Miłego oglądania! PYTANIA: 1. Czy wychodzisz na dwór, na pole czy na plac? (najlepiej dopisz też Twoje miasto) 2. Przyjmijmy na chwilę robocze założenie, że Polska utrzyma kształt swoich granic i obecny podział na województwa - i przez następnych 200 czy 300 lat takie miasta jak Sosnowiec, Częstochowa, Jaworzno i Żywiec będą należały do województwa śląskiego. Czy wówczas, za te 200 czy 300 lat, te miasta będą uznawane za małopolskie - czy też z racji wielowiekowej przynależności do województwa śląskiego - będą już postrzegane jako miasta śląskie?
Solidna robota! Warto dodać że granica na Brynicy jest nadal odczuwalna, w architekturze miast, oczywiście mowie ludzi ale też i w mentalności mieszkańców Górnego Śląska i Zagłębia. 80 lat nie jest w stanie zatrzeć przeszło 600 lat bytności w zupełnie innych organizmach państwowych. Szkoda że dzisiejszy Podział administracyjny Polski jest tak bezsensownie skonstruowany, że ludzie mniej zakorzenieni i nie interesujący się historią kiedy jadę np do Opola i Wrocławia to twierdzą, że przyjechałem tam "ze Śląska", kiedy ich miejscowości są bardziej śląskie niż mój rodzinny Bytom : D (prawdopodobnie do ok 1177 w granicach małopolski). Ale nie tylko tu są takie przykłady, mamy Białą Podlaską w Lubelskim, małopolski Radom w Mazowieckim i mase innych absurdów. A no i oczywiście z chaupy wyłaża na plac :D
Twierdzenie, że Wrocław czy Opole to bardziej śląskie miejscowości od Bytomia jest mocno pojechane. Miałby o tym decydować bardzo wątpliwy zapis z kroniki Kadłubka z przełomu XII/XIII w. (w którym nie ma zresztą słowa o Bytomiu) ? No litości. Nośnikami śląskości są przede wszystkim ludzie, Wrocław to praktycznie w 100% przesiedleńcy z okresu po 1945 r., w Opolu sytuacja nie odbiega zbytnio od tego, Bytom to w dużym stopniu miasto napływowe, ale trochę autochtonów tam jednak jest.
Jako góralka żywiecka oczywiście wychodzę na pole. Mam jedną ciekawostkę: u nas i na Sląsku Cieszyńskim czyli w dawnej ck monarchii na Wigilię prezenty przynosi Aniołek, na Śląsku dawnym pruskim Dzieciątko, a w Zagłębiu Gwiazdka. Dziękuję Autorowi filmu, że przypomniał o małopolskich korzeniach Żywiecczyzny.
Wielkie ukłony za zebranie tych wszystkich informacji! Powinno się prezentować ten film w śląskich szkołach, bo mam wrażenie, że tożsamość regionalna jest w procesie edukacji całkowicie pomijana ;) Dobra robota!
A ja powiem niech Warszawka se obejrzy i nie nazywa Goroli Ślązakami a przy tym nie zapomina że nas Goroli i Hanysów więcej łączy niż dzieli, a z drugiej strony tym z "mniejszości śląskiej" też to się przyda.
W Częstochowie wychodzi się na dwór, a gdy ktoś zapyta się, czy jesteś na Śląsku, to najczęściej spotka się z oburzeniem Medalików. Etnicznie nigdy mieszkańcy nie czuli się Ślązakami, a własne województwo wspominają z utęsknieniem. Świetny materiał i pozdrawiam!
Jako Zagłębiak a jednocześnie mieszkaniec woj. Śląskiego dziękuję za ten materiał który tłumaczy innym mieszkańcom naszego kraju że nie każdy "Ślązak" to Hanys a nie Gorol (jak ja). Łączył nas zawsze przemysł (Huty i Kopalnie) dzieliła polityka, a 90% słynnych antagonizmów to wbijany nam wymysł polityczno-historyczny. pozdrawiam wszystkich Goroli i Hanysów oglądających ten materiał. Ps. U mnie w użyciu wszystkie trzy formy, dwór, pole, plac (Dąbrowa Górnicza)
Najlepszy filmik w Internecie. Urodziłem się w Ostrawie, następnie mieszkałem z rodzicami pod Opawą. Historycznie moja rodzina nie ma nic wspólnego z Polską. Udało mi się mieszkać w Cieszynie oraz kilka lat w Katowicach. Uważam siebie za Ślązaka i powiem że dużo znam na temat historii tego regionu. Najciekawsze odkrycia dla mnie kiedyś to Morawskie enklawy na Śląsku. Co do Twojego filmiku - rewelacja. Mnóstwo nowych impulsów. A co do filozoficznego pytania. Ja pochodząc z Ostrawy czuję jak na przestrzeni lat znika język lokalny, czy lokalne nazwy. Osobiście nigdy bym nie powiedział że będąc gdziekolwiek w Ostrawie poza morawską częścią, że jadę do centrum. Zawsze jeździło się „do Ostrawy” bo kiedyś samodzielne wsi zostały dołączone i nie były długie dziesiątki lat traktowane jako samo miasto Ostrawa. Po polskiej stronie ale nawet najmłodszą generacja czuje różnicę pomiędzy Zagłębiem i Śląskiem. Zaś mniej pomiędzy dawnym podziałem pruskim i polskim. Doprowadza mnie to do wniosku, że raczej każdy uważałby za 200 lat Śląskie jako Śląsk.
Jako cieszynianka nie jestem tego tak pewna. Cały czas istnieje podział na "cysarokow" i "prusokow". Szczególnie w odniesieniu do granicy zaborów tzn : Żory i Strumień. Tam to można być wyzywanym od "hromskich cysarokow"
Kapitalna robota! Mieszkam na wsi w okolicach Żywca i Bielska-Białej. Nikt się tutaj nie czuję Ślązakiem... wręcz gdy ktoś sugeruję będąc u mnie że jest na Śląsku wszyscy są oburzeni bo jesteśmy w Małopolsce i wszyscy się tak czują. Dziękuję za ten film!
Nie prawda, ja oburzam sie tak samo, gdy ktoś mówi o nas że jesteśmy w Małopolsce, jest tak samo bez sensu jak mówienie o nas że mieszkamy na Śląsku. Powód jest prosty nasze związki z Małopolską-mówię o Bielsku Białej (gwara, stroje, tradycje) są tak samo znikome jak zwiazki ze Ślaskiem. Znajdziesz u nas zarówno naleciałości w gwarze związane z "bardziej podgórskimi" rejonami ale naleciałości Śląskie też się znajdą.
Rewelacyjny film, informacje ,cudownie sie slucha ,a przede wszystkim mega duzo wiadomosci historycznych ...cudownie ..Pochodze z Krakowa z Malopolski ...gdzie sie mowi wychodze na pole ..Bardzo ciekawy serial " Blisko ,coraz blizej " mowi o podziale Slaska ..Pozdrawiam serdecznie 💖
😃👍Jestem pod wrażeniem tak szczegółowego filmu na temat historycznych granic Śląska i granic zmieniających się podziałów administracyjnych. To jak dotąd najlepszy film na UA-cam o tym. Fajnie jakby także powstał w przyszłości film ludności Śląska tak rok temu powstał na waszym kanale 4-częściowy materiał na temat Kaszubów.
Wielki szacun za wykonaną pracę 👏 ja pochodzę z Koziegłów, gdzie niedaleko była granica z Rzeszą. I taką ciekawostkę mam, otóż prababcia mi opowiadała, że mimo II WŚ Niemcy dla Polaków w moim regionie nie byli źli, choćby wymieniali ciepłe kalesony za jedzenie, by nakarmić małe polskie dzieci. Albo Bauerowie dawali pracę naszym ;) Babcia zawsze mi powtarzała, że najbardziej trzeba obawiać się ruskiego ;) U mnie w rodzinie mówi się przeważnie "na plac", rzadziej "na dwór", nigdy "na pole" :D dzięki za ten film ❤
Jak zwykle jestem pod wrażeniem ogromu pracy, jaką w to włożyłeś oraz rzetelności i dokładności, czy wręcz drobiazgowości. Nawet sobie nie wyobrażam ile godzin w sumie trwała praca nad tym filmem. Perełka, Panie kochany! Dziękuję, wbijam kciuka w górę (zawsze) i pozdrawiam serdecznie !
Świetny odcinek! Ja pochodzę z Bielska-Białej, a precyzyjnie właśnie z Białej i wychodzę NA POLE, przy czym w całym mieście Bielsko-Biała wychodzi się na pole. Żeby wyjść na dwór to trzeba podjechać na Czechowic Dziedzic - ta już mają ten mityczny ,,dwór" na polu ;) Historia, kultura, granice miasta Bielsko-Biała wystarczyłaby na osobny godzinny odcinek :)
Jestem z Będzina i u nas nie mówią po śląsku, wychodzę na dwór, ale Krakowianie już wychodzą na pole. A w Katowicach wszyscy mnie rozumieją i na odwrót.
Wojtku odcinek mistrzostwo Świata !!! Bardzo wnikliwie przedstawiony temat ! Ziemia Hulczyńska - nigdy o jej historii związanej z Polską nie widziałem. Rewelacja. U mnie Dzierżoniów Dolnośląskie - na dwór. Nie mogę się doczekać województwa Podkarpackiego, Podlaskiego i Warmińsko - Mazurskiego oczywiście tematy historyczne granic najciekawsze !!! Lepsze od atrakcji turystycznych !!!
