Homo naledi: pochówki, sztuka, rytuały i... podróż w kosmos | Nasi przodkowie #12

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 28 гру 2023
  • Od kiedy w 2013 r. Lee Berger zobaczył pierwsze skamieniałości Homo naledi wydobyte z trudno dostępnych części Jaskini Wschodzącej Gwiazdy w RPA, słowo „pochówek” chodziło mu po głowie, ale w pracach naukowych albo go unikał, albo opatrywał wielkim znakiem zapytania. Oficjalny termin, którego używali odkrywcy tego dziwacznego hominida, brzmiał: „celowe pozbywanie się zwłok”. Do niedawna. Na początku czerwca w trzech złożonych do recenzji w czasopiśmie „ELife” artykułach Berger i współpracownicy napisali już o „dowodach na rozmyśle pochówki”. A także pokazali domniemane przejawy sztuki Homo naledi oraz wykonany przez niego artefakt. Jeszcze dalej w interpretacjach nowych znalezisk poszli twórcy filmu dokumentalnego "Jaskinia Kości" stworzonego przez Netfliksa.
    Jeśli Lee Berger ma rację, będziemy musieli zadać kilka kłopotliwych pytań o naszą ewolucję. Ale na razie kłopotliwe pytania padają raczej pod jego adresem.
    Scenariusz i prezentacja: Łukasz Kwiatek
    Kamera, ilustracje i montaż: Piotr Urbańczyk
    W montażu wykorzystano zapowiedź dokumentu "Nieznane oblicza planety: Jaskinia kości" Netfliksa.
    Pozostałe filmy z serii "Nasi przodkowie": • Nasi przodkowie
    Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540 200,00 zł, całkowita wartość zadania 600 200 zł.
  • Наука та технологія

КОМЕНТАРІ • 59

  • @Marta_Less
    @Marta_Less 5 місяців тому +29

    Fascynujące historie.
    Każdy odcinek zbyt krótki.
    Można powiedzieć, że im więcej odkryć, tym więcej niewiadomych.
    A mogło być tak prosto: ogród, Para, ciekawa świata Kobieta, jabłko.
    Lubimy komlikować sobie życie.
    Nowych odkryć i równie interesujących programów, a także dużo zdrowia, pokoju i spokoju życzę nam wszystkim w 2024 r.
    🖐

    • @CercaDelBosque
      @CercaDelBosque 3 місяці тому +2

      Uwielbiam się czepiać, także poprawię. Nikt w biblii nie mówił o jabłku, jest to owoc poznania dobra i zła. Bliżej nie ustalony :) Pozdrawiam.

    • @Marta_Less
      @Marta_Less 3 місяці тому +1

      @@CercaDelBosque
      nie ma sprawy, ale może to być również jabko, jedno z najstarszych "oswojonych" drzew owocowych.

  • @katg-ka645
    @katg-ka645 5 місяців тому +18

    Niestety 99% osób wyświetlających film na netflix nie będzie świadoma tych wątpliwości. Tak rodzi się pseudonauka i teorie spiskowe

    • @user-sm3gl1ou8y
      @user-sm3gl1ou8y 2 місяці тому

      We mnie ten film wzbudził TYLKO wątpliwości

  • @annabien2517
    @annabien2517 5 місяців тому +17

    Fajnie, że znów Pana widzimy 😊

  • @grzegorzlegut2954
    @grzegorzlegut2954 5 місяців тому +10

    Dobra oprawa wizualna tematu i interesująca narracja.
    Udana seria p. Kwiatka.

  • @grzegorzciechanowski4803
    @grzegorzciechanowski4803 5 місяців тому +18

    Myślałem że się nie doczekam. Czy dałoby radę częściej tą serię?

  • @iwangrozny2835
    @iwangrozny2835 5 місяців тому +7

    Cudowna seria. Wspaniały wykład. Zawsze łapkę w górę w ciemno na początku oglądania.

  • @krzysztofborek7023
    @krzysztofborek7023 5 місяців тому +14

    Akurat wczoraj odświeżyłem sobie wszystkie poprzednie odcinki 😁 Idealnie 😊

  • @dariuszp.3240
    @dariuszp.3240 5 місяців тому +1

    Panie Łukaszu, wszelkich pomyślności, owoców z pracy, ciekawych lektur, w całym 2024 roku!
    Dziękuję Panu i pana pomocnikom za tę serię - jest kapitalna! Mam nadzieję, że tematów w zanadrzu ma pan jeszcze ocean.

