BMW M54 / M52 cold thermostat DIY. Ulepszamy termostat Bmw!

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 18 лис 2024

КОМЕНТАРІ • 95

  • @grzegorzgrzegorz7239
    @grzegorzgrzegorz7239 Рік тому +1

    Zrobiłem tak jak Pan mówi i jest super,bo ze 105 zszedlem do 97 stopni (m 43 b19)Za jakiś czas zrobię jeszcze jeden mod,przeloze trzpień z grzałką 97° + kulka z lozyska.Pasuje bo sprawdzałem.Pozdrawiam

    • @sauber8623
      @sauber8623  Рік тому

      Gratuluję udanej modyfikacji. W końcu silnik odżyje

    • @grzegorzgrzegorz7239
      @grzegorzgrzegorz7239 Рік тому

      @@sauber8623 Dzięki.Planuje zejść jeszcze do tych 88-90 stopni,tylko na tym trzpieniu 105° już niżej się bedzie,trzeba przełożyć z m54 środek

    • @92kretmg
      @92kretmg Рік тому

      @@grzegorzgrzegorz7239 trzeba by było przełożyć środek (ten z masą) a to raczej awykonalne bez demontażu czy też rozwalenia obudowy

    • @maciek5201
      @maciek5201 Рік тому

      Czy po tej modyfikacji moze byc zauwazalnie niższe zuzycie oleju ?

    • @mattar8432
      @mattar8432 10 місяців тому

      @@maciek5201 i co zrobiłeś tę modyfikację? Poprawiło się zużycie oleju?

  • @Majkell89
    @Majkell89 3 роки тому +4

    Bardzo dobry mod, temperatura jest wysoka przez ekologię, zapewne przy wyższej tem spaliny są czystsze… a aż taka wysoka dla silników nie jest zdrowa. Nadmienię ze w m52 czyli poprzedniku występowały termostaty 88 i 92 stopnie. A tu dowalili aż 97. W v8 były chyba jeszcze wyższe temperatury i modza tak samo termostaty bo sypia się uszczelki, olej i ogólnie lipa.

    • @jebohim
      @jebohim 2 роки тому +3

      Przez pseudo ekologię i księgowych :)

  • @VirtuaL7-7-7
    @VirtuaL7-7-7 Рік тому +1

    Do m52b20 na pojedynczym vanosie normalnie mozna kupic termostat ktory sie wczesniej otwiera z mahle czyli to co szlo na pierwszy montaz. Do wyboru jest: 71*/80*/88*/92*/97*. Ja jak robilem serwis po kupnie to dla swietego spokoju zmienilem i termostat, wsadzilem 88* i nawet przy mocnym szmaceniu nie grzeje sie.

    • @VirtuaL7-7-7
      @VirtuaL7-7-7 Рік тому

      w sensie to kazdego m52 na pojedynczym

  • @DriftDany
    @DriftDany 4 роки тому

    fajny pomysł , aczkolwiek sterpownik ms43 od silnik m54 i jak sadze ms42 od m52 , ma w sterowniku ustawiona temperature otwarcia , mysle ze fajnie jest zorientowac sie jak to robic bo ma sie czyste rece i o wiele szybciej sie to robi niz robota plus odpowietrzanie , a samo wejscie w sterownik to pocztek bo wiadomo ze potem zaczyna sie dlubac glebiej i glebiej i wiecej sie zdobywa wiedzy ^^ , pozdrawiam

    • @92kretmg
      @92kretmg 3 роки тому

      Też o tym myślałem ale w m43 bo tam wiatrak uruchamia się przy 105°C a to już sporo. Nie tak sporo jak w m62 ale jednak