Dobry człowieku, odwaliłeś kawał solidnej roboty, okiełznałeś ten bałagan ktory zrobiła nam historia. Dlatego dziękuję w imieniu swoim oraz patrona Ślaska św. Jacka i św. Barbary patronki wielu ludzi tu pracujacych (jakby co, mam ich pełnomocnictwo).
Nie mogłem się doczekać tego odcinka 😁 Będzin wychodzi na dwór 😉 I mimo bliskości Katowic oraz tego faktu, że duża ilość osób pracowało na kopalniach w przeszłości to nie sądzę, żeby mogły o sobie powiedzieć, że są ślązakami. Już prędzej pojawią się określenia „Polak” czy „zagłębiak”.
@@misow2 ja pochodzę z województwa opolskiego i uważam że województwo Opolskie to górny Śląsk ale pomimo tego faktu i tak jestem za tym żeby województwo opolskie istniało
Część obecnego województwa opolskiego to Dolny Śląsk (Brzeg, Namysłów), natomiast skrawek obecnego opolskiego należy do ziemi wieluńskiej (Praszka i okolice) i ten fragment nie jest związany wcale ze Śląskiem.
Jak zwykle fenomenalny odcinek :) Ech niestety całe życie jestem związany ze Śląskiem, bo mieszkałem w Strzelcach Opolskich i Wrocławiu, ale i tu i tu ludzie jadący np. z Wrocławia (gdzie nawet miejski klub nazywa się Śląsk) do Katowic mówią że jadą na Śląsk... choć bywały i gorsze patologie, gdy połączenie z Opola do Częstochowy było ogłaszane na zasadzie "Opole zyska kolejne połączenie ze Śląskiem" :( Zarówno w Strzelcach Opolskich, jak i we Wrocławiu wychodzę na dwór i mam nadzieję, że następny odcinek serii skupi się na woj. opolskim. Pozdrawiam
Bardzo dziękuję za ten film. Jestem Ukraińcem w Polsce (na Śląsku) z podstawową znajomością języka polskiego, ale nawet ten materiał jest całkiem zrozumiały. To oczywiście dzięki bardzo dobremu tekstowi i prezentacji.
Bardzo dziękuję za bardzo ciekawy materiał, szacunek dla ogromu włożonej pracy. Wychowałam się w Sosnowcu, u mnie mówiło się "na dwór". Myślę że Sosnowiec, Jaworzno, Dąbrowa Górnicza za 100-200 lat będą postrzegane za miasta śląskie - ważne są zależności gospodarcze, ekonomiczne. Podziały historyczne i kulturowe będą się coraz bardziej zacierać. Żywiec i Częstochowa znacznie mniej związane ze Śląskiem -zatem trudno powiedzieć. Pozdrawiam serdecznie Joanna
1. Na pole - Węgierska Górka 2. Będzie dalej historyczny podział tj. Małopolska Super film👍 powinien trafić do telewizji żeby redaktorzy stacji mieli pojęcie o czym mówią 👍
Jeju! Uwielbiam wszystkie Twoje filmy, ale na ten czekałam z niecierpliwością! Jako mieszkanka Górnego Śląska, konkretnie Piekar, córka historyka z Małopolski i Ślązaczki, pracująca w Sosnowcu czuję się po części w misji uświadamiania młodych (i nie tylko) ludzi na ten temat. A ich niewiedza na temat swojego regionu jest ogromna i aż szokująca.. piękny materiał, dziękuję. PS wiem, ze to śmieszne, bo nie mamy wpływu na to, kto nas urodził, ale jestem strasznie dumna, że moi przodkowie ze strony mamy pochodzili właśnie z tego „wąskiego gardła” czyli z Rojcy i Kozłowej Góry (aktualnie części Radzionkowa i Piekar) i brali udział w powstanich. Dla mnie to niesamowite, ze przez tyle lat odkąd Śląsk nie był polski pozostawała w ludziach taka tożsamość narodowa. Dlatego za 200-300 lat Sosnowiec dalej będzie „za granicą”
Świetny odcinek :) Dawno nie widziałem tak merytorycznego i obrazowego wyjaśnienia o Śląsku :) Jaworzno, to NIE Śląsk tylko Zachodnia Małopolska 😁i za 200-300lat hehe. U Nas się "mówi" nie "godo" ;) Pozdrawiam serdecznie. A propos - od małego się mówiło "Mamo, idę na pole" ;)
Jak zawsze Pan Wojtek powala merytoryczną wiedzą źródłową, gigantyczną pracą przygotowania podcastu i super przedstawieniem tego na kanale. Mało kto tak potrafi. Podziwiam od początku istnienia dwóch kanałów.😮
Bardzo fajnie wytłumaczyłeś różnicę między województwami a krainami historycznymi i przebieg granic regionów Powinieneś takie coś robić przy każdym województwie
@@gorniklecznaman3414 Zdecydowanie prostsze, ale też ciekawe byłoby pokazanie tego samego w przypadku województwa podkarpackiego, które jest rusko-bełsko-małopolskie.
Urodziłam się w Częstochowie wiec do 18 roku życia wychodziłam na dwór, kolejne 20 lat w Krakowie na pole a od niedawna w Katowicach mówię ze ide na zewnątrz😜
Jakiś czas temu wpadłem na Twój kanał. Jest mega. W wolnej chwili słucham i oglądam odcinki. Ale szczerze powiem, że do sluchania przed snem jest zajebiście. Nie to żebyś nudził, ale masz tak stonowany głos, że usypiam zaraz (jak musze). Jak chcę się skupić i obejrzeć to wciąga. ŚWIAT WCIĄGA. Pozdrawiam i życzę wytrwałości.😊
Kawał solidnej roboty, szacun! U nas wychodzi się na pole. Mieszkam w Trzebini. Nie zmieniając miejsca zamieszkania, miałem adresy z trzech województw.
Genialny odcinek 🎉👏👏👏 moze byś zrobił kolejny o Śląsku i terenach obok o np narodowosci ,religii , ludziach waznych , Autonomii itd ...bo to są ino granice . Pozdro z Kattowitz ❤
Pieronie! Fenomenalny materiał! 🎉 👏🏻 Wszystko wyjaśnione solidnie, krok po kroku. U nas wychodzi się na dwór, rzadziej też na plac. O wyjściu na pole słyszałem ino w Krakowie. Ale może mało słyszałem 🙉
Super odcinek. Mimo iż dziś mieszkam w Małopolsce (mieszkam w swym mieście całe życie) to jeszcze kilkanaście lat temu mieszkałem w województwie katowickim. Wychodzę na pole, ale mieszkając województwie katowickim, cześć spraw administracyjnych załatwiałem w mieście w którym się "godo" do dziś dnia. Natomiast, do szkół średnich jeździliśmy do województwa bielskiego bo mieliśmy nim komunikację miejska. 🙂🙂🙂 ale było zagmatwane. Czekam na Małopolskę!
Pochodzę z Rydułtów, dlatego mówię, że wychodzę na dwór, na plac, na miasto. Wszystko w zależności od kontekstu. Na plac (własne podwórko), na dwór (poza własne podwórko, ale widać mnie np. z okna), na miasto (do sklepu, koleżanki, kolegi, spacer, kino itp.), na pole to po marchewki i inne takie :D Uważam, że wyrysowana na mapie granica nie wyznacza tego kim się stajemy/jesteśmy, ponieważ to wyznaczają nasze najstarsze korzenie, nasze poglądy, własne przemyślenia. Pozdrawiam z poza granic Polski i życzę wszystkim czytającym Wesołych i pogodnych Świąt :)
Jako osoba mająca korzenie na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim gratuluję poruszenia tematu granic zwłaszcza tych między Malopolską a Ślaskiem. Tematyka ta jest praktycznie nieznana lub celowo przeinaczana przez polityków, dziennikarzy i inne osoby publiczne, które utożsamiają woj. śląskie ze Ślaskiem. Niestety wiele winy leży po stronie tych, którzy tak nazwali województwo nie szanując faktu, że składa się ono z ziem o różnej tożsamości historycznej. Nazwa ślasko-malopolskie byłaby tu najbardziej adekwatna. Przy okazji mam jeszcze kilka uwag do samego filmu. 1. Szkoda, że nie wspomniano o granicach diecezjalnych zwłaszcza między diec. wroclawską a krakowską, których granice ustalone jeszcze w średniowieczu nie zmieniały się aż do pocz. XIX w. i odpowiadają granicom Śląska i Malopolski zczasów średniowiecznych. historycy wiedzą, że granice kościelne ulegały znacznie rzadszym zmianom niż państwowe czy szerzej mówiąc polityczne, więc siegają do nich, gdy chcą rekonstruować przeszłość danego regionu. Dodajmy, że w granicach diecezji krakowskiej był od czasów średniow. Bytom i tereny dzisiejszych Katowic, kasztelania bytomska była częścią ziemi krakowskiej w czasie rozbicia dzielnicowego. Do diecezji wrocławskiej tereny te przeszły dopiero w XIX w w czasach pruskich, pod naciskiem władz w Berlinie na Stolicę Apostolską. 2. I tu druga uwaga. Historię Oświęcimia czy Żywca zaczyna pan od XIV w gdy faktycznie tereny te były pod władzą księstw śląskich, niemniej warto pamiętać że wcześniej były związane z Krakowem i w 1138 roku znalazły się w dzielnicy krakowskiej senioralnej a nie śląskiej. Książeta śląscy zdobyli te ziemi pod koniec XII w w wyniku podarowania ich przez ks. krakowskiego Kazimierza księciu opolsko-raciborskiemu Mieszkowi Plątonogiemu. Podarowano też wtedy wspomniany wyżej Bytom. Tyle że Oświęcim i żywiec powróciły do Małopolski w XV w. o czym Pan wspomniał. Co do powiatu śląskiego to nazwa prawdopodobnie wzięla się stąd że Rzeczypospolita chciała w ten sposób podkreślić roszczenia do właściwego Śląska. Analogicznie w tym czasie nazwano odzyskane Pomorze Gd. (1466) Prusami królewskimi, choć Prusy to nie były. 3. Jako ciekawostkę podam, że tuż po II wojnie światowej kiedy chciano włączyć Białą i powiat bialski do woj. śląskiego to zaprotestowali mieszkańcy miasta i wsi. Na tych więcach często z udziałem kilku tysięcy mieszkańców danej miejscowości podkreślając związki z Krakowem i swą małopolskość. Ponadto organizowano wiece żądajace włączenia Bielska do Białej i Śląska Cieszyńskiego do krakowskiego jako argument podając że tereny Cieszyńskiego wymagają polonizacji po II wojnie światowej, której Katowice nie zapewnią. Władze wtedy wycofały się, ale pięć lat później w czasach stalinowskich wróciły do tego pomysłu. Jeszcze raz dziękuję za świetny materiał edukacyjny.
