią z huby te wynalazki, o których mówisz. Głowne zastosowanie to było do garbowania i barwienia skór. Grzyb do drukowania organów :D Wystarczą komórki macierzyste ale tego nie mozna opatentować. Technologia mRNA, którą opracowali na Uni.Warsz. miała leczyć raka i dzięki Anglosasom skończyła jako rozsiewacz kolców białkowych wirusa od nietoperzy. :D
    Zasadnicza róznica między tzw. filcem, o którym mówisz. Filc z włókien zwierzęcych nie zaciąga wody a roślinny wręcz odwrotnie. To jest jak porównać wełnę do bawełny.
    Proponuję wpierw poczytać o replikacji DNA i RNA. A tak gwoli technologii - do dzisiaj nie udało się stworzyć syntetycznych witamin, które się opłacaja a co dopiero peptydy, polipeptydy, białka, tkanki i organy.

  • @Edixonedi
    @Edixonedi Рік тому

    Pytanie mam takie. Czy poza mainstream'em "Czytamy Sci-Hub" na tej (YT) platformie jest możliwe?

    • @marcelblaut3692
      @marcelblaut3692 Рік тому +1

      ale w wydaniu pana lamży?

    • @Edixonedi
      @Edixonedi Рік тому

      @@marcelblaut3692 Dlaczego nie. Tylko nie wiem czy za to nie miał by kłopotów. Stąd moje pytanie 🙋🏻‍♂️

    • @marcelblaut3692
      @marcelblaut3692 Рік тому

      @@Edixonedi ale taki projekt już jest tylko w wersji legalnej, po co kopiować ten sam format