Bardzo lubię CPC128 prawie tak jak moje ukochane „małe” Atari. Podłączam Amstrada przez modulator do LCD z tym że używał przewodu RGB, modulator służy mi tylko jako źródło zasalania. Bardzo fajnie przygotowany materiał, pozdrawiam :)
super odcinek. 8:00 giełda w stołówce Politechniki - bywałem tam często w tamtych czasach :) świetny archiwalny materiał. Macie tego więcej? Co do Amstrada, to miałem w tamtych czasach Schneidera CPC6128, a obecnie mam z sentymentu również CPC464. Faktycznie ładowanie z kasety trwa bardzo długo... Komputer miał jak na 8bitowca możliwości do powiedzmy "profesjonalnych" zastosowań... 80znaków, dbase, edytory tekstu itd. Dużo na nim można było zrobić. Miał nawet całkiem niezły interpreter basica. Można było pisać nawet bardziej rozbudowane programy. Choć pierwsza rzecz jaka przychodzi na myśl gdy słyszy się Amstrad, to gra Fruity Frank :) Pozdrawiam
+KATOD_music Dziekujemy za mily komentarz. :) Niestety tylko tyle znalezlismy z materialow archiwalnych. Z tego co piszesz to miales na tamte czasy naprawde do pozazdroszczenia komputer... Pozdrawiamy.
Super odcineczek! Ale te długie wczytywanie gier to masakra. Dobrze, że już nie mamy takich czasów, że trzeba czekać po 15 minut na uruchomienie się tytułu.
byłbym w niebo wzięty jak byście zrobili taki filmik o cpc 6128 amstrad i scheinder, ja nie dawno bo ok. 3 miesięcy temu oglądając aukcje amstradowe dowiedziałem się, że na serii amstradowej pisało na kompie AMSTRAD 128K colour computer a na tych scheinder color computer ot taka ciekawostka.
Jak to zwykle w polskich mediach bywa informacje podawane o Amstradach CPC zawierają sporo nieścisłości i półprawd, które pozwolę sobie naprostować. 1. - Schneider Schneider nigdy nie produkował CPC a jedynie je sprzedawał pod własną nazwą w latach 84-88. Ten niemiecki CPC 464 różnił się od Amstrada jedynie: a) nazwą na obudowie, b) klawisze specjalne są w nim szare a nie kolorowe, c) dodano blachy w środku komputera po obu stronach płyty głównej, d) oraz połączona zworka LK2 powodująca nazwę Schneider na ekranie. :) Nie było wersji z kompletnie innymi kolorami niż te jakie pokazujecie. Noo chyba że ktoś pomyli model 464 z modelem 664 (ze stacją) w którym wszystkie klawisze specjalne były jasno niebieskie, a w niemieckim szare. Różnice w modelach jakie pokazujecie są spowodowane tylko rokiem produkcji. Starsze miały płytę główną wypełniającą cały komputer i wszystkie wyjścia z tyłu. A te od roku 86 miały płytę główną mniejszą o połowę, a porty Joya i stereo przeniesiono na lewą stronę. I dotyczy to tak samo Amstrada jak i Schneidera. W roku 88 rewizja 3 płyty głównej (zwana LC) do 464 jest zmniejszona tym razem od przodu i port joya jest przez to przesunięty o blisko centymetr ku tyłowi komputera. Taką wersję produkowano od 88 roku i od tej pory Schneider już nie sygnował serii CPC swoją nazwą, nawet w krajach niemieckojęzycznych. Istniały też drobne różnice w rewizji 1 i 2, a szczegóły można obejrzeć tu: www.cpcwiki.eu/index.php/Mainboard_Versions 2. - Magnetofon Starsze oryginalne gry były nagrywane w tempie 1000 bodów, i wczytywały się w ok 10-12min. Nowsze nagrywano w tempie 2000 bodów co skracało czas wczytywania do 5min i nie wymagało żadnych przeróbek ani dodatków w komputerze. Pirackie złamane gry można sobie ponagrywać w tempie 3000 bodów (3.5min). Można i szybciej ale to już zwiększa szanse występowania błędów wczytywania. Chyba że zamiast taśmy zastosujemy dźwięk wczytywany ze CD lub MP3 (przez specjalną kasetę z kabelkiem), wtedy komputer łyka dane nawet do 20 000 bodów. Czyli tyle co dobra stacja, a czas ładowania liczy się w dziesiątkach sekund. Można też zastosować specjalny loader aby przestał dzielić pliki na 2 kilobajtowe bloki, a wtedy starcza kilkanaście sekund. Jednak to wymaga przeróbek w grach i amator sam sobie tak gry nie przerobi, a w necie niewiele tytułów jest dostępna w takiej postaci. Śrubka do regulacji głowicy była w CPC zaklejona klejem. I kręcili nią tylko ci co ich podkusili Comodorowcy, myśląc że to coś pomoże, a można było tym tylko pogorszyć sprawę. - Dla porównania, Spectrum czyta ok 1500 bodów, oryginały Atari i Commodore 600bd, a w Turbo 3600bd. 3. - Stacja dysków Model 464 (ten z magnetofonem), wymaga interfejsu DDI ze sterownikiem stacji dysków wraz z ROMem z AmsDOSem. Droższe modele 664 i 6128 mają obie rzeczy wbudowane. W