Errata: • Powiedziałem, że Wołosi byli "koczowniczymi pasterzami", bo takiego sformułowania używa część źródeł, z których korzystałem. Ale komentarz napisany przez Natilect uświadomił mi, że to określenie nie jest tu najlepsze. Natilect pisze: "Wołosi uprawiali pasterstwo transhumancyjne. Nie koczowali, lecz lokowali wsie (na prawie wołoskim) a na sezon przepędzali stada na łąki górskie (niekiedy kilkadziesiąt km), po czym wracali do swoich wsi na zimę. To nie było koczownictwo. Rzeczywiście na przestrzeni wieków można obserwować migracje wzdłuż łuku Karpat, ale wywołane presją Słowian a potem Turków. Koczownictwo, brak przywiązania do miejsca, to zupełnie co innego". Dziękuję za komentarz! • Jacek Skrzymowski zwrócił mi uwagę w komentarzu, że zmiana [w] do [v] zaszła zapewne nie w prasłowiańskim, lecz już w trakcie jego rozpadu, pewnie już po najeździe węgierskim, o czym mogą świadczyć wspomniane na filmie węgierskie "oláh" i "olasz". Zresztą ta zmiana nie dokonała się całkowicie i w różnych językach słowiańskich mamy do dziś w pewnych pozycjach dźwięk [w] mimo zapisu "v", na przykład w znanym ze skoków narciarskich słoweńskim nazwisku Prevc, wymawianym [preuc]. Dziękuję za komentarz! • Mówię o św. Jacku Odrowążu, a grafika pokazuje św. Dominika (jest nawet napisane "DOMINICVS"). Mój błąd, mea culpa. Dziękuję za komentarz, Tokugawe! Kilka dodatkowych informacji - dla dociekliwych ;) • Nie powiedziałem o słowie "włoszczyzna" - pojawiło się ono w języku polskim w XVI w. i wiąże się to najpewniej z panowaniem królowej Bony, która na swoje potrzeby sprowadzała do Polski wielkie ilości włoskich owoców i warzyw. Niektóre z nich były w Polsce nowe (np. pomidory), niektóre (np. sałata, kalafior, kapusta) były znane już wcześniej, ale wygląda na to, że to królowa Bona je u nas rozpropagowała. Ostatecznie najwyraźniej to właśnie warzywa (a właściwie ich część) zrobiły na nas największe wrażenie, bo słowo zaczęło się odnosić właśnie do nich. • (to wiem dzięki komentarzom, które napisali Kamil Tuma, Radovan Kovarik i f1ng3rpr1nt - děkuji mockrát!) Po czesku jeszcze w XIX wieku używano formy "Wlachy" - taką formę podaje np. niemiecko-czeski słownik Josefa Dobrovskiego (1821 r.). A encyklopedia Jana Ottona (Ottův slovník naučný) w 1907 r. pisze o słowie "Vlachy" jako o wciąż powszechnie stosowanym synonimie słowa "Itálie". Można więc przypuszczać, że "Itálie" stała się popularna po zjednoczeniu Włoch (1861 r.). Ale do dziś po czesku mówi się "vlašský salát" 'sałata włoska' i vlašský ořech 'orzech włoski'. • Ale zaraz... czeski jest zachodniosłowiański, więc dlaczego po czesku było Wlachy/Vlachy, a nie Wlochy/Vlochy? Dlatego że pierwotnie dialektom czeskim i słowackim było bliżej do języków południowosłowiańskich i przestawka zaszła tam tak, jak na południu, czyli "al" > "lā" > "la". Ale w X wieku do Europy przybyli Węgrzy i zajęli Kotlinę Panońską, oddzielając w ten sposób Czechów i Słowaków od Słowian południowych i zbliżając ich do Słowian zachodnich. Dziś więc klasyfikujemy czeski i słowacki jako języki zachodniosłowiańskie, ale pierwotnie było im bliżej do południowosłowiańskich. • A tę część Moraw, do której zapewne przyszli kiedyś Wołosi, nazywa się do dziś po czesku Valašsko, a po polsku - Wołoszczyzna Morawska. Jest tam też np. miasto Valašské Meziřící, czyli Wołoskie Międzyrzecze. • Od tego samego słowa, co Walia, pochodzi też szkockie nazwisko Wallace, które znaczy tyle, co "Walijczyk". • W ogóle mówiąc na początku o miejscach kojarzących się nam dziś z celtyckim, powinienem też pewnie powiedzieć o Szkocji. Chociaż dziś językiem gaelickim szkockim (należącym do podrodziny celtyckiej) mówi tylko około 11 tysięcy ludzi. • Od nazwy Wolków pochodzi też francuska (i angielska) nazwa Galii: „Gaul”. Germańscy Frankowie krainę swoich romańskich sąsiadów określili jako *Walha(land), a to określenie dostało się do starofrancuskiego jako „Waulle”, a potem - „Gaul”. To określenie dostało się potem do języka angielskiego. Ale uwaga: „Gaul” nie ma związku z łacińską nazwą „Gallia” (z której pochodzi też polska nazwa, „Galia”), która - mimo że brzmi tak podobnie - ma zupełnie inne pochodzenie. • Nazwa Wołochów jest też widoczna w nazwach różnych miejscowości w południowo-wschodniej Polsce, np. Wołosów, Bolechów Wołoski, Wołoska Wieś, Kobylnica Wołoska, Ruda Wołoska, Huszczka Wołoska, Branew Wołowska, Tyrawa Wołoska. • Choć do pragermańskiego słowa "Walh-" może się wydać podobne słowo "Valhalla", to nie ma ono z nim żadnego związku. "Valhalla" jest - w odróżnieniu od "Valh-" - słowem rdzennie germańskim, konkretnie: staronordyjskim, gdzie słowo "Valhǫll" oznaczało "sala zmarłych wojowników", od "valr" 'zmarły wojownik' (taki, który zmarł podczas bitwy) i "hǫll" 'sala'. To drugie jest spokrewnione z angielskim "hall". To pierwsze pochodzi z praindoeuropejskiego *u̯elh₃- 'uderzać', a zatem jest prawdopodobnie spokrewnione z polskim słowem "walka" (które jest zapożyczeniem z czeskiego). • Z germańskim słowem "Walh-" nie ma też związku niemieckie słowo "Volk" 'lud'. Trochę myląca jest pisownia, bo niemieckie słowo pisze się dziś przez "V", ale kiedyś pisało się przez "f": w staro-wysoko-niemieckim: "folc". Zresztą widać to też w pokrewnym angielskim słowie "folk". Oba wywodzą się z pragermańskiego *fulką 'lud, plemię', to z *fulkaz 'tłum, armia', a to - być może - od praindoeuropejskiego rdzenia *pleh₁- 'wypełniać'. Dlatego, że zasadniczo praindoeuropejskie *p przechodziło w pragermańskim w *f (tzw. prawo Grimma). Natomiast w innych podrodzinach takiego zjawiska nie było, dlatego zazwyczaj mają dalej "p" - dlatego od rdzenia *pleh₁- pochodzą też np. łacińskie "plebs" 'tłum' i polskie "pułk". • Na filmie podaję formy prasłowiańskie *galvā, *valh-. Tradycyjnie zapisuje się je nieco inaczej: *golva (zob. en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/golva), *volxъ (zob. en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/volxъ). Różny zapis „h” i „x” to tylko kwestia konwencji - oba te znaki oznaczają tu głoskę podobną do polskiego „ch”. Bardziej skomplikowana jest różnica w zapisie samogłosek. Wiąże się to z tym, że w języku prasłowiańskim w pewnym momencie krótkie „a” przeszło w „o”, a długie „ā” przeszło w „a” (mówiąc ogólnie: różnice w długości samogłosek zostały zastąpione różnicami w ich barwie). Pytanie tylko, kiedy się to stało. Tradycyjnie uważało się te zmianę za wczesną, bliższą początku wspólnoty prasłowiańskiej, dziś większość slawistów uważa ją za zmianę późną, dokonaną u samego kresu wspólnoty prasłowiańskiej, to znaczy w IX wieku. Sądzą więc oni, że prasłowiański przez niemal cały okres swojego istnienia nie miał w ogóle samogłoski „o”. Mimo to - siłą tradycji - często zapisuje się nadal „o” i „a”, mając tak naprawdę na myśli fonetycznie krótkie „a” i długie „ā”. Ma to ciekawe implikacje, i bardzo możliwe, że wrócę do tego jeszcze w którymś z następnych filmów. • Dlatego to, co stało się u kresu prasłowiańszczyzny z grupą „al” między spółgłoskami, nazywa się tradycyjnie rozwojem grupy TolT (gdzie T oznacza dowolną spółgłoskę). Ja natomiast przedstawiłem to jako rozwój grupy TalT, gdzie „a” najpierw zostaje przestawione (na zachodzie) / przestawione i wzdłużone (na południu) / podwojone (na wschodzie), a dopiero potem zmienia barwę. Prawdopodobnie obie te zmiany zachodziły w IX wieku, możliwe że niedługo po sobie (a może nawet chronologicznie na siebie zachodziły).
