Hoe lees ik een stamboom of cladogram?

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 9 бер 2018
  • Cladogrammen lijken lastiger dan ze zijn. Als je kijkt naar de opgave aan het einde, zie je dat de kikker en de mens een gemeenschappelijke voorouder hebben op punt X en de kikker en de vis op punt Y. X is dichter bij nu dan Y (of Y is langer geleden dan X) en dus is de kikker nauwer verwant met ons dan de vis!
    Wil je meer oefenen dan is dit een goede link! goo.gl/5kL1NT
    Bron van het plaatje is goo.gl/LU7Uxj
    Veel succes!

КОМЕНТАРІ • 37

  • @Morgan.smolderen
    @Morgan.smolderen 3 роки тому +11

    strijder zelfs in 2021

  • @vincentsuiker7386
    @vincentsuiker7386 5 років тому +10

    Het is verwantschap😅

  • @sawantjasai688
    @sawantjasai688 4 роки тому +12

    uiteindelijk is deze man de enige die het echt begrijpt

  • @ianheymans2703
    @ianheymans2703 3 роки тому +1

    omg thank youuuuuuuuuuu

  • @fem6673
    @fem6673 Рік тому +1

    leraren gaan er altijd vanuit dat dit voor zichzelf spreekt, vwo 6 en eerlijkgezegd snapte ik het nog steeds niet volledig

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  Рік тому

      Fem, goed dat je aankaart. Waar ligt voor jou de moeilijkheid? Wat kan je wel en wat niet meer volgen? Ik help je graag!

  • @vincentsuiker7386
    @vincentsuiker7386 5 років тому +8

    Dus het is niet met een d maar een t

  • @justinmohally366
    @justinmohally366 4 роки тому +3

    Shush

  • @jorn1467
    @jorn1467 4 місяці тому

    held

  • @birgitbrinksma5477
    @birgitbrinksma5477 3 роки тому +1

    als je naar de cladogram van de oefenopgave kijkt, zijn de mens, muis, hagedis en kikker dan één clade, omdat ze dezelfde gemeenschappelijke voorouder hebben? en zijn ze alle vijf samen ook één clade, om dezelfde reden?

    • @birgitbrinksma5477
      @birgitbrinksma5477 3 роки тому +1

      Of bestaat een clade uit slechts twee soorten (dus de clades: 1.mens en rat, 2. rat en hagedis, 3. hagedis en kikker, 4.kikker en vis.
      Dit denk ik niet want dan zou je stellen dat bijv mens en kikker geen gemeenschappelijke voorouders hebben. Maar die hebben ze we (toch?)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 роки тому +2

      @@birgitbrinksma5477 wat een goede vragen! "A clade is a grouping that includes a common ancestor and all the descendants (living and extinct) of that ancestor." zegt de definitie volgens Berkeley. Zeer handige bron: evolution.berkeley.edu/evolibrary/search/imagedetail.php?id=260&topic_id=&keywords
      Volgens mij is dus je eerste vraag juist. Je kan je Clade dus beginnen met voorouder x en dan is de hele clade mens, muis, hagedis en kikker + X, maar die clade hoort weer in een grotere groep Clade Y, die dus de hele Clade X is MET de vis en voorouder Y erbij.
      Als we dat dan weten, vind ik het leuk om te zeggen dat de groep vogels, dus biologisch evolutionair helemaal geen goede groep is, omdat het geen clade is. De dino's horen echt bij die clade. Hele punt dat die niet meer leven laat ik dan wel even buiten beschouwing.
      Zoals je merkt vind ik dit een erg leuk onderdeel en ben ik dit pas goed gaan snappen toen ik het zelf moest gaan uitleggen en niet toen ik studeerde!
      Succes ermee! Meer vragen? Ik beantwoord ze altijd!

  • @marnix9779
    @marnix9779 2 роки тому +1

    wacht de kruispunten waar zo'n stipje staan staat voor een gemeenschappelijke voorouder de hele tijd, gaat dat dan bij elke over dezelfde (is dat dan de hagedis?)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  2 роки тому +2

      Dag Marnix! De stippen zijn zeker gemeenschappelijke voorouders, maar het is lastig te zeggen wat het nu waren. Als we kijken naar de linker stamboom, dan is de bovenste stip de gemeenschappelijke voorouder van alle vier de organismen. Het is geen hagedis geweest, want daarmee zit je al in de ‘afslag’ of netter gezegd clade van de hagedis. Het is dus iets geweest wat zich in de tijd heeft aangepast tot verschillende organismen. We kunnen dus alleen maar zeggen dat het de gemeenschappelijke voorouder van deze vier organismen is geweest.

