काळू-बाळू लोकनाट्य तमाशा कवलापूर : 'जहरी प्याला' (वगनाट्य) { भाग २ } - खळखळून हसा
Вставка
- Опубліковано 1 лип 2021
- सांगली जवळच्या कवलापूरकरांची १६१ वर्षाची तमाशा परंपरा
आणि
'जहरी प्याला' वगनाट्याचे वास्तव..
सांगली जिल्ह्यात सन १८५० च्या दरम्यान सावळज - पेडच्या उमाजी कांबळे आणि बाबाजी साठे यांच्या रूपाने 'लोकनाट्य तमाशा' ची सुरुवात झाली त्या परिसरातच सन १८६० च्या दरम्यान सातू-हिरू कवलापूरकर हे तमाशा कलावंत अल्पावधीतच मान्यता पावलेले होते.
सांगली-मिरज संस्थानात कवलापूरला सिध्देश्वर मंदिराच्या ग्रामदैवताची प्रतिवर्षी चैत्र पौर्णिमेला मोठी यात्रा भरते. या निमित्ताने परिसरातील लोकांच्या मनोरंजनासाठी ग्रामस्थांचा आग्रह म्हणून सातू- हिरू यांनी तमाशा फडाची निर्मिती केली. हे सातू देवजी खाडे आणि हिरू आवजी कांबळे हे एकाच गावातील नातेवाईक असल्याने हा तमाशा फड लगेच उभा राहिला. सातू हलगीवाला तर हिरू ढोलकीवाला म्हणून प्रसिद्ध होते. त्यांच्या तमाशा फडात स्त्री पात्र करणारा नाच्या, विनोदी सोंगाड्या, तुणतणे व झांज वाजवणारे सुरते आणि एक अडसोड्या असे सात कलावंत होते. तुरेवाले शाहीर म्हणून तेव्हा ते प्रसिद्ध होते. लावणी, छक्कड, झगडा या कवितांच्या रचना करून भेदीक परंपरेपासून अलिप्त होऊन त्यांनी रंगीत तमाशा केला होता.
सातू खाडे यांच्या शिवा - संभा या दोन मुलांनी २० व्या शतकाच्या अगदी सुरूवातीला सन १९०२ च्या
दरम्यान तमाशा फडाची जबाबदारी घेऊन तो १९३७ सालापर्यंत चालविला. त्यावेळी भाऊ फक्कड हा काव्यरचना करणारा शाहीर कलावंत त्यांच्या बरोबर होता. शिवा-संभा यांचा हा तमाशा पठ्ठे बापूराव समकालीन होता. त्यामुळे दोघांच्यात सवाल-जबाबाचे सामने वारंवार होत. पश्चिम महाराष्ट्रातला ढोलकी फडाचा तमाशा म्हणून शिवा- संभा यांच्या तमाशाचा नावलौकिक होता.
शिवा- संभा यांच्या तमाशा कारकिर्दीतील आणखी एक महत्त्वपूर्ण घटना म्हणजे १९२० च्या दरम्यान राजर्षि शाहू महाराज यांनी शिवा-संभा यांना दरबारात बोलावून त्यांचा तमाशा स्वतः पाहिला आणि त्यांच्या वग सादरीकरणावर खुश होऊन त्यांना जरीचा फेटा आणि सोन्याचे चार तोळ्याचे मेडल देऊन त्यांचा गौरव केला होता. हे मेडल बरीच वर्षे शिवा- संभा आपल्या कोटावर लावून तमाशात वावरत असत. त्याची छायाचित्रे आजही उपलब्ध आहे. सन १९३७ साली संभाजी खाडे यांचे निधन झाल्यानंतर हा तमाशा बंद पडला. नंतर शिवा यांनी गावाच्या अग्रहास्तव संभाचा मुलगा रामचंद्र व स्वतःचा मुलगा भीमराव यांच्या पाठिशी उभा राहून दोनच वर्षात पुन्हा तमाशा फड उभा केला. त्यावेळी रामचंद्र याला सरदार आणि भीमराव ढोलकीवादक बनवून तमाशाची नवी नांदी सुरू झाली. काही दिवसात संभाचा दुसरा मुलगा शामराव तमाशात सहभागी झाला. त्यावेळी 'रामू-शामू- भिमू यांचा तमाशा' १९३९ साली सुरू झाला.