latach 84-86 różni producenci stacji dysków proponowali ponad 10 różnych nowych rodzajów dyskietek mniejszych od 5.25", z których na początku WSZYSTKIE łącznie z 3" (Hitachi) i 3.5" (Sony), były niestandardowe i dziwne. Nikt wtedy nie wiedział że dekadę później te od Sony staną się popularniejsze i tańsze. Napędy 3.5" były droższe niż 3" a Amstrad potrzebował mały szybki i tani napęd. Tą decyzję podjęto zanim jakikolwiek producent komputerów zastosował dyski 3.5" jako swój nośnik, więc przestańcie pleść że dyski 3" były niestandardowe. Dyski 3.5" w 8bit zastosowano jedynie w MSX (ale 1głowicowe 360K), a z pozostałych 8bit jedynie do CPC można takie stacje bardzo łatwo podłączyć. Więc po co gadacie że stacja w CPC to jakiś problem, bo w praktyce łatwość podłączenia dowolnego napędu to jedna z największych zalet Amstradów CPC. W drugiej połowie lat 80ych posiadacze starych PC wywalali stacje 5.25" 360K bo woleli gęste, a do innych 16bit nie bardzo się nadawały (za mało ścieżek), a do innych 8bit nie dawało się ich podłączyć wogóle, jedynie do CPC nie było z tym problemów i ci sprytniejsi Amstradowcy mieli drugi duży napęd (na tanie dyski) za cenę piwka, czego nie można powiedzieć o innych 8bitowcach, więc używali tylko magnetofony, bo stacje do innych kompów zawierały w sobie praktycznie drugi komputer i były drogie. A dyskietki 3" wykorzystywało w sumie kilkunastu różnych producentów sprzętu. A nie tylko Amstrad. Nawet do małego Atari były takie stacje we Francji. Stacja dysków w CPC jest 2x szybsza od tej w Atari8 czy w Timex-ie, i aż 8x szybsza od tej w C64. Przeciętna gra z dyskietki CPC uruchamia się w ok 14 sekund, a na C64 w 2 min. !!!
3. - Basic - Pamięć - Prędkość Składnia i sposób edycji (drugi kursor kopiujący) Locomotive Basica w CPC jest bardzo zbliżona do BBC Micro, a sama składnia także do GW-Basic w ST i PC. Takie rozkazy jak pętle warunkowe lub rozkazy do obsługi przerwań próżno szukać w ROMach u innych 8bit. Wszystkich słów kluczowych w Amstradzie jest ok 160, a inne 8 bit mają połowę tego, podobnie jak i miejsca w ROMie jakie Basic zajmuje (tu jest 16K). Program w Basicu w CPC może zajmować max 42KB, (o 2K mniej na bufor, gdy podłączymy stację dysków). Pamięć graficzna zajmuje standardowo 16K, (gdy nie używamy Overscanu). Resztę zajmują tzw dane systemowe i tablica skoków do ROMów. Mało kto zdaje sobie sprawę jak wielkie różnice w prędkości działania Basica występowały na różnych komputerach gdy uruchomi się na nich taki sam program. Np. BBC jest ok 2 razy szybszy od CPC, C64 jest 2x wolniejszy, a XE i ZX są wolniejsze od CPC ok 3.5x. C128 jest zbliżony do CPC, ale tylko w trybie 80 kolumn/2MHz. I też ma sporo poleceń (np do sprajtów), ale inną składnię. Jak widać większy wpływ na prędkość Basica ma jego optymalizacja, a nie taktowanie procka. Więcej szczegółów o takich porównaniach można znaleźć tu: www.speccy.pl/forum/index.php?topic=2715.msg37814#msg37814 4. - Procesor - Grafika Lamerzy myślą że CPC ma 4 razy szybszy procesor niż C64. Nic bardziej błędnego. Po pierwsze w CPC co 8my takt trafia do układu grafiki (0.5MHz), więc procesor cyka 3.5MHz a nie 4. (I tak nieźle bo w C128 Z80 cyka 2MHz, czyli wolniej niż Meritum). Po drugie MOS w C64 ma tylko ok 70 rozkazów których odpowiedniki w Z80 wykonują się we większej ilości taktów niż w MOS, za to Z80 ma ok 200 rozkazów (nie licząc wersji tych samych z różnymi rejestrami), i część z nich mimo że tu jest wolna to na MOŚku wymaga dłuższej listy rozkazów zamiast jednego. Biorąc pod uwagę różną ilość taktów na zbliżone polecenia lub algorytmy, oraz różnicę w taktowaniu - Z80 w CPC jest szybszy od MOSa w C64 tak od 50% do 100%, a średnio jest zaledwie ok 70% szybszy. Co przy większej pamięci ekranu oraz braku sprzętowych sprajtów wymaga dobrze zoptymalizowanego programu. Ana to częściej znajdywali czas producenci gier z Francji i Hiszpanii niż w Anglii. W CPC nie ma ograniczeń w nadawaniu kolorów pikseli względem tych sąsiednich tak jak w C64. W dobrze zrobionych grach sprajty i tła mają w CPC więcej kolorów niż w C64. Ale te które wymagają dużej liczby dużych i szybkich sprajtów albo przesuwania tła o piksel nie mają w CPC takiej dynamiki jak w C64. CPC ma sprzętowy scroling co 8 pikseli (tworzony z myślą o przewijaniu tekstu), szybki i dostępny nawet w Basicu. Jednak można go stosować tylko na całym ekranie na raz a nie