To dlatego w rosyjskim jeśli akcent nie pada na "o", to czyta się go jako "a"?
3 роки тому+31
@@xeno-2137 Nie ma pewności. "Akanie" (czyli wymawianie nieakcentowanego "o" jako głoski podobnej do "a") dotyczy rzeczywiście części dialektów rosyjskich: południowo- i środkoworosyjskich, i weszło też do wzorcowej wymowy rosyjskiego języka literackiego. Część slawistów rzeczywiście twierdzi albo przynajmniej dopuszcza możliwość (np. Ranko Matasović), że akanie jest archaizmem, tzn. dialekty akujące zmieniły wymowę prasłowiańskiego "a" do "o" tylko w sylabach akcentowanych, a w nieakcentowanych - nie. Ale inni (chyba większość) uważają raczej, że akanie jest zjawiskiem późniejszym, niemającym związku z (końcowo-)prasłowiańską przemianą "a" w "o". Ich argumentem jest to, że w zabytkach staroruskich do XIV nie spotyka się śladów akania. Na to zwolennicy archaiczności akania mówią, że: 1. ten brak jest wynikiem wpływu języka staro-cerkiewno-słowiańskiego (który miał ogólnie bardzo silny wpływ na literacki język rosyjski) 2. najstarsze zabytki staroruskie powstały na terenach nieakających, tzn. na ukraińskiej Kijowszczyźnie i północnej Nowogrodczyźnie Na to jednak np. polski slawista, Zdzisław Stieber, odpowiadał, że gramoty smoleńskie, a więc pochodzące z obszaru typowo akającego, z wieków XIII i XIV, które były pisane językiem pozbawionym cerkiewizmów (tzn. wpływów języka staro-cerkiewno-słowiańskiego), nie mają zupełnie akania. I podobnie było z innymi zabytkami pochodzącymi z terenów Białorusi (a zatem też obszaru dziś akującego). Przyjmował on więc, że akanie nie jest archaizmem, lecz rezultatem późniejszych zmian.
I'm italian and I could follow the video thanks to the english subtitles, because unfortunately I don't understand polish. Anyway, I tried to follow your speech as much as possible and catch some words every now and then; it was very interesting. So I enjoyed both the sound of the polish language and the story, which I found extremely interesting too. Thanks for your great video! Ciao Polonia!
Świetny materiał! Z każdą minutą padały kolejne ciekawe wątki. Dzięki! Zabrakło mi tylko wspomnienia o "włoszczyźnie".
3 роки тому+46
Dzięki serdeczne! Bardzo mi miło, że filmik Ci się spodobał. Bardzo lubię Twój kanał, robisz świetną robotę! :) Co do "włoszczyzny" - masz rację, powinienem był o tym wspomnieć. Dopiszę w przypiętym komentarzu. Zasadniczo słowo "włoszczyzna" pojawia się w języku polskim od XVI w. i jego pojawienie się wiąże się najpewniej z panowaniem królowej Bony, która na swoje potrzeby sprowadzała do Polski wielkie ilości włoskich owoców i warzyw. Niektóre z nich były w Polsce nowe (np. pomidory), niektóre (np. sałata, kalafior, kapusta) były znane już wcześniej, ale wygląda na to, że to królowa Bona je u nas rozpropagowała. Ostatecznie to najwyraźniej te warzywa (a właściwie ich część) zrobiły na nas największe wrażenie, bo słowo zaczęło się odnosić właśnie do nich ;)
@ Dziękuję za miłe słowo! I vice versa. A z włoszczyną, po tych wszystkich zaskoczeniach z odcinka, byłem przekonany, że prawda jest daleka od popularnej legendy, a jednak tym razem nie :)
3 роки тому+17
@@LukaszKielban Tak, czasem w legendach tkwi ziarno prawdy (a tutaj nawet więcej niż ziarno, bo całe warzywo ;) ). Słyszałem też legendę, że słowo "Włosi" utworzono dlatego, że królowej Bonie tak się wszystko u nas podobało, że mówiła nieustannie "O, si! O, si!", co przerobiono na "Włosi" :D Legenda urocza, ale obala ją niestety już sam fakt, że w XVI wieku nie mówiono jeszcze "Włosi", lecz "Włoszy" ("Włosi" dopiero od XVIII w.), więc musiałaby mówić "O, szy! O, szy!" ;)
One of the best Polish-language documentary videos I have ever seen on UA-cam. Brilliant narrative, well presented, and technically highly professional!
Jestem oczarowana - wiedzą Pana prowadzącego, podejściem do tematu, sposobem prezentacji, bogatym słownictwem, dykcją, poczuciem humoru, biegłością w tematyce, znajomością wymowy w obcych językach. W życiu nie widziałam tak pięknej i obszernej ERRATY!!! Od dzisiaj jestem wielbicielką kanału "Ciekawostki...."
Witam z Rosji! Może być to nie jest bardzo popularnym dla nas (Rosjan), ale bardzo kocham polskę kulturę, więc uczę się wasz język. Wszystkiego najlepszego.
O!!! mile czytac ze cos podobnego mozna uslyszec od rosjanina!! gratuluje i zachecam do dalszego poglebiania twego zamilowania, pozdrawiam!! Ps.pozwol ze wskaze ci maly blad jaki zrobiles nie mowi sie wasz jezyk bo jest to przypadek ktory odpowiada na pytanie kogo czego sie ucze uczysz ?? wiec odpowiadasz sobie w liczbie mnogiej wszego jezyka podobnie jak w rosyjskim...
Ale swietny kanal. Solidna porcja wiedzy, otwarty umysl. Diamencik w calym jutuberskim szambie banalow, blichtru I sprzedajacych sie ludzi. Czapki z glow.
Zależy, co oglądasz. Jeśli oglądasz sam szajs, to - jak widać, algorytm yt proponuje ci głównie "szambo". "Mój" yt składa się w większości z ciekawych, kreatywnych i pouczających kanałów, więc... 🤷🏻♀️😏
Impressionante quanta storia ci possa essere dietro una sola parola. Video davvero impressionante, nonostante non potessi capire cosa stava venendo detto, grazie all'intonazione della voce e a dei sottotitoli assolutamente straordinari, sono comunque riuscito a seguire. I miei complimenti, sia per la favolosa traduzione in più lingue, sia per la conoscenza, il contenuto, e la professionalità con cui le informazioni sono state presentate 👏 Saluti ai nostri amici Polacchi 🇮🇹🇵🇱
Come sei arrivato a questa pagina? Ti salutiamo anche noi. L'Italia è bella! Ci sono stato molte volte (per oltre 11 anni ci andavo per un'intera vacanza). Parlo un po' di italiano, sono autodidatta. E "chi va piano - va sano ... e v lontano ... chi va forte - va la morte" :))) Saluti*
@@beatazalewska691 Che brava, sai anche i modi di dire! Per rispondere alla tua domanda, io ho trovato il video nella home consigliato da UA-cam, ma anche se sapevo a grandi linee l'origine della parola volevo comunque approfondire ed è stato un video veramente interessante e ben fatto. Saluti!
