To już (na szczęście) ostatni film o Windows na Raspberry Pi... zrobiłem to tylko po to żebyście wy już nie musieli. Zdecydowanie jest to sztuka dla sztuki i polecam zabawy z Windowsem11 na RPi4 tylko entuzjastom ;)
Wczoraj trenowałem na wirtualnej maszynie nowe Ubuntu - niestety: człowiek nie znający podstaw Linuksa co chwila musi kopać w Internecie w poszukiwaniu najprostszych rozwiązań (np. cały system jest spolszczony, a LibreOffice po angielsku). Ot, można to-to pooglądać, ale na dłuższą metę praca bez ulubionych programów w środowisku takiego systemu stałaby się koszmarem. Linuks jest może dobrym rozwiązaniem dla kogoś początkującego, kto nie ma żadnych większych wymagań: wystarczy mu napisać list, pooglądać strony www i wysłać pocztę.
generalnie dla osoby która lata spędziła w windowsach, linux zawsze będzie "trudnym" środowiskiem, ale to normalne, w końcu przyzwyczajenia to druga natura człowieka ;) tak realnie to w Linuxie brakuje gier, tutaj Windows rządzi. ale cała reszta ma swoje odpowiedniki i po ogarnięciu różnic (inna struktura systemu plików + ogarniecie tematu instalacji, bibliotek) to robi się całkiem użyteczne środowisko. Internet w tym pomaga :) swego czasu pracując jako programista, w biurze mieliśmy same linuxy i praca szła pełną parą ;) a z drugiej strony - moja młodzież w wieku 8 i 4 lat przygody z IT zaczęli od Raspberry Pi i Raspbiana... dla nich to Windows jest dziwny ;)
@@tatageek : radziłem sobie jako tako z MS-DOS (a nawet z Amiga DOS), więc nie przeraża mnie podejście Linuksa do komend - problem jest tylko w ''pierdołowatości'' całości systemu = włożony czas nie przekłada się dla mnie w osiągane wyniki. Patrząc na rozwój Linuksa można domniemywać, że będzie coraz to łatwiej z jego obsługą - tyle tylko nie wiem, czy dożyje tych czasów, że w końcu odłożę Winowsa (a jestem już po 50-tce). Nie mniej: jest ciągły progres i warto to środowisko obserwować, żeby wiedzieć, co w trawie piszczy.
Linux całkiem nieźle się cywilizuje, pamiętam jak w drugiej połowie lat 90 kupowało się takie gazetki z różnymi dystrybucjami linuxów. miały one po 16 stron (z krótką instrukcją instalacji i podstawy środowiska) i na przykłąd 7 płyt CD. Instalowało się toto wybierając z tysięcy pakietów, a potem siedziało dniami i nocami tylko po to żeby X Window odpalić, z jakimś prehistorycznym KDE... i to wszystko. nic nie dało się na takim linuxie zrobić. Z dodatkowego oprogramowania tylko to co na płytkach, a i to nie zawsze działało, wieczny problem z sterownikami, czasami trzeba było program skompilować żeby zadziałał... tragedia. Jak teraz spojrzeć na takie np Ubuntu, gdzie wszystko od strzału rusza, apka sklepu z oprogramowaniem ma wszystko co potrzebne, to wierzyć się nie chce że to darmowe systemy dla entuzjastów... Poszło to do przodu niesamowicie, na co najlepszym przykładem jest właśnie Raspberry Pi z swoim dedykowanym Raspberry Pi OS... tutaj naprawdę wszystko działa :)
@@tatageek Potwierdzam - Ubuntu 20.04.3 LTS - działa ok. U mnie tylko okrutnie wolno się uruchamia i w ogóle nie grzeszy szybkością, mimo że mam dość dobry procesor i7 i 12 GB RAM-u. Nie miałem nigdy poważniejszych awarii.
najciekawsze jest porównanie w 17:17 jak działają te same aplikacje skompilowane pod normalne komputery a jak te skompilowane pod arm64. to pokazuje jak źle jest a jak dobrze może być :)
mam pod ręką konsolkę do samodzielnego montażu Odroid Go Advance Black Edtion - i film o niej będzie w okolicach września, bo mi za chwilę te konsole z produkcji wycofają i nie będzie sensu nagrywać ;) natomiast co do innych sprzętów od odroida - na razie nic innego od nich nie mam, jak mi się skończą tematy na to co już posiadam, to na pewno coś od nich się pojawi.
