ogladam pana programy,jestem elektrykiem a z zamilowania elektronikiem.Jakby mlodziez w szkolach miala takich nauczycieli jak pan,to Polska bylaby potega.Ogromny szacun
Istnieje narzędzie HackTV pozwalające na wytworzenie dowolnego sygnału telewizyjnego i go nadanie a nawet zapisanie "do pliku". Wybierać można spośród PAL, NTSC, SECAM a nawet wycofane D2-MAC, czarno białe systemy 405 i 819 linii. Dodać można sygnały serwisowe VITS, Macrovision, napisy WSS a do tego systemy kodowania które mogą ożywić wycofane dekodery analogowe.
Bardzo proszę o następne filmy o tym temacie. Dalsze rozwijanie tematu telewizji analogowej np: kolor, trinitron, rgb, scart, komponent, kompozyt, nicam pal+ ,….itp. Bardzo dziękuje za podjęcie tematu!
Ten kanał to istne mistrzostwo świata na miarę SONDY z lat 80, na prawdę do dziwne że ma tak mało subów. A pan Adam ma taki dar narracji że jakby opowiadał o łyżce stołowej i tak byłoby interesujące :)
@@glubone Znajomy ma 65 i powyżej 10kHz nie słyszy. A rozmawia się z nim normalnie, wszystko rozumie i jest utalentowany muzycznie. To ja mam 38 lat i słyszę 15kHz. 15650 wciąż ale już dużo słabiej. 16kHz prawie wcale.
Normalna sprawa moja córka słyszy przetwornicę w inwerterze, ja już nie, albo jak "pada" zasilacz od LEDów. Tak to jest, że im człowiek starszy tym gorzej słyszy wysokie częstotliwości. Swego czasu były takie urządzenia jak odstraszacze młodzieży, emitowały one właśnie wysokie częstotliwości akustyczne.
O ile transmisja telewizji czarno-białej była relatywnie prostym zadaniem, o tyle dodanie koloru stało się dość problematyczne. W USA sygnał telewizji kolorowej musiał być kompatybilny z telewizją czarno-białą. Jedna z firm pracowała nawet nad kołem w trzech kolorach składowych, które miało wirować przed kineskopem, tak by kolejne obrazy składały się na obraz kolorowy. W końcu jednak wygrał system NTSC. który był efektem kompromisu, i przez to nie był dobry. W USA nazywano go często Never Twice the Same Color - czyli "nigdy dwa razy ten sam kolor". Problem tkwił w sposobie przenoszenia danych o kolorze i w modulacji AM tych danych. Skutkiem tego była dość duża niestabilność koloru - postacie robiły się albo zielonkawe, albo fioletowe. Francja opracowała swój własny system, SECAM, który był lepszy i łatwiejszy do wprowadzenia ze względu na to, iż nasycenie rynku telewizorami było małe. SECAM do kodowania danych o kolorach używał modulacji FM, co rozwiązywało problemy NTSC. Z tego powodu skrót SECAM był rozszyfrowywany jako System Entirely Contrary to the American Method, czyli "system całkowicie odwrotny od metody amerykańskiej". Jego wadą było to, że znacząco utrudniał edycję i montaż nagrań z pomocą magnetowidów. Co ciekawe, wszystkie kraje bloku wschodniego używały tego systemu, by nikt nie mógł oglądać propagandy z zachodu. Niemcy zaś opracowali swój system, PAL, który był podobny do NTSC, ale wszelkie problemy z sygnałem wpływały na jasność obrazu, a nie na kolory. System PAL był znany czasem jako Pictures At Last - w końcu obrazy. System PAL był używany nawet przez nadawców w systemie SECAM jako sposób na obejście ograniczeń SECAM przy montażu i pracy na zywo. Konwersja na SECAM następowała w drodze do nadajnika. Dlatego jak Polska i inne kraje przeszły na PAL, to po prostu odłączyły konwertery na SECAM...
Nawet w czasach szkolnych mój nauczyciel ( pozdrawiam Pana Zygmunta z bydgoskiego Elektronika) rozwijał skrót NTSC jako "nigdy ten sam kolor"😅 Czasami się cieszę, że nie pracuje w wyuczonym zawodzie.
NTSC never trust same color... najwielszy problem polegal na tym ze mial 60 pół obrazów o mniejszej rozdzielczosci-lini a Pal/ secam 50. W praktyce ponad 20 lat temu podlaczylem stary telewizor SONY do kablówki nowojorskiej, wtedy uzywamo NTSC, i myslalem ze kolory beda jakies takie czechoslowackie a tak naprawde byly lepsze niz w Polsce... wiec te historyjki o przeklamanych kolorach to miejska legenda nauczycielu z technikum ... ale widac bylo ze linie sa mniej geste, zwlaszcza na VHS NTSC mial niewiele ponad 200 użytecznych linji z pasmem 2.5 mhz.. popularna w stanach betamax wypadala znacznie lepiej majac 3mhz pasma i lebsza szczelinowa głowicę... dzisiaj znikly z dachow anteny satelitarme direct tv etc... a przez kablowke koncentrycznym kablem dustrybuowany jest gigabitowy internet każdego zwyklego użytkownika a najwiekszym konkurentem cyfrowej telewizji kablowej jest firma telefoniczna Verizon która dystrybuuje telewizje internet swiatlowodwm do mieszkań.. a kompletna komedia rozwoju techniki jest dziesiecioletnia juz technologia 5G na moim telefonie ma 3 krotnie szybszy transfer niz światłowód .. a testuja juz 6G.
@@marcsmithsonian9773 5g I 6g Niue jest dla naszego dobra, wszystko robili w jakimś celu już mówią l Internecie rzeczy, paszporty covid mogą być łatwo wykorzystane w innym niż mówią celu
@@chybanie3712 z kazdym wynalazkiem i innowacją wiaze sie pozytywny rozwój i zagrożenie ... jak sam Alfrec Nobel zrozumial... my tez zrozumiemy z czadem po co.ti jest, aby nie za późno.
Wszędzie sygnał telewizji barwnej musiał być kompatybilny z czarno-białą. Inaczej posiadacze starych odbiorników byliby "wykluczeni", co w każdym kraju na świecie wywołałoby krwawe zamieszki :)
no i to właśnie jest magia - taki telewizor działał na takich samych zasadach jak sztukmistrz sprawnie ukrywając pewne niedociągnięcia spekaklu dzięki sprawnie wymyślonym trikom- więc była to rzeczywiście magia ekranu
Powinieneś prowadzić swój program w telewizji (gdybyś mógł współpracować z ŚP. Kurkiem i Kamińskim). Dzięki, że dzielisz się tak hojnie swoją pasją i wiedzą Adam Nie paluch ale cała łapa w górę:)
Ten kanał jest jedynym gdzie najpierw wciskam kciuk w górę a później włączam oglądanie. Jeszcze nigdy tego nie pożałowałem :) Poproszę o powrót tematyki komputerów, 8 bit oczywiście - ale i kolejne etapy też chętnie zobaczę.
Pełen szacunek ! Garść wiedzy, która na tamte czasy nie była w pełni dostępna i nie każdy znał szczegółowo. Naprawiałem wtedy TV takie jak : Ametyst 102, Jowisze, Rubiny 714 itp. Wypada aby takie materiały trafiały do sieci, choćby dla świadomości ile wiedzy wtedy było wymagane do konstrukcji systemów TV.
Niby wszystko znam bo wiele lat się to naprawiało i analizowało, ale sposób objaśnienia i przekaz.. coś wspaniałego Panie Adamie. Czasami szkoda że to już za nami, dziś na piechotę nie zdekodujemy sygnału cyfrowego..:).
I co ja mam napisać? Że wiem? No wiem, ale to tylko daje mi możliwość jeszcze bardziej pogratulować Ci zrobienia tak dobrego materiału, bo wiem, że zrobiłeś go naprawdę dobrze i profesjonalnie. *Wielkie brawa, dziękuję!* I, tradycyjnie już, pozdrawiam! :)
Ja ciągle mam Grundiga na chodzie od 1998 roku. Wziąłem go z niemieckiej ulicy, więc jest na pewno ciut starszy. Dwa razy był w serwisie. Ostatnim razem obraz skompresował się do poziomej linii na środku ekranu. O dziwo, kiedy szybko mrugało się powiekami, można było ujrzeć cały ruchomy kadr pojawiający się niczym fantom. Teraz już wiem, że wysiadło sterowanie cewki odchylania pionowego. Ha, zapamiętałem co nieco!
18:50 - działało to też i w drugą stronę - na odbiorniku radiowym (UKF) można było czasem słuchać fonii TV, o ile ta fonia (podnośna) trafiała w zakres strojenia odbiornika. Dawno temu, kiedy telewizję nadawano na częstotliwościach circa 40-60MHz, czasem się zdarzało, że jedna fonia (jednego kanału) trafiała w okolice 65MHz, a tę fonię mogły odebrać niektóre odbiorniki radiowe. U mnie dawało się tak odebrać fonię programu 2, a że przy łóżku stał mały radioodbiornik, to było to bardzo wygodne do wieczornego oglądania filmu, gdzie dźwięk był odtwarzany bezpośrednio przy uchu, a więc cicho, zamiast w odbiorniku tv, stojącym 3-4 metry dalej.
Jestem po szkole elektronicznej, życzyłbym sobie wtedy takich Profesorów jak Pan, zapewne dzisiaj nie oglądałbym tych filmów z ogromnym zaciekawieniem, ale z lekkim uśmiechem mówiącym: prawda, jakie to proste ?
Ja uczyłem się tego wszystkiego na przełomie lat 70/80 z książek które były w domu kupione przez ojca. Potem sam kupowałem „radioamatora“. Ale na youtubie jednak fajniej bo obrazki ruchome.
I to jest dobre tempo przekazywania wiedzy. Pomimo dość skomplikowanej materii łeb nie boli, jak w przypadku wielu kanałów edukacyjnych, gdzie prowadzący mówią szybko, po łebkach, czasem niemal krzyczą i szybko zmieniają ujęcia oraz obrazki. Nie wiadomo dlaczego tak się spieszą, a efekt jest taki, że człowiek czuje jakby oglądał reklamę w TV, a nie poznawał coś nowego.
Super program !! Swietne odcinki :) taki fajny klimat - Pan Adam spokojnie wszystko omawia a nie jak jakies cwaniaki - nie ma w programie tej meczacej grafiki - naprawde jak za starych lat telewizji :) bardzo mile i jednak mozna zrobic fajny program a nie te plastikowe kanaly trzaskaja podkladem muzycznym co 5 min /
Pan Adam to najbardziej charakterystyczny przykład tego, że kosmici żyją wśród nas. Ludzie nie dajcie się zwariować, śledzę ten kanał od bardzo dawna, nie ma takiej możliwości by jeden człowiek zgromadził taki potencjał wiedzy we wszystkich dziedzinach nauk ścisłych i humanistycznych, w dodatku umiejąc to wszystko połączyć w całość. Trochę się Pan tu rozhulał na naszej Ziemi Panie Adamie, ale nie wszystkich Pan omami. A swoją drogą pozdrowienia i szczery szacunek, niezależnie skąd Pan jest ;-)
Wszystkie ZURTy w naszym kraju dysponowały ludźmi na takim poziomie. Trzeba było się uczyć a nie w szkołę kamieniami rzucać. Dziś ludzie są głupsi od takiego telewizora.
Po obejrzeniu odcinka o falach długich zorganizowałem radio . Teraz stoi na biurku , trzeszczy i szumi i jest świetnie 👍. Przymierzam się do zakupu lampowego ..taki prezent na święta . Miałem kiedyś takie jak byłem mały , słuchałem radia Luxemburg . Dzięki za odświeżenie wiedzy 👍😊
Panie Adamie. Dziękuję za odcinek. Cieszę się, że podtrzymuje Pan wiedzę o technikach już wymierających (bo nie wymarłych - ZURT-owcy są jeszcze wśród nas). Zdecydowanie mi brakuje kolejnego odcinka o impulsach synchronizacji i kolorze.