  • @bar-moni9076
    @bar-moni9076 3 роки тому +1

    Bardzo fajny film. mam ten sam problem w Bmw f 11.2014 rok oryginalnie powinien sie otworzyc przy 87 stopniach w praktyce wyglonda to tak. jade na klimie wiec juz dziala lekko wentylator wiec samochód potrzbuje dynamicznej jazdy aby osiagnac temp 87 stopni bo wentylator klimy go juz schladza. mimo ze woda na zegarach pokazuje 100 stopni co jest normalne w f11 . po wyłaczeniu klimy zatrzymuje sie wentylator i do temp 89 stopni sie otwiera termostat bo klima go juz nie schladza. potem zaczyna co jakas chwile wlaczac wentylator i jak schlodzi o 2 stopnie to sie wylancza a jak juz nie daje rady co jakis czas to sie wkoncu otwiera roleta i wentylator wchodzi na swoje obroty i chlodzi wszystko co powyrzej 95 stopni . problem polega na tym ze latem nie da sie jezdzic bez wylancznia klimy i tak naprawde samochód miesza wode miedzy zbiorniczkiem a silnikem pomijajac chlodnice dochladza go wentylator ktory dziala na wlaczonej klimie zamiast otworzyc mu pelny przeplyw na chlodnice . temperatury mierze dokladnym termometrem nie czujnikami . Bmw zrobilo to celowo by sie szybko zurzywaly silniki . technicznie bledu nie ma czujniki pokazuja wskazniki prawidlowe a praktyka mowi cos sie tu smarzy pod tym silnikem . przegrzewaja sie plastiki i cala reszta. bo przeplyw jest ograniczony . poczatkowo podmienialem wszystkie termostaty czujniki aby wybadac czy to usterka jednak okazalo sie ze czy czesc stara oryginalna czy orginalna nowa reakcja jest ta sam .

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому

      W takim aucie chyba najłatwiej zmienić mapę termostatu. Dobry szpec od kodowania powinien się z tym uporać.

  • @grzegorzgrzegorz7239
    @grzegorzgrzegorz7239 Рік тому

    Dzieki,super film.Oczywiście łapka w górę i subik leci

  • @kamiljot9551
    @kamiljot9551 10 місяців тому +1

    Witam jak ktos upala ostro m54 to na fmic jest termostat 70° jego minusem jest cena 600zl ale mimo wszystko zbijamy wtedy bardzo mocno temp i silnik ma łatwiej wiec chyba warto

  • @franekbos3577
    @franekbos3577 4 роки тому +3

    Super film zrobię to u siebie

  • @doctorjack1978
    @doctorjack1978 Рік тому

    Super. B.dziękuję

  • @Biszop330
    @Biszop330 2 роки тому +1

    Witam, gdzie kupię oryginalny taki termostat znalazłem kilka sztuk takich i wszystkie maja podrobione środki i nie da się zrobić takiego zabiegu bo środek termostatu jest inny, z góry dzięki pozdrawiam

  • @tuniek9987
    @tuniek9987 3 роки тому +2

    97 stopni to jeszcze nie jest tak źle. Nie mam pojęcia dlaczego w silnikach m43 temperatura termostatu to 105 lub niektórych 108 stopni...

    • @sauber8623
      @sauber8623  Рік тому

      Gratuluję że się udało...w końcu będzie miał lżej ten silnik

  • @Nort.29
    @Nort.29 Рік тому

    Wiecie może który obecnie termostat da się tak przerobić? Ani Wahler ani Mahle obecnie się nie da. Mają całkiem inną budowę

  • @92kretmg
    @92kretmg 3 роки тому +1

    Nie wiem jakim cudem ma to działać, ale zmieniałem termostat w m43tub19 bo się stary zaciął i wgl zaczął się sypać, grzałka nie działała i wgl. Wyciąłem ze starej iglicy jakieś 4mm, wsadziłem, złożyłem i kurde chyba działa choć nie wiem jak 😅 będę sprawdzał dalej co i jak.
    Na razie nie przekraczało 102°C, gdzie zazwyczaj było 110-114°C a temperatura otwarcia to 105°C. 🤔

    • @92kretmg
      @92kretmg Рік тому +1

      Aktualizacja po ponad roku.
      Auto się już nie grzeje, miało jeszcze parę problemów jak zbiorniczek ale to przez wycieki oraz plastikowe trójniki...
      Temperatura nie przekracza 102-103°C czy to na postoju czy w czasie jazdy. Z klimą trochę bardziej rośnie w korku ale coś mam nie tak, jakieś duże obciążenie daje klimatyzacja.
      Ogólnie mod polecam każdemu. Prosto szybko i działa.

