Podcast Historyków
Podcast Historyków
  • 51
  • 542 040
Zagadki szopki bożonarodzeniowej. Między tradycją biblijną a apokryfami
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow
Wydaje się, że pewną podstawą świątecznej scenerii „bożonarodzeniowej” powinny być dwie ewangelie kanoniczne (Mt i Łk), które jako jedyne w NT zawierają opowieści o tym, jak rzekomo wyglądały okoliczności przyjścia na świat Jezusa. W rzeczywistości jednak ten materiał podaje niewiele detali, stąd aby zaspokoić swoją ciekawość chrześcijanie zaczęli tworzyć osobne utwory, tzw. apokryficzne ewangelie dzieciństwa, które miały uzupełniać luki pozostawione przez NT. Ile elementów znanego nam imaginarium świątecznego pochodzi zatem z Biblii, a ile przeniknęło doń właśnie z apokryfów? Czy apokryfy stanowiły jedynie odbicie cudacznej religijności ludowej czy też ich geneza mogła mieć dużo głębsze uwarunkowania?
Co znajdziesz w odcinku?
00:00 Wstęp
2:22 Opowieści o okolicznościach narodzin Jezusa w ewangeliach kanonicznych
9:17 Skąd "niekanoniczne" elementy w szopce bożonarodzeniowej?
12:14 Betlejem - miejsce narodzenia Jezusa. Miasto? Wioska?
20:28 Dlaczego Jezus "musiał" urodzić się w Betlejem?
27:38 Dom czy stajnia?
33:35 Stajnia czy grota?
41:06 Święta Grota - ale czyja?
48:11 Zwierzęta w tradycji bożonarodzeniowej - wół i osioł
53:47 Pieluszki czy nagość? Cudowna iluminacja
56:27Jak "magowie" stali się "królami"?
59:38 Apokryficzne rozbudowanie losów Marii, Józefa i Jezusa względem NT
1:09:30 Podsumowanie i zakończenie
Autorzy Podcastu:
Sławomir Poloczek, historyk starożytności (doktorat na Wydziale Historii UW), specjalizujący się w badaniach nad dziejami religii hebrajskiej, wczesnym chrześcijaństwem i relacjami obu wobec "pogańskich" kultur ościennych. Publikacje naukowe: uw.academia.edu/S%C5%82awomirPoloczek
Piotr Łapiński, historyk niepraktykujący, pasjonat historii i dobrych opowieści.
Źródła i podstawowa literatura przedmiotu (wybór):
Novum Testamentum Graece et Latinae, ed. E. Nestle, K. Aland, B. Aland et al., (wyd. 26) Stuttgart 1979
Ewangelia gruzińska, (tłum. G. Peradze); Protoewangelia Jakuba, (tłum. M. Starowieyski); Ewangelia Pseudo-Mateusza, (tłum. K. Obrycki); (w:) Apokryfy Nowego Testamentu, t. I/1, Ewangelie apokryficzne, M. Starowieyski (red.), Kraków 2003, s. 204-229; 266-290; 291-316
Orygenes, Przeciw Celsusowi, tłum. oprac. S. Kalinkowski, (wyd. 2) Warszawa 1986
Justyn, Apologia. Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. oprac. A. Lisiecki, Poznań 1929 (por. nowsze tłumaczenie: Justyn Męczennik, 1i 2 Apologia. Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. oprac. L. Misiarczyk, Warszawa 2012)
