Celal Şengör Hocanın "Ahlak bilime dayandırılabilir" iddiası hakkında | Enis Doko
Вставка
- Опубліковано 2 жов 2024
- Celal Şengör Hocanın "Ahlak bilime dayandırılabilir" iddiası hakkındaki yorumum.
www.enisdoko.com/
/ enis_doko
/ enis.doko
/ enisdoko
Enis Doko'nun Kitapları:
1) Dahi ve Dindar: İsaac Newton
2) Allah Felsefe ve Bilim
3) Güncel Kelam Tartışmaları
4) Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası
5) Allah'sız Ahlak Mümkün mü?
6) Metafiziğin Temelleri Analitik Metafiziğe Giriş
7) Bilimsel Gizemler ve Yalanlar
Satın alma: www.kitapyurdu...
"Celal Şengör hocayı nasıl eleştirirsin!"MİŞ. Sonra efendim neymiş "yav bu dinler niye eleştirilemez niye dogma" yersen...
Celal Şengör’ün söylediği her şeyin vahiy olmadığını birilerinin anlatması ve birilerinin de anlaması gerekir. Daha güzel bir üslupla anlatılamazdı. Asıl bizim teşekkür etmemiz gerekiyor.
Adam bayağı cahil zaten tarih cahili İslam cahili
Celal hoca jeoloji dışına çıkınca saçmalıyor.
Kesinlikle katılıyorum sana ❤❤❤
Yav hocam, kenanın yaptığı tüm işkenceleri falan destekliyorum diyen bir adamın ahlak hakkındaki görüşleri ne kadar ciddiye alınabilir ?
Maalesef binlerce kisi ciddiye aliyor bu yüzden tenkid etmek cok önemli
@@memduhturan5980 evet katılıyorum
Celal şengörü günahım kadar sevmem ama işkenceleri destekliyorum dediği bir video varsa atsana işkenceye karşıyım ama Kenan paşa haklıydı diyor bu bike yeter aslında onu sevmemek için ama demediği bişeyi demek iftira olur he varsa o dediği videoyu at izleyelim
şu anda bir mantık safsatası yaptınız aynı zamanda yalan da söylediniz ve sizin safsatanıza dayanarak size bir soru soruyorum sizin herhangi bir konudaki görüşlerinizi neden ciddiye alalım
@@motorhead-dd7nn kenan haklıydı demek yaptığı her şeyi onaylıyorum demek değil mi?
Jeoloji alanında bile kendi metafizik görüşlerini doğrulamak ugruna cok basit neden-sonuc iliskilerini goz ardı eden bağnaz biri. Siz saygı duyuyor olabilirsiniz ama benim zerre saygım yok. Insan olarak ona karşı adaletli davranılmasını savunabilirim sadece, tıpkı hic tanimadigim diğer 7milyar insan gibi.
Neden-Sonuç ilişkisini göz ardı etmek derken bir örnek verebilir misin ?. Yanlış anlama bilmek çin soruyorum
@ kurana dağlar ayeti yanlıştır diye iftira atması mesela
Çok açıklayıcıydı hocam,aklınıza ve dilinize sağlık.
Celal the Mal
Bir şeyin aksiyom olması onu bilimsel yapsaydı Tanrıyı da bilime dayandırması gerekirdi. Zira Newton optik kitabında bilimin ilk aksiyomunu tanrı kabul etmiştir.
Yo gerekmezdi tanrı aksiyom değil çünkü.
@@Michaelatkins15 Tanrı yok diyen bir insanin tanrı hakkinda özellik belirtmesi çelişkidir. Tanri yok diyorsan tabi. Olmadığıni söylediğin tanrıya özellik mi yüklüyorsun.
@@oyleiste6954 simdi yok dememisim burada, “an axiom is a statement that is so evident or well-established, that it is accepted without controversy or question”. Su tanim uzerinden yurursen aksiyom degil. Bir de simdi yok desen bile yoklugu nasil tanimladigina bagli neyin celiski olup olmayacagi ondan dolayi onu tartismanin luzumu yok.
"Bu ilke doğru olsa bile ilkeyi kabul etmeyen bi insana ne diyebiliriz ki" çok doğru 👏
Hakim bey seni hapse atsam hoşuna gider mi hee sjsjsjs
hakim şok :D
"Dünanın en ünlü bilim adamları tarafından söylense bile saçmalık her zaman saçmalık olarak kalacaktır" .Celal Şengör alanı dışında bolca saçmalayan birisi
@Buğra Han Jesus
Hocam bunlar hep gericilikten yobazlıktan :)))
Boş yapan birisi daha al işte
@@enes5980 :Celal the Mal
Deme öyle deme :)) evrimağacı’nın müritleri seni darağacına koyar :) seküler taasuplarla başa çıkamazsın kardeş :)
şengör is a dlsnional smp
Celal hoca insanlara dışkısını yedirir. Ben kendim zaten yiyorum diye.
🤣
Olm ne anlatin sen🤠
hocam eleştiri yapacaksınız neden bu kadar korkuyorsunuz beş dakika boyunca şöyle saygı duyuyorum böyle saygı duyuyorum bence gereksiz bir kompleks yapıyorsunuz. o, bilim insanıysa sizde öylesiniz kendi alanınızda, doğrusu bu tavrınızı gereksiz ve korkakça buluyorum. neden eleştirilemesin Celal Şengör, kendi alanında da eleştirilebilir. Celel Şengör salt bilim aktaran bir şahsiyet değil, anlattığı şeylere kendi ideolojilerini katan hatta genellikle bunu yapan birisi.
Ben korkaklıkla bir bağlantı kuramadım. Celal Şengör severlerin de bazı gerçekleri görmelerini sağlayabilecek açıklamalarda bulunmuş. Eleştiri yapmadan önce bu tarz ayar verici açıklamalar itidali korumaya yardımcı olur diye düşünüyorum
Empati İle ahlak temellendirmek 😂
*Enis hocamda ki naifliğe zarafete bakar mısınız*
Ağzınıza,aklınıza sağlık hocam
Hocam tertemiz olmuş. Aklınıza sağlık...
Türkiye’de kafamın almadığı şey, bir kişi bir alanda yetkin sayılıyor diye,diğer bütün alanlarda söyledikleri doğrudur demek,çok saçma ve mantıksız oluyor. Ayrıca o konuştuğu alanın uzmanlarına ayıp ediyor. Türkiye de bu işlerin nasıl işlediğini bellidir.
Çok iyi cevap. Helal size müslümanların meydanı bu heriflere bış bırakmaması güzel birşey.Fatih Atar da cevap vermişti bu videoya da bakın bu da iyi ua-cam.com/video/h5qSsQ9OKNI/v-deo.html
Az önce izledim, çok başarılı! Paylaşım için teşekkürler.
Hoca yine herzaman olduğu gibi uzmanlığı dışındaki bir konuda ahkam kesmiş. Cehaletini bir kez daha serdetmiş. Hoca birazda dağdan bayırdan taştan topraktan bahsetse.
Celal hocanin internetteki videolarin 90% kendi alani disinda. En cok ordan nemalanabiliyor cunku
Felsefe hakkında görüş paylaşırken
sadece bilim adamı olan Celal Şengör : BUNLAR ZIRVA
Hem bilim adamı hem felsefeci Enis Doko : Görüşlerimi paylaşmak istiyorum
Takım tutar gibi taraf tutma huyumuzdan vazgeçemiyoruz. Enis hoca takip ettiğim kadarıyla müthiş berrak düşünen harika bir bilim adamımız. Celal hoca dünya da bir yere sahip olan süper iyi bir bilim adamımız her ikisi de ülkemiz için şanstır. Son zamanlarda Enis hocayı takip ediyorum iyi ki tanımışım. Çok açık anlaşılır bir anlatımı var laf salatası yok ve bilgi dağarcığı müthiş. Yararlanıyoruz.