Uwielbiam! Dziekuje, to bardzo wazne znac pochodzenie slow. To idealny sposób zeby jednoczesnie uczyc się jezyka, historii i geografii. Ciezka praca, piekna dykcja i mega dobrze zrobiony montaż, gratuluje!
@ A mnie ciekawi taka rzecz: Dlaczego tylko w języku polskim spośród wszystkich języków słowiańskich jest używana literka W? Przecież wszystkie pozostałe języki słowiańskie używające alfabetu łacińskiego mają literę V dla wymowy "w". Również używający cyrylicy wskazują w transkrypcji literę V czyli B, b [v]. I dlaczego? Czyżby Polacy zapożyczyli literę W od Niemców? Bo chyba tylko oni używają oprócz nas W [v].
Jestem Rosjaninem, uczę się polskiego od dwóch miesięcy, i ten kanał bardzo mi wspiera i będzie wspierać w nauce polskiego. Pan mówi dosyć wolno, a to jest ważne dla uczniów. Powodzenia w rozwoju kanału i szacunek! 🐞🍀🐞🍀
To nie jest raczej dobry pomysł by z tego kanału zaczynać naukę polskiego. To raczej fizyka kwantowa a Ty powinieneś zacząć od fizyki newtonowskiej. Powodzenia
Na początku myślałem że wszystko o czym mówi to wiedzą którą posiada. Potem sprawdziłem opis I zrozumiałem że wszystko o czym mówi to zasługa godzin spędzonych na szukaniu tej wiedzy. I te godziny zamknął w miłych 15 minutach. Naprawdę szacunek się należy
UA-cam losowo polecił mi ten film i skończyło się tak, że obejrzałem wszystkie jakie ukazały się do tej pory na kanale ;) Super materiały, oby więcej takich!
Tak ,tylko szczególnie że miejscowość Ryczywół jest związana z Wołoszczyzną jeżeli chodzi o to co robiono na Dzikim Zachodzie na innym kontynencie w czasie spędu bydła a nie z Włochami.
I am Romanian, and even though I am not from the historical region of Wallachia, this was extremely interesting to me! Also, watching with subtitles helps me improve my basic knowledge of Polish!
From the medieval Polish standpoint, Wallachia was actually either Moldova or the totality of lands inhabited by Romanians. Also, medieval Poles were naming what we usually call today Wallachia - ”Multanya”, after ”Muntenia” used by their Moldovan neighbors. So, you are actually from Wallachia, anyway : )
Thank you for the English subtitles, I very much enjoyed your videos. It's nice to have a look into Indo-European languages from a Slavic language perspective. And of course your videos are very well produced. Thank you very much.
Fascinating. I have recently started learning Polish and find it interesting to see where you have completely different words to other countries. Herbata for tea is another where most other languages have a words recognisable as tea or chai. Words that look the same as English but have totally different meanings are a challenge! No was the first of those I learnt.
'Ogrom' to lekka przesada, nie wiem czy ktokolwiek by chciał takiego 'komplementu'
3 роки тому+4
Dziękuję serdecznie! :) A słowo "ogrom" pochodzi od słowa "grom", więc pierwotnie rzeczywiście nie kojarzyło się najlepiej. Znaczyło ‘przerażenie hukiem, grzmotami, napełnienie trwogą z powodu grzmotów, huku’, a potem ‘coś, co wstrząsa człowiekiem, zdumiewa, przeraża go’. Ale tego typu słowa często zyskują znaczenie po prostu czegoś mocnego, silnego, dużego - i przestają być negatywne (podobnie jak np. "strasznie fajny"). Nie mam więc z takim komplementem żadnego problemu :D
What a wonderful story! I am of Polish (father) and Italian (mother) origin, born in the UK, and trying to learn Polish. Apart from being a very helpful language learning tool, your delightful video has woven a tapestry which feels like my story. Perhaps I should adopt a walnut as a family emblem! Dziękuję bardzo!
Dziękuję za bardzo ciekawie opowiedzianą historię, której generalnie nie lubię, ale tu słuchałem z dużym zainteresowaniem. Wielkie dzięki za mapy, strzałki, kolory i obrazki. Wszystko tèo pięknie obrazuje to o czym mówisz i ułatwia zrozumienie. Kawał dobrej roboty. Dziękuję !
Bardzo ciekawy odcinek. Jasno i klarownie wyjaśnione. Zawsze interesowała mnie etymologia i takie programy to perełki w internecie. Dziękuję za lekcję historii i językoznawstwa 😉
Thank you for the video, I opened it out of curiosity but I would have never expected so many historical ramifications from this word, greetings from WŁOCHY and great work! :D
@ W Związku z tyloma wymienionymi państwami, pytanie mam do pana: Dlaczego po polsku niektóre państwa europejskie, mają różniące się drastycznie nazwy polskie od nazwy własnej danego państwa? Czy mógłby pan to jakkolwiek to wyjaśni?. Chodzi mi tu np.: o Niemcy, Irlandię, Finlandię czy nawet Węgrów albo Albanię Z drugiej zaś strony pozostałe polskie nazwy państw europ. mają polską nazwę jako tłumaczenie ich własnej.
Bardzo ciekawy materiał, aż zadziwiające, że te słowo tyle musiało się stać by te słowo powstało. Jeszcze ciekawsze jest jak ktoś do tego doszesł i zrozumiał :O
Zachwycona! Mogę bez końca ❤️ Wreszcie jedno z wiecznie dręczących mnie pytań językowych zostało odpowiedziane (strona bierna, wersja autorska). Dziękuję! 🙏
NIESAMOWITE :) w swoich materiałach często próbuję podać wytłumaczenie i pochodzenie nazw szczytów, przełęczy itp w Tatrach/Bieszczadach. I zupełnie przypadkiem pojawił mi się ten film, i jakże przypadkowo okazał się cennym rozszerzeniem mojej wiedzy. (zwłaszcza część o Wołochach) Dzięki wielkie za ten ogrom wiedzy, na pewno mi się przyda :)
Znakomite! Myślę, że kanał powinien mieć wkrótce100 k subskrybentów. Czy są szanse na napisy po angielsku? To mogłoby przyciągnąć wielu dodatkowych widzów. A jest co pokazać!
3 роки тому+16
Bardzo dziękuję! Napisy po angielsku właśnie zrobiłem :)
O matuchno przez przypadek tu trafiłem i jakie to jest dobre. Ten przyjemny sposób tłumaczenia wszystkie, ta dykcja, ten przyjemny głos do słuchania. No i ciekawy temat. Bardzo dobry materiał. Idę sprawdzać następne :)
Fantastyczne! Jestem pod olbrzymim wrażeniem, bez przerostu formy, rzeczowo, spokojnie, ale niesamowicie skupiajacy uwagę. W zalewie narcystycznych internetowych osobliwości to prawdziwa perła! Dzięki :)
Niesamowity kanał. Nie spodziewałem się że takie ciekawostki mogą być takie ciekawe. Ale to raczej zasługa prowadzącego. Super przygotowane materiały. Keep up the good work.
Wooow! Ten film idealnie przedstawia i zbiera te właśnie ciekawostki, które "sprzedaję" znajomym. Tylko, że ja zazwyczaj zaczynam od Rumunów, bo jestem nimi zajarany, uczyłem się języka (Od razu wiedziałem co znaczy "branza de la gazda" w sklepie w Bukareszcie:D) i byłem tam na wymianie studenckiej. Rumuński to bardzo ciekawy język. Romański, ale z mnóstwem słowiańskich słów. Nie wiedziałem za to o "walnut" i aż mi trochę wstyd, że tego nie skojarzyłem. Daję suba!
Niesamowity prowadzący! Aż wstyd mi się przyznać, ale aż mi się mokro zrobiło po pierwszych 15 sekundach filmu i tak było do samego końca. Musiałam obejrzeć drugi raz, wtedy już skupiając się na treści, haha.
No znakomity materiał. Wielki podziw! Ogromna robota. Z racji wykonywanego zawodu dużo mam kontaktu z językiem. Dlatego ten materiał był dla mnie bardzo ciekawy!