Św. Hieronim, Listy, t. I, tłum. oprac. J. Czuj, Warszawa 1952
A. Kubiś, „Betlejem: pomiędzy teologią, historią i archeologią”, Resovia Sacra 19-20 (2011-2013), s . 9-29
P. Janiszewski, Panthera - ojciec Jezusa. Geneza idei, antyczne przekazy, późniejsze polemiki, Warszawa 2013
J. Naumowicz, S.J. Voicu, Przed żłóbkiem. Magowie i pasterze w tradycji antycznej, Kraków 2019
J. Włodarczyk, Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej, Warszawa 2005
R. Zając, Królowie. Tajemnica Mędrców ze Wschodu, Kraków 2020
R.E. Brown, The Birth of the Messiah: A Commentary on the Infancy Narratives in the Gospels of Matthew and Luke, Garden City NY 1977
J.A. Fitzmyer, The Gospel of Luke I-IX. A New Translation with Introduction and Commentary, Garden City NY 1981
M. Avi-Yonah, „Bethlehem. Other Discoveries”, (w:) The New Encyclopedia of Archeological Excavations in the Holy Land, E. Stern (red.), t. I, Jerusalem 1993
R.E. Brown, A Coming Christ in Advent. Essays on the Gospel Narratives Preparing for the Birth of Jesus, Matthew 1 and Luke 1, Collegeville MN 1988
J.E. Taylor, Christians and the Holy Places. The Myth of Jewish-Christian Origins, Oxford 1993
J. Schaberg, Illegitimacy of Jesus. A Feminist Theological Interpretation of the Infancy Narratives, Sheffield 1995
D.R. Cartlidge, J.K. Elliott, Art and the Christian Apocrypha, London 2001
E. D. Freed: Stories of Jesus’ Birth. A Critical Introduction, Sheffield 2001
G. Vermès, The Nativity. History and Legend, New York 2006
J. Murphy-O’Connor, The Holy Land. An Oxford Archaeological Guide from Earliest Times to 1700, (2 wyd.) Oxford 2008
New Perspectives on the Nativity, J. Corley (red.), London-New York 2009
Internet:
Do You See What I See? Imagery in Nativity Scenes, Glencairin Museum, 2009-2024 [glencairnmuseum.org]
Tagi: Biblia, biblistyka, archeologia, Nowy Testament, Jezus, historyczny Jezus, starożytność, wczesne chrześcijaństwo, ewangelie, ewangelie kanoniczne, kanon biblijny, apokryfy, apokryfy Nowego Testamentu, pisma niekanoniczne, pisma pozakanoniczne, ewangelie dzieciństwa, Ewangelia Łukasza, Ewangelia Mateusza, Ewangelia Jana, Boże Narodzenie, Betlejem, Nazaret, szopka, stajenka, grota, pobożność ludowa, Herod, Herod Wieki, Egipt, Józef, Maria, narodziny Jezusa, Mędrcy ze Wschodu, trzej królowie, Orygenes, Justyn Męczennik, Hieronim, liturgia
Licencje:
creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en
Переглядів: 470