Kendine yapılmasını istemediğin şeyi başkasına yapma. ~Hadis-i şerif~
Celal hoca vaaz vermiş sanki😂
Türkiye'deki çoğu ateist ve deist gizli sünni zaten.Biz onlara sünniateist veya sünnideist diyoruz.Edip yukselvari bir söylem oldu 😃
@@HERO-om7bh ilk defa duyuyorum mantıklıymış 😂
@@zeynephilal05 Çünkü islama(Kur'an'a/monoteizme) getirdikleri çoğu kozu sünnilik ögretilerinden alıyorlar.Yani aslında sünnilik öğretilerine "iman" ediyorlar.Boylelikle "sünniateist " oluyorlar.Iman arapçadır zaten güvenmek,inanmak manasına gelir.Bu da çok ilginç ✅🤷🏻♂️😃😃
@@HERO-om7bh Kuran dinsizlere de yetiyor merak etme :)
17:12 de : "bu ilkeye uyacağız demek aslında gizli bir şekilde tanrıyı kabul etmektir" deyince aklıma şu ayet geldi: "Göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez kendileri de gölgeleri de sabah akşam Allah’a boyun eğer." rad-15. gerçekten de allah eninde sonunda galiptir. garip olan bile bile inkar eden celal şengörler de inkarının farkında.
Celal böyle balon gibi patlar gidersin enis karşısında
Celal Hoca'nın dediği herşeyi değerli bulan biri olarak. Bu video çok hoşuma gitti olay kavga etmek değil tartışmak öğrenmek gelişmek.
Enis hocam yerim sizi adamsın yahuuuu
abi bu devirde eğitim azlığı ve hocaların çocukların sorularına yeterli cevap verememelerinden ateizm arttı ama hocalar bilgili olsa ve çocukların sorularına cevap verebilseler ateizmin azalacağına inanıyorum en önemlisi okullarda din derslerinin biraz daha üstüne düşülmesi
"Kadını dövün demiyor, dürtün diyor aslında"
@@Birinsan7363 ndjsjandhajajsnsnja
KUR’AN IN HİÇBİR AYETİNDE, BİR SUÇ İŞLENDİĞİNDE, KİŞİLERE BİZZAT CEZASINI VERME YETKİSİ VERİLMEMİŞTİR. Önce bunu lütfen asla unutmayalım. Araştırılıp, şahitler tespit edildiğinde ceza verilir. Ayrıca Allah bir hüküm veriyorsa onu açıkça verir, kişilerin insafına asla bırakmaz. Diyanetin mealini tercüme edenler, kendi nefislerince, birde hafifçe dövüleceği notunu düşmüş. Bunu kim tespit edecek? KADINA KARŞI, ELİNİN AYARININ İNSAFINI, ERKEĞE Mİ BIRAKMIŞTIR SİZCE ALLAH? Bu koskoca bir iftiradır. Böyle bir adaletsizliği Rabbime isnat etmekten, yine Yaradan'a sığınırım. Burada geçen zina değildir, zaten bunun cezası şahitler yoluyla tespit edilirse, Kur’an'da açıkça belirtilmiştir. Bahse konu ayetin devamına bakalım şimdide.
Nisa
35: Eğer karıkoca arasının açılmasından endişeye düşerseniz, bir hakem erkeğin tarafından, bir hakem de kadının ailesinden kendilerine gönderin. BU ARABULUCU HAKEMLER GERÇEKTEN BARIŞTIRMAK İSTERLERSE, Allah karıkoca arasındaki dargınlık yerine geçim verir. Şüphesiz ki Allah hakkıyla bilendir, her şeyin aslından haberdardır. (Elmalı meali)
Sanırım Nisa 34. ayetin, en son kısmında geçen kelime dövmek mi, yoksa evden uzaklaştırmak anlamında mı olduğu, çok daha iyi anlaşılmıştır. Karı koca arasına dargınlık girip, ayrılma noktasına gelmiş, evinden uzaklaşmış kadını tekrar bir araya getirmek için, erkek ve kadın yakınları tarafından, ara bulucular oluşmasını öğütlüyor Yaradan. Aynı konuyu daha iyi anlayabilmemiz için, bir başka örnek verelim şimdide, hem de tam tersi konumunda. Bu sefer kadın aynı konuda, eşinden şikâyetçi durumunda.
Nisa
128: EĞER BİR KADIN KOCASININ, KENDİSİNE KÖTÜ DAVRANMASINDAN YAHUT YÜZ ÇEVİRMESİNDEN ENDİŞE EDERSE, uzlaşarak aralarını düzeltmelerinde ikisine de bir günah yoktur. Uzlaşmak daha hayırlıdır. Nefisler ise kıskançlığa ve bencil tutkulara hazır (elverişli) kılınmıştır. Eğer iyilik eder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız, şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır. (Diyanet meali)
Dikkat ederseniz bu ayette de, kadın kocasından şikâyetçi oluyor ve onun sadakatsizliğinden, kendisini terk etmesinden, yüz çevirmesinden endişe ederse diyor. Nisa 34. ayette de erkek, eşi için aynı sorunları yaşarsa diyordu ve açıklama getiriyordu. Bakın nasıl zor durumda kaldık, eğer erkek aynı şartlarda kadını dövebilir dersek. Erkek aynı şeyleri eşine yaptığında, aynı şeyi söylememiz gerekir ki söylemiyoruz. Bu durumda Kur’an da bu sözlerimizle, kadın erkek arasında ayrım yapmış oluruz. Dikkat ederseniz Kur’an aynı şartların oluşması durumunda, yine aynı çözümler getiriyor ve eşlerin barışması, uzlaşması önerisinde bulunanlara uyması önerisinde bulunuyor.
Çok ilginçtir Nisa 34. ayette geçen, aynı kelimeye DÖVÜNÜZ anlamı verildiği halde, Nisa 94. ayette kullanılan aynı kelimeye ÇIKMAK, gitmek anlamı verilmiştir. İşte bizler Allah'ın ayetleriyle böyle oynuyoruz. Bunları yapanları Allah, asla affetmeyeceğini de bildiriyor.
Bu konuyu daha iyi aydınlatacak, çok dikkat çekici, Nur suresinden bazı örnekler vermek istiyorum. Tabi anlamak istememekte ısrar edenlere, sözüm meclisten dışarı.
Nur
6: Eşlerine zina İSNADINDA BULUNUP DA, KENDİLERİNDEN BAŞKA ŞAHİTLERİ OLMAYANLARA GELİNCE, onların her birinin şahitliği kendisinin doğru söyleyenlerden olduğuna dair dört defa Allah adına yemin ederek şahitlik etmesidir. 7: Beşinci defa da, eğer yalan söyleyenlerden ise, Allah’ın lanetinin kendi üzerine olmasını dilemesidir. (Elmalılı meali)
Bu ayette erkek, eşi ile ilgili zina suçlamasında bulunuyor, ama kendisinden başka şahit olmadığını iddia ediyor. Dikkat ederseniz bu durumda bile dayaktan, dövmekten bahsedilmiyor. İşte Kur’an'ın adaleti böyle. Araştırılacak, soruşturulacak ve daha sonra gereken yapılacak. Kendisinden başka şahit bulamayan erkek, adaletin önünde dört kez yemin edecek, böyle bir zinanın yapıldığını gördüğüne dair. Peki, erkek bunu yaptıktan sonra, kadın suçlanacak, cezalandırılacak mı? Elbette hayır. İncir çekirdeği kadar hak yerini bulacaktır diyen Yaradan, erkeğin güç gösterisini her zaman kullanacağını bildiği için, bakın Allah kadından yana, nasıl çıkıyor ve ne diyor.
Nur
8: Kadının, KOCASININ YALAN SÖYLEYENLERDEN OLDUĞUNA DAİR DÖRT DEFA ALLAH ADINA YEMİN VE ŞAHİTLİK ETMESİ,
9: Beşinci defa da, eğer (kocası) doğru söyleyenlerden ise, Allah’ın gazabının kendi üzerine olmasını dilemesi KENDİSİNDEN CEZAYI KALDIRIR.
İşte Yüce Rabbimizin adaleti. Kadın, kocam yalan söylüyor diye yemin etmesi ve Allah'ı şahit göstererek, eğer kocam doğru söylüyorsa, Allah'ın gazabının kendi üzerinde olmasını dilemesi halinde kadına inanılarak, KADINA CEZA VERİLEMEYECEĞİNİ SÖYLÜYOR. Ama bizler Kur’an'ın bunca açık ayetlerine gözlerimizi yumarak, batıl ve hurafe inançlarımıza kanıt aramak adına, Allah'ın ayetlerine, kelime oyunları ile farklı anlamlar vermekten çekinmiyoruz. BÖYLECE KÂFİRLERDEN OLUYORUZ, farkında bile değiliz.
Her maddenin kendisine özgü ahlaki bir yapısı vardır.. Bu durum yaratılmanın yani fıtratın bir ifadesidir. İnsan bu ahlaki yapıya uymak durumundadır.
