POLONIZMY w innych językach | Innymi Słowy #3

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 2 жов 2019
  • Linki:
    bit.ly/innymislowy3
    Wszelkie uwagi, propozycje: podcastinnymislowy (at) gmail.com
    Facebook: podcastinnymislowy
    Instagram: / podcast_innymi_slowy
    Spotify: spoti.fi/2n7PNqP
    Apple Podcasts: apple.co/2o6atjr
    #InnymiSlowy #polski #jezyk

КОМЕНТАРІ • 750

  • @jasiumuzykant7695
    @jasiumuzykant7695 4 роки тому +336

    czy słowo podcast nie zastąpiło niepotrzebnie słowa: słuchowisko?

    • @hakade5846
      @hakade5846 4 роки тому +40

      Swoją drogą - ktoś coś wie o etymologii tego dziwadła (podcastu)?
      A może lepszym odpowiednikiem byłaby 'audycja' (nieco "mniej" polskie słowo).
      Przy okazji - bo to mnie też uwiera: czy audycja może być telewizyjna? "Audycja" to przecież coś do słuchania. A do patrzenia? Jak by to przez analogię miało brzmieć: "widycja"? Audiowidycja (żeby było ściślej)?

    • @metsolainenpov8771
      @metsolainenpov8771 4 роки тому +36

      Słuchowisko to chyba jednak trochę co innego jest.

    • @VotanLoad
      @VotanLoad 4 роки тому +20

      @@metsolainenpov8771 moze lepiej zamiast podcast to audiowyklad?

    • @Lechoslaw8546
      @Lechoslaw8546 4 роки тому +5

      Oczywiście, ale to pierwsze związane było z radiem, można by je przenieść do internetu.

    • @mati90110
      @mati90110 4 роки тому +28

      Słuchowisko to bardziej forma fabularna, podcast to forma luźna. Innymi słowy, podcast może być słuchowiskiem, felietonem, audiowykładem itd.

  • @Krzysztof.004
    @Krzysztof.004 Рік тому +6

    1:32 w języku litewskim nazwy miesięcy (grudnia i lipca) [Gruodis i Liėpa] są świetnymi przykładami polonizmów.

  • @kiwak87
    @kiwak87 4 роки тому +16

    W języku angielskim jest też znajomo brzmiące słowo rendzina oznaczające glebę bielicową czyli rędzinę

  • @pasza_dem
    @pasza_dem 4 роки тому +16

    Szuflada to zapożyczenie z niemieckiego, trafiło do języka białoruskiego z Polski, a z języka białoruskiego przeszło do języka rosyjskiego używanego przez Białorusinów. W Rosji praktycznie nieznane, i Białorusini bardzo się dziwią że Rosjanie nie rozumieją tego słowa. Także niektóre nazwy narzędzi, szufla czy rydel mają swoje pokrewne nazwy w Białorusi.

  • @hubertk7363
    @hubertk7363 3 роки тому +1

    super!

  • @marsmann4370
    @marsmann4370 4 роки тому +62

    To nieprawda, że do Hanzy należały tylko miasta nadmorskie.
    Do Hanzy należały też np. Toruń, Wrocław, Kraków,...

    • @kociewiak208
      @kociewiak208 4 роки тому +3

      Jo, masz ty jeno prawdę.

    • @arkadiuszzakrzewski8645
      @arkadiuszzakrzewski8645 4 роки тому

      Kraków? Szczecinek też.

    • @marsmann4370
      @marsmann4370 4 роки тому +6

      @@arkadiuszzakrzewski8645 żaden Szczecinek nie należał do Hanzy.
      Należał natomiast nie tylko np. Kraków, Wrocław, Toruń, Szczecin, itd. ale także np. Kowno, Psków, Nowogród, Frankfurt nad Odrą, Berlin, Erfurt, czy Londyn. Turku, Sztokholm, itd.
      www.wiatrak.nl/sites/default/files/2020-01/Od-Hanzy-do-Unii-Europejskiej-2.jpg

    • @arkadiuszzakrzewski8645
      @arkadiuszzakrzewski8645 4 роки тому +1

      @@marsmann4370 zabawne źródło. Bez odbioru.

    • @RovanRS
      @RovanRS 4 роки тому +8

      @@arkadiuszzakrzewski8645 Skoro to źródło budzi Twoje wątpliwości, polecam książkę "Dzieje Hanzy (XII-XVII wiek)" autorstwa Philippe Dollingera (wydana w Polsce w 1975 r).
      Autor wśród miast hanzeatyckich wymienia m. in. Kraków i Wrocław.

  • @antoninamrowka
    @antoninamrowka 3 роки тому +11

    Panie Autorze Podcastu, słyszę w Pańskim miłym głosie pewną miękkość spółgłosek i zaokrąglenie samogłosek, kojarzące mi się z akcentem ze wschodnich rubieży. Ponieważ jestem miłośniczką gwar, dialektów, regionalizmów i związanej z nimi specyficznej wymowy, co traktuję jako dziedzictwo narodowe i kulturowe, byłabym przeszczęśliwa, gdyby ucho mnie nie zawiodło, a Pan nie maskował akcentu. Świetny kanał i wartościowa wiedza. Pozdrawiam serdecznie.

  • @matthhieuuuu
    @matthhieuuuu 4 роки тому +6

    Języki z grupy pruskiej używane były nie tylko na terenach dzisiejszego obwodu kaliningradzkiego, ale także na Mazurach, Warmii i Oberlandzie. Warto dodać, że Prusowie zostali przez krzyżaków praktycznie wyrżnięci, a niedobitki zasymilowały się z mazowieckimi osadnikami, którzy dali początek ludności mazurskiej.

    • @alicjanowak8305
      @alicjanowak8305 3 роки тому

      Niekoniecznie wybijano lokalnych Prusów. Potrzebni byli do obrabiania ziemii.

    • @jezalb2710
      @jezalb2710 Рік тому

      @@alicjanowak8305 dokladnie

  • @nanotech_republika
    @nanotech_republika 4 роки тому +24

    9:05, o przepraszam bardzo, mam "hard copy" wydanie Webster's Universal Encyclopedic Dictionary, wydanie 2002 Barnes & Noble Books, strona 1785, pod haslem: 2 spruce czytamy w etymologii, cytuje: [perhaps from obsolete English Spruce leather, leather imported from Prussia] (1599). A pod haslem: 3 spruce czytamy w etymologii, cytuje: [obsolete Spruce Prussia ...], i dodana pod haslem jest krotka historia slowa, cytuje: WORD HISTORY, spruce Between 14th and 17th centuries Prussia was called Pruce or Spruce in English, and hence Spruce was used attributively to characterize goods imported from Prussia, as spruce canvas, spruce iron, and spruce leather. Perhaps the most important of these Prussian products was a tall straight conifer, called the spruce trees or spruce, that was especially desirable for use as the mast of a ship. By the middle of the 17th century Spruce as a name for the country had largely been supplanted by Prussia. By that time, however, spruce had become well established as the name for the tree. The particular species (Picea babies) that was originally called spruce is not limited to Prussia. Another of its native countries gave it its present common name, Norway spruce, which is something of an etymological paradox. Spruce is now the common name applied to any member of the genus Picea.

    • @abstrakt2003
      @abstrakt2003 4 роки тому +8

      No ale to nie wyklucza zapożyczenia z języka polskiego.

    • @Curovicky
      @Curovicky 2 роки тому

      @@abstrakt2003 no chyba jednak wyklucza. Wiedziałbyś gdybyś to przeczytał.

  • @Antoni13061953
    @Antoni13061953 4 роки тому +5

    Świetny podcast, można się wiele dowiedzieć o swojej mowie i języku, które wydają się przecież być znanymi. Oczywiście podcast wyrażany w dobrej polszczyźnie, co jest bardzo rzadkie. Rażą jednak niewłaściwie wypowiadane nosówki w wygłosach. Przypomina mi się nieodżałowanej pamięci Jasio Burda, redaktor RMFu, który prowadził w nim komunikaty o stanie przejezdności dróg robiąc z nich oczekiwaną przez kierowców rozrywkę. Czystą poezję :-). Janek, już będąc, jakiś czas redaktorem antenowym, zapisał się na kurs dykcji w Szkole Teatralnej i wtedy stwierdził, że... do tej pory nie umiał mówić po polsku! Szkoda, że już go nie ma.

  • @annalevosinski254
    @annalevosinski254 3 роки тому +7

    W Stanach jest kilka polskich wyrazow takich jak pierogi, kielbasa, paczki. Te nazwy sa nawet na opakowaniach tych produktow.