Відео

Jezus nieautoryzowany. Rzekome słowa Jezusa u Ojców Kościoła, w liturgii i w islamie
Переглядів 6 тис.16 годин тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Agrafa, czyli wypowiedzi Jezusa, których nie znajdujemy w ewangeliach kanonicznych zachowały się nie tylko w innych pismach Nowego Testamentu lub w niektórych rękopisach biblijnych. Znają je także autorzy wczesnochrześcijańscy (i nie tylko!). Skąd je brali? W jakim celu stosowali? Czy byli przekonani, że są to prawdziwe słowa J...
Słowa Jezusa spoza Ewangelii. Agrafa w Nowym Testamencie
Переглядів 7 тис.14 днів тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Errata: w cytacie z Łk 1,1-4 jest anastaksasthai, powinno być: anataksasthai 44,18 jest "jeśli wieszcz", powinno być: "jeśli wiesz" W literaturze wczesnochrześcijańskiej napotykamy tu i ówdzie na wypowiedzi Jezusa, których nie zachowały ewangelie kanoniczne. Badacze nazywają je „agrafa”. Czy rzeczywiście stanowią świadectwo słó...
Gladiator II - Błędy historyczne
Переглядів 5 тис.21 день тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Errata: Dr Michał Faszcza (UŚ), specjalizujący się w temacie wojskowości rzymskiej (serdecznie pozdrawiamy!), słusznie zwrócił uwagę, że niewłaściwe jest całkowite zanegowanie istnienia walk samych gladiatorów ze zwierzętami, gdyż istnieją pewne przesłanki ikonograficzne, że i do takich miejscami dochodziło. Dziękujemy! W końcu...
Skazani za chrześcijaństwo czy magię? Prześladowania chrześcijan w Aktach Męczenników Scyllitańskich
Переглядів 4,6 тис.28 днів тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Errata: jest "maleficio", powinno być "maleficium" (wymówiłem i zapisałem bardziej z włoskiego niż z łaciny) Acta Martyrum Scillitanorum („Akta męczenników scyllitańskich”) to najstarszy dokładnie datowany łaciński tekst chrześcijański, proweniencji afrykańskiej. Opisuje on proces chrześcijan, który odbył się 17 lipca 180 r. w ...
Chrześcijaństwo a koniec epoki gladiatorów
Переглядів 5 тис.Місяць тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Errata: "dieta oparta na fasoli" - oczywiście chodzi o bób, przepraszamy za pomyłkę :) W kontekście premiery nowego filmu „Gladiator 2” zapewne w przestrzeni medialnej powróci kwestia modnych materiałów popularnych dotyczących różnych aspektów krwawych igrzysk urządzanych na arenach amfiteatru. Czy w świecie starożytnym istniał...
Tajemnice katakumb: mity i rzeczywistość. O zwyczajach pogrzebowych chrześcijan pierwszych wieków.
Переглядів 6 тис.Місяць тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Dzięki m.in. twórczości Henryka Sienkiewicza („Quo vadis”) i jej adaptacjom mamy bardzo silnie zakorzeniony obraz katakumb, nie tylko jako podziemnych cmentarzy, ale i jako miejsc, w których nauczać mieli już sami apostołowie i ich uczniowie lub ukrywano się w czasie prześladowań. Praktycznie każde z tych wyobrażeń jest jednak ...
Biblia to za mało? Gość: Łukasz Niesiołowski-Spanò
Переглядів 19 тис.Місяць тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Czy dla historyka starożytnej Judy i Izraela poprawne metodologicznie jest mówienie o „historii” lub: „archeologii biblijnej”? Na czym polega spór między tzw. minimalistami i maksymalistami w kontekście Biblii? Czy znaleziska z Chirbet Keijafa (Khirbet Qeiyafa) stanowią poważny argument w sporze o historyczność monarchii Dawida...
Jak wyglądał Jezus? Obraz Jezusa w Biblii, sztuce wczesnochrześcijańskiej i u autorów patrystycznych
Переглядів 14 тис.Місяць тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Czy Jezus był długowłosy i brodaty? Nowy Testament nie mówi nam o tym, jak miał wyglądać. Brak wiedzy o jego wyglądzie przysporzył więc problemów autorom wczesnochrześcijańskim. Spór toczył się zarówno o to, czy Jezus był brzydki (!), czy może przystojny. Ale argumentów dostarczały tu jedynie interpretacje proroctw, a nie jakak...
Szabat, prawo i zabrany płaszcz. Czy historia zabranego płaszcza ma znaczenie dla badań nad Biblią?
Переглядів 6 тис.2 місяці тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow W 1960 r. w ruinach fortu wojskowego Meṣad Ḥaszawjahu na lewantyńskim wybrzeżu Morza Śródziemnego, w pobliżu Jawne-Jam, odkryto duży ostrakon (tekst zapisany na skorupie naczynia), zawierający skargę ubogiego żniwiarza, domagającego się zwrotu bezprawnie zabranego ubrania. Mimo pozornie błahej, „mikrohistorycznej” treści, dokum...
Biblijny prorok w pogańskim źródle. Zagadka Balaama