na jego fragmentach. A fakt że nie zawsze go stosowano wynikał z niewielkiej ilości czasu jaki dawano programistom na portowanie gier dla CPC. Paradoksalnie w tych szybkich grach taki scrolling sprawdzał się bardzo dobrze, bo nie było widać że ten skok jest aż tak duży, a we wolniejszych gryzł w oczy skokowością albo stosowano wlekący się scrolling programowy. Ten krótki program wystarczy by za pomocą strzałek przekonać się jak szybko i płynnie działa w CPC sprzętowy scrolling w 8 kierunkach: 10 ' tu można sobie zaladować jakiś obrazek 20 DEFINT a-z:WHILE-1:v=48+t\256:w=t MOD 256:OUT&BC00,13:OUT&BD00,w:CALL&BD19:OUT&BC00,12:OUT&BD00,v 30 IF INKEY(1)=0THEN t=t-1ELSE IF INKEY(8)=0THEN t=t+1 40 IF INKEY(2)=0THEN t=t-40ELSE IF INKEY(0)=0THEN t=t+40 50 t=(t+1024)MOD 1024:WEND' teraz wypróbuj strzałki :) Giana Sisters na CPC nigdy nie została wydana, bo wstrzymano nad nią prace (z powodu praw autorskich), gdy była ukończona w 70%. Jeszcze jej nie zoptymalizowano, więc nie podawajcie jej jako typowego przykładu.
5. - Takie tam.... Komputerem roku w 1985 została cała seria CPC a nie tylko 464. Jedyne minusy CPC względem C64 to brak sprzętowych sprajtów, co sprawiało że pewna część gier jest "niemrawa", choć nawet na C64 sie takie zdarzają, (ale za to sprajty w małej rozdzielczości mają w CPC znacznie częściej po 16 kolorów a nie tylko po 3 jak w C64), drugą przewagą C64 są trójkątne fale i filtry w układzie dźwiękowym, które brzmią mniej syntetycznie niż AY3. Za to CPC jako jedyny 8bit ma dźwięk stereo. Wyjście stereo ma bardzo słaby sygnał nadający się do wzmacniacza lub TV, ale nie do słuchawek w których prawie nic nie słychać. Głośniczek w CPC ma niestety kiepskie pasmo przenoszenia co psuje opinie o tym jak miły dla ucha AY potrafi być. :) Wiele klonów to miał Spectrum, ale nie CPC. Tylko dwóm producentom udało się podrobić kości Gate Array, NRD-oski "KC Compact" firmy Robotron oraz dość mocno poprawiony (z trybami graficznymi od MSX2), Ruski "Aleste 520EX" firmy Patisonic, ale oba wyprodukowano w śladowych ilościach (zabiły ich zmiany ustrojowe). 3 mln sprzedanych sztuk (wszystkie CPC razem), zważywszy że oddziaływanie firmy Amstrad ograniczało się jedynie do połowy Europy, a nie całego świata tak jak firm Amerykańskich, to nie jest wcale słaby wynik. Słabo to się sprzedawał polski Meritum - 6tys sztuk, a to najlepiej sprzedający się polski 8bitowiec. ;) CPC były 8bitowcami nr.1 we Francji i Grecji, szły łeb w łeb z C64 w RFN i Australii, podobnie ze Spectrumem w Hiszpanii, a u nas skromne 3-5% rynku. Model 464 nie posiadał ROMu z AmsDOSem! - Tylko OS i Basic, a AmsDOS był w interfejsie stacji dysków, sprzedawany ze stacją a nie z komputerem. W latach 90-92 produkowano modele 464 i 6128 we wersjach PLUS, (białe obudowy), miały sprzętowy scrolling o 1 piksel, sprzętowe sprajty 16sztuk, 16x16 pikseli w 15 kolorach innych niż tło, oraz paletę kolorów 4096 zamiast starych 27. I dźwięk na DMA w tym sample 4bit stereo lub 8bit mono. Ale powstało zaledwie niespełna 40 gier i tyleż demek które korzystały chociaż z części z tych dobrodziejstw. To i tak więcej niż softu do C=128. I to pomimo tego że sprzedano ich kilka razy więcej niż CPC Plusów. :) Chętnych na bliższe poznanie CPC zapraszam na jedyne polskojęzyczne forum o tych komputerach: speccy.pl/forum/index.php/board,20.0.html Uprzedzam jednak że bez rejestracji nie widać tam plików ani obrazków dodawanych do postów. :) Jakby ktoś chciał popatrzeć jak wyglądają gierki na CPC to zależnie od posiadanego czasu daję linki na: 20 gier w 2min > ua-cam.com/video/TbvYuKb7lDA/v-deo.html 100 gier w 15min > ua-cam.com/video/bD_gBz2fwDM/v-deo.html 464 gier w 54min > ua-cam.com/video/Vh9ZpaPbfsw/v-deo.html PS.: A tak wogóle to bardzo przyjemna seria filmików. Pozdrawiam. :)
Film bardzo ciekawy. Zabrakło 2 informacji: Port joysticka był nietypowy - umożliwiał podłączenie 2 joysticków, ale trzeba to było robić przelotowo. Pierwszy joystick musiał być oryginalnym od Amstrada: miał w sobie gniazdo dla drugiego joysticka. Druga sprawa to wypowiedź Alana Sugara (właściciela firmy), która praktycznie zniszczyła mu biznes (wg wikipedii miał wiele wpadek językowych ;) ). Stwierdził mianowicie, że nie interesują go ludzie, którzy kupili jego komputer, tylko tacy co chcą kupić jego komputer. Cytat pochodzi z któregoś Bajtka lub Komputera - czasopism z lat 80.