  • @MartinidM
    @MartinidM 4 роки тому +54

    5:23 Nie Prusacy, bo to są niemieckojęzyczni mieszkańcy osiedleni po wybiciu autochtonów, tylko Prusowie.

    • @hrabiahoreszko2123
      @hrabiahoreszko2123 4 роки тому +4

      Przy czym Prusacy to byli w dużej mierze zniewoleni i zgermanizowani Prusowie, co miało wpływ na charakter tego narodu.

    • @locosinjuicio
      @locosinjuicio 4 роки тому +1

      Autochtoni nigdy nie zostali w Prusach wybici. Straszna głupota. Badania genetyczne dokładnie popierają tezę że z protestanckim czytaniu mszy po niemiecku język psusów stracił na wartości. Autochtonowie przejęli niemiecki jako protestanci i Polski lub litewski jako katolicy. Msze katolickie w królestwie pruskim były czytane po łacinie i po polsku. W Niemczech 20% ludności ma genotyp bałtycki.

    • @TheBartianObserver
      @TheBartianObserver 4 роки тому +2

      Prusak to nie tylko ludność niemieckojęzyczna, choć takiej była moc przeważająca.
      Jednakże to cały tygiel, który tworzą mieszkańcy Prus - przedwojennie jako Prus Wschodnich - świadomość narodowa była postępującym "skokiem do przodu", ale wciąż niepełnym; mieszkańcy bardzo często (najczęściej) określali się jako Prusacy, mieszkańcy swojego regionu. Po wojnie zaś jako Prus polskich (choć tego terminu dalej niepotrzebnie się zaprzecza na rzecz wyszczególniania 2 z 7 krain, które są w Prusach i leżą choćby częściowo w Polsce).
      Ja jestem, regionalnie, polskim Prusakiem.

    • @annakwiatkowska7491
      @annakwiatkowska7491 3 роки тому +3

      Właśnie. Prusowie a nie Prusacy.

    • @Renuntius_SPQR
      @Renuntius_SPQR 3 роки тому +1

      aha! po-moranie, po-ruski etc.!

  • @woojtylaa3933
    @woojtylaa3933 Рік тому +5

    przyznam, ze słucham pierwszy raz Twojego materiału i przez pierwsze 10minut dygresje historyczne mi przeszkadzały, bo z tytułu liczyłem na więcej przykładów. w miarę słuchania zaczęło mi się to bardziej podobać. dzięki, miło się słuchało

  • @rejmons1
    @rejmons1 4 роки тому +4

    Bawiąc niedawno w Jerozolimie miałem okazję zwiedzić dzielnicę ortodoksów (Me’a Sze’arim) i tam usłyszałem jak jeden Chasyd krzyczy na drugiego (w Jidisz). W potokach słów kilka razy padło na pewno jakże znajome "ścierwo"... Innym razem wdałem się w pogawędkę z angielką "lady" w stylu "keep calm every time, everywhere and in every situation." A kiedy się dowiedziała, że ja "Pole" jestem powiedziała mi, iż zna jedno, polskie słowo. Skupiła się, spojrzała mi głęboko w oczęta i w końcu wydusiła z siebie jakże staropolskie słowo" "kurwa". Znaczy w jej ustach to zabrzmiało jak "qufa or something like that". Ale to raczej nie było używane przez Helen zapożyczenie.

    • @alicjanowak8305
      @alicjanowak8305 3 роки тому +1

      Shmata jest używane przez Żydów. I w Anglii jest też używane. W sensie handel ubraniami.

    • @katarzynaherman4814
      @katarzynaherman4814 Рік тому

      ​@@alicjanowak8305 w roku 1996, kiefy bylam po raz pierwszy w Londynie, dostała mi sie praca sprzataczki w domu zydowskim . Ram pani poprosila bym wzieła 'szmatu' do sprzatania.

  • @PristinusMilesTG
    @PristinusMilesTG 4 роки тому +11

    Ciekawy podcast.
    W kontekście omawianych tajnych spotkań polskiej inteligencji nasunęło mi się, że angielskie słowo "intelligence" oznacza również wywiad (jako tajne służby). Tłumaczyłby to również częściowo pochodzenie tego słowa z języka polskiego w języku angielskim

  • @kingaulicka7763
    @kingaulicka7763 4 роки тому +3

    Super materiał!

  • @perarubin6041
    @perarubin6041 4 роки тому +6

    Dzięki za podcasty, miło się słucha podczas biegania na orbitreku :D ale zapomnianego czasu z odcinka 2 w ogóle nie pojęłam

  • @SurMikasMetin2PL
    @SurMikasMetin2PL 2 роки тому +6

    Częściowo z jedzeniem a raczej piciem polonizm jest w wielu językach - miód pitny jest określany podobnie do czystego słowa miód po polsku ;)

  • @toslaw9615
    @toslaw9615 3 роки тому +7

    Według mnie lepiej by było, by inne języki zapożyczały od polskiego, bo pokazywałoby to nasze wpływy.

  • @janpiotrszczepanowski3610
    @janpiotrszczepanowski3610 4 роки тому +10

    Kilka lat temu spotkałem ciekawy polonizm w grze okolic Lens, nazwa policjanta KON; konna policja tłumiła bunty górnicze wśród, których liczni byli Polacy. Koń szybciej się krzyczy niż cheval, proste😜

  • @kryzys1982
    @kryzys1982 3 роки тому +8

    Świetna robota... tylko z tych zapożyczeń brakuje mi superciekawego marcepan. Podobno to słowo wróciło do Polski z niemieckiego a pochodzi od dziecięcego podziękowania Merci Pan, francusko-polskiej zbitki słownej. Po niemiecku to Marzipan

  • @polskiduch9426
    @polskiduch9426 4 роки тому +10

    W niemieckim i szwedzkim jest jeszcze polonizm: gurken - ogórki (w liczbie pojedynczej "gurke"?). W rosyjskim jest całe mnóstwo, a niektóre ewoluowały w inne znaczenia, np. "hołop" - frajer, osoba wykorzystywana i bezbronna.

    • @JacekJankowskiExOriente
      @JacekJankowskiExOriente 10 місяців тому +1

      Rosyjski zna nawet polskie makaronizmy. Spina zamiast plieczio.

    • @JacekJankowskiExOriente
      @JacekJankowskiExOriente 9 місяців тому

      Gurken ostatnio przechodzi do francuskiego via niemiecki jako sort pomiędzy (supetmarketowym wielkim) concombre, a cornichon. Sort średni, polny, polsko-niemiecki.

  • @6666600066666
    @6666600066666 Рік тому +4

    Polacy jak dawno temu zdobyli Anglię to do jeńców krzyczeli Leżeć. Dlatego w angielskim do dnia dzisiejszego nazywa się to lay. Potem kazali im Stać, od tego czasu Anglicy mówią stay. Ale nie bierzcie tego zbyt serio ;)

  • @sp1991pl
    @sp1991pl 4 роки тому +67

    ale podły suchar xdd
    Anglik pokazujący na świerk, pyta: What is this?
    Polak nierozumiejący angielskiego: Z Prus

    • @Dadas0560
      @Dadas0560 3 роки тому +1

      A monkey pochodzi też z polskiego, od mąki!

    • @Urtica.Urtica
      @Urtica.Urtica 2 роки тому +1

      sp91 Uśmiałam się mimo cierpienia z powodu bólu głowy. Pewnie tak też było.😏

  • @hannaliziniewicz-kaminska6479
    @hannaliziniewicz-kaminska6479 3 роки тому +3

    Trafiony, zatopiony😉 całować od "C", Dziękuję za cykl "Innymi Słowy"🤗

  • @hania4484
    @hania4484 2 роки тому

    Bardzo ciekawe!!!

  • @pliedtka
    @pliedtka 2 роки тому +2

    Bo siądę - 'spruce', rzeczywiście z Prus. Będę musiał zapytać sąsiadki, która jak na kanadyjkę ma bardzo duży zasób słów. Do tego jak wspomniałeś, czytała staroangielski który z czasów gdy byli tak Vikingowie, i naprawdę nie brzmi to jak angielski z czasów Shakespeare'a.

  • @monikabylicka-sumara5664
    @monikabylicka-sumara5664 4 роки тому +3

    👍👍👍

  • @PeterVonDanczk
    @PeterVonDanczk 3 роки тому +3

    Z tym komputerem we Francji to chyba nie tak do końca, że im się nie podobało angielskie słowo. We francuskim istnieje słowo "compteur", które wymawia się bardzo podobnie jak angielskie "computer" i oznacza po prostu "licznik". Np. "compteur électrique" to licznik prądu.

  • @bonanzaboomer
    @bonanzaboomer 4 роки тому +3

    Jeżeli chodzi o narrację odcinka zachodzi pytanie czy wymowa „naturalną” i „zapożyczają” powinna zmieniać się w „naturalnom” i „zapożyczajom”?