Переглядів 8 тис.2 місяці тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Na kartach Księgi Liczb pojawia się postać tajemniczego pogańskiego wieszczka Balaama, syna Beora, który mimowolnie staje się prorokiem Jahwe i błogosławi Izraelitów zamiast rzucić na nich przekleństwo. Co ciekawe, nie jest to jedyna tradycja o tej postaci z jaką spotykamy się w pismach Biblii Hebrajskiej, mamy wręcz do czynien...
Jak wyglądały gminy wczesnochrześcijańskie? Co o zmianach we wczesnym chrześcijaństwie mówi Didache?
Переглядів 8 тис.2 місяці тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow „Didache” czyli „Nauka Dwunastu Apostołów” to bardzo archaiczny tekst wczesnochrześcijański, przez niektórych autorów antycznych uważany wręcz za tekst natchniony. Przez wieki jego treść pozostawała jednak dla nas nieznana. Jego ponowne odkrycie w 2 poł. XIX w. wywołało na nowo dyskusje dotyczące tego, w jaki sposób narodziła s...
Odrzucona próba ujednolicenia Ewangelii. Diatessaron i tradycja ewangeliczna w II w.
Переглядів 9 тис.2 місяці тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow Jak wyglądał proces formowania się nowotestamentalnej tradycji ewangelicznej w II w. n.e.? Czy krążyła ona już w postaci zwartych utworów czy jeszcze podlegała pewnym fluktuacjom? Którzy pisarze jako pierwsi podjęli próby identyfikacji autorów ewangelii i ustalenia ich akceptowalnej liczby? Czy traktowali nauki przypisywane apo...
Rzymski Żyd: Burzliwe życie Józefa Flawiusza
Переглядів 12 тис.3 місяці тому
Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/podcasthistorykow W naszych materiałach często odwołujemy się do twórczości Józefa Flawiusza, bezcennego świadka historii politycznej, społecznej, religijnej i militarnej doby I w. oraz historyka pieczołowicie dokumentującego dzieje własnego ludu w okresie „międzytestamentalnym”. Do tej pory jednak nie pokusiliśmy się o przedstawienie Józefa jak...
Radykalni wegetarianie, wrogowie Pawła z Tarsu? Nurty wczesnochrześcijańskie: Ebionici
Переглядів 9 тис.3 місяці тому
Radykalni wegetarianie, wrogowie Pawła z Tarsu? Nurty wczesnochrześcijańskie: Ebionici
Jezus i nauczyciele. Wykształcenie Jezusa w Nowym Testamencie
Переглядів 12 тис.3 місяці тому
Jezus i nauczyciele. Wykształcenie Jezusa w Nowym Testamencie
Powstańcy i rabini. Od zburzenia Świątyni do powstania Bar Kochby. Początek nowej epoki.
Переглядів 16 тис.3 місяці тому
Powstańcy i rabini. Od zburzenia Świątyni do powstania Bar Kochby. Początek nowej epoki.
Greka i łacina. Czy Jezus mógł znać te języki?
Переглядів 6 тис.4 місяці тому
Greka i łacina. Czy Jezus mógł znać te języki?
Ojczyste języki Jezusa? Hebrajski i aramejski w I wieku
Переглядів 11 тис.4 місяці тому
Ojczyste języki Jezusa? Hebrajski i aramejski w I wieku
Antyczne laleczki voodoo? Figurki magiczne w Grecji i Rzymie
Переглядів 3,2 тис.4 місяці тому
Antyczne laleczki voodoo? Figurki magiczne w Grecji i Rzymie
Magia antyczna - wprowadzenie. Jak czarowano w starożytności?
Переглядів 13 тис.4 місяці тому
Magia antyczna - wprowadzenie. Jak czarowano w starożytności?
Najstarszy chrześcijański rękopis? Tajemnice papirusu Egerton 2
Переглядів 19 тис.5 місяців тому
Najstarszy chrześcijański rękopis? Tajemnice papirusu Egerton 2
Zaginione ewangelie, chrześcijańskie amulety? Zagadkowe fragmenty papirusów
Переглядів 13 тис.5 місяців тому
Zaginione ewangelie, chrześcijańskie amulety? Zagadkowe fragmenty papirusów
Ewangelia Tomasza. Piąta ewangelia czy gnostycka herezja?
Переглядів 26 тис.5 місяців тому
Ewangelia Tomasza. Piąta ewangelia czy gnostycka herezja?
Maria Magdalena a gnoza. Drugie życie biblijnej bohaterki
Переглядів 21 тис.5 місяців тому
Maria Magdalena a gnoza. Drugie życie biblijnej bohaterki
Maria Magdalena i Jezus. Czy teorie spiskowe mają biblijne źródła?
Переглядів 25 тис.6 місяців тому
Maria Magdalena i Jezus. Czy teorie spiskowe mają biblijne źródła?
Ewangelia Piotra - Kompilacja czy fan fiction?
Переглядів 17 тис.6 місяців тому
Ewangelia Piotra - Kompilacja czy fan fiction?
Perski mesjasz? Cyrus II Wielki w tradycji biblijnej
Переглядів 16 тис.6 місяців тому
Perski mesjasz? Cyrus II Wielki w tradycji biblijnej
Mojżesz alternatywny - książę Egiptu czy zbuntowany kapłan? Perspektywa pozabiblijna
Переглядів 21 тис.6 місяців тому
Mojżesz alternatywny - książę Egiptu czy zbuntowany kapłan? Perspektywa pozabiblijna
Chrześcijanie - wyznawcy osła. Jak powstał starożytny mem?
Переглядів 8 тис.6 місяців тому
Chrześcijanie - wyznawcy osła. Jak powstał starożytny mem?