Witam. Kanał jest po prostu świetny, ciekawie prowadzony i bardzo interesujący. Ni stąd, ni z owąd, kanał wyświetlił mi się w propozycjach i od pierwszych minut wciągnął. Świetna robota.
@@11ujujz47 Stare Dobre Małżeństwo - zespół muzyczny. W tle napisów końcowych wrzuciłem fragment ich piosenki "Z podwórka" (ua-cam.com/video/Jhwj22-QwMU/v-deo.html)
Dziękuję za świetny poziom merytoryczny i ciekawe,pełne humoru prowadzenie:) Mam kilka pomysłów na kolejne słowa, ale muszę najpierw oglądnąć poprzednie odcinki,czy czasem nie było to już tłumaczone;) I dziękuję za... pokorę? Bardzo rzadko dziś autorzy bez obrażania się przyjmują poprawki od innych,przepraszają za błędy. Brawo!!!
UA-cam polecił mi ten kanał na głównej. Obejrzałem przez to już połowę z Twoich filmów i jestem wprost zachwycony częścią merytoryczną jak i wizualną (uwielbiam wstawki z popkultury i innych dzieł). Widzę także znaczny wzrost liczby wyświetleń (szczególnie ten materiał) i mam nadzieję, że przez to zwiększy się częstotliwości Twoich filmów, bo jeszcze jutro i nie będę miał co oglądać u Ciebie na kanale 😅
Świetny felieton! Wskoczyłem na ten kanał przypadkiem i mnie od razu zachwycił dogłębną wiedzą językoznawczą osnutą na tle historii Słowian i Polski. Brawo! Oczywiście subskrybuję. :)))
Many compliments for this video. I have been 33 years ahi for the first time in Hungary and I have always wondered why they called my country “Olasz” and now I have find out. How fascinating! Keep up with this great work!
Rewelacja! Jestem pod ogromnym wrażeniem tego wykładu. Połączenie historii, geografii i lingwistyki w przykuwającej uwagę formie! Chylę czoła i dziękuję.
![Language Genealogy - Why do Polish and Hindi languages sound similar? [🇵🇱]](/img/n.gif)
Errata:
• Powiedziałem, że Wołosi byli "koczowniczymi pasterzami", bo takiego sformułowania używa część źródeł, z których korzystałem. Ale komentarz napisany przez Natilect uświadomił mi, że to określenie nie jest tu najlepsze. Natilect pisze: "Wołosi uprawiali pasterstwo transhumancyjne. Nie koczowali, lecz lokowali wsie (na prawie wołoskim) a na sezon przepędzali stada na łąki górskie (niekiedy kilkadziesiąt km), po czym wracali do swoich wsi na zimę. To nie było koczownictwo. Rzeczywiście na przestrzeni wieków można obserwować migracje wzdłuż łuku Karpat, ale wywołane presją Słowian a potem Turków. Koczownictwo, brak przywiązania do miejsca, to zupełnie co innego". Dziękuję za komentarz!
• Jacek Skrzymowski zwrócił mi uwagę w komentarzu, że zmiana [w] do [v] zaszła zapewne nie w prasłowiańskim, lecz już w trakcie jego rozpadu, pewnie już po najeździe węgierskim, o czym mogą świadczyć wspomniane na filmie węgierskie "oláh" i "olasz". Zresztą ta zmiana nie dokonała się całkowicie i w różnych językach słowiańskich mamy do dziś w pewnych pozycjach dźwięk [w] mimo zapisu "v", na przykład w znanym ze skoków narciarskich słoweńskim nazwisku Prevc, wymawianym [preuc]. Dziękuję za komentarz!
• Mówię o św. Jacku Odrowążu, a grafika pokazuje św. Dominika (jest nawet napisane "DOMINICVS"). Mój błąd, mea culpa. Dziękuję za komentarz, Tokugawe!
Kilka dodatkowych informacji - dla dociekliwych ;)
• Nie powiedziałem o słowie "włoszczyzna" - pojawiło się ono w języku polskim w XVI w. i wiąże się to najpewniej z panowaniem królowej Bony, która na swoje potrzeby sprowadzała do Polski wielkie ilości włoskich owoców i warzyw. Niektóre z nich były w Polsce nowe (np. pomidory), niektóre (np. sałata, kalafior, kapusta) były znane już wcześniej, ale wygląda na to, że to królowa Bona je u nas rozpropagowała. Ostatecznie najwyraźniej to właśnie warzywa (a właściwie ich część) zrobiły na nas największe wrażenie, bo słowo zaczęło się odnosić właśnie do nich.
• (to wiem dzięki komentarzom, które napisali Kamil Tuma, Radovan Kovarik i f1ng3rpr1nt - děkuji mockrát!) Po czesku jeszcze w XIX wieku używano formy "Wlachy" - taką formę podaje np. niemiecko-czeski słownik Josefa Dobrovskiego (1821 r.). A encyklopedia Jana Ottona (Ottův slovník naučný) w 1907 r. pisze o słowie "Vlachy" jako o wciąż powszechnie stosowanym synonimie słowa "Itálie". Można więc przypuszczać, że "Itálie" stała się popularna po zjednoczeniu Włoch (1861 r.). Ale do dziś po czesku mówi się "vlašský salát" 'sałata włoska' i vlašský ořech 'orzech włoski'.
• Ale zaraz... czeski jest zachodniosłowiański, więc dlaczego po czesku było Wlachy/Vlachy, a nie Wlochy/Vlochy? Dlatego że pierwotnie dialektom czeskim i słowackim było bliżej do języków południowosłowiańskich i przestawka zaszła tam tak, jak na południu, czyli "al" > "lā" > "la". Ale w X wieku do Europy przybyli Węgrzy i zajęli Kotlinę Panońską, oddzielając w ten sposób Czechów i Słowaków od Słowian południowych i zbliżając ich do Słowian zachodnich. Dziś więc klasyfikujemy czeski i słowacki jako języki zachodniosłowiańskie, ale pierwotnie było im bliżej do południowosłowiańskich.
• A tę część Moraw, do której zapewne przyszli kiedyś Wołosi, nazywa się do dziś po czesku Valašsko, a po polsku - Wołoszczyzna Morawska. Jest tam też np. miasto Valašské Meziřící, czyli Wołoskie Międzyrzecze.
• Od tego samego słowa, co Walia, pochodzi też szkockie nazwisko Wallace, które znaczy tyle, co "Walijczyk".
• W ogóle mówiąc na początku o miejscach kojarzących się nam dziś z celtyckim, powinienem też pewnie powiedzieć o Szkocji. Chociaż dziś językiem gaelickim szkockim (należącym do podrodziny celtyckiej) mówi tylko około 11 tysięcy ludzi.
• Od nazwy Wolków pochodzi też francuska (i angielska) nazwa Galii: „Gaul”. Germańscy Frankowie krainę swoich romańskich sąsiadów określili jako *Walha(land), a to określenie dostało się do starofrancuskiego jako „Waulle”, a potem - „Gaul”. To określenie dostało się potem do języka angielskiego. Ale uwaga: „Gaul” nie ma związku z łacińską nazwą „Gallia” (z której pochodzi też polska nazwa, „Galia”), która - mimo że brzmi tak podobnie - ma zupełnie inne pochodzenie.
• Nazwa Wołochów jest też widoczna w nazwach różnych miejscowości w południowo-wschodniej Polsce, np. Wołosów, Bolechów Wołoski, Wołoska Wieś, Kobylnica Wołoska, Ruda Wołoska, Huszczka Wołoska, Branew Wołowska, Tyrawa Wołoska.
• Choć do pragermańskiego słowa "Walh-" może się wydać podobne słowo "Valhalla", to nie ma ono z nim żadnego związku. "Valhalla" jest - w odróżnieniu od "Valh-" - słowem rdzennie germańskim, konkretnie: staronordyjskim, gdzie słowo "Valhǫll" oznaczało "sala zmarłych wojowników", od "valr" 'zmarły wojownik' (taki, który zmarł podczas bitwy) i "hǫll" 'sala'. To drugie jest spokrewnione z angielskim "hall". To pierwsze pochodzi z praindoeuropejskiego *u̯elh₃- 'uderzać', a zatem jest prawdopodobnie spokrewnione z polskim słowem "walka" (które jest zapożyczeniem z czeskiego).