  • @tadeuszwyszomirski9328
    @tadeuszwyszomirski9328 Рік тому +3

    Angielskie słowo sir pochodzi jak wiadomo od polskiego sera podobnie jak włoskie buonasera!!! 😊😊😊😊

  • @johncarry5902
    @johncarry5902 4 роки тому +3

    Fajne

  • @oohfinancials
    @oohfinancials 9 місяців тому

    Please continue your podcast!

  • @1frank100
    @1frank100 3 роки тому +6

    Not only in French language, in Czech language is said a computer - počítač.

    • @alexj9603
      @alexj9603 2 роки тому +2

      Also:
      Finnish: tietokone
      Estonian: arvuti
      ... and many more

    • @bartekwarda6599
      @bartekwarda6599 9 місяців тому

      pocitac > poczet > spis > spisywacz > licznik > zliczacz

  • @maciejszymanski2386
    @maciejszymanski2386 3 роки тому +7

    Najbardziej znanym polonizmem na świecie (choć utworzonym na bazie łaciny) jest "witamina".

    • @iwaj.g.6936
      @iwaj.g.6936 2 роки тому +2

      A łacina to na czym bazowała?
      Polecam kanał Prometej Wyzwolony i szczególnie jeden Jego filmik pt.: "Łacina to kpina". 😊

    • @patforbes22
      @patforbes22 2 роки тому +3

      @@iwaj.g.6936 Na mowie Wielkiej Lechii.

  • @irekkozak4832
    @irekkozak4832 3 роки тому +4

    Jeśli 'cały' oznaczało kiedyś zdrowy, to czy znaczy to że wyrażenie 'cały i zdrowy' jest pleonazmem?

  • @jacekwidor3306
    @jacekwidor3306 3 роки тому +1

    W niemieckim dodałbym jeszcze parę specyficznych polonizmów: "panjewagen" = żartobliwie "furmanka" (co z kolei jest germanizmaem w języku polskim!) od potocznego określenia Polaków przez Niemców wielkopolskich "Panje"
    Do tego "tschapska" (czapka, ale tylko w znaczeniu rogatywki ułańskiej) i "der Ulhan" (l.mn. Ulhanen). To ostatnie słowo ma proweniencję turecko-mongolską ale przyjęło się w niemczyźnie w okresie napoleońskim, kiedy różne armie europejskie masowo kopiowały polskich ułanów. W języku niemieckim mają te słowa znaczenie już co prawda historyczne, ale dotyczą wszystkich żołnierzy tego rodzaju, a nie tylko oryginalnie polskich.

  • @filipj.markiewicz7057
    @filipj.markiewicz7057 4 роки тому +12

    Z tym spruce to jest ciekawa sprawa i bardzo prawdopodobna. Natomiast myślałem, że dotarłeś też do bezdyskusyjnego zapożyczenia w angielskim z polskiego: "ogonek" jako znak diakrytyczny.

    • @artinaam
      @artinaam 3 роки тому +2

      @ewale21 Raczej wszystkie te słowa (do spółki z łacińskim hospes - gość) mają wspólny, praindoeuropejski rodowód. Fonetyczna zamiana h na g w różnych językach jest dość powszechnym zjawiskiem (np. czeskie hospoda - polskie gospoda).

    • @alicjanowak8305
      @alicjanowak8305 3 роки тому

      Słowo ogórek zapożyczono w niemieckim: ghurken.
      A w angielskim: gherkin.

    • @erichamilton3373
      @erichamilton3373 Рік тому

      Źródło słowa "ogórek" to jednak w językach irańskich.

  • @DennisMelentyev
    @DennisMelentyev 3 роки тому +2

    W języku Rosyjskim są cudowne słowa панибратство, обыватель, фрайер, шмотки, плита (как муз. пластинка), зачуханый. I wiele innych

  • @paabloss9048
    @paabloss9048 4 роки тому +11

    Ja jednak słyszałem, że słowo "Dali!" nie jest polonizmem, a kaszubizmem, ponieważ słowo "dali" w znaczeniu: "dalej" oraz "prędzej, szybciej" używa się w języku kaszubskim. W języku kaszubskim nie ma końcówki "-ej", a wszędzie zamiast niej jest właśnie "-i", np.: tej - ti, bardziej - barżi, chyżej (szybciej) - chiżi.
    Tak samo z niemieckim słowem "Grenze" słyszałem, że jest kaszubizmem, ponieważ na Kaszubach na granicę mówi się "greńca". Jakieś 1000 lat temu na Pomorzu słowa zawierające "ja" oraz "ra" przeszły w "je" oraz "re", co widać dzisiaj w języku kaszubskim dzisiaj, np.: Jerk - Jarek, Redk - Radek, jestrzib - jastrząb, reno - rano, retowac - ratować, greńca - granica.

    • @marvju209
      @marvju209 4 роки тому +5

      To jedna z teorii. Inna twierdzi, że pochodzi od mazurskiego dialektu języka polskiego. Prawda jest pewnie taka, że tak mówili słowiańscy sąsiedzi Prusaków. W kaszubskim zachowało się to do dziś, a w polskim nie.

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +1

      Może ta "greńca" powstała później już pod wpływem niemieckiego "Grenze"?
      Zresztą czy Kaszubowie mieli kiedyś jakąś granicę z Niemcami?

    • @paabloss9048
      @paabloss9048 4 роки тому

      @@bigfinger3690 możliwe, jednak moim zdaniem to nie jest przypadek, że gdyby skaszubić słowa "granica" powstało by wtedy "greńca".
      PS. Kaszubi, nie Kaszubowie

    • @damnedmadman
      @damnedmadman 4 роки тому

      @@bigfinger3690 No pewnie że mieli z nimi granicę, a nawet byli pod niemieckim butem.

    • @rafakrzentowski9549
      @rafakrzentowski9549 4 роки тому

      Te kilkaset lat temu Kaszubski nie był osobnym językie, a dialektem/gwarą polskiego, więc to polonizmy z kaszubskiej odmiany polskiego

  • @kryokori
    @kryokori 4 роки тому +1

    w języku francuskim coś co na pewno weszło z Polskiego, o czym niedawno słyszałam:
    la mazurka - czyli nasz mazurek, Szopen u nich publikował co chwila nowego mazurka i tak weszło szturmem w ich leksykon, że nikt im nie wymyśli na to innej nazwy
    myślę, że sporo polonizmów mogą mieć także Turcy, tak jak my od nich sporo mamy
    zastanawiam się czy nasza 'szlachta' nie pochodzi z niemieckiego, bądź odwrotnie - ich "Schlacht" od nas, bo albo to jest bitwa albo wiąże się z rzeźnią "Schlachthof"
    może to być związane z tym, że była to kasta wojownicza, która nie raz dała się Niemcom we znaki
    myślę, że jak chodzi o zapożyczenia, to najlepiej je ograniczać do niezbędnych jeśli miałyby zastąpić nasze normalnie funkcjonujące tradycyjne słowa (np. takie "trendy" mnie irytuje, gdy zastępują nim słowo "modne")
    a jak w językach obcych chcą to mogą brać nasze wyrazy, tylko mogą te wyrazy być potem koszmarnie zniekształcone, że ich nie rozpoznamy i nie zrozumiemy

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому

      - czy nasza 'szlachta' pochodzi z niemieckiego?
      -Tak

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому

      I rycerz też

    • @slawekwankowicz1533
      @slawekwankowicz1533 4 роки тому

      Modne, to nie jest nasze słowo, albo frankofońskie, albo anglojęzyczne.

    • @kryokori
      @kryokori 4 роки тому

      @@slawekwankowicz1533 może, ale dawno temu weszło do naszego języka i było mocno rozpowszechnione, po co zaciągać wiele nowych rzeczy o mało słowiańskim brzmieniu i identycznym znaczeniu?
      nawet słowo "popularny" jest obce.. czym sugerowałbyś je zastąpić? zwrotem "na czasie"? a może "chodliwy" lub "pokupny"? czy może "moda" mogłaby być zastąpiona słowem "maniera"🤔

  • @patrickohooliganpl
    @patrickohooliganpl 3 роки тому +1

    Jest jeszcze słowo goofy - od polskiego głupi:
    dictionary.cambridge.org/dictionary/english/goofy
    No i zapożyczenia pośrednie z polskiego przez yiddish do amerykańskiego: schlep (żłób w znaczeniu wyzwiska), schmuck (ćmok) etc.

