Τρυγόνα μ' τρυγόνα μ' (στιχοι+απόδοση)

Ένα υπέροχο Ποντιακό άσμα !
Tώρα όσον αφορά το νόημα των στίχων του ρεφραίν το οποίο μαρκάραμε και με αστεράκι(**).
Το «τέρεν μάνα πως χορεύω» είναι εύκολο ως προς την απόδοση στα νεο-ελληνικά: κοίτα μάνα πως χορεύω, όσον αφορά το άλλο μισό του πρώτου δεκαπεντασύλλαβου, η λέξη «αντζίν» (Ανατολικός Πόντος) προέρχεται από το μεσαιωνικό "αντζίον" που κατά τον κύριο Χατζιδάκη Γεώργιο προέρχεται από τη λέξη "αντικνήμιον", ενώ το "γαντζίν"(Δυτικός Πόντος) από την λέξη "γάμπα". Στην Ποντιακή η λέξη αυτή περιγράφει την άνω του αστραγάλου και κάτω του γονάτου περιοχή, κοινώς την κνήμη. Η φράση "αν' κι παίρω " μπορεί υποκειμενικά να αποδοθεί κατά γράμμα ως "άνω δεν παίρνω-δεν σηκώνω" για να δηλώσει ο αφηγητής πως χορεύει "μερακλία" όπως λέμε και οι Πόντιοι. Ωστόσο η φράση αυτή είναι μεταφορική και δηλώνει το παραπάνω, τον χορό με μεράκι.
Στον επόμενο δεκαπεντασύλλαβο στίχο παρατηρούμε μια σπάνια ως προς τα μουσικά άσματα λέξη, το ρήμα «κατατρυπαίνω», με την λογική ο οποιοσδήποτε μπορεί να φανταστεί χάρη στην ελληνική προέλευση της λέξης πως σημαίνει τρυπάω υπερβολικά. Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος αναφέρει πως το ρήμα «κατατρυπαίνω» (Σάντα, Χαλδία) προέρχεται από το μεσαιωνικό ρήμα «κατατρυπώ» και το αποδίδει στην νέο-ελληνική ως «ανοίγω πολλές τρύπες σε κάποιο πράγμα» δίνοντας το χαρακτηριστικό παράδειγμα «Κατατρυπαίνω το πανίν». Ακόμα, στο δεύτερο μισό του δεύτερου δεκαπεντασυλλάβου παρατηρούμε την φράση «τη σκύλ’ τον γιόν». Για τους Ποντιόφωνους είναι μια συνηθισμένη προσβολή (υβριστική έκφραση), σημαίνει «της σκύλας το παιδί-ο γιός» και συναντάται και ως «τσούνας/σκύλ’ κουτάβ’»= «σκύλας/ου κουτάβι». Τη σκύλ’ τον γιόν ‘κι παίρω λοιπόν θα μπορούσε να αποδοθεί όπως στο παραπάνω βίντεο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο τραγούδι δισκογραφικά έχει παρουσιαστεί με στίχους του Χρήστου Αντωνιάδη σε μουσική εκτέλεση από τους: Γιώργο Στεφανίδη τραγούδι, Κώστα Σιαμίδη λύρα, Ιωάννη Πολυχρονίδη νταούλι, με τίτλο «Το Καρδόπο μ’ Εχάραξες». Αλλά και στον δίσκο «Τραπεζουντέτ’κα» σε μουσική εκτέλεση από τους: Γωγωπούλ’ (Κωνσταντίνος Πετρίδης) στη λύρα και Χαραλαμπίδης στο τραγούδι με τίτλο "τρυγόνα μ' τρυγόνα μ'".