КОМЕНТАРІ

  • @rz1358
    @rz1358 7 хвилин тому

    To chyba najbardziej kompletne youtubowe omówienie legend bożonarodzeniowych, dziękuję.

  • @Gilgamesz_z_Unug
    @Gilgamesz_z_Unug 7 хвилин тому

    Blask dziecięcia wynikał chyba z histori Mojżesza. Też świecił. A jak podobał się film "Maryja"? Miriam super jeździ konno. Czemu zapomniano o osiołku😂 .

  • @ArturArthurus
    @ArturArthurus Годину тому

    45;44...trochę zakulisowych technikalii się wkradło. Ale to miłe słyszeć jak idzie kompilowanie odcinka 😄

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow Годину тому

      Tak jest, jak mam mało czasu z montażem i robię go po nocach - zdarza się, że coś może umknąć. Biję się w piersi ;) PŁ.

    • @ArturArthurus
      @ArturArthurus Годину тому

      @podcasthistorykow niepotrzebnie.., wasze podcasty Nie spadają (nomen omen) z nieba. 😉

  • @andrzejostapenko378
    @andrzejostapenko378 Годину тому

    Trudno mi uwierzyć, że autorzy apokryfów zaspokajali swoją ciekawość sami tworząc to czego brakowało w NT. Nie istnieje taki mechanizm a tamci ludzie nie byli głupcami. Oczywiście, wraz z upływem wieków następował przyrost motywów ludowych. Jednak wczesne apokryfy były tworzone przez elity dla wyrażenia wzniosłych, egzystencjalnych nauk. Bibliografię polecam uzupełnić: T. Freke, P. Gandy - "The Jesus Mysteries"

    • @ArturArthurus
      @ArturArthurus Годину тому

      I tak i nie. Trzeba pamiętać że to jest sztuczny twór nazywanie coś nowym testamentem bądź wczesnym apokryfem, bo ten podział nie istniał w pierwszych wiekach i wczesnych gminach chrześcijańskich. Gnostycyzm, jakkolwiek szeroko go potraktować rósł już od samego początku. Tak samo z tym co dziś nazywamy apokryfami. Przecież doskonale jest ci pewnie wiadome - skoro podpierasz się literaturą - że to "ręka ludzka" dokonała wyboru tak zwanych kanonicznych bądź ściślej synoptycznych Ewangelii. A skoro wszyscy zapewne tutaj wiemy (No przynajmniej w znacznej części), że tak zwany nowy testament nie spadł z nieba a jego tworzenie toczyło się na kartach historii w długim przedziale czasu, to nie wiem skąd ta trudność w uznaniu krasotwórczych inwencji poszczególnych autorów. Można oczywiście potraktować ten wątek szerzej... Otóż dla przykładu mamy doskonały opis w protoewangeli Jakuba ale również i Łukasza właśnie początków samych narodzin. Mamy anioła bądź anioły, mamy pasterzy, i zapewne niepiśmiennych a nawet mamy położną (która pewnie spadła z nieba), mamy jeszcze kilka innych detali a trzeba postawić pytanie jak to możliwe że o tym wiemy?? Jezus dopiero co się narodził, nie było jeszcze apostołów, avens i ewangelistów, żaden skryba w tamtym czasie przy miejscu narodzin Jezusa nie był obecny. Raczej mało prawdopodobne aby samą tą historię przekazywał potem dalej czy to Józef czy sama Maryja. Zresztą przecież oni byli rzekomo wewnątrz pomieszczenia, czymkolwiek ono było. Nie było zatem audytu i audytora zewnętrznego, który by tą historię widział, siedząc na wysokiej skale. Nie wiemy jakież to niebiańskie czy kosmiczne czy technologiczne ciało zawisło nad miejscem narodzin i jak długo wisiało zanim zdążyli do niego dotrzeć mędrcy 😉Więc musisz dopuścić że wiele opisów to "licencja poetica".

    • @DonVitoz88
      @DonVitoz88 2 хвилини тому

      :D

  • @marcinborowczyk8903
    @marcinborowczyk8903 2 години тому

    Dzień dobry. W którym niesiącu kapłan Zachariasz mógł wejść do przybytku i złożyć ofiarę kadzenia ? Wydaje się, że nie była to częsta "wyzyta".

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow Годину тому

      Czasem wskazuje się na miesiąc tiszri, ale tak naprawdę nie mamy pojęcia, jak wyglądała kolejność pełnienia służby przez grupy kapłańskie, a dokładny miesiąc ofiary kądzielnej przez daną "wartę" nie jest w tekście biblijnym wskazany. SP

  • @gwosc100
    @gwosc100 2 години тому

    42:03 skoro w księdze wyjścia Bóg rzekł że kobieta w bólach rodzic będzie to czy Maryja poczęta bez grzechu mogła rodzić w bólach? Może Jezus jakoś przeniknął jej łono? 😅

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 2 години тому

      W zasadzie coś takiego po raz pierwszy sugeruje Protoewangelia Jakuba, od tego momentu wyobrażenie bezbolesnych narodzin przenika do dalszej literatury apokryficznej. SP

    • @gwosc100
      @gwosc100 Годину тому

      @@podcasthistorykow no okej, ale nauczanie katolickie w ogóle to bierze pod uwagę? Jak to tłumaczy? W sumie dopiero w XXw uznano dogmat o niepokalanym poczęciu Maryi ..

  • @remigiuszchorazyczewski7262
    @remigiuszchorazyczewski7262 2 години тому

    POZDROWIENIA Z LEGNICY

  • @DonVitoz88
    @DonVitoz88 3 години тому

    Witam, nie będę się powtarzał, bo sami wiecie co trzeba zrobić ;)

  • @Kamil-p8g
    @Kamil-p8g 3 години тому

    Pierwszy komentarz:) I nie można się doczekać , co dziś ciekawego będzie... :)

  • @Swietokrzyski
    @Swietokrzyski 12 годин тому

    Ja również wyraźnie słyszałem, że mówili o starciu Persów z… Trojanami (!)