@@silesianguy aczkolwiek większość stanowili tam Polacy, którzy nie zawsze byli tam katolikami (okolice Wisły i Cieszyna to często Polak - luteranin jak Adaś Małysz, Pioter Żyła, Jerzy Pilch czy były premier Buzek).
@@dapp9183 ta, byli takimi Polakami, że to właśnie na Śląsku Cieszyńskim narodził się i miał największe poparcie śląski ruch narodowy żądający niepodległego państwa po IWŚ.
1.Owo przekazanie kasztelani w znanej z rzetelności kronice Kadłubka opisane jest co najmniej niejasno. Reszta to już interpretacja historyków. 2. Późniejszy Śląsk Cieszyński w średniowieczu był częścią Polski tak jak i reszta Śląska. 3. Bielsko było dość mocno niemieckie, ale nie należy tego rozszerzać na resztę tego obszaru. 4. Śląsk Cieszyński już przez sam fakt pozostawania przez dość długi okres w tym samym organizmie państwowym co Galicja miał silniejsze związki z Polską niż cała reszta śląskiej ziemi. 5. Cały ten "ruch narodowy cesaroków" po upadku Austro-Węgier okazał się ostatecznie ruchem czechofilskim, notabene przedwojenna Czechosłowacja przodowała w dyskryminowaniu mniejszości narodowych (nie chodzi mi tu tylko o Zaolzie).
@@maxwiencek ślązakowcy stanowili ponad 1/5 rdzennej ludności polskojęzycznej, daleko do większości, przez Austriaków nazywanie byli deutschfreundliche Polen. Pomysł niepodległego państwa pojawił się po serii niepowodzeń opcji 'niemieckiej': pozostania w Austrii bądź przynależności do Niemiec. W kwietniu 1938 zaolziańscy kożdoniowcy podporządkowali się wrocławskiej Volksdeutsche Mittelstelle, chcieli do Niemiec.
Pochodzę z Częstochowy. Mam dość mieszane uczucia co do przynależności mojego miasta do woj. Śląskiego. Sam siebie nigdy też nie nazywałem Ślązakiem, mimo że zacząłem odkrywać piękno tego regionu jakiś czas. Co do filozoficznego pytania, to szczerze mówiąc mam cichą nadzieje, że gdzieś w historii naszego kraju pojawi się szansa na to że Częstochowa - która obecnie jest przez śląsk w różnych aspektach - pozostawiona sama sobie wróci do woj. Małopolskiego.
Na zewnątrz!!! :-D Ale zasadniczo, to na dwór. Kawał doskonałej roboty! Zupełnie wystraczajacy na solidną magisterkę. I pisze to facet, który wprawdzie urodził i wychował się w Warszawie, ale obecnie (z wolnego wyboru) mieszka we wiosce, lecz rodzinę ma także na Kieleccyźnie i w owym województwie Śląskim.
Oglądając (z wypiekami na twarzy)trzecią odsłonę trylogii śląskiej nie sposób oprzeć się refleksji jak spore niedociągnięcia w kwestii wiedzy o swoim regionie mogą być własnym udziałem.Dzięki temu materiałowi wiedza delikatnie rzecz ujmując ogólna zastąpiona została wiedzą usystematyzowaną (przyznaję parokrotnie wracałem do fragmentów o historycznych granicach i pauzowałem żeby dokładnie przyjrzeć się tym zmianom w czasie i przestreni zdumiał mnie bowiem stopień komplikacji szczegółów tego zagadnienia) Jestem po raz kolejny pod ogromnym wrażeniem doceniając dociekliwość i precyzję tego złożonego procesu twórczego.Kolejną rzeczą jest łamanie stereotypów myślowych - dla mnie takim przykładem rzeczywiście jest pojmowanie Opolszczyzny jako terytorium Górnego Śląska.Podobnych smaczków jest tu z resztą cała masa.Wreszcie (z przyjemnością) odpowiadając na Pana pierwsze pytanie - muszę przyznać że jestem chyba doskonałym odzwierciedleniem złożoności rodzimego regionu z licznymi granicami przebiegającymi we mnie samym.Otóż ze strony ojca wychodziło się "na pole" -rejon Makowa Podhalańskiego,ze strony mamy - "na plac",babcia była bowiem rodowitą bytomianką,w domu rodzinnym natomiast wychodziło się na dwór (dziś wydaje mi się to kompromisem etnologicznym😂)Z sentymentem jednak wspominam czasy z dzieciństwa kiedy to "bajtle ( wtym i niżej podpisany) wyłaziły na plac po szkole"😉.Co do drugiego zagadnienia uważam że musi minąć sporo czasu i dokonać się jeszcze przynajmniej kilka wymian pokoleniowych żeby postrzegać jako jednorodną całość przytoczone regiony.Zależeć to będzie od przyszłych pokoleń czy będą miały jeszcze ochotę utożsamiać się ze swoimi przodkami i ich tradycjami czy też przyjmą za podstawę to co ich otacza i dotyczy "tu i teraz" Raz jeszcze przeogromnie dziękuję za tą wspaniałą podróż po ojczystym terenie życząc sił i wytrwałości w opracowywaniu kolejnych,jestem pewien, równie wyśmienitych materiałów!
Dziękuję Ci Wojtku za Twoją pracę. Już od wielu, wielu tygodni nie wyobrażam sobie żadnego wolnego weekendu bez "świat wciąga". Serdecznie pozdrawiam. ;)
Super robota, duże dzięki👍👍 Urodziłem się i wiele lat mieszkałem na Górnym Śląsku zaledwie 5 km od granic ,,Polski", w moim wypadku ,,Kongresówki". Sześć lat spędziłem w Cieszynie, obecnie jestem na Opolszczyźnie. Pomimo 78 lat od zakończenia wojny i wspòlnej Polski, granice nadal są odczuwalne, szczególnie kulturowe, ale nie tylko. Pamiętam że jeszcze w latach 80-tych, wiele osób, które jechały do Częstochowy, która była wówczas stolicą naszego województwa, mówiły (potocznie) że jadą do ,,Polski". Materiał ten potwierdza mnie w przekonaniu, że nie ma czegoś takiego jak stałe granice. Najlepszym przykładem może być Jugosławia, lub obecna Ukraina.. czyli nic nie jest tak pewne jak zmiany👍
To może teraz film o województwie łódzkim ? Czyli historycznych krainach - ziemii łęczyckiej i ziemii sieradzkiej 😁 Są to nierozerwalne części od początku istnienia państwa polskego !
Przyjechałam do Polski jak zaczęła się wojna w Ukrainie, mieszkam w Opolu. Bardzo mi interesowało dlaczego te ziemie tutaj nazywają się śląskiem i kim jest tutejszy naród. Dziękuję bardzo za informację, skomplikowane pytanie. 👍
Witam. Tych ciekawostek historycznych dotyczących granic Śląska i Małopolski jest oczywiście znacznie więcej, zwłaszcza jeśli chodzi o średniowiecze. Ciekawa jest kwestia kształtowania się granic diecezji. Kiedy w roku 1000 papież Sylwester II utworzył diecezję wrocławską i krakowską obszar dzisiejszego Bytomia, Katowic czy Oświęcimia wchodziły w skład tej drugiej. Dowody na to mamy w prawdzie dopiero z XIII i XIV wieku ale są bezsprzeczne. Co więcej większość obecnego województwa śląskiego (poza częścią zachodnią Cieszynem, Raciborzem czy Gliwicami) wchodziły do diecezji krakowskiej do 1821, kiedy to papież Pius VII odłączył diecezję wrocławską od metropolii gnieźnieńskiej i utworzył jednostkę bezpośrednio podległą stolicy apostolskiej. Dostosowano wówczas też granicę diecezji do granic politycznych Prus. Także polityczne kasztelania bytomska czy oświęcimska to do XII wieku część Małopolski. Utworzone w 1138 dziedziczne księstwo śląskie przez Krzywoustego nie obejmowało tych kasztelanii i dopiero w 1179 w wyniku aktu darowizny Kazimierza Sprawiedliwego dla Mieszka Plątonogiego ziemie te znalazły się w księstwie raciborskim. Tereny darowizny częściowo wróciły do Małopolski (Polski) w XV wieku w wyniku przyłączenia księstw zatorskiego i oświęcimskiego, oraz siewierskiego, choć to ostatnie jak słusznie zauważyłeś nie stanowiło część Rzeczpospolitej a niezależny byt pod władzą biskupów krakowskich. Pozdrawiam Przemysław Zubrycki
P.S. Cieszę się, że po dwudziestu latach od zamieszczenia na Wikipedii ktoś jeszcze korzysta z moich map prezentujących podziały dzielnicowe Śląska (wikipedysta Zuber) :)
Fantastyczny material na temat 2-ch historycznych dzielnic ktore czesto zmienialy wlascicieli. Pozdrawiam autora tych programow gdyz sam pochodze z Dolnego Slaska a wlasciwie z zachdnich Luzyc a takze sporo interesuje sie geografia. Zycze wielu sukcesow w produkcji nastepnych odcinkow. Zawsze ogladam je z zapartym tchem.