Enis hocam vallahi videonun tamamını dinlemeden mazosist örneğini verdim :))) demekki aklın yolu bir:))))
degerli bilgilendirirmeleriniz den dolayı teşekkür ederim. kitaplarınızı da sıklıkla okuyorum bir ehli sünnet olarak aynı zamanda bilimsel olarak ta kendimi daha iyi noktalara taşımaya çalışıyorum yakında bende videolara başlayacagım galiba 😁😊
hocam allah razı olsun. hayretle dinliyorum. düşüncelerimde bambaşka gedikler açtınız. bilmediğim ne çok şey varın hayretine düştüm. lütfen daha çok ve sık gelsin. videonun sonunda: "teşekkür ederim" diyorsunuz ya, asıl biz teşekkür ederiz.
Altın ilke aynı zamanda "kötü olmama" üzerine kurulu bir ilke. "İyi olmak" için yeterli bir temellendirme oluşturmuyor. Ahlâkın içerisinde iyi olmak da var. Kim, neden iyilik yapsın ki?
Belki daha sonra Kerem Cankoçak'la ilgilide 1 video yaparsınız.
Tağut Nedir Araştırınız Murat gezenler yaz izle
Əlhəmdulilləh
Evrim ağacının çoğu videosunu keyifle izliyor ve kendime, bakış açıma ciddi katkılar sağlıyorum ve bir süredir de kanalın aktif bağışcısıyım. Kanalın insanlara sunduğu faydayı görmekle birlikte naturalist pozisyonları nedeniyle farkında olmadan ya da olarak kısmi bir dogmatik yapıları olduğu da bana çok net görülüyor gibi geliyor. Bunu yaptıkları videolardan çıkarmıyorum kendilerini tanımlama şekillerinde herkes görebiliyor zaten. Tam özgür düşünen kimseler kendi inandıkları her şeyin de sorgulanabilir olduğunu görmeliler bu noktada eksik kalmış gibiler. Belki bir gün bu değişir. Yine de kendilerine yaptıkları faydalı içerikleri nedeniyle teşekkür ediyorum. Enis Hoca'ya gelince ... malumu ilama gerek yok gibi. Zevkle izliyor faydalanıyorum. Teşekkürler Enis Hocam
"Kendine yapılmaısnı istemediğin şeyi başkasına yapma çünkü yaparsan toplumun huzuru kalmaz, toplumda kaos olur. topllumun huzuru ve refahı ve medeni anlamda ilerleyebilmesi için bu kurala uymalıyız" diyerek temellendiremez mi mesela bir ateist bu kuralı. Bu kurala uyulmazsa herkes her istediğini yaparsa kaos ortaya çıkacağı da çok açık değil mi? Bu gerekçe bu kurala uymak için yeterli olduğunu da savunabilir bir ateist. Ne diyorsunuz bu konu hakkında.
"Allah i kim yaratti?" Bir profesörün sorabilecegi en aptal soru.
www.neodor.org/goersel
"Bilgi nedir" yazisinda aciklaniliyor ve daha bir cok önemli arastirmalar, gercekden ögrenmek isteyen okur. Yada böyle ezbere konusan, düsünemeyen profesörlerin pesine takilir.
Hocam tam düşüncelerimi işlemişsinz çok iyi.
Celal şengör böyle şeyleri duyunca acaba gururlanıyor mu yoksa utanıyor mu nasıl bir kitlem var insanları nasıl etkilemişim diye merak ediyorum..
Sam harrisin tedx deki bilim ahlakı aciklayabilir sunumu hakkindaki görüşleriniz neler?
Celal Şengör yayının bir kısmında çağrının sorusuna binaen yanlış hatırlamıyorsam “Hayvanlardan hiçbir farkımızın olmadığını söyledi” öyleyse (“Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapma”) bu ilkeyi nasıl temellendirebiliyoruz? Bir ateistin bunu söylemesi ne kadar rasyonel? Diye düşünürken Enis hoca bu konuya da değinmiş ve çok net örnekler taşımış... kesinlikle izlenilmesi gereken videolardan tam arşivlik....
İyi yakalamışsınız kendileriyle çelişiyorlar👏🏻
Aaa güzeldi :)
Hocam maşallah çok istikrarlı gidiyorsunuz . Bu şekilde kanalınız doğal olarak büyüyecektir bunun neticesinde daha fazla insana ulaşacaksınızdır
Allah razı olsun
Yureginize beyninize saglik ENIS hocam
İnkar etmek için dansöz oluyorlar başka bir açıklaması yok. Bunu yaparken de küçük düşüyorlar, yazık...
Sayın Hocam, ateizmin temel bakış açısı kendisini de çürütür diye düşünüyorum. Sizin bu konudaki fikrinizi çok merak ediyorum. Buna değindiğiniz bir video varsa linkini paylaşmanızı arzu ederim.
Kimse eleştirilmez değildir
Eleştiri hakaret değildir
Birileri bunların aklına bunu sokmalı
Ağzınıza sağlıl çok güzel bir anlatım.
Bence Celal Şengör the Her şeyi bilen ne diyorsa doğrudur çünkü o bilim insanı.
Hocam siz youtube da kisa sürede parlarsiniz bence. Bu alanda onemli bir boslugu doldurmaya başladınız .aynen devam lutfen.
mazohist örneği örneklemede zirveydi:))konuyu onikiden vurdunuz.çok açıklayıcı oldu benim açımdan..
1-Bu konuda fazla birşey söyleyemem ama genel olarak ve kısaca şunları söylesem, herhalde pek aykırı olmaz : Aslında, iyi, kötü, doğru, yanlış, takva, fücur ve ahlak gibi kavramların vurulacağı referans kavram, olsa olsa, HAK kavramı olabilir.
2-Dolayısıyle, HAK kavramı, varlıkların doğal ve fıtri ontolojik DEĞERLERİ, yani ontolojik işlevsellikleri ya da İŞLEVSEL DEĞERLERİ ile ilgili bir kavramdır.
3-O nedenle, DEĞER kavramı, dolayısıyle HAK kavramı, dolayısıyle AHLAK kavramı, esasen, ontolojik tüm açıları kapsar ve bu nedenle, tüm bilimleri, şu veya bu açıdan kapsar, diye düşünmekteyim, çünkü AHLAKIN nasıl olması gerektiğini HAK kavramı, hak´kın ne olduğunu ve ne olması gerektiğini DEĞER kavramı, değer kavramının ne olduğunu da, Rabbimizin varoluşa katıştırdığı tüm FITRİ İŞLEVSELLİKLER ya da FITRAT YASALARI belirler.
4-O halde, AHLAK dediğimiz şey, nesnel yanından ötürü(=bilimlerle ilgili yanından ötürü), soyut biçimde salt TANRISAL BİR ŞEYDİR diyemeyiz ama yarattığı varlıkların ontolojik tüm açılarını ve işlevlerini, dolayısıyle herbirşeyin ontolojik hakkını hakkı ile gören ve bilen TANRI olduğu için, iyi ve kötü tanımları üzerinden ve dolaylı olarak, AHLAK İLKELERİ´nin tanıtıcısı, tanımlayıcısı ve emredicisi sadece TANRI olabilir, zira herşeyin mülkü O´nun elindedir, dolayısıyle, mülkü ile ilgili ahlaki ilkeleri belirleme hakkı da, doğrudan Tanrı´ya aittir, diye düşünürüm velhasılı kelam.Sağlıcakla ve dua ile :)
"Hume yasasına göre olgusal önermelerden aksiyolojik sonuçlar çıkartılamaz"
Enis Doko'nun kitabından.
Celal Hoca bilim insanı.Yalniz yaptıgi çıkarımlar bilim değil felsefe sahasında.Celal Hocanın daha fazla felsefi düşünme becerisine sahip olması gerekiyor 😊
Celal şengörü nasıl eleştirirsin diye soranlar gelip bizim inancımız dogma diyor.
Aslında "bu yasaya neden uymalıyız?" sorusunu Celal Şengör pragmatist bir şekilde açıklıyor. "Ben onlara yaparsam onlarda bana yapar" diyor. Bu düşünce kendi içinde tutarlı gibi gözükse de "Ahlak" kavramının yanından bile geçemeyen bir düşüncedir tabi. Çünkü Celal Şengör'ün getirdiği gerekçeyi esas alırsak kimsenin bize aynı hareketi yapamayacağına emin olduğumuzda bir başkasına istediğimiz kötülüğü yapabiliriz. Burada bizi bu pragmatizmden kurtarıp insan yapacak ancak vahiy olsa gerek. "Hayat ölüm kalım mücadelesidir, tek gaye ise hayatta kalmaktır" diye düşünen bir insanın hakiki bir ahlaktan söz edebilmesi mümkün gözükmüyor. Hayat insana verilen bir emanettir. Ve bu hayat kimin daha erdemli davranışlar sergileyeceğini ölçmek için bir imtihan yeridir. İşte vahyin bize verdiği bu düşünce bizi hakiki erdeme ulaştırır ve bizi hakiki insan yapar.