6:00 dłużej niż na normalnym pececie? Nie no ogólnie o ile film fajny to o czym my tu mówimy :) Mini komputer co pobiera pewnei z 7 czy max 10W, kosztowal mniej od telefonu i narzekanie na zacinanie to teżtak średnio 7:10 a to akurat ciekawe, fajnie że cóś takiego sprawdziłeś 12:10 noo to 2 różne przegląarki, dzialąją na podobnej zasadzie ale są różne i trochę słabo tak porównywać obie chociaż rozumiem co chciałeś pokazać tym testem 17:40 oo i to fajny teścik, ten sam program, ta sama metodologia 20:09 i jeszcze wykreisk, profesjonalizacja widzę :p Ogólnie film na +, bardzo fajny i pomocny ;)
Cieszę się że obejrzałeś do końca - szacun ! Porównania które wybrałem do filmu są odpowiedzią na różne pytania jakie padały podczas rozmów (czy w komentarzach) na temat okien na malinie - dlatego niektóre są tak jak zauważyłeś mało rzetelne (edge vs chromium). Dlatego przyłożyłem się do tych które mają większy sens i pozwalają wyciągnąć jakieś wartościowe wnioski :)
temat windowsa zamykam :) myślałem że streaming gier (GEForce NOW) zadziała, albo że da się IIS'a odpalić, to byłby materiał na jeszcze jeden film, ale pierwsze nie działa w ogóle, a drugiego nie ma w systemie, więc pas. ale filmy mam ambicje cały czas trzaskać w tym tempie - co prawda teraz mała przerwa będzie w procesie twórczym, bo jedziemy z rodziną nad morze się trochę na plaży potłoczyć, ale potem już ostro, 3-4 filmy miesięcznie muszą być ;) przyrost subskrypcji udowadnia słuszność tej drogi ;)
no niestety wciąż do praktycznego zastosowania się nie nadaje. patrząc jaki progres jest z wersji na wersję, to jest szansa że Pi5 razem z oprogramowaniem dedykowanym na ARM, pozwoli na wygodniejszą pracę :)
ja do tej pory jadę na lapku z APU AMD A6 (nawet teraz piszę na nim ten komentarz), co prawda tak słaby jak RPi czy E1 to to nie jest, ale sam się czasem podziwiam za wytrwałość :) a malinka - cóż - jak będzie więcej softu dedykowanego Windows na ARM, to zdecydowanie przyśpieszy i będzie lepiej pracować :)
następne 2-3 odcinki będą o Domoticz'u, nagrane na zapas na czas moich wakacji :) natomiast o alternatywnych systemach operacyjnych na pewno będą filmy (planowałem TwisterOS, DietPi i Ubuntu) - kiedy ? ciężko mi powiedzieć...
kurcze, zapomniałem o tym wspomnieć - wszystko było powyłączane. no, poza usługą update, ale testy były robione w momencie kiedy update'ów nie było. ciekawostka, materiał zacząłem nagrywać przy kompilacji 22000.65, potem zrobił się update do 22000.71 a kończyłem na 22000.100. za każdym razem wszystko sprawdzałem, czy przypadkiem coś nie zaczęło działać inaczej :D
@@tatageek Myślę sobie, że do listopada b.r. Windows 11 może być całkowicie przebudowany. Dziwią trochę te zapowiedzi o niesamowicie wyśrubowanych wymaganiach sprzętowych w W11 - ciekawe, czy to się sprawdzi (osobiście trochę w to wątpię - kto będzie zmieniał kompa na super nowoczesny tylko dlatego, że nowy system wchodzi na rynek?). Mam i7-6700 i 32 GB RAM - może uciągnie?
mnie najbardziej szokuje ilość wymaganego miejsca ~60GB... masakra. Wymagania co do ramu (4gb) czy procka (2 rdzenie po 1 GHz) raczej nikogo nie zaskoczy... TPM2 może być problemem, przy czym patrząc na poczynania MS, to i tak bzdura bo na pewno będą sposoby na dotarcie do danych dla odpowiednich służb - w tej dziedzinie to naprawdę tylko Apple stawia na prywatność użytkownika. kompa masz niezłego - ja jadę na i7-4770 z 32gb ramu i pewnie jeszcze trochę czasu minie zanim zmienię, bo w sumie i po co skoro win8.1 którego używam spokojnie na tym działa ;)
1) Co do tego W11: ciekawe, czy sterowniki do urządzeń peryferyjnych będą w pełni kompatybilne z tymi sterownikami z W10? Oby tak było... 2) Miałem o tym wcześniej napisać: na mojej starej Malinie 3B+ miałem problem z lekko wyjącym wentylatorem - ale jest na to fajny sposób: można przestawić piny zasilające wentylator z 5V na 3,3V (obroty spadają, ale jest cicho). Pewnie o tym wiesz, ale może taki trick komuś w życiu się przydać. 3) Używasz programu Rufus? Moim zdaniem warto: jest darmowy, ciągle rozwijany, w wersji portable. Polecam każdemu, kto nie zna. 4) Czy pod Windows 11 będzie już obsługa plików linuksowych *.ext4?
1) w teorii powinny być kompatybilne, ponieważ win11 to bardziej zabieg marketingowy niż nowy system, ale zdziwiło mnie bardzo to że nie znalazł się sterownik do mojego HP LaserJet m402 - a to jest zupełnie standardowy laser, który chodzi na praktycznie każdym sterowniku PS, PCL5, PCL6... nie wiem czy to wynika z tego że to RPi, czy może faktycznie win11 będzie miał jazdy z sterownikami... 2) użycie pinu 3.3V to najszybszy sposób na spowolnienie klasycznego wentylatorka :) 3) rufusa znam, ale jakoś mnie ominął, najczęściej używam Balena Etcher, i ostanio Raspberry Pi Imager (odkąd można wstępnie skonfigurować RaspberryPi OS) 4) nic mi na ten temat nie wiadomo, ale szczerze mówiąc nie spodziewam się żeby dodali taką funkcjonalność.