Alan w roku 2007 sprzedał swoją firmę za 125 mln funtów. To faktycznie brzmi jak ruina. :D A ten cytat był na tyle odważny i kontrowersyjny że dało mu to darmową reklamę która dodała mu popularności. :) W Spectrumach nie było wcale portów joya, a jakoś to nie powstrzymywało ich posiadaczy od używania ich. A w CPC jest prościej. Jeśli jeden joy ci wystarczał to mógł być dowolny standardowy. I można było do niego wmontować port na drugiego joya, co było tańsze niż przelotki, bo wystarczyło dokupić jeden port D9. I nie potrzebowałeś do tego pudełeczka czy kabli, czy tym bardziej egzotycznego u nas joya z wbudowanym już portem.
Z racji wieku (rocznik 75) uwielbiam programy komputerowe retro. Swoją przygodę rozpoczynałem z C64 i magnetofonem, by po roku, zakupić stację dyskietek (1541). Nie do końca zgodzę się ze wszystkimi tezami, przedstawianymi w programach Komputer-Muzeum, ale sama ich idea, narracja i klimat, nakazują mi podnieść kciuk i czerpać satysfakcję z powrotu do przeszłości :) Czy istnieje szansa na programy poświęcone komputerom zupełnie egzotycznym (mam na myśli erę 8-bit) czyli konstrukcjom Sharp, Sony czy wreszcie mitycznemu Sam Coupe (hybryda 12-bitowa) Pozdrawiam serdecznie P.S. Od Commodore 64 przez Amigę po dziś dzień (pc) zajmuję się tworzeniem muzyki, której pionierskie szlaki, przecierałem trackerami (kto wie, ten wie :)
Panie Zbigniewie, napisałem "hybryda 12-bitowa" bo jak pamiętamy, Sam mając procesor ośmiobitowy (wysoko taktowany), dysponował dźwiękiem 6 kanałowym (wprawdzie układ Philips'a wybrzmiewał bardziej syntezą C64, ale zawsze to 6 kanałów i 8 oktaw) i grafiką kolorystycznie ocierającą się o Atari ST (m.in 512*192 4 kolory). Nie mogę nie wspomnieć o stacji dyskietek 3,5 cala, fabrycznie montowanej w tym komputerze., co jeszcze bardziej upodabniało konstrukcję do "szesnastek" jak również pamięci (od 256kB do 4,5MB)
Narratorkę zamawiam na żonę.. Wiem dlaczego miałem dwa rozwody. T Jako dzieciak marzyłem o tym sprzęcie i tak samo do dziś marzę o żonie która wie co to jest 😀😁😉
Komputer roku....hmmm był to ciekawy sprzęt ale niestety do gier nie specjalnie się nadawał jak i zx spectrum i atari st - dlaczego ? nie posiadał sprzętowych sprit'ow. Takie gry jak warcaby, golf czy planszówki z przyjemną muzyką owszem. Ale gry zręcznościowe były straszne i jak ktoś nie porównał do c64 i atarowskich to nie wie o czym jest w ogóle mowa . Brak sprzętowych spritów oraz płynnego scrollingu powodowały efekt 5 klatek na sekundę zamiast ok 20 stu czy więcej jak w c64/amidze.atari Xl/xe. Taki detal, a jak wiele znaczy jeśli chodzi o arcade.
+Seb bek ( Michael) Nie posiadamy, ale czy on przypadkiem w standardzie MSX nie pracuje? Bo taki model posiadamy, tyle ze innej firmy, ale to wszystko praktycznie to samo.
Sorry ze tak dlugo czekaliscie, ale z brakiem czasu sie motamy. Pozdrawiamy...
Wracają wspomnienia i łezka w oku...😉
Kolejny świetny odcinek! Warto było czekać!
Super, że jest przyjemny głos lektora
Bardzo lubię CPC128 prawie tak jak moje ukochane „małe” Atari. Podłączam Amstrada przez modulator do LCD z tym że używał przewodu RGB, modulator służy mi tylko jako źródło zasalania. Bardzo fajnie przygotowany materiał, pozdrawiam :)
super odcinek. 8:00 giełda w stołówce Politechniki - bywałem tam często w tamtych czasach :) świetny archiwalny materiał. Macie tego więcej?
Co do Amstrada, to miałem w tamtych czasach Schneidera CPC6128, a obecnie mam z sentymentu również CPC464. Faktycznie ładowanie z kasety trwa bardzo długo...