12:15 Współcześnie liczba aktywnych linii w 625-liniowych systemach analogowych jest przyjmowana jako 575 - jako że linia 23 (przyjmuję numerację wg czasu w eterze, więc zaraz pod nią jest linia 336, a pod nią 24) jest rysowana od połowy, a linia 623 - do połowy (w połowie linii pojawia się impuls synchronizacji pionowej, w ten sposób uzyskuje się przeplot). Więc w cyfrowym odpowiedniku potrzebujemy 576 linii, z tym że połowa najwyższej i najniższej pozostaje niewykorzystana przy konwersji z lub na format analogowy. Ten standard - z okresem wygaszania pionowego wynoszącym dokładnie 25 linii na półobraz - obowiązuje mniej więcej od roku 1974 - w dokumentach z XIII Zgromadzenia Plenarnego CCIR w Genewie pojawia się już taka ujednolicona wartość dla prawie wszystkich 625-liniowych systemów (B, C, D, G, H, I, K, K1, L). W analogicznych dokumentach z np. 1963 można znaleźć dużo bardziej zróżnicowane wartości: 18-22 linii dla systemów B, G, H, I (Europa Zachodnia), 20-21 linii w systemie C (stary system belgijski), 23-27 w systemach D, K (demoludy) i 22-24 w systemie L (Francja). Wersja z 1970 podaje już 25 linii w systemach D, K, L, ale pełne ujednolicenie nastąpiło dopiero w 1974. Prawdopodobnie różne kraje dogadały się, żeby ułatwić wymianę nagrań i sprzętu; być może cyfryzacja też miała tu znaczenie, jak Pan sugeruje, bo właśnie w latach 70. miały miejsce pierwsze eksperymenty z cyfrowym przetwarzaniem wideo. 13:34 Napisy dla niesłyszących na linii 21 to wymysł amerykański, używany w ich systemie nadawania (525 linii, 30 lub 29,97 klatek na sekundę, kolor NTSC). O ile mi wiadomo, nigdy nie był on używany w Europie, a przy dostosowaniu do 625-liniowego systemu, numer linii musiałby się zmienić. System ten był zresztą używany w USA aż do końca nadawania telewizji analogowej, a współczesny amerykański standard cyfrowy nadal używa formatu napisów zbliżonego do tego nadawanego dawniej na linii 21. Podobna sytuacja jak z europejskim teletekstem, który z kolei - mimo prób wprowadzenia - za oceanem nigdy się szerzej nie przyjął.
Napisy dla niesłyszących były nadawane w Europie w Wielkiej Brytanii. Ale to kraj anglosaski jak USA więc nie ma się co dziwić.
3 роки тому+1
Dzięki za szczegóły. Tak myślałem, że na przestrzeni lat to i owo nieco się zmieniało, o ile tylko całość mieściła się w ramach czasowych. Tak w ogóle to telewizor jest urządzeniem z dużą tolerancją ramek czasowych, stąd pomysły na robienie z niego oscyloskopów (pracujących w pionie) no i przede wszystkim dalekie kombinowanie z obrazami z komputerów, które mało już miały czasem wspólnego z parametrami referencyjnymi.
14:30 - na obrazku: nie tyle sygnały serwisowe, co również na kilku liniach system SECAM przesyłał sygnały ustawiające przełącznik kolorów, a pod koniec sygnału synchronizacji poziomej nadawano pęczek podnośnej dekodera sygnału telewizji kolorowej (PAL, NTSC) lub też całą podnośną (SECAM). 14:42 - blokada kopiowania pierwotnie była realizowana poprzez zakłócanie impulsów synchronizacji tudzież nieużywanych linii impulsami szpilkowymi o wysokim poziomie. Magnetowid poziom synchronizacji stosuje do ustawiania poziomu zapisu. Impuls szpilkowy o dużej wartości sugeruje bardzo wysoki poziom sygnału, co powodowało zmniejszenie czułości toru zapisu obrazu, a co za tym idzie znaczące pogorszenie jakości kopii. W jednym z pism o tematyce elektronicznej w połowie lat 90 opublikowano schemat urządzenia umożliwiające ominięcie tej prymitywnej blokady kopiowania.
Chodziło o wprowadzenie w błąd układu ARW magnetowidu, który był potrzebny do procesu zapisu. Dla tych co nie wiedzą ARW to automatyczna regulacja wzmocnienia
Kiedyś redakcja Młodego Technika wypuściła taki żarcik o tym, jak można zrobić telewizor. Tłumaczyli jakoś, że trzeba wziąć płótno, odciąć dokładnie, żeby były 625 nitki osnowy i to płótno chyba namoczyć rtęci. Okazało się, że niektórzy ludzie wzięli to na poważnie i wysyłali do redakcji listy z pytaniami.
Odkąd pobieżnie poznałem mechanizm działania rysowania obrazu TV (czyli odkąd miałem jeszcze cz-b telewizor) sądziłem, że rysowanie kolejnej linii odbywa się po prostu z drugiej strony ekranu (pierwsza z lewej do prawej, druga przy stopniowej zmianie polaryzacji elektromagnesu - z prawej do lewej). Zupełnie nie rozumiem czemu okazuje się, że tracono czas na zmianę biegunów by rysować stale z tej samej strony...
@@glubone Nie wiem, jak było później, ale pierwotnie było tak, że prąd cewki odchylania pionowego, a zatem i pole magnetyczne, narastały w sposób ciągły. Oznacza to, że rysowana linia nie była pozioma do ziemi, ale lekko nachylona od strony lewej do prawej. Gdyby po osiągnięciu prawej strony plamka zaczęła się cofać, powstałaby linia nachylona odwrotnie - od strony prawej do lewej. W konsekwencji na ekranie pojawiłby się zygzak, a nie zbiór linii równoległych. Żeby zachować równoległość linii, musiały być one rysowane od jednej strony! Później pewnie system udoskonalono, linie wyrównano, ale ze względu na konieczność zachowania wstecznej kompatybilności nikt nie zdecydował się na rewolucję. Tym bardziej, że kiedyś telewizor był urządzeniem drogim, inwestycją na kilkanaście lat, a nie na 5, jak dziś.
Jak zwykle u Pana jest to wiedza całkowicie mi zbędna a jednak oglądam. Takie czary są możliwe tylko wtedy kiedy czarodziej potrafi opowiadać i wciągnąć widza 👍👍👍
Nie tylko na telewizorze można było słuchać radia, ale też i w radiu FM ze starym zakresem można było odbierać fonię z jednego z kanałów telewizyjnych - o ile dobrze pamiętam był to kanał 2 VHF. Tak się składało, że akurat na tym kanale był w Krakowie nadawany program 2 TVP, więc często mi się zdarzało "słuchać telewizji" w radiu... :)
Przez przypadek krążąc w internecie przypomniała mi się pewna dziwna i jednocześnie niesamowita rzecz. Polska lutownica ZDZ-100 - każdy ją dawniej kojarzył, jedna z lepszych lutownic jaką można było w PRLu dostać. A teraz coś niesamowitego o czym warto odcinek zrobić. Ta lutownica jest dalej w produkcji. Można ją nawet w popularnym serwisie akcyjnym kupić.
Mam ją w wersji 100 profesional. Taka dygresja co do lutownicy, zastosowany przełącznik jest za słaby i należy wymienić go na taki o podwójnej wytrzymałości prądowej. Na szczęście pod miejscem montażu jest dużo plastiku i można coś z innymi otworami dopasować po nawierceniu nowych. A z ciekawszych smaczków to jak wymienić przewód na dłuższy nie mając innej lutownicy pod ręką?... gwóźdź kombinerki i kuchenka gazowa.
Pytanie do użytkowników tej lutownicy - nie bardzo rozumiem fenomen pracy takim sprzętem. Chodzi mi o jej wagę. Przy pracy z płytkami, nawet w rastrze 2,54mm, nie wyobrażam sobie precyzji lutowania. Ręka lata już po kilkunastu sekundach. Przynajmniej ja tak miałem, bo też kiedyś próbowałem się do niej przekonać. Dla mnie wszelkie prace elektroniczne to tylko kolba z małym grotem. Taka armata to bardziej dla elektryków lub serwisantów agd, choć tam to raczej mało się lutuje. Więc gdzie jej potęga?
@@rafalski7676 Najważniejsza zaleta tego typu lutownic to szybkie grzanie jak i szybkie ochładzanie się elemenu grzejnego(grota) a przez to ograniczona możliwość poparzenia się nieużywaną chwilowo lutownicą. Dalej mamy niskie koszty eksploatacji przez fakt możliwości wykonania grota samodzielnie z ot przewodu podtynkowego lub tego z kabla koncentrycznego o żyle miedzianej. Co do precyzji to nie była ta lutownica projektowana pod SMD lub bardzo gęsto upchane pola lutownicze lecz do typowej elektroniki gdzie lutowane elementy były przeplatane. Chociaż można było dostać do bardziej precyzyjnych robót grot udający ten spotykany w kolbówkach który miał kształt litery (Y). Ale wracając do precyzji to nic nie zastąpi w tej dziedzinie Hot-Air'a.
@@welchianachi7707 Takim pistoletem to tata lutował urwane kabelki w odkurzaczu predom - zelmer czy szczotki w wiertarce z Celmy. Ale nawet lutowanie TH cięzko mi sobie tym wieli grotem wyobrazić.
rewelacyjny artykuł! tyle lat naprawiam telewizory a dopiero teraz się dowiedziałem skąd się brały "powroty" jak się za dużo podkręciło na trafopowielaczu :) teraz już wiem :)
Mam 30tkę na karku i tak sobie myślę, że jest mi dane żyć chyba w najciekawszym okresie rozwoju technicznego. Od czarnobiałych, radzieckich telewizorów lampowych, które potrafiły wywołać pożar, po radyjka typu kasprzak, walkmany, diskmany, mp3. To samo w kwestii rozwoju komputerów od atari i amigi po smartfony o mocy obliczeniowej większej niż wszystkie komputery w latach 90'tych. Dzisiaj młode pokolenie tę techiczną historię poznaje tylko w muzeach. Świetne, że jest jeszcze ktoś, kto chce się podzielić tak obszerną wiedzą. Panie Adamie, jak najwięcej materiałów proszę :) mogą być absolutnie na każdy temat, nie ma rzeczy nudnych w technice.
Na klipach z VHS-Decode (dekodowanie sygnału taśmy VHS w software) można zobaczyć kompletną anatomię analogowej klatki wideo w tym dodatkowe sygnały jak teletekst albo sygnały kontrolne.
Może to głupie pytanie, ale dlaczego po osiągnięciu przez plamkę skrajnego położenia odchylania poziomego, cewka odchylania pionowego nie popuści plamki w następną linię i w tym momencie cewka odchylania poziomego mogłaby po prostu rysować plamkę od tyłu wracając do punktu wyjścia?
3 роки тому+4
Poniżej w komentarzu prawdopodobna przyczyna, nie dałoby się zachować identycznej liniowości w obie strony.
Odchylanie pionowe pracuje ciągle - plamka przesuwa się w dół nawet w czasie kreślenia linii, nie jest więc ona taka całkiem pozioma. Gdyby wykorzystać ruch w obie strony - śladem plamki byłyby trójkąty.
3 роки тому
Prawda, ale nie chciałem już mieszać bardziej :) Nachylenie to ok. 1/300 ekranu, więc w rozważaniach do pominięcia.