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому +5

    Oprócz Paryża można jeszcze przypomnieć że Rosjanie wciąż używają polskich nazw dla miast na Białorusi zamiast dawnych nazw wschodniosłowiańskich/białoruskich:
    Минск od Mińsk zamiast Miensk
    Брест od Brześć zamiast Berestia
    Гродно od Grodno zamiast Harodnia
    Także inne słowa, chociaż nie polskie z pochodzenia, ale które język rosyjski zapożyczył z polskiego:
    Обыватель od obywatel, (z czeskiego)
    Рынок, ратуша od rynek, ratusz (z niemieckego).

    • @swetoniuszkorda5737
      @swetoniuszkorda5737 3 роки тому

      Ratusz nie z niderlandzkiego?

    • @lothariobazaroff3333
      @lothariobazaroff3333 3 роки тому +2

      @@swetoniuszkorda5737 Nie, ze średnio-wysoko-niemieckiego "rathus" albo średnio-dolno-niemieckiego "râthûs". Nic dziwnego, bo te języki były używane na ziemiach polskich, w przeciwieństwie do niderlandzkiego.

    • @swetoniuszkorda5737
      @swetoniuszkorda5737 3 роки тому

      @@lothariobazaroff3333 Dzięki. Chociaż zastanawiam się, czy w XIII w. np. niderlandzki różnił się od średnio-dolno-niemieckiego... A jakim narzeczem władali tzw. Olędrowie w dorzeczu Wisły? Takie i inne pytania mnie nurtują;)

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 3 роки тому

      @@swetoniuszkorda5737 z niemieckiego (Rathaus)

  • @BIEDRONfoto
    @BIEDRONfoto 4 роки тому

    Dzień dobry. Czy jest możliwość sprawdzenia w języku chińskim pochodzenia słowa piwo? Nie wiem na ile jest to prawdą, ale z tego co wiem na terenie Chin pierwszy browar wybudowany został przez Polaków.

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 4 роки тому +1

      Mimo iż piwo było warzone w Chinach już 7 tysięcy lat pne. zanikło na rzecz win i alkoholi destylowanych. Dopiero w dwudziestym wieku powstały w Chinach browary założone przez Europejczyków, a picie piwa zyskało na popularności dopiero w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci. W Linku więcej info: polki.pl/przepisy/kuchnie-swiata,burzliwa-historia-piwa-w-chinach,10292726,artykul.html

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 4 роки тому +2

      był Polak, ktory założył w 1900 ale juz 3 lata później Niemcy założyli i to obecnie największy browar tam - Tsingtao (chiń. 青島啤酒; pinyin: Qīngdǎo píjiǔ) - popularna marka chińskiego piwa, również nazwa największego w Chinach browaru (chiń. 青岛啤酒厂; pinyin: Qīngdǎo píjiǔchǎng), posiadającego 15% udziałów w rynku chińskim[1]. Browar został założony w roku 1903 przez niemieckich osadników związanych z bazą marynarki wojennej w Qingdao, po przekazaniu Niemcom koncesji Jiaozhou[2], zaś nazwa marki nawiązuje do nazwy miasta Qingdao w transkrypcji stosowanej niegdyś przez L’École Française d’Extrême-Orient.

    • @BIEDRONfoto
      @BIEDRONfoto 4 роки тому +1

      @@margplsr3120 Dziękuję za odpowiedź :)

  • @ukaszgrzegorek9278
    @ukaszgrzegorek9278 4 роки тому +7

    10 minut i nie ma ani jednego polonizmu. dziekuje. koncze

  • @grzechgrzes185
    @grzechgrzes185 3 роки тому +1

    Zapomniałes o słowie BISTRO w rozumieniu bar szybkiej obslugi tu musimy cofnąć się do 1813 gdy france dostały po D od Dziadka Mroza jak uciekali w popłochu to chcieli dostać szybko jedzenie od ludność tubylczej więc używali slowa Bystro ktore do dzisiaj we wszystkich jezykach Słowiańskich oznacza szybko pozdrawiam

  • @samuan001
    @samuan001 4 роки тому +3

    W sumie z pozdrawianiem tak zostało, że często się mówi: ucałuj ode mnie mamę

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому +18

    Podobno niemiecki Quark pochodzi od "twaroga".

  • @trzyrazya4737
    @trzyrazya4737 4 роки тому +16

    Świetny program bez lansu siebie.

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 4 роки тому +3

      nie ma zupęłnie nic złego z promowaniu swojej osoby i wyrabianiu sobie nazwiska/ marki - pod warunkiem,. że idzie za tym treść / merytoryczna wartość

    • @trzyrazya4737
      @trzyrazya4737 4 роки тому

      @@margplsr3120 oczywiście, ale większość filmow z yutooba, to lans ludzi, ktorzy plota trzy po trzy, para 15. Z lansem siebie, nie wiedzac, jak ma usteczka ukladac.

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 4 роки тому

      @@trzyrazya4737 nie przeczę

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 4 роки тому

      @@trzyrazya4737 naukowy bełkot polecam!

    • @trzyrazya4737
      @trzyrazya4737 4 роки тому +1

      @@margplsr3120 widocznie nie dla ciebie. Pewno proscizne chwytasz w lot.

  • @NimrodElTzane
    @NimrodElTzane 3 роки тому

    Mam pytanko a co ze słowem pogrom? Słyszałem je używane w angielskim od czasu do czasu

    • @lothariobazaroff3333
      @lothariobazaroff3333 3 роки тому +3

      Nie, to z rosyjskiego. Oni to zapoczątkowali w Rosji carskiej.

    • @alicjanowak8305
      @alicjanowak8305 3 роки тому

      A angielskim słowa pogrom używa się w kontekście prześladowań Żydów. W naszym języku używa się tego słowa szerzej.

  • @push3kpro
    @push3kpro 2 роки тому

    22:00 Czy czasem włoskie "Dai!" też nie ma tego pochodzenia?

  • @evikab1879
    @evikab1879 4 роки тому +3

    Spotkałam się też z amerykańskim-angielskim słowem "kasha" oznaczającym potrawę ze zboża

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому +6

    Polonizmy w języku litewskim:
    "After the formation of Polish-Lithuanian Commonwealth, a large number of words were
    borrowed from Polish. Cf. the following borrowings: rožančius - różaniec (paternoster),
    krikštas - chrzest (baptism), koplyčia - kaplica (chapel), parapija - parafia (parish),
    popiežius - papież (pope), šventos mišios - msza święta (Holy Mass), persižegnoti -
    przeżegnać się (to cross), ponas - pan (sir). Most borrowings from Polish are associated
    with religious practices"

  • @dobrawodazoteciekawostki8161
    @dobrawodazoteciekawostki8161 3 роки тому +2

    Quark w niemieckim to twarog. :)

  • @iowa406
    @iowa406 3 роки тому

    Muszę coś napisać.
    Karol Wielki nie był pierwszym cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego ( tak brzmiała pełna nazwa tego tworu politycznego). Był jedynym Cesarzem Rzymskim po upadku Cesarstwa Zachodniego. Jednak już jego synowie stworzyli właśnie ŚCRNN.
    Języki bałtyjskie są blisko spokrewnione ze słowiańskimi ( tak jak i sami ludzie). Przypuszcza się że jeszcze około 2-3 wieku protoLitwin z protoPolakiem by się bez problemu dogadał.
    W 8-11 wieku po za polskim, czeskim i słowackim istniały inne języki zachodniosłowiańskie. A były to ( niektóre nadal są): serbo-łużycki ( dziś łużycki dolny i górny), morawski ( przez państwo Wielkomorawskie najbardziej "cywilizowany" ), i języki połabskie ( dziś jedynym przedstawicielem jest kaszubski/słowiński).

    • @RememberTroy2
      @RememberTroy2 3 місяці тому

      W ogóle nie było czegoś takiego jak Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego. To neologizm chyba z czasów zaborów, żeby pokazać Polaczkom jacy byli mali przy wielkim narodzie niemieckim. Cesarstwo Rzymskie to był luźny twór, nie mający nic wspólnego z narodowością niemiecką. Na początku przeczytałem o tym w słynnym już artykule "Niemcy, jacy Niemcy". Potem przyznał to również (przez nikogo o to nie pytany konkretnie) Henryk Samsonowicz oraz np Adam Wielomski.

  • @CrazyLeiFeng
    @CrazyLeiFeng 3 роки тому +1

    Znalazlem jeszcze jeden polonizm w angielskim, wyraz "ogonek" (w literach). Jest to calkiem logiczne bo choc ogonki w literach wystepiuja w kilkunastu jezykach to polski jest z nich najwiekszym.

  • @Urtica.Urtica
    @Urtica.Urtica 2 роки тому

    30:25 Coś w tym jest, bo kojarzy mi się z pytaniem zawartym w poniższym tekście.
    Mężczyzna zarwał krzesło upadając na podłogę. Widząca to zdarzenie kobieta zapytała: "Jesteś cały?".