Komputer miał jak na 8bitowca możliwości do powiedzmy "profesjonalnych" zastosowań... 80znaków, dbase, edytory tekstu itd. Dużo na nim można było zrobić.
Miał nawet całkiem niezły interpreter basica. Można było pisać nawet bardziej rozbudowane programy.
Choć pierwsza rzecz jaka przychodzi na myśl gdy słyszy się Amstrad, to gra Fruity Frank :)
Pozdrawiam
+KATOD_music Dziekujemy za mily komentarz. :) Niestety tylko tyle znalezlismy z materialow archiwalnych. Z tego co piszesz to miales na tamte czasy naprawde do pozazdroszczenia komputer... Pozdrawiamy.
Super odcineczek! Ale te długie wczytywanie gier to masakra. Dobrze, że już nie mamy takich czasów, że trzeba czekać po 15 minut na uruchomienie się tytułu.
mój ulubiony odcinek :)))) fan i posiadacz amstrada cpc 6128 :))))) dzięki niemu powstał mój kanał :)))
W latach 90 robiłem rozdzielacze na 2 joye do tego kompa.
byłbym w niebo wzięty jak byście zrobili taki filmik o cpc 6128 amstrad i scheinder, ja nie dawno bo ok. 3 miesięcy temu oglądając aukcje amstradowe dowiedziałem się, że na serii amstradowej pisało na kompie AMSTRAD 128K colour computer a na tych scheinder color computer ot taka ciekawostka.
+turek retromaniak Bedziesz w niebo wziety, ale bwdziesz musial troche poczekac...:)
Jak to zwykle w polskich mediach bywa informacje podawane o Amstradach CPC zawierają sporo nieścisłości i półprawd, które pozwolę sobie naprostować.
1. - Schneider
Schneider nigdy nie produkował CPC a jedynie je sprzedawał pod własną nazwą w latach 84-88. Ten niemiecki CPC 464 różnił się od Amstrada jedynie:
a) nazwą na obudowie,
b) klawisze specjalne są w nim szare a nie kolorowe,
c) dodano blachy w środku komputera po obu stronach płyty głównej,
d) oraz połączona zworka LK2 powodująca nazwę Schneider na ekranie. :)
Nie było wersji z kompletnie innymi kolorami niż te jakie pokazujecie. Noo chyba że ktoś pomyli model 464 z modelem 664 (ze stacją) w którym wszystkie klawisze specjalne były jasno niebieskie, a w niemieckim szare.
Różnice w modelach jakie pokazujecie są spowodowane tylko rokiem produkcji. Starsze miały płytę główną wypełniającą cały komputer i wszystkie wyjścia z tyłu. A te od roku 86 miały płytę główną mniejszą o połowę, a porty Joya i stereo przeniesiono na lewą stronę. I dotyczy to tak samo Amstrada jak i Schneidera.
W roku 88 rewizja 3 płyty głównej (zwana LC) do 464 jest zmniejszona tym razem od przodu i port joya jest przez to przesunięty o blisko centymetr ku tyłowi komputera. Taką wersję produkowano od 88 roku i od tej pory Schneider już nie sygnował serii CPC swoją nazwą, nawet w krajach niemieckojęzycznych. Istniały też drobne różnice w rewizji 1 i 2, a szczegóły można obejrzeć tu:
www.cpcwiki.eu/index.php/Mainboard_Versions
2. - Magnetofon
Starsze oryginalne gry były nagrywane w tempie 1000 bodów, i wczytywały się w ok 10-12min.
Nowsze nagrywano w tempie 2000 bodów co skracało czas wczytywania do 5min i nie wymagało żadnych przeróbek ani dodatków w komputerze.
Pirackie złamane gry można sobie ponagrywać w tempie 3000 bodów (3.5min). Można i szybciej ale to już zwiększa szanse występowania błędów wczytywania. Chyba że zamiast taśmy zastosujemy dźwięk wczytywany ze CD lub MP3 (przez specjalną kasetę z kabelkiem), wtedy komputer łyka dane nawet do 20 000 bodów. Czyli tyle co dobra stacja, a czas ładowania liczy się w dziesiątkach sekund. Można też zastosować specjalny loader aby przestał dzielić pliki na 2 kilobajtowe bloki, a wtedy starcza kilkanaście sekund. Jednak to wymaga przeróbek w grach i amator sam sobie tak gry nie przerobi, a w necie niewiele tytułów jest dostępna w takiej postaci.
Śrubka do regulacji głowicy była w CPC zaklejona klejem. I kręcili nią tylko ci co ich podkusili Comodorowcy, myśląc że to coś pomoże, a można było tym tylko pogorszyć sprawę. - Dla porównania, Spectrum czyta ok 1500 bodów, oryginały Atari i Commodore 600bd, a w Turbo 3600bd.
3. - Stacja dysków
Model 464 (ten z magnetofonem), wymaga interfejsu DDI ze sterownikiem stacji dysków wraz z ROMem z AmsDOSem. Droższe modele 664 i 6128 mają obie rzeczy wbudowane.