Rzeczowo i przejrzyście. Nie sądziłem (mimo iż jeszcze naprawiałem TV kineskopowe), że te cewki, to taki skomplikowany układ. Fajnie by jeszcze by było opowiedzieć o TV kolorowej. Tam oprócz luminancji, dochodziła chrominancja. Dodatkowo opowiedzieć coś o "widocznych liniach powrotu" przeważnie na górze ekranu ;). Jednak bardzo ciekawy temat :)
Ciekawe jest też to że, setki , tysiące serwisantów od RTV ,naprawiało te cudeńka nie mając pojęcia o tym , ani się na tym nie zastanawiając,co robi plamka w 49 linii kiedy jej nie widać, lub gdzie się zgubiły dwie, z pod nad sześciu set linii :-) PO tylu latach w końcu się tego dowiedziałem. Dziękuje bardzo. Jak zwykle wielki szacun za ogram pracy włożony w ten materiał
@@krzysztofrudnik4745 W rzeczy samej, nie miało to znaczenia. Jednak w czasach z których wywodzi ten schemat 5:19 każdy serwisant RTV przynajmniej wiedział/ lub miał możliwość ,dowiedzieć jak działa każdy obwód w tym odbiorniku,a dzięki temu potrafił szybko i skutecznie usuwać awarie. Obecnie, w czasach wszech obecnych czarnych kostek, osoftowanych mikro-kontrolerów rzecz niespotykana. Wydaje mi się że to jest najbardziej cenne w u Pana Adama, kiedy przedstawia czystą wiedzę i to w przystępny sposób. Tak BTW , tematu telewizji wystarczyło by na kilka sezonów . Raz jeszcze wielki szacunek za ogrom pracy dla autora .
@@marcinm6741 Trochę ciebie rozumiem, pod koniec lat 80-tych zajmowałem się (takie dodatkowe zajęcie studenta) naprawami automatów do gier (arcade) - takich jakie stały w przejściach podziemnych i różnych barakach. Zaprzyjaźniona firma zajmowała się tym, i jak wstępny przegląd wykazał, że jest jakiś problem natury komputerowej to czasami trafiało do mnie. Miałem prościutki warsztacik w domu - tak że przynosiłem samą płytę. Wtedy takie gry to zwykle prosty procek (Z80) trochę RAMu, dużo EPROM i dużo TTLi. Wszystko jakoś tam dostępne na rynku. To dzika satysfakcja znaleźć ten jeden zepsuty układ z setki. I to bez schematu, jedynie jakieś przykładowe schematy jednej czy drugiej płyty.
Ciekawe czy oprócz rysowania z przeplotem (co 2 linię) oraz progresywnie (linia po linii) stosowano lub stosuje się inne systemy typu przeplot co n-tą linię np. Co 3, 4 itp.
Czy telewizja analogowa jest dobra? Raczej średnia. Ale czy jest ciekawa? Jeszcze jak. Za chwilę nastąpi zmiania standardu kodowania DVB-T czyniąc poprzedni niekompatybilnym i kto się tym ekscytuje? Chyba potencjalni sprzedawcy przystawek. Mimo, że o telewizji analogowej już i tak sporo wiedziałem, to po tym filmie znam jeszcze więcej szczegółów. Wiedza ta pewnie nigdy mi się nie przyda. Mam to gdzieś, proszę o więcej. Choćby kolor, bo z dodawaniem go z zachowaniem kompatybilności wstecznej był niezły cyrk
Z jakich powodów nie zdecydowano się na rysowanie linii w naprzemiennych kierunkach (najpierw z lewej do prawej, potem z prawej do lewej) i tak samo ramek (najpierw góra-dół, potem dół-góra)? Pomysł jest oczywisty, więc powód musiał być - czy były to trudności techniczne związane z takim zakodowaniem danych (co wydaje się nieco wątpliwe)? Czy może od razu założono że "niewidoczne" linie będą później wykorzystane do transmisji innych danych?
3 роки тому+1
Niżej rozwinąłem - nie znalazłem tego nigdzie, ale stawiam na problemy z uzyskaniem takich samych nieliniowości w obu kierunkach, czego powodem było istnienie indukcyjności w torze odchylania. Obraz po prostu rozjeżdżałby się dla każdego kierunku inaczej.
Świetny odcinek. Warto przypomnieć sobie wiedzę na ten temat. Nie mam wiedzy, co do działania dzisiejszych telewizorów a dokładniej monitorów LCD. Chętnie zobaczyłbym to na tym kanale
Plus za taki ciekawy film. Zrób proszę o historii telegazety. Jeszcze św pamięci mój Tata - elektronik kiedyś mi to tłumaczył, ale sporo zapomniałem lub opowiadał tak żebym w wieku 8 lat zrozumiał zasadę działania. Pozdrawiam i już nie mogę się doczekać następnego filmu.
To jest dość skomplikowana sprawa. Taka zwykła modulacja sygnału w trakcie niewidocznych linii była mało odporna na zakłócenia, a że odświeżanie było dość wolne, to pojedynczy błąd powodowałby wyświetlenie błędnej treści przez wiele sekund. Nadawano więc te dane w kodach korekcyjnych (chyba Hamming), tak że na 8 przesłanych danych było tylko 4 bity danych, reszta to korekcja. Co ciekawsze, po wprowadzeniu telewizji cyfrowej (gdy telewizory jeszcze były kineskopowe i dekoder przesyłał do odbiornika zwykły sygnał telewizyjny) mimo, że cały nadawany sygnał był cyfrowy z zabezpieczeniem, dane telegazety ciągle były przysyłane we własnym, tym z telewizji analogowej, kodowaniu korekcyjnym. Dzięki temu można go było relatywnie łatwo wpleść w sygnał wizyjny i pozostawić dekodowanie telegazety odwodom telewizora. Oczywiście dekoder mógł też sam obsłużyć telegazetę i przesłać ją do odbiornika po prostu jako gotowy obraz.
@@krzysztofrudnik4745 Jakie to niby proste i za razem skomplikowane. Ale w tamtych czasach korekcja błędów? Łał! No i że w DVB-T nadają sygnał wraz z analogową telegazetą w 576i.... W sumie to mogli by tak internet nadawać. U mnie (w dowolnej sieci GSM ) prędkości internetu sięgają 50kb/s i to w LTE advance 300Mb/s . Dziękuję sza tą odpowiedź. Dużo mi tym wysjaśniłeś.
@@mariuszbrynkiewicz7038 Telegazeta, tak czy inaczej, wymaga jakieś prostego komputerka - wyświetlanie właśnego obrazu, pamiętanie go, wymaga sporo techniki cyfrowej. Chciałbym też zaznaczyć, że moje informacje też już mogą być nieaktualne - telewizją cyfrową skończyłem się zajmować paręnaście lat temu.
I co najpiękniejsze jest w starszych telewizorach? Że zastosowali mechaniczną pętlę opóźniającą, dzisiaj mało kto potrafi wyliczyć niektórych rzeczy z elektroniki analogowej, cyfrówka strasznie ograniczyła myślenie i jakość - to samo ze zdjęciami analogowymi, dźwiękiem, wszystko co analogowe jest dużo ładniejsze, lepsze. Przykład, wzmacniacze lampowe, czysta lampa podłączona pod głośniki papierowe 50cm średnicy estradówki starych czasów potrafią wymontować futrynę okienną, a to tylko czyste 50W na czterech lampach EL34 :-). Pomijam efekt 90W, bo tym już można burzyć stare cukrownie w PL ;-). Fotografia analogowa, też coś pięknego i dokładnego.
3 роки тому+1
Jest raczej odwrotnie: obecnie liczenie opóźnień na trasach ścieżek należy do obowiązków projektantów obwodów, ale ci pracują głównie w firmach zajmujących się produkcją płyt głównych czy modułów radiowych. Co do głośników o dużej efektywności, produkuje się je nadal i nieraz biją 100 dB. Używa się ich głównie na estradzie i w oryginalnych projektach audiofilskich, jednak z zastrzeżeniem na specyficzne brzmienie (trudno na nich otrzymać dobrą liniowość).
Szkoda że analogowe pętle opóźniające zniknęły, ostatnio musiałem wydać 60 zł żeby zdobyć 2, a jeszcze niedawno się pojawiały na allegro po 1,50zł. Podobnie jak z profesjonalnymi monitorami kineskopowymi, większość poszła na śmietnik i taki Sony GDM FW900 podskoczył ze 150 zł do ponad 12000 przez ostatnią dekadę. Inwestycja równie dobra co Bitcoin ;)
3 роки тому+3
Prawdopodobnie takie monitory będą kupowane w przyszłości przez wideofilów - odpowiedników audiofilów. To nieważne, że oled ma lepszą dopowieź widmową, poza wszelkimi innymi parametrami, legenda powstanie i będzie mieć się dobrze :)
Kurcze ale fajny odcinek. Niby znałem teoretycznie jak to działa ale nie w takich szczegółach. Teraz jak na to patrzę to tym bardziej jestem pełen podziwu.
👍🥃☕🍷🍺🏆👍 Jesteś niesamowity! Widzę, że kolejny odcinek jest kontynuacją poprzedniego! Chciałbym mieć taki talent przygotowywania tak fajnych filmów! Skąd ty znajdujesz tyle czasu...? Przecież każdy taki odcinek to mnóstwo pracy... 👍🥃☕🍷🍺🏆👍
3 роки тому+4
Na razie inwestuję każą wolną sekundę :) Być może coś się z tego wyklaruje, bo pojawiła się na horyzoncie ciekawa sprawa. Ale niech się rozkręci, będę się wtedy chwalił :)
Dzięki za świetny odcinek! O telegazecie też bym zobaczył. to taka namiastka internetu. Pamiętam jak sobie sprawdzałem pogodę ale wyniki totolotka. do tego jakieś wiadomości ekonomiczne. Nasz telewizor (axion - rzekomo montowany w Polsce) nie miał pamięci więc czasem trzeba było się sporo naczekać na właściwą stronę.
2:32 - W kontekście problemu z natychmiastowym odwróceniem biegunów elektromagnesu, odpowiadającego za odchylenie poziome, ciekawi mnie dlaczego linie obrazu nie były rysowane naprzemiennie od lewej do prawej i w drodze powrotnej od prawej do lewej, tylko zawsze od lewej do prawej.
Taki sposób wyświetlania linii zaoszczędziłby czasu, ale moim zdaniem znacznie bardziej skomplikowałby układ odchylania poziomego. Wytwarzanie fali piłokształtnej jest znacznie prostsze niż trójkątnej. W najprostszym przypadku wystarczy ładować kondensator przez rezystor. I to nie jest idealna piła. Przybliżenie jest dobre jak ładujemy go z dużego napięcia. I gdyby chcieć go rozładowywać po tej samej krzywej nie wystarczyłoby go podłączyć do masy, lecz trzeba by podłączyć do dużego ujemnego napięcia.
3 роки тому+2
Innymi słowy, nie udałoby się zachować symetrii i obraz rozjeżdżałby się.
13:48 Telegazeta, ależ to był bajer. Taki pierwszy internet. Jak obracałem fikcyjnie kasą na Giełdzie Papierów Wartościowych, mniej więcej w czasach popularności programu Czar Par (tam jako jedna z konkurencji) to z telegazety brałem kursy akcji. Było wtedy bodaj 17 spółek. Dziś Elemis 21'' ma już 27 lat i dalej sobie sprawnie działa. Przez te wszystkie lata zmieniony był raz pilot i dioda podczerwieni w telewizorze. Życzę wszystkim tak bezawaryjnych odbiorników.
Tak na prawdę, to linia odchylania poziomego nie biegła poziomo, ale lekko ukośnie, bo działało odchylanie pionowe. No i na "niewidzialnych" liniach były podawane informacje do synchronizacji zarówno poziomej i pionowej (upraszczam z braku miejsca to zagadnienie) oraz wygaszania powrotu plamki (blokowanie działa). Nieźle musieli się nakombinować twórcy telewizji, aby wszytko to załatwić na kilkunastu lampach.
Panie Adamie fajnie by było zrobic odcinek wogole o historii powstania pierwszych telewizorow i jak to wtedy wygladalo - podobno amerykanie w latach 40 juz zaczynali cos z wyswietlaniem obrazu ale nadeszla wojna i nie wiadomo jakby sie to potoczylo gdyby nie ona.
Panie Adamie, jak zawsze pierwsza klasa materiał :-) Mam pytanie: Jeżeli wygenerowanie obrazu zajmowało tyle czasu, a częstotliwość jego odświeżania też do specjalnie wysokich nie należała, to jak umieszczali tam (ofc w czasach gdy jeszcze tego nie zakazano) "przekaz podprogowy" (w sensie migawka jakiegoś obrazu)? Czy to było możliwe tylko w przypadku wyświetlania obrazu z taśmy, np. w kinie?