  • @piotrkarolczak7089
    @piotrkarolczak7089 8 місяців тому

    Zakupiłem właśnie nowy orginalny termostat i kusi mnie aby taką modyfikację zrobić cena po rabatach 502 zł kosmos skąd oni te ceny biorą

  • @anthonyk
    @anthonyk 2 роки тому

    so what your saying is buy a ball put inside thermostat and put thermostat with ball inside back onto the housing?

  • @gavrilkesqkov1422
    @gavrilkesqkov1422 2 роки тому

    Здравствуйте, хочу спросить, включается ли электрическая ручка, потому что у меня работает при 96 ° C

  • @piteros889
    @piteros889 Рік тому

    ma ktoś poradnik jak zrobić to softem ?

  • @lewregulus
    @lewregulus Рік тому

    Niewiem w czym problem,.ja mam m54b25 temperatura otwarcia jest 97 a auto trzyma 90 cały czas

  • @82tebeb
    @82tebeb Рік тому +1

    Witam e60 2004 2,5 192 km benzyna przy jakiej temperaturze otwiera się termostat.

  • @vvvvvv1024
    @vvvvvv1024 3 роки тому

    To jak w układzie płynu jest 85 stopni to olej też ma mniejszą temp? Przy 97 stopni płynu chłodzącego ile ma około stopni olej i ile przy 87 stopni ?

  • @robertcezar9274
    @robertcezar9274 5 місяців тому

    Dziwne u mnie magicznie w m54b30 temperatura orginalnie stoi 92-93

  • @Marek-fy2bg
    @Marek-fy2bg 4 роки тому +1

    Wahler o którym mówisz to 4144.92D. Czy po zamontowaniu tego termostatu wahlera trzeba użyć kulki czy wystarczy wymiana samego termostatu ? Wahler ma temperaturę otwarcia 92 stopnie

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому

      Istotą tej modyfikacji jest przedłużenie iglicy termostatu który mamy na aucie. Wersja prosta to kulka 4mm. Wersja trudniejsza to dorobienie iglicy o tyle dłuższej ile chcemy np 6mm by otwierał się jeszcze szybciej termostat. Taką dłuższą iglice możemy zdemontować właśnie z wahlera o którym piszą na forum albo sami kupić gdzieś z nierdzewki tylko musi być wypolerowana. Wówczas trzeba ją dotoczyć na odpowiednią długość i kulka jest zbyteczna.

  • @arekbaran1488
    @arekbaran1488 4 роки тому

    A w zwykłym wkładadzie o m52 jak to zrobic

  • @TX010
    @TX010 Рік тому

    Ok...wszystko ok. Ale co z wentylatorem? Termo otwiera sie kolob96-97 i wlacza sie wentylator... jak teraz otwiera sie na 88 to co z wentylatorem? W tym ukladzie to raczej juz sie nie wlaczy..

    • @sauber8623
      @sauber8623  Рік тому

      Termostat się otwiera na chłodnice, tam czujnik wychwytuje skok temperatury i chłodzi....to nie jest tak że po wyjściu masz mieć żądaną temperaturę tylko mniej a termostat steruje. Finalnie działa to wyśmienicie, testowałem przez 30kkm zanim sprzedałem auto.

    • @TX010
      @TX010 Рік тому

      ​@@sauber8623 OK. Dzieki bardzo za odpowiedź! Cos mi sie zdaje,ze tez takie cos zastosuje u siebie... spedzam w korkach wiekszosc czasu i latem to taka goracz z pod auta ze masakra... mam m54 w z4 I bucha strasznie. Dodam ze caly uklad juz nowy! Auto leciwe wiec sila rzeczy trzeba bylo juz wszystko wymienić na nowe. (Weze,pompa,termostat maly tez od skrzynki automat w zbiorniczku wyrownawczym ,chlodnica no i oczywiscie zbiorniczek wyrównawczy bo pękł....norma w m54. Troche zimno narazie wiec z4 czeka na cieplejsze czasy ale na sezon na bank wysmycze ten myk. DZIEKI RAZ JESZCZE!!!