@@miraszemys8889 Autonomia przed wojną płaciła odpis podatkowy do Skarbu Państwa. Nie na tym polegała autonomia, że nie płacono. Moim zdaniem obawa z autonomia jest oparta (sensownie) o ukrytą bądź coraz bardziej jawną opcję proniemecką.
@@73Zouave Dziwisz się ...opcja proniemiecka... każdy kto przyjechał na Śląsk z poza Śląska ślązaków ,nigdy nie uważał za polaków dla nich to byli niemcy,/szwaby/ tak im to wmawiali aż w to uwierzyli,ślązak był i zostanie zawsze ślązakiem. Powstania Śląskie to też jedno wielkie kłamstwo na plebistyt przyjechali nie tylko urodzeni na Śląsku z terenów Prus ale nawet rdzeni Polacy z terenów rdzenie Polskich ,mój dziadek walczył o Śląsk w powstaniach ale nie dla Polski tylko dla Śląska ,to zawsze jest taki efekt jak o ludności decydują politycy z krajów co z tym regionem nie mają nic wspólnego.
Dziękuję za tak wspaniale przygotowany pod względem historyczno - geograficzno/popularnym materiał o naszym regionie (pochodzę z pogranicza górnośląsko - cieszyńskiego, o którym pisałam pracę dyplomową). Po komentarzach widać, że przekaz jest przyjemny w odbiorze nie tylko dla ucha i oka historyka, czy rdzennej populacji (mam nadzieję i nie tylko) :) Oby ten kanał rozwijał się jak najlepiej!
Jako Gornoslazak z dziada pradziada bardzo bym chcial podzialu wojewodztw wedlug granic historycznych/kulturalnych. Mieszkajac w Opolu mam o wiele wiecej wspolnego z osoba z Katowic, niz z Nysy czy Namyslowa
Opole po wojnie zostalo zasiedlone ludnoscia ze Stanislawowa i woj. stanislawowskiego,niewielu rodowitych opolan zostala po wojnie w miescie,umnie jest 50/50 tzn. mama jest z rodziny rodowitych opolan,po ojcu jestem zaburzaninem.
Muszę cię zmartwić - większość ludzi w Katowicach to gorole, a z moich obserwacji wynika, że w Opolu jest ich procentowo jeszcze dużo więcej. Generalnie na terenie tzw. GOP-u śląscy autochtoni są mniejszością we wszystkich większych miastach (tylko, że ten procent jest różny). Większość mogą stanowić jeszcze w niektórych mniejszych miejscowościach.
Ja urodziłem się na pocz. lat 60tych w Gliwicach, nie czuję się Ślązakiem, bo moi rodzice pochodzili z ok. Wielunia i Kujaw. Oczywiście śląską gwarę znam, ale nie posługuję się. Wsie na zachód od Gliwic to inna gwara niż np. W Chorzowie. I jest to GWARA a NIE ORYGINALNY JĘZYK.
Bardzo dobry material, zrobiony w neutralny historycznie sposob. POdoba mi sie. Jesli chodzi o wschodnia granice Zaglebia Dabrowskiego to w mojej opinii najbardziej historyczna jest granica dawnej prowincji Nowy Slask, Czyli wlaczajac Siewierz i Zawiercie. Pozdrawiam
Ja bym powiedział że Zagłębie zawiera ten sam teren co Powiat Będzinski z czasów Rosyjskiego zaboru, bo to w tych czas Cieszkowski wymyślił określenie "Zagłębie Dąbrowskie". Prowincia Nowego Śląska zawiera kilka miast które mi się nie kojarzą z Zagłębiem, np Pilica albo nawet sam Olkusz.
Pochodzę z Bielska więc większość życia wchodziłem "na pole" . Od 10 lat pomorze i musiałem zacząć wychodzić "na dwór",bo było ciśnienie ze strony otoczenia. Jednak żeby być obiektywnym "na dwór" brzmi lepiej. A jeszcze lepiej "na zewnątrz" . Wtedy nie istnieje podział językowy
a to dziwne , bo jakieś 50 lat temu powiedziałem w akademiku we Wrocławiu "idę na pole " to wszyscy się zarykiwali , choć było tam 3 kolegów z Bielska Białej
Chyba pomyliłeś Bielsko-B. z Białymstomiem czy inną Białą Podlaską. Nie jest to możliwe. Noe słyszałem nigdy w Bielsku-B. żeby była inna opcja poza wychodzeniem na pole.
Wspaniały odcinek, bardzo duzo pracy poświęciłeś. Mapy i wyjasnienie rewelacja. Przy okazji jak zrobiles o województwie dolnoslaskim i slaskim, to az sie prosi teraz krotko o opolskim. Tymbardziej, ze w tym odcinku bylo czesto wywolywane
Fantastyczny odcinek 👏👍🇵🇱 Mieszkam w gminie Andrychów ( Małopolska:)😊 nastepna miejscowość jest juz w woj. Śląskim wczesniej w małopolskim i bieleskim , jest tu duza mieszanka . Mamy pod nosem besdid mały i blizej kulturowo temu regionowi do Małopolanin . Z drugiej strony mnóstwo osób w latach 90' 00' pracowalo na kopalnich . Dialekt jest pomieszany ślaski z góralskim;) i oczywiście tu wychodzimy na pole
Czekam na odcinek o województwie Opolskim w granicach ktorwgo znajduje sie ziemia wielunska oraz Polskie morawy i licze na dobry opis tych ciekawych terenow. Malo kto w Polsce wie o Polskich Morawach wiec mysle ze temat wart uwagi :)
Wspaniały i odcinek, i ogólnie cała twórczość. U mnie dla odmiany wychodzi się na pole - jestem z Cieszyna. A dla rozszerzenia tematu Śląska polecam książkę "Kajś" Zbigniewa Rokity :)
Super film! Jak zwykle na wysokim poziomie :-) Warto wspomnieć o jeszcze jednej ciekawej, choć dość krótkotrwałej granicy - między generał-gubernatorstwami warszawskim i lubelskim podczas niemiecko-austriackiej okupacji Królewska Polskiego w czasie I wojny światowej. Granica przebiegała przez środek Zagłębia dzieląc nawet ówczesne gminy na osobne części i też pozostawiła po sobie jakiś ślad. Pozdrawiam!
Urodzilam sie na kaszubach i wychodzilam na dwór 😊 Teraz mieszkam w woj.lubuskim (okolice Zielonej Góry)i tez na dwór sie wychodzi 😊 Dla mnie iść na pole to tam gdzie sie coś uprawia.
Super Filmik! Mieszkam 10km na wschód od Żywca i u nas mówi się "na pole", przynajmniej w moim otoczeniu :D Ja raczej uważam, że za 200lat to rejon Żywiecczyzny, oddali się kulturowo od Małopolski, ale z drugiej strony, raczej nie przybliżymy się do Śląska, więc będziemy pewnie "łącznikiem" między tymi województwami, tak jak to ma miejsce teraz :D
47:57 ten fragment o którym tu mowa, to Dobrodzień i okolice. Po plebiscycie i podziale Śląska utworzono z niego powiat lubliniecki (jako że był resztką powiatu lublinieckiego pozostałą przy Niemczech). Były więc wtedy dwa powiaty lublinieckie: polski i niemiecki. Ten drugi był najmniejszym powiatem w Niemczech i dlatego przyłączono go później do Olesna.
Bardzo ciekawy program. Dzięki. Mieszkam w Warszawie. Dostałem kiedyś pracę w firmie z Nowego Sączu(na budowie w Warszawie). Jak się dowidzieli,że jestem z Warszawy to sìę śmieli ze mnie, że będą pracować z krawatem. Fajne chłopaki, nie wiedziałem że tak nazywają nas z Warszawy.😂😅😊
Na Mazowszu do dzieci, mówi się idź na podwórko się pobawić, lub na dwór. Starsi , młodzież mówią do siebie chodź , idę na miasto.( tak w mieście na Mazowszu).
Wasze korzenie okolic Sosnowca siegaja do Bieszczad ,podklad historyczny znaleziony w orginalnym opisie mieszkancow Bedzina pochodzenia Zydowskiego ,Ksiazka zostala znaleziona w regale z ksiazkami pod Francuska Granica w jezyku Polskim.
Jak to się mówi jadę na Śląsk przez Katowice kocham Rybnik wiele lat tam mieszkałam a obecnie zmiana niedaleko Wrocławia ale tu mi się nie podoba ludzie też są inni fakt .Pozdrawiam serdecznie za dobrą historię i ciężką pracę.
Bardzo dziękuję za ten odcinek. Urodziłem się w Sławkowie, wychowałem w Jaworznie, do szkoły jeździłem do Mysłowic, a rodzinę mam od Bytomia po Olkusz. Wszędzie tam czuję się "jak u siebie". Ze swojego domu wychodzę na pole ;)
Jal wychowałeś się w Jaworznie, to na pewno wychodzisz na pole - żona i większość jej rodziny jest z Jaworzna. Ja, jako Będzinianin, od zawsze wychodziłem na dwór 😊. Pzdr.