3 роки тому+4
To zależy co rozumiemy przez taki przekaz. Każdą klatkę można dowolnie przygotować i puścić pojedyncze w serii filmu. Mam jednak wrażenie, że ów przekaz w większości składał się ze sklejonych kadrów filmu, na których klej wyrysował plamy dające pole do interpretacji najbardziej fantastycznych :)
@ A propos klatek filmowych. Bardzo wiąże się to z telewizją analogową i ciągnie się do dziś. Może program o tym skąd się wzięło 50, 60 Hz ? Jak to się ma do wyświetlania filmów kinowych, które są w 24 klatkach na sekundę - co widać jeszcze dziś na starszych filmach - a raczej słychać - w postaci przyspieszonego głosu lub nieco rozjechanej synchronizacji dźwięku i obrazu (filmy kinowe przyspieszało się w urządzeniu zwanym telekinem do 25kl./sek) ? Może słówko o systemach przesyłania dźwięku stereo (w Polsce to w ogóle było dziwactwo: polski SECAM nijak się miał do francuskiego a do tego były dwa kanały fonii: analogowy FM mono i znakomity NICAM, gdy w Niemczech był A2 i jeszcze do tego fonia analogowa w PL przesunięta in plus o 1 MHz do 6,5 MHz) Proponuję przy okazji filmu o kodowaniu koloru. Świetne materiały ale czuję niedosyt. Jest nadal dużo "dlaczego" a nie porusza Pan tych kwestii nawet pobieżnie. W kościach mnie łamie, że Pan wie a my - widzowie - także byśmy chcieli. Wbrew pozorom zapomniane już dawno telekino i współczesne metody kodowania (komprymacji hahahaha) obrazu mają z nim nadal wiele wspólnego.
3 роки тому+3
50 i 60 Hz wzięło się wprost z częstotliwości sieci. Przy słabym filtrowaniu chodziło o to, by pasy interferencji odchylania pionowego nie przesuwały się, a siedziały w miejscu (w praktyce przesuwały się bardzo powoli). 24 fps wymyślono w kinie zupełnie niezależnie od częstotliwości sieciowych (tak naprawdę to 72 Hz, tylko że po trzy razy z rzędu to samo). Problem pojawił się, gdy trzeba było te kinowe hity wrzucić w później powstałą telewizję. Dla 25 Hz po prostu przyspieszano wszystko o 4%, dla 30, a właściwie 60 - stosowano specjalny sposób dzielenia obrazów na połówki i mieszania ich tak, żeby w sumie obraz był płynny jak oryginał. Nie było to trudne, jeśli weźmie się za bazę liczbę 120 (24*5 i 60*2).
W czasach lamp gdy projektowano standard, byłoby to nie wykonalne, ale zastanawiam się, jaka byłaby różnica w obrazie gdyby rysować go w sposób ciągły. Tzn. z pominięciem pustego powracania wiązki. Wyglądało, by to tak, rysujemy pierwszą linię do końca, potem przeskakujemy do kolejnej linii i zaczynamy ją rysować od tyłu, powracając powoli do pierwszej kolumny, potem kolejna linia i rysujemy znów od lewej do prawej. A gdy dojdziemy do ostatniej linii, zaczynamy rysowanie od dołu od prawej do lewej aż wrócimy w lewy górny róg.
@@MultiKomentator Bo przecież nie może iść 😀 Nie uważałeś na wykładzie Pana Adama. Sygnał telegazety jest zawarty w składowych zmodulowanego sygnału ANALOGOWEGO nadawanego przez TV i doprowadzonego do wejścia antenowego. Sygnał cyfrowy podany na HDMI to inna rzeczywistość, inna bajka 😀
Powinno być odwrotnie, wiązka jest odchylana w pionie przez "magnesy" znajdujące się po bokach, a w poziomie przez znajdujące się na górze i na dole :)
3 роки тому+1
Tak są położone cewki, ale pole magnetyczne odpowiada magnesom na animacji (a ściślej - jeśli znajdowałyby się za ekranem, ale wtedy rysunek byłby nieczytelny). Cewki mają bardzo nieregularny kształt, niestety nie udało mi się ich zdobyć do tego odcinka, a nie chciałem rozbierać tego małego telewizorka, bo prawdopodobnie nie przeżyłby tego - tutaj cewki są w praktyce nierozbieralne.
Bardzo ciekawy film. Musze zglebic ten temat, bo zastanawia mnie dlaczego rysowanie nie przebiegalo od prawej do lewej, pozniej dwie lnie w dol i od lewej do prawej, znow dwie linie w dol i od lewej do prawej. Na dole ekranu mozna bylo odwrocic sytuacje i zaczac rysowac w gore. Czy skomplikowalo by to proces nadawania? nie wydaje mi sie. Co za roznica w jakiej kolejnosci podamy informacje do dzialka. No ale wymyslono ten system tak jak jest na filmie wiec jakis powod musi byc tylko jaki ?
3 роки тому
Poniżej jest dyskusja, w skrócie: najprawdopodobniej nie dało się osiągnąć identycznej liniowości i obraz rozjeżdżałby się.
System sterujący napięciami na elektromagnesach musiał być niesamowicie precyzyjny. Ciężko w to uwierzyć że to działało tak dokładnie w tamtych czasach biorąc pod uwagę jak toporne były wtedy urządzenia.
3 роки тому
Wszystko przychodziło z "centrali" tak naprawdę. Jedyna precyzja, jaka była potrzebna, to powtarzalny start i stop kolejnych linii i klatek, jak brakowało liniowości, to najwyżej obraz był porozciągany.
Ja mam takie pytanie: jak to było, że w analogowym sygnale była określana liczba linii, a kolumn nie? Mówił Pan, że to z tego powodu, że obraz w linii był rysowany w sposób ciągły. Pamiętam jednak (choć już z kolorowego telewizora kineskopowego), że gdy z bardzo bliska się patrzyło na ekran to jednak widać było coś w stylu oddzielnych pikseli w ramach tej samej linii.
kolorowy telewizor miał maskę kineskopu, czyli siatkę z malutkimi perforacjami, blokującymi elektrony z któregoś z 3 dział elektronowych, by akurat strumień trafiał w zielony/czerwony/niebieski luminofor... czarnobiały ekran nie miał tej maski, był ekranem klasy RETINA :D
3 роки тому+6
To jest inne, niezależne zjawisko. Wewnątrz kolorowego telewizora w poziomie strumień elektronów (a konkretnie trzy) poruszały się tak samo płynnie, ale po drodze napotykały maskę (sitko) i ona przysłaniała je do poszczególnych plamek. Te już można było policzyć, ale ich liczba nie miała nic wspólnego z rozdzielczością obrazu. Zwykle było ich dużo więcej, żeby uniknąć problemów z interferencją.
Prosta odpowiedź: sygnał ciągły, analogowy to i efekt analogowy. Bardziej skomplikowana: do pewnego stopnia dyskretyzowany maską, ale i maski były różne - sieć kropek lub cieniutkie, pionowe druty (trinitron). W BW kineskopach jeszcze inaczej. Tam to już był pełen analog poziomo. Mam wrażenie, że ten materiał jest dla osób, co już mają wiedzę popularnonaukową i chcą ją zgłębić bardziej technicznie.
A stacje satelitarne radiowe na TV też nie miały aż tak sporo interpolacji sygnałów (tj. np. w transponderze TV Polsat nadawany był odbiór RMF FM, to chyba nie dochodziło do takich "zbliżeń" na ktorejś tam satelicie Astry, czy Eutelsatu)?
3 роки тому
Tam był straszny bałagan, kiedyś sobie to rozkminię i się podzielę.
Odbywało się to bardzo podobnie tylko kanały były szersze, podnośne audio były od 5MHz do 8.5MHz i można było tam zmieścić kilka dodatkowych stereofonicznych transmisji - np inny język audio programu lub właśnie stacje radiowe. Sam tak odbierałem niemieckie radio Sunshine-Live z satelity Astra program Pro7 podnośna audio 7.5MHz ;)
w założeniu były to podnośne dla wielu języków, jako że satelity obejmowały zasięgiem obszar wielu krajów, w praktyce szybko zaczęto nadawać tam sygnał stacji radiowych
![Jak działa kolorowy kineskop? [TOWARY MODNE 112]](http://i.ytimg.com/vi/S_Ddj1LM1WA/mqdefault.jpg)
![Jak działa kolorowy kineskop? [TOWARY MODNE 112]](/img/tr.png)
![Polskie mikrofony [TOWARY MODNE 99]](http://i.ytimg.com/vi/k1fEzGd9JaA/mqdefault.jpg)
![6 problemów świetlówek [TOWARY MODNE 136]](http://i.ytimg.com/vi/xpHOG88mAcE/mqdefault.jpg)
![Zapalarki i pioruny [TOWARY MODNE 67]](/img/n.gif)
ogladam pana programy,jestem elektrykiem a z zamilowania elektronikiem.Jakby mlodziez w szkolach miala takich nauczycieli jak pan,to Polska bylaby potega.Ogromny szacun
Istnieje narzędzie HackTV pozwalające na wytworzenie dowolnego sygnału telewizyjnego i go nadanie a nawet zapisanie "do pliku". Wybierać można spośród PAL, NTSC, SECAM a nawet wycofane D2-MAC, czarno białe systemy 405 i 819 linii. Dodać można sygnały serwisowe VITS, Macrovision, napisy WSS a do tego systemy kodowania które mogą ożywić wycofane dekodery analogowe.
A to ciekawe. Dzięki!
Naprawdę świetna robota. Dydaktyka na najwyższym poziomie.
Bardzo proszę o następne filmy o tym temacie. Dalsze rozwijanie tematu telewizji analogowej np: kolor, trinitron, rgb, scart, komponent, kompozyt, nicam pal+ ,….itp. Bardzo dziękuje za podjęcie tematu!
Popieram. Temat został ledwo liźnięty, a jak kolega zauważył historia kineskopu na tym się nie skończyła.
Ten kanał to istne mistrzostwo świata na miarę SONDY z lat 80, na prawdę do dziwne że ma tak mało subów. A pan Adam ma taki dar narracji że jakby opowiadał o łyżce stołowej i tak byłoby interesujące :)
Jako dziecko słyszałem pisk od pracującego telewizora ale rodzice mówili, że nic takiego nie słyszą. To się wyjaśniła zagadka :)
Bo starzy ludzie już tych 15 kilo nie slyszą :D
Ja jak byłem mały też nie słyszałem, Wychodzi na to że telewizor owe odchylanie słyszeli potomkowie obcych :-)
@@glubone Znajomy ma 65 i powyżej 10kHz nie słyszy. A rozmawia się z nim normalnie, wszystko rozumie i jest utalentowany muzycznie. To ja mam 38 lat i słyszę 15kHz. 15650 wciąż ale już dużo słabiej. 16kHz prawie wcale.
Normalna sprawa moja córka słyszy przetwornicę w inwerterze, ja już nie, albo jak "pada" zasilacz od LEDów. Tak to jest, że im człowiek starszy tym gorzej słyszy wysokie częstotliwości. Swego czasu były takie urządzenia jak odstraszacze młodzieży, emitowały one właśnie wysokie częstotliwości akustyczne.
