Kansızlık (anemi) nedir? Kansızlığı olan hastalarda hangi besinler tüketilmelidir?

Kansızlık ya da anemi, vücutta organ ve dokulara oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin azalmasına bağlı gelişen bir bulgudur. Bir hastalık değildir ama pek çok hastalığa eşlik eder. Kansızlık, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini etkiler. Okul öncesi çocuklar en fazla risk altındaki gruptur ve bu yaş grubunda dünya genelinde %47 oranında kansızlık geliştiği bilinmektedir.
Çocukluk çağındaki kansızlığın en sık nedeni beslenme bozukluklarına bağlı gelişen besinsel yani nutrisyonel anemidir.
Demir, vitamin B12 ve folik asit gibi mikrobesin eksiklikleri dünya çapında yaygındır.
Ülkemizde ve tüm dünyada demir eksikliği anemisi en sık görülen besinsel anemi türüdür. Okul öncesi dönemde çocukların yaklaşık yarısında, okul çağındaki çocukların ise üçte birinde görülmektedir. En sık görüldüğü yaşlar ise 6 ay-24 ay arası çocuklardır. Bu dönemlerde daha sık görülmesinin nedeni büyüme gelişmenin hızlı olması nedeni ile artan ihtiyaç ve besinlerle ihtiyacın karşılanamamasıdır. Yine bu dönemde demir eksikliği bilişsel fonksiyonlarda kalıcı hasar bırakabilir. Ergenlik döneminde de kız çocuklarında adet kanamaları ile olan kan kayıpları önemli bir demir eksikliği nedenidir.
Demir kan yapımında gerekli olduğu gibi beyin gelişiminde, bağışıklık sisteminin etkin çalışmasında da rol oynar. Demir eksikliği toplumlarda çok sık görülmesi nedeni ile bir halk sağlığı sorunudur. Bu nedenle de toplumlar demir eksikliğini önleyici bir takım tedbirler almaktadır.
Besinsel eksikliklerin yanında kan yapımının azalmasının bir diğer nedeni de karaciğer, böbrek ya da romatizmal hastalıklar gibi kronik hastalıkları olan çocuklarda görülen kansızlıktır. Bu çocuklarda mevcut olan kronik inflamasyon kan üretimini baskılar. Kan üretiminin azaldığı diğer nadir görülen neden ise, doğumsal ya da sonradan kazanılan nedenler ile kemik iliğinin yetersiz çalışması ve gerekli miktarda kan üretememesidir. Bu durum kemik iliği yetersizlikleri ve aplastik anemi olarak adlandırılmaktadır.
Ülkemizde sık görülen diğer bir kansızlık türü ise Akdeniz anemisi taşıyıcılığıdır. Kalıtsal olarak hemoglobinin yapısına katılan globin zincirlerin yapımında eksiklik ya da bozukluk olması durumunda talasemi sendromları oluşur. Beta talasemi taşıyıcılığı sıklığı ülkemizde ortalama %2 civarında olup, Akdeniz ve Trakya bölgelerinde %15’lere kadar çıkmaktadır.
Anemi (Kansızlık) Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda aneminin belirtileri çocuğun yaşına, aneminin derecesine ve gelişim hızına göre farklılık gösterir. Küçük çocuklarda iştahsızlık, büyüme gelişme geriliği, kilo alamama, nöromotor gelişme geriliği, ağlarken morarma şeklinde olan katılma nöbetleri görülebilirken daha büyük çocuklarda halsizlik, çabuk yorulma, baş dönmesi, solukluk, okul başarısında azalma, dikkat dağınıklığı, saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma, kağıt, buz veya toprak gibi yiyecek olmayan maddeleri yeme isteği gibi belirtilerle karşımıza çıkabilir. Eğer kansızlık ağır derecede ise kalp yetmezliği, çarpıntı, hızlı nefes alıp verme, karaciğer ve dalakta büyüme de görülebilir. Anemi uzun sürede yavaş yavaş gelişmiş ise belirtiler sinsi olabilirken, ani gelişen kansızlıkta baygınlık, bilinç bulanıklığı, kalp ve solunum yetmezliği gibi bulgular ortaya çıkabilmektedir. Kronik kırmızı kan hücresi yıkımının neden olduğu hemolitik anemilerde cilt ve gözlerde sararma, kahverengi veya kırmızı renkli idrar, bacaklarda yaralar, safra taşı oluşumuna bağlı belirtiler izlenir.

[@maviisik5290]

La ilahe illallah muhammedurrasulullah ♥️