Ciekawy materiał. Dla mnie nie zaskakujący ale porządkujący wiedzę.Dobra robota! Podpowiadam aby zrobić podobny film o woj.Mazowieckim i to będzie dopiero hit:))
Bardzo ciekawy materiał Ad. 1. U nas w Radzionkowie mówiło się "Idzie się na plac" Ad. 2. Patrząc na świadomość ludzi to Sosnowiec, czy Jaworzno długo nie będzie uznawane za śląskie.
Muszę przyznać, świetny materiał. Pomimo kilku braków, to jak na polskie warunki jest zrobiony dosyć obiektywnie i dogłębnie. Chciałbym jednak dorzucić kilka punktów. 1. Jest malutki skrawek bezsprzecznie śląskiej ziemi w granicach Niemiec: wioska Pechern po zachodniej stronie Odry. 2. Kłodzko i kotlina kłodzka to dosłownie Czechy właściwe. 3. Zabrakło u Ciebie informacji o śląskim ruchu narodowym i działaczach niepodległościowych. 4. Jeśli chodzi o tzw I i II powstanie, to w zasadzie były to zdecydowanie bardziej akcje o podłożu klasowym a nie narodowościowym. Podłożem była sytuacja materialna i niepokoje w całych Niemczech. 5. Jeśli chodzi o tzw "trzecie powstanie" była to wojna domowa na Śląsku inspirowana przez Polskę, albo wręcz agresja polska na Niemcy w zasadzie niczym(!!!) się nie różniąca od rosyjskiej akcji w Donbasie w 2014r. Polska plebiscyt przegrała i nie mogła się z tym pogodzić, szczególnie z utratą ziem, które mogły jej dać zasoby przemysłowe. 6. Na Śląsku Cieszyńskim miał być plebiscyt - dla Polski był on z góry przegrany, co wynikało z sondaży (kryterium etniczne jest źle rozpatrywane - ludzie nawet jeśli mówili po polsku to niekoniecznie uważali się za Polaków - a nawet jeśli, to niekoniecznie chcieli głosować na Polskę). Dlatego Polska poszła metodą faktów dokonanych (zorganizowała wybory do sejmu na terenie plebiscytowym, do czego nie miała prawa). Tego Czechosłowacja nie mogła zaakceptować i stąd się wzięła interwencja militarna. 7. Każdy kolejny podział administracyjny po IIWŚ (po nielegalnym zaniesieniu autonomii) miał na celu burzenie wspólnot, na Śląsku odczuwalny do samego końca. O ile ostatni podział w wielu wypadkach odbudowywał historyczne krainy, o tyle w przypadku Śląska namacalne wręcz jest celowe zastosowanie takiego podziału aby rozmyć etnos śląski. W wyniku tego zabiegu śląskość jest rozbita na różne jednostki terytorialne, a etniczni Ślązacy mają dużo mniejsze znaczenie liczebne niż gdyby województwo śląskie składało się tylko z ziem górnośląskich. Taki podział jest sprzeczny z Art15.2 konstytucji, który głosi, że "Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe (...)". Dlatego należy zabiegać o naprawienie tego błędu, a nie o zmianę nazwy województwa.
2. Nie zmienia to tego, że od długiego czasu dzieliło losy Śląska i był z nim związane. Po I wojnie mocarstwa w Wersalu odrzuciły czeskie roszczenia do tego obszaru. 5. Jakbym słyszał Gorzelika albo innego Rocznika. Porównanie tej sytuacji do Donbasu jest z dooopy wzięte. Kompletnie odmienna sytuacja, Ukraina zresztą jako osobne państwo istnieje ledwo od początku lat 90-tych. 6. Tak był przegrany, że Czesi postanowili wywołać wojnę i stosować politykę faktów dokonanych - logika wzięta prosto z czeskiej propagandy. Agresywne państwo Czechosłowackie atakowało zresztą po I wojnie prawie wszystkich swoich sąsiadów. Przez całe XX-lecie dyskryminowano tam mniejszości narodowe. 7. Powiedz to tzw. Niemcom Opolskim, ewentualnie wjelkiej Ślązaczce Simonides . 😆
@@johnlironix2184 Ad5. A w czym się to różniło? Polska chciała nielegalnie przejąć teren obcego państwa, więc wywołała "powstanie", do którego skierowała rzesze urlopowanycj specjalnie w tym celu żołnierzy wojska polskiego. Olbrzymia część "powstańców" i praktycznie CAŁA kadra oficerska to byli żołnierze wojska polskiego - nie przypomina to przypadkiem "zielonych ludzików"? Dodatkowo, wielu "powstańców" to byli ochotnicy z różnych regionów Polski - takie to było "powstanie śląskie". Ad6. Przecież chronologia wypadków jest zapisana historycznie: najpierw Polska ogłosiła nielegalnie wybory na terenie o nieustalonej przynależności, a gdy protesty drugiej strony nic nie dały - Czechosłowacja wysłała siły zbrojne. Owszem, większość osób na Śląsku Cieszyńskim nie zamierzała głosować za Polską poza północno wschodnią częścią, Dziedzice, Czechowice i okolice. Polskojęzyczność i polska identyfikacja narodowa nie miały nic do rzeczy - co udowodnił plebiscyt na Śląsku Pruskim, gdzie wiele osób, o których Warszawa myślała, że zagłosują za Polską - wybrało pozostanie przy Niemcach.
Wspaniały film, który wyjaśnia wszelkie zależności i konieczność pamiętania skąd jesteśmy!!! Odwiedzi na pytania; 1. Wychodzę na plac (Zabrze). 2. Dalej będą uważane za miasta należące do innych województw. Obawiam się, że przemysł ciężki na śląsku za 200-300 lat ulegnie znacznej likwidacji (tego chce UE). Za to będzie to raj dla biurowców i pracy umysłowej ;) Jeszcze raz gratuluję utworzenia filmu wyjaśniającego co działo się z ziemią, z której pochodzę!!!
Na plac miasto Chorzów 😊 a co do drugiego pytania to ciężko na nie odpowiedzieć Żywiec może tak natomiast miasta Zagłębia i Częstochowa to już nie do końca 😊 pozdrawiam i świetny materiał
@@braknazwy9604No i co to zmieni że taki Żywiec włączysz do małopolskiego ? Wiem że wg.niektórych grup, te tereny są traktowane przez Katowice "po macoszemu" , coś mi się wydaję, że po przyłaczeniu do małopolskiego, nadal będą traktowani po macoszemu, tylko przez Kraków. Jedynie grupa ludzi która ma ewidentny uraz do woj.Śląskiego będzie zadowolona że wrócono do granic historycznej Małopolski i tyle.
Bardzo podoba mi się ten cykl. Nigdy nie spodziewałem się, że z takim zainteresowaniem będę oglądał wielogodzinne materiały o innych województwach. A teraz idę na dwór - Poznań :)
Mógłbyś zrobić odcinek o tym jak wyznaczano zachodnią granicę PRL? Dlaczego ją wytyczono tak jak ją wytyczono, dlaczego Szczecin przyznano Polsce, co na to zachodni alianci, ew. korekty graniczne itp.
a to dlatego, że Sowieci chcieli mieć pod swoją kontrolą port w Szczecinie (w 1945 r. nawet Stalin nie był pewien czy uda się stworzyć komunistyczne państwo choćby na wschodzie powojennych Niemiec).
Alianci najchętniej zabrali by Polsce wszystko na zachodzie, a na wschodzie zostawili wolną rękę Stalinowi. Także nie ma się co obrażać na Putina mówiącego, że mamy zachodnie ziemię dzięki Stalinowi. Tylko jego upór spowodował, że alianci się ugięli. Podobnie z resztą było w Wersalu gdzie Anglicy najchętniej okroili by Polskę z ziem zachodnich ale na wschodzie zostawiali sprawę otwarta (a raczej zależna od Rosji).
Bardzo szczegółowy materiał. Jestem z Gliwic, interesuję się dziejami mojej małej ojczyzny, a i tak dowiedziałem się kilku nowych rzeczy, np. o istnieniu powiatu śląskiego w I RP ;) Dzięki!
Od kilku lat mieszkam w Lublinie, pochodzę z Białegostoku (tego na Podlasiu, bo jest jeszcze Białystok na Lubelszczyźnie). W obu miejscach mówi się "na dwór", nawet w najdalszych zakątkach, daleko od tych miast
@@EmilK48 Jeśli masz na myśli województwo lubelskie, to oczywiste, że to nie woj. małopolskie. Ale Radom i Lublin to regionalnie Małopolska. Ja pochodzę z ziemi czerskiej, a dokładnie z pow. garwolińskiego. Jego północne gminy to historyczne Mazowsze, ale środkowe i południowe to już historycznie Małopolska. Na wschodzie mam Łuków i Siedlce, które uprzednio zrobili województwem (a teraz są częścią woj. mazowieckiego), ale to również historyczna Małopolska. Zatem Lubelszczyzna to Małopolska bez dwóch zdań ;)
@@magpie_girl3741*Lublin to nie jest to żadna Małopolska oszuście, nawet regionalnie.* *Już prędzej można by tą krainę nazwać Polesiem, chociaż zaczynało się ono kilkadziesiąt km od Lublina.*
Dziekuje za tak pieknie zrobiony Film. Pochodze z pow. Raciborskie go juz od prawie 40lat mieszkam w RFN temat granice zawsze byl w jakis sposob na naszych terenach w 70-80 latach obecny. Przkladem moze byc Raciborz i dzelnica Brzezie ktora znajduje sie po drugiej stronie Odry to byla Polska do 1939 Markowice niemcy - 2-3 km dalej Raszczyce polska, a przy drodze miedzy Rudy Raciborskie - Rybnik kolo miejscowisci Stodoly do lat 90 moze dluzej byly pozostalosci po szlabanie granicznym, w tej miejscowosci pozostaly nawet budynki po dawnym urzedzie celnym . Moim zdaniem w dzisiejszych czasach nie powinno sie mowic O granicach, tamte czasy juz minely. Kiedys mowiono Ci drudzy albo przybysze, chadziaje. Najlepiej zyc bez granic I rozgraniczen. Bawilismy Sie na placu, to bylo powiedzenie miedzy "swoimi ', a w szkole mowilo sie o zabawie na podworku
W okolicach Bielska-Białej wychodzimy na pole (u nas się mówi, ze jak ktoś mieszka na dworze, to wychodzi na pole 😉) Co do drugiego, świadomość jest tak głęboka, że ten podział jest i przypuszczam, że będzie
Świetny, rzetelnie wytłumaczony odcinek. Proponowałbym niektórym przygłupawym dziennikarkom, aby go obejrzały i raz na zawsze przestały mówić "w Sosnowcu na Śląsku" albo "w Radomiu na Mazowszu". Obecny podział administracyjny to porażka. Trzymam kciuki za kolejny megaciekawy odcinek. Jestem z kieleckiego, wychodzę na dwór, a Częstochowa, Sosnowiec czy Jaworzno nigdy nie będą Śląskiem.