Güzel bir anlatım olmuş, birkaç benzer örnek vermek gerekirse Stalin'in kendi diktatörlüğü için milyonlarca insanı katletmesini doğru kabul etmemiz gerekir. Sonuç olarak güce sahipti, ve onun hayatta kalması için diğerlerinin ölmesi gerekiyordu. Ormanda da böyle değil mi ? Güçlü olan hayvanlar otlak veya etin bol olduğu alanlarda olurken zayıf olanlar göçe zorlanır. Ateist ve deistlere sesleniyorum. Böyle güçlü olanın güçsüzü yok ettiği, işkence ettiği, aç ve sefil bıraktığı bir ortamı kabul edebiliyorsanız hiç değilse tutarlı olmuş olursunuz. Edemiyorsanız ahlakı temellendiremediğinizi kabul etmeniz gerekir.
@@ultravioletsus Agnostiğim neden kaç yıl önce ki sistemi benimseyelim ? Ayrıca bizi hayvanlardan ayıran ahlak, akıl, bilinç gibi şeylerin olması söyle açıklayayım insanlar toplumsal gruplar şeklinde evrimleştiği için ahlak dediğim şey var ve temellendirmemize gerek olmadığı düşünüyorum belki değişir kim bilir.
@@lastnova7837 bir şeyin eski olması onu kötü yapar mı önce burada zaten tartışma konusu var. Siz bir safsataya düşerek direkt olarak "en son olan en iyidir" gibi bir önermeyi kabul ederek bu ön kabul üzerinden bana soru soruyorsunuz. Ben tarihte geldiğimiz modern çağın insanlığın en iyi çağı olduğunu kabul etmiyorum daha burada sorun başlıyor.
İkincisi ahlak,mantık,hukuk gibi şeyler evinin önündeki araba ya da cebindeki telefon gibi şeyler değildir. En son çıkanı en iyidir gibi bir genelleme yapmak mantıksız olur. En makul hangisiyse o kabul edilir. Nitekim Türkiye Cumhuriyeti'nde her sene ufak kanun değişiklikleri olmasına rağmen Atatürk'ün koydurduğu maddeler asla değişmez. Bu mantıkla gidecek olursan eğer "100 yıl önce ölmüş adamın kanunları niye hala duruyor" demen gerekir. Fakat işte burada anlıyoruz ki buradaki ölçüt süre değil işlev.
Üçüncüsü İslam kendini esaslarına bağlı kalarak kendini modernize eden bir dindir. Yani her çağın isteklerine cevap verebilir, bu sebepten "kaç yıl önce gelmiş olması" bir ayıp değildir.
Dördüncüsü gruplar halinde yaşayacak biçimde evrimleşmek ahlakın oluşması için bir kıstas ise maymunlar gibi bir çok hayvan türü de tıpkı insanlar gibi gruplar halinde yaşayacak şekilde evrimleşmiştir. Fakat doğada gruplar halinde yaşamalarına rağmen kendi yavrusunu yiyen, hırsızlık yapan, kendi annesiyle cinsel ilişkiye giren hayvanlar görüyoruz, bir hayvan için bunu "yaşam mücadelesi için yapıyor" deriz. Fakat aç kalan bir insan annesinin kendi çocuğunu yemesi halinde aynı şeyi düşünür müyüz ?
Bu konuda dahi hayvanlarla insanları ayırt ediyoruz, Batı'da bu human exceptionalism diye geçer. Bu görüşü ancak bir din empoze edebilir ve tutarlı bir şekilde savunabilir. Nitekim bilime dahil olan evrim "şu iyidir, şu kötüdür" demez. Ya da "iyi olanı yapmak gerekir, kötüden sakınmak gerekir" de demez. Ahlak temellendirmesi böyle yapılamaz. Ha ayrıca "ahlakın temellendirilmesine ihtiyaç görmüyorum" demek topu taca atmak oluyor. Tıpkı düz dünyacıların "ben dünyanın düz olduğunu size kanıtlamak zorunda değilim" demeleri gibi.
hocam Allah razı olsun
Allah Razı olsun hocam
Enis Hoca can
Muhteşem!
Bir Agnostik Ateist olarak size katıldığımı söylemeden geçemeyeceğim..
Agnostik ateist nasıl oluyor acaba ateist'e daha mı yakın ?
Yasin Balık evet
Allah'ı kim yarattı sorusu mantık olarak hatalıdır ve kolayca çürütülebilir tıpkı Enis Doko'nun yazılımcının yazılma özelliği yoktur örneğini vermesi gibi fakat yazılımın nedeni(oluşma sebebi) ne diye sorduğumuzda yazılımcıya gideriz eğer yazılımcının yazılımcısı kim değil de yazılımcının nedeni ne diye sorduğumuzda tanrıya gideriz. Bu yüzden bu soru Tanrının sebebi ne diye sorulduğunda hatalı olmuyor.
Ayrıca herkes eleştirilebilir bir ateist müslümandan ve ateistden faydalanabileceği gibi bir müslüman da ateistden yararlanabilir.
Bu ilke niye doğru? Ben bu ilkeye niye uymayım? Kısa ama nokta atışı sorular.
Çok güzel açıklamışsınız hocam teşekkürler 🙏
bu tip konularda celal hocayı dinleyene gülerim.
Kesinlikle katılıyorum jeoloji konusunda çıktı an zırvalıyor
Ah abim ah ya valla o kadar güzel ve naifsin ki... celal hocaya saygılı davrancan diye.... seni görünce bilim ve felsefe alanında uzmanlaşma hissim kayboluyo ya kendimi değiştirmeyi pek istemiyorum çünkü hak eden insana bir şey söyleyince o hakaret olmaktan çıkıp hakikate girer bana göre sindi zaten herseye rağmen sakin kalmak saygı değil mi derseniz değil çünkü konuştuklarımız sadece karşıdaki insanın anlayabildiği kadar yani onun beyni öyle çalışıyorsa senin iyi niyetini görmez üstüne dalga bile gecer ! O kendi değiştir dünya değişsin mantıcı heryerde her zaman geçerli değil bence
Meme theory memetik teorisi?
Hocam bir de ''Ahlakı neden temellendirmeliyiz?'' gibi bir video çekebilir misiniz? Dinsiz birisi olarak ahlakın temellendirilmesi gerektiğine inanmıyorum. Hiç bir ahlak kuralını benimsemiyorum. Doğuştan gelen vicdanımın el verdiği taktirde her türlü ahlaksızlığı yapmaya hazır birisiyim. İleride -hiç sanmıyorum ama- bilimsel olarak belirli ilkelere dayandırılsa dahi ona uymayı reddediyorum.
Sözlerin çelişkilerle dolu
Ahlakı neden tenellendirmeliyiz diyorsun
Ahlâk kuralını benimsemiyorum diyorsun
Her türlü ahlaksızlığı yapmaya hazırım
Ağzından ahlak kelimesi düşmüyor
Sende ahlakı kabul ediyor ama ahlaksızlığı seçerim diyorsun
Ama ahlaksızlık yapmaya hazırım daha ahlaksızlık yapmadım diyorsun :)
Oldukça naif
Oldukça çocuksu
Oldukça çelişkili
Oldukça akıl mantık ve çelişkili durumdasın
Ahlakın RASYONEL TEMELI olsa dahi uymayacagim diyorsun sonrada hoca ahlakın neden temeli olmalı diyorsun
Eğer celismemezlik ilkesine inanmıyorsan celismek senin için sorun değilse o halde kimseye soru sormaya hakkın olamaz
Git istediğin gibi hayat yasa . Kafana takma böyle şeyleri . Sorgulanmamis hayat yaşanmaya değmez . Sende yaşamaya değmeyecek hayatı seç . Vur patlasın çal oynasın . Seyinden assagi Kasım paşa
Sorun trilyon derece çelişiyor olduğu için cevabın önemi Yok senin için
@@silisgroupsilisgroup7635 Tekrar tekrar okudum ama çelişkileri anlayamadım. Ahlak temellendirilse dahi ona uymayacağım diyorum. Her türlü ahlaksızlığı yapmaya hazırım demiyorum. Elbette vicdanım var, empati yapabiliyorum. Bunlar ne derece izin verirse o kadar ahlaksızlaşabilirim diyorum.