  • @Podli87
    @Podli87 5 місяців тому +8

    Dziękuję za całą serie w Pana wydaniu. Kompletnie się tym nie interesowałem, a horyzonty po każdym odcinku ssssoąą szerokie;]

    • @Zmiana_Pogody
      @Zmiana_Pogody 5 місяців тому

      ja bardzo dziękuję, bo bardzo się tym tematem interesuję :)

  • @joannakusak6498
    @joannakusak6498 4 місяці тому +3

    Czyli komuś wywaliło ego w kosmos ;) film na Netflixie obejrzę z ciekawości ale cieszę się że wcześniej mogłam posłuchać rozsądnego głosu tutaj na kanale :)

  • @didonet5
    @didonet5 5 місяців тому +2

    Jest Pan wspaniałym twórcą. Wyjątkowa seria, szkoda tylko że taka krótka.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 5 місяців тому +3

    Niesamowicie ciekawe, nasza historia jest zaplątana i przez to jeszcze bardziej fascynująca. Przypomina grę w klasy po omacku. Czekam na Pana film, Panie Łukaszu o kreteńskich odkryciach dr Gierlińskiego, wprawdzie już kiedyś mówił Pan o tym z użyciem pojęcia konwergencji, jednakże czas mija i czasem odsłania kolejne karty naszej historii. Uwielbiam❤

  • @annas2828
    @annas2828 5 місяців тому +3

    Oglądałam ten film, faktycznie chwyta za serce...

  • @pawegorka8589
    @pawegorka8589 5 місяців тому +6

    Dzień dobry

  • @piotrsodzinka1222
    @piotrsodzinka1222 4 місяці тому +2

    dzięki, właśnie obejrzałem na netflixie i trafiłem ten materiał . Dobry algorytm ma google....
    Jednakże, chciałem zauważyć że gdyby nie ostatnie parę zdań, to podchodziłbym do tego odcinka sceptyczniej. Może warto takie zdania wypowiadać na początku?

  • @zbyszekniziurski3460
    @zbyszekniziurski3460 4 місяці тому +1

    Bardzo lubię pana podkasty 😀

  • @chlodnia
    @chlodnia 5 місяців тому +3

    Pan jest wschodzaca gwiazda. Pozdrawiam

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik1314 5 місяців тому +5

    Thanks! Dzięki! Jednego nie rozumiem. Dlaczego Copernicus (UJ) nie wysłał jeszcze naukowej ekipy do "Jaskini Wschodzącej Gwiazdy w RPA" ?

    • @Klasyczny_Introwertyk
      @Klasyczny_Introwertyk 5 місяців тому

      Bo to Polska

    • @paweltluscik1314
      @paweltluscik1314 5 місяців тому

      @@Klasyczny_IntrowertykW dzisiejszych czasach wynająć jacht i powtórzyć "na żywo" wyprawę Ch. Darwina na koniec Świata... kto wie... kto wie

    • @CopernicusCenter
      @CopernicusCenter  5 місяців тому +4

      gdybyśmy tam zeszli, to byśmy nigdy nie wyszli. i potem jacyś paleoantropolodzy przyszłości kłóciliby się latami o to, co się właściwie stało /ŁK

    • @niedobry8002
      @niedobry8002 5 місяців тому +1

      ​@@CopernicusCenterJuz to widze hihi: "...Nie mamy wystarczajacych dowodow ani badan zeby potwierdzic teorie jakoby to byli starozytni badacze, znalezione przy nich narzedzia uwazamy takze za zbyt prymitywne azeby zaliczyc je do instrumentow naukowych tamtych czasow..." XD😂

  • @robertdon920
    @robertdon920 4 місяці тому +1

    Klasa sama w sobie. Super.

  • @rafaukomski6184
    @rafaukomski6184 5 місяців тому +2

    Wspaniały program oglądam od początku całą serię i czekam z niecierpliwością na kolejny odcinek. Pozdrawiam i życzę wszystkiego najlepszego w Nowym Roku.

  • @pawelhuczewski2772
    @pawelhuczewski2772 3 місяці тому +1

    No wreszcie jakiś normalny kanał . Wiedza podana w strawny sposób , zamiast jakiś teorii spiskowych o sensacyjnych tytułach .

  • @waliza001
    @waliza001 3 дні тому

    moja ulubiona seria.

  • @hshanoo
    @hshanoo 5 місяців тому +3

    Super ciekawe.

  • @marekgugu2676
    @marekgugu2676 4 місяці тому +1

    No w końcu 🤩 dzięki 👍🏻👍🏻

  • @eugeniuszosipczuk3152
    @eugeniuszosipczuk3152 5 місяців тому +2

    Bardzo dzięki!

  • @asiakowalska9935
    @asiakowalska9935 4 місяці тому +1

    To pierwsze w dlugiej i skomplikowanej historii ludzkiej ewolucji ,miejsce skladania wspolplemiencow bogom. Jak wiadomo istota ludzka lubi wierzyc w cos czego nie ma i zabijac innych w imie tego czegos, homo naledi tez mogl juz wierzyc . Skoro jedna z teorii mowi,ze mogly to byc pochowki to rownie dobrze mogly byc to zabojstwa zwane szumnie skladaniem ofiar w imie boga. Myslenie symboliczne rowna sie powstaniem religii co jest w sumie dowodem na to,ze bog jest wymyslem ludzkosci.

  • @EwaSkulska
    @EwaSkulska 5 місяців тому +3

    brawo

  • @Orzeszekk
    @Orzeszekk Місяць тому

    Pan kwiatek wytrenował taka dykcję i mowe że mógłby po prostu czytać na głos książki na UA-cam jako lektor i też by ludzie oglądali 😁

  • @mateuszwlodarczyk1929
    @mateuszwlodarczyk1929 5 місяців тому +3

    OK, ale czy są jakieś potwierdzone, intencjonalne pochówki neandertalskie? Bo ten wspomniany przez pana Kwiatka zdaje się nie jest pewny.