  • @hejbowicz
    @hejbowicz 4 роки тому +10

    Zapomniałeś o języku litewskimi np słowo grzyby w litewskimi to grybai ogólnie języki bałtyckie mają sporo zapożyczeń, pracowałem 2 lata. Litwinem i bardzo był zdziwiony ile słów jest zaczerpnięte z polskiego. Problem jest taki że często są dodawane litewskie końcówki itp aby wyglądały bardziej litewsko

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +4

      Ponieważ grybai a nie gžybai to raczej z białoruskiego, chociaż może to jest wspólne słowo bałto-słowiańskie.

    • @hejbowicz
      @hejbowicz 4 роки тому +1

      To jest jedyny przykład który pamiętałem w wymowie był bardzo podobny do naszego słowa a za pisownię przepraszam zaczerpnięte z Google translator

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +3

      "In the IX-X century, northern Slavic words appeared in Lithuanian."
      "Consider the words of Slavonic origin: blogas 'bad‘, agurkas
      'cucumber‘, botagas 'whip‘, batas 'shoe‘, dvaras 'manor‘, grybas 'mushroom‘, knyga 'book‘"
      Knyga, botagas - oczewiste rutenizmy
      Dvaras i grybas mogą być też ruskie
      Agurkas, batas - raczej z polskiego

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +1

      O niewątpliwych polonizmach w litewskim zrobiłem odrębny komentarz.

    • @alicjanowak8305
      @alicjanowak8305 3 роки тому +2

      Sejmas.

  • @JacekJurewicz
    @JacekJurewicz 4 роки тому +3

    EtymOnline podaje, że nie wiadomo, skąd pochodzi słowo "meringue". W Szwajcarii mówi się, że to od miejscowości Meiringen.

    • @meszkemeszke6296
      @meszkemeszke6296 2 роки тому

      Ja czytałem że z niemieckiego od pocałować

  • @user-zg9yq5sw4z
    @user-zg9yq5sw4z 10 місяців тому

    Jest w niemczech dialekt platdeutch i w tym dialekcie wystepuja takie slowa jak swienjack (wym. szwinak i okresla hamskie zachowanie) albo water ktore wymawia sie woote oczywiscie woda

  • @krokeman
    @krokeman 3 роки тому +1

    Powidl (w niemieckim i angielskim) - od powidła, vodka - wódka (może równie dobrze pochodzić z polskiego), robot (z czeskiego, ale u nas robota to robota tak samo jak w Czeskim), pierogies - pierogi, borscht - barszcz, baggel - bajgiel

    • @barmiro
      @barmiro 10 місяців тому

      Tyle, że "wódka" jest rusycyzmem, po naszemu była od wieków "gorzałka" :)

  • @arturciesla6896
    @arturciesla6896 4 роки тому +11

    Угорщина - czytamy "uhorszczyna" z dźwięcznym "h", wydaje się że w języku polskim była różnica pomiędzy "h" a "ch" tak jak dziś w ukraińskim między "г" a "х"

    •  4 роки тому

      Spostrzeżenie jest rzeczywiście trafne, bo dwie samogłoski - y i o - udźwiękowiają „h”, które w polskim jest normalnie bezdźwięczne.

    • @trzyrazya4737
      @trzyrazya4737 4 роки тому +2

      Kojarzy mi sie z ugorem.

    • @damnedmadman
      @damnedmadman 4 роки тому

      @@trzyrazya4737 Czyżby to była Ugorszczyzna? A może Ungarszczyzna? 🤔

    • @rafakrzentowski9549
      @rafakrzentowski9549 4 роки тому

      To raczej jest z słowackiego/czeskiego Uhorsko (coś co jest u gór(Karpackich))

    • @JanKowalski-fu8uj
      @JanKowalski-fu8uj 4 роки тому +1

      @
      W Polsce niektórzy też wymawiają ,,h'' inaczej niż ,,ch'' ale brzmi to jak coś pośredniego między ,,ch'', a ukraińską wymową ,,h''.

  • @iowa406
    @iowa406 3 роки тому

    Języki wschodniosłowiańskie. Fascynujący temat. 3 dzisiaj główne ( rosyjski, ukraiński i białoruski) wywodzą się z jednego pnia ( prajęzyka) języka rusińskiego. A pozmieniały sie przez historię. Białoruski się polonizował i litwinizował. Ukraiński polonizował i ( kufa jak nazwać wpływy Chanatu Krymskiego). Rosyjski natomiast poddał się wpływom mongolski i ugro-fińskim ( przez ludy zamieszkujące na wschód od słowian dziś zwanymi Rosjanami- Permowie, Karelowie, Bułgarzy [ no Ci to nie ugro-finowie, ale nie współcześni słowiańscy, a Bułgarzy pochodzenia mongolskiego] itd. Natomiast we wszystkich 3 rdzeń pozostał rusiński, dlatego dość ciężko się nauczyć tych języków. Co w wypadku czeskiego, słowackiego, czy nawet południowosłowiańskich jest łatwiejsze ( znacznie bliższe pokrewieństwo).

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому +6

    Ukraiński i białoruski dużo zapożyczyly z polskiego ale nie powstaly na bazie polskiego.
    Powstały na bazie "języka ruskiego" który był urzędowym językiem Księstwa Litewskiego jeszcze przed unią z Polską.

    • @antekbelowicz608
      @antekbelowicz608 4 роки тому +6

      Warto dodać że właśnie ten "język ruski" prawie nie ma nic ogółnego z ówczesnym rosyjskiem (językom Moskwy).

    • @zdorovyjgluzd6144
      @zdorovyjgluzd6144 4 роки тому

      "Ruski" od Ruś = ukraiński/białoruski. Ale nie ma nic współnego z jRosyjskiem, który nazywał się moskowskim.

  • @ggnagognagoma2462
    @ggnagognagoma2462 3 роки тому +1

    4"40 Żaden mądry, zwyczajnie w GB i szerzej w zachodniej Europie brakowało łatwo dostępnego drewna na maszty, a do tego używano świerka musiał odpowiadać rygorystycznym normom- bezsęczne i dłuugie. Takie były jeszcze na terenach RP i to blisko portów z dobrymi drogami. Nie z gór jak na Zachodzie

  • @ewalewandowska8813
    @ewalewandowska8813 4 роки тому +3

    Polecam prześledzić język staroirański, odkopywanie historii Słowian dała ciekawe rezultaty, sama nazwa Iran pochodzi od Arian.

    • @marekkacperski7739
      @marekkacperski7739 4 роки тому

      A nie Airan?

    • @ewalewandowska8813
      @ewalewandowska8813 4 роки тому +3

      @@marekkacperski7739 Tak, to ma wspólny źródłosłów, inną wymowę, to tak jak Aryjczycy znaczą to samo, co Arianie, rasa aryjska to my Ukraińcy, Białorusini itp. nie zaś Niemcy oni są przecież Germanami, bo nawet nie Prusakami, od tego plemienia Niemcy zapożyczyli zwyczaje, dyscyplinę, jednak Prusacy bardzo długo opierali się zakusom Zakonu Krzyżackiego i niechętnie poddawali się zniemszczaniu... Jednak zabór niemiecki nazywaliśmy pruskim... Obecnie jest więcej dostępnych materiałów, artykułów na temat historii Słowian, jest ona starsza i ciekawsza niż sądziłam.

    • @ernestwilk3276
      @ernestwilk3276 4 роки тому +3

      @@ewalewandowska8813 to ciekawe, że Niemcy zapożyczyli dyscyplinę i zwyczaje od Prusów. Wydawało mi się, że zwyczaje i dyscyplina przywędrowały na tereny Warmii, Mazur i Prus z Zakonem Krzyżackim. Z czasem naród Pruski wyginął, ulegli germanizacji, przemieszaniu z napływową ludnością niemiecką, i tak powstali Prusacy (już nie Prusowie) oraz państwo pruskie, składające się w głównej mierze ze zgermanizowanej ludności pochodzenia słowiańskiego i pruskiego oraz napływowych Niemców. W późniejszym czasie do Prus przyłączono Pomorze, Śląsk i Brandenburgię, (nie pamiętam czy Saksonię też) i oczywiście zachodnie rozbiorowe ziemie I Rzeczypospolitej.
      Tak to jest jak odpuszcza się pokonanemu wrogowi. Zygmunt Stary powinien po wygranej wojnie z Zakonem, przyłączyć Prusy w całości do Rzeczypospolitej, a nie ustanowić lennem. Historia Polski inaczej by się potoczyła.