@@silisgroupsilisgroup7635 Daha iyi anlaman için şöyle söyleyeyim. Hoca sonlarda Nietzche örneği verdi. Nietzche'yi nasıl ikna ederiz? Bilimsel olarak ortaya konulsa dahi Nietzche ona uymayı reddettiği anda önemi yok, bahsettiğim soru buydu. Herhangi çelişki olduğunu düşünmüyorum, öyle uzun uzun yazmışsınız
@@esraaksoy3451
sevgili kardesim
1-ahlak iyilik kotuluk kavrmlarinin asla ve asla tanri benzeri bir varliga atif yapmadan rasyonel temeli olamaz, 5000 yil onceki aristodan gunumuze bir cok ateist felsefecide tartismasiz bunu kabul edip itiraf etmisler , ahlak meselesi ucgenin uc kenari gibidir.
2-ateizme gore 10^90 parcacik trilyon galaxi, her galaxideki trilyon tildiz , 100,000,000 cnlilik vs hersey kor sacma sapan tesaduflerle olusmustur ,
tesadufen olusmus bir evrende
ahlakli olmalisin
yapmamalisin
oldurmemelisin
vs vs vs yasa ve emir kiti mutlaklilik soyleyemezsin kasun ve tesadufun oldugunu iddia ettigin evrende meli mali denen kitleri kullanamazsin.
3-basit soru tesadufen olusmus atom yiginlarindan olusmus odunu kesmekle
tesadufen olusmus atom yigini olan insani kesmek arasinda ne fark var ?
ateizme gore hic bir fark yok
ama bu ateist cikarimin dehseti karsisinda ateistler diger toy ateistleri urkutmemek icin bir cok yalanlarla ahlaka temel bulmaya calisiyorlar asla bulamadilar aslada bulamayacaklar .
cunku insan oldurmek kotudur gidip laboratuvarda test edemezsin , istedigin testi yap asla bir eylemin iyi veya kotu oldugunu kanitlayamazsin :)
4-madede atomda iyi atom kotu atom , hirsiz atom , katil atom , ahlakli atom veya ahlaksiz atom olamayacagi icin materyalis olmak yani maddeci olmak zorunda olan ateist hir bir eylemi iyi veya kotu diye dillendiremez :)
6-en onemli mesele ateizme gore ozgur irade yok :)))) yani hangi eylemi yaparsak yapalim bunlar bizim irademiz disinda oluyor :)))) oldurucu bir cikmaz ateizim icin
ozgur irade yoksa bizer doga kanunlarinin tesadufen olusturdugu bir robotsak ki ateizme gore robotuz o halde iyinin kotunun cinayet isleyenin tecavuz edenin veya iyilik yapanin ne farki kaliyor ? iyilik yapanda kotuluk yapanda iradesiz yaptigi icin anlam ifade etmezler , yapragin ruzgarda suruklenmesi gibi :)
7-ahlak temellendirilse bile ona uymayacagim demen senin icin oldurucu hata , cunku tanri yoksa hersey mubahtir senin ahlakin rasyonel temeli oldugu zaman ona uymayacagim veya aksini yapacagim demende kendini ahlaka endekslemis oldugun icin hatadir :)
8-((((Her türlü ahlaksızlığı yapmaya hazırım demiyorum. Elbette vicdanım var, empati yapabiliyorum. Bunlar ne derece izin verirse o kadar ahlaksızlaşabilirim diyorum.)))))))))))))))))
ateizme gore vicdan , empati hepsi beynin uyudurdugu bir hayaldir richard dawkins bu konuda makalesi var bakiniz lutfen
senin vizdanin varsa , hitlerinde vardi veya cocouklara tecavuz edenlerinde , sende empati varda tum kotulukleri yapandada var
senin empatine gore cocouklara tecavuz etmemelisin , bir baskasinin empatisine gore tecavuz edilebiliyor , simdi senin empatinin digerlerinin empatisinden daha dogru daha ahlkli oldugunun delili nedir > asla bunu delillendiremezsin gordunmu kardesim cikmazi
9-((Nietzche))) dedigi en temel ateizmin cikmazlarindan biri
a-ahlakin iyiligin rasyonel temeli ateizimde olamaz
b-ahlakin temelledirsek bile neyin iyi veya kotu oldugunu nasil karar verecegiz
c-ahlakta anlastik - neyin iyi kotu oldugunuda anlastik o halde Nietzche dedigi sey ben neden bunlara uyayim ? oldurucu bir soru daha senin ve ateistler icin
misalen dedikki cocouklara iskence etmek kotudur ok
cocuklara iskence etmeyelim dedik burasida ok
iyide Nietzche gibi birisi derse arkadas cocouklara ben iskence yapmak istiyorum bu kotu densede bu ahlaksizlik densede neden icimden gelene uymayayimda baskalarinin icinden gelene uyayim ? anlatabilmisimdir ins durumu kardes
dunyanin tamani deseki filan eylem kotudur
filan eylemi yapmayalim
ama 1 kisi ciksa deseki ben neden tum insanlarin cikarimina uyayim ? neden onlarin dedigini yapayim yapmiyorum yapmak istemiyorum dedigi zaman kimse bu kisiye bir delil ikna edici bir arguman sunamaz
Nietzche dedigi boyle birsey
@@esraaksoy3451
ing klavyeyle yaziyorum kusura bakma biraz anlasilmasi zor olabilir
ADAMMSIINNN...
Ahlâk bilime dayandirilamaz ama üstüne dusunelinemez tartışılamaz demek değildir üstüne düşünülmüş tartışılmış bi ahlak olamazmi ? Mesela yerlere çöp atmak yada atmamak buda bi ahlak degilmidir.
ALLAH u EKBER❤
Allahi kim yarattı ben biliorummm bu sırri şimdi acikliorummm sıkı durun allahi tabiki ve kesinlikle insanoğlunun kendisi yarattı.....
Tamam ahlak dinle temellendirilebilir fakat dini ne ile temellendirecez sorun o. Yani herhangi bir din veya inancin yazılı metninde ahlak ile ilgili kurallar olabilir. Bu dinlerin gerçek olduğunu kanitlamaz ki. Kısaca ahlaki temellendirsen ne olur temellendirmesen ne olur. Bütün mesele dinlerin gerçek olup olmadigidir.
Celal hoca kendi uzmanlık alanı dışında tüm konularda konuşuyor genellikle saçmalıyor zaten
Enis Doko adamdır
Enis Hocam,
Bir felsefeci olarak 17:88 ayetini, yani Kur'anın insanlar tarafından yazılamayacağını nasıl temellendiriyorsunuz.
İnsanlar neden Kur'an gibi bir Kitap yazamazlar, neden yazamasınlar. Kur'an'ın neyini yazamazlar, neyini yapamazlar.
Açıklamanızı merakla bekliyorum.
Aga sana açıklamışlardı galiba
Celal hoca çok inançlı biri,ondan saçmalasa bile diretiyor.
Bemce çok basit başkasına başkası sana acı çektirmediği sürece sende ona acı çektirme bu kadar basit
Enis Hocam Merhaba;
Öncelikle
Ne size katılıyorum ne de Celal Hoca gibi düşünenlere (Süreçte ikna olursam katılabilirim, çünkü her iki tarafta test edilemeyecek bir varsayım ile bu konuda konuşuyor ve kendince mantıklı nedenler bulma gayretinde)
Düşünce üretimi kendi psikolojik durumumuz, bilişsel seviyemiz, inançlarımız ve çıkarlarımızla yakından ilgilidir diyorum ve sorularıma geçiyorum... Saf bir mantık evrende var olabilir fakat kimse ulaşamamıştır kanaatindeyim.
1. Ahlak durağan mıdır, akışta mıdır?
Demem o ki, sabit bir ahlak var mıdır yoksa sürekli gelişen bir öncekini nesh eden yeni ahlaki değerler oluşmakta mıdır, oluşmakta ise bunu insan ihtiyaçları mı belirlemektedir yoksa Tanrı mı müdahil olmaktadır. Şayet akışta değil ise, 500 yıl sonra hapis cezası vermeyi ahlaksızlık sayan evrensel bir değer oluşursa bunun müellifi kimdir? Tanrı ahlaka neden ise, durağan mı yaratmıştır yoksa sürekli bir yaratma içinde midir. Sürekli yaratma içinde ise, dinlerin iddia ettiği ahlaki meselelerin reformize edilmesi gerekmez mi? Şayet durağan ise, dinlerin emrettiği ahlaki değerleri bugün de tesis edip yaşamamız gerekmez mi?