  • @krzysiek1234567890gu
    @krzysiek1234567890gu 13 годин тому

    Niektórzy na tej podstawje spekulują, że także w słowiańskich wierzeniach Perun walczył z jakimś wężem. Wydaje mi się to bardzo ciekawe, bo takie ekstrapolacje chyba są zawsze bardzo niepewne, ale w tym przypadku, chyba zbliżamy się do maksimum pewności jaką ta metoda nam może dać

  • @Sk0lzky
    @Sk0lzky 2 дні тому

    Fajnie słyszeć, że już w Antyku istniał Sklep Łysego. Nie wiedziałem, że do tak dawnej instytucji wyskakiwało się na przerwach w liceum ^^

  • @marynowanaasica6120
    @marynowanaasica6120 3 дні тому

    Na jaki adres pisać ws. książki Eligiusza Piotrowskiego, co to za strona?

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 2 дні тому

      To jego autorska strona. Choć wygląda jak sprzed 20 lat, to przynajmniej w momencie nagrywania odcinka działała i Autor realizował zamówienia: ep.edu.pl/?1, SP

  • @zbigniewkuczynski614
    @zbigniewkuczynski614 3 дні тому

    Barzdo ciekawy odcinek czekam na nowe

  • @Sk0lzky
    @Sk0lzky 4 дні тому

    Czy możemy w przyszłości spodziewać się bardziej ogólnego odcinka nt. instytucji proroka w Lewancie?

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 3 дні тому

      Już kiedyś myślałem o takim temacie, tylko na początek poszła seria apokryficzno-wczesnochrześcijańska. Jednak jak najbardziej mam w planie podjąć temat profetyzmu bliskowschodniego, lewantyńskiego i biblijnego. SP

  • @KrystynaR67
    @KrystynaR67 4 дні тому

    Wielkie dzięki!

  • @Sk0lzky
    @Sk0lzky 4 дні тому

    Cofam komentarz, pan doktor po prostu zamienił chiton z himationem miejscami w opisie, ale na obrazku już wszystko się zgadza :) Chociaż może ten tradycyjny przekład "himation" jako suknia może być mylacy bo dłuższe chitony też jakby nie patrzeć sukniami są, z kolei himation bardziej działał jak płaszcz (toga na tunice czy nie wiem jakaś marynarka która idzie na koszule). Z mojego punktu widzenia jako jezykoznawcy tu w ogóle nie ma jak wysnuć solidnych wniosków co do wyglądu, bo właśnie ta grecka terminologia nie była używana jako klasyfikacja jakaś, po prostu wybrano najbliższe słowo odpowiadające wyobrażeniu autora - chitony w naszym, anachronicznym, rozumieniu to proste kawałki materiału, które spinano i wiazano żeby osiągnąć ubiór, ale historycznie zdarza się użycie tego słowa również na określenie chociażby rzymskich tunik, które były szyte z boków.

  • @damianloy1015
    @damianloy1015 4 дні тому

    Ewentualnie temat o kulcie maryjnym lub powstanie Bar kochby w kontekście rozwoju chrześcijaństwa, o ile sa zrodla do tego ostatniego.

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 4 дні тому

      O rozwoju kultu maryjnego zrobimy obowiązkowo. W przypadku powstania Bar Kochby można mówić raczej o negatywnej chrześcijańskiej percepcji tego zrywu. Kiedyś nieco o tym mówiliśmy w jednym z materiałów, ale temat stanowczo zasługuje na bardziej pogłębioną analizę. SP

  • @Andi030592
    @Andi030592 5 днів тому

    Z tą trójca z Jezusa, Marii i Boga to nie ma się co śmiać z tych protomuzulmanow, ja się założe że podobnie sądzi spora część polskich katolików, a i to dobrze jak tam Boga zamiast Józefa wymieniają xD Kiedyś spytałem znajomego czy wierzy w rzeczywista transsubstancjacje to mi powiedział że zadni zboczeńcy przebierańcy go nie interesują i on wierzy w dwie płcie ;D Może taki odcinek? Krytyka "religijnosci ludowej" w źródłach antycznych i wczesnośredniowiecznych? Musiało się coś podobnego gdzieś zachować, nie wiem, jakieś pouczenia dla kapłanów co wybijać z głów wiernym czy coś podobnego. W samych "Listach" w biblii zdaje sie znajdziemy cala mase takich pouczen, w sensie ze one sie w sporej czesci opieraja na tym ze ktos pisze do jakiejs wspolnoty o tym jakie bledy popelniaja.