53:55 co do pytania o tożsamość za 200 lat, to odpowiem przykładem: w roku 1816 w Kongresówce utworzono województwo podlaskie (później gubernia podlaska, a jeszcze później siedlecka). Obejmowało ono dokładnie zero ziem obecnego województwa o tej nazwie, bo położone było na lewym brzegu Bugu. Tylko jego północna część była częścią przedrozbiorowego województwa podlaskiego plus wschodnia część miała korzenie w dawnym litewskim Podlasiu sprzed Unii Lubelskiej. Zachodnia część była wcześniej na Mazowszu, a południowa - w Małopolsce - albo w województwie sandomierskim (ziemia stężycka) albo lubelskim (ziemia łukowska - w tym Siedlce, stolica nowego województwa). Po 200 latach nikt w Siedlcach nie kojarzy miasta jako części Małopolski, a wielu uważa je za "historyczną stolicę Podlasia". W tym okresie niektóre miasta tego regionu dodało sobie dodatkowe określenie "Podlaski(a)". I o ile w przypadku Sokołowa Podlaskiego czy nawet Białej Podlaskiej nie budzi to wątpliwości, to miasto Radzyń, leżące od wieków w Małopolsce nagle stało się Radzy iem Podlaskim i tak jest do dzisiaj.
@@jakubrebelski6086 chyba nic. Jeszcze do połowy XIX w. żyło tam trochę ruskiej tutejszej ludności, ale po powstaniu styczniowym carat chciał z nich zrobić Rosjan i przymusowo nawrócił ich z grekokatolicyzmu na prawosławie, a potem po 1905 r. (ukaz tolerancyjny pozwalający na odejście od prawosławia) ludzie ci porzucili prawosławie i przeszli na rzymski katolicyzm i z czasem się spolonizowali, a obecnie o ich ruskim pochodzeniu świadczą obecnie tylko nazwiska kończące się często na -uk.
Witam. Kawał dobrej roboty, jestem pod wrażeniem. Jednak mam kilka wtrąceń. Zapewne z powodu małego dostępu zasobów archiwalnych nie ująłeś wcześniejszego okresu historii - szkoda ale rozumiem; 1. Odnośnie przynależności Częstochowy, kiedyś przeczytałem artykuł o księciu opolskim (nie pamiętam który) że ufundował obecny klasztor jasnogórski na terenie swojej dziedziny, po wyprawie wojennej na Bałkany (przywieziony obraz madonny jako wotum założycielskie); 2. Będąc kiedyś w kościele w Strzemieszycach (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej) dostrzegłem wiele fresków nawiązujących do przynależności tego terenu do Śląska; 3. Księstwo Siewierskie zostało przejęte za długi przez biskupa krakowskiego od "śląskiego" księcia bytomskiego. Jestem z Zawiercia i wychodzę "na dwór". Na drugie pytanie odpowiem krótko - myślę że będą widoczne. Pozdrawiam
Miłego oglądania!
PYTANIA:
1. Czy wychodzisz na dwór, na pole czy na plac?
(najlepiej dopisz też Twoje miasto)
2. Przyjmijmy na chwilę robocze założenie, że Polska utrzyma kształt swoich granic i obecny podział na województwa - i przez następnych 200 czy 300 lat takie miasta jak Sosnowiec, Częstochowa, Jaworzno i Żywiec będą należały do województwa śląskiego.
Czy wówczas, za te 200 czy 300 lat, te miasta będą uznawane za małopolskie - czy też z racji wielowiekowej przynależności do województwa śląskiego - będą już postrzegane jako miasta śląskie?
Na plac. Siewierz
2. Te miasta to miasta polskie, nie ślaskie. z racji kulturowych.
na dwór :) Pyrzowice
1 na pole. Miasto Szczyrk
2 zapewne to pozostanie jako śląsk ale moim zdaniem będzie zmieniona nazwa tego województwa
na pole, wschód małopolski
Solidna robota! Warto dodać że granica na Brynicy jest nadal odczuwalna, w architekturze miast, oczywiście mowie ludzi ale też i w mentalności mieszkańców Górnego Śląska i Zagłębia. 80 lat nie jest w stanie zatrzeć przeszło 600 lat bytności w zupełnie innych organizmach państwowych. Szkoda że dzisiejszy Podział administracyjny Polski jest tak bezsensownie skonstruowany, że ludzie mniej zakorzenieni i nie interesujący się historią kiedy jadę np do Opola i Wrocławia to twierdzą, że przyjechałem tam "ze Śląska", kiedy ich miejscowości są bardziej śląskie niż mój rodzinny Bytom : D (prawdopodobnie do ok 1177 w granicach małopolski). Ale nie tylko tu są takie przykłady, mamy Białą Podlaską w Lubelskim, małopolski Radom w Mazowieckim i mase innych absurdów. A no i oczywiście z chaupy wyłaża na plac :D
Biała podlaska to chyba wynik rosyjskiego zabory, który utworzył gubernię podlaską daleko na południe od oryginalnego Podlasia :D
A we Pszczynie sie wyłazi na pole. I w dodatku z chałpy.
@@matyjaszmatyszek7306 no to ciekawe bo miałem ujka we Ćwiklicach tam godali że na plac.
Twierdzenie, że Wrocław czy Opole to bardziej śląskie miejscowości od Bytomia jest mocno pojechane. Miałby o tym decydować bardzo wątpliwy zapis z kroniki Kadłubka z przełomu XII/XIII w. (w którym nie ma zresztą słowa o Bytomiu) ? No litości. Nośnikami śląskości są przede wszystkim ludzie, Wrocław to praktycznie w 100% przesiedleńcy z okresu po 1945 r., w Opolu sytuacja nie odbiega zbytnio od tego, Bytom to w dużym stopniu miasto napływowe, ale trochę autochtonów tam jednak jest.
@@robertmuller6613Zależy od domu. Nie znam nikogo na Śląsku kto mówiłby ,,na plac" ani ,,na pole". Wszystkich, kogo znam, to mówią ,,na dwór".
Jako góralka żywiecka oczywiście wychodzę na pole. Mam jedną ciekawostkę: u nas i na Sląsku Cieszyńskim czyli w dawnej ck monarchii na Wigilię prezenty przynosi Aniołek, na Śląsku dawnym pruskim Dzieciątko, a w Zagłębiu Gwiazdka.
Dziękuję Autorowi filmu, że przypomniał o małopolskich korzeniach Żywiecczyzny.
@@icekszechter4630 Św. Mikołaj przynosi prezenty 6. grudnia. Natomiast na Gwiazdkę (Wigilie Bożego Narodzenia) to już tradycje są różne.
@ZwiewnaGoraleczka: Zywieczczyzna została przyłączona do woj. śląskiego ze względu na wodę j. Żywieckiego.
@@icekszechter4630 Podkarpacie też było w CK Monarchii (Galicja), a prezenty pod choinkę przynosi Mikołaj.
W Wielkopolsce prezenty przynosi gwiazdor.
Do nas w Jaworznie przynosił Mikołaj i to (jak ktoś zasłużył) 6 i 24 grudnia.
Wielkie ukłony za zebranie tych wszystkich informacji! Powinno się prezentować ten film w śląskich szkołach, bo mam wrażenie, że tożsamość regionalna jest w procesie edukacji całkowicie pomijana ;) Dobra robota!
Oczywiście. I nie mówić, że Sosnowiec to już zagranica bo historycznie do 1806 r. wchodził w skład Nowego Śląska należącego go Prus 😊.
@@rafaszyba7875Sosnowiec to nie Śląsk.To najdalej wysunięta na południe dzielnica Warszawy
A ja powiem niech Warszawka se obejrzy i nie nazywa Goroli Ślązakami a przy tym nie zapomina że nas Goroli i Hanysów więcej łączy niż dzieli, a z drugiej strony tym z "mniejszości śląskiej" też to się przyda.
@@salwadorzdalisalwadorzdali6040ale tak samo się wmawia Radomianom, że są na Mazowszu. Na tej samej zasadzie
@@thewolter9703 A lepiej jak ktoś mówi, że Radom historycznie to część Kielecczyzny bo Północna Małopolska ? 🤣
W Częstochowie wychodzi się na dwór, a gdy ktoś zapyta się, czy jesteś na Śląsku, to najczęściej spotka się z oburzeniem Medalików. Etnicznie nigdy mieszkańcy nie czuli się Ślązakami, a własne województwo wspominają z utęsknieniem. Świetny materiał i pozdrawiam!