W latach 84-86 różni producenci stacji dysków proponowali ponad 10 różnych nowych rodzajów dyskietek mniejszych od 5.25", z których na początku WSZYSTKIE łącznie z 3" (Hitachi) i 3.5" (Sony), były niestandardowe i dziwne. Nikt wtedy nie wiedział że dekadę później te od Sony staną się popularniejsze i tańsze. Napędy 3.5" były droższe niż 3" a Amstrad potrzebował mały szybki i tani napęd. Tą decyzję podjęto zanim jakikolwiek producent komputerów zastosował dyski 3.5" jako swój nośnik, więc przestańcie pleść że dyski 3" były niestandardowe. Dyski 3.5" w 8bit zastosowano jedynie w MSX (ale 1głowicowe 360K), a z pozostałych 8bit jedynie do CPC można takie stacje bardzo łatwo podłączyć. Więc po co gadacie że stacja w CPC to jakiś problem, bo w praktyce łatwość podłączenia dowolnego napędu to jedna z największych zalet Amstradów CPC.
W drugiej połowie lat 80ych posiadacze starych PC wywalali stacje 5.25" 360K bo woleli gęste, a do innych 16bit nie bardzo się nadawały (za mało ścieżek), a do innych 8bit nie dawało się ich podłączyć wogóle, jedynie do CPC nie było z tym problemów i ci sprytniejsi Amstradowcy mieli drugi duży napęd (na tanie dyski) za cenę piwka, czego nie można powiedzieć o innych 8bitowcach, więc używali tylko magnetofony, bo stacje do innych kompów zawierały w sobie praktycznie drugi komputer i były drogie. A dyskietki 3" wykorzystywało w sumie kilkunastu różnych producentów sprzętu. A nie tylko Amstrad. Nawet do małego Atari były takie stacje we Francji.
Stacja dysków w CPC jest 2x szybsza od tej w Atari8 czy w Timex-ie, i aż 8x szybsza od tej w C64. Przeciętna gra z dyskietki CPC uruchamia się w ok 14 sekund, a na C64 w 2 min. !!!
3. - Basic - Pamięć - Prędkość
Składnia i sposób edycji (drugi kursor kopiujący) Locomotive Basica w CPC jest bardzo zbliżona do BBC Micro, a sama składnia także do GW-Basic w ST i PC. Takie rozkazy jak pętle warunkowe lub rozkazy do obsługi przerwań próżno szukać w ROMach u innych 8bit. Wszystkich słów kluczowych w Amstradzie jest ok 160, a inne 8 bit mają połowę tego, podobnie jak i miejsca w ROMie jakie Basic zajmuje (tu jest 16K).
Program w Basicu w CPC może zajmować max 42KB, (o 2K mniej na bufor, gdy podłączymy stację dysków). Pamięć graficzna zajmuje standardowo 16K, (gdy nie używamy Overscanu). Resztę zajmują tzw dane systemowe i tablica skoków do ROMów.
Mało kto zdaje sobie sprawę jak wielkie różnice w prędkości działania Basica występowały na różnych komputerach gdy uruchomi się na nich taki sam program. Np. BBC jest ok 2 razy szybszy od CPC, C64 jest 2x wolniejszy, a XE i ZX są wolniejsze od CPC ok 3.5x. C128 jest zbliżony do CPC, ale tylko w trybie 80 kolumn/2MHz. I też ma sporo poleceń (np do sprajtów), ale inną składnię. Jak widać większy wpływ na prędkość Basica ma jego optymalizacja, a nie taktowanie procka. Więcej szczegółów o takich porównaniach można znaleźć tu:
www.speccy.pl/forum/index.php?topic=2715.msg37814#msg37814
4. - Procesor - Grafika
Lamerzy myślą że CPC ma 4 razy szybszy procesor niż C64. Nic bardziej błędnego. Po pierwsze w CPC co 8my takt trafia do układu grafiki (0.5MHz), więc procesor cyka 3.5MHz a nie 4. (I tak nieźle bo w C128 Z80 cyka 2MHz, czyli wolniej niż Meritum). Po drugie MOS w C64 ma tylko ok 70 rozkazów których odpowiedniki w Z80 wykonują się we większej ilości taktów niż w MOS, za to Z80 ma ok 200 rozkazów (nie licząc wersji tych samych z różnymi rejestrami), i część z nich mimo że tu jest wolna to na MOŚku wymaga dłuższej listy rozkazów zamiast jednego. Biorąc pod uwagę różną ilość taktów na zbliżone polecenia lub algorytmy, oraz różnicę w taktowaniu - Z80 w CPC jest szybszy od MOSa w C64 tak od 50% do 100%, a średnio jest zaledwie ok 70% szybszy. Co przy większej pamięci ekranu oraz braku sprzętowych sprajtów wymaga dobrze zoptymalizowanego programu. Ana to częściej znajdywali czas producenci gier z Francji i Hiszpanii niż w Anglii. W CPC nie ma ograniczeń w nadawaniu kolorów pikseli względem tych sąsiednich tak jak w C64. W dobrze zrobionych grach sprajty i tła mają w CPC więcej kolorów niż w C64. Ale te które wymagają dużej liczby dużych i szybkich sprajtów albo przesuwania tła o piksel nie mają w CPC takiej dynamiki jak w C64.