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 4 дні тому

      Chciałbym zrobić taki materiał, gdyż tak naprawdę podstawowy problem mamy czasem z kategoryzowaniem czegoś jako "religijności ludowej" czy wyznaczaniem granicy między kultem i religią oficjalną a indywidualną, masową etc. Tym bardziej jest więc interesujące zagadnienie badawcze. SP

  • @jarekrippel9402
    @jarekrippel9402 5 днів тому

    Bardzo dziękuję za ten materiał, nie miałem czasu wysłuchać na premierę czy krótko po ale świetnie się go słuchało z częścią drugą na raz. Dziękuję również za materiał o Manicheizmie na kanale Wiedza w głosie choć trochę szkoda, że nie poruszyli Panowie tego tematu na tym kanale. Może jakieś pogłębienie tematu, coś o Zaratusztrianizmie? Albo mnie najbardziej ciekawiący temat Ariusza i arian?

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 4 дні тому

      Sądzę, że temat gnostycyzmu i manicheizmu jeszcze nieraz pojawi się na naszym kanale. O genezie arianizmu i jego historycznym rozwoju także myślimy. SP

    • @jarekrippel9402
      @jarekrippel9402 4 дні тому

      @podcasthistorykow Super, będę wyczekiwał następnych materiałów.

  • @jarekrippel9402
    @jarekrippel9402 5 днів тому

    Bardzo ciekawy materiał. Wykorzystam wejście autorów w tenat islamu i zapytam czy mają Panowie w planach materiały o początkach islamu, Mahomecie, Koranie i czasach przed islamem w tamtych rejonach? Zawsze mnie zadziwiała ilość badań nad historycznością Jezus i kwestii Jezusa historii i Chrystusa wiary względem podobnych pytań o Mahometa czy Buddę. Zgaduję, że jeśli chodzi o Buddę to mogą Panowie nie być kompetentni, choćby ze względu na język źródeł ale co z światem islamu? Można liczyć na jakiś materiał? A jeśli nie to może coś o Nestoriuszu i nestorianizmie? Chrześcijaństwo docierające do Chin i trwające tam dłuższy czas to chyba ogromny fenomen jak na tamtejsze realia komunikacji i rozwoju doktryn religijnych.

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 4 дні тому

      Tak, tylko w kontekście początków islamu chcemy zrobić materiał z zaproszonym gościem, specjalistą od wczesnego islamu, historykiem mediewistą i arabistą jednocześnie (zdradzę, że mamy już wstępnie zaproszoną i chętną taką osobę, ale zobaczymy, kiedy znajdzie chwilę czasu aby zagościć u nas). SP

    • @jarekrippel9402
      @jarekrippel9402 4 дні тому

      @podcasthistorykow Na takiego gościa mogę cierpliwie czekać bo słychać, że warto. Szkoda, że publikują Panowie tylko jeden materiał w tygodniu ale dobrze, że są obecni Panowie na yt. Zdecydowanie warto czekać na każdy materiał

  • @HaniaGorskiWholerelationships
    @HaniaGorskiWholerelationships 5 днів тому

    Kolejny wspaniały wykład, dziękuję bardzo ❤

  • @dariuszdowksza9729
    @dariuszdowksza9729 5 днів тому

    Tworzycie Panowie niesamowicie ciekawy podcast. Już go zasubskrybowałem. Byłoby dobrze, gdybyście jeszcze pojawiali się na wizji, choćby od czasu do czasu. Serdecznie pozdrawiam😀

  • @MrZabao
    @MrZabao 5 днів тому

    Bardzo dobrze się słucha - jak zwykle. Fraza o świecie jako moście i nas jako przechodniach, brzmi mądrze ale jednak postulatem chrześcijańskim nie jest tylko niewiązanie się z doczesnością i bierność, tylko jednak zaangażowanie i ofiara - choćby z własnego czasu. Więc hmm… ale sama idea badania postaci Jezusa poprzez słowa mu przypisywane spoza kanonu podoba mi się bardzo.

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski5473 5 днів тому

    Wszystkim zdrowia i pomyślności w Pokojowej rzeczywistości 🌻 edukacja rodzina dom 🏡 bezpieczeństwo dziecka ❤️ Świat zwariował 🌠 czarne chmury na horyzoncie gęstnieją 🔥 granice,, goście,, agentury 👹 dziwne zachowania w parlamentach 🎈 oraz sexo-odloty w organizacji Watykan 🌚 Marcin Majewski religie biblia -zawsze z szacunkiem 🙏na deser Ator i dobra kawa od Copernicus 🌹 i Astrofaza

  • @HaniaGorskiWholerelationships
    @HaniaGorskiWholerelationships 5 днів тому

    Wielkie dzięki za wspaniały wykład ❤

  • @janmos5178
    @janmos5178 6 днів тому

    Dobry film.

  • @autsajder6394
    @autsajder6394 6 днів тому

    Super odcinek!