'जहरी प्याला' चे वास्तव :-- सन १९६४ साली या कवलापूरकरांच्या लोकनाट्य तमाशाचे 'काळू- बाळू कवलापूरकर लोकनाट्य तमाशा मंडळ' असे नामकरण झाले, त्याचे कारणही तसेच होते. बाबुराव पुणेकर या तमाशा फड मालकाने आपला 'जहरी नागिण' हा वग एक दिवस कवलापूरकर यांना करावयास दिला. त्यावेळी रामचंद्र खाडे यांनी आपल्या लव-अंकुश या तरूण जुळ्या भावांना त्यात सोंगाड्यांच्या भूमिका देऊन त्यांच्या जन्माची कथा त्यात घातली आणि त्याचे 'जहरी प्याला' अर्थात 'जुळ्या भावांची सत्यकथा' असे वगाचे नाव जाहीर केले. त्या दिवशी पुण्याच्या आर्यभूषण थिएटरला हा वग रसिकांनी डोक्यावर घेतला. तेंव्हा बाबुराव पुणेकर म्हणाले," कवलापूरकर तुम्ही आमच्यावर कडी केली, पण काही हरकत नाही इथून पुढे हा वग तुम्हीच करा." पुढे या वगामुळे कवलापूरकरांच्या तमाशाला प्रचंड लोकप्रियता मिळाली. लव-अंकुश यांच्या काळू-बाळू या सोंगाड्यांच्या भूमिकेने उच्यांक मोडला. तर चुलत बंधू भीमराव खाडे यांची करड्या आवाजातील सेनापतीची भूमिका खूप गाजली. या वगामुळे कवलापूरकरांच्या तमाशाला काळू- बाळू लोकनाट्य तमाशा म्हणूनच ओळखले जाऊ लागले.
कवलापूरकरांच्या चौथ्या पिढीत १९६५ नंतर रामचंद्र यांचे चिरंजीव घनश्याम व गौतम. १९८० नंतर लहू खाडे यांचे चिरंजीव अरूण, अनिल आणि सुनिल. अंकुश खाडे यांचे चिरंजीव कुंदन व शैलेश. शामराव यांचे चिरंजीव संपत आणि संभाजी. भिमराव यांचे चिरंजीव विजय आणि जयकुमार हे तमाशात सक्रिय राहिले.
आता पाचव्या पिढीत लहू (काळू) यांचे चिरंजीव अरूण यांचा मुलगा सुरज आणि शामराव खाडे यांचे चिरंजीव संभाजी यांचा मुलगा निलेश हे तमाशात कलाकार म्हणून आपले भविष्य अजमावत असलेले दिसतात.
तमाशापासून स्वतः फारकत घेतल्यानंतर आपला तमाशा आणि ' जहरी प्याला' वगनाट्याचे वास्तव सन २००७ साली सांगताना अंकुश खाडे (बाळू) म्हणतात की, " या वर्गाचे आतापर्यंत पंचवीस हजाराहून अधिक प्रयोग झाले आहेत, पण त्याची रीतसर नोंद ठेवली असती तर गिनीज बुकमध्ये ही नोंद झाली असती इतके या वगाचे यश मोठे आहे. प्रयोग म्हणून पुढे १९९० नंतर या वगाला आणखी प्रचंड गर्दी खेचण्यासाठी आणि पांढरपेशा लोकांना या वगाचे महत्त्व पटावे म्हणून 'राम नाही राज्यात' असे या वर्गाचे नामकरण करण्यात आले.