@@MultiKomentator muszę se zrobić audiogram bo niedawno jeszcze słyszałem 16kilo normalnie
O ile transmisja telewizji czarno-białej była relatywnie prostym zadaniem, o tyle dodanie koloru stało się dość problematyczne. W USA sygnał telewizji kolorowej musiał być kompatybilny z telewizją czarno-białą. Jedna z firm pracowała nawet nad kołem w trzech kolorach składowych, które miało wirować przed kineskopem, tak by kolejne obrazy składały się na obraz kolorowy. W końcu jednak wygrał system NTSC. który był efektem kompromisu, i przez to nie był dobry. W USA nazywano go często Never Twice the Same Color - czyli "nigdy dwa razy ten sam kolor". Problem tkwił w sposobie przenoszenia danych o kolorze i w modulacji AM tych danych. Skutkiem tego była dość duża niestabilność koloru - postacie robiły się albo zielonkawe, albo fioletowe. Francja opracowała swój własny system, SECAM, który był lepszy i łatwiejszy do wprowadzenia ze względu na to, iż nasycenie rynku telewizorami było małe. SECAM do kodowania danych o kolorach używał modulacji FM, co rozwiązywało problemy NTSC. Z tego powodu skrót SECAM był rozszyfrowywany jako System Entirely Contrary to the American Method, czyli "system całkowicie odwrotny od metody amerykańskiej". Jego wadą było to, że znacząco utrudniał edycję i montaż nagrań z pomocą magnetowidów. Co ciekawe, wszystkie kraje bloku wschodniego używały tego systemu, by nikt nie mógł oglądać propagandy z zachodu. Niemcy zaś opracowali swój system, PAL, który był podobny do NTSC, ale wszelkie problemy z sygnałem wpływały na jasność obrazu, a nie na kolory. System PAL był znany czasem jako Pictures At Last - w końcu obrazy. System PAL był używany nawet przez nadawców w systemie SECAM jako sposób na obejście ograniczeń SECAM przy montażu i pracy na zywo. Konwersja na SECAM następowała w drodze do nadajnika. Dlatego jak Polska i inne kraje przeszły na PAL, to po prostu odłączyły konwertery na SECAM...
Nawet w czasach szkolnych mój nauczyciel ( pozdrawiam Pana Zygmunta z bydgoskiego Elektronika) rozwijał skrót NTSC jako "nigdy ten sam kolor"😅 Czasami się cieszę, że nie pracuje w wyuczonym zawodzie.
NTSC never trust same color... najwielszy problem polegal na tym ze mial 60 pół obrazów o mniejszej rozdzielczosci-lini a Pal/ secam 50. W praktyce ponad 20 lat temu podlaczylem stary telewizor SONY do kablówki nowojorskiej, wtedy uzywamo NTSC, i myslalem ze kolory beda jakies takie czechoslowackie a tak naprawde byly lepsze niz w Polsce... wiec te historyjki o przeklamanych kolorach to miejska legenda nauczycielu z technikum ... ale widac bylo ze linie sa mniej geste, zwlaszcza na VHS NTSC mial niewiele ponad 200 użytecznych linji z pasmem 2.5 mhz.. popularna w stanach betamax wypadala znacznie lepiej majac 3mhz pasma i lebsza szczelinowa głowicę... dzisiaj znikly z dachow anteny satelitarme direct tv etc... a przez kablowke koncentrycznym kablem dustrybuowany jest gigabitowy internet każdego zwyklego użytkownika a najwiekszym konkurentem cyfrowej telewizji kablowej jest firma telefoniczna Verizon która dystrybuuje telewizje internet swiatlowodwm do mieszkań.. a kompletna komedia rozwoju techniki jest dziesiecioletnia juz technologia 5G na moim telefonie ma 3 krotnie szybszy transfer niz światłowód .. a testuja juz 6G.
@@marcsmithsonian9773 5g I 6g Niue jest dla naszego dobra, wszystko robili w jakimś celu już mówią l Internecie rzeczy, paszporty covid mogą być łatwo wykorzystane w innym niż mówią celu
@@chybanie3712 z kazdym wynalazkiem i innowacją wiaze sie pozytywny rozwój i zagrożenie ... jak sam Alfrec Nobel zrozumial... my tez zrozumiemy z czadem po co.ti jest, aby nie za późno.
Wszędzie sygnał telewizji barwnej musiał być kompatybilny z czarno-białą. Inaczej posiadacze starych odbiorników byliby "wykluczeni", co w każdym kraju na świecie wywołałoby krwawe zamieszki :)
no i to właśnie jest magia - taki telewizor działał na takich samych zasadach jak sztukmistrz sprawnie ukrywając pewne niedociągnięcia spekaklu dzięki sprawnie wymyślonym trikom- więc była to rzeczywiście magia ekranu
Cześć, oglądam Twoje filmy z Czech. Naprawdę lubię twoją pracę!
Powinieneś prowadzić swój program w telewizji (gdybyś mógł współpracować z ŚP. Kurkiem i Kamińskim). Dzięki, że dzielisz się tak hojnie swoją pasją i wiedzą Adam Nie paluch ale cała łapa w górę:)
Ten kanał jest jedynym gdzie najpierw wciskam kciuk w górę a później włączam oglądanie. Jeszcze nigdy tego nie pożałowałem :)
Poproszę o powrót tematyki komputerów, 8 bit oczywiście - ale i kolejne etapy też chętnie zobaczę.
Ja też mam takie odruch wyuczony:)
Pełen szacunek ! Garść wiedzy, która na tamte czasy nie była w pełni dostępna i nie każdy znał szczegółowo.
Naprawiałem wtedy TV takie jak : Ametyst 102, Jowisze, Rubiny 714 itp.
Wypada aby takie materiały trafiały do sieci, choćby dla świadomości ile wiedzy wtedy było wymagane do konstrukcji systemów TV.
Niby wszystko znam bo wiele lat się to naprawiało i analizowało, ale sposób objaśnienia i przekaz.. coś wspaniałego Panie Adamie. Czasami szkoda że to już za nami, dziś na piechotę nie zdekodujemy sygnału cyfrowego..:).
I co ja mam napisać? Że wiem? No wiem, ale to tylko daje mi możliwość jeszcze bardziej pogratulować Ci zrobienia tak dobrego materiału, bo wiem, że zrobiłeś go naprawdę dobrze i profesjonalnie. *Wielkie brawa, dziękuję!*
I, tradycyjnie już, pozdrawiam! :)
Ja ciągle mam Grundiga na chodzie od 1998 roku. Wziąłem go z niemieckiej ulicy, więc jest na pewno ciut starszy. Dwa razy był w serwisie. Ostatnim razem obraz skompresował się do poziomej linii na środku ekranu. O dziwo, kiedy szybko mrugało się powiekami, można było ujrzeć cały ruchomy kadr pojawiający się niczym fantom. Teraz już wiem, że wysiadło sterowanie cewki odchylania pionowego. Ha, zapamiętałem co nieco!
18:50 - działało to też i w drugą stronę - na odbiorniku radiowym (UKF) można było czasem słuchać fonii TV, o ile ta fonia (podnośna) trafiała w zakres strojenia odbiornika. Dawno temu, kiedy telewizję nadawano na częstotliwościach circa 40-60MHz, czasem się zdarzało, że jedna fonia (jednego kanału) trafiała w okolice 65MHz, a tę fonię mogły odebrać niektóre odbiorniki radiowe. U mnie dawało się tak odebrać fonię programu 2, a że przy łóżku stał mały radioodbiornik, to było to bardzo wygodne do wieczornego oglądania filmu, gdzie dźwięk był odtwarzany bezpośrednio przy uchu, a więc cicho, zamiast w odbiorniku tv, stojącym 3-4 metry dalej.
Jestem po szkole elektronicznej, życzyłbym sobie wtedy takich Profesorów jak Pan, zapewne dzisiaj nie oglądałbym tych filmów z ogromnym zaciekawieniem, ale z lekkim uśmiechem mówiącym: prawda, jakie to proste ?
Ja uczyłem się tego wszystkiego na przełomie lat 70/80 z książek które były w domu kupione przez ojca. Potem sam kupowałem „radioamatora“. Ale na youtubie jednak fajniej bo obrazki ruchome.
Wspaniałe filmy :)
A po za tematem, lekko głos się poprawił od ostatniego filmu. Szybkiego powrotu do zdrowia !
I to jest dobre tempo przekazywania wiedzy. Pomimo dość skomplikowanej materii łeb nie boli, jak w przypadku wielu kanałów edukacyjnych, gdzie prowadzący mówią szybko, po łebkach, czasem niemal krzyczą i szybko zmieniają ujęcia oraz obrazki. Nie wiadomo dlaczego tak się spieszą, a efekt jest taki, że człowiek czuje jakby oglądał reklamę w TV, a nie poznawał coś nowego.
Szacun za , jak zwykle, ogrom pracy przy treści i animacji!
Super program !! Swietne odcinki :) taki fajny klimat - Pan Adam spokojnie wszystko omawia a nie jak jakies cwaniaki - nie ma w programie tej meczacej grafiki - naprawde jak za starych lat telewizji :) bardzo mile i jednak mozna zrobic fajny program a nie te plastikowe kanaly trzaskaja podkladem muzycznym co 5 min /
Pan Adam to najbardziej charakterystyczny przykład tego, że kosmici żyją wśród nas. Ludzie nie dajcie się zwariować, śledzę ten kanał od bardzo dawna, nie ma takiej możliwości by jeden człowiek zgromadził taki potencjał wiedzy we wszystkich dziedzinach nauk ścisłych i humanistycznych, w dodatku umiejąc to wszystko połączyć w całość. Trochę się Pan tu rozhulał na naszej Ziemi Panie Adamie, ale nie wszystkich Pan omami. A swoją drogą pozdrowienia i szczery szacunek, niezależnie skąd Pan jest ;-)
Pozdrawiam wszystkich Ziemian ;)
Wszystkie ZURTy w naszym kraju dysponowały ludźmi na takim poziomie. Trzeba było się uczyć a nie w szkołę kamieniami rzucać. Dziś ludzie są głupsi od takiego telewizora.
@ Pozdrawiam - Ziemianin. ;)
Dziękuję świetny wykład ! Szkoda tylko że w czasie studiów/szkoły średniej nie trafiłem na osobę tak wykładającą jak Pan...
Po obejrzeniu odcinka o falach długich zorganizowałem radio . Teraz stoi na biurku , trzeszczy i szumi i jest świetnie 👍. Przymierzam się do zakupu lampowego ..taki prezent na święta . Miałem kiedyś takie jak byłem mały , słuchałem radia Luxemburg . Dzięki za odświeżenie wiedzy 👍😊
Panie Adamie. Dziękuję za odcinek. Cieszę się, że podtrzymuje Pan wiedzę o technikach już wymierających (bo nie wymarłych - ZURT-owcy są jeszcze wśród nas). Zdecydowanie mi brakuje kolejnego odcinka o impulsach synchronizacji i kolorze.
Dzieńdoberek!
No, no. Panie Adamie, przypomniały mi się czasy moich studiów na WE PW w latach 1976-1980.
12:15 Współcześnie liczba aktywnych linii w 625-liniowych systemach analogowych jest przyjmowana jako 575 - jako że linia 23 (przyjmuję numerację wg czasu w eterze, więc zaraz pod nią jest linia 336, a pod nią 24) jest rysowana od połowy, a linia 623 - do połowy (w połowie linii pojawia się impuls synchronizacji pionowej, w ten sposób uzyskuje się przeplot). Więc w cyfrowym odpowiedniku potrzebujemy 576 linii, z tym że połowa najwyższej i najniższej pozostaje niewykorzystana przy konwersji z lub na format analogowy.
Ten standard - z okresem wygaszania pionowego wynoszącym dokładnie 25 linii na półobraz - obowiązuje mniej więcej od roku 1974 - w dokumentach z XIII Zgromadzenia Plenarnego CCIR w Genewie pojawia się już taka ujednolicona wartość dla prawie wszystkich 625-liniowych systemów (B, C, D, G, H, I, K, K1, L). W analogicznych dokumentach z np. 1963 można znaleźć dużo bardziej zróżnicowane wartości: 18-22 linii dla systemów B, G, H, I (Europa Zachodnia), 20-21 linii w systemie C (stary system belgijski), 23-27 w systemach D, K (demoludy) i 22-24 w systemie L (Francja). Wersja z 1970 podaje już 25 linii w systemach D, K, L, ale pełne ujednolicenie nastąpiło dopiero w 1974. Prawdopodobnie różne kraje dogadały się, żeby ułatwić wymianę nagrań i sprzętu; być może cyfryzacja też miała tu znaczenie, jak Pan sugeruje, bo właśnie w latach 70. miały miejsce pierwsze eksperymenty z cyfrowym przetwarzaniem wideo.