2. Efendi köle bahsinize cevaben, örgütlenme meselesini gözden kaçırdığınız kanaatindeyim, şayet köleler örgütlenir ve efendiler karşısında güç kazanırsa efendi zevatı bu süreçte uzlaşım ile bazı değerleri kabul edebilir. Söylence ile aktarılanlar daha sonraki nesiller tarafından çok az sorgulanır ve pragmatik gerekçesi olmaksızın tatbik edilebilir. Süreçte bu dinle eklemlenebilir, milliyetçilikle de eklemlenebilir....
3. Fiziksel olarak ya da başka bir nedenle daha zayıf bireylerin güçlü bireylerle mücadele etmek için kendi gibi olanlarla (mağduriyet bağlamındada ele alınabilir) siyaset yaparak birliktelik oluşturmak için bazı değerler üretmesi beklenebilir, ki tarihte bir çok farkı düşünce grubu egemen olanlarla mücadele etmek için ortak değerlerde müttefik olmuştur diyebiliriz. Örneğin siyahların mücadelesi ve zihinsel yetersizliği olan çocukların ailelelerinin mücadelesi buna örnek verilebilir ve sonunda herkeş için eşit eğitim fırsatı sunulması gibi bir değer oluşmuştur ve bugünün aynı ortamlarda eğitim hakkı bu mücadele sonunda edinilmiştir. Aynı süreç bahsi geçen ahlak mevzusunda da işleyebilir mi?
4. Bilim bir şeyin nedeni ya da sonucu olacak bir olgu değil, şeyleri, şeylerin niteliğini niceliğini şeylerin nedeni , ilişkisi gibi ortaya çıkan olguları daha yansız incelemeye çalışır. O yüzden burda Tanrı iddiasının karşıtı bilim olamaz. Bilim meseleyle ilgilenir, mesele üretme daha farklı bir konudur kanaatindeyim. Mesele üretmede; yine siyaset, inanç, ideoloji gibi nedenlerle bilimsel yoldan olabilir... Yani din ve bilim apayrı disiplinlerdir... Bu bir tartışma konusu bile olamaz... Her ikisi de ahlakını kendi içinde oluşturabilir ve süreçte evrensellik mümkün olabilir... Bunu oluşturması yine örgütlenme ile ilgilidir kanaatindeyim... İkisi de iyi ve doğru olabilir.
5. Bence ahlak bazı asla test edemeyeceğimiz bazı gerekçelerden (Tanrı'da olabilir) doğmuş olabilir ve zamanla dinle, ideoloji vs ile eklemlenerek devam etmiş olabilir. Fakat asla bu düşüncem iddia edilemez.
Sonuç olarak ahlakın kökeni, kamusal bir tartışma konusu olamaz çünkü test edilemez, tartışma entellektüel düzeyde yapılır ve iddia edilemez... Bireyler bu kökeni Tanrı olarak görür haklı olabilir, kimisi de benim dedem buldu ahlakı da der o da haklı olabilir... Kimisi olağanüstü bir canlıya da atfedebilir... Hal böyle olunca, enerjimizi hangi ahlaki öğretilerin nasıl evrenselleşme yolunda olduğuna, hangilerinin daha önce çok kıymetli iken şimdi kıymeti olmadığna yorarsak, gelecek için insanlık adına yeni ve güzel değerler üretebiliriz... Dil değişkendir, biz tüm bilgilerimizi dil ile ediniyoruz, dini ya da felsefi metinlerdeki bilgiler de nitekim dil yolu ile edinilir bu yüzden bağlama vakıf olamayacağımız için kökenleri konusunda ne konuşsak yarı yarıya tutarsız olur. Sonuçta inanırsın ya da inanmazsın gibi bir netice çıkıyor.. Her şey subjektiftir sosyal mevzularda diyorum ve bitiriyorum.. Saygılarımla....
Video icin cok tesekkur ederim hocam size sorum su olucak kendisine yapilmasini istemedigi bir seyi baskasina yapmamak ile kendisine yapilmasini istedigini baskasina yapmak esit anlamda degerlendirilebilir mi ?
Allah razı olsun
07.01.2024
Uymassa cezayı yer 😂 bir cinayet işlerse müebbet hapisi yatar
Biyolojiden ahlak çıkarabilir. Buna birkaç örnek verilebilir.
Örnek 1 : Akraba evliliği doğurabileceği sonuçlar nedeniyle etik bulunmayabilir. Öte yandan akraba evliliği olmadan da akraba evliliğindeki sonuçlar doğabilir.
Örnek 2 : İçki ortaya çıkarabileceği sonuçlar nedeniyle etik bulunmayabilir. Öte yandan içki içmeyenlerde içki içenlerde ortaya çıkacağı sonuçlar çıkabilir.
Tamamen saçmalamışsin . Bir insan annesiyle sırf dogacaklari çocuk engelli olur diye mi ilişki ye girmiyor? Belki prezervatif kullanacaklar o zaman ahlaklı mi oluyor ? Yıl olmuş 2023 bilimden ahlak çıkartacağınizi saniyosunuz biraz beyninizi kullanin
akraba evliliği sonucu oluşan durumlar neden iyi veya neden kötü olsun veya ben neden buna uyayım söylermisin bana bu tür bir ollguyu hiç bir şekilde temellendiremezsin akraba evliliği sonucu oluşan çocuğun sakat olması neden kötü olduğunu temellendirmen mümkün değil içki sonucu oluşan hastalıklar neden iyi veya neden kötü olsun bir insanın içki sonucu hasta olması neden iyi veya kötü olsun ki veya ben neden buna uyayım bunu hiç bir şekilde temellendiremezsin bilimden ahlak çıkmaz doğa yasaları olgusal önermeleri ifade eder olgusal önermelerden de değer yükleyecek bir önerme oluşturamazsın david hume dan beri gelen mantık yasası gereği böyledir olgusallık içeren bir önerme aksiyolojik olamaz ya teizm ya nihilizm ortası yok
Dogum kontrol hapi diye virsey var cok cahilsin
Ahlak bir toplumun barış içinde yaşayabilmesi için gereklidir. Bilinçli bir kişi din oşsun olmasın ahlaklı olabilir
ahlaklı olsun veya olmasın bu mesele değil neden ahlaklı olmalıyım sorusuna din olmadan cevap verilemez veya neden barış içinde yaşayım barış içinde olmak iyi ama barış iinde olmamak neden kötü veya ben neden buna uyayım buna verilecek bir cevap yoktur
Celal Şengör putlaştırıdı.
Evrimsel ahlaklı ateistlere bir sorum var evrimin amacı nedir soyunu devam ettirebilmek değilmi ve canlılarda soyunu devam ettirebilmek için başka canlıları yerler bu bir besin zinciridir değilmi o zaman size soruyorum ben bilimsel olarak bir hayvan olarak neden başka bir hayvan olan insanı yiyemiyorum bu evrime göre gayet normal bir durum değilmidir o zaman evrimsel ahlaka göre bu gayet normal bir durum değilmidir
@Ali Budak Hep aynı taktik zaten cevap veremediğin argümanı ciddiye almamak.
@Ali Budak Akıl kazanma nın konuyla pek bir alakası yok
Evrimin bir amacı yoktur, evrim doğal bir fenomendir, üreme ile evrimi karıştırmayın. Sürü halinde yaşayan canlılar genellikle aynı sürünün bireylerini yemez, çok aşırı bir açlık söz konusu değilse, çünkü sürüde bir sosyal yapı ve her bireyin veya alt grupların rolleri vardır. Bu hiyerarşi zedelenirse topluluk yaşamını sürdürmekte zorlanabilir. Dolayısıyla herhangi bir dini olmayan sosyal hayvanlarda bile ahlâk denebilecek belirli kurallar dizisi mevcuttur.
@@selcukd9824 toplulugun yasamini surdurmeyi onemsemesi başlı başına bir amaçtır. Cümle daha bitmeden kendini çürütmüş:/
yalnız bir ekleme yapayım, matematiğin tutarlı olup olmadığını bilmiyoruz ve bilemeyiz
ayetler var ayetler
Nobody :
Enis doko : AKSİYOMATİZE
Enis abi👍
Celal ahdjdndmdm
Celal Şengör nabıyo acaba şuan?