• Z germańskim słowem "Walh-" nie ma też związku niemieckie słowo "Volk" 'lud'. Trochę myląca jest pisownia, bo niemieckie słowo pisze się dziś przez "V", ale kiedyś pisało się przez "f": w staro-wysoko-niemieckim: "folc". Zresztą widać to też w pokrewnym angielskim słowie "folk". Oba wywodzą się z pragermańskiego *fulką 'lud, plemię', to z *fulkaz 'tłum, armia', a to - być może - od praindoeuropejskiego rdzenia *pleh₁- 'wypełniać'. Dlatego, że zasadniczo praindoeuropejskie *p przechodziło w pragermańskim w *f (tzw. prawo Grimma). Natomiast w innych podrodzinach takiego zjawiska nie było, dlatego zazwyczaj mają dalej "p" - dlatego od rdzenia *pleh₁- pochodzą też np. łacińskie "plebs" 'tłum' i polskie "pułk".
• Na filmie podaję formy prasłowiańskie *galvā, *valh-. Tradycyjnie zapisuje się je nieco inaczej: *golva (zob. en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/golva), *volxъ (zob. en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/volxъ). Różny zapis „h” i „x” to tylko kwestia konwencji - oba te znaki oznaczają tu głoskę podobną do polskiego „ch”. Bardziej skomplikowana jest różnica w zapisie samogłosek. Wiąże się to z tym, że w języku prasłowiańskim w pewnym momencie krótkie „a” przeszło w „o”, a długie „ā” przeszło w „a” (mówiąc ogólnie: różnice w długości samogłosek zostały zastąpione różnicami w ich barwie). Pytanie tylko, kiedy się to stało. Tradycyjnie uważało się te zmianę za wczesną, bliższą początku wspólnoty prasłowiańskiej, dziś większość slawistów uważa ją za zmianę późną, dokonaną u samego kresu wspólnoty prasłowiańskiej, to znaczy w IX wieku. Sądzą więc oni, że prasłowiański przez niemal cały okres swojego istnienia nie miał w ogóle samogłoski „o”. Mimo to - siłą tradycji - często zapisuje się nadal „o” i „a”, mając tak naprawdę na myśli fonetycznie krótkie „a” i długie „ā”. Ma to ciekawe implikacje, i bardzo możliwe, że wrócę do tego jeszcze w którymś z następnych filmów.
• Dlatego to, co stało się u kresu prasłowiańszczyzny z grupą „al” między spółgłoskami, nazywa się tradycyjnie rozwojem grupy TolT (gdzie T oznacza dowolną spółgłoskę). Ja natomiast przedstawiłem to jako rozwój grupy TalT, gdzie „a” najpierw zostaje przestawione (na zachodzie) / przestawione i wzdłużone (na południu) / podwojone (na wschodzie), a dopiero potem zmienia barwę. Prawdopodobnie obie te zmiany zachodziły w IX wieku, możliwe że niedługo po sobie (a może nawet chronologicznie na siebie zachodziły).
To dlatego w rosyjskim jeśli akcent nie pada na "o", to czyta się go jako "a"?
@@xeno-2137 Nie ma pewności. "Akanie" (czyli wymawianie nieakcentowanego "o" jako głoski podobnej do "a") dotyczy rzeczywiście części dialektów rosyjskich: południowo- i środkoworosyjskich, i weszło też do wzorcowej wymowy rosyjskiego języka literackiego. Część slawistów rzeczywiście twierdzi albo przynajmniej dopuszcza możliwość (np. Ranko Matasović), że akanie jest archaizmem, tzn. dialekty akujące zmieniły wymowę prasłowiańskiego "a" do "o" tylko w sylabach akcentowanych, a w nieakcentowanych - nie.
Ale inni (chyba większość) uważają raczej, że akanie jest zjawiskiem późniejszym, niemającym związku z (końcowo-)prasłowiańską przemianą "a" w "o". Ich argumentem jest to, że w zabytkach staroruskich do XIV nie spotyka się śladów akania. Na to zwolennicy archaiczności akania mówią, że:
1. ten brak jest wynikiem wpływu języka staro-cerkiewno-słowiańskiego (który miał ogólnie bardzo silny wpływ na literacki język rosyjski)
2. najstarsze zabytki staroruskie powstały na terenach nieakających, tzn. na ukraińskiej Kijowszczyźnie i północnej Nowogrodczyźnie
Na to jednak np. polski slawista, Zdzisław Stieber, odpowiadał, że gramoty smoleńskie, a więc pochodzące z obszaru typowo akającego, z wieków XIII i XIV, które były pisane językiem pozbawionym cerkiewizmów (tzn. wpływów języka staro-cerkiewno-słowiańskiego), nie mają zupełnie akania. I podobnie było z innymi zabytkami pochodzącymi z terenów Białorusi (a zatem też obszaru dziś akującego). Przyjmował on więc, że akanie nie jest archaizmem, lecz rezultatem późniejszych zmian.
@ dzięki za odpowiedź 😄 i tak w ogóle świetny film.
@@xeno-2137 Dzięki! :D
I’d like do share this with a friend who does not speak polish. Could you pls add English subtitles?
Wpadłem z polecenia przez YT i nie żałuję tych 15 minut :D
Też
Tak. Ten film został naznaczony przez algorytm. Zostanę tu na dłużej :-)
Tak samo!!!!
Mam to samo!
Dokładnie tak
I'm italian and I could follow the video thanks to the english subtitles, because unfortunately I don't understand polish. Anyway, I tried to follow your speech as much as possible and catch some words every now and then; it was very interesting. So I enjoyed both the sound of the polish language and the story, which I found extremely interesting too. Thanks for your great video! Ciao Polonia!
This video now has Italian subtitles.
Saluti dalla Polonia
We love Italy 🤩🤩🤩
@@mm-rz9wr viva la Polonia
Ciao Andrea, saluti da Sassuolo
Rewelacyjny film, bardzo szczegółowy ale wart śledzenia jest ten szlak językowy
Świetny materiał! Z każdą minutą padały kolejne ciekawe wątki. Dzięki!
Zabrakło mi tylko wspomnienia o "włoszczyźnie".
Dzięki serdeczne! Bardzo mi miło, że filmik Ci się spodobał. Bardzo lubię Twój kanał, robisz świetną robotę! :)
Co do "włoszczyzny" - masz rację, powinienem był o tym wspomnieć. Dopiszę w przypiętym komentarzu. Zasadniczo słowo "włoszczyzna" pojawia się w języku polskim od XVI w. i jego pojawienie się wiąże się najpewniej z panowaniem królowej Bony, która na swoje potrzeby sprowadzała do Polski wielkie ilości włoskich owoców i warzyw. Niektóre z nich były w Polsce nowe (np. pomidory), niektóre (np. sałata, kalafior, kapusta) były znane już wcześniej, ale wygląda na to, że to królowa Bona je u nas rozpropagowała. Ostatecznie to najwyraźniej te warzywa (a właściwie ich część) zrobiły na nas największe wrażenie, bo słowo zaczęło się odnosić właśnie do nich ;)
@ 11
@ Dziękuję za miłe słowo! I vice versa.
A z włoszczyną, po tych wszystkich zaskoczeniach z odcinka, byłem przekonany, że prawda jest daleka od popularnej legendy, a jednak tym razem nie :)
@@LukaszKielban Tak, czasem w legendach tkwi ziarno prawdy (a tutaj nawet więcej niż ziarno, bo całe warzywo ;) ).
