Wybaczcie za pogłos - wypadek przy pracy ;) Errata: 4.06 nazwałem ząb kością a nie są to te same struktury; 12.39 - w 1996 roku po raz pierwszy uzyskano materiał genetyczny Neandertalczyków, genom został odczytany później (błędnie sformułowałem sobie notatkę odnośnie tego faktu).
Jestem historykiem, ale twoje filmy obudziły we mnie moją dawną miłość do historii naturalnej, którą byłem zafascynowany jako dzieciak. Inne dzieciaki czytały bajki na dobranoc, a ja spałem z encyklopedią i książką o dinozaurach pod poduszką.
Super, że obaliłeś tak wiele mitów na temat Neandertalczyków w jednym filmie! Ciemna skóra i nadmierne owłosienie - tak zawsze ich sobie wyobrażałem. No ale już nie. Dzięki za kolejny świetny materiał! :))
O takie materiały mi chodziło kiedy parę miesięcy temu pisałem komentarz o tym, żebyś gonił naukowy bełkot i astrofazę jeśli chodzi o długość materiałów, poziom już wtedy był świetny i taki pozostał. Dzięki!
Jestem dużym kibicem kanału Krzysztofa jednak do astrofazy i naukowego bełkotu brakuje bardzo, bardzo, bardzo dużo. Filmy NaukowoTV przypominają mniej więcej scifuna z roku 2012. Na pewno z czasem Krzysztof się wyrobi, jak każdy. Na początku astrofaza opowiadał żarty z ubikacji a teraz kręci filmy dokumentalne :)
bardzo lubie Astrofaze, Scifuna, Naukologa i Naukowy Belkot. Uwazam, ze kazdy prezenter ma prawo byc soba. Niech sobie Piotrek gestykuluje ile chce, ja i tak najczesciej go slucham. Jesli nie skupiacie sie na tym, co sie do was mowi a nacisk kladziecie na to jak to sie odbywa, to sadze ze nieco mylicie programy. Dzieki i chwala im za t,o ze oni to dla nas robia. Naukowo TV tez gestykuluje, dziwnie wymawia literke R, ale to, czego sie od niego mozna dowiediec, to rewelacja. Nieprawda?
To, że narzędzia Neandertalczyka były bardziej toporne nie oznacza, iż ów człowiek był mniej inteligentny! Polując na słonia potrzebujemy większej "armaty" aniżeli na zająca... Dlatego też groty i trzony włóczni były zdecydowanie masywniejsze niż w przypadku tych u HS. Co do samej intencjonalności (świadomości) - możemy określić rozmiar mózgu HN (większy niż u HS), ale nie możemy naukowo stwierdzić jak ten konkretny człowiekowaty postrzegał świat! Intencjonalność jest bardziej adekwatnym określeniem w stosunku do filozofii niż samej nauki. Neandertalczycy byli równie inteligentni jak ówcześni ludzie nowocześni, jednakże ich mózgi mogły pracować i skupiać się na czymś innym. Jednym z dowodów na wysoką inteligencję i znajomość "zaawansowanych" technologii u Neandertalczyka jest np. wykonywany przez niego klej - nawet współcześni naukowcy mieli nie mały problem, aby odtworzyć technologiczny proces jego uzyskiwania! Co do gwałtów... Raczej odbywają się one na obiektach budzących pożądanie... Śmiem twierdzić, że kobiety z podgatunku HN nie były zbytnio atrakcyjne i może to stwierdzić nawet współcześnie żyjący człowiek - nie oznacza to jednak, że były one brzydkie. Należy jednak nadmienić, iż w małych patriarchalnych populacjach ludzkich kobieta jest wartością wymienną - plemiona wymieniają się kobietami, aby uniknąć krzyżowania wsobnego. Nie jest również wykluczone, że odizolowane i mało liczne grupy Neandertalczyków były wręcz zachwycone obecnością gości i w celach rozrodczych chętnie "wypożyczali" im swoje kobiety. Zanim ktoś mnie skrytykuje to pragnę nadmienić, iż były takie zdarzenia w przypadku Inuitów. Nawet znani polscy naukowcy podróżnicy (nie pamiętam nazwisk) wspominali, że po gościnie w takiej społeczności musieli zapłacić gospodarzom swoim własnym materiałem genetycznym - odmowa byłaby potraktowana jako obraza. W kwestii wymarcia... Teorie o masowych morderstwach i przewlekłych wojnach oraz chorobach brzmią niewątpliwie epicko i bardzo dobrze się sprzedają, ale prawdziwa przyczyna wyginięcia HN jest prawdopodobnie nieco bardziej przyziemna... Otóż mniej więcej w okresie datowanym na masowe wymieranie HN przypada erupcja tzw. super-wulkanu, który przykrył niebo i ziemię pyłem na dziesiątki lat - są na to dowody geologiczne. W Europie na jakiś czas ustała wegetacja i "posypał" się łańcuch pokarmowy oraz inne wzajemne zależności... W tym samym czasie i miejscu również HS był na skraju wyginięcia, jednakże w przeciwieństwie do HN miał on zagwarantowany stały dopływ osobników z innych rejonów świata.
Uwielbiam Pana odcinki. Kazdy jest mega interesujacy. Mimo iz nie bardzo mnie to interesowało na poczatku to styl wypowiedzi i sposob przekazywania wiedzy tak mnie przyciągnął ze teraz czekam tylko na powiadomienie o nowym filmie :D
Znalazłam Twój kanał kilka dni temu, obejrzałam już kilkanaście filmów. Rob dalej to co robisz bo wychodzi Ci świetnie, najbardziej przypadła mi do gustu seria z dinozaurami, czekam na więcej! :)
W tą niedzielę akurat byłem w Bobolicach w tej jaskini. Jaskinia bardzo mała, lecz widok z niej ów Neandertalczyk miał niesamowity. Naprawdę polecam odwiedzić to miejsce. Niedaleko od Bobolic są Podlesice, Kroczyce, można tam zobaczyć skałki z okresu Jury 🙂
Świetny odcinek. Po nim zacząłem się zastanawiać do wyginięcia ilu gatunków w całej naszej historii się przyczyniliśmy? Może dokłądne wyliczenia otrzymałbym w kolejnym filmie o ile odpowiedź na to pytanie warta by była całego filmu.
NaukowoTv, znowu trafiłeś idealnie w temat, który mam omawiany na zajęciach :) Niedawno nawet zgłębiałam różnice w inteligencji między rozumnym a neandertalczykiem, ponoć główną różnicą był rozwój mózgu i reszty ciała w okresie młodzieńczym - u dziecka człowieka wzrost mózgu był "na pierwszym miejscu" i nie odbywał się względem reszty ciała, natomiast u neandertalczyka rozwój mózgu następował później, po osiągnięciu odpowiednich sił witalnych. Oczywiście rozwój mózgu używam jako rozwój inteligencji i dostarczaną do mózgu energię. A co myślisz o hipotezach rozwoju mózgu u hominidów? Kojarzysz hipotezę człowieka-kucharza? (swoją drogą bardzo podoba mi się ta hipoteza)
Oglądałem kiedyś film o Neandertalczykach i mówili w nim właściwie wszystko to co ty z tą różnicą że znaleziono ku ogulnemu zdziwieniu szczątki Neandertalczyka który żył jakieś 8-10 tysięcy lat temu. Także wychodziło im na to że ten gatunek żył znacznie dłużej niżli sie nam wydaje. Po za tym robisz zajebiście ciekawe filmy ! :)
Hm, myślałem, że obejrzę ciekawie przygotowany materiał o jeszcze bardziej ciekawym temacie. No cóż, zadanie przerosło jednak twórcę. 1. Kość gnykowa neandertalczyka, o której wspomina lektor należała do osobnika oznaczonego jako Kebara 2 (nazwanego potocznie Moshe) odkrytego w jaskini Kebara w Izraelu. Kość ta jest zbudowana identycznie jak ludzi anatomicznie nowoczesnych i współczesnych, a NIE jak przekonuje lektor w sposób odmienny. Jedynymi anatomicznymi zastrzeżeniami odnośnie posługiwania się przez neandertalczyków artykułowaną mową było ukształtowania podstawy czaszki - u nas jest wygięta, u neandertalczyków miała być płaska. Jednakże tak samo płaską podstawę znaleziono na średniowiecznych czaszkach pochodzących z Węgier, a nikt przecież nie twierdzi, że Węgrzy w średniowieczu nie umieli mówić. Wytwarzanie skomplikowanych narzędzi (kultura szelecka), sztuka (flet, naszyjniki, dary grobowe), neandertalskie odciski endokranialne wskazujące na taką samą budowę pola Wernikego i Broca jak u nas (i Homo erectus zresztą też), czy wreszcie odkrycie w 2007 roku tego samego wariantu genu FOXP2 u nas i neandertalczyków powinno tę kwestię uciąć na dobre. 2. Odkrytych intencjonalnych pochówków neandertalskich jest tak dużo, że obecnie nikt już w nie nie wątpi. 3. Jeśli chodzi o ich inteligencje, abstrakcyjne myślenie i planowanie. Neandertalczyk nie ustępował pod tym względem ówczesnym ludziom anatomicznie nowoczesnym. Obie grupy wytwarzały podobne narzędzia krzemienne, użytkowały nawet razem kulturę szelecką. Osadzanie swoich ostrzy za pomocą smoły brzozowej przez naendertalczyków też chyba wiele tłumaczy? Sam proces wytworzenia tej smoły nie jest łatwy i wymaga wybiegania w przyszłość. 4. Genom neandertalczyka odczytano w 2010 roku, nie w 1996. Może chodziło o pojedyncze geny. Badania Paabo dopiero po kilkunastu latach zaowocowały zsekwencjonowaniem całego genomu neandertalskiego. Z pierwszej neandertalskiej próbki Paabo zsekwencjonował własny łupież - kontaminacja próbki. 5. Krótkie ręce = krótki zamach?? Nie jeśli masz większy zakres ruchów w stawie barkowym - taki właśnie na podstawie budowy łopatki i kości ramiennej stwierdzono u neandertalczyków. 6. Rasa europejska?? Serio?? 7. Ząb nie klasyfikuje się jako kość, ma zupełnie inną genezę. 8. Do porywania przez mężczyzn "Homo sapiens" i gwałceniu neandertalek nawet się nie odniosę. Tylko osiem perełek skomentowałem, jest ich tam jednak o wiele więcej. Jeśli te wszystkie "ciekawostki" lektor wyczytał w prezentowanej przez siebie książce, radzę tę pozycję omijać i sięgnąć do fachowej wiedzy zawartej w artykułach naukowych albo książek typu "Zagadka neandertalczyka" Shreev'a.
Bibliografia jest w opisie. Tworząc materiał skupiałem się głownie na pozycjach: Robin Dunbar "Człowiek. Biografia" 2016 Svante Pääbo "Neandertalczyk: W poszukiwaniu zaginionych genomów" 2015 Książka "Zagadka neandertalczyka" Shreev'a ma 20 lat - ja jednak wolę w tym aspekcie zaufać nowszym wydaniom. 1 - gdzie tu jest mój błąd, bo nie bardzo rozumiem? W latach 90 uważano, ze przez budowę kości gnykowej neandertalczycy nie mogli mówić, teraz ten pogląd zmieniono. 2,3,5,8 - Te dane są wzięte z książki Dunbara, znakomitego antropologa 4,7 - mogłem coś przeinaczyć, jestem tylko człowiekiem i czasami też popełniam błędy, sprawdzę to i ewentualnie napiszę erratę w przypiętym komentarzu
Jestem paleoantropologiem, temat koegzystencji anatomicznie nowoczesnego człowieka z neandertalczykiem podejmowałem zarówno w mojej pracy licencjackiej jak i magisterskiej. Nadal na bieżąco śledzę doniesienia naukowe z tej dziedziny. Jeśli wszystkie wypunktowane "nieścisłości" pochodzą z książki Dunbara, fakt wina pozostaje wyłącznie po stronie tego antropologa. Nie czytałem tej książki popularnonaukowej, ale postaram się to nadrobić. Nie chce mi się wierzyć, że rzeczy które wysłuchałem w tym filmiku wyszły spod pióra biologa człowieka. Może wymieniał on je tylko na zasadzie historycznych obecnie poglądów, jednych z wielu krążących w tamtych czasach ... może. Odnośnie punktu 1, jeśli opowiada Pan o tym co na ten temat twierdził Dunbar, nie ma w tym Pana winy. Czytałem wiele publikacji naukowych odnośnie kości gnykowej neandertalczyków i nie przypominam sobie aby kiedykolwiek widziano w niej powód, przez który neandertalczycy nie mówili. Wręcz przeciwnie, dla odkrywców ta kość była małym świętym gralem, potwierdzającym posługiwanie się mową, ponieważ była tak samo wykształcona jak u ludzi anatomicznie nowoczesnych. Cóż, antropologia w ogóle jest trudną dziedziną nauki, tym bardziej proszę uważać podczas kręcenia kolejnych filmów na zbliżone tematy i oprócz książek popularnonaukowych (przedstawiających opinię na pewne zagadnienie danego autora) sięgnąć po publikacje naukowe. Pozwoli to wyrobić sobie pewne zdanie na dany temat i uniknąć nieścisłości.
Co do wyginięcia. Oglądałem ostatnio jakiś w miarę nowy dokument na temat ich wyginięcia i podobno szalę przelał wybuch wulkanu którego popiół spowodował małą epokę lodowcową (powiększył wtedy istniejącą) co przyczyniło się do głodu i co za tym idzie wymierania. Dowodem na to mają być rdzenie lodowców w tamtego okresu oraz to że w tym czasie wyginęło bardzo dużo róznych gatunków (również Homo Sapiens) na terenie europy. Problem w tym że Neandertalczyk był rozpowszechniony tylko w europie a Homo Sapiens był już praktycznie wszędzie dlatego na miejsce tych co wyginęli przyszli kolejni kiedy tylko stało się to możliwe.
Tak. Otoczyli jelenia i zadzgali dzidami. Zanim by na tych krótkich nóżkach otoczyli jelenia to jeleń był już 2 km dalej. A nosorożec by ich rozjechał. Wystarczy się zastanowić.
Bardzo fajny materiał!! Jednak muszę zaznaczyć, że Neandertalczycy raczej nie kopali dołów na mamuty. Mamucie stepy, na których głównie żyli, były tak stwardniałe, ze nie dało się w nich kopać. Epoka lodowcowa to były dosyć mroźne czasy i nawet teraz byłoby ciężko wykopać w takiej ziemi cokolwiek, a co dopiero oni z takimi lichymi narzędziami :(
Mam nadzieję, że będzie temat intencjanolności, od ostatniego filmu w którym przedstawiłeś ten terminem mam ciągle w głowie i czasami się nad nim rozwodzę. Dzięki za Twoją pracę 🌍
W sprawie wyginięcia homo neardelthalensis skłaniam się osobiście do hipotezy o zmianach klimatu i migracjach zwierzyny w połączeniu z ekspansją homo sapiens , choć pozostałe dwie hipotezy prawie na pewno też miały mniejszy wpływ . Mam jeszcze jako biochemik jedną wysoce prawdopodobną tezę ( zresztą nie moją , choć popieram ) - większy areał potrzebny do zaspokojenia potrzeb pokarmowych . Zgubę naszym krewniakom przyniosła, o ironio , ich siła , która to siła powiązana jest z podstawowym metabolizmem i spoczynkowym napięciem miocytów , Większa siła mięśniowa indukuje szybsze zużywanie energii a zatem wymusza koniecznoś częstszego jej uzupełniania . To dlatego nawet najbardziej żałosny użytkownik siłowni ma mniejszą szansę na zaburzenia związane z nadmiarem kalorii niż nawet średnioj aktywny piechur z kijkami Dodatkowo po wyginięciu megafauny największe dostepne w celu uzupełniania energii zwierzęta były rozmiarów dzisiejszego renifera , a na polowaniu na króliki neandertalczycy niestety nie przeżyli zbyt dlugo - w odróżnieniu od nas czyli Afrykanów , których metabolizm jest do dziś bardzo oszczędny - co widać po smakoszach fast foodów i po katastrofalnej obecnie skłonności do tycia i cukrzycy . A kiedyś był to właśnie ten atut , który nas wypromował .i pozwolił na wyparcie silniejszych i całkiem niegłupich braci . PS: W chwili obecnej teza o wymyśleniu grzebania zmarłych przez neandertalczyka wygrywa !
Widziałbym Cię w jakimś kosztownym materiale dokumentalnym (z renderowanymi animacjami w tle), pasowałbyś tam. :D Udanego sylwestra życzę i więcej materiałów. ;)
Ten fragment jako dowód, że byli niżsi (165 średnia wzrostu u mężczyzn), nie przemawia do mnie. W starożytnym Rzymie (na tamte czasy krainy bardziej rozwiniętej od większości świata), średni wzrost rzymianina był 170 cm. Germanie byli wyżsi w tym czasie (o dziwo!) jednak na skutek osiedlania się na rzymskich terenach i oni też po kilku wiekach zrównali się w średniej do tego wzrostu. W średniowieczu ta średnia nawet się zmniejszyła. Z kilkanaście lat temu średni wzrost to był 175 cm w Polsce dla mężczyzny, teraz już jest niemal 178. Wszystko zależy od diety, chorób itp. Nie jest to wartość stała na pewno.
"Miłość romantyczna" między neandertalczykiem i homo sapiens wydaje się być prawdopodobna. Posiadanie przez nas od 2 do 4% genów neandertalczyków, to trochę za dużo skoro jak wykazują badania gwałty, to zaledwie 0.5% wszystkich kontaktów seksualnych człowieka. Wydaje mi się, że "spacery za rękę przy świetle księżyca", czy też relacje oparte przynajmniej na wspólnych zainteresowaniach i celach, mogły być źródłem dobrowolnych zbliżeń i to ich owocem jest większość posiadaczy genów neandertalskich.
Neardertalczycy są wśród nas. Około 2% ich genów jest w genomach mieszkańców Europy, również Eskimosów. Niektóre geny odpowiedzialne na kolor skóry są u nas w wersjach neardertalskich (+ kilka póżniejszych mutacji). Z innymi korzystnymi cechami przystosowawczymi podobnie. Krzyżowanie na tym poziomie jest dowodem na to, że my, Neardertalczycy, czy Denisowianie należymy do tego samego gatunku.
Czytałem w literaturze angielskiej (i nie tylko) o neandertalczykach w dużo innym tonie niż jest tu przedstawione. Że to jednak Homo Sapiens był tym ... prostszym, mniej zorganizowanym hominidem. Mowię o badaniach publikowanych ~2018r.
ale czy tamtejsi homo sapiens i neandertalczycy napewno potrafili się rozróżnić? tzn. czy dany osobnik neandertalczyka wiedział że jest innym "gatunkiem" niż my?
Gladius nie do końca o to mi chodziło. Myślę że na pewno tamci przedstawiciele hominidów(dobrze to piszę?) nie robili czegoś takiego jak klasyfikacja. Chodzi mi bardziej o to: czy zauważali ten inny wzrost, inną budowę tak mocno, że przejawiali wręcz poglądy rasistowskie, zwalczając się nawzajem. Myślę że trzebaby się głeboko zastanowić czy to homo sapiens jest powodem wyginięcia neandertalczyków. czy rozróżniał ich na tyle żeby z nimi rywalizować i walczyć? czy traktował jak własnych przedstawicieli?
Portugalczycy wzięli w XVI wieku szympansy za ludzi. Skoro oni sądzili, że szympansy są ludźmi 400 lat temu to myślę, że pierwsi homo sapiens 40 000 lat temu tym bardziej uważali Neandertalczyków za ludzi.
Nie koniecznie w ten sposób wyginęli. Ludzie się z nim krzyżowali żeby przejąć ich cechy i zaadaptować się do środowiska europy. Podobnie jak mówiłeś to w odcinku o Obcym.
Z tego co mi wiadomo byli oni w stanie wytwarzać swego rodzaju klej z kory brzozowej potrzebowali do tego jaj,kory brzozowej,błota i wysokiej temperatury ogniska.Korę wkładali do jednego jajka a pod nim stawiali drugie do którego miała spływać ten klej potem oblepiali to błotem by kora się nie zapaliła i rozpalali na tym wszystkim ognisko a jak ognisko zgasło to używali tego kleju prawdopodobnie do robienia oszczepów.
Dokladnie szczatki odkryto w dolinie rzeki Neader. Tal w jez. niemieckim oznacza doline a Neander nazwa rzeki. Tak ze Neandertalczyk do hominid z doliny rzeki Neander.
neandertalczycy jako gatunek żyli dłużej od nas, a ich największym wynalazkiem byly najwyzej dzidy i ubrania, a naszym (jako gatunku, ja sie do tego nie przyczynilem) zderzacze hadronów, rakiety, autonomiczne samoloty, smartfony... i kto tu jest inteligentny? :p
Skąd to przekonanie o chłodnym klimacie? Obecność mamutów na które polowali temu przeczy. Mamuty przecież nie żywiły się lodem, tylko igliwiem sosnowym i gałęziami brzozowymi. Czy brzoza rosła wtedy w zimnym klimacie? A może mamuty importowały ją z ciepłych terenów. Eskimosi obecnie jedzą chleb i cytrusy. Są oczywiście i tacy którzy trzymają się tradycji i prócz mięsa i tłuszczu nie jedzą nic innego i co ciekawe nie chorują na nadwagę, ciśnienie i cholesterol. Jedynie tych cywilizowanych trapią te przypadłości. Nie można więc Neandertalczyka porównywać z Eskimosem. Ten żyje w chłodnym klimacie. Neandertalczyk żył w umiarkowanym, i dopiero gdy ten się zmienił - wyginął z zimna właśnie. Niektórym naukowcom brak piątej klepki. Znajdują mamuta w wiecznej zmarzlinie Tundry syberyjskiej. Jest tak dobrze zachowany że miejscowi jedli ich mięso. Analizują treść żołądkową stwierdzając że tuż przed śmiercią jadł rośliny które tylko rosną w umiarkowanym klimacie i potem jakby nigdy nic pierdzielą farmazony że mamuty żyły w strefie polarnej. To klimat się gwałtownie zmienił zabijając mamuty i tych co na nie polowali. Innego logicznego wyjaśnienia nie ma i nie będzie. Trzeba tylko wyjaśnić jak to możliwe że w ciągu pół godziny temperatura spadła z +30°C do -80°C przy towarzyszącym temu silnym wietrze. Inaczej wielotonowe zwierzę najpierw by zgniło, a dopiero jego resztki by zamarzły. Jedna z teorii mówi że to czapy lodowe na biegunach przemieściły skorupę ziemską w ten sposób że płynąc po powierzchni magmy tereny podbiegunowe przemieściły się w ciepłe obszary, natomiast w to miejsce wśliznęły się połacie które były w ciepłym klimacie. Przecież w głębokich lodach Antarktydy zdumionym oczom naukowców ukazały się szczątki roślin. Ślad że na tym kontynencie było kiedyś ciepło. No i ta Atlantyda. Legenda? Możliwe że nie.
W sumie, to ta teoria o zawleczeniu nowej, nieznanej choroby jest dość atrakcyjna, bo coś takiego się zdarzyło w historii. Kolonizacja obu Ameryk była tak łatwa, bo miejscowa populacja została straszliwie zdziesiątkowana przez choroby jakich tam nie znano. Być może było właśnie tak, że ludzie zawlekli jakąś chorobę, która wyniszczyła populację poprzedników. A resztę Homo Sapiens po prostu po części wyniszczyli, a po części wchłonęli.
O gatunku możemy mówić wówczas kiedy dane osobniki mogą się pomiędzy sobą rozmnażać, a potomstwo jest płodne. To chyba najprostsze prawo przyrodnicze i definicja gatunku. Jeśli Homo Sapiens i Neandertalczyk sie rozmnażali i później mieli płodne potomstwo to spełniają definicje bycia jednym gatunkiem ( a nie podgatunkiem lub innym gatunkiem). W tym przypadku jesli sie między sobą rozmnażali raczej pochodzili od jednego przodka i mogli stworzyć wspólnego potomka. Są gatunki blisko spokrewnione: lew i tygrys lub koń i osioł, ale ich potomstwo jest bezpłodne. Drugie zagadnienie to intencjonalność :) Jeżeli ją badamy na podstawie narzędzi to jaka jest intencjonalność wśród homo sapiens na przykładzie Indian z dżungli amazońskiej i współczesnych twórców komputerów i robotów. Mają te same mózgi, te same możliwości i.... i z narzędziami im nie wyszło? Ironizuje trochę, ale zostawiam temat do przemyślenia :) Inny temat mnie nurtuje. Straszne dziury mają te badania nad naszymi przodkami. Myślałem że może NaukowoTV podejmie ten temat. Okazuje się ze Australopitek nie jest naszym przodkiem, a boczna gałęzią( Australopitek-Wikipedia). Ta sama Wikipedia (Homo Erectus) informuje że Homo Erectus jest jednak ogniwem miedzy Australopitekiem (tylko nie wiadomo którym) , a Homo Sapiens. To w końcu jak jest z tym Australopitekiem, był czy nie był naszym przodkiem? Kilka lat temu został zdegradowany, czyżby wróciła do łask? Dodatkowo Teoria Leakeyów (wikipedia- człowiek rozumny) sugeruje ze Homo Habilis dał początki Homo Erectus. Problem w tym ze " w 2007 roku w Kenii opisano niekompletną kość szczękową (KNM-ER 42703) H. Habilis liczącą około 1,44 mln lat, a więc pochodzącą z okresu, w którym żył już H. erectus, co najprawdopodobniej oznacza, że H. erectus nie wyewoluował z H. Habilis na drodze anagenezy." Dlaczego piszę ten komentarz? Kiedy trafiłem na twój kanał, nie mogłem sie od niego oderwać. Kiedyś interesowałem sie tym tematem ( lata 90-te) i ... i poległem. Może ty jesteś w stanie zrobić rzetelny program o naszej genezie i wymienisz aktualną listę pięciu naszych przodków do których naukowcy sie nie spierają. Wystarczy pięciu którzy spełniają wg ogólniedostępnej obecnej wiedzy trzy kryteria ,nie byly to tylko wymarłe małpy jak Australopitek (Australopitek-Wikipedia) i nie żyły w czasach swoich potomków jak Homo Erektus (Człowiek rozumny- Wikipedia). Trzecie kryterium to szkielet który zachował się przynajmniej w połowie. Proponuje tez odpuścić Neandertalczyka. Tematami z Wikipedii wspierałem się roboczo i nie traktuje ich naukowo, ale maja swoje źródła naukowe i gdyby rozmijały się z prawdą chciałbym dowiedzieć sie jak te informacje można podważyć. Pozdrawiam PS Program super :) subskrybuje i lajkuję
Może zrób film o książkach Ericha von Danikena. a co by było, gdyby Neandertalczyk przetrwał? Myślę, że i tak prędzej czy później by wyginął. Bralibyśmy ich za gorszy gatunek, innymi słowy, stalibyśmy się rasistami. Więc i tak, nawet jakby przetrwali, to byśmy ich pozabijali.
Bardzo ciekawy materiał :) jeden z bardziej wartościowych kanałów na youtube i jeśli chodzi o terść to nie ma się do czego przyczepić to jakość dzwięku pozostawia trochę do życzenia :(
Bardziej to wynika z obserwacji naszego gatunku na przestrzeni tysięcy lat (oraz badań genetycznych). Przykład, który przeczytałem w książce dotyczył Islandii. Kiedy wikingowie dotarli do Islandii nie było tam kobiet. Chcieli się osiedlić więc je sobie porwali. Badania genetyczne wskazują, że mieszkańcy Islandii mają geny pochodzące od wikingów oraz innych kobiet. Najprawdopodobniej analogicznie było z neandertalczykami. Kiedy chłop nie miał kobiety najprościej było sobie taką porwać od mniej rozwiniętego plemienia żyjącego nieopodal.
Jak mogła wyglądać koegzystencja neandertalczyka i prehistorycznych homo sapiens doskonale pokazuje serial obyczajowy "Szkolna 17". Ogółem, przepraszam, że tak powiedziałem.
10:15 - I to wszystko na podstawie kości można ustalić ? Jakoś nie wierzę . Wyobraźnia ograniczona ... to w sumie jak u 1/2 współczesnego społeczeństwa :-D
Wybaczcie za pogłos - wypadek przy pracy ;)
Errata: 4.06 nazwałem ząb kością a nie są to te same struktury;
12.39 - w 1996 roku po raz pierwszy uzyskano materiał genetyczny Neandertalczyków, genom został odczytany później (błędnie sformułowałem sobie notatkę odnośnie tego faktu).
Zrób odcinek o Lechii. Przeszlosci polski
Oni mieli świadomość?
W zimnym klimacie w dzień jest bardzo jasno bo tam śnieg odbija światło i nawet można dostać ślepoty śnieżnej
@@ijuspupc3748 Ale w epoce lodowcowej wcale nie było dużo śniegu.
Więcej takiej tematyki 😊ja uwielbiam
Jestem historykiem, ale twoje filmy obudziły we mnie moją dawną miłość do historii naturalnej, którą byłem zafascynowany jako dzieciak. Inne dzieciaki czytały bajki na dobranoc, a ja spałem z encyklopedią i książką o dinozaurach pod poduszką.
Też tak miałem, póki nie "wynalazłem" "encyklopedii" z gołymi babami. ;)
@@Pedro_slaw wcześniej waliłeś do dinozaurów?? 😳 Stary... To chore
Playboy lub jakiś inny świerszczyk miałeś w ręce.
Kiedyś, jakieś istoty o intencjonalności 6 poziomu, powiedzą o Nas, że to my nie potrafiliśmy przewidzieć skutków własnych działań :(
Ale niektórzy ludzie mają 7 czy 8 poziom intencjonalności więc..
Piotr K Na przykład kto?
Kaczka.
Może nawet i Ty. Polecam sobie wygooglować i samemu się sprawdzić ;)
Piotr K Tesla,Einstein?
Super, że obaliłeś tak wiele mitów na temat Neandertalczyków w jednym filmie! Ciemna skóra i nadmierne owłosienie - tak zawsze ich sobie wyobrażałem. No ale już nie. Dzięki za kolejny świetny materiał! :))
Twoja twarz jest wszędzie
Haha a ja myślałam że tylko ja mam takie szerokie zainteresowania :)
Moja twarz brzmi znajomo XD
Patrząc na mojego szefa, ma pewne podejrzenia, że może jednak nie wszyscy wyginęli
Oczywiście, że nie wyginęli. Podobnie jak nie wyginęli denisowianie.
Uwielbiam twoje materiały. Są takie interesujące i można dużo się od ciebie nauczyć😊
Rób więcej filmów o ewolucji człowieka! Świetna robota!
Zabieram się do oglądania , uwielbiam ten kanał , pozdrawiam!
O takie materiały mi chodziło kiedy parę miesięcy temu pisałem komentarz o tym, żebyś gonił naukowy bełkot i astrofazę jeśli chodzi o długość materiałów, poziom już wtedy był świetny i taki pozostał. Dzięki!
on nie musi nikogo gonić
Jestem dużym kibicem kanału Krzysztofa jednak do astrofazy i naukowego bełkotu brakuje bardzo, bardzo, bardzo dużo. Filmy NaukowoTV przypominają mniej więcej scifuna z roku 2012. Na pewno z czasem Krzysztof się wyrobi, jak każdy. Na początku astrofaza opowiadał żarty z ubikacji a teraz kręci filmy dokumentalne :)
astrofaza jest ok, ale Piotrek staje się już memem przez nadmierną gestykulację, to aż denerwuje
bardzo lubie Astrofaze, Scifuna, Naukologa i Naukowy Belkot. Uwazam, ze kazdy prezenter ma prawo byc soba. Niech sobie Piotrek gestykuluje ile chce, ja i tak najczesciej go slucham. Jesli nie skupiacie sie na tym, co sie do was mowi a nacisk kladziecie na to jak to sie odbywa, to sadze ze nieco mylicie programy.
Dzieki i chwala im za t,o ze oni to dla nas robia.
Naukowo TV tez gestykuluje, dziwnie wymawia literke R, ale to, czego sie od niego mozna dowiediec, to rewelacja.
Nieprawda?
To, że narzędzia Neandertalczyka były bardziej toporne nie oznacza, iż ów człowiek był mniej inteligentny! Polując na słonia potrzebujemy większej "armaty" aniżeli na zająca... Dlatego też groty i trzony włóczni były zdecydowanie masywniejsze niż w przypadku tych u HS. Co do samej intencjonalności (świadomości) - możemy określić rozmiar mózgu HN (większy niż u HS), ale nie możemy naukowo stwierdzić jak ten konkretny człowiekowaty postrzegał świat! Intencjonalność jest bardziej adekwatnym określeniem w stosunku do filozofii niż samej nauki. Neandertalczycy byli równie inteligentni jak ówcześni ludzie nowocześni, jednakże ich mózgi mogły pracować i skupiać się na czymś innym. Jednym z dowodów na wysoką inteligencję i znajomość "zaawansowanych" technologii u Neandertalczyka jest np. wykonywany przez niego klej - nawet współcześni naukowcy mieli nie mały problem, aby odtworzyć technologiczny proces jego uzyskiwania!
Co do gwałtów... Raczej odbywają się one na obiektach budzących pożądanie... Śmiem twierdzić, że kobiety z podgatunku HN nie były zbytnio atrakcyjne i może to stwierdzić nawet współcześnie żyjący człowiek - nie oznacza to jednak, że były one brzydkie. Należy jednak nadmienić, iż w małych patriarchalnych populacjach ludzkich kobieta jest wartością wymienną - plemiona wymieniają się kobietami, aby uniknąć krzyżowania wsobnego. Nie jest również wykluczone, że odizolowane i mało liczne grupy Neandertalczyków były wręcz zachwycone obecnością gości i w celach rozrodczych chętnie "wypożyczali" im swoje kobiety. Zanim ktoś mnie skrytykuje to pragnę nadmienić, iż były takie zdarzenia w przypadku Inuitów. Nawet znani polscy naukowcy podróżnicy (nie pamiętam nazwisk) wspominali, że po gościnie w takiej społeczności musieli zapłacić gospodarzom swoim własnym materiałem genetycznym - odmowa byłaby potraktowana jako obraza.
W kwestii wymarcia... Teorie o masowych morderstwach i przewlekłych wojnach oraz chorobach brzmią niewątpliwie epicko i bardzo dobrze się sprzedają, ale prawdziwa przyczyna wyginięcia HN jest prawdopodobnie nieco bardziej przyziemna... Otóż mniej więcej w okresie datowanym na masowe wymieranie HN przypada erupcja tzw. super-wulkanu, który przykrył niebo i ziemię pyłem na dziesiątki lat - są na to dowody geologiczne. W Europie na jakiś czas ustała wegetacja i "posypał" się łańcuch pokarmowy oraz inne wzajemne zależności... W tym samym czasie i miejscu również HS był na skraju wyginięcia, jednakże w przeciwieństwie do HN miał on zagwarantowany stały dopływ osobników z innych rejonów świata.
Wybaczam pogłos. Film klasa. Ładne i zrozumiałe prowadzenie. Dziękuję.
Wincyj filmow o gatunkach inteligentnych, zarowno tych z przeszlosci naszej planety, jak i o kosmitach
Super odcinek
Zrób odcinek o salamandrze olbrzymiej!!!
nie zły pomysł
Dobry pomysł masz like
Lub o Aksolotlu Meksykańskim, swoista salamandra "Wolverine" której organizm posiada zadziwiające zdolności regeneracyjne.
Tak dobry pomysł👍👌
"zadarłeś z salamandrą!!!!" XD
Można się dużo dowiedzieć oglądając pana filmy :) Bardo dobrze i ciekawie się ogląda :D
Uwielbiam Pana odcinki. Kazdy jest mega interesujacy. Mimo iz nie bardzo mnie to interesowało na poczatku to styl wypowiedzi i sposob przekazywania wiedzy tak mnie przyciągnął ze teraz czekam tylko na powiadomienie o nowym filmie :D
Świetny film
4% ? Moja sąsiadka ma pewnie 10 % a jej mąż to czysty neandertal....!!!
Znalazłam Twój kanał kilka dni temu, obejrzałam już kilkanaście filmów. Rob dalej to co robisz bo wychodzi Ci świetnie, najbardziej przypadła mi do gustu seria z dinozaurami, czekam na więcej! :)
Bardzo podobał mi się ten odcinek poza jedną rzeczą. Nazywanie inuitów eskimosami jest przez nich odbierane jako obelga :)
jak najwiecej antropologii! :>
W tą niedzielę akurat byłem w Bobolicach w tej jaskini. Jaskinia bardzo mała, lecz widok z niej ów Neandertalczyk miał niesamowity. Naprawdę polecam odwiedzić to miejsce. Niedaleko od Bobolic są Podlesice, Kroczyce, można tam zobaczyć skałki z okresu Jury 🙂
Siemka, kolejny interesujący film! 😉😁
Bardzo ciekawie opowiedziane, dziękuję. Pzdr.
Zapowiada się ciekawie :D
Krzysiek mam do Ciebie prośbę nagrasz w przyszłości filmik o wymarłych nielotach ?. Takich jak np. Titanis, Fororak, Moa lub Gastornis.
Naprawdę Fajny merytoryczny materiał. pozdrawiam Ciepło i czekam na więcej filmow o podobnej tematyce.
Ale piękne to przedstawienie neandertalki z minuty 13 :)
Bardzo fajny odcinek! Zainteresowałem się... Oby więcej takich! :D
Świetny odcinek. Po nim zacząłem się zastanawiać do wyginięcia ilu gatunków w całej naszej historii się przyczyniliśmy? Może dokłądne wyliczenia otrzymałbym w kolejnym filmie o ile odpowiedź na to pytanie warta by była całego filmu.
NaukowoTv, znowu trafiłeś idealnie w temat, który mam omawiany na zajęciach :) Niedawno nawet zgłębiałam różnice w inteligencji między rozumnym a neandertalczykiem, ponoć główną różnicą był rozwój mózgu i reszty ciała w okresie młodzieńczym - u dziecka człowieka wzrost mózgu był "na pierwszym miejscu" i nie odbywał się względem reszty ciała, natomiast u neandertalczyka rozwój mózgu następował później, po osiągnięciu odpowiednich sił witalnych. Oczywiście rozwój mózgu używam jako rozwój inteligencji i dostarczaną do mózgu energię. A co myślisz o hipotezach rozwoju mózgu u hominidów? Kojarzysz hipotezę człowieka-kucharza? (swoją drogą bardzo podoba mi się ta hipoteza)
Rób to co robisz dalej mordeczko życzę ci jeszcze większego sukcesu na youtubie!
Ładny film Panie kochany.
Nobel za badanie DNA neandertalczyka! Poproszę film o tym.
Myślę,że zmieściłyby sie jeszcze dwie reklamy.
Skąd wiadomo na jakim poziomie intencjonalności byli neandertalczycy? Pozdrawiam, super odcinek. :)
Miko Why Myślę że naukowcy doszli do tego po szczegółowym badaniu szkieletów.
To tylko domysły nie poparte dowodami. Nie zgadzam się z tą tezą
Oglądałem kiedyś film o Neandertalczykach i mówili w nim właściwie wszystko to co ty z tą różnicą że znaleziono ku ogulnemu zdziwieniu szczątki Neandertalczyka który żył jakieś 8-10 tysięcy lat temu. Także wychodziło im na to że ten gatunek żył znacznie dłużej niżli sie nam wydaje.
Po za tym robisz zajebiście ciekawe filmy ! :)
Zastanawiający i ciekawy temat :)
Skąd wiadomo jaka była intencjonalność neandertalczyka?
Hm, myślałem, że obejrzę ciekawie przygotowany materiał o jeszcze bardziej ciekawym temacie. No cóż, zadanie przerosło jednak twórcę.
1. Kość gnykowa neandertalczyka, o której wspomina lektor należała do osobnika oznaczonego jako Kebara 2 (nazwanego potocznie Moshe) odkrytego w jaskini Kebara w Izraelu. Kość ta jest zbudowana identycznie jak ludzi anatomicznie nowoczesnych i współczesnych, a NIE jak przekonuje lektor w sposób odmienny. Jedynymi anatomicznymi zastrzeżeniami odnośnie posługiwania się przez neandertalczyków artykułowaną mową było ukształtowania podstawy czaszki - u nas jest wygięta, u neandertalczyków miała być płaska. Jednakże tak samo płaską podstawę znaleziono na średniowiecznych czaszkach pochodzących z Węgier, a nikt przecież nie twierdzi, że Węgrzy w średniowieczu nie umieli mówić. Wytwarzanie skomplikowanych narzędzi (kultura szelecka), sztuka (flet, naszyjniki, dary grobowe), neandertalskie odciski endokranialne wskazujące na taką samą budowę pola Wernikego i Broca jak u nas (i Homo erectus zresztą też), czy wreszcie odkrycie w 2007 roku tego samego wariantu genu FOXP2 u nas i neandertalczyków powinno tę kwestię uciąć na dobre.
2. Odkrytych intencjonalnych pochówków neandertalskich jest tak dużo, że obecnie nikt już w nie nie wątpi.
3. Jeśli chodzi o ich inteligencje, abstrakcyjne myślenie i planowanie. Neandertalczyk nie ustępował pod tym względem ówczesnym ludziom anatomicznie nowoczesnym. Obie grupy wytwarzały podobne narzędzia krzemienne, użytkowały nawet razem kulturę szelecką. Osadzanie swoich ostrzy za pomocą smoły brzozowej przez naendertalczyków też chyba wiele tłumaczy? Sam proces wytworzenia tej smoły nie jest łatwy i wymaga wybiegania w przyszłość.
4. Genom neandertalczyka odczytano w 2010 roku, nie w 1996. Może chodziło o pojedyncze geny. Badania Paabo dopiero po kilkunastu latach zaowocowały zsekwencjonowaniem całego genomu neandertalskiego. Z pierwszej neandertalskiej próbki Paabo zsekwencjonował własny łupież - kontaminacja próbki.
5. Krótkie ręce = krótki zamach?? Nie jeśli masz większy zakres ruchów w stawie barkowym - taki właśnie na podstawie budowy łopatki i kości ramiennej stwierdzono u neandertalczyków.
6. Rasa europejska?? Serio??
7. Ząb nie klasyfikuje się jako kość, ma zupełnie inną genezę.
8. Do porywania przez mężczyzn "Homo sapiens" i gwałceniu neandertalek nawet się nie odniosę.
Tylko osiem perełek skomentowałem, jest ich tam jednak o wiele więcej. Jeśli te wszystkie "ciekawostki" lektor wyczytał w prezentowanej przez siebie książce, radzę tę pozycję omijać i sięgnąć do fachowej wiedzy zawartej w artykułach naukowych albo książek typu "Zagadka neandertalczyka" Shreev'a.
Bibliografia jest w opisie. Tworząc materiał skupiałem się głownie na pozycjach:
Robin Dunbar "Człowiek. Biografia" 2016
Svante Pääbo "Neandertalczyk: W poszukiwaniu zaginionych genomów" 2015
Książka "Zagadka neandertalczyka" Shreev'a ma 20 lat - ja jednak wolę w tym aspekcie zaufać nowszym wydaniom.
1 - gdzie tu jest mój błąd, bo nie bardzo rozumiem? W latach 90 uważano, ze przez budowę kości gnykowej neandertalczycy nie mogli mówić, teraz ten pogląd zmieniono.
2,3,5,8 - Te dane są wzięte z książki Dunbara, znakomitego antropologa
4,7 - mogłem coś przeinaczyć, jestem tylko człowiekiem i czasami też popełniam błędy, sprawdzę to i ewentualnie napiszę erratę w przypiętym komentarzu
Jestem paleoantropologiem, temat koegzystencji anatomicznie nowoczesnego człowieka z neandertalczykiem podejmowałem zarówno w mojej pracy licencjackiej jak i magisterskiej. Nadal na bieżąco śledzę doniesienia naukowe z tej dziedziny.
Jeśli wszystkie wypunktowane "nieścisłości" pochodzą z książki Dunbara, fakt wina pozostaje wyłącznie po stronie tego antropologa. Nie czytałem tej książki popularnonaukowej, ale postaram się to nadrobić. Nie chce mi się wierzyć, że rzeczy które wysłuchałem w tym filmiku wyszły spod pióra biologa człowieka. Może wymieniał on je tylko na zasadzie historycznych obecnie poglądów, jednych z wielu krążących w tamtych czasach ... może.
Odnośnie punktu 1, jeśli opowiada Pan o tym co na ten temat twierdził Dunbar, nie ma w tym Pana winy. Czytałem wiele publikacji naukowych odnośnie kości gnykowej neandertalczyków i nie przypominam sobie aby kiedykolwiek widziano w niej powód, przez który neandertalczycy nie mówili. Wręcz przeciwnie, dla odkrywców ta kość była małym świętym gralem, potwierdzającym posługiwanie się mową, ponieważ była tak samo wykształcona jak u ludzi anatomicznie nowoczesnych.
Cóż, antropologia w ogóle jest trudną dziedziną nauki, tym bardziej proszę uważać podczas kręcenia kolejnych filmów na zbliżone tematy i oprócz książek popularnonaukowych (przedstawiających opinię na pewne zagadnienie danego autora) sięgnąć po publikacje naukowe. Pozwoli to wyrobić sobie pewne zdanie na dany temat i uniknąć nieścisłości.
Rosja w dniu dzisiejszym świecie nie ma problemu z tym nie możemy się umówić na spotkanie z 5.30 na
@@NaukowoTV l
Ooo i to jest materiał jakiego potrzebowałam! Czy mogę prosić o więcej materiałów o hominidach? Fascynujący temat! :)
Proszę bardzo:
ua-cam.com/video/Q0O6g11_gOM/v-deo.html
Cała playlista dotycząca antropologii. :)
Do nazwy filmu wkradł się błąd ;) naszym najbliższym krewnym jest homo erectus, (wspólny przodek homo sapiens i neandertalczyka)
Co do wyginięcia. Oglądałem ostatnio jakiś w miarę nowy dokument na temat ich wyginięcia i podobno szalę przelał wybuch wulkanu którego popiół spowodował małą epokę lodowcową (powiększył wtedy istniejącą) co przyczyniło się do głodu i co za tym idzie wymierania. Dowodem na to mają być rdzenie lodowców w tamtego okresu oraz to że w tym czasie wyginęło bardzo dużo róznych gatunków (również Homo Sapiens) na terenie europy. Problem w tym że Neandertalczyk był rozpowszechniony tylko w europie a Homo Sapiens był już praktycznie wszędzie dlatego na miejsce tych co wyginęli przyszli kolejni kiedy tylko stało się to możliwe.
Tak. Otoczyli jelenia i zadzgali dzidami. Zanim by na tych krótkich nóżkach otoczyli jelenia to jeleń był już 2 km dalej. A nosorożec by ich rozjechał. Wystarczy się zastanowić.
Super.
Jest bardzo fajna książka o Neadertalczykach - zaznaczam nie naukowa - Klan Niedźwiedzia Jaskiniowego, autorki J.M. Auel
Nagrasz film o gigantopiteku ?
Bardzo fajny materiał!! Jednak muszę zaznaczyć, że Neandertalczycy raczej nie kopali dołów na mamuty. Mamucie stepy, na których głównie żyli, były tak stwardniałe, ze nie dało się w nich kopać. Epoka lodowcowa to były dosyć mroźne czasy i nawet teraz byłoby ciężko wykopać w takiej ziemi cokolwiek, a co dopiero oni z takimi lichymi narzędziami :(
Ciekawe 🤓👏
NaukowoTV ukradł mi koszulkę :)
Mam nadzieję, że będzie temat intencjanolności, od ostatniego filmu w którym przedstawiłeś ten terminem mam ciągle w głowie i czasami się nad nim rozwodzę.
Dzięki za Twoją pracę 🌍
witaj
Pozdrawiam i dzięki że nagrywasz rzeczy naukowe
Mamy średnio 2-4% genów neandertalskich, ale aż 20% naszych alleli ma przetrwały w genomie ludzi współczesnych wariant od neandertalczyków.
super filmik byle tak dalej! zrob odcnek o australopithecus afarensis albo o waranie z komodo
mega ciekawe
Kolejny super film! Bardzo interesujący :)
W sprawie wyginięcia homo neardelthalensis skłaniam się osobiście do hipotezy o zmianach klimatu i migracjach zwierzyny w połączeniu z ekspansją homo sapiens , choć pozostałe dwie hipotezy prawie na pewno też miały mniejszy wpływ . Mam jeszcze jako biochemik jedną wysoce prawdopodobną tezę ( zresztą nie moją , choć popieram ) - większy areał potrzebny do zaspokojenia potrzeb pokarmowych . Zgubę naszym krewniakom przyniosła, o ironio , ich siła , która to siła powiązana jest z podstawowym metabolizmem i spoczynkowym napięciem miocytów , Większa siła mięśniowa indukuje szybsze zużywanie energii a zatem wymusza koniecznoś częstszego jej uzupełniania . To dlatego nawet najbardziej żałosny użytkownik siłowni ma mniejszą szansę na zaburzenia związane z nadmiarem kalorii niż nawet średnioj aktywny piechur z kijkami
Dodatkowo po wyginięciu megafauny największe dostepne w celu uzupełniania energii zwierzęta były rozmiarów dzisiejszego renifera , a na polowaniu na króliki neandertalczycy niestety nie przeżyli zbyt dlugo - w odróżnieniu od nas czyli Afrykanów , których metabolizm jest do dziś bardzo oszczędny - co widać po smakoszach fast foodów i po katastrofalnej obecnie skłonności do tycia i cukrzycy . A kiedyś był to właśnie ten atut , który nas wypromował .i pozwolił na wyparcie silniejszych i całkiem niegłupich braci .
PS: W chwili obecnej teza o wymyśleniu grzebania zmarłych przez neandertalczyka wygrywa !
Widziałbym Cię w jakimś kosztownym materiale dokumentalnym (z renderowanymi animacjami w tle), pasowałbyś tam. :D
Udanego sylwestra życzę i więcej materiałów. ;)
Ten fragment jako dowód, że byli niżsi (165 średnia wzrostu u mężczyzn), nie przemawia do mnie. W starożytnym Rzymie (na tamte czasy krainy bardziej rozwiniętej od większości świata), średni wzrost rzymianina był 170 cm. Germanie byli wyżsi w tym czasie (o dziwo!) jednak na skutek osiedlania się na rzymskich terenach i oni też po kilku wiekach zrównali się w średniej do tego wzrostu. W średniowieczu ta średnia nawet się zmniejszyła. Z kilkanaście lat temu średni wzrost to był 175 cm w Polsce dla mężczyzny, teraz już jest niemal 178. Wszystko zależy od diety, chorób itp. Nie jest to wartość stała na pewno.
Karrock To samo pomyślałem.
Ale to nie był żaden dowód. Podałem tylko dane wymiarowe neandertlczyków :)
"Miłość romantyczna" między neandertalczykiem i homo sapiens wydaje się być prawdopodobna. Posiadanie przez nas od 2 do 4% genów neandertalczyków, to trochę za dużo skoro jak wykazują badania gwałty, to zaledwie 0.5% wszystkich kontaktów seksualnych człowieka. Wydaje mi się, że "spacery za rękę przy świetle księżyca", czy też relacje oparte przynajmniej na wspólnych zainteresowaniach i celach, mogły być źródłem dobrowolnych zbliżeń i to ich owocem jest większość posiadaczy genów neandertalskich.
To teraz Homo Erectus :D.
Może nagrasz cos o haplogrupach, czy np homo sapiens, homo erectus czy australopitek mieli tę samą haplogrupę (R1-a1)
Neardertalczycy są wśród nas. Około 2% ich genów jest w genomach mieszkańców Europy, również Eskimosów. Niektóre geny odpowiedzialne na kolor skóry są u nas w wersjach neardertalskich (+ kilka póżniejszych mutacji). Z innymi korzystnymi cechami przystosowawczymi podobnie.
Krzyżowanie na tym poziomie jest dowodem na to, że my, Neardertalczycy, czy Denisowianie należymy do tego samego gatunku.
Czytałem w literaturze angielskiej (i nie tylko) o neandertalczykach w dużo innym tonie niż jest tu przedstawione. Że to jednak Homo Sapiens był tym ... prostszym, mniej zorganizowanym hominidem. Mowię o badaniach publikowanych ~2018r.
Może film o udamawianiu ? Jak to wyglądalo ?
ale czy tamtejsi homo sapiens i neandertalczycy napewno potrafili się rozróżnić? tzn. czy dany osobnik neandertalczyka wiedział że jest innym "gatunkiem" niż my?
Hmm raczej nie
Myślę że traktowaliby to bardziej jako różnice rasową.
Gladius nie do końca o to mi chodziło. Myślę że na pewno tamci przedstawiciele hominidów(dobrze to piszę?) nie robili czegoś takiego jak klasyfikacja. Chodzi mi bardziej o to: czy zauważali ten inny wzrost, inną budowę tak mocno, że przejawiali wręcz poglądy rasistowskie, zwalczając się nawzajem. Myślę że trzebaby się głeboko zastanowić czy to homo sapiens jest powodem wyginięcia neandertalczyków. czy rozróżniał ich na tyle żeby z nimi rywalizować i walczyć? czy traktował jak własnych przedstawicieli?
Portugalczycy wzięli w XVI wieku szympansy za ludzi. Skoro oni sądzili, że szympansy są ludźmi 400 lat temu to myślę, że pierwsi homo sapiens 40 000 lat temu tym bardziej uważali Neandertalczyków za ludzi.
Res Publica lepiej bym tego nie ujął. zgadzam się z tobą
Makaron Z Carno przeczytaj odpowiedź "Res Publica"
Fajnie byłoby mieć kolegów neandertalczyków.
Jestem z tobą od 2 lat dzięki tobie mam na koniec 6 z fizyki bardzo cię lubię bo można się dużo od ciebię nauczyć
Nie koniecznie w ten sposób wyginęli. Ludzie się z nim krzyżowali żeby przejąć ich cechy i zaadaptować się do środowiska europy. Podobnie jak mówiłeś to w odcinku o Obcym.
Krzysiu, kim jestes z wykształcenia? tak z ciekawości, bo nie wiem czy to wszystko to twoja praca czy hobby
inżynierem środowiska. Tematy przedstawiane w filmach to zazwyczaj tematy zgłębiane hobbystycznie
Z tego co mi wiadomo byli oni w stanie wytwarzać swego rodzaju klej z kory brzozowej potrzebowali do tego jaj,kory brzozowej,błota i wysokiej temperatury ogniska.Korę wkładali do jednego jajka a pod nim stawiali drugie do którego miała spływać ten klej potem oblepiali to błotem by kora się nie zapaliła i rozpalali na tym wszystkim ognisko a jak ognisko zgasło to używali tego kleju prawdopodobnie do robienia oszczepów.
Dokladnie szczatki odkryto w dolinie rzeki Neader. Tal w jez. niemieckim oznacza doline a Neander nazwa rzeki. Tak ze Neandertalczyk do hominid z doliny rzeki Neander.
To popularny mit. Rzeka Neander nie istnieje, nazwa doliny pochodzi od Joachima Neandra, a rzeka, która w niej płynie nazywa się Dussel.
Wiec neandertalczyk był prawdziwym europejczykiem a my...nachodzcami.
neandertalczycy jako gatunek żyli dłużej od nas, a ich największym wynalazkiem byly najwyzej dzidy i ubrania, a naszym (jako gatunku, ja sie do tego nie przyczynilem) zderzacze hadronów, rakiety, autonomiczne samoloty, smartfony...
i kto tu jest inteligentny? :p
Poruwnanie nie zabardzo dobre ale i tak przewyszaliśmy ich o głowe
Masz rację, nie przyczyniłeś się do tego.
miki zero
Ze swoją ortografią to tak bardzo ich nie przewyższasz.
to byla satyra bez hejtów pelikany xDDD
Tyś satyrę widział, chyba Satyra u Parandowskiego.
Fajna koszulka
Do kupienia tutaj:
naukowotv.teetres.com/produkty-wzoru/14063-znam-historie-mojej-planety-jasne
Zrobisz film o drewnie księżycowy?
W dzisejszym odcinki słychać było cię inaczej niż zwykle, nowy sprzęt ? :)
Tak, ale jeszcze muszę nad tym trochę popracować :) Będzie jeszcze lepiej w przyszłości :)
kocham twoje filmy. są genialne
Skąd to przekonanie o chłodnym klimacie? Obecność mamutów na które polowali temu przeczy. Mamuty przecież nie żywiły się lodem, tylko igliwiem sosnowym i gałęziami brzozowymi. Czy brzoza rosła wtedy w zimnym klimacie? A może mamuty importowały ją z ciepłych terenów. Eskimosi obecnie jedzą chleb i cytrusy. Są oczywiście i tacy którzy trzymają się tradycji i prócz mięsa i tłuszczu nie jedzą nic innego i co ciekawe nie chorują na nadwagę, ciśnienie i cholesterol. Jedynie tych cywilizowanych trapią te przypadłości. Nie można więc Neandertalczyka porównywać z Eskimosem. Ten żyje w chłodnym klimacie. Neandertalczyk żył w umiarkowanym, i dopiero gdy ten się zmienił - wyginął z zimna właśnie. Niektórym naukowcom brak piątej klepki. Znajdują mamuta w wiecznej zmarzlinie Tundry syberyjskiej. Jest tak dobrze zachowany że miejscowi jedli ich mięso. Analizują treść żołądkową stwierdzając że tuż przed śmiercią jadł rośliny które tylko rosną w umiarkowanym klimacie i potem jakby nigdy nic pierdzielą farmazony że mamuty żyły w strefie polarnej. To klimat się gwałtownie zmienił zabijając mamuty i tych co na nie polowali. Innego logicznego wyjaśnienia nie ma i nie będzie. Trzeba tylko wyjaśnić jak to możliwe że w ciągu pół godziny temperatura spadła z +30°C do -80°C przy towarzyszącym temu silnym wietrze. Inaczej wielotonowe zwierzę najpierw by zgniło, a dopiero jego resztki by zamarzły. Jedna z teorii mówi że to czapy lodowe na biegunach przemieściły skorupę ziemską w ten sposób że płynąc po powierzchni magmy tereny podbiegunowe przemieściły się w ciepłe obszary, natomiast w to miejsce wśliznęły się połacie które były w ciepłym klimacie. Przecież w głębokich lodach Antarktydy zdumionym oczom naukowców ukazały się szczątki roślin. Ślad że na tym kontynencie było kiedyś ciepło. No i ta Atlantyda. Legenda? Możliwe że nie.
nowy film!!!:-) tak. Wszyscy się cieszą
A teraz pytanie kiedy powstał osobny gatunek jakim jest-- HOMOSEKSUALISTA ?
ależ neardeltaczycy żyją! można ich spotkać na osiedlach, występują w małych grupach zajmujących się wielbieniem swoich dresów :D
Opanowali tez sejm Rzeczpospolitej :)
CZEKALEM NA ODC ALE CZEMU TAK DLUGO ?!?! 😁😁😀😀
wszystko ma swój czas :)
Ciekawe czy byłaby możliwa komunikacja np. słowna między nami a nimi?
O kurczę mój ulubiony temat 😊
W sumie, to ta teoria o zawleczeniu nowej, nieznanej choroby jest dość atrakcyjna, bo coś takiego się zdarzyło w historii. Kolonizacja obu Ameryk była tak łatwa, bo miejscowa populacja została straszliwie zdziesiątkowana przez choroby jakich tam nie znano. Być może było właśnie tak, że ludzie zawlekli jakąś chorobę, która wyniszczyła populację poprzedników. A resztę Homo Sapiens po prostu po części wyniszczyli, a po części wchłonęli.
O gatunku możemy mówić wówczas kiedy dane osobniki mogą się pomiędzy sobą rozmnażać, a potomstwo jest płodne. To chyba najprostsze prawo przyrodnicze i definicja gatunku.
Jeśli Homo Sapiens i Neandertalczyk sie rozmnażali i później mieli płodne potomstwo to spełniają definicje bycia jednym gatunkiem ( a nie podgatunkiem lub innym gatunkiem). W tym przypadku jesli sie między sobą rozmnażali raczej pochodzili od jednego przodka i mogli stworzyć wspólnego potomka. Są gatunki blisko spokrewnione: lew i tygrys lub koń i osioł, ale ich potomstwo jest bezpłodne.
Drugie zagadnienie to intencjonalność :) Jeżeli ją badamy na podstawie narzędzi to jaka jest intencjonalność wśród homo sapiens na przykładzie Indian z dżungli amazońskiej i współczesnych twórców komputerów i robotów. Mają te same mózgi, te same możliwości i.... i z narzędziami im nie wyszło? Ironizuje trochę, ale zostawiam temat do przemyślenia :)
Inny temat mnie nurtuje. Straszne dziury mają te badania nad naszymi przodkami. Myślałem że może NaukowoTV podejmie ten temat. Okazuje się ze Australopitek nie jest naszym przodkiem, a boczna gałęzią( Australopitek-Wikipedia). Ta sama Wikipedia (Homo Erectus) informuje że Homo Erectus jest jednak ogniwem miedzy Australopitekiem (tylko nie wiadomo którym) , a Homo Sapiens. To w końcu jak jest z tym Australopitekiem, był czy nie był naszym przodkiem? Kilka lat temu został zdegradowany, czyżby wróciła do łask?
Dodatkowo Teoria Leakeyów (wikipedia- człowiek rozumny) sugeruje ze Homo Habilis dał początki Homo Erectus. Problem w tym ze " w 2007 roku w Kenii opisano niekompletną kość szczękową (KNM-ER 42703) H. Habilis liczącą około 1,44 mln lat, a więc pochodzącą z okresu, w którym żył już H. erectus, co najprawdopodobniej oznacza, że H. erectus nie wyewoluował z H. Habilis na drodze anagenezy."
Dlaczego piszę ten komentarz? Kiedy trafiłem na twój kanał, nie mogłem sie od niego oderwać. Kiedyś interesowałem sie tym tematem ( lata 90-te) i ... i poległem. Może ty jesteś w stanie zrobić rzetelny program o naszej genezie i wymienisz aktualną listę pięciu naszych przodków do których naukowcy sie nie spierają. Wystarczy pięciu którzy spełniają wg ogólniedostępnej obecnej wiedzy trzy kryteria ,nie byly to tylko wymarłe małpy jak Australopitek (Australopitek-Wikipedia) i nie żyły w czasach swoich potomków jak Homo Erektus (Człowiek rozumny- Wikipedia). Trzecie kryterium to szkielet który zachował się przynajmniej w połowie. Proponuje tez odpuścić Neandertalczyka. Tematami z Wikipedii wspierałem się roboczo i nie traktuje ich naukowo, ale maja swoje źródła naukowe i gdyby rozmijały się z prawdą chciałbym dowiedzieć sie jak te informacje można podważyć. Pozdrawiam
PS Program super :) subskrybuje i lajkuję
Może zrób film o książkach Ericha von Danikena. a co by było, gdyby Neandertalczyk przetrwał? Myślę, że i tak prędzej czy później by wyginął. Bralibyśmy ich za gorszy gatunek, innymi słowy, stalibyśmy się rasistami. Więc i tak, nawet jakby przetrwali, to byśmy ich pozabijali.
15 minut 18 sekund 👏👏👏 Po za tym, ten tytuł 😎 Nie mogę tego przegapić 😉😉😉 Pozdrawiam serdecznie 😆😆😆
Czy są może jakiekolwiek przesłanki ku temu ,by sądzić, że neandertalczycy przeżyli do dziś w jakimś odosobnionym miejscu?
Bardzo ciekawy materiał :) jeden z bardziej wartościowych kanałów na youtube i jeśli chodzi o terść to nie ma się do czego przyczepić to jakość dzwięku pozostawia trochę do życzenia :(
Testowałem nowe urządzenie do nagrywania dźwięku. Popełniłem kilka błędów - na pewno w przyszłości będzie lepiej ;)
zrobisz film o niedźwiedziu krótkopyskim? PLS
Skąd wzięły się przypuszczenia o tym, że krzyżowania między nami odbywały się przez porywanie neandertalskich kobiet?
Bardziej to wynika z obserwacji naszego gatunku na przestrzeni tysięcy lat (oraz badań genetycznych). Przykład, który przeczytałem w książce dotyczył Islandii. Kiedy wikingowie dotarli do Islandii nie było tam kobiet. Chcieli się osiedlić więc je sobie porwali. Badania genetyczne wskazują, że mieszkańcy Islandii mają geny pochodzące od wikingów oraz innych kobiet. Najprawdopodobniej analogicznie było z neandertalczykami. Kiedy chłop nie miał kobiety najprościej było sobie taką porwać od mniej rozwiniętego plemienia żyjącego nieopodal.
Jak mogła wyglądać koegzystencja neandertalczyka i prehistorycznych homo sapiens doskonale pokazuje serial obyczajowy "Szkolna 17". Ogółem, przepraszam, że tak powiedziałem.
Mniej znany tytuł serialu to "Lot nad Choroszczy miastem".
Po Neandearczykach mam białą skórę i niebieskie oczy. Pierwsi Homo sapiens byli czarni. :)
Ten obrazek z 0:58 :D
Przecież w zimnym klimacie w dzień jest bardzo jasno bo tam śnieg odbija światło i nawet można dostać ślepoty śnieżnej
10:15 - I to wszystko na podstawie kości można ustalić ? Jakoś nie wierzę . Wyobraźnia ograniczona ... to w sumie jak u 1/2 współczesnego społeczeństwa :-D
Skąd ty to wiesz a może używali przypadków i rodzajów w mowie
Super tematy.Pozdro :-)
Jak będziesz robił weekend z dinozaurami to zrób o drapieżnikach nie wiem Meetrikantozaurze albo ceratozauże