Ooo, na koniec widać klawiaturę, o którą kiedyś pytałem: czy to nie jest aby model Logitech MK235? Jak sprawdza się w codziennym użytkowaniu: jest OK, czy jednak poleciłbyś coś innego? (chodzi mi o zasięg pracy i ewentualne zerwania komunikacji z nadajnikiem). Czy taki zestaw klawiatura+mysz zadziała bezprzewodowo na SmartTV? (czy też musi być Bluetooth?)
na część pytania już w poprzednim komentarzu odpowiedziałem, ani zestaw MK235 anu K400 nie używa BT, oba radiowo na 2.4GHz (MK235 jakiś własny protokół, a K400 Unifying). Zasięg obu największy jaki używałem to niecałe 3m, K400 działał z telewizorem Panasonica (odbiornik usb trzeba podpiąć do TV). K400 do TV (sporadycznego pisania w googlach) super, K400 do kompa na stałe ultra-niewygodne. MK235 na odwrót - do kompa super, do TV może być za duża i niewygodna + myszka musi na czymś leżeć.
Mnie ciekawi jak ten windows faktycznie będzie sobie radził na tabletach itp. z procesorami ARM, bo szczerze mówiąc procek z rpi 4B wydajnością nie grzeszy
trzeba pamiętać że całe RPi4 kosztuje 200-400pln (w zależności od ilości RAMu), budżet na procesor był niski :) Na pewno na porządnym ARMie Win11, będzie działał lepiej. Ciekaw jestem jakby to działało na jabłuszkowym M1:)
1:08 O matko serio tak kiedyś windows wyglądał ???, to ja jestem z tego pokolenia które juz wychowywało się na windows 8.1 ( jedynie w szkole miałem doczynienia z xp i vistą, i to w 2020 roku !!! ) który bardzo szybko poszedł do lamusa i został zastąpiony przez 10.
wcześniejsze wersje były jeszcze gorsze ;) ja swoją przygodę zacząłem właśnie od win 3.1, który wtedy był tylko nakładką na DOSa, tzn uruchamiałeś komputer i musiałeś sobie z linii poleceń uruchomić Windowsa jak każdy inny program. A najlepszą grą którą uruchamiało się Windowsach było "Bow and Arrow" ( ua-cam.com/video/dcv-XKmUPjo/v-deo.html ). Wszystkie "porządne" gry (takie jak Wolfenstein czy Doom) uruchamiało się z DOSa, bo Windows nie był w stanie wyświetlać szybkiej grafiki, nie było jeszcze DirectX :) takie czasy, na początku lat '90 :)
@@tatageek Nie pamiętam, czy na 3.1, ale na NT 3.51 już można było zawartość okna włączyć. Jest to jedna z tych funkcji, które ustawiałem i nadal ustawiam (np. przy pracy zdalnej). :)
Szczerze? Czekam na rewizję piątą Malinki: z 8 GB RAM, z mocniejszym CPU i z portem na dyski M.2. Czy te marzenia mogą się spełnić? Wierzę, że tak. Ale coś trzeba będzie w końcu zrobić z defaultowym chłodzeniem...
dziś oglądałem jakiegoś youtubera który twierdził że ma info z RPi Foundation, i z tego co mówił to prace nad Pi5 dopiero będą się zaczynać. Podobno ma być duże HDMI, lepszy kontroler USB, lepsza sieciówka LAN i WiFi. Ponoć ma być więcej ramu, co jest dyskusyjne bo już teraz 8gb na malinie to zbyt dużo.
w czasie kiedy nagrywałem ten materiał audio przez hdmi nie działało, ta funkcjonalność pojawiła się jakiś czas temu w kolejnych buildach. czekam aż ms ogarnie sterowników grafiki, wtedy zacznie sie zabawa :)
oni się w końcu nauczyli, że rozdawanie softu za darmo pasjonatom może im tylko pomóc. raz że ludzie będą mieli okazję poznać środowisko, a dwa sprawdzić czy czasem nie odpowiada ich potrzebom. jedno i drugie jest dla M$ w perspektywie czasu czystym zyskiem z wychowywania kolejnych pokoleń użytkowników.