13:34 Napisy dla niesłyszących na linii 21 to wymysł amerykański, używany w ich systemie nadawania (525 linii, 30 lub 29,97 klatek na sekundę, kolor NTSC). O ile mi wiadomo, nigdy nie był on używany w Europie, a przy dostosowaniu do 625-liniowego systemu, numer linii musiałby się zmienić. System ten był zresztą używany w USA aż do końca nadawania telewizji analogowej, a współczesny amerykański standard cyfrowy nadal używa formatu napisów zbliżonego do tego nadawanego dawniej na linii 21. Podobna sytuacja jak z europejskim teletekstem, który z kolei - mimo prób wprowadzenia - za oceanem nigdy się szerzej nie przyjął.
kim trzeba być, żeby dysponować taką wiedzą w tych czasach?
btw. szacun :-)
Napisy dla niesłyszących były nadawane w Europie w Wielkiej Brytanii. Ale to kraj anglosaski jak USA więc nie ma się co dziwić.
Dzięki za szczegóły. Tak myślałem, że na przestrzeni lat to i owo nieco się zmieniało, o ile tylko całość mieściła się w ramach czasowych. Tak w ogóle to telewizor jest urządzeniem z dużą tolerancją ramek czasowych, stąd pomysły na robienie z niego oscyloskopów (pracujących w pionie) no i przede wszystkim dalekie kombinowanie z obrazami z komputerów, które mało już miały czasem wspólnego z parametrami referencyjnymi.
14:30 - na obrazku: nie tyle sygnały serwisowe, co również na kilku liniach system SECAM przesyłał sygnały ustawiające przełącznik kolorów, a pod koniec sygnału synchronizacji poziomej nadawano pęczek podnośnej dekodera sygnału telewizji kolorowej (PAL, NTSC) lub też całą podnośną (SECAM).
14:42 - blokada kopiowania pierwotnie była realizowana poprzez zakłócanie impulsów synchronizacji tudzież nieużywanych linii impulsami szpilkowymi o wysokim poziomie. Magnetowid poziom synchronizacji stosuje do ustawiania poziomu zapisu. Impuls szpilkowy o dużej wartości sugeruje bardzo wysoki poziom sygnału, co powodowało zmniejszenie czułości toru zapisu obrazu, a co za tym idzie znaczące pogorszenie jakości kopii. W jednym z pism o tematyce elektronicznej w połowie lat 90 opublikowano schemat urządzenia umożliwiające ominięcie tej prymitywnej blokady kopiowania.
Chodziło o wprowadzenie w błąd układu ARW magnetowidu, który był potrzebny do procesu zapisu. Dla tych co nie wiedzą ARW to automatyczna regulacja wzmocnienia
Fajny materiał więcej takich materiałów.
Kiedyś redakcja Młodego Technika wypuściła taki żarcik o tym, jak można zrobić telewizor. Tłumaczyli jakoś, że trzeba wziąć płótno, odciąć dokładnie, żeby były 625 nitki osnowy i to płótno chyba namoczyć rtęci. Okazało się, że niektórzy ludzie wzięli to na poważnie i wysyłali do redakcji listy z pytaniami.
Głupi żart z tą rtęcią.
ale by mieli miny, jak by im ktoś przysłał do redakcji gotowy "telewizor" :)
Uwielbiam klimat i edukacyjny charakter Pana filmow....................prosze o wiecej i wiecej.
Odkąd pobieżnie poznałem mechanizm działania rysowania obrazu TV (czyli odkąd miałem jeszcze cz-b telewizor) sądziłem, że rysowanie kolejnej linii odbywa się po prostu z drugiej strony ekranu (pierwsza z lewej do prawej, druga przy stopniowej zmianie polaryzacji elektromagnesu - z prawej do lewej). Zupełnie nie rozumiem czemu okazuje się, że tracono czas na zmianę biegunów by rysować stale z tej samej strony...
Też o tym pomyślałem i też jestem zdziwiony czemu. Jakie były przyczyny że tego zaniechano
Prawdopodobnie kompatybilność wsteczna do wcześniejszych systemów mechanicznych z wirującą tarczą.
@@glubone Nie wiem, jak było później, ale pierwotnie było tak, że prąd cewki odchylania pionowego, a zatem i pole magnetyczne, narastały w sposób ciągły. Oznacza to, że rysowana linia nie była pozioma do ziemi, ale lekko nachylona od strony lewej do prawej. Gdyby po osiągnięciu prawej strony plamka zaczęła się cofać, powstałaby linia nachylona odwrotnie - od strony prawej do lewej. W konsekwencji na ekranie pojawiłby się zygzak, a nie zbiór linii równoległych. Żeby zachować równoległość linii, musiały być one rysowane od jednej strony! Później pewnie system udoskonalono, linie wyrównano, ale ze względu na konieczność zachowania wstecznej kompatybilności nikt nie zdecydował się na rewolucję. Tym bardziej, że kiedyś telewizor był urządzeniem drogim, inwestycją na kilkanaście lat, a nie na 5, jak dziś.
Jak zwykle u Pana jest to wiedza całkowicie mi zbędna a jednak oglądam. Takie czary są możliwe tylko wtedy kiedy czarodziej potrafi opowiadać i wciągnąć widza 👍👍👍
Niezmiernie miło się Pana słucha. Super materiał! Zresztą jak każdy na tym kanale. :D
Nie tylko na telewizorze można było słuchać radia, ale też i w radiu FM ze starym zakresem można było odbierać fonię z jednego z kanałów telewizyjnych - o ile dobrze pamiętam był to kanał 2 VHF. Tak się składało, że akurat na tym kanale był w Krakowie nadawany program 2 TVP, więc często mi się zdarzało "słuchać telewizji" w radiu... :)
Bardzo Adaś świetny przekaz.
Dzięki za ten film , wreszcie ktoś mi to w miarę naświetlił :) chociaż i tak czacha mi dymi :P
Szacunek za prace animacji! dziękuje!
Świetny film. Bardzo dziękujemy.
Przez przypadek krążąc w internecie przypomniała mi się pewna dziwna i jednocześnie niesamowita rzecz.
Polska lutownica ZDZ-100 - każdy ją dawniej kojarzył, jedna z lepszych lutownic jaką można było w PRLu dostać.
A teraz coś niesamowitego o czym warto odcinek zrobić.
Ta lutownica jest dalej w produkcji.
Można ją nawet w popularnym serwisie akcyjnym kupić.
Mam taką już 30 latale wersję 75W. Nie do zarżnięcia. Raz ją tylko obciąłem i nagwintowałem świeże otwory.
Mam ją w wersji 100 profesional. Taka dygresja co do lutownicy, zastosowany przełącznik jest za słaby i należy wymienić go na taki o podwójnej wytrzymałości prądowej. Na szczęście pod miejscem montażu jest dużo plastiku i można coś z innymi otworami dopasować po nawierceniu nowych. A z ciekawszych smaczków to jak wymienić przewód na dłuższy nie mając innej lutownicy pod ręką?... gwóźdź kombinerki i kuchenka gazowa.
Pytanie do użytkowników tej lutownicy - nie bardzo rozumiem fenomen pracy takim sprzętem. Chodzi mi o jej wagę. Przy pracy z płytkami, nawet w rastrze 2,54mm, nie wyobrażam sobie precyzji lutowania. Ręka lata już po kilkunastu sekundach. Przynajmniej ja tak miałem, bo też kiedyś próbowałem się do niej przekonać. Dla mnie wszelkie prace elektroniczne to tylko kolba z małym grotem. Taka armata to bardziej dla elektryków lub serwisantów agd, choć tam to raczej mało się lutuje. Więc gdzie jej potęga?
@@rafalski7676 Najważniejsza zaleta tego typu lutownic to szybkie grzanie jak i szybkie ochładzanie się elemenu grzejnego(grota) a przez to ograniczona możliwość poparzenia się nieużywaną chwilowo lutownicą. Dalej mamy niskie koszty eksploatacji przez fakt możliwości wykonania grota samodzielnie z ot przewodu podtynkowego lub tego z kabla koncentrycznego o żyle miedzianej. Co do precyzji to nie była ta lutownica projektowana pod SMD lub bardzo gęsto upchane pola lutownicze lecz do typowej elektroniki gdzie lutowane elementy były przeplatane. Chociaż można było dostać do bardziej precyzyjnych robót grot udający ten spotykany w kolbówkach który miał kształt litery (Y). Ale wracając do precyzji to nic nie zastąpi w tej dziedzinie Hot-Air'a.
@@welchianachi7707 Takim pistoletem to tata lutował urwane kabelki w odkurzaczu predom - zelmer czy szczotki w wiertarce z Celmy. Ale nawet lutowanie TH cięzko mi sobie tym wieli grotem wyobrazić.
dziekuje panie Adamie :) zdrowia życzę.
rewelacyjny artykuł!
tyle lat naprawiam telewizory a dopiero teraz się dowiedziałem skąd się brały "powroty" jak się za dużo podkręciło na trafopowielaczu :) teraz już wiem :)
Super znów ciekawy materiał tzn.ciag dalszy na temat działania linii w kineskopie pozdrawiam serdecznie autora filmiku zdrówka
Jak dobrze, że żyję w czasach kiedy mogę oglądać w HD
Najdłuższe 1/25 sekundy nowoczesnej Europy.
Nie zdążyłem dobrnąć do końca bo przeszkodziła mi w tym potrzeba wpisania komentarza, że jak zwykle bardzo ciekawie.
Oglądałem wieczorem po kilku głębszych. Nic nie zrozumiałem 😂
Nie przejmuj się, niektórzy pewnie i na trzeźwo nie zrozumieli. ;)
Mam 30tkę na karku i tak sobie myślę, że jest mi dane żyć chyba w najciekawszym okresie rozwoju technicznego. Od czarnobiałych, radzieckich telewizorów lampowych, które potrafiły wywołać pożar, po radyjka typu kasprzak, walkmany, diskmany, mp3. To samo w kwestii rozwoju komputerów od atari i amigi po smartfony o mocy obliczeniowej większej niż wszystkie komputery w latach 90'tych. Dzisiaj młode pokolenie tę techiczną historię poznaje tylko w muzeach. Świetne, że jest jeszcze ktoś, kto chce się podzielić tak obszerną wiedzą. Panie Adamie, jak najwięcej materiałów proszę :) mogą być absolutnie na każdy temat, nie ma rzeczy nudnych w technice.
Wreszcie pierwszy, pana zakres wiedzy jest IMPONUJĄCY ! .
> "wreszcie pierwszy"
Well, not quite. 😄
Na klipach z VHS-Decode (dekodowanie sygnału taśmy VHS w software) można zobaczyć kompletną anatomię analogowej klatki wideo w tym dodatkowe sygnały jak teletekst albo sygnały kontrolne.
Może to głupie pytanie, ale dlaczego po osiągnięciu przez plamkę skrajnego położenia odchylania poziomego, cewka odchylania pionowego nie popuści plamki w następną linię i w tym momencie cewka odchylania poziomego mogłaby po prostu rysować plamkę od tyłu wracając do punktu wyjścia?
Poniżej w komentarzu prawdopodobna przyczyna, nie dałoby się zachować identycznej liniowości w obie strony.
Odchylanie pionowe pracuje ciągle - plamka przesuwa się w dół nawet w czasie kreślenia linii, nie jest więc ona taka całkiem pozioma. Gdyby wykorzystać ruch w obie strony - śladem plamki byłyby trójkąty.
Prawda, ale nie chciałem już mieszać bardziej :) Nachylenie to ok. 1/300 ekranu, więc w rozważaniach do pominięcia.
