Regionale groenten en fruit in gevaar!

We moeten aan de slag met het behouden en koesteren van regionale groenten en fruit. Doen we dat niet dan dreigen soorten voorgoed te verdwijnen. Met die waarschuwing komt Harry Hummel van de Groninger Voedseltuinen.
Hoi Harry! Men zegt weleens dat vroeger alles beter was. Maar dat geldt wel voor de boodschap die jij hebt hè?
"Toen ik nog een kind was woonde ik in het oosten van de provincie Groningen. Op een dag at ik bij een vriendje, waar ze bonen op tafel hadden staan. Stamslabonen van Hinrichs Riesen. Ik had nog nooit zo lekker gegeten. Ik kwam die avond thuis, vertelde het verhaal, en mijn vader heeft toen zaden geregeld waardoor wij daarna ook die heerlijke bonen op tafel hadden staan. En mijn boodschap is inderdaad dat we deze soorten, die we lokaal verbouwen, moeten koesteren. Anders dreigt dit echt te verdwijnen."
Hoe lastig is het om de oude rassen te behouden?
"Als je naar de supermarkt gaat dan ligt daar broccoli en dan liggen daar bonen die aan bepaalde eigenschappen voldoen: qua vorm en kleur zijn ze perfect. Stel dat je thuis aardbeien gaat verbouwen. Dan zul je tot ontdekking komen dat die heerlijk smaken, maar dat ze er niet zo mooi uitzien als de exemplaren die in de supermarkt liggen. We hebben het de laatste tijd vaak over biodiversiteit. Dat we groene tuinen moeten hebben en dat we vlinders en mieren moeten kunnen zien. Dat is ook super belangrijk. Maar de stap die daarna komt, de biodiversiteit in groenten en fruit, die stap mis ik. Wist je dat er zestig soorten bloemkolen zijn? Daar zijn er nu nog zes van over. Zaadjes verdwijnen, soorten verdwijnen omdat kleine zaadhandelaren verdwijnen, het niet meer verbouwd wordt en de supermarkten bepalen wat we eten."
In Groningen zijn er lange wachtlijsten voor de volkstuintjes. Je ziet dat er veel interesse is in het zelf kunnen verbouwen van groente en fruit. Wat is je advies aan deze mensen?
"Het is heel belangrijk om te kijken welk zaad je koopt. Een belangrijk begrip is 'zaadvast' of 'zaadecht'. Daarmee wordt bedoeld dat bepaalde eigenschappen vastliggen in het ras. Een belangrijk voordeel van zaadvaste rassen is dat er altijd enige vorm van genetische variatie is tussen de planten en dat ziektes zich minder snel verspreiden dan bij de genetisch identieke planten. Biologische zaadvaste rassen mogen meer variaties hebben en hebben daardoor meer bufferend vermogen tegen ziektes. Een ander voordeel is dat telers die rassen zelf kunnen vermeerderen, steeds weer eigen zaaizaad kunnen winnen en opnieuw uitzaaien. De zaad productiecyclus kan dus eindeloos worden voortgezet, van generatie op generatie. Hierdoor kan een ras zich ook aanpassen aan veranderende omstandigheden zoals het klimaat."
Ik had het over de lange wachtlijsten bij volkstuintjes. Zou daar door gemeenten meer en beter op geanticipeerd kunnen worden?
"Dat denk ik wel. Als er een nieuwe wijk wordt ontwikkeld dan wordt er gekeken waar de huizen moeten komen te staan, waar de wegen moeten komen te liggen en waar voorzieningen geplaatst kunnen worden. Wij denken dat het heel goed is als hier standaard en structureel in wordt meegenomen dat er een voedselbos of volkstuintje komt. Dat gebeurt nu nog niet. Dat is een gemiste kans."
Daarmee wordt aan mensen de mogelijkheid gegeven om zelf producten te verbouwen. Van oudsher wordt dit gedaan door de boeren. Een sector waar de afgelopen jaren van alles aan de hand is. Hoe zij hun rol?
"De afgelopen jaren is er in de agrarische sector veel polarisatie. Terwijl we allemaal dezelfde belangen hebben. Als je alle partijen dichter bij elkaar brengt en je weer terug gaat naar een systeem waarbij men zich toelegt op het verbouwen van regionale pareltjes, dan behoud je de unieke soorten, ben je biologisch bezig en maak je de voedselketen klein door te kiezen voor een lokale afzetmarkt. Belangrijk is wel dat de boer er een goede boterham aan kan verdienen. Daar zal een goede inrichting voor moeten komen. Maar inderdaad: daar liggen kansen en mogelijkheden."

[@aquarius42]

Daarom Brusselse lof
Ik koop mijn groente bij de groenteboer..
Er zijn ook voedselbossen.
Succes