    • @CopernicusCenter
      @CopernicusCenter  5 місяців тому +7

      oczywiście są, ale późniejsze niż Sima de los Huesos. Najsłynniejsze to pewnie Starzec z La Chapelle czy szczątki z Szanidar - nie ma wątpliwości, że to były pochówki. /ŁK

    • @mateuszwlodarczyk1929
      @mateuszwlodarczyk1929 5 місяців тому +4

      hej! dzięki za odpowiedź. Pozdrowienia serdeczne@@CopernicusCenter

  • @kazimierzmandragon4717
    @kazimierzmandragon4717 5 місяців тому +5

    to pyszne musiał schudnąć 20 kg, a pochówek w obudowie z gipsu dało się wyciągnąć.
    zespół Bergera, to jakaś choroba?

  • @over-kill8778
    @over-kill8778 5 місяців тому +3

    #12

  • @zarkadiusz123
    @zarkadiusz123 3 місяці тому

    Berger to itd.

  • @zygmuntwasiak3797
    @zygmuntwasiak3797 3 місяці тому

    Zrzuć waść ze 20 kg i wciśnij się tam po ciemku. Poczuj klimat naledi i uszanuj czyjąś ciężką pracę 🤭

  • @TOMASHEK
    @TOMASHEK 5 місяців тому +2

    Nie no, mój obwód logiczny protestuje!...!
    Skoro ledwo się mógł przecisnąć do jaskini jeden człowiek, to jak wydobyto z jaskini cały pochówek zalany gipsem, w którym było kilka osobników...?!...
    ?...

    • @CopernicusCenter
      @CopernicusCenter  5 місяців тому +2

      Po tym, jak tkanki miękkie się rozłożą, kości opadają na dno - zajmują więc mniejszą objętość niż ciało żywego człowieka. Ale wydobycie ich z jaskini i tak było bardzo skomplikowane - cała ta bryła pokryta gipsem zdaje się została przedzielona na dwie części, ale tak, by nie ingerować w skamieniałości. Ślady innych osobników to z kolei pojedyncze kości. /ŁK

    • @TOMASHEK
      @TOMASHEK 5 місяців тому

      @@CopernicusCenter Bardzo dziękuję za wyjaśnienie!
      😊 Uwielbiam te tematy i Wasz kanał!...

    • @paweltluscik1314
      @paweltluscik1314 5 місяців тому +1

      Jaskinię Wschodzącej Gwiazdy w RPA i miejsca pochówku w Jaskini można zobaczyć na wielu filmach w Internecie. To prawda, że robią niesamowite wrażenie te wąskie szczeliny i próby przeciskania się przez nie ludzi. Sama Jaskinia wydaje się jednak olbrzymia.

  • @jezuschrystus.onlycash
    @jezuschrystus.onlycash 5 місяців тому +6

    Kiedy człekokształtne odkryły że z brania bajek na serio można nieźle żyć?
    Innymi słowy:
    kiedy pierwszy naiwny spotkał pierwszego cwaniaka?

    • @adamkluska356
      @adamkluska356 5 місяців тому +1

      To już szmpansy praktykują - dzięki temu ktoś jest przywódcą a ktoś wszystkich obsługuje

    • @michabuczkowski3130
      @michabuczkowski3130 5 місяців тому

      ​@@adamkluska356Już? Sugerujesz, że szympansy nie są współczesne sapiensom tylko są starsze?

    • @adamkluska356
      @adamkluska356 5 місяців тому

      @@michabuczkowski3130 są starsze

    • @Zmiana_Pogody
      @Zmiana_Pogody 5 місяців тому

      @@michabuczkowski3130 człowiek to młody gatunek przecież, jakieś 300.000 lat max

    • @Damio22yt
      @Damio22yt 5 місяців тому

      ​@@Zmiana_Pogody Szczątki z Dżabal Ighud mają 315.000 lat

  • @engradd
    @engradd 5 місяців тому +2

    Ladnie to tak strofowac odkrywce?

    • @Zmiana_Pogody
      @Zmiana_Pogody 5 місяців тому

      jeszcze bardziej powinien go strofować! przecież ten facet już po prostu się odkleja i gwiazdorzy! 🤦‍♀️ władza / sława niestety psuje, dotyczy to też naukowców, profesorów, celebrytów, mnie i każdego innego człowieka. jest nawet takie zjawisko psychologiczne, taki specyficzny dysonans poznawczy, w który wpadają wysokiej klasy specjaliści, np. profesorzy, jeśli nie mają w swoim otoczeniu nikogo, kto nie powie im od czasu do czasu, że król jest nagi (nie pamiętam teraz nazwy, ale jak znajdę, to dodam)

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik1314 5 місяців тому +3

    Thanks! Dzięki! Jednego nie rozumiem. Dlaczego Copernicus (UJ) nie wysłał jeszcze naukowej ekipy do "Jaskini Wschodzącej Gwiazdy w RPA" ?