Słyszałem też legendę, że słowo "Włosi" utworzono dlatego, że królowej Bonie tak się wszystko u nas podobało, że mówiła nieustannie "O, si! O, si!", co przerobiono na "Włosi" :D Legenda urocza, ale obala ją niestety już sam fakt, że w XVI wieku nie mówiono jeszcze "Włosi", lecz "Włoszy" ("Włosi" dopiero od XVIII w.), więc musiałaby mówić "O, szy! O, szy!" ;)
Słyszałem też, że określenie włoszczyzna było równoznaczne z dzisiejszym chińszczyzna, bynajmniej z dziedziny kulinarnej :)
One of the best Polish-language documentary videos I have ever seen on UA-cam. Brilliant narrative, well presented, and technically highly professional!
mainly this is politically correct bullshit, try Czesław Białczyński or Janusz Bieszk
@@MrGrzegorz88 dude what?
@@MrGrzegorz88 co ci się nie podoba w tych fimach? gdzie tu masz poprawność polityczną?
@@briiiza2678 zakłamana oficjalna historia
@@MrGrzegorz88 no to skąd pochodzi nazwa Włochy według ciebie albo twojego źródła
Jestem oczarowana - wiedzą Pana prowadzącego, podejściem do tematu, sposobem prezentacji, bogatym słownictwem, dykcją, poczuciem humoru, biegłością w tematyce, znajomością wymowy w obcych językach. W życiu nie widziałam tak pięknej i obszernej ERRATY!!! Od dzisiaj jestem wielbicielką kanału "Ciekawostki...."
Witam z Rosji!
Może być to nie jest bardzo popularnym dla nas (Rosjan), ale bardzo kocham polskę kulturę, więc uczę się wasz język. Wszystkiego najlepszego.
Wow,dziwnie to słyszeć czy widzieć czy nie wiem co,nie słyszałam nigdy o Rosjaninie uczącym się polskiego.
удачи в учебе, надеюсь, у вас все хорошо!
@@skibidigod12369 dzięki ci bardzo !
@@skibidigod12369 ja też uczę się język polski i trochę pomagam polakam w uczenie języka rosyjskiego :)
O!!! mile czytac ze cos podobnego mozna uslyszec od rosjanina!! gratuluje i zachecam do dalszego poglebiania twego zamilowania, pozdrawiam!! Ps.pozwol ze wskaze ci maly blad jaki zrobiles nie mowi sie wasz jezyk bo jest to przypadek ktory odpowiada na pytanie kogo czego sie ucze uczysz ?? wiec odpowiadasz sobie w liczbie mnogiej wszego jezyka podobnie jak w rosyjskim...
@@bogdanstanislawski7971 dzięki 🥳
I do not speak Polish. I do not know why this was recommended to me. But this was so well made that I got the general gist of it, good job!
Exactly for that i like YT ,somtimes it nicly suprise me too. Ahoj from Morava !
Ale swietny kanal. Solidna porcja wiedzy, otwarty umysl. Diamencik w calym jutuberskim szambie banalow, blichtru I sprzedajacych sie ludzi. Czapki z glow.
Dziękuję serdecznie za tak miłe słowa! :)
UA-cam pelny jest wartosciowych kanalow, musisz sobie tylko odpowiednio wytrenowac algorytm :)
Kolejny malkontent.
@@fizmo303 po przeczytaniu obu komentarzy - > obaj macie rację i jeden drugiemu nie zaprzecza... 🤔🤷♂️😉
Zależy, co oglądasz. Jeśli oglądasz sam szajs, to - jak widać, algorytm yt proponuje ci głównie "szambo".
"Mój" yt składa się w większości z ciekawych, kreatywnych i pouczających kanałów, więc... 🤷🏻♀️😏
Koniecznie załóż patronite, bądź coś takiego, ta forma jest idealna dla takich kanałów
Mega film, prosto wytłumaczone. Jestem z Włoch i uczę sie polskiego i w sumie zawsze sie zastanawiałem czemu te orzechy są nazywane włoskie ;)
Dziękuję bardzo! Complimenti, że tak dobrze piszesz po polsku! :)
Impressionante quanta storia ci possa essere dietro una sola parola.
Video davvero impressionante, nonostante non potessi capire cosa stava venendo detto, grazie all'intonazione della voce e a dei sottotitoli assolutamente straordinari, sono comunque riuscito a seguire.
I miei complimenti, sia per la favolosa traduzione in più lingue, sia per la conoscenza, il contenuto, e la professionalità con cui le informazioni sono state presentate 👏
Saluti ai nostri amici Polacchi 🇮🇹🇵🇱
Come sei arrivato a questa pagina? Ti salutiamo anche noi. L'Italia è bella! Ci sono stato molte volte (per oltre 11 anni ci andavo per un'intera vacanza). Parlo un po' di italiano, sono autodidatta. E "chi va piano - va sano ... e v lontano ... chi va forte - va la morte" :))) Saluti*
@@beatazalewska691 Che brava, sai anche i modi di dire! Per rispondere alla tua domanda, io ho trovato il video nella home consigliato da UA-cam, ma anche se sapevo a grandi linee l'origine della parola volevo comunque approfondire ed è stato un video veramente interessante e ben fatto. Saluti!
Uwielbiam! Dziekuje, to bardzo wazne znac pochodzenie slow. To idealny sposób zeby jednoczesnie uczyc się jezyka, historii i geografii. Ciezka praca, piekna dykcja i mega dobrze zrobiony montaż, gratuluje!
Dziękuję serdecznie! :)
@ A mnie ciekawi taka rzecz:
Dlaczego tylko w języku polskim spośród wszystkich języków słowiańskich jest używana literka W? Przecież wszystkie pozostałe języki słowiańskie używające alfabetu łacińskiego mają literę V dla wymowy "w". Również używający cyrylicy wskazują w transkrypcji literę V czyli B, b [v]. I dlaczego? Czyżby Polacy zapożyczyli literę W od Niemców? Bo chyba tylko oni używają oprócz nas W [v].
@ Ino nieprofesjonalne machanie rękami drażni.
Otóż to! Warto docenić poza wiedzą również i to, że Autor stara się mówić bardzo wyraźnie, co zazwyczaj wychodzi niewielu mówcom.
@@adambiesiada5239 Też obstawiam wpływ niemczyzny na pisownię "w". Możnaby jeszcze zerknąć na język Łużyczan. Im jeszcze bliżej do Niemców.
Ten program to mistrzostwo świata! Nie wiem jak gratulować! Po prostu się cieszę że ktoś robi takie filmiki!
Jestem Rosjaninem, uczę się polskiego od dwóch miesięcy, i ten kanał bardzo mi wspiera i będzie wspierać w nauce polskiego. Pan mówi dosyć wolno, a to jest ważne dla uczniów.
Powodzenia w rozwoju kanału i szacunek! 🐞🍀🐞🍀
To nie jest raczej dobry pomysł by z tego kanału zaczynać naukę polskiego. To raczej fizyka kwantowa a Ty powinieneś zacząć od fizyki newtonowskiej. Powodzenia
Na początku myślałem że wszystko o czym mówi to wiedzą którą posiada. Potem sprawdziłem opis I zrozumiałem że wszystko o czym mówi to zasługa godzin spędzonych na szukaniu tej wiedzy. I te godziny zamknął w miłych 15 minutach. Naprawdę szacunek się należy
Te filmy powinny mieć wyświetlenia na poziomie karty na czasie!
Niestety tak mądre filmy nigdy nie będą na tyle popularne.
Nie
@@idontspeaklondon9574 tak
Ja tu wpadłem z głównej
Ja znalazłam ten film na głównej i na żałuję 🙂
I am just learning Polish and your channel is a great finding. Thank you!
UA-cam losowo polecił mi ten film i skończyło się tak, że obejrzałem wszystkie jakie ukazały się do tej pory na kanale ;) Super materiały, oby więcej takich!
Cieszę się bardzo! Dzięki za miłe słowa! :)
Podobnie u mnie
5 minutes in and had to pause to comment on how impressed I am! I’m obsessed with origins stories especially nuanced ones.
Ten kanał zasługuje na o wiele większą popularność!
Tak ,tylko szczególnie że miejscowość Ryczywół jest związana z Wołoszczyzną jeżeli chodzi o to co robiono na Dzikim Zachodzie na innym kontynencie w czasie spędu bydła a nie z Włochami.