Başkasına başkası sana zarar vermediği sürece sende ona zarar verme bemce ahlak budur
Eğer istiyorsa bana zarar ver dese yada karımla ilişkiye gir dese bunun ahlakı kime göre bu dediğiniz çok değişken
@@ulassadece4145 yo bizde zarar ver diyene veririz o zaman bu kadar basit
Peki durum şöyle olursa : güçlü kudretli bir insan düşünün hiç kimse ona zarar veremesin peki böyle bir durumda bu görüş çalışır mı?
"ahlak, emredilen ne olursa olsun iyi olanın
din, iyi ne olursa olsun emredilenin yapılmasını ister
yer yüzünde bir çok din ama tek bir ahlak vardır
"
John Ruskin
İslam ahlakı emreder
@@aysencan8663 hangi ahlakı? (ashlak kültüre zamana göre değişir!
@@nubaskir Allahın doru dediği ahlakı
Ahlaki Platonizm doğruysa bile Ahlak temellendirilmiş olur mu hocam? Objektif Ahlaki yargıların olduğu gösterilmiş olur belki ama, o yargıların hangi yargılar olduğu yine temelsiz kalmaz mı?
İdealar’ın güneşine doğru tırmanmak, uyanmamış kişinin tamamen dünyevi hazzı ile karşılaştırıldığında, ona göre 729 kat daha fazladır. Sofistler için insanın her şeyin ölçüsü olduğunu, genel geçerli doğrular bulunmadığını biliyoruz; bu öznelleştirici, herkesi bağlayıcı genel
geçerli norm ve yasaların mevcut olmadığı anlamına gelen tespitler, toplumsal hayatın bütününe yönelik yıkıcı etkiler yaparken, Platon oku tersine çevirmekte, “mutlak iyi’nin” ve tanrısal olanın
güvenilir, nihai ölçüler ve değerler sunduğunu söylemektedir.
Platon/Devlet
🔥🔥🔥
Not: Yorum çok uzun oldu, UA-cam yüklemedi, bende ikiye böldum; bu birinci kısmı:
8:27 Yanlışsın, zira diyorsun ki "Evet, bu 'kendine yapılmasını istemediğini başkasına da yapma' ilkesini deneyle test edebiliriz ama bu bize sadece o toplum hakkında bilgi verir, ilkenin doğruluğu hakkında değil." Oysaki var olan tüm toplumları incelediğimizde bu ilke doğrudur, bu da bu ilkenin şuan var olan her şeyi açıkladığını, yani bilimsel olarak doğru olduğunu gösterir. Bilim de böyle çalışır. Bir eksik ortaya çıkana ve daha iyi bir açıklama bulunana kadar var olanları doğru bir şekilde açıklayan açıklama mantıken kabul edilir. Yani bu yaptığın maalesef tam bir kıvırma. Ne istiyorsun, evrendeki tüm toplumlar mı gözlensin? Ancak bildiğimiz tüm toplumları gözlemleyebiliriz ve bu ilke de ona, hepsine uyuyor, dolayısıyla gerçekliğimizin bir doğrusudur. Eğer bu ilke evrendeki tüm toplumları gözleyemediğimiz için doğru kabul edilmeyecekse, kütleçekimi de doğru kabul edilemez, zira evrenin her köşesini kontrol etmedik, belki çekimin işlemediği yerlerde vardır ha? Ve kütleçekimi doğru olmayabilecekse hiçbir dini bilimsel mucize de doğru sayılamaz ve din tamamen felsefi bir tartışmaya düşer ve bu tartişmanın cevabı da "bilmiyoruz" olduğu için ne Tanrı fikri, ne de Allah kanıtlanamaz.
Ahlak deneyseldir. Zira, örneğin benim inek ile aramdaki ahlaksal ilişki "Sen bana süt ver, ben de seni besleyeyim."dir. Bunu dil ile basit bir şekilde izah ettik ve deneyle de sabit. Peki aynı şekilde, örneğin Türkiye'deki milyarlarca farklı olay esnasındaki durumlarda meydana gelen milyarlarca farklı ahlaki çıkarımı da aynı şekilde bilimsel bir şekilde ifade edebilir miyiz? Hayır. Fakat bu ikisinin arasındaki tek fark birisinin daha karmaşık olmasıdır. Bakın, sonsuza gitmez, yalnızca daha karmaşıklaşır ve bu da daha karmaşık olanın da kesin olarak izahının mümkün olduğunu gösterir. Yani var olan ahlakın tümü, her bir ayrıntısını bilimsel olarak deneysel bir biçimde de incelemek mümkündür. Ha şuan, yapabiliyor muyuz, hayır fakat üstteki mantıktan yola çıkarak ahlakı deneysel olarak izah etmek de kesinlikle mümkündür.
11:08 Mazosişt örneği vermiş. Öncelikle şunu belirtmeliyim: Evrimsel olarak canlılar mazoşist olmamaya yönelirler. Yani evrim yasasına göre bir canlı mazoşist olmaz, zira kendine zarar vermek her ne düzeyde olursa olsun hayatta kalma şansını düşürür. Dolayısıyla mazoşizm her şeyin kusursuz olması gerekliliğinin bulunmamasındna ötürü bir istisna olarak ortaya çıkar ve doğada daha yüksek oranda elenir zaten. Modern toplumda şartlar değiştiğinden elenme oranı çok daha azdır tabii, genel evrimimiz de bu yüzden yavaşladı ya zaten.
Mazoşist biri "kendine yapılmasını istemediğini başkasına yapma" ilkesi doğrultusunda insanlara zarar verir ve bu da bu ilkenin faydalı olmadığını gösterir, demiş. Öncelikle burada bu ilke işler, fakat faydalı değildir. Peki fayda nedir? Evrimsel yasası gereği fayda hayatta kalmak ve üremek ve bunlara katkı sağlayan(mutlu eden) şeyler vesairedir. Mazoşist birinin işkence eylemleri bu faydalar doğrultusunda zararlıdır çünkü bunlara direkt veya dolaylı olarak engel olur.
Fakat bu ilke veya "Karşındakinin ona yapılmasını istemediği ve yapmadığın zaman sana zarar gelmeyen şeyleri yapma." şeklinde daha iyi dönüştürülebilecek ilke en faydalısıdır çünkü mazoşistler gibi istisnalar evrimsel süreçte eleneceğinden toplumun neredeyse tamamı için bu ilke her zaman faydalıdır. Dolayısıyla ilke hala geçerlidir, herkes kendisine yapılmasını istemeyeceğini yapmaktan geri durur çünkü toplumsal yaşamda bunun çıkarlarına ters düseceği kişinin kendi yaşamını da kötü etkileyeceğini bilir.
Zaten illa bu ilkeye bağlı kalmak zorunda değiliz ve üstte yazdığım gibi ilkeler de söyleyebiliriz, illa ilke söyleyeceksek.
İkincil olarak, ahlakın göreceli olması onu "bilimsel değil" yapmaz. Zira açıklayın hadi, bu durumdaki görecelilik neden bilimselliği yok eder? Edemez çünkü bu görecelilik, "Kişiden kişiye sebepsizce, rastgele biçimde değişir." şeklinde değildir; bu görecelilik, kişiden kişiye genetiksel ve çevresel faktörlerle değişirdir.
Ahlaksal göreceliliğin bilimsel açıklaması şöyledir: Genlerdeki farklılık ve değişmeler, toplumsal veya aile yapısındaki kültürün değişmesi, çevre şartların farklı olması gibi faktörlerden ötürü kişilerin ahlak yapısı da farklılık gösterir. Yine bunu deneysel olarak ispat etmek de tüm bu faktörleri gözlemleyebildiğimiz için mümkündür tabii.