Rzeczowo i przejrzyście. Nie sądziłem (mimo iż jeszcze naprawiałem TV kineskopowe), że te cewki, to taki skomplikowany układ. Fajnie by jeszcze by było opowiedzieć o TV kolorowej. Tam oprócz luminancji, dochodziła chrominancja. Dodatkowo opowiedzieć coś o "widocznych liniach powrotu" przeważnie na górze ekranu ;). Jednak bardzo ciekawy temat :)
Ciekawe jest też to że, setki , tysiące serwisantów od RTV ,naprawiało te cudeńka nie mając pojęcia o tym , ani się na tym nie zastanawiając,co robi plamka w 49 linii kiedy jej nie widać, lub gdzie się zgubiły dwie, z pod nad sześciu set linii :-) PO tylu latach w końcu się tego dowiedziałem. Dziękuje bardzo. Jak zwykle wielki szacun za ogram pracy włożony w ten materiał
Bo to nie miało znaczenia. To odbierany sygnał sterował obwodami telewizora tak, by wszystko się zgadzało. Te nie regulowało się w odbiorniku.
@@krzysztofrudnik4745 W rzeczy samej, nie miało to znaczenia. Jednak w czasach z których wywodzi ten schemat 5:19 każdy serwisant RTV przynajmniej wiedział/ lub miał możliwość ,dowiedzieć jak działa każdy obwód w tym odbiorniku,a dzięki temu potrafił szybko i skutecznie usuwać awarie. Obecnie, w czasach wszech obecnych czarnych kostek, osoftowanych mikro-kontrolerów rzecz niespotykana. Wydaje mi się że to jest najbardziej cenne w u Pana Adama, kiedy przedstawia czystą wiedzę i to w przystępny sposób. Tak BTW , tematu telewizji wystarczyło by na kilka sezonów . Raz jeszcze wielki szacunek za ogrom pracy dla autora .
@@marcinm6741 Trochę ciebie rozumiem, pod koniec lat 80-tych zajmowałem się (takie dodatkowe zajęcie studenta) naprawami automatów do gier (arcade) - takich jakie stały w przejściach podziemnych i różnych barakach. Zaprzyjaźniona firma zajmowała się tym, i jak wstępny przegląd wykazał, że jest jakiś problem natury komputerowej to czasami trafiało do mnie. Miałem prościutki warsztacik w domu - tak że przynosiłem samą płytę. Wtedy takie gry to zwykle prosty procek (Z80) trochę RAMu, dużo EPROM i dużo TTLi.
Wszystko jakoś tam dostępne na rynku. To dzika satysfakcja znaleźć ten jeden zepsuty układ z setki. I to bez schematu, jedynie jakieś przykładowe schematy jednej czy drugiej płyty.
Ciekawe czy oprócz rysowania z przeplotem (co 2 linię) oraz progresywnie (linia po linii) stosowano lub stosuje się inne systemy typu przeplot co n-tą linię np. Co 3, 4 itp.
Za duża komplikacja jak na analogowe czasy.
Imponująco skomplikowane jak na międzywojenną technologię 😶
Czy telewizja analogowa jest dobra? Raczej średnia. Ale czy jest ciekawa? Jeszcze jak. Za chwilę nastąpi zmiania standardu kodowania DVB-T czyniąc poprzedni niekompatybilnym i kto się tym ekscytuje? Chyba potencjalni sprzedawcy przystawek. Mimo, że o telewizji analogowej już i tak sporo wiedziałem, to po tym filmie znam jeszcze więcej szczegółów. Wiedza ta pewnie nigdy mi się nie przyda. Mam to gdzieś, proszę o więcej. Choćby kolor, bo z dodawaniem go z zachowaniem kompatybilności wstecznej był niezły cyrk
Z jakich powodów nie zdecydowano się na rysowanie linii w naprzemiennych kierunkach (najpierw z lewej do prawej, potem z prawej do lewej) i tak samo ramek (najpierw góra-dół, potem dół-góra)? Pomysł jest oczywisty, więc powód musiał być - czy były to trudności techniczne związane z takim zakodowaniem danych (co wydaje się nieco wątpliwe)? Czy może od razu założono że "niewidoczne" linie będą później wykorzystane do transmisji innych danych?
Niżej rozwinąłem - nie znalazłem tego nigdzie, ale stawiam na problemy z uzyskaniem takich samych nieliniowości w obu kierunkach, czego powodem było istnienie indukcyjności w torze odchylania. Obraz po prostu rozjeżdżałby się dla każdego kierunku inaczej.
@ Ma to sens. Od tej techniki cyfrowej człowiek się rozleniwił i zapomniał jak płynne kiedyś wszystko było ;)
Świetny odcinek. Warto przypomnieć sobie wiedzę na ten temat. Nie mam wiedzy, co do działania dzisiejszych telewizorów a dokładniej monitorów LCD. Chętnie zobaczyłbym to na tym kanale
Plus za taki ciekawy film. Zrób proszę o historii telegazety. Jeszcze św pamięci mój Tata - elektronik kiedyś mi to tłumaczył, ale sporo zapomniałem lub opowiadał tak żebym w wieku 8 lat zrozumiał zasadę działania. Pozdrawiam i już nie mogę się doczekać następnego filmu.
To jest dość skomplikowana sprawa. Taka zwykła modulacja sygnału w trakcie niewidocznych linii była mało odporna na zakłócenia, a że odświeżanie było dość wolne, to pojedynczy błąd powodowałby wyświetlenie błędnej treści przez wiele sekund. Nadawano więc te dane w kodach korekcyjnych (chyba Hamming), tak że na 8 przesłanych danych było tylko 4 bity danych, reszta to korekcja. Co ciekawsze, po wprowadzeniu telewizji cyfrowej (gdy telewizory jeszcze były kineskopowe i dekoder przesyłał do odbiornika zwykły sygnał telewizyjny) mimo, że cały nadawany sygnał był cyfrowy z zabezpieczeniem, dane telegazety ciągle były przysyłane we własnym, tym z telewizji analogowej, kodowaniu korekcyjnym. Dzięki temu można go było relatywnie łatwo wpleść w sygnał wizyjny i pozostawić dekodowanie telegazety odwodom telewizora. Oczywiście dekoder mógł też sam obsłużyć telegazetę i przesłać ją do odbiornika po prostu jako gotowy obraz.
@@krzysztofrudnik4745 Jakie to niby proste i za razem skomplikowane. Ale w tamtych czasach korekcja błędów? Łał! No i że w DVB-T nadają sygnał wraz z analogową telegazetą w 576i.... W sumie to mogli by tak internet nadawać. U mnie (w dowolnej sieci GSM ) prędkości internetu sięgają 50kb/s i to w LTE advance 300Mb/s . Dziękuję sza tą odpowiedź. Dużo mi tym wysjaśniłeś.
@@mariuszbrynkiewicz7038 Telegazeta, tak czy inaczej, wymaga jakieś prostego komputerka - wyświetlanie właśnego obrazu, pamiętanie go, wymaga sporo techniki cyfrowej. Chciałbym też zaznaczyć, że moje informacje też już mogą być nieaktualne - telewizją cyfrową skończyłem się zajmować paręnaście lat temu.
Materiał przygotowany bardzo solidnie i przyjemnie się go ogląda. Ciekawy by też był z pewnością o sygnale chrominancji, linii opóźniającej itp.
Genialny odcinek.
I co najpiękniejsze jest w starszych telewizorach? Że zastosowali mechaniczną pętlę opóźniającą, dzisiaj mało kto potrafi wyliczyć niektórych rzeczy z elektroniki analogowej, cyfrówka strasznie ograniczyła myślenie i jakość - to samo ze zdjęciami analogowymi, dźwiękiem, wszystko co analogowe jest dużo ładniejsze, lepsze.
Przykład, wzmacniacze lampowe, czysta lampa podłączona pod głośniki papierowe 50cm średnicy estradówki starych czasów potrafią wymontować futrynę okienną, a to tylko czyste 50W na czterech lampach EL34 :-). Pomijam efekt 90W, bo tym już można burzyć stare cukrownie w PL ;-).
Fotografia analogowa, też coś pięknego i dokładnego.
Jest raczej odwrotnie: obecnie liczenie opóźnień na trasach ścieżek należy do obowiązków projektantów obwodów, ale ci pracują głównie w firmach zajmujących się produkcją płyt głównych czy modułów radiowych. Co do głośników o dużej efektywności, produkuje się je nadal i nieraz biją 100 dB. Używa się ich głównie na estradzie i w oryginalnych projektach audiofilskich, jednak z zastrzeżeniem na specyficzne brzmienie (trudno na nich otrzymać dobrą liniowość).
Szkoda że analogowe pętle opóźniające zniknęły, ostatnio musiałem wydać 60 zł żeby zdobyć 2, a jeszcze niedawno się pojawiały na allegro po 1,50zł. Podobnie jak z profesjonalnymi monitorami kineskopowymi, większość poszła na śmietnik i taki Sony GDM FW900 podskoczył ze 150 zł do ponad 12000 przez ostatnią dekadę. Inwestycja równie dobra co Bitcoin ;)
Prawdopodobnie takie monitory będą kupowane w przyszłości przez wideofilów - odpowiedników audiofilów. To nieważne, że oled ma lepszą dopowieź widmową, poza wszelkimi innymi parametrami, legenda powstanie i będzie mieć się dobrze :)
I to jest kontent, szkoda że w telewizji nie ma takiego programu, kiedyś były.
Społeczeństwo nie byłoby zainteresowane bo to za "mądre". Przeciętny obywatel woli oglądać ten chłam co leci w TV. A szkoda...
Bardzo to wszystko skomplikowane- Podziwiam
Słuchanie radia za pomocą telewizora było niepraktyczne. Za to słuchanie stacji telewizyjnych za pomocą odbiornika radiowego, jak najbardziej.
Kurcze ale fajny odcinek. Niby znałem teoretycznie jak to działa ale nie w takich szczegółach. Teraz jak na to patrzę to tym bardziej jestem pełen podziwu.
i pomyśleć, że to samo musiała wpierw zrobić lampa analizująca w kamerze nagrywającej ten obraz...
👍🥃☕🍷🍺🏆👍 Jesteś niesamowity! Widzę, że kolejny odcinek jest kontynuacją poprzedniego! Chciałbym mieć taki talent przygotowywania tak fajnych filmów! Skąd ty znajdujesz tyle czasu...? Przecież każdy taki odcinek to mnóstwo pracy... 👍🥃☕🍷🍺🏆👍
Na razie inwestuję każą wolną sekundę :) Być może coś się z tego wyklaruje, bo pojawiła się na horyzoncie ciekawa sprawa. Ale niech się rozkręci, będę się wtedy chwalił :)
Super świetny filmik. I tak nic z tego nie rozumiem :)
Dzięki za świetny odcinek! O telegazecie też bym zobaczył. to taka namiastka internetu. Pamiętam jak sobie sprawdzałem pogodę ale wyniki totolotka. do tego jakieś wiadomości ekonomiczne. Nasz telewizor (axion - rzekomo montowany w Polsce) nie miał pamięci więc czasem trzeba było się sporo naczekać na właściwą stronę.
Łączka Telezajączka ❤ (no i obszerny serwis ekonomiczny z kursami walut, wyniki lotto także). :)
2:32 - W kontekście problemu z natychmiastowym odwróceniem biegunów elektromagnesu, odpowiadającego za odchylenie poziome, ciekawi mnie dlaczego linie obrazu nie były rysowane naprzemiennie od lewej do prawej i w drodze powrotnej od prawej do lewej, tylko zawsze od lewej do prawej.
Taki sposób wyświetlania linii zaoszczędziłby czasu, ale moim zdaniem znacznie bardziej skomplikowałby układ odchylania poziomego. Wytwarzanie fali piłokształtnej jest znacznie prostsze niż trójkątnej. W najprostszym przypadku wystarczy ładować kondensator przez rezystor. I to nie jest idealna piła. Przybliżenie jest dobre jak ładujemy go z dużego napięcia. I gdyby chcieć go rozładowywać po tej samej krzywej nie wystarczyłoby go podłączyć do masy, lecz trzeba by podłączyć do dużego ujemnego napięcia.
Innymi słowy, nie udałoby się zachować symetrii i obraz rozjeżdżałby się.