no i m$ samo też się wbija w świat linuxów, chociażby ostatnia afera z dodaniem repozytoriów MS do Raspberry Pi OS, co środowisko odczytało jako śledzenie ;)
Witam jak moge podkręcić działanie windowsa 11 na moim Raspberry pi 400? Wolno wszystko chodzi coś widziałem ze można podkręcić zegary procesora?! Dodam ze średnio znam się na komputerach ale zainstalować 11ke udało mi się poprzez program piapps w którym jest kreator instalacji win11 i łatwo idzie robota sama się robi
Widać że w x64 wersji 11 korzysta z plików arm64 nie wiem czy w Microsofcie byli leniwi ale to na pewno skraca czas wimowania (pakowanie do pliku .wim lub .esd)
wg tego co widziałem w internetach to nieszczególnie. wifi wciąż nie działa, audio przez hdmi wciąż nie działa, porządnych sterowników grafiki też wciąż nie ma. nigdzie nie znalazłem informacji żeby CSI zaczęło działać (gdyby zaczęło to wszyscy "malinowi jutuberzy" na pewno trąbili by o tym w swoich filmach :) )
wszystko to o czym mówię w tym filmie dotyczy tylko Raspberry Pi z Windowsem (czyli niedziałające drugie HDMI, brak audio przez HDMI, niedziałające CSI/DSI, restarty przy wyciąganiu dysków USB). a tak dokładnie to dotyczy to Windowsa 11 w kompilacji 22000.100, bo w następnych kompilacjach na pewno będą poprawiać niektóre błędy. Natomiast pod Raspberry Pi OS wszystko to co napisałem wyżej - działa bez problemu.
Z jednej strony wynik jest żenujący jak na dzisiejsze czasy, ale z drugiej strony zaskoczyło mnie że to w ogóle poszło... O ile fajerwerków graficznych i wydajności nie ma, to szacuneczek za to że program przygotowany pod inną architekturę całkiem znośnie się odpalił na arm'ie :) Jakby tak M$ (albo RPi Foundation, bo w sumie nie wiem kto by mógł szybciej w temacie podziałać) się przyłożył i przygotował porządne sterowniki grafiki, to można by poszaleć w jakieś gry windowsowe na malince ;)
@@tatageek swoją drogą myślałem, że jak mamy apkę pod Windę, to ona będzie działać tak jak w przypadku powiedzmy directX, czy OpenGL - niezależnie od sprzętu jaki mamy. A tu lipa... potrzebny jednak emulator.
@@Pec3t i masz rację, bo DirectX i OpenGL są niezależne od architektury procka. Problem w tym że VideoCore VI (gpu maliny) jest mocno zacofane jeśli chodzi o kompatybilność z nowymi standardami OpenGL i DirectX. a jedynym sposobem nadrobienia braków gpu jest wykonanie brakujących funkcji na cpu - a to już jest strasznie mało wydajne...
@Ilumin2000 film udowadniał że Windows na Raspberry Pi do grania w gry x86 się nie nadaje w ogóle. Może gdyby byly kompilowane pod arm, działałyby lepiej. Tyle że nie ma na to szans. To zamyka sprawę.
Sam system działa bardzo ok, aplikacje kompilowane pod arm64 też. Problem polega na tym że jest ich bardzo mało a jak odpalisz aplikacje x86 zaczyna się cyrk z wydajnością...
no ten film faktycznie to na razie mój numer 1... nie wiem w sumie co bardziej pomogło - treść filmu czy pieseł na miniaturce ;) ale generalnie wyświetlenia podbija wprowadzenie rozdziałów do opisu i napisy do filmu. szukajka promuje te rzeczy.
To już (na szczęście) ostatni film o Windows na Raspberry Pi... zrobiłem to tylko po to żebyście wy już nie musieli.
Zdecydowanie jest to sztuka dla sztuki i polecam zabawy z Windowsem11 na RPi4 tylko entuzjastom ;)
Wczoraj trenowałem na wirtualnej maszynie nowe Ubuntu - niestety: człowiek nie znający podstaw Linuksa co chwila musi kopać w Internecie w poszukiwaniu najprostszych rozwiązań (np. cały system jest spolszczony, a LibreOffice po angielsku).
Ot, można to-to pooglądać, ale na dłuższą metę praca bez ulubionych programów w środowisku takiego systemu stałaby się koszmarem.
Linuks jest może dobrym rozwiązaniem dla kogoś początkującego, kto nie ma żadnych większych wymagań: wystarczy mu napisać list, pooglądać strony www i wysłać pocztę.
generalnie dla osoby która lata spędziła w windowsach, linux zawsze będzie "trudnym" środowiskiem, ale to normalne, w końcu przyzwyczajenia to druga natura człowieka ;)
tak realnie to w Linuxie brakuje gier, tutaj Windows rządzi.
ale cała reszta ma swoje odpowiedniki i po ogarnięciu różnic (inna struktura systemu plików + ogarniecie tematu instalacji, bibliotek) to robi się całkiem użyteczne środowisko. Internet w tym pomaga :)
swego czasu pracując jako programista, w biurze mieliśmy same linuxy i praca szła pełną parą ;)
a z drugiej strony - moja młodzież w wieku 8 i 4 lat przygody z IT zaczęli od Raspberry Pi i Raspbiana... dla nich to Windows jest dziwny ;)
@@tatageek : radziłem sobie jako tako z MS-DOS (a nawet z Amiga DOS), więc nie przeraża mnie podejście Linuksa do komend - problem jest tylko w ''pierdołowatości'' całości systemu = włożony czas nie przekłada się dla mnie w osiągane wyniki.
Patrząc na rozwój Linuksa można domniemywać, że będzie coraz to łatwiej z jego obsługą - tyle tylko nie wiem, czy dożyje tych czasów, że w końcu odłożę Winowsa (a jestem już po 50-tce).