  • @PKowalski2009
    @PKowalski2009 6 днів тому

    Serdecznie i wylewnie (algorytm patrzy!) dziękuję za odcinek!

  • @zemanns
    @zemanns 6 днів тому

    Panowie swoja takie mity mogly zostac stworzone w oparciu/ po odkryciach kosci zwierzat morskich zyjacych np w Kredzie.

  • @zemanns
    @zemanns 6 днів тому

    Panowie wspanialym uzupelnieniem do tych informacji jest jednak ich wyjasnienie pod katem psychologii i tu nie mozna nie wspomniec o Jordan B Peterson ktory tak np na youtube ma odcinek o nazwie Boscy rodzice,/smoki/bohaterowie.

  • @JarekKrawczyk
    @JarekKrawczyk 6 днів тому

    Bardzo interesujący temat i profesjonalnie zrobiony wykład. Panowie robią świetną i potrzebną w polskiej strefie językowej robotę. Bardzo dziękuję. Pozdrowienia zza oceanu.

  • @zemanns
    @zemanns 6 днів тому

    Temat Jezusa w islamie bylby swietny

  • @trelemorele9762
    @trelemorele9762 6 днів тому

    To może być ogień miłości.

  • @rajdowiecbaton
    @rajdowiecbaton 6 днів тому

    Odcinek jak zawsze na wysokim poziomie, obejrzany i zalajkowany 🙂

  • @adamkozak5096
    @adamkozak5096 6 днів тому

    Komentarz dla zasięgów, z podziękowaniem dla Autorów za ich pracę!

  • @atkl5195
    @atkl5195 6 днів тому

    Poczet ojców kościoła Czy poświęcenie kilku odcinków ludziom, którzy wywarli lub wywierali w swoich czasach istotny wpływ na ewolucję chrześcijaństwa -jest wykonalne? Serdecznie pozdrawiam. Aha, tylko bez odsyłania do wikipedii 🫠

    • @podcasthistorykow
      @podcasthistorykow 5 днів тому

      Jest co najmniej kilkanaście postaci, o których warto opowiedzieć, więc chyba zadanie wykonalne :) SP

    • @atkl5195
      @atkl5195 5 днів тому

      Ma to tym większą wartość i sens, że praktycznie w każdym odcinku przywoływane są ich poglądy.

  • @Zbigniew_Nowak
    @Zbigniew_Nowak 6 днів тому

    Ojjj te cytaty o tym, jakoby Jezus rzekomo chciał, aby nic nie było męskie ani żeńskie... To by się chyba nie spodobało współczesnej prawicy... No i przecież papież Franciszek powiedział, że małżeństwo ma uczynić mężczyznę bardziej męskim, a kobietę bardziej kobiecą (jakoś tak) :P

    • @arkady1965
      @arkady1965 6 днів тому

      Jakbyś nie poruszył polityki to byłbyś chyba chory.

    • @Zbigniew_Nowak
      @Zbigniew_Nowak 6 днів тому

      @@arkady1965 Miałem bardziej na myśli prawicę jako nurt intelektualny, nazwijmy to "konserwatystów obyczajowych", niż polityczny.

  • @jarkogonzo7432
    @jarkogonzo7432 6 днів тому

    Nie cierpię pytań długich, przy końcu których nie pamiętam już o co chodziło na początku.

  • @jerzykrzywaznia479
    @jerzykrzywaznia479 6 днів тому

    Zgodnie z apelem: z przywitaniem i dla zasięgu👍

  • @MadaRu1922
    @MadaRu1922 6 днів тому

    Jak zwykle bardzo ciekawie.

  • @piotrwasilewski2768
    @piotrwasilewski2768 6 днів тому

    Jak zawsze mega ciekawa audycja. Profesjonalizm przez duze P.💪

  • @bogumitwardowski4561
    @bogumitwardowski4561 6 днів тому

    A taka myśl. Gdyby przyjąć, że Jezus jednak nie istniał, to jak miałoby się wywieść taki wywód? Jako wymysł Pawła? Historyczność Pawła jednoznacznie uchodzi za fakt historyczny. A inne rozwiązania? Wiem, że przyjmuje się istnienie historycznego Jezusa za prawie pewnik (ostatnio prof. Wiśniewski wskazał, że Jezus jest lepiej udokumentowany niż niejeden cesarz Rzymu), ale tak trochę hipotetycznie - jeśli przyjąć taki fakt o zmyśleniu całej historii Jezusa i co z takiego faktu by wynikało? Taki antydowód, no i przy okazji falsyfikator popperowski

    • @janmos5178
      @janmos5178 6 днів тому

      W takim wypadku niekoniecznie tylko sam Paweł ale i jego następcy "fabrykowaliby" słowa Jezusa.