Oby tak było , pokazuj innym
I am Romanian, and even though I am not from the historical region of Wallachia, this was extremely interesting to me! Also, watching with subtitles helps me improve my basic knowledge of Polish!
From the medieval Polish standpoint, Wallachia was actually either Moldova or the totality of lands inhabited by Romanians. Also, medieval Poles were naming what we usually call today Wallachia - ”Multanya”, after ”Muntenia” used by their Moldovan neighbors.
So, you are actually from Wallachia, anyway : )
Thank you for the English subtitles, I very much enjoyed your videos.
It's nice to have a look into Indo-European languages from a Slavic language perspective. And of course your videos are very well produced. Thank you very much.
Ahoj, česky se řekne Itálie, ale máme vlašský salát a taky vlašský ořech
Děkuji mockrát za komentář!
ještě v 19. století se česky Italům říkalo Vlaši a Itálie byla Vlachy nebo Vlašsko
@@radovankovarik3154 oo ciekawe
@@radovankovarik3154 Velmi zajímavé, děkuji! Víte, proč se to změnilo? Proč se nyní říká Itálie? Byl to snad vliv německého jazyka?
@@radovankovarik3154 hej
Fascinating. I have recently started learning Polish and find it interesting to see where you have completely different words to other countries. Herbata for tea is another where most other languages have a words recognisable as tea or chai. Words that look the same as English but have totally different meanings are a challenge! No was the first of those I learnt.
Do you know what herb is? They literally call it tea herb. Just invert order and add 'a' between b and t so it won't be awkward to prenounce.
Yeah one had better not confuse "konfident" with confident
@@Puccini000 More specifically, it comes from Latin "Herba thea" which is, as you mentioned, tea herb
Ogrom wiedzy historycznej podany nam w piękny i płyny sposób! Widać że Pan wie o czym mówi. Oby więcej takich filmów!
Idealne krótkie i proste podsumowanie tego kanały!
'Ogrom' to lekka przesada, nie wiem czy ktokolwiek by chciał takiego 'komplementu'
Dziękuję serdecznie! :) A słowo "ogrom" pochodzi od słowa "grom", więc pierwotnie rzeczywiście nie kojarzyło się najlepiej. Znaczyło ‘przerażenie hukiem, grzmotami, napełnienie trwogą z powodu grzmotów, huku’, a potem ‘coś, co wstrząsa człowiekiem, zdumiewa, przeraża go’. Ale tego typu słowa często zyskują znaczenie po prostu czegoś mocnego, silnego, dużego - i przestają być negatywne (podobnie jak np. "strasznie fajny"). Nie mam więc z takim komplementem żadnego problemu :D
@ Forma oderwana od kontekstu rozmowy.
@@mareksicinski3726 Aż dziw, że do tej pory pojawił się tylko jeden hejter. Mam nadzieję, żeś dumny, Panie Marudo ;) That's the spirit!
That is one of the most awesome and informative videos on the origin of a word that I have ever seen. Congratulations for the incredible work!
Uwielbiam! To jest ta część UA-cam'a, na której chcę się gubić
Jestem Ukraińcem, uczę się polskiego. W końcu dostałem odpowiedź, dlaczego Italia nazywają się po polsku Włochy. Dziękuję za wyjaśnienie!
What a wonderful story! I am of Polish (father) and Italian (mother) origin, born in the UK, and trying to learn Polish. Apart from being a very helpful language learning tool, your delightful video has woven a tapestry which feels like my story. Perhaps I should adopt a walnut as a family emblem! Dziękuję bardzo!
Dziękuję za bardzo ciekawie opowiedzianą historię, której generalnie nie lubię, ale tu słuchałem z dużym zainteresowaniem. Wielkie dzięki za mapy, strzałki, kolory i obrazki. Wszystko tèo pięknie obrazuje to o czym mówisz i ułatwia zrozumienie. Kawał dobrej roboty. Dziękuję !
Thank You for this explainatiion :) I'm Italian and I knew only a piece of this story, thank you for this video♥
Boże, ten kanał to jest takie złoto. Żadnego innego kanału nie oglądam z takim zaciekawieniem jak ten :o Winszuję i dziękuję!
Fenomenalny program! Wreszcie wyczerpująco i dokładnie. Chyba nawet na Wikipedii to wyjaśnienie jest skrótowe i uproszczone. Wielkie dzięki!
Dzięki serdeczne! :)
i'm italian, i've been to Krakow and Wielizka in 2017. Loved Poland, i will be back soon (i hope)
So much history behind one single word, amazing
Bardzo ciekawy odcinek.
Jasno i klarownie wyjaśnione.
Zawsze interesowała mnie etymologia i takie programy to perełki w internecie.
Dziękuję za lekcję historii i językoznawstwa 😉
Bardzo dziękuję! :)
Thank you for the video, I opened it out of curiosity but I would have never expected so many historical ramifications from this word, greetings from WŁOCHY and great work! :D
Jeden z najlepszych kanałów na polskim YT. Oby tak dalej!
Wielkie dzięki! :)
Jestem tu nowy ale przycupnę na dłużej. Niezwykle interesujące. Gratuluję pomysłu
to jest przefantastyczne. Podziwiam za wiedzę no i ogrom pracy zeby powstał te ten odcinek :) dziękuję :)
Dziękuję serdecznie! :)
@ W Związku z tyloma wymienionymi państwami, pytanie mam do pana: Dlaczego po polsku niektóre państwa europejskie, mają różniące się drastycznie nazwy polskie od nazwy własnej danego państwa? Czy mógłby pan to jakkolwiek to wyjaśni?. Chodzi mi tu np.: o Niemcy, Irlandię, Finlandię czy nawet Węgrów albo Albanię Z drugiej zaś strony pozostałe polskie nazwy państw europ. mają polską nazwę jako tłumaczenie ich własnej.
Historia: Historia bez cenzury
J. Polski: Ciekawostki językoznawcze
Po prostu sztos...
Szkoda że na polskim to głównie o jakichś Mickiewiczach Sienkiewiczach Kochanowskich i innych takich zamiast etymologii słów, fonetyki itp
Bardzo ciekawy materiał, aż zadziwiające, że te słowo tyle musiało się stać by te słowo powstało. Jeszcze ciekawsze jest jak ktoś do tego doszesł i zrozumiał :O
Kapitalny film. Uwielbiam takie analizy, zwłaszcza językowe. Dziękuje bardzo.
Zachwycona! Mogę bez końca ❤️ Wreszcie jedno z wiecznie dręczących mnie pytań językowych zostało odpowiedziane (strona bierna, wersja autorska). Dziękuję! 🙏
Cieszę się bardzo, dziękuję za komentarz! :)
thank you for the video. It was super interesting and helpful. The fact that you have excellent subtitles is a huge plus in learning polish as well.
Nareszcie rekomendacje YT przywiodły mnie w dobre miejsce! :D bardzo ciekawy materiał, dziękuję!
Znakomity wykład! Jestem tu pierwszy raz, ale będę wracać, bo tematyka i sposób prezentacji są fascynujące!
Wielkie Brawa!
Chapeau bas! Zostaję tu na dłużej, dzięki! :)
NIESAMOWITE :) w swoich materiałach często próbuję podać wytłumaczenie i pochodzenie nazw szczytów, przełęczy itp w Tatrach/Bieszczadach. I zupełnie przypadkiem pojawił mi się ten film, i jakże przypadkowo okazał się cennym rozszerzeniem mojej wiedzy. (zwłaszcza część o Wołochach) Dzięki wielkie za ten ogrom wiedzy, na pewno mi się przyda :)
Znakomite! Myślę, że kanał powinien mieć wkrótce100 k subskrybentów. Czy są szanse na napisy po angielsku? To mogłoby przyciągnąć wielu dodatkowych widzów. A jest co pokazać!
Bardzo dziękuję! Napisy po angielsku właśnie zrobiłem :)
Kurde wszedłem tutaj przez przypadek, ale filmik obejrzałem od początku do końca bo jest ciekawy, i dokładnie opowiedziany
Czemu dopiero teraz znalazłem ten kanał? Świetny film, muszę obejrzeć pozostałe.