  • @ssTYPEK77
    @ssTYPEK77 4 роки тому +1

    mam taki na sprzedaż jak chcecie ale nie polecam ja go specjalnie wywaliłem, poniewaz nie jest to oszczędność, ten silnik jest zaprojektowany na tę temperature a nie na 86 czy tam 88 ;)

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому +2

      Mechanicy remontujący te silniki mają inne zdanie ale nikt Ci nie broni popierać "postarzania produktu" :)

    • @advancedadvanced3814
      @advancedadvanced3814 3 роки тому +2

      Mikołaj -gotujący się olej to we frytkownicy a nie silniku. Celowe postarzanie produktu to termostat powyzej 90 stopni. 120 tysiecy i silnik przytarty a automat szarpie, zgadnij czemu?

    • @92kretmg
      @92kretmg 3 роки тому

      @@advancedadvanced3814 bzdury.

  • @kamienzycia
    @kamienzycia 4 роки тому +1

    Witam, ogarnąłem ten termostat i działa świetnie lecz pojawił się błąd na kompie P1622. Czy to normalne?;) Pozdrawiam

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому +1

      Raczej nie. Ja bez problemów przejechałem parędziesiąt tys km po przeróbce

  • @grzegorzgrzegorz7239
    @grzegorzgrzegorz7239 Рік тому

    Witam,Przymierzam się do ogarnięcia właśnie w ten sposób m43 B 19tu i stąd moje pytanie co zrobić z załączaniem się wentylatora?Temp robocza tego silnika to 105 stopni i wtedy właśnie się załącza mniej więcej.Pozdrawiam

    • @sauber8623
      @sauber8623  Рік тому

      Bez interwencji w elektronikę będzie utrzymywać niska temperaturę otwierając mocno termostat. Chłodnica ma zapas i wychłodzi go.

    • @grzegorzgrzegorz7239
      @grzegorzgrzegorz7239 Рік тому

      @@sauber8623 dzięki bardzo

  • @Ton11333
    @Ton11333 4 роки тому +1

    Zastosowałem to rozwiązanie i po testach w miescie wyszło mi coś takiego. Na swiatłach potrafi dojść do 99 stopni jak ruszę spada gdzieś do 96 stopni. Trzpien przedłużony jest 5mm czyli termostat powinien się teoretycznie otworzyć przy 85 stopniach. Ma Pan pomys sugestie czemu tamp mimo przeróbki i tak nadal dość wysoka?

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому +1

      Ciężko powiedzieć, Mahle pozmieniało podwykonawców i budowę ternostatów z tego co melduje mój znajomy mechanik. Zastosował bym dłuższy trzpień a co do wahań temperatury to normalne w e46. Ja miałem od 88 do 95* wahania. Na autostradzie zszedłem nawet poniżej 80 ale nic w tym złego skoro M3 ma 79*

    • @Ton11333
      @Ton11333 4 роки тому

      @@sauber8623 zapomniałem napisac to jest e39 a termostat jest taki jak Pam pokazuje 3 lata temu kupiony

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому

      @@Ton11333 tam może być inna mapa grzałki i dlatego różnica o kilka stopni na plus

    • @justijnefisher9279
      @justijnefisher9279 3 роки тому

      @@Ton11333 Masz zapowietrzony układ na 99%. Czasami ludziom brakuje 1,5 litra

  • @slawekmacha930
    @slawekmacha930 11 місяців тому

    Witam. Czy taki myk z tym termostatem da się zrobić w e90 silnik N46b20

    • @Bolo1082
      @Bolo1082 9 місяців тому

      Dzisiaj będę próbował przerobić termostat w tym silniku 😉

  • @Marek-fy2bg
    @Marek-fy2bg 4 роки тому

    Czy termostat wahler borg warner da się też tak przerobić ? Kupiłem dla iglicy ten termostat wahler od opla ale przy demontażu ori bmw grzałka się ułamała, wszystko było poparciałe

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому +2

      Ciężko powiedzieć gdyż sytuacja jest "dynamiczna", podobno jest nowa partia Behr której nie robią już w Niemczech tylko Włochy i nie da się tak rozebrać!