    • @ewalewandowska8813
      @ewalewandowska8813 4 роки тому +1

      @@ernestwilk3276 Ja czytałam taką wersję tzw. pruskiej dyscypliny, że jakoby Prusowie słynęli z twardych obyczajów, zasad i surowości, rzeczywiście było tam o tym, że to za sprawą Zakonu Krzyżackiego zostało to przeniesione na teren Niemiec, ponieważ Krzyżakom bardzo odpowiadały i imponowały zasady oraz obyczajowość reprezentowana przez Prusów. Jednak, jak wiadomo , całkowite poznanie tego co było, nie jest nam dane, dlatego należy dopuszczać różne przyczyny... Przecież historia świata jest cały czas uzupełniana, chociażby historia Słowian, okazała się starszą i bogatsza... Największą ignorancją byłoby założenie, że wiemy już wszystko i odkryto ślady najstarszych cywilizacji... Myślę, że jeszcze wiele przed nami.

    • @slawekwankowicz1533
      @slawekwankowicz1533 4 роки тому +2

      Iran podchodzi od Ireny Ochódzkiej, to stara świecka tradycja.

  • @KXKeytinho
    @KXKeytinho 4 роки тому +4

    Jeżdżę zapomniałeś o "ogonek" po angielsku jako to co mamy przy ą i ę. Dodatkowo po węgiersku jest wiele słów pochodzenia słowiańskiego w tym polskiego.

  • @CrazyLeiFeng
    @CrazyLeiFeng 4 роки тому +7

    Najbardziej chyba popularnym polonizmem w rosyjskim i wcale nie archaicznym jest słowo „bydło” w znaczeniu „hołota” co można łatwo sprawdzić na internecie. Jeśli już szukasz polonizmów to globalnymi polonizmami są słowa związane ze środkowoeuropejska kultura takie jak: polonez, Polka, Warszawianka, mazurki, inteligencja, itd. Natomiast spierałbym się co do skali wpływów polskiego na ukraiński i białoruski. Te trzy języki były kiedyś bardzo bliskie. Uważam, ze Moskale sztucznie utworzyli grupę języków wschodniosłowiańskich wspomagając się wspólnym użyciem cyrylicy. Język moskalski („rosyjski”) został utworzony przez bałkańskich mnichów dla podbitej ludności ugrofińskiej (Moksza, Mordwa, itd.) i turkijskiej (Tatarzy) na bazie liturgicznego starocerkiewnoslowianskiego. Moskalski jest wiec sztucznie stworzonym językiem południowosłowiańskim.

    • @CrazyLeiFeng
      @CrazyLeiFeng 4 роки тому +1

      Ach, i oczywiście wódka... globalny polonizm... teraz nawet w Szkocji jest produkowana...

    • @antekbelowicz608
      @antekbelowicz608 4 роки тому +2

      Ma pan dużo racji.

    • @loulou3738
      @loulou3738 4 роки тому +1

      Tak jest rosyjski to stworzony dosyć późno na bazie starocerkiewnego .z Bułgarii

    • @tomek1862
      @tomek1862 4 роки тому

      Kaj takie bzdury uczą? W Warszawie? Język rosyjski nie został wymyślony przez bałkańskich mnichów. Nie mogli wymyślić czegoś, co już istniało. Wymyślili tylko litery i mieli wpływ na nazwy liturgiczne. Do języków wschodniosłowiańskich na pewno należy polski, dlatego zachodniosłowiański jakim jest język Śląski lub Górno i Dolno Łużycki jest dla Polaków praktycznie niezrozumiały. Język polski jest dużo bardziej podobny do rosyjskiego, niż do śląskiego.

    • @CrazyLeiFeng
      @CrazyLeiFeng 4 роки тому

      @@tomek1862 Bzdura kompletna. Widac, ze nie znasz rosyjskiego (moskalskiego). Jest najbardziej podobny do bulgarskiego. Malo kto z ludnosci Moskwy mowil w domupo slowiansku az do jakiegos 17-go wieku. Jedynym jezykiem slowianskim jaki znali byl liturgiczny starocerkiewnoslowianski, uzwany w cerkwi. Na jego podstawie powstal "rosyjski". Ukrainski i bialoruski sa bardziej podobne so serboluzyckiego niz do moskalskiego ("rosyjskiego"). Dlategotez nie ma sensu dzielic jezykow slowianskich na wschodnie i zachodnie a jedynie na polnocne i poludniowe.

  • @marissia4391
    @marissia4391 6 місяців тому

    W języku nowo-hebrajskim było dużo polonizmów. Niestety, z czasem, kiedy zaczęto w Izraelu Polakom dorabiać gębę antysemitów, zaczęto eliminować te słowa, zastępując je innymi. Taki los spotkał słowo :historia, które zapisywano hebrajskim alfabetem, a wymawiano tak, jak po polsku i tak też rozumiano.

  • @IgthornTheDuke
    @IgthornTheDuke 2 роки тому

    Dawno temu budowano wały obronne ktore miały podwaliny czyli fundament , teraz na fundamentach stawia sie ściany .... a jak jest ściana po angielsku?

  • @oggeeboggee
    @oggeeboggee 4 роки тому +11

    A propos “bryczki”: “dorożka” w języku szwedzkim to “droska”. Ciekawe jaka jest etymologia tego słowa?

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +2

      Może z rosyjskiego "Drożki"?

    • @monikaniewiadomska4995
      @monikaniewiadomska4995 4 роки тому

      A np. w języku rumuńskim jest słowo które brzmi jak ,,briszka" i znaczy scyzoryk, nóż...ale to chyba od rosyjskiego czasownika бриться czyli golić się... ciekawe bo brzmi prawie jak bryczka😆

    • @muravei1818
      @muravei1818 3 роки тому +1

      @@bigfinger3690 дрожки, что это? Первый раз слышу
      Дорожки , есть такое слово

    • @boresevere
      @boresevere 3 роки тому +1

      @@muravei1818 в русском есть такое слово, хотя сейчас уже устаревшее. Дрожки - это вид конного экипажа, вроде брички.

    • @paweshaggy7914
      @paweshaggy7914 3 роки тому +2

      A na szablę Szwedzi mówią sabel

  • @tantus79
    @tantus79 4 роки тому

    Słowo "Czech" oznaczające przymiotnik "czeski" najprawdopodobniej pochodzi ze średniowiecznej łaciny. Skrybowie mieli wtedy problemy z zapisywaniem typowo słowiańskich dźwięków i w ramach ekwilibrystyki stosowali różne dwuznaki i trójznaki. Taką ortografię przejął później język polski oraz czeski. Z tym, że bodajże w XVI w. Czesi postanowili przeprowadzić reformę ortografii i zastąpili w większości dwu- i trójznaki znakami diakrytycznymi.

    • @shroudedindarkness79
      @shroudedindarkness79 4 роки тому

      To raczej było wiek wcześniej, reforma Jana Husa

    • @tantus79
      @tantus79 4 роки тому

      @@shroudedindarkness79 Bardzo możliwe, nie pamiętam dokładnie kiedy ta reforma miała miejsce.

  • @TheBartianObserver
    @TheBartianObserver 4 роки тому

    Prūsiska Tāliwidāsna na UA-cam jest jednym z dowodów na to, że odratowywany pruski niezupełnie pokrywa się z przeszłością swojego użytkowania.

  • @iwaj.g.6936
    @iwaj.g.6936 2 роки тому

    Widzę, że bardzo wielu spośród Was odwołuje się do łaciny. Tak więc to komentarz dla Was. A przy okazji i dla innych, którym "nawinie"😉 się na oczy; polecam: ua-cam.com/video/AOstpABIPXI/v-deo.html.
    I jeszcze taka...'zagwozdka' 😉 : ua-cam.com/video/dNiJ70Oq-1c/v-deo.html
    Miłego oglądania! 😊
    Dopisek:
    Tak mi się jeszcze ogólnie w temacie podobieństw językowych przypomniało: ua-cam.com/video/3gx7I110MlA/v-deo.html

  • @unbelievable1983
    @unbelievable1983 2 роки тому

    Ang. 'Poolish' to po polsku - zakwas. Etymologia słowa jest niedokońca jasna ale faktem jest, że jesteśmy prekursorami zakwasu, stąd też i chińskie ' 波兰种' (z Polski) gdzie dopiero niedawno rozpowszechniono metodę produkcji pieczywa na zakwasie.

  • @kamilkosowski8357
    @kamilkosowski8357 3 роки тому +3

    W Zagłębiu Rury niektórzy używają słowo motek, na młotek.