Bardzo fajny kanał. Gdzie są następne filmy?!?! :D
Dziękuję. Świetny film. Gratuluję warsztatu i pomysłu na prezentację niełatwych treści.
Dobre wytłumaczenie ekspansji Słowian tak potężnej w krótkim czsie!
Wspaniały materiał, najlepiej spędzone 15 minut w internecie :D
Potwierdzam!
Tak szczegółowe wyjaśnienie wydawałoby się prostego tematu... Widać bardzo dużo pracy i umiejętności przekazywania wiedzy, jestem pod wrażeniem!
O matuchno przez przypadek tu trafiłem i jakie to jest dobre. Ten przyjemny sposób tłumaczenia wszystkie, ta dykcja, ten przyjemny głos do słuchania. No i ciekawy temat. Bardzo dobry materiał. Idę sprawdzać następne :)
Bardzo dziękuję! :)
Fajnie, że trafiłem na ten kanał. Obejrzałem parę filmów i przypadły mi do gustu, więc subskrypcja wlatuje.
Świetny materiał ! Widać że się starałeś
Fantastyczne! Jestem pod olbrzymim wrażeniem, bez przerostu formy, rzeczowo, spokojnie, ale niesamowicie skupiajacy uwagę. W zalewie narcystycznych internetowych osobliwości to prawdziwa perła! Dzięki :)
O panie, to jest kanał którego bardzo potrzebowałem :D
Nie wiem jak tu trafilem ale bardzo sie ciesze. Super kanal pozdrawiam
Świetny materiał, brakuje takich kanałów na YT
Dziękuję bardzo! :)
Trafiłem przez przypadek i jestem pod wielkim wrażeniem wiedzy.
Pozdrawiam
Dobrze jest widzieć, że kanałowi urosły zasięgi po tym odcinku.
Niesamowity kanał. Nie spodziewałem się że takie ciekawostki mogą być takie ciekawe. Ale to raczej zasługa prowadzącego. Super przygotowane materiały. Keep up the good work.
Wooow! Ten film idealnie przedstawia i zbiera te właśnie ciekawostki, które "sprzedaję" znajomym. Tylko, że ja zazwyczaj zaczynam od Rumunów, bo jestem nimi zajarany, uczyłem się języka (Od razu wiedziałem co znaczy "branza de la gazda" w sklepie w Bukareszcie:D) i byłem tam na wymianie studenckiej. Rumuński to bardzo ciekawy język. Romański, ale z mnóstwem słowiańskich słów. Nie wiedziałem za to o "walnut" i aż mi trochę wstyd, że tego nie skojarzyłem. Daję suba!
Wspaniałe! Od tygodnia Ciekawostki Językoznawcze są moim codziennym wieczornym rytuałem :)
Zaczynam oglądać dopiero, a już czekam na następny!
As both italian and linguist this was absolutely amazing to watch! And I found out I like the sound of Polish a lot, the more you know~ Dziękuję Ci!
Długo trzeba było czekać na nowy odcinek, ale było warto!
Świetna robota, pozdrawiam!
Dziękuję serdecznie! I również pozdrawiam! :)
Niesamowita dawka wiedzy! Świetny kanał, słucha się z wielką przyjemnością i ciekawością :)
Niesamowity prowadzący! Aż wstyd mi się przyznać, ale aż mi się mokro zrobiło po pierwszych 15 sekundach filmu i tak było do samego końca. Musiałam obejrzeć drugi raz, wtedy już skupiając się na treści, haha.
Świetne. Nie mogę się doczekać następnych odcinków i zaczynam oglądać starsze.
dołączam do grona oczekujących kolejnych odcinków prze fantastyczna robota z Pana strony
Nareszcie odcinek! Tęskniłem. I to jeszcze długi! Świetnie!
Fajnie, ze dałeś podsumowanie pod koniec
Bardzo ciekawy filmik!!! 👍 Pozdrawiam i czekam na następne...😁
Obejrzałem z wielkim zainteresowaniem każdy film na tym kanale i czuje duży niedosyt. Z niecierpliwością oczekuje więcej!
O mamuniu! Dziękuję, że wróciłeś!
Dziękuję za miłe przywitanie! :)
No znakomity materiał. Wielki podziw! Ogromna robota. Z racji wykonywanego zawodu dużo mam kontaktu z językiem. Dlatego ten materiał był dla mnie bardzo ciekawy!
Fajnie, że Pan wrócił! :))
Dziękuję bardzo! :)))
Witam. Kanał jest po prostu świetny, ciekawie prowadzony i bardzo interesujący. Ni stąd, ni z owąd, kanał wyświetlił mi się w propozycjach i od pierwszych minut wciągnął. Świetna robota.
O matko mega kanał bardzo ciekawe tematy interesujące
Thank you so much for making this video and translating it so well. The animated maps have such an amazing attention to detail!
I ten SDM na koniec! Świetny odcinek!
Dziękuję bardzo! I cieszę się, że ktoś docenił SDM! ;)
Co to SDM?
@@11ujujz47 Stare Dobre Małżeństwo - zespół muzyczny. W tle napisów końcowych wrzuciłem fragment ich piosenki "Z podwórka" (ua-cam.com/video/Jhwj22-QwMU/v-deo.html)
Dziękuję za świetny poziom merytoryczny i ciekawe,pełne humoru prowadzenie:) Mam kilka pomysłów na kolejne słowa, ale muszę najpierw oglądnąć poprzednie odcinki,czy czasem nie było to już tłumaczone;)
I dziękuję za... pokorę? Bardzo rzadko dziś autorzy bez obrażania się przyjmują poprawki od innych,przepraszają za błędy. Brawo!!!
Cudnie, że kolejny odcinek zawitał pod strzechy. Mam nadzieję, że kolejny już niebawem. Pozdrawiam
Nie wiem jak tu trafiłem, ale jesteś niesamowity. Wspaniale jest odnaleźć kanały ludzi, którzy tworzą materiały tak wartościowe.
UA-cam polecił mi ten kanał na głównej. Obejrzałem przez to już połowę z Twoich filmów i jestem wprost zachwycony częścią merytoryczną jak i wizualną (uwielbiam wstawki z popkultury i innych dzieł). Widzę także znaczny wzrost liczby wyświetleń (szczególnie ten materiał) i mam nadzieję, że przez to zwiększy się częstotliwości Twoich filmów, bo jeszcze jutro i nie będę miał co oglądać u Ciebie na kanale 😅
Dziękuję za porządną dawkę wiedzy, świetna robota!
Genialne! Gratulacje i na pewno będę oglądać Pana nagrania! Pozdrawiam!
Świetny felieton! Wskoczyłem na ten kanał przypadkiem i mnie od razu zachwycił dogłębną wiedzą językoznawczą osnutą na tle historii Słowian i Polski.
Brawo! Oczywiście subskrybuję. :)))
Mindblown. Super filmik :)))
Dziękuję bardzo! :)
Many compliments for this video. I have been 33 years ahi for the first time in Hungary and I have always wondered why they called my country “Olasz” and now I have find out. How fascinating! Keep up with this great work!
Tak sie ciesze, ze znalazlam ten kanal! Na lingwistycznych studiach niby cos bylo, ale juz nie pamietam! Dzieki ❤️
Też się cieszę! :) Dziękuję bardzo! :)
Super ciekawy material - pozdrowienia
Pozdrawiam z Włoch, od 28-u lat tutaj żyję (większość rodziny dalej w Gdańsku jest) i dopiero dzisiaj się dowiedziałem czemu tak się nazywają 👍🏻
Dziękuję bardzo i również pozdrawiam! :)
Zabierz mnie z Polski!!!!! Proszę
@@tomaszrydzewski1114 Do psychiatryka??
@@tomaszrydzewski1114 do chorwacji
@@krzysztofporada9045 o chuja złapali mnie
Rewelacja! Jestem pod ogromnym wrażeniem tego wykładu. Połączenie historii, geografii i lingwistyki w przykuwającej uwagę formie! Chylę czoła i dziękuję.