Jo żyje w Częstochowie, która leży na Ziemi Szlunskij. Granica z Lechitami i Polanami to jest na rzece Warta
za to mieszkancy rejonu olesna i lublinca nie lubili byc nazywani czestochowskie czy peritatywnie medalikami w latach 1975-1999
Jako Zagłębiak a jednocześnie mieszkaniec woj. Śląskiego dziękuję za ten materiał który tłumaczy innym mieszkańcom naszego kraju że nie każdy "Ślązak" to Hanys a nie Gorol (jak ja). Łączył nas zawsze przemysł (Huty i Kopalnie) dzieliła polityka, a 90% słynnych antagonizmów to wbijany nam wymysł polityczno-historyczny.
pozdrawiam wszystkich Goroli i Hanysów oglądających ten materiał.
Ps. U mnie w użyciu wszystkie trzy formy, dwór, pole, plac (Dąbrowa Górnicza)
są jeszcze Cesaroki🤣
@@kolo4448 i Medaliki😅😅 na śmierć o nich zapomniałem
mosz recht
Teraz już wszędzie w kościele i w szkole, są i Hanysy i są Gorole, jedni chcą drugim się przypodobać, bo Hanys chce mówić, a Gorol chce godoć.
Dobrze żeś pedzioł "łączyło" do puki warszawioki razym z 🇪🇺 nie rozkradli.
Najlepszy filmik w Internecie.
Urodziłem się w Ostrawie, następnie mieszkałem z rodzicami pod Opawą. Historycznie moja rodzina nie ma nic wspólnego z Polską.
Udało mi się mieszkać w Cieszynie oraz kilka lat w Katowicach.
Uważam siebie za Ślązaka i powiem że dużo znam na temat historii tego regionu. Najciekawsze odkrycia dla mnie kiedyś to Morawskie enklawy na Śląsku.
Co do Twojego filmiku - rewelacja. Mnóstwo nowych impulsów.
A co do filozoficznego pytania.
Ja pochodząc z Ostrawy czuję jak na przestrzeni lat znika język lokalny, czy lokalne nazwy.
Osobiście nigdy bym nie powiedział że będąc gdziekolwiek w Ostrawie poza morawską częścią, że jadę do centrum. Zawsze jeździło się „do Ostrawy” bo kiedyś samodzielne wsi zostały dołączone i nie były długie dziesiątki lat traktowane jako samo miasto Ostrawa.
Po polskiej stronie ale nawet najmłodszą generacja czuje różnicę pomiędzy Zagłębiem i Śląskiem. Zaś mniej pomiędzy dawnym podziałem pruskim i polskim.
Doprowadza mnie to do wniosku, że raczej każdy uważałby za 200 lat Śląskie jako Śląsk.
Jako cieszynianka nie jestem tego tak pewna. Cały czas istnieje podział na "cysarokow" i "prusokow". Szczególnie w odniesieniu do granicy zaborów tzn : Żory i Strumień. Tam to można być wyzywanym od "hromskich cysarokow"
Kapitalna robota! Mieszkam na wsi w okolicach Żywca i Bielska-Białej. Nikt się tutaj nie czuję Ślązakiem... wręcz gdy ktoś sugeruję będąc u mnie że jest na Śląsku wszyscy są oburzeni bo jesteśmy w Małopolsce i wszyscy się tak czują. Dziękuję za ten film!
Nie prawda, ja oburzam sie tak samo, gdy ktoś mówi o nas że jesteśmy w Małopolsce, jest tak samo bez sensu jak mówienie o nas że mieszkamy na Śląsku. Powód jest prosty nasze związki z Małopolską-mówię o Bielsku Białej (gwara, stroje, tradycje) są tak samo znikome jak zwiazki ze Ślaskiem. Znajdziesz u nas zarówno naleciałości w gwarze związane z "bardziej podgórskimi" rejonami ale naleciałości Śląskie też się znajdą.
@@maaaty W Bielsku głównie mieszkali Niemcy, a po wojnie przesiedlano Niemców i zasiedlano ludźmi z kresów.
Ja Bielszanka czuję się najbardziej człowiekiem z gór ( nie góralem), żadnym tam Ślązakiem czy małopolszczaninem.
Wszyscy macie troszke racji to zalezy kto ma jakich rodziców i jak został wychowany jakich miał rówieśników co robił gdzie mieszka
Rewelacyjny film, informacje ,cudownie sie slucha ,a przede wszystkim mega duzo wiadomosci historycznych ...cudownie ..Pochodze z Krakowa z Malopolski ...gdzie sie mowi wychodze na pole ..Bardzo ciekawy serial " Blisko ,coraz blizej " mowi o podziale Slaska ..Pozdrawiam serdecznie 💖
😃👍Jestem pod wrażeniem tak szczegółowego filmu na temat historycznych granic Śląska i granic zmieniających się podziałów administracyjnych. To jak dotąd najlepszy film na UA-cam o tym. Fajnie jakby także powstał w przyszłości film ludności Śląska tak rok temu powstał na waszym kanale 4-częściowy materiał na temat Kaszubów.
Wielki szacun za wykonaną pracę 👏 ja pochodzę z Koziegłów, gdzie niedaleko była granica z Rzeszą. I taką ciekawostkę mam, otóż prababcia mi opowiadała, że mimo II WŚ Niemcy dla Polaków w moim regionie nie byli źli, choćby wymieniali ciepłe kalesony za jedzenie, by nakarmić małe polskie dzieci. Albo Bauerowie dawali pracę naszym ;) Babcia zawsze mi powtarzała, że najbardziej trzeba obawiać się ruskiego ;)
U mnie w rodzinie mówi się przeważnie "na plac", rzadziej "na dwór", nigdy "na pole" :D
dzięki za ten film ❤
Jak zwykle jestem pod wrażeniem ogromu pracy, jaką w to włożyłeś oraz rzetelności i dokładności, czy wręcz drobiazgowości. Nawet sobie nie wyobrażam ile godzin w sumie trwała praca nad tym filmem. Perełka, Panie kochany! Dziękuję, wbijam kciuka w górę (zawsze) i pozdrawiam serdecznie !
Świetny odcinek!
Ja pochodzę z Bielska-Białej, a precyzyjnie właśnie z Białej i wychodzę NA POLE, przy czym w całym mieście Bielsko-Biała wychodzi się na pole. Żeby wyjść na dwór to trzeba podjechać na Czechowic Dziedzic - ta już mają ten mityczny ,,dwór" na polu ;)
Historia, kultura, granice miasta Bielsko-Biała wystarczyłaby na osobny godzinny odcinek :)
Jestem z Będzina i u nas nie mówią po śląsku, wychodzę na dwór, ale Krakowianie już wychodzą na pole. A w Katowicach wszyscy mnie rozumieją i na odwrót.
@@tosiek4226😮
Richtig Ślonzoka byś nie zrozumiał
Wojtku odcinek mistrzostwo Świata !!! Bardzo wnikliwie przedstawiony temat ! Ziemia Hulczyńska - nigdy o jej historii związanej z Polską nie widziałem. Rewelacja. U mnie Dzierżoniów Dolnośląskie - na dwór.
Nie mogę się doczekać województwa Podkarpackiego, Podlaskiego i Warmińsko - Mazurskiego oczywiście tematy historyczne granic najciekawsze !!! Lepsze od atrakcji turystycznych !!!
Bardzo dziękuję!
Dobry człowieku, odwaliłeś kawał solidnej roboty, okiełznałeś ten bałagan ktory zrobiła nam historia. Dlatego dziękuję w imieniu swoim oraz patrona Ślaska św. Jacka i św. Barbary patronki wielu ludzi tu pracujacych (jakby co, mam ich pełnomocnictwo).
Dziękuję bardzo!
Genialnie prosty przekaz tak skomplikowanej historii. Pozdrowienia z Górnego Śląska.
Nie mogłem się doczekać tego odcinka 😁 Będzin wychodzi na dwór 😉 I mimo bliskości Katowic oraz tego faktu, że duża ilość osób pracowało na kopalniach w przeszłości to nie sądzę, żeby mogły o sobie powiedzieć, że są ślązakami. Już prędzej pojawią się określenia „Polak” czy „zagłębiak”.
Raczej Gorol i Hanys😊.
Mieszkam w województwie opolskim i od zawsze przypisywałam je do górnego Śląska.
To ciekawe, bo właśnie mieszkańcy i politycy z opolskiego najbardziej protestowali przeciwko likwidacji tego województwa w 1998r.
@@misow2 ja pochodzę z województwa opolskiego i uważam że województwo Opolskie to górny Śląsk ale pomimo tego faktu i tak jestem za tym żeby województwo opolskie istniało
@@Avisle Ok, ale nie całe. Np. Brzeg, Nysa, Namysłów to bardziej Dolny Śląsk.
@@Avisle same
Część obecnego województwa opolskiego to Dolny Śląsk (Brzeg, Namysłów), natomiast skrawek obecnego opolskiego należy do ziemi wieluńskiej (Praszka i okolice) i ten fragment nie jest związany wcale ze Śląskiem.