  • @peterhunt1939
    @peterhunt1939 4 роки тому +3

    A co z Rumuńskim ? Oficjalnie 14 procent pochodzi ze słowiańskiego a tylko minimalny procent z polskiego,ale mam wątpliwości . Przecież łączyła nas historia a Mołdawia była jakiś czas polskim protektoratem .Mógłby Pan poświecić podcast temu tematowi?

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +2

      Nie 14 a 40

    • @awbinn3377
      @awbinn3377 3 роки тому +1

      Akurat znam ten język. I są tam liczne słowiańskie słowa - i raczej bliżej 14%, na pewno nie 40% jak podpowiada komentarz poniżej. I istotnie mniejszość z nich jest z polskiego. Rumuni ''za miedzą'' mieli Bułgarów, Serbów, Słowaków czy Rusinów - a Mołdawia jakiejś silnej polonizacji - pod względem językowym - nie uległa nigdy na szeroką skalę. Dodatkowo duży słowiański wpływ w Rumunii miała cerkiew prawosławna i używany tam SCS. Więc stąd niewielki wpływ polskiego. Poza tym słowiańskie słowa - wraz z cyrylicą - były celowo usuwane w 19 wieku, i skutecznie zastąpione romańskimi. Np słowo 'czas' - częściej usłyszy się 'timp' niż słowiańskie 'vreme'. Podobnie kobieta to niby 'nevesta' ale też 'muiere' czy 'femeie'. Z kolei np. zdanie 'musimy zakończyć wojnę' brzmi 'Trebuie să oprim războiul' - jest w w całości złożone ze słowiańskich słów - choć składnia i gramatyka romańska. I są słowa jak 'Te iubesc' - kocham cię, gdzie 'iubesc' pochodzi od ''lubieć''. Z resztą miłość to 'dragoste' co brzmi jak 'drogi/a' itp. Więc jakieś tam słowa są, ale zmiksowane z romańskimi końcówkami i gramatyką brzmią dziś jak brzmią.

  • @barsztik
    @barsztik Рік тому

    Komputer nie tylko po francusku nie jest komputerem. Nie jest też nim w języku hebrajskim (מַחשֵׁב - czyt. machszew). Co jest o tyle ciekawe, że współczesny hebrajski ma około 100 lat i jest programowo tworzony jedynie na bazie języka historycznego, który przez wieki pełnił role sakralne, nie rozwijał się więc i nie ewoluował. Zatem współczesny hebrajski jest z jednej strony w naturalny sposób podatny na zapożyczenia - wiele określeń nowych rzeczy nie miało jak się wykształcić samodzielnie i łatwiej było je zapożyczyć. Z drugiej strony tworząc współczesny hebrajski brano pod uwagę, że jego baza jest anachroniczna, dlatego ukuto ogólne zasady rozwoju języka. To z kolei pozwala na wygodne tworzenie nowych nazw a nowe rzeczy bez konieczności ich zapożyczania.

  • @krzysztof-ratajczyk
    @krzysztof-ratajczyk 3 роки тому +1

    anglosasy mają mnóstwo zapożyczeń z języków słowiańskich.
    dzień- day
    wir- whirl
    wiedźma- witch
    kraj- kreis
    tak- doch
    buk- buch

  • @camponotusalpinus
    @camponotusalpinus 4 роки тому +1

    warto również wspomnieć o języku tureckim

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 роки тому +6

      Język turecki jest szeroko znany - a szczególnie w Turcji.

  • @rafakrzentowski9549
    @rafakrzentowski9549 4 роки тому

    Co to za melodia pod koniec?

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому +1

      Krokodyl Giena

    • @rafakrzentowski9549
      @rafakrzentowski9549 4 роки тому

      @@bigfinger3690 a ja myślałem, że to szwoleżerowie, ale nie byłem pewien

  • @marcinkrzysztof6968
    @marcinkrzysztof6968 4 роки тому +6

    Ciekawostka: oglądając anglojęzyczny musical "Skrzypek na dachu", mleczarz Tewie używa terminu "pogrom" (w dosłownym znaczeniu tego słowa).

    • @hrabiahoreszko2123
      @hrabiahoreszko2123 4 роки тому +3

      pogrom, słowo które mogło znaczyć np pogromienie czyli pokonanie kogoś, dziś zostało zarezerwowane na określenie mordu na ludności żydowskiej, dlatego była "niezła" afera jak określono tak niedawno zwycięstwo w jakimś meczu.

    • @perun5984
      @perun5984 4 роки тому +1

      W angielskiej wersji wiedźmina też jest użyte słowo pogrom w oryginalnej formie

    • @CrazyLeiFeng
      @CrazyLeiFeng 3 роки тому +4

      @@hrabiahoreszko2123 Oni to wzieli z rosyjskiego

    • @monikasochacka6778
      @monikasochacka6778 Рік тому

      Pogrom jako pogrom funkcjonuje w j francuskim i definiuje to co trzeba.....

    • @JacekJankowskiExOriente
      @JacekJankowskiExOriente 10 місяців тому

      Rusycyzm

  • @smogory
    @smogory 2 роки тому

    a jezyki slowianskie poludniowe, i serbskoluzycki oraz kaszubski?

  • @olgagaca3184
    @olgagaca3184 4 роки тому +8

    Nazwa popularnego minerału - kwarcu - ma pochodzenie polskie. Sami Anglicy piszą, że słowo 'quartz' pochodzi od niemieckiego 'Quartz', które z kolei od polskiego gwarowego wyrazu 'kwardy', czyli twardy.

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому

      Myślę że słowa "kwadry" nigdy nie istniało, a Quartz pochodzi od "twardy" jak Quark od "twaroga" (podają że Quark Niemcy na początku pisali jak "Twark").

    • @JacekJankowskiExOriente
      @JacekJankowskiExOriente 10 місяців тому +1

      Tak jak twaróg/kwark/twarg i granica są slawizmami, a nie polonizmem, pojawiły się w niemieckim przez intensywnymi kontaktami z Polakami.

  • @pitu-pitupitu-pitu8797
    @pitu-pitupitu-pitu8797 4 роки тому +15

    Panie kolego tytuł ciekawy i oczekiwałem ciekawego wykładu.......niestety trochę pan wykładowca przynudza......a szkoda bo można było ciekawiej to przekazać.

  • @bartoszczyzyk4866
    @bartoszczyzyk4866 Рік тому

    całkiem sporo polonizmów jest też w języku hebrajski, na przykład zamsz זמש, czy bagażnik בגז'.

  • @hakade5846
    @hakade5846 4 роки тому

    A słyszeliście o szwedzkim słowie "mjöd"? Kupiłem butelkę tego czegoś - to było chyba 10 lat temu. Mówię "tego czegoś" bo jeszcze tego nie otwarłem:) Napój jest bezalkoholowy, ale ma rzeczywiście kolor miodu, chociaż konsystencję zwykłego napoju. Jestem przekonany, że to słowo (wymawiane zresztą przez szwedów bardzo podobnie) przyszło do Szwecji w czasach Potopu. W innych językach słowiańskich są również podobnie brzmiące wyrazy, ale jednak szwedzki "mjöd" jest zdecydowanie najbliższy polskiemu "miodowi".

    • @bigfinger3690
      @bigfinger3690 4 роки тому

      en.m.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/m%C3%A9d%CA%B0u

    • @erichamilton3373
      @erichamilton3373 Рік тому +1

      Mjód jest indoeuropejskim kuzynem germańskiego "mede" lub "Methe" lub mjöd. Ten trunek był wszechobecny w całej Europie.

  • @nanotech_republika
    @nanotech_republika 4 роки тому +6

    Warto tutaj zauwazyc ze tysiace lat temu, jak mowisz, nie bylo dzisiejszego polskiego jezyka ale jakis slowianski jezyk. I on mial duzy wplyw na jezyki w Europie bo Slowianie zajmowali ogromna czesc polwyspu europejskiego. Mozna zastanawiac sie czy te inne jezyki nie zapozyczyly slowa z "polskiego". Widac to na przyklad w stwierdzeniu ze slowa w starszym jezyku skladaja sie z mniejszych elementow, ktore nie wystepuja w podobnej funkcji w mlodszym jezyku. W nowszych jezykach (np. grece czy lacinie) nie da sie wytlumaczyc etymologiecznie pewnych slow jak tylko odnoszac sie do tych elementow ze starczego jezyka (w tym wypadku slowianskiego jezyka). Nawet nie do Sanskrytu. Tymi elementami w slowianskim to na przyklad przyimki, takie jak na przyklad dzisiaj wydzimy w polskim jezyku: z, do, na, bez, ze pad, u, w, nad, o, od, po i bardziej zlozone. Na przyklad w tak odleglym slowianszczyznie angielskim sa slowa ktore daja do myslenia czy poprzez francujski/niemiecki/lacine/greke/itp nie przywedrowaly one ze slowianskich jezykow. Dla przykladu: spleen (s+pleen, por. polski "plon"); smile (s+ ml, por. polski/slowianski "milosc/mir"); straw (s+traw (por. polskie "trawa"). Gdzie s, pelni funkcje przyimka z.