CPC ma sprzętowy scroling co 8 pikseli (tworzony z myślą o przewijaniu tekstu), szybki i dostępny nawet w Basicu. Jednak można go stosować tylko na całym ekranie na raz a nie na jego fragmentach. A fakt że nie zawsze go stosowano wynikał z niewielkiej ilości czasu jaki dawano programistom na portowanie gier dla CPC. Paradoksalnie w tych szybkich grach taki scrolling sprawdzał się bardzo dobrze, bo nie było widać że ten skok jest aż tak duży, a we wolniejszych gryzł w oczy skokowością albo stosowano wlekący się scrolling programowy. Ten krótki program wystarczy by za pomocą strzałek przekonać się jak szybko i płynnie działa w CPC sprzętowy scrolling w 8 kierunkach:
10 ' tu można sobie zaladować jakiś obrazek
20 DEFINT a-z:WHILE-1:v=48+t\256:w=t MOD 256:OUT&BC00,13:OUT&BD00,w:CALL&BD19:OUT&BC00,12:OUT&BD00,v
30 IF INKEY(1)=0THEN t=t-1ELSE IF INKEY(8)=0THEN t=t+1
40 IF INKEY(2)=0THEN t=t-40ELSE IF INKEY(0)=0THEN t=t+40
50 t=(t+1024)MOD 1024:WEND' teraz wypróbuj strzałki :)
Giana Sisters na CPC nigdy nie została wydana, bo wstrzymano nad nią prace (z powodu praw autorskich), gdy była ukończona w 70%. Jeszcze jej nie zoptymalizowano, więc nie podawajcie jej jako typowego przykładu.
5. - Takie tam....
Komputerem roku w 1985 została cała seria CPC a nie tylko 464. Jedyne minusy CPC względem C64 to brak sprzętowych sprajtów, co sprawiało że pewna część gier jest "niemrawa", choć nawet na C64 sie takie zdarzają, (ale za to sprajty w małej rozdzielczości mają w CPC znacznie częściej po 16 kolorów a nie tylko po 3 jak w C64), drugą przewagą C64 są trójkątne fale i filtry w układzie dźwiękowym, które brzmią mniej syntetycznie niż AY3. Za to CPC jako jedyny 8bit ma dźwięk stereo.
Wyjście stereo ma bardzo słaby sygnał nadający się do wzmacniacza lub TV, ale nie do słuchawek w których prawie nic nie słychać.
Głośniczek w CPC ma niestety kiepskie pasmo przenoszenia co psuje opinie o tym jak miły dla ucha AY potrafi być. :)
Wiele klonów to miał Spectrum, ale nie CPC. Tylko dwóm producentom udało się podrobić kości Gate Array, NRD-oski "KC Compact" firmy Robotron oraz dość mocno poprawiony (z trybami graficznymi od MSX2), Ruski "Aleste 520EX" firmy Patisonic, ale oba wyprodukowano w śladowych ilościach (zabiły ich zmiany ustrojowe).
3 mln sprzedanych sztuk (wszystkie CPC razem), zważywszy że oddziaływanie firmy Amstrad ograniczało się jedynie do połowy Europy, a nie całego świata tak jak firm Amerykańskich, to nie jest wcale słaby wynik. Słabo to się sprzedawał polski Meritum - 6tys sztuk, a to najlepiej sprzedający się polski 8bitowiec. ;)
CPC były 8bitowcami nr.1 we Francji i Grecji, szły łeb w łeb z C64 w RFN i Australii, podobnie ze Spectrumem w Hiszpanii, a u nas skromne 3-5% rynku.
Model 464 nie posiadał ROMu z AmsDOSem! - Tylko OS i Basic, a AmsDOS był w interfejsie stacji dysków, sprzedawany ze stacją a nie z komputerem.
W latach 90-92 produkowano modele 464 i 6128 we wersjach PLUS, (białe obudowy), miały sprzętowy scrolling o 1 piksel, sprzętowe sprajty 16sztuk, 16x16 pikseli w 15 kolorach innych niż tło, oraz paletę kolorów 4096 zamiast starych 27. I dźwięk na DMA w tym sample 4bit stereo lub 8bit mono. Ale powstało zaledwie niespełna 40 gier i tyleż demek które korzystały chociaż z części z tych dobrodziejstw. To i tak więcej niż softu do C=128. I to pomimo tego że sprzedano ich kilka razy więcej niż CPC Plusów. :)
Chętnych na bliższe poznanie CPC zapraszam na jedyne polskojęzyczne forum o tych komputerach: speccy.pl/forum/index.php/board,20.0.html
Uprzedzam jednak że bez rejestracji nie widać tam plików ani obrazków dodawanych do postów. :)
Jakby ktoś chciał popatrzeć jak wyglądają gierki na CPC to zależnie od posiadanego czasu daję linki na:
20 gier w 2min > ua-cam.com/video/TbvYuKb7lDA/v-deo.html
100 gier w 15min > ua-cam.com/video/bD_gBz2fwDM/v-deo.html
464 gier w 54min > ua-cam.com/video/Vh9ZpaPbfsw/v-deo.html
PS.: A tak wogóle to bardzo przyjemna seria filmików. Pozdrawiam. :)
Bardzo udany komputer.