Nie mniej: jest ciągły progres i warto to środowisko obserwować, żeby wiedzieć, co w trawie piszczy.
Linux całkiem nieźle się cywilizuje, pamiętam jak w drugiej połowie lat 90 kupowało się takie gazetki z różnymi dystrybucjami linuxów.
miały one po 16 stron (z krótką instrukcją instalacji i podstawy środowiska) i na przykłąd 7 płyt CD.
Instalowało się toto wybierając z tysięcy pakietów, a potem siedziało dniami i nocami tylko po to żeby X Window odpalić, z jakimś prehistorycznym KDE... i to wszystko. nic nie dało się na takim linuxie zrobić.
Z dodatkowego oprogramowania tylko to co na płytkach, a i to nie zawsze działało, wieczny problem z sterownikami, czasami trzeba było program skompilować żeby zadziałał... tragedia.
Jak teraz spojrzeć na takie np Ubuntu, gdzie wszystko od strzału rusza, apka sklepu z oprogramowaniem ma wszystko co potrzebne, to wierzyć się nie chce że to darmowe systemy dla entuzjastów...
Poszło to do przodu niesamowicie, na co najlepszym przykładem jest właśnie Raspberry Pi z swoim dedykowanym Raspberry Pi OS... tutaj naprawdę wszystko działa :)
@@tatageek Potwierdzam - Ubuntu 20.04.3 LTS - działa ok. U mnie tylko okrutnie wolno się uruchamia i w ogóle nie grzeszy szybkością, mimo że mam dość dobry procesor i7 i 12 GB RAM-u. Nie miałem nigdy poważniejszych awarii.
0:01 w sumie to nie zastanawiałem się ale dzięki że pokazujesz
najciekawsze jest porównanie w 17:17 jak działają te same aplikacje skompilowane pod normalne komputery a jak te skompilowane pod arm64.
to pokazuje jak źle jest a jak dobrze może być :)
Mógłbyś też kiedyś w dosyć niedalekiej przyszłości nagrać filmik o odroid. Bo mało jest o tym filmików na polskim UA-cam.
mam pod ręką konsolkę do samodzielnego montażu Odroid Go Advance Black Edtion - i film o niej będzie w okolicach września, bo mi za chwilę te konsole z produkcji wycofają i nie będzie sensu nagrywać ;)
natomiast co do innych sprzętów od odroida - na razie nic innego od nich nie mam, jak mi się skończą tematy na to co już posiadam, to na pewno coś od nich się pojawi.
Poczekajmy na Maiinę RPi 5 ;) Może będzie lepiej ;)
z generacji na generacje jest znaczny progress, zobaczymy co Pi5 pokaże :)
6:00 dłużej niż na normalnym pececie? Nie no ogólnie o ile film fajny to o czym my tu mówimy :) Mini komputer co pobiera pewnei z 7 czy max 10W, kosztowal mniej od telefonu i narzekanie na zacinanie to teżtak średnio
7:10 a to akurat ciekawe, fajnie że cóś takiego sprawdziłeś
12:10 noo to 2 różne przegląarki, dzialąją na podobnej zasadzie ale są różne i trochę słabo tak porównywać obie chociaż rozumiem co chciałeś pokazać tym testem
17:40 oo i to fajny teścik, ten sam program, ta sama metodologia
20:09 i jeszcze wykreisk, profesjonalizacja widzę :p
Ogólnie film na +, bardzo fajny i pomocny ;)
Cieszę się że obejrzałeś do końca - szacun !
Porównania które wybrałem do filmu są odpowiedzią na różne pytania jakie padały podczas rozmów (czy w komentarzach) na temat okien na malinie - dlatego niektóre są tak jak zauważyłeś mało rzetelne (edge vs chromium).
Dlatego przyłożyłem się do tych które mają większy sens i pozwalają wyciągnąć jakieś wartościowe wnioski :)
👍👍👌👌
Widzę, że nie poddajesz się z tematem! P.S. Ładnie liczba subskrybcji poszła w górę! 👌
temat windowsa zamykam :)
myślałem że streaming gier (GEForce NOW) zadziała, albo że da się IIS'a odpalić, to byłby materiał na jeszcze jeden film, ale pierwsze nie działa w ogóle, a drugiego nie ma w systemie, więc pas.
ale filmy mam ambicje cały czas trzaskać w tym tempie - co prawda teraz mała przerwa będzie w procesie twórczym, bo jedziemy z rodziną nad morze się trochę na plaży potłoczyć, ale potem już ostro, 3-4 filmy miesięcznie muszą być ;)
przyrost subskrypcji udowadnia słuszność tej drogi ;)
@@tatageek 👍 Trzymam kciuki za udany urlop i kolejne dobre filmy.