    • @And-lj5gb
      @And-lj5gb 4 роки тому +5

      Etymologie wszystkich wymienionych słów są dostępne, wystarczy trochę poszukać.
      Np. smile pochodzi z pragermańskiego *smil-, które wyewoluowało z praindoeuropejskiego *smei-, z tego samego źródła wywodzi się polskie "śmiać się".
      Jeśli zauważacie jakieś podobne słowa pomiędzy polskim a językami zachodnioeuropejskimi, w dużej mierze będą to słowa wywodzące się bezpośrednio z praindoeuropejskiego. Im częściej dane słowo jest używane, tym z reguły mniej ono ewoluuje na przestrzeni wieków, stąd często podobnie brzmią najbardziej podstawowe słowa, np. nie-no, matka-mother, brat-brother, woda-water, słońce-sun, stać- to stand, trzy-three, sześć- six, siedem-seven itp.
      Chociaż czasem podobieństwa wytwarzają się nawet w zupełnie niespokrewnionych i nie mających ze sobą kontaktu językach na zasadzie czystego przypadku- w każdym języku istnieją tysiące słów, więc szansa że któreś będą brzmiały podobnie jest duża, a nasze mózgi lubią się doszukiwać podobieństw: czasem nawet tam, gdzie bywają one wątpliwe. ;)

    • @zbigniewdoczan5916
      @zbigniewdoczan5916 4 роки тому

      @@And-lj5gb Na przykład w staroegipskim i w językach polinezyjskich słowo ,,ra" znaczy ,,słońce" więc ,,mundrale" od razu stwierdzili,że Polinezyjczycy przybyli na wyspy Pacyfiku znad Nilu.

    • @mm-rz9wr
      @mm-rz9wr 4 роки тому

      @@zbigniewdoczan5916 bardzo dobre :)))

    • @mm-rz9wr
      @mm-rz9wr 4 роки тому +1

      Języki słowiańskie starsze od greki... Dział legend i baśni to nie tutaj :)))

  • @peterkoenecke8527
    @peterkoenecke8527 3 роки тому

    wiele polskich wyrazow przejela niemczyzna kolonska..., znane sa te zwroty wlasnie w okolicach zaglebia ruhry, oto one; piniudzie - pieniadze, ale w formie chciwca co chce je miec, wschycko-jedno wszystko jedno (w sensie "egal", gurken - ogorki, grenze - granica
    )

  • @tecugedeon9288
    @tecugedeon9288 2 роки тому

    jasiu, dobry punkt :))) autor wpadł we własną pułapkę

  • @marcinnik3070
    @marcinnik3070 4 роки тому +1

    Mógłbyś dodać jakieś mapy lub mapki oglądało by się lepiej ale i tak jest ok .. rób swoje pzd

  • @annabielecki909
    @annabielecki909 Рік тому

    Prusy to nie tylko Okręg Kaliningradzki. To także Mazury i Warmia. A nazwa niemiecka Masuren - wymawiaj Mazuren - pochodzi od Mazowsza. Bo po wytępieniu przez Krzyżakow Prusów, w ich miejsce migrowali ludzie z Mazowsza, po niemiecku - aus Masowiens . Dlatego tych ludzi Niemcy nazywali Masuren - wymawiaj Mazuren. Czyli Mazowszanie, a ci mówili po polsku.
    Więc język polski był językiem wielu ludzi z Prus. Też tych trudniących się morskim handlem. Dlatego to pewnie głównie ludzie z Mazur mówiący po polsku handlowali drewnem z Anglikami. Więc zprus pochodzi z j. polskiego.
    Nie wspomniano, że pierwotnie w Angli, dokładnie na Wyspach Brytyjskich mówiono w języku celtyckim. Dopiero potem przyszedł anglosaski, nordycki, na koniec francuski z Normanami.

  • @KaczuszkaMoon
    @KaczuszkaMoon 2 роки тому +2

    W węgierskim jest sporo polonizmów. :)

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому +6

    Jeszcze dwa polonizmy w języku rosyjskim, które znalazłem na innym kanale:
    Пончик - od pączek
    Шкура - od skóra

    • @czossosnkowy
      @czossosnkowy 4 роки тому

      Pączek jest już chyba rozpoznawalny wszędzie, nawet Japończycy mówią ponchiki zamiast donatsu.

    • @etiocontrol5211
      @etiocontrol5211 4 роки тому

      W jidysz jest ponczkes, nie ma pewności czy z rosyjskiego czy polskiego.

    • @anmir
      @anmir 3 роки тому +2

      Шкура to po rosyjsku brzydka nazwa na kobietę. Skóra to кожа.

    • @ggnagognagoma2462
      @ggnagognagoma2462 3 роки тому

      @@anmir to raczej ze wspólnej pramowy

  • @bigfinger3690
    @bigfinger3690 4 роки тому

    Niemieckie Pulk (gromada) pochodzi od polskiego "pułk".
    Swoją drogą pułk najprawdopodobniej wywodzi się od gockiego "fulk" spokrewnionego z niemieckim Volk. Tak germańskie słowo zatoczyło koło i wróciło do Germanów.
    Przypomina to słowiańskie "gospodzin" zapożyczone przez Węgrów które wróciło do Słowian w formie "gazda".

    • @Lechoslaw8546
      @Lechoslaw8546 4 роки тому

      FUCK to polskie "puk", jeszcze teraz w Polacy mówią "pukać" na te akcję. RAPE to to samo co polskie "rypać" i znaczy to samo.

  • @1frank100
    @1frank100 3 роки тому +1

    The Czech language was penetrated with polonismus - ropa - which means crude oil.

  • @vrain2258
    @vrain2258 4 роки тому +4

    Chwila, jaki Obwód Kaliningradzki? A wszystko od Elbląga na wschód?

    • @romanogi2082
      @romanogi2082 4 роки тому

      to są tereny Prusów i Jaćwingów!!

    • @vrain2258
      @vrain2258 3 роки тому

      @@romanogi2082 Bywało.

    • @Polonus7
      @Polonus7 3 роки тому

      @@vrain2258 - Wolałbym aby Pan/Pani uzasadnił/a - dlaczego Rosjanie nie odważyli się przywrócić właściwą nazwę tego miasta, chociaż dla ich własnego honoru a nie interesu powinni to zrobić.

    • @vrain2258
      @vrain2258 3 роки тому

      @@Polonus7 Nie jestem ich rzecznikiem :) Poza tym, specjalnie przypomniałem sobie ten materiał, bo już nawet nie pamiętałem o co mi chodziło... Autor użył takiego określenia. I takie jest w powszechnym użyciu w Polsce. Dobrze, że Pan zwraca uwagę na to, że Królewiec. Tylko my tam nie mamy nic do powiedzenia, więc nie decydujemy o nazwach. Tak samo jak Elbląg to Elbląg, a nie żaden zakichany "Elbing". Chociaż wielu z ludu hitlerowskiego pewnie tak by chciało.

    • @Polonus7
      @Polonus7 3 роки тому

      @@vrain2258 - Jeszcze gorsze jest to że nazwa Kaliningrad składa się z dwóch członów: Kalinin + Grad. Kalinin to nazwisko sowieckiego ludobójcy, oprawcy etc. i Rosjanie powinni bardzo wstydzić się takiej nazwy ale po 1990 roku nie zmienili tej nazwy prawdopodobnie dlatego żeby tym samym nie zwrócić uwagi - po pierwsze, że to miejsce należało jedynie do Prus i Polski a nigdy do Rosji a po drugie, że mieli takiego łajdaka (Człowieka którego nadal czczą tą nazwą, zamiast odwrotnie).

  • @piotrwieczorek432
    @piotrwieczorek432 4 роки тому +3

    Szkoda że lektor/narrator, starając się dbać o polską mowę, nie wymawia praktycznie samogłosek nosowych ą ani ę :( . Tzn. wymawia je, ale jako całkowicie odnosowione .

  • @maciek697788
    @maciek697788 4 роки тому +2

    w czasach tzw Hanzy, Szczecin i Kołobrzeg nie były polskie, ale w Hanzie był Kraków, Gdańsk i Elbląg

  • @jarekwitkowski
    @jarekwitkowski 3 роки тому +3

    proszę na głos przeczytać HOP SCOTCH a potem znaleźć co to jest :)

    • @pallbitz7294
      @pallbitz7294 2 роки тому

      Wg wikipedi, nazwa pochodzi z czeskiego