Jak zwykle fenomenalny odcinek :) Ech niestety całe życie jestem związany ze Śląskiem, bo mieszkałem w Strzelcach Opolskich i Wrocławiu, ale i tu i tu ludzie jadący np. z Wrocławia (gdzie nawet miejski klub nazywa się Śląsk) do Katowic mówią że jadą na Śląsk... choć bywały i gorsze patologie, gdy połączenie z Opola do Częstochowy było ogłaszane na zasadzie "Opole zyska kolejne połączenie ze Śląskiem" :( Zarówno w Strzelcach Opolskich, jak i we Wrocławiu wychodzę na dwór i mam nadzieję, że następny odcinek serii skupi się na woj. opolskim. Pozdrawiam
Bardzo dziękuję za ten film. Jestem Ukraińcem w Polsce (na Śląsku) z podstawową znajomością języka polskiego, ale nawet ten materiał jest całkiem zrozumiały. To oczywiście dzięki bardzo dobremu tekstowi i prezentacji.
Bardzo dziękuję za bardzo ciekawy materiał, szacunek dla ogromu włożonej pracy. Wychowałam się w Sosnowcu, u mnie mówiło się "na dwór". Myślę że Sosnowiec, Jaworzno, Dąbrowa Górnicza za 100-200 lat będą postrzegane za miasta śląskie - ważne są zależności gospodarcze, ekonomiczne. Podziały historyczne i kulturowe będą się coraz bardziej zacierać. Żywiec i Częstochowa znacznie mniej związane ze Śląskiem -zatem trudno powiedzieć. Pozdrawiam serdecznie Joanna
1. Na pole - Węgierska Górka
2. Będzie dalej historyczny podział tj. Małopolska
Super film👍 powinien trafić do telewizji żeby redaktorzy stacji mieli pojęcie o czym mówią 👍
Mały świat 😂 ja z żabnicy
Jeju! Uwielbiam wszystkie Twoje filmy, ale na ten czekałam z niecierpliwością! Jako mieszkanka Górnego Śląska, konkretnie Piekar, córka historyka z Małopolski i Ślązaczki, pracująca w Sosnowcu czuję się po części w misji uświadamiania młodych (i nie tylko) ludzi na ten temat. A ich niewiedza na temat swojego regionu jest ogromna i aż szokująca.. piękny materiał, dziękuję.
PS wiem, ze to śmieszne, bo nie mamy wpływu na to, kto nas urodził, ale jestem strasznie dumna, że moi przodkowie ze strony mamy pochodzili właśnie z tego „wąskiego gardła” czyli z Rojcy i Kozłowej Góry (aktualnie części Radzionkowa i Piekar) i brali udział w powstanich. Dla mnie to niesamowite, ze przez tyle lat odkąd Śląsk nie był polski pozostawała w ludziach taka tożsamość narodowa. Dlatego za 200-300 lat Sosnowiec dalej będzie „za granicą”
Pięknie napisane 👍🇵🇱
Za tyle lat to już ludzi nie będzie. Wyzabijają się nawzajem.
Świetny odcinek :) Dawno nie widziałem tak merytorycznego i obrazowego wyjaśnienia o Śląsku :) Jaworzno, to NIE Śląsk tylko Zachodnia Małopolska 😁i za 200-300lat hehe. U Nas się "mówi" nie "godo" ;) Pozdrawiam serdecznie.
A propos - od małego się mówiło "Mamo, idę na pole" ;)
Jaworzno tylko i wyłącznie na POLE! I wrócimy jeszcze pod Kraków!
@@p.f.8657nie sądzę ale chodzę na pole. :)
A Ślask poza naszymi granicami?
miastu Jaworzno bliżej jest do Krakowa niż do Katowic.
Jak zawsze Pan Wojtek powala merytoryczną wiedzą źródłową, gigantyczną pracą przygotowania podcastu i super przedstawieniem tego na kanale. Mało kto tak potrafi. Podziwiam od początku istnienia dwóch kanałów.😮
Bardzo dziękuję za miłe słowa!
Bardzo fajnie wytłumaczyłeś różnicę między województwami a krainami historycznymi i przebieg granic regionów
Powinieneś takie coś robić przy każdym województwie
Oj tak!
Super byłoby obejrzeć o Woj. Lubelskim i spornych terenach północnych i południowych
@@gorniklecznaman3414 Zdecydowanie prostsze, ale też ciekawe byłoby pokazanie tego samego w przypadku województwa podkarpackiego, które jest rusko-bełsko-małopolskie.
Urodziłam się w Częstochowie wiec do 18 roku życia wychodziłam na dwór, kolejne 20 lat w Krakowie na pole a od niedawna w Katowicach mówię ze ide na zewnątrz😜
Jakiś czas temu wpadłem na Twój kanał. Jest mega. W wolnej chwili słucham i oglądam odcinki. Ale szczerze powiem, że do sluchania przed snem jest zajebiście. Nie to żebyś nudził, ale masz tak stonowany głos, że usypiam zaraz (jak musze).
Jak chcę się skupić i obejrzeć to wciąga. ŚWIAT WCIĄGA. Pozdrawiam i życzę wytrwałości.😊
Kawał solidnej roboty, szacun! U nas wychodzi się na pole. Mieszkam w Trzebini. Nie zmieniając miejsca zamieszkania, miałem adresy z trzech województw.
Genialny odcinek 🎉👏👏👏 moze byś zrobił kolejny o Śląsku i terenach obok o np narodowosci ,religii , ludziach waznych , Autonomii itd ...bo to są ino granice . Pozdro z Kattowitz ❤
Dziękuje za piękne filmy o Śląsku :)
Świetny materiał! Nawet nie chcę sobie wyobrażać ile czasu kosztowały Cię przygotowania do filmu
Dziękuję za ten rzetelny materiał. Kawał dobrej roboty!
Pieronie! Fenomenalny materiał! 🎉 👏🏻 Wszystko wyjaśnione solidnie, krok po kroku. U nas wychodzi się na dwór, rzadziej też na plac. O wyjściu na pole słyszałem ino w Krakowie. Ale może mało słyszałem 🙉
W Małopolsce i na Rusi Czerwonej - na wschód od Krakowa - wychodzi się na pole.
Super odcinek. Mimo iż dziś mieszkam w Małopolsce (mieszkam w swym mieście całe życie) to jeszcze kilkanaście lat temu mieszkałem w województwie katowickim. Wychodzę na pole, ale mieszkając województwie katowickim, cześć spraw administracyjnych załatwiałem w mieście w którym się "godo" do dziś dnia. Natomiast, do szkół średnich jeździliśmy do województwa bielskiego bo mieliśmy nim komunikację miejska. 🙂🙂🙂 ale było zagmatwane.
Czekam na Małopolskę!
Pochodzę z Rydułtów, dlatego mówię, że wychodzę na dwór, na plac, na miasto. Wszystko w zależności od kontekstu. Na plac (własne podwórko), na dwór (poza własne podwórko, ale widać mnie np. z okna), na miasto (do sklepu, koleżanki, kolegi, spacer, kino itp.), na pole to po marchewki i inne takie :D Uważam, że wyrysowana na mapie granica nie wyznacza tego kim się stajemy/jesteśmy, ponieważ to wyznaczają nasze najstarsze korzenie, nasze poglądy, własne przemyślenia. Pozdrawiam z poza granic Polski i życzę wszystkim czytającym Wesołych i pogodnych Świąt :)
Jako osoba mająca korzenie na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim gratuluję poruszenia tematu granic zwłaszcza tych między Malopolską a Ślaskiem. Tematyka ta jest praktycznie nieznana lub celowo przeinaczana przez polityków, dziennikarzy i inne osoby publiczne, które utożsamiają woj. śląskie ze Ślaskiem. Niestety wiele winy leży po stronie tych, którzy tak nazwali województwo nie szanując faktu, że składa się ono z ziem o różnej tożsamości historycznej. Nazwa ślasko-malopolskie byłaby tu najbardziej adekwatna.
Przy okazji mam jeszcze kilka uwag do samego filmu.
1. Szkoda, że nie wspomniano o granicach diecezjalnych zwłaszcza między diec. wroclawską a krakowską, których granice ustalone jeszcze w średniowieczu nie zmieniały się aż do pocz. XIX w. i odpowiadają granicom Śląska i Malopolski zczasów średniowiecznych. historycy wiedzą, że granice kościelne ulegały znacznie rzadszym zmianom niż państwowe czy szerzej mówiąc polityczne, więc siegają do nich, gdy chcą rekonstruować przeszłość danego regionu. Dodajmy, że w granicach diecezji krakowskiej był od czasów średniow. Bytom i tereny dzisiejszych Katowic, kasztelania bytomska była częścią ziemi krakowskiej w czasie rozbicia dzielnicowego. Do diecezji wrocławskiej tereny te przeszły dopiero w XIX w w czasach pruskich, pod naciskiem władz w Berlinie na Stolicę Apostolską.
2. I tu druga uwaga. Historię Oświęcimia czy Żywca zaczyna pan od XIV w gdy faktycznie tereny te były pod władzą księstw śląskich, niemniej warto pamiętać że wcześniej były związane z Krakowem i w 1138 roku znalazły się w dzielnicy krakowskiej senioralnej a nie śląskiej. Książeta śląscy zdobyli te ziemi pod koniec XII w w wyniku podarowania ich przez ks. krakowskiego Kazimierza księciu opolsko-raciborskiemu Mieszkowi Plątonogiemu. Podarowano też wtedy wspomniany wyżej Bytom. Tyle że Oświęcim i żywiec powróciły do Małopolski w XV w. o czym Pan wspomniał. Co do powiatu śląskiego to nazwa prawdopodobnie wzięla się stąd że Rzeczypospolita chciała w ten sposób podkreślić roszczenia do właściwego Śląska. Analogicznie w tym czasie nazwano odzyskane Pomorze