Η συγκεκριμένη εκτέλεση είναι από τη δισκογραφική δουλειά του Μιχάλη Καλιοντζίδη "Μουσική Αναδρομή Στην Ποντιακή Παράδοση" όπου λύρα παίζει ο ίδιος, στο τραγούδι είναι η Γκόλφω Τσακαλίδου και στο νταούλι ο Λευτέρης Παύλου.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Στίχοι: (ΠΡΟΣΟΧΗ, η Ποντιακή διάλεκτος περιέχει πολλές μεταφορές, εκφράσεις, λέξεις και φράσεις που δεν μπορούν να αποδοθούν μονολεκτικά και άμεσα στα νέα-ελληνικά, προσπαθούμε να επιτυγχάνουμε την καλύτερη δυνατή απόδοση των στίχων στην νεο-ελληνική, τα σχόλια και οι γνώσεις σας μας βοηθάνε να έχουμε μια πιο σφαιρική άποψη και ενδεχομένως πιο σωστή, είναι πάντα ευπρόσδεκτα.)
Αδά σον κόσμον αγαπώ τρυγόνα μ’ τρυγόνα μ’
έναν Θεόν κι εσένα οφ-οφ-οφ αμάν,
αν θέλτ’ς δέβα ‘σον ανοιχτήν τρυγόνα μ’ τρυγόνα μ’
και ρώτα για τ’ εμένα οφ-οφ-οφ αμάν.
Τέρεν μάνα πως χορεύω και τ' αντζόπα μ' αν’ 'κι παίρω,
και την γην κατατρυπαίνω και τη σκύλ' τον γιόν 'κι παίρω.
Εσύ τη τσούνας το κουτάβ' τρυγόνα μ' τρυγόνα μ'
έκαψες το καρδόπο μ' οφ-οφ-οφ αμάν,
έκαψες κ' ετυράντσες με τρυγόνα μ' τρυγόνα μ'
σύρον κ' έπαρ' το ψυόπο μ' οφ-οφ-οφ αμάν.
Τέρεν μάνα πως χορεύω και τ' αντζόπα μ' αν’ 'κι παίρω,
και την γην κατατρυπαίνω και τη σκύλ' τον γιόν 'κι παίρω.
Μιαν να έλεες αρνί μ' τρυγόνα μ' τρυγόνα μ'
πουλόπο μ' αγαπώ 'σε οφ-οφ-οφ αμάν,
εικόνισμαν θ' εποίνα σε τρυγόνα μ' τρυγόνα μ'
γιαβρί μ' να προσκυνώ σε οφ-οφ-οφ αμάν.
Τέρεν μάνα πως χορεύω και τ' αντζόπα μ' αν’ 'κι παίρω,
και την γην κατατρυπαίνω και τη σκύλ' τον γιόν 'κι παίρω
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
/|.:"[{ Π Ο Ν Τ Ι Α Κ Ο Y O U T U B E }]":.|\
/|.:"[{ P O N T I C Y O U T U B E }]":.|\
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το βίντεο δεν προορίζεται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.
Το ακουστικό περιεχόμενο δεν ανήκει σε εμένα, δεν αποκομίζω και δεν επιθυμώ κανένα κέρδος από αυτό το βίντεο.
Δεν είμαι κύριος πνευματικών δικαιωμάτων των φωτογραφιών, οι περισσότερες είναι από το διαδίκτυο.
Το παρόν βίντεο αναρτάται καθαρά για ψυχαγωγικούς λόγους των επισκεπτών της παρούσας ιστοσελίδας.

[@ΣοφίαΓρηγοριάδου-σ3ο]

Πολύ ωραία η εκτέλεση του τραγουδιού. Και το βίντεο γενικά υπέροχο.

[@user-xb3gy1gp2n]

Λελεβω σε! 😘

[@sorin-valentinmocanu4040]

Που μπορώ να βρω οι νότες του αυτού το τραγουδι στη η ποντιακή λύρα; συγγνώμη για τα Ελληνικά μου

[@pontian.youtube]

Καλησπέρα, δυστυχώς δεν γνωρίζω !

[@zyzz_bro]

Είμαι πρώτη προβολή

[@zyzz_bro]

@@kostaspiltikidis ευχαριστώ