Film bardzo ciekawy. Zabrakło 2 informacji: Port joysticka był nietypowy - umożliwiał podłączenie 2 joysticków, ale trzeba to było robić przelotowo. Pierwszy joystick musiał być oryginalnym od Amstrada: miał w sobie gniazdo dla drugiego joysticka. Druga sprawa to wypowiedź Alana Sugara (właściciela firmy), która praktycznie zniszczyła mu biznes (wg wikipedii miał wiele wpadek językowych ;) ). Stwierdził mianowicie, że nie interesują go ludzie, którzy kupili jego komputer, tylko tacy co chcą kupić jego komputer. Cytat pochodzi z któregoś Bajtka lub Komputera - czasopism z lat 80.
Alan w roku 2007 sprzedał swoją firmę za 125 mln funtów. To faktycznie brzmi jak ruina. :D
A ten cytat był na tyle odważny i kontrowersyjny że dało mu to darmową reklamę która dodała mu popularności. :)
W Spectrumach nie było wcale portów joya, a jakoś to nie powstrzymywało ich posiadaczy od używania ich. A w CPC jest prościej.
Jeśli jeden joy ci wystarczał to mógł być dowolny standardowy. I można było do niego wmontować port na drugiego joya, co było tańsze niż przelotki, bo wystarczyło dokupić jeden port D9. I nie potrzebowałeś do tego pudełeczka czy kabli, czy tym bardziej egzotycznego u nas joya z wbudowanym już portem.
Z racji wieku (rocznik 75) uwielbiam programy komputerowe retro. Swoją przygodę rozpoczynałem z C64 i magnetofonem, by po roku, zakupić stację dyskietek (1541). Nie do końca zgodzę się ze wszystkimi tezami, przedstawianymi w programach Komputer-Muzeum, ale sama ich idea, narracja i klimat, nakazują mi podnieść kciuk i czerpać satysfakcję z powrotu do przeszłości :) Czy istnieje szansa na programy poświęcone komputerom zupełnie egzotycznym (mam na myśli erę 8-bit) czyli konstrukcjom Sharp, Sony czy wreszcie mitycznemu Sam Coupe (hybryda 12-bitowa) Pozdrawiam serdecznie P.S. Od Commodore 64 przez Amigę po dziś dzień (pc) zajmuję się tworzeniem muzyki, której pionierskie szlaki, przecierałem trackerami (kto wie, ten wie :)
Panie Zbigniewie, napisałem "hybryda 12-bitowa" bo jak pamiętamy, Sam mając procesor ośmiobitowy (wysoko taktowany), dysponował dźwiękiem 6 kanałowym (wprawdzie układ Philips'a wybrzmiewał bardziej syntezą C64, ale zawsze to 6 kanałów i 8 oktaw) i grafiką kolorystycznie ocierającą się o Atari ST (m.in 512*192 4 kolory). Nie mogę nie wspomnieć o stacji dyskietek 3,5 cala, fabrycznie montowanej w tym komputerze., co jeszcze bardziej upodabniało konstrukcję do "szesnastek" jak również pamięci (od 256kB do 4,5MB)
Cos jest nie tak plyta schneider byla mała zaekranowana ze względu na wymogi w Niemczech a plyta amstrada była duża mozecie wyjaśnić to?
Możecie zrobić odcinek o Amstradzie 6128 i Amstradzie 6128 Plus ?
Narratorkę zamawiam na żonę.. Wiem dlaczego miałem dwa rozwody. T Jako dzieciak marzyłem o tym sprzęcie i tak samo do dziś marzę o żonie która wie co to jest 😀😁😉
Komputer roku....hmmm był to ciekawy sprzęt ale niestety do gier nie specjalnie się nadawał jak i zx spectrum i atari st - dlaczego ? nie posiadał sprzętowych sprit'ow. Takie gry jak warcaby, golf czy planszówki z przyjemną muzyką owszem. Ale gry zręcznościowe były straszne i jak ktoś nie porównał do c64 i atarowskich to nie wie o czym jest w ogóle mowa . Brak sprzętowych spritów oraz płynnego scrollingu powodowały efekt 5 klatek na sekundę zamiast ok 20 stu czy więcej jak w c64/amidze.atari Xl/xe. Taki detal, a jak wiele znaczy jeśli chodzi o arcade.
Ale śmieszne rzeczy mówisz. :) Oto próbka 150 gier na Amstrada w 15 minut:
ua-cam.com/video/bD_gBz2fwDM/v-deo.html
Si. Pi. Si. Four six four albo ce pe ce cztery sześć cztery. Commodore już ce sześćdziesiąt cztery, chociaż to nadal komodor.
Fajny to był komp, ale z softem nie było tak fajnie jak na przykład na spectrum.
Macie może w kolekcji komputer Toshiba Pasopia 7?
+Seb bek ( Michael) Nie posiadamy, ale czy on przypadkiem w standardzie MSX nie pracuje? Bo taki model posiadamy, tyle ze innej firmy, ale to wszystko praktycznie to samo.
Nie jest to niestety MSX. Trudno dzięki za odpowiedź :)
"Amstard" ? as in Mustard? seriously, fix the title. :)
Mustard
pionowe strzelanki = fatalnie. Prince Of Persia jeszcze ujdzie.... Szkoda sprzętu, grafa wydaje się bić c64 na łopatki
+lcaise No niestety takie fakty.