  • @biecol1
    @biecol1 4 роки тому

    Nie wiem gdzie Pan dostał termostat o takiej konstrukcji ja już byłem w trzech sklepach i termostat o identycznym numerze wygląda inaczej jego wykonanie i po prostu nie da się tam włożyć tej kulki i żeby działało to dobrze

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому

      Numer i producent jest podany. Taki trzeba kupić. Rozkręca się ciężko, kombinerkami. Oglądnij z uwaga cały film. Gdzie dostać? ASO BMW albo każdy sklep motoryzacyjny i prosimy o BEHR.

    • @sauber8623
      @sauber8623  4 роки тому +3

      Dostałem ostatnio cynk od mojego mechanika że behr zmienił dostawce, budowę i w nowym modelu w ten sposób się nie przerobi.

  • @jacekbee9514
    @jacekbee9514 Рік тому

    4mm

  • @czerwony16
    @czerwony16 3 роки тому

    Czy wskazówka na liczniku będzie stała na sztywno po tym zabiegu ?

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому

      Dla niej wszystko od 75 do 125 stopni (czyli w obie strony bardzo źle) oznacza pion czyli odpowiedź brzmi: TAK.

    • @MultiLittlePsycho
      @MultiLittlePsycho 3 роки тому +3

      @@sauber8623 Mała poprawka do 115 stopni. Co nie zmienia faktu ze juz w sumie ponad 105c na 100% silnik sie grzeje. Tą wskazówke to mozna sobie o kant dupy rozbić.

  • @KamilosHD
    @KamilosHD 3 роки тому

    Ta kulka nie wypadnie?
    Jak się wpierdoli do silnika to może być ciekawie

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому +1

      Nie ma takiej możliwości

    • @KamilosHD
      @KamilosHD 3 роки тому

      @@sauber8623 na wcisk, czy jakos to kleiles?
      Dzięki za szybka odp, leci sub i udostępnienie :)

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому +1

      @@KamilosHD nic nie kleisz sprężyna termostatu jest mega mocna więc nie ma szans by kulka wypadła. Byle by udało Ci się taki termostat dostać bo pozmieniali ostatnio.

  • @analogowy1352
    @analogowy1352 3 роки тому

    Coś tu generalnie nie gra. Komputer steruje grzałką żeby szybciej otworzył się termostat , w normalnej jeździe termostat i tak otworzy się przy 97/98oC.

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому +1

      Gdy chciałeś pomóc, usprawniłeś własne auto i podzieliłeś się wiedzą z innymi ale niektórzy i tak wiedza swoje siedząc na kanapie

    • @analogowy1352
      @analogowy1352 3 роки тому

      @@sauber8623 Spoko , aczkolwiek można to zrobić być może lepiej nie na patencie, sam zrobiłem sobie lampy w klapie w e46 jako pozycja i nie ciągnąłem kabla od lcm bo można to zrobić podpinając komp na 2 minuty .. tak samo i tu widziałem że już modyfikują mapy grzałki i nie potrzeba patentów takich.
      Nie ma co się obrażać po prostu chyba można to zrobić lepiej

    • @lupanet1
      @lupanet1 2 роки тому +2

      @@analogowy1352 ja u siebie zmieniłem mapę termostatu na 92stC, właśnie po roku siadła grzałka, termostat zmienialem w 2016, ale wedlug mnie siadła bo nonstop próbuje dogrzać iglice, więc lepszym modem jest poprawa termostatu niż softu.

    • @t_o
      @t_o 2 роки тому +1

      Grzałka w termostacie włącza się tylko sporadycznie przy gwałtownej zmianie obcioążenia silnika gdzie słowem-kluczem jest "gwałtowna zmiana". Czyli sytuacja gdy jedziesz spokojnie dłuższy czas i nagle zaczynasz butować - zadaniem grzałki jest zmniejszyć bezwładność chłodzenia silnika przez szybkie dogrzanie bo komputer już wie że zrobi się ciepło a czujnik temperatury w bloku dowie się z pewnym opóźnieniem. Czyli mówiąc krótko - jedziesz dajmy na to na trasie - spokojnie - grzałka się nie włącza a termostat delikatnie się samoreguluje, jedziesz z kolei non stop na tej trasie dynamicznie - grzałka również się nie włącza bo termostatw zasadzie się nie domyka i jest cały czas otwarty. Natomiast grzałka się włączy gdy jadąc spokojnie dłuższy czas zrobisz kick down i zaczniesz go butować