@@rafakrakowiak2719 @Adam Śmiałek Dziękuję za rozwianie moich wątpliwości :)
Sonda ,Adaś Słodowy ,nasa, to tylko 1.10 wiadomości ale Adam rozwala system 👍🤔pozdrawiam Mariusz
13:48 Telegazeta, ależ to był bajer. Taki pierwszy internet. Jak obracałem fikcyjnie kasą na Giełdzie Papierów Wartościowych, mniej więcej w czasach popularności programu Czar Par (tam jako jedna z konkurencji) to z telegazety brałem kursy akcji. Było wtedy bodaj 17 spółek.
Dziś Elemis 21'' ma już 27 lat i dalej sobie sprawnie działa. Przez te wszystkie lata zmieniony był raz pilot i dioda podczerwieni w telewizorze.
Życzę wszystkim tak bezawaryjnych odbiorników.
14:00 na str 400 funkcjonował "Telezajączek"
Tak na prawdę, to linia odchylania poziomego nie biegła poziomo, ale lekko ukośnie, bo działało odchylanie pionowe. No i na "niewidzialnych" liniach były podawane informacje do synchronizacji zarówno poziomej i pionowej (upraszczam z braku miejsca to zagadnienie) oraz wygaszania powrotu plamki (blokowanie działa). Nieźle musieli się nakombinować twórcy telewizji, aby wszytko to załatwić na kilkunastu lampach.
Panie Adamie fajnie by było zrobic odcinek wogole o historii powstania pierwszych telewizorow i jak to wtedy wygladalo - podobno amerykanie w latach 40 juz zaczynali cos z wyswietlaniem obrazu ale nadeszla wojna i nie wiadomo jakby sie to potoczylo gdyby nie ona.
Panie Adamie, może coś o radiostacjach numerycznych?
Sądzę że te 3 linie były potrzebne do wyświetlania tych charakterystycznych kresek
To jeden z tych nielicznych kanałów gdzie najpierw idzie łapa, a później film.👍
Kapitalna analiza niesamowicie wręcz starej, a jednocześnie niemal współczesnej technologii, ktora kształtowała całe pokolenia...
Niby człowiek to wie, niby technologia nie używana a i tak się fajnie słucha
Panie Adamie, jak zawsze pierwsza klasa materiał :-)
Mam pytanie:
Jeżeli wygenerowanie obrazu zajmowało tyle czasu, a częstotliwość jego odświeżania też do specjalnie wysokich nie należała, to jak umieszczali tam (ofc w czasach gdy jeszcze tego nie zakazano) "przekaz podprogowy" (w sensie migawka jakiegoś obrazu)?
Czy to było możliwe tylko w przypadku wyświetlania obrazu z taśmy, np. w kinie?
To zależy co rozumiemy przez taki przekaz. Każdą klatkę można dowolnie przygotować i puścić pojedyncze w serii filmu. Mam jednak wrażenie, że ów przekaz w większości składał się ze sklejonych kadrów filmu, na których klej wyrysował plamy dające pole do interpretacji najbardziej fantastycznych :)
@ A propos klatek filmowych. Bardzo wiąże się to z telewizją analogową i ciągnie się do dziś. Może program o tym skąd się wzięło 50, 60 Hz ? Jak to się ma do wyświetlania filmów kinowych, które są w 24 klatkach na sekundę - co widać jeszcze dziś na starszych filmach - a raczej słychać - w postaci przyspieszonego głosu lub nieco rozjechanej synchronizacji dźwięku i obrazu (filmy kinowe przyspieszało się w urządzeniu zwanym telekinem do 25kl./sek) ? Może słówko o systemach przesyłania dźwięku stereo (w Polsce to w ogóle było dziwactwo: polski SECAM nijak się miał do francuskiego a do tego były dwa kanały fonii: analogowy FM mono i znakomity NICAM, gdy w Niemczech był A2 i jeszcze do tego fonia analogowa w PL przesunięta in plus o 1 MHz do 6,5 MHz) Proponuję przy okazji filmu o kodowaniu koloru.
Świetne materiały ale czuję niedosyt. Jest nadal dużo "dlaczego" a nie porusza Pan tych kwestii nawet pobieżnie. W kościach mnie łamie, że Pan wie a my - widzowie - także byśmy chcieli. Wbrew pozorom zapomniane już dawno telekino i współczesne metody kodowania (komprymacji hahahaha) obrazu mają z nim nadal wiele wspólnego.
50 i 60 Hz wzięło się wprost z częstotliwości sieci. Przy słabym filtrowaniu chodziło o to, by pasy interferencji odchylania pionowego nie przesuwały się, a siedziały w miejscu (w praktyce przesuwały się bardzo powoli). 24 fps wymyślono w kinie zupełnie niezależnie od częstotliwości sieciowych (tak naprawdę to 72 Hz, tylko że po trzy razy z rzędu to samo). Problem pojawił się, gdy trzeba było te kinowe hity wrzucić w później powstałą telewizję. Dla 25 Hz po prostu przyspieszano wszystko o 4%, dla 30, a właściwie 60 - stosowano specjalny sposób dzielenia obrazów na połówki i mieszania ich tak, żeby w sumie obraz był płynny jak oryginał. Nie było to trudne, jeśli weźmie się za bazę liczbę 120 (24*5 i 60*2).
@ A właśnie, co sądzisz o tym materiale? ua-cam.com/video/blnCOzSgMds/v-deo.html
Że każdy śpiew puszczony od tyłu przypomina wycia diabła :) Bawiłem się tak we wczesnej podstawówce, ale potem wydoroślałem.
Poezja, po prostu poezja....
Niezwykle ciekawy kanał - w zrozumiały sposób tłumaczy trudne sprawy. Żałuję, że nie trafiłem tutaj wcześniej! :)
Fajny temat , pozdrawiam :-)
W czasach lamp gdy projektowano standard, byłoby to nie wykonalne, ale zastanawiam się, jaka byłaby różnica w obrazie gdyby rysować go w sposób ciągły. Tzn. z pominięciem pustego powracania wiązki.
Wyglądało, by to tak, rysujemy pierwszą linię do końca, potem przeskakujemy do kolejnej linii i zaczynamy ją rysować od tyłu, powracając powoli do pierwszej kolumny, potem kolejna linia i rysujemy znów od lewej do prawej. A gdy dojdziemy do ostatniej linii, zaczynamy rysowanie od dołu od prawej do lewej aż wrócimy w lewy górny róg.
Bardzo dobry kanał. Życzę wytrwałości Panie Adamie.
To bylo naprawdę ciekawe
Super jeszcze raz super 👍😀
Dlaczego marnowano czas, a nie rysowano plamki tam i z powrotem lewo prawo lewo, a jak doszła do samego dołu to w przeciwnym kierunku od dołu do góry?
Bo nie dało się uzyskać identycznej liniowości i obraz byłby rozmyty.
Tak telegazeta jest zapisana nadal na kasetach vhs bo i te linie są zapisane na kasecie.
Ciekawe :) A przez HDMI telegazeta już nie idzie.
@@MultiKomentator Bo przecież nie może iść 😀 Nie uważałeś na wykładzie Pana Adama. Sygnał telegazety jest zawarty w składowych zmodulowanego sygnału ANALOGOWEGO nadawanego przez TV i doprowadzonego do wejścia antenowego. Sygnał cyfrowy podany na HDMI to inna rzeczywistość, inna bajka 😀
@@witekmarcinek7341 Ale w DVB-T telegazeta jest, a to też sygnał cyfrowy.
Powinno być odwrotnie, wiązka jest odchylana w pionie przez "magnesy" znajdujące się po bokach, a w poziomie przez znajdujące się na górze i na dole :)
Tak są położone cewki, ale pole magnetyczne odpowiada magnesom na animacji (a ściślej - jeśli znajdowałyby się za ekranem, ale wtedy rysunek byłby nieczytelny). Cewki mają bardzo nieregularny kształt, niestety nie udało mi się ich zdobyć do tego odcinka, a nie chciałem rozbierać tego małego telewizorka, bo prawdopodobnie nie przeżyłby tego - tutaj cewki są w praktyce nierozbieralne.
Te odcinki są ciekawsze niż komisję śledcze.....
Po miniaturce myślałem, że to Janusz Tracz
ja tez :)
Bardzo ciekawy film. Musze zglebic ten temat, bo zastanawia mnie dlaczego rysowanie nie przebiegalo od prawej do lewej, pozniej dwie lnie w dol i od lewej do prawej, znow dwie linie w dol i od lewej do prawej. Na dole ekranu mozna bylo odwrocic sytuacje i zaczac rysowac w gore. Czy skomplikowalo by to proces nadawania? nie wydaje mi sie. Co za roznica w jakiej kolejnosci podamy informacje do dzialka. No ale wymyslono ten system tak jak jest na filmie wiec jakis powod musi byc tylko jaki ?
Poniżej jest dyskusja, w skrócie: najprawdopodobniej nie dało się osiągnąć identycznej liniowości i obraz rozjeżdżałby się.
Nie wiem dlaczego mój komentarz zniknął ale nie chce mi się powtórnie tego pisać. W każdym razie serdeczne dzięki za odcinek :)
Niestety, często coś znika i nie wiadomo dlaczego.
System sterujący napięciami na elektromagnesach musiał być niesamowicie precyzyjny. Ciężko w to uwierzyć że to działało tak dokładnie w tamtych czasach biorąc pod uwagę jak toporne były wtedy urządzenia.
Wszystko przychodziło z "centrali" tak naprawdę. Jedyna precyzja, jaka była potrzebna, to powtarzalny start i stop kolejnych linii i klatek, jak brakowało liniowości, to najwyżej obraz był porozciągany.
Ja mam takie pytanie: jak to było, że w analogowym sygnale była określana liczba linii, a kolumn nie? Mówił Pan, że to z tego powodu, że obraz w linii był rysowany w sposób ciągły. Pamiętam jednak (choć już z kolorowego telewizora kineskopowego), że gdy z bardzo bliska się patrzyło na ekran to jednak widać było coś w stylu oddzielnych pikseli w ramach tej samej linii.
kolorowy telewizor miał maskę kineskopu, czyli siatkę z malutkimi perforacjami, blokującymi elektrony z któregoś z 3 dział elektronowych, by akurat strumień trafiał w zielony/czerwony/niebieski luminofor...
czarnobiały ekran nie miał tej maski, był ekranem klasy RETINA :D
To jest inne, niezależne zjawisko. Wewnątrz kolorowego telewizora w poziomie strumień elektronów (a konkretnie trzy) poruszały się tak samo płynnie, ale po drodze napotykały maskę (sitko) i ona przysłaniała je do poszczególnych plamek. Te już można było policzyć, ale ich liczba nie miała nic wspólnego z rozdzielczością obrazu. Zwykle było ich dużo więcej, żeby uniknąć problemów z interferencją.
Prosta odpowiedź: sygnał ciągły, analogowy to i efekt analogowy. Bardziej skomplikowana: do pewnego stopnia dyskretyzowany maską, ale i maski były różne - sieć kropek lub cieniutkie, pionowe druty (trinitron). W BW kineskopach jeszcze inaczej. Tam to już był pełen analog poziomo. Mam wrażenie, że ten materiał jest dla osób, co już mają wiedzę popularnonaukową i chcą ją zgłębić bardziej technicznie.
@@radiozelaza Dziękuję za odpowiedź.
@ Dziękuję za odpowiedź.
A stacje satelitarne radiowe na TV też nie miały aż tak sporo interpolacji sygnałów (tj. np. w transponderze TV Polsat nadawany był odbiór RMF FM, to chyba nie dochodziło do takich "zbliżeń" na ktorejś tam satelicie Astry, czy Eutelsatu)?
Tam był straszny bałagan, kiedyś sobie to rozkminię i się podzielę.
Odbywało się to bardzo podobnie tylko kanały były szersze, podnośne audio były od 5MHz do 8.5MHz i można było tam zmieścić kilka dodatkowych stereofonicznych transmisji - np inny język audio programu lub właśnie stacje radiowe. Sam tak odbierałem niemieckie radio Sunshine-Live z satelity Astra program Pro7 podnośna audio 7.5MHz ;)
w założeniu były to podnośne dla wielu języków, jako że satelity obejmowały zasięgiem obszar wielu krajów, w praktyce szybko zaczęto nadawać tam sygnał stacji radiowych