Dzięki. Teraz nie muszę pobierać Windows 11. Widzę że nie nadaje się na RPi do niczego. Może trzeba będzie wrócić do tematu za jakiś czas.
no niestety wciąż do praktycznego zastosowania się nie nadaje. patrząc jaki progres jest z wersji na wersję, to jest szansa że Pi5 razem z oprogramowaniem dedykowanym na ARM, pozwoli na wygodniejszą pracę :)
Dziękuję
Cieszę się że się podobało :)
I tak pewnie szybszy niż na leniwo z procem E1. Na serio za tą serię lapków powinni nazwać brand na Lenivo.
ja do tej pory jadę na lapku z APU AMD A6 (nawet teraz piszę na nim ten komentarz), co prawda tak słaby jak RPi czy E1 to to nie jest, ale sam się czasem podziwiam za wytrwałość :)
a malinka - cóż - jak będzie więcej softu dedykowanego Windows na ARM, to zdecydowanie przyśpieszy i będzie lepiej pracować :)
może nowy odcinek będzie o dietpi? fajny system dla raspberry ;)
następne 2-3 odcinki będą o Domoticz'u, nagrane na zapas na czas moich wakacji :)
natomiast o alternatywnych systemach operacyjnych na pewno będą filmy (planowałem TwisterOS, DietPi i Ubuntu) - kiedy ? ciężko mi powiedzieć...
Może W11 przyspieszyłby nieco, gdyby mu wyłączyć Defendera? (i co tam tylko jeszcze napakowali ''dla bezpieczeństwa'').
kurcze, zapomniałem o tym wspomnieć - wszystko było powyłączane.
no, poza usługą update, ale testy były robione w momencie kiedy update'ów nie było.
ciekawostka, materiał zacząłem nagrywać przy kompilacji 22000.65, potem zrobił się update do 22000.71 a kończyłem na 22000.100. za każdym razem wszystko sprawdzałem, czy przypadkiem coś nie zaczęło działać inaczej :D
@@tatageek Myślę sobie, że do listopada b.r. Windows 11 może być całkowicie przebudowany. Dziwią trochę te zapowiedzi o niesamowicie wyśrubowanych wymaganiach sprzętowych w W11 - ciekawe, czy to się sprawdzi (osobiście trochę w to wątpię - kto będzie zmieniał kompa na super nowoczesny tylko dlatego, że nowy system wchodzi na rynek?).
Mam i7-6700 i 32 GB RAM - może uciągnie?
mnie najbardziej szokuje ilość wymaganego miejsca ~60GB... masakra. Wymagania co do ramu (4gb) czy procka (2 rdzenie po 1 GHz) raczej nikogo nie zaskoczy...
TPM2 może być problemem, przy czym patrząc na poczynania MS, to i tak bzdura bo na pewno będą sposoby na dotarcie do danych dla odpowiednich służb - w tej dziedzinie to naprawdę tylko Apple stawia na prywatność użytkownika.
kompa masz niezłego - ja jadę na i7-4770 z 32gb ramu i pewnie jeszcze trochę czasu minie zanim zmienię, bo w sumie i po co skoro win8.1 którego używam spokojnie na tym działa ;)
1) Co do tego W11: ciekawe, czy sterowniki do urządzeń peryferyjnych będą w pełni kompatybilne z tymi sterownikami z W10? Oby tak było...
2) Miałem o tym wcześniej napisać: na mojej starej Malinie 3B+ miałem problem z lekko wyjącym wentylatorem - ale jest na to fajny sposób: można przestawić piny zasilające wentylator z 5V na 3,3V (obroty spadają, ale jest cicho). Pewnie o tym wiesz, ale może taki trick komuś w życiu się przydać.
3) Używasz programu Rufus? Moim zdaniem warto: jest darmowy, ciągle rozwijany, w wersji portable. Polecam każdemu, kto nie zna.
4) Czy pod Windows 11 będzie już obsługa plików linuksowych *.ext4?
1) w teorii powinny być kompatybilne, ponieważ win11 to bardziej zabieg marketingowy niż nowy system,
ale zdziwiło mnie bardzo to że nie znalazł się sterownik do mojego HP LaserJet m402 - a to jest zupełnie standardowy laser, który chodzi na praktycznie każdym sterowniku PS, PCL5, PCL6... nie wiem czy to wynika z tego że to RPi, czy może faktycznie win11 będzie miał jazdy z sterownikami...
2) użycie pinu 3.3V to najszybszy sposób na spowolnienie klasycznego wentylatorka :)
3) rufusa znam, ale jakoś mnie ominął, najczęściej używam Balena Etcher, i ostanio Raspberry Pi Imager (odkąd można wstępnie skonfigurować RaspberryPi OS)
4) nic mi na ten temat nie wiadomo, ale szczerze mówiąc nie spodziewam się żeby dodali taką funkcjonalność.
Skąd jesteś? Zauważyłem na pewnym zdjęciu budynek z Katowic i się zainteresowałem. Pozdro
Hej, jak się dobrze wychylę z okna, to widzę .KTW II (o którym pisałeś) dość wyraźnie ;)
@@tatageek W takim razie miło poznać Katowiczanina !!
Na innych filmach mam kilka widoków z okna, dość charakterystyczny budynek widać :)
Ooo, na koniec widać klawiaturę, o którą kiedyś pytałem: czy to nie jest aby model Logitech MK235? Jak sprawdza się w codziennym użytkowaniu: jest OK, czy jednak poleciłbyś coś innego? (chodzi mi o zasięg pracy i ewentualne zerwania komunikacji z nadajnikiem). Czy taki zestaw klawiatura+mysz zadziała bezprzewodowo na SmartTV? (czy też musi być Bluetooth?)
na część pytania już w poprzednim komentarzu odpowiedziałem,
ani zestaw MK235 anu K400 nie używa BT, oba radiowo na 2.4GHz (MK235 jakiś własny protokół, a K400 Unifying).