(Bununla ilgili bu yazıyı yazdıktan sonra bulduğum, kaynakları da okunması gereken bir yazı: evrimagaci.org/soru/ahlakin-bilimsel-aciklamasi-nedir-12276#:~:text=Ahlak%20tabii%20ki%20bilimseldir.,toplum%20halinde%20ya%C5%9Fayan%20bir%20t%C3%BCr. Not: Sayfadaki ikinci yorum birincisine cevap veriyor fakat verdiği örnekler hatalı. Zira üstteki adam ahlakın bilimle açıklanabildiğini ve dolayısıyla bilimsel olduğunu direkt açıklamış fakat alttaki arkadaş yavru köpek örneği gibi burada saçma olan örnekler vermiş. Söyle açıklayayım: Bir insanı tamamen izole ve ahlakını tetikleyip geliştirmeyecek hiçbir başka canlıyı görmeyecek biçimde ergenliğe kadar bir adada hapsetsek ve sonra onun yanına o yavru köpeği versek belki yine ona acıyıp öldürmeyebilir. Fakat bunu görünce "Oo, demek ki ahlak bireyselmiş." demek aptallık olur. Zira o adadaki adam "puf" diye var olmadı. O adam milyonlarca yıllık evrimin biriktirdiği gen yapılarının vs. sonucu. Eğer insanlar olarak topluluk halinde yaşamasaydı ne diye ayna nöronlar evrimleşsin ve biz de o yavru köpeği öldürmeyelim? Eğer topluluk halinde yaşamasaydık, çıkarsal bir bağımız; yani toplumsal bir ilişkimiz bulunmayan diğer bitki, hayvan gibi canlılara neden ahlaksal güdüler besleyelim? Yani bu durumda eğer ortada çıkar ilişkisinin kurulduğu, toplumsal bir ilişki yoksa ahlakın evrimleşmesinin hiçbir faydası yoktur, dolayısıyla evrim yasasına göre ahlak ancak çıkarsal, toplumsal ilişkiler sonucu doğabilir. Bu toplumsal ilişki bir köpeğin bize sevgi ihtiyacı doğrultusunda dostluğu, ya da bir bitkinin bizi beslemesi veya ineğin süt vermesi olabilir. Ayna nöronlar gibi yapılar da evrim yasası var olduğu sebeple evrim sonucu bu çıkarsal toplum ilişkileri neticesinde var olmuştur, zira evrim teorisi bunu söyler. Dolayısıyla o yavru köpek örneğindeki olayda, insandaki o empatiyi, ahlakın toplumsal olması iddiasına karşın oradaki olayda toplum olmadığından ötürü açıklayamamamız gibi bir durum söz konusu değildir, zira üstte açıkladığım üzere ancak toplumsal olarak ortaya çıkabilen ahlak insanda elbette ki içselleşir.
O arkadaş ikinci paragrafında ise ahlakın toplumsal olması onu bilimsel yapmaz diyor. Evet, ahlakı bilimsel yapan bilimle açıklanabilmesidir zaten ve yukarıda da bilimsel olarak açıklandı. Ayrıca ineğe tapma örneği vermiş fakat zaten söylediğim gibi, "Toplumsal fayda sağlayan her şey bilimseldir!" diyen oldu mu? Olmadı. Temelde, toplumsal fayda sağladığı için değil, bilimle açıklanabildiği için bilimseldir.
Ayrıca, tanrı inancı bilimseldir çünkü nedir, nasıl inanır, neden inanır vb. gibi sorular yine evrimsel süreç ve psikoloji ile açıklanır; fakat tanrı bilimsel değildir çünkü en başta bir hipotez olarak dahi öne sürülemez zira bu hipotezin yanlışlanma imkanı dahi yoktur ve yanlışlanma imkanı yoksa bilimsel de değildir.)
İkinci kısım:
Yaklaşık son 5 dk içerisinde ise tamamen bu ilkeye istemezsek uymayız, öyleyse bu ilke kenidini nasıl temellendirecek vs. gibi şeyler söylüyor. Öncelikle, her şartta doğru olmayan şey zaten mantıken bir ilke değildir. Öyleyse bu bahsettiğimiz "ilke" de aslında bir ilke değildir. Peki bu ahlakın bilimselliğini etkiler mi? Hayır. Zira bu bahsettiğimiz ilkeden ziyade ahlak, bence "fayda" ilkesine dayanır. Fayda gerçekten de bir ilkedir ve değişmez, zira kimse faydasına olmayan bir şey yapmak istemez. Dikkat edin, yapamaz demiyorum, yapmak istemez diyorum çünkü zaten ahlak yapabilmek veya yapamamak ile ilgili değildir. Ahlak; tanımı gereği eylemin statüsü, yapma isteği durumudur.
Yani benim zararıma olan bir şeyi yapabilmem ahlakın fayda ilkesinin geçersiz olduğu anlamına gelmez, zira ahlak eylemlerin gerçekleşebilmesibile ilgili değil, eylemlerin sınıflandırılması, istenip istenmemesi ile ilgilidir. Öyle olsaydı şayet, ahlaksızlık eylemler var olamazdı. Fakat ahlaksız eylemler var, çünkü ahlak direkt olarak eylemleri değil, eylemlerin zihindeki sınıflandırılış ve istenme durumunu inceler.
Fayda ilkesi doğrultusunda karşımızda karşılıklı çıkar, fayda dengesi belirir. Çıkarlarını korumak için karşı tarafın çıkarlarını bozmazsın, zira toplumsal hayatta karşı tarafın çıkarına ters bir davranışta bulunmak, kendi çıkarlarına da terstir. Çünkü örneğin bunu yaparsanız, diğer insanlar sizin onların da çıkarlarını engelleyeceğinizi düşünür ve sizinle toplumsal bağını keser ve siz de toplumsla hayat içerisinde zor durumda kalırsınız vb. sebepler vardır. Ahlak da toplumsal hayatın varlığı sayesinde ortaya çıktığına göre, toplum yoksa, yalnız birey varsa ahlak da olmayacağına göre bunlar doğrudur(Not: Yalnız birey varsa ahlak neden yoktur yukarıda anlattım.).
FAKAT, tüm bu ilke mevzusu baştan aşağı zaten yanlıştır, bu yüzden üstte benim yazdığım yazı ve Enis Doko'nun iddiaları da yanlıştır, zira gereksizdir ve temelsizdir.
ÇÜNKÜ, "Bir şey bilimle açıklanabiliyorsa bilimseldir." lafı, bilimin tanımı gereği doğrudur. Ahlakın bilimle nasıl açıklandığını paragraflarca anlattım. Dolayısıyla ahlak bu tarz ilkesel temellendirmelere bu bağlamda gerek duymadan zaten bilimseldir. Ve, sanırsam bilimle açıklanamayan şeyler yalnızca tanrı ve sonsuzluktur. Tanrı inancı ise bilimle açıklanabilir, nedenini anlattım.
Ahlak ve fayda ilkesi demişsin anlamadığım konu burasıki mesela benim elimde bir güç olsa ve dünyani kendimle beraber yok etmek istesem kendi zararinada olsa bence doğru bir şey yapıyorum bunun ahlaksız olduğunu nasıl delillendire biliriz temelendiririz toplumlara göre ama toplumların bu yaptiğin bu düşüncenin doğru diyil demesi benim fikrimin doğru olmadiğinin kanıtı değil🙄
@@feridferecov3737 Doğru ve yanlış yoktur zaten. Tamamen insanı nzihnini nicindeki kavramlardır, dışında olduğunu da kimse gösteremez. Dolayısıyla ahlakını temellendirmenin tek yolu toplumsal evrimdir, esasen bir şey dayanmaz yani. Rüzgarın esmesi ile ahlak aynı şeydir misal. Yani iksii de doğaya göre şekillenmiş, evrilmiş oluşumlardır, yapılardır. Sandığımız gibi bir ahlak yoktur.
@@by_ford Abicim anlamadigim nokta şu ki dogru ve yanlıiş yoksa insan zihnnin mahsulu ise ben dünyanin patlatacağim kendimle beraber bunun kimse yanlişlamasida doğru degil evet anlatdigin gibi insan nesline faydasi olamadigi icin kimse yanlislaya bilir ama buda dogru degil Yani birinci cümlen işi hall ediyor zaten dogru ve yanliş mutlak anlamda yoktur demek bence bu iş felsefeye geçiyor dogruluk varmidir yoksa yokmudur
@@by_ford "Ben neden bu evrimle gelen ahlaki kurallara uymak zorundayım" zorunda degilim yani kotu bir sey degil ama uymasam neslimi devam etdiremicigem tamam da diyelim ki ben evrimle gelen ahlaki kurallara uymak istemiyorum insanlari katl etmek istiyorum bunun yanlis bir sey oldugunu kimse bana kanitlayamaz
@@by_ford Canlıların yaşama isteğinin neden ahlaki olsun abicim?
Ya hocam sana o eleştiriyi getiren putseverleri boşversene. Onların odun kafasına göre Celal Şengörün her dediği doğru ve tartışmaya kapalı. Onun için çok ipleme bence hocam salla gitsin. Doğru yoldasınız Allah ayırmasın inşAllah.