    • @lupanet1
      @lupanet1 2 роки тому

      @@t_o widziałeś mapę termostatu? Grzałka też działa przy płynnej jeździe z wyższymi obrotami i obciazeniu

  • @radek0228
    @radek0228 Рік тому

    Witam czy na chwilę obecną ktoś się ogientuje czy termostaty behr są do przerobienia tym sposobem?ewentualnie innym ??m54b30

    • @mattar8432
      @mattar8432 10 місяців тому +1

      dowiedziałeś się czegoś? Bo widzę brak odpowiedzi

  • @92kretmg
    @92kretmg 3 роки тому

    Ale czekaj... Ta iglica to działa jak komp ją podgrzeje, jak nie to termostat otwiera się po swojemu czyli na 97°C a grzałka grzeje jak auto jest katowane i temperatury są za wysokie 🤔 czy cały czas komp otwiera termostat tą grzałką? Tzn, termostat nie działa samodzielnie tylko z grzałką.
    Mi się wydaje, że ta iglica po prostu nagrzewa się i termostat widzi, że jest gorąco więc się uchyla.
    A nawet jak cały czas komp otwiera to otwiera z zaprogramowanej temperatury czyli nie ważne czy ta kulka jest czy nie to i tak termostat otworzy się przy tych 97°C
    w teorii bezsensu robota. Po filmie nadal nie rozumiem po co to przedłużenie 🤔

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому

      Po to żeby działało cały czas tak samo tylko z niższymi czyli zdrowszymi dla silnika temperaturami

    • @92kretmg
      @92kretmg 3 роки тому

      @@sauber8623 ale jakim cudem? Jeżeli trzpień jest tylko grzałką, on się nie wysuwa 🤷🏼‍♂️
      A mało tego przy normalnej pracy i tak i tak albo otwiera się sam przy 97°C albo grzałka zaczyna grzać przy 97°C
      Co daje ta kulka? Chyba, że trzpień grzałki jest za krótki tzn nie dotyka termostatu i tak kulka robi jako przewodnik na sam termostat ale kurcze, nadal to nic nie zmiania w temperaturach otwarcia 🤔
      Na logikę nie ma to kompletnie sensu 🤔
      Wiesz, szukam rozwiązania, które może bym użył w swoim m43, które otwarcie termostatu ma na 105°C 👌

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому

      @@92kretmg kulka zmienia długość trzpienia = większe otwarcie od zadanego = niższa temperatura pracy.
      Próbowałem w m43tu tak zrobić ale trafiłem na termostat o innej budowie, nie dało się tak zrobić

    • @92kretmg
      @92kretmg 3 роки тому

      @@sauber8623 no dobrze tylko tak, trzpień jest nieruchomy, on się tylko nagrzewa i tyle by termostat zobaczył, że jest większa temperatura i trzeba się otworzyć.
      Termostat otwierając się uchyla te dolną część sprężyna się ściska i się otwiera przepływ. Góra jest nieruchoma, nadal trzyma się na odległości zadanej przez producenta przez te plastikowe ramiona.
      Gdzie ta kulka pomaga 🤔 przeanalizowałem to na wielu filmach i kompletnie nie ma to sensu 🤷🏼‍♂️
      Ten patent z kulką jedynie napręża trzpień.
      A to przypomina paten z innego filmu, gdzie pan wygina ten trzpień o milimetr czy 2 i obniżył temperaturę pełnego otwarcia o 2°C tylko nadal to nie ma kompletnie sensu 😅 co to u licha zmiania jak termostat ma ten sam zakres pracy i tą samą temperaturę otwarcia 🤔
      Skomplikowane to jak konklawe.
      Więc tak na prawdę jedynie większe ściśnięcie sprężyny da większe otwarcie 🤔 ew przeprogramowanie w kompie by uruchamiał grzałkę już przy 92°C np i było by cacy 🤔

    • @sauber8623
      @sauber8623  3 роки тому

      @@92kretmg wiesz że dzwonią ale nie wiesz w którym kościele. W tych termostatach kolego trzpień był ruchomy i dlatego też zabieg m in działał.