Zasięg obu największy jaki używałem to niecałe 3m, K400 działał z telewizorem Panasonica (odbiornik usb trzeba podpiąć do TV).
K400 do TV (sporadycznego pisania w googlach) super, K400 do kompa na stałe ultra-niewygodne.
MK235 na odwrót - do kompa super, do TV może być za duża i niewygodna + myszka musi na czymś leżeć.
Mnie ciekawi jak ten windows faktycznie będzie sobie radził na tabletach itp. z procesorami ARM, bo szczerze mówiąc procek z rpi 4B wydajnością nie grzeszy
trzeba pamiętać że całe RPi4 kosztuje 200-400pln (w zależności od ilości RAMu), budżet na procesor był niski :)
Na pewno na porządnym ARMie Win11, będzie działał lepiej.
Ciekaw jestem jakby to działało na jabłuszkowym M1:)
@@tatageek wiem właśnie o tym, mam nadzieję że będzie śmigał na lepszych ARM'ach skoro w miarę radzi sobie na rpi
1:08 O matko serio tak kiedyś windows wyglądał ???, to ja jestem z tego pokolenia które juz wychowywało się na windows 8.1 ( jedynie w szkole miałem doczynienia z xp i vistą, i to w 2020 roku !!! ) który bardzo szybko poszedł do lamusa i został zastąpiony przez 10.
wcześniejsze wersje były jeszcze gorsze ;)
ja swoją przygodę zacząłem właśnie od win 3.1, który wtedy był tylko nakładką na DOSa, tzn uruchamiałeś komputer i musiałeś sobie z linii poleceń uruchomić Windowsa jak każdy inny program.
A najlepszą grą którą uruchamiało się Windowsach było "Bow and Arrow" ( ua-cam.com/video/dcv-XKmUPjo/v-deo.html ).
Wszystkie "porządne" gry (takie jak Wolfenstein czy Doom) uruchamiało się z DOSa, bo Windows nie był w stanie wyświetlać szybkiej grafiki, nie było jeszcze DirectX :)
takie czasy, na początku lat '90 :)
@@tatageek Nie pamiętam, czy na 3.1, ale na NT 3.51 już można było zawartość okna włączyć. Jest to jedna z tych funkcji, które ustawiałem i nadal ustawiam (np. przy pracy zdalnej). :)
@@DrapidupaPunctata z tego co pamiętam to 3.1 (3.11) na to nie pozwalał :)
Szczerze? Czekam na rewizję piątą Malinki: z 8 GB RAM, z mocniejszym CPU i z portem na dyski M.2. Czy te marzenia mogą się spełnić? Wierzę, że tak.
Ale coś trzeba będzie w końcu zrobić z defaultowym chłodzeniem...
dziś oglądałem jakiegoś youtubera który twierdził że ma info z RPi Foundation, i z tego co mówił to prace nad Pi5 dopiero będą się zaczynać. Podobno ma być duże HDMI, lepszy kontroler USB, lepsza sieciówka LAN i WiFi. Ponoć ma być więcej ramu, co jest dyskusyjne bo już teraz 8gb na malinie to zbyt dużo.
Malina z takimi parametrami przewyższy przy dzisiejszych realiach ceną wartość komputera desktopowego. Idea "taniego komputera" już jest nieaktualna.
Audio przez HDMI działa tylko ja wpisałem w config.txt linijkę hdmi_drive=2
w czasie kiedy nagrywałem ten materiał audio przez hdmi nie działało, ta funkcjonalność pojawiła się jakiś czas temu w kolejnych buildach.
czekam aż ms ogarnie sterowników grafiki, wtedy zacznie sie zabawa :)
powrót Widnowsa na ARMy.........fajnie :) coraz odważniej Microsoft sobie poczyna.
oni się w końcu nauczyli, że rozdawanie softu za darmo pasjonatom może im tylko pomóc.
raz że ludzie będą mieli okazję poznać środowisko, a dwa sprawdzić czy czasem nie odpowiada ich potrzebom.
jedno i drugie jest dla M$ w perspektywie czasu czystym zyskiem z wychowywania kolejnych pokoleń użytkowników.