    • @marnix9779
      @marnix9779 2 роки тому +2

      @@MarkKoren ahh oké duidelijk 👍🏼. 4 jaar oude video en je reageert binnen 2 uur, je bent echt een strijder man

  • @daphne1979
    @daphne1979 3 роки тому +2

    Maar als je nu zegt: met wie is de krokodil meer verwant, de hagedis of de vogel? wat is dan het antwoord?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 роки тому +1

      de (vertikale) lijn van 'nu' naar het punt waar de meest recente gemeenschappelijke voorouder is, is bij het kruispunt tussen hagedis en krok een stuk langer dan die van kruispunt krok en vogel. Dus een krok is sterker verwant met vogels dan met hagedissen! ( en dat is ook in hun dna te zien!)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 роки тому +1

      check in de beschrijving onder de video de link naar oefenopgaven met antwoorden en uitleg! Die helpen echt!

    • @daphne1979
      @daphne1979 3 роки тому +1

      @@MarkKoren Dus de gemeenschappelijke voorouder van de hagedis en de krokodil is vanaf bovenaf gezien het tweede puntje?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 роки тому

      @@daphne1979 nee, eentje naar boven! Waar de lijn van de hagedis de rechte raakt. Dus het eerste puntje van boven gezien. Je kan het denk ik beter zien in de rechter cladogram. De groep organismen splitsen zich in hagedissen en de rest. Die splitsing is de meest recente voorouder van hagedis en krok!

  • @LauBroeksema
    @LauBroeksema 4 роки тому +2

    Is dus de bovenkant van het cladogram dus verder in de tijd dan de onderkant

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  4 роки тому +1

      Laurence, Ja! Correct. De onderkant vh cladogram zou je als 'nu' kunnen zien, en hoe verder naar boven des te verder je terug gaat in de tijd.

  • @impressivebat8096
    @impressivebat8096 15 годин тому

    Even een vraag waaruit blijkt dat ik het niet begrepen heb.. Kan je ook hagedissen en dinosaurus on het diagram omdraaien? Of was het puur toeval dat de vogel en de hagedis al dichter bij elkaar stonden en meer verwant zijn aan elkaar dan vogels en hagedissen?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  15 годин тому

      @@impressivebat8096 je kan alleen dingen omdraaien zoals je die in het rechter figuur zou kunnen laten draaien. Dino’s en vogels zijn het meest verwant aan elkaar. Samen zijn ze weer het meest verwand aan kroks en daarna hagedissen. Die verwantschap kan je dus niet omdraaien.

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  15 годин тому

      @@impressivebat8096 kijk anders nog even naar het deel van de video waarin ik de rechterkant uitleg. Of maakt dit het duidelijk? Laat maar even weten!

  • @welkom1234
    @welkom1234 Рік тому +1

    wat si het verschil tussen clade en stamboom?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  Рік тому

      Ik zou zeggen dat een clade een ‘tak’ met ‘zijtakken’ in een stamboom is. Stamboom zelf wordt eigenlijk niet gebruikt door biologen maar het woord cladogram wel. Het is echter zo ingeburgerd dat velen het nog wel een fijn woord vinden om te gebruiken, mijzelf incluis.

  • @vid0302
    @vid0302 5 років тому +2

    Heel saai verhaal wel

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 років тому +3

      Vind je? Het is meer een truukje hoe je goed een stamboom afleest. Het komt regelmatig terug op het CE!

    • @vid0302
      @vid0302 5 років тому +2

      @@MarkKoren kwam dit jaar helaas niet voor op het VWO...

    • @vid0302
      @vid0302 5 років тому +2

      @@MarkKoren Als je me uitleg had gegeven over het kruizen van varkens had je me enorm geholpen vandaag.

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 років тому +4

      @@vid0302 goed punt. Ik weet helaas niet alles! 😉

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 років тому +6

      @@vid0302 maar ging het wel goed ondanks dat?