[ कवलापूरकरांच्या 'जहरी प्याला' या वगाचे १९९५ साली चित्रिकरण केलेली सी.डी.कवलापूरच्या वसंत पाटील व सुरेश पाटील यांच्याकडून आता उपलब्ध झाली असून हा वग 'लोकरंजन' या यूट्यूब चँनेलवर पहावयास मिळेल. तेंव्हा हा वग डाऊनलोड करून त्याचा गैरवापर करू नये. तसे केल्यास कायदेशीर कारवाई करण्यात येईल. सर्व हक्क 'लोकरंजन' चँनेलशी अबाधित आहेत. तमाशा कलावंतांचा अवमान होणार नाही याची जाणीव ठेवून फक्त रसिकतेने आनंद घ्यावा. ]
प्रा.डॉ. संपतराव रा.पार्लेकर/ पलूस (सांगली)
भ्रमणध्वनी : ९६२३२४१९२३ - Розваги
खुप वर्षांनंतर काळू बाळू तमाशा बघायला मिळाला , मी आपला आभारी आहे , धन्यवाद
Hi ho to
I'm
तमाशा रसिकांना आवडणारी जोडी म्हणजे काळुबाळू याचाच तमाशा
काळु बाळूला तोड नाही जबरदस्त कलाकार
काळू बाळू लोकनाटय तमाशा मंडळाचे सर्वच वगनाटय एकदम जबरदस्त आहेत.मीम मुंबईत राहतो मी मनेराजुरीचा आहे.मी आजही गावी गेलो की एकही तमाशा बघायचा सोडत नाही.काळू बाळू तमाशा मंडळातील सर्व कलाकारांचे अभिनंदन आणि लोकरंजन चँनलचे पन अभिनंदन.अशीच कला आपन नेहमी तमाशा रसिकांना दाखवत जा ही विनंती.
छान मस्तच छानच अप्रतिम
काळू बाळू तमाशा कलावंत.अप्रतिम.१९८० मध्ये यात्रे मध्ये त्यांचा तमाशा पहिला होता.तसेच विठाबाई व काळू बाळू यांचा सामनाही पहिला होता.खूप छान .व्हिडिओ टाकल्या बाबत आपले आभार 🙏🙏🙏
tumcha number milel ka. mala tya saamnyabaddal aikayche aahe
हे वगनाट्य मी पाहिले आहे असे कलाकार पुन्हा होणार नाहीत धन्यवाद सर
अव्वल दर्जाचे कलावंत..काळु बाळु हे महाराष्ट्राला लाभलेली अनमोल रत्न आहेत.असे कलावंत पून्हा होणे नाही..खुप आदर करतो महान कलावंताचा..खुपच उच्च दर्जाचे विनोदवीर..विनोदाचे टाईंमींग खुपच अफलातुन आहे.आपणास विनंती आहे अजुन काही वगनाठ्य पाठवावी..आतुरतेने वाट पहात आहोत...महान कलावंताना मानवंदना...!!!!
पाहूया..
का कुणास ठाउक अअ
@@lokranjandr.sampatparlekark😮😂😂😂😂😂❤❤❤🎉🎉
खूप वर्षानंतर पाहीला, खूप. मजा आली, धन्यवाद,
काळू बाळू यांची इतर ही अनेक वग नाट्य युवटयूब वर तोडावीत धन्यवाद 👍👍👍👍👍⚘⚘⚘⚘⚘🙏🙏🙏🙏🙏
ही लिंक इतरापर्यंत पाठवा
अनेक दिवसाची इच्छा पूर्ण झाली. अगदी मनापासून आभार.
कला हेच जीवन आहे
कला सादर करण्यात व लोकांची करमणूक करून मनोरंजन करणाऱ्या कलावंतांना माझा मनाचं मुजरा जय महाराष्ट्र
मी १९८५ शाळेत आठवीला आसाताना मध्ये काळू पाहिला होता आजची आठवण ताजी झाली धन्यवाद
तया काळात अप्रतिम तमाशा !पैसे नवहते तमाशा चे कापड फाडुन तमाशा पाहिल!पत्तेक खेळाला ४०००पब्लिक महिनेचे१२०००००३५वषॅ?
डॉ पार्लेकर जुने वगनाट्य जुन्या आठवणी जागवत आहेत छान ही कला जिवंत ठेवण्याचं काम आपण करीत आहात धनवाद
धन्यवाद..
Ekdam zakaass sadrikaran..navin video patva
काळू बाळू यांचे वगनाट्य दाखवल्याबद्दल अभिनंदन
थोडा भाग कशामुळे राहिला सर
काळू बाळू यांचा वगनाटये खुप छान आहे 🙏
Ki ki to see
Khup chhan aahe
Saman kayada must.
काळुबाळुतमाशय काळू बाळू तमाशाचा
तम
KAALU BAALU SAHEB GREAT
लोकविलक्षण लोककलाकारांना विनम्र अभिवादन.....
बऱ्याच काळानंतर आज जहरी प्याला वगनाट्य पाहायला मिळाला धन्यवाद
उथमहकको
यापुढील भाग असतील तर टाकावीत हीं विनंती.
बघूया इच्छा पूर्ण होते का? तमाशाचे व्हिडिओ अजून या चॅनेलच्या खाली जाऊन बघा.. अजून तमाशाची व्हिडिओ आहेत. सबस्क्राईब करा आणि ग्रुपवर आणि मित्रांना लिंक सेंड करा
निखळ मनोरंजन...
😮😅nice
काळू बाळू सारखे कलाकार होने नाही
Khup chhan aahe
तमाशा म्हणलं की पहिल काळू बाळू हि नाव डोळ्यासमोर येतात
१नबर तमाशा अभिनंदन
Khup.chan.3.bhag.Dakhva
धन्यवाद
अशी कला सादर होऊ शकत नाही
काळू बाळू 💐💐💐💐💐💐💐💐
तमाशात मुक्तपणे विनोद करतात. हा रजवडी वग आहे. करमणुकीची साधने नसताना पूर्वीच्या काळात असा वग सादर करण्याची परंपरा होती. सोंगाड्या उत्स्फूर्त बोलतो.
खूप छान तमाशा .
कलाकारांचे आभार !
0l
अजरामर वगनाट्य....खुप वर्षांनी पहावयास मिळाले.
धन्यवाद..
एकच no
Legend kalu Balu gi
Aapan kaku balu chay video .dhakhavitja karan te dhoghy mahan hase devta houn gelit .ase kalakar punha hone nahe maza manacha muzra.
धन्यवाद
Verry.. 👍
Very nice
अभिनंदन
काळु बाळु जुनं ते सोनं आजही चकाकतय
एक काळ महाराष्ट्रालाच नव्हे तर देशाला वेड लावणारी तमाशातील जोडगोळी म्हणजे लव्ह-अंकुश ऊर्फ काळू-बाळू यांना श्री प्रविण बनगे परिवारा तर्फे मानाचा मुजरा......👍👍👍👍👍⚘⚘⚘⚘⚘🙏🙏🙏🙏🙏
कलावंत विषयी खरोखर आपल्या मनात खुप आदर आहे.आपण चांगले रसिक आहात. जास्तीत जास्त लोकांच्यापर्यंत हा व्हिडीओ पोहोचवण्यासाठी मित्र परिवार आणि ग्रुपवर लिंक शेअर करा
अतिशय सुंदर आहे नविन कथा टाका
होय
एकदम छान,विनोदी व अश्लीलता अजिबात नाही.
जाणकार रसिकहो ....
आपण अत्यंत चांगली प्रतिक्रिया दिली. काळू-बाळू यांच्यावर प्रेम करता. धन्यवाद
डॉ. संपतराव पार्लेकर सर पलूस
9623241923
तमाशा क्षेत्रात सांगलीची ओळख काळु-बाळू यांच्या मुळेच झालेली आहे.या जोड गोळीला शासनाने मरणोत्तर पुरस्कार देवून उचित सन्मान करावा आणि त्यांचे स्मारक उभे करावे अशी इच्छा मी प्रकट करतो.
Ajun video taka
अप्रतिम कला...👏👏
Khup chan
खरी लोक कला हिच . पण काळाच्या ओघात नाहीसी होत चालली आहे . याला कारण फक्त सिनेमा हे सिनेमा वाले तमाशा बदल वेगळा विचार जनते समोर घेऊन येतात आणि तमाशा चे महत्व कमी करतात.
.🆎
आवज बरोबर येत नाही नाटकाचा .
Chan
पाहिला आणि दुसरा भाग पाहून खूप छान वाटत होते तर तिसरा भाग टाका
इथे हा वग संपला. आपल्या आयुष्याच्या शेवटच्या काळात काळू-बाळू अशी कामे करीत असत.फार थोड्या वेळात . दीड-दोन तासातच हा वग १९९० नंतर सादर होत असे. पूर्वी चार तास तो चालत असे.
तुम्ही रसिकतेने तो पाहिला त्याबद्दल धन्यवाद. आपल्या मित्रपरिवारापर्यंत याची लिंक त्यांचे व्हाट्सअप ग्रुपवर व वैयक्तिक त्यांना पाठवा.
@@lokranjandr.sampatparlekar ौौ
🙏🙏🙏🙏
🎉🎉
पुढील भाग लवकर टाका
3 ra bhag taka lavekar
आपण जो व्हिडीयो काळू बाळु दाखविले त्या साठी मी आपले मनःपूर्वक आभारी मानतो आपण असे व्हिडीयो दाखवत राह मी गेले ३०वर्ष झाले वाट पाहत होतो मी पहिले रेडियो वरती ऐकत होतो मला काळू बाळू तमाशा एक नंबर आहे आणि कायमचं राहणार आहे आपणास सर्व कलाकाराना हादिक शुभेच्छाही
धन्यवाद रसिक हो...
आपण दिलेली प्रतिक्रिया लाखमोलाची आहे. आपण काळू बाळू तमाशा व इतर कलावंतावर वखूप खूप प्रेम करता. आपणास या विषयाची आवड आहे. आपण प्रतिक्रिया देता.
याबद्दल खूप खूप धन्यवाद
डॉ संपतराव पालेकर पलूस सांगली
9624241923
खुप धन्यवाद
@@lokranjandr.sampatparlekar ki
Khub ugg by by
तुम्ही पुन्हा जन्माला या काळू बाळू या भारत देशात
लाख लाख धन्यवाद....१९८७च्या आठवणी जाग्या झाल्या.असा तमाशा पुन्हा होणे नाही.
😊
Best
Kakache kam baghun baramtiche kaka Athawale.
आपण चांगले विनोदी आहात. रसिकतेने पाहिला त्याबद्दल धन्यवाद. मित्रांच्या पर्यंत लिंक पोहोचवा
Good
🙏🙏👌
पूर्ण भाग दाखवचा होता
Kalu, balu, mi, lahan, Astana, bagitala hote, maja, ajulat, te, ajun, jivant, kase
पुढील भाग असेल तर दाखवा
ज्या जसं
👏
Abhari ahe
Thor kalawant.Kalu Balu yancha karyakaram do avlya baddal dhanwad .
👍
मस्त
😊😊😊😊
वगाचा शेवटचा सीन दाखलवला नाही
CV
✌️✌️✌️
Chan, mast
शंभरला भेटला सव्वा शेर हा वग नाट्य दाखवा
Nice😅 😢
3 भाग
19:29
बरेच दिवसाची ईच्छा होती...काळू बाळू तमाशाचा व्हिडीओ बघण्याची ...धन्यवाद......अजून काही असतील तर अपलोड करा...thank you so much
अख्खा महाराष्ट्र एके काळी या जोड गोळीने झपाटला होता. आता ही विनोदी जोडगोळी हयात नाही परंतु त्यांची कला अजरामर आहे.
बरोबर
ह
😅❤
तिसरा भाग आहे का असेल तर दाखवा
साहेब धन्यवाद दुसरा भाग दाखवल्या बद्दल धन्यवाद
आभारी आहे तुमचा . तुम्ही आनंद घेतला.खूप समाधान वाटले. इतरांनाही आनंद देण्यासाठी मित्र परिवार आणि ग्रुपवर लिंक शेअर करा.
@@lokranjandr.sampatparlekar शंभरला भेटला सव्वा शेर हा वग नाट्य दाखवा
भाग 3 नाही का सर
नाही
स
J
न उप्
😅
Yy
Ý6
ती
🙏🙏👌👌
हा विडोओ १९८४ चा आहे
खुप छान
हा video किती वर्षा पूर्वीचा आहे
१९९५ सालचा.
फार मुश्किलीने तयार केला होता. रसिकांचे सेवेसाठी त्यांना देण्यासाठी उपलब्ध झाला आहे.आपण रसिकतेने पहिला त्याबद्दल धन्यवाद ..
ही लिंक आपल्या मित्रपरिवारापर्यंत आणि विविध व्हाट्सअप ग्रुपवर पाठवा. लोकांना आनंद देऊ या.
@@lokranjandr.sampatparlekar ््
Public ata asa vag pahat nahit
No use
Manacha.mujra
धन्यवाद..
९६२३२४१९२३
फोन करा
अभिनंदन
Very nice
Chan
Chan