@@tatageek bo w Windows jest coraz więcej Linuxa ;)
no i m$ samo też się wbija w świat linuxów, chociażby ostatnia afera z dodaniem repozytoriów MS do Raspberry Pi OS, co środowisko odczytało jako śledzenie ;)
Witam jak moge podkręcić działanie windowsa 11 na moim Raspberry pi 400? Wolno wszystko chodzi coś widziałem ze można podkręcić zegary procesora?! Dodam ze średnio znam się na komputerach ale zainstalować 11ke udało mi się poprzez program piapps w którym jest kreator instalacji win11 i łatwo idzie robota sama się robi
Widać że w x64 wersji 11 korzysta z plików arm64 nie wiem czy w Microsofcie byli leniwi ale to na pewno skraca czas wimowania (pakowanie do pliku .wim lub .esd)
dyski teraz są tak pojemne, procesory tak szybkie a pamięć tak (stosunkowo) tania, że optymalizacja absolutnie się nie opłaca...
takie czasy ;)
Coś się poprawiło przez te 3 mcy?
wg tego co widziałem w internetach to nieszczególnie.
wifi wciąż nie działa, audio przez hdmi wciąż nie działa,
porządnych sterowników grafiki też wciąż nie ma.
nigdzie nie znalazłem informacji żeby CSI zaczęło działać (gdyby zaczęło to wszyscy "malinowi jutuberzy" na pewno trąbili by o tym w swoich filmach :) )
Powiedziałeś że nie działa 2 port HDMI ale on nie działa tylko na windows 11 czy ogólnie na innych systemach?
Z windows 11 nie działa, z rpi os działa
wszystko to o czym mówię w tym filmie dotyczy tylko Raspberry Pi z Windowsem (czyli niedziałające drugie HDMI, brak audio przez HDMI, niedziałające CSI/DSI, restarty przy wyciąganiu dysków USB).
a tak dokładnie to dotyczy to Windowsa 11 w kompilacji 22000.100, bo w następnych kompilacjach na pewno będą poprawiać niektóre błędy.
Natomiast pod Raspberry Pi OS wszystko to co napisałem wyżej - działa bez problemu.
bry. czy spokojnie można odpalić na win11 emulator mame32 z bezprzewodowymi padami ? dla malkontentów wiem co to retropi
zależy od pada.
przez jakiś czas bez problemu grałem pod windowsem na joyconach od Nintendo Switch (bluetooth)
A działa audio po RDPie?
3DMark 2001 gdzieś na poziomie mojego retro PC z P3 450Mhz i GeForcem
Z jednej strony wynik jest żenujący jak na dzisiejsze czasy, ale z drugiej strony zaskoczyło mnie że to w ogóle poszło... O ile fajerwerków graficznych i wydajności nie ma, to szacuneczek za to że program przygotowany pod inną architekturę całkiem znośnie się odpalił na arm'ie :)
Jakby tak M$ (albo RPi Foundation, bo w sumie nie wiem kto by mógł szybciej w temacie podziałać) się przyłożył i przygotował porządne sterowniki grafiki, to można by poszaleć w jakieś gry windowsowe na malince ;)
@@tatageek swoją drogą myślałem, że jak mamy apkę pod Windę, to ona będzie działać tak jak w przypadku powiedzmy directX, czy OpenGL - niezależnie od sprzętu jaki mamy. A tu lipa... potrzebny jednak emulator.
@@Pec3t i masz rację, bo DirectX i OpenGL są niezależne od architektury procka. Problem w tym że VideoCore VI (gpu maliny) jest mocno zacofane jeśli chodzi o kompatybilność z nowymi standardami OpenGL i DirectX.
a jedynym sposobem nadrobienia braków gpu jest wykonanie brakujących funkcji na cpu - a to już jest strasznie mało wydajne...
Bardzo długo się włącza zanim kulki latają. Da się to jakoś przyspieszyć?
można podkręcić procesor - poza tym - nic więcej.
a można zainstalować tor ???
można, przed chwilą sprawdziłem.
ale działa przeokrutnie wolno.
@@tatageek dzięki
Przy grach? Ale przecież niema sterowników pod grafikę, czy jestem w błędzie i da się uruchomić jakieś proste gierki jak Gothic 2?
W 20:50 mówię więcej na ten temat.
W skrócie - grać się nie da.
@@tatageek nom, ale pół biedy bo te prostsze gierki chodzą dobrze na linux z wine
@Ilumin2000 film udowadniał że Windows na Raspberry Pi do grania w gry x86 się nie nadaje w ogóle.
Może gdyby byly kompilowane pod arm, działałyby lepiej.
Tyle że nie ma na to szans.
To zamyka sprawę.
Działa równie dobrze, co Linux na Playstation 3 ;-)
Sam system działa bardzo ok, aplikacje kompilowane pod arm64 też.
Problem polega na tym że jest ich bardzo mało a jak odpalisz aplikacje x86 zaczyna się cyrk z wydajnością...
Geek skąd ty mas tyle tych wyświetleń ?
no ten film faktycznie to na razie mój numer 1... nie wiem w sumie co bardziej pomogło - treść filmu czy pieseł na miniaturce ;)
ale generalnie wyświetlenia podbija wprowadzenie rozdziałów do opisu i napisy do filmu. szukajka promuje te rzeczy.
geforce now działa?
niestety nie. pojawia się błąd informujący o braku możliwości zdekodowania strumienia z serwera/za słaba karta graficzna.
GTA 2 na nim odpali?
Ciężko powiedzieć, nie mam GTA2 więc nie sprawdzę :(
Odpal gothic 1
niestety Gothica żadnego nie mam, a na szukanie "darmowych wersji" nie mogę sobie pozwolić, ale coś mi się zdaję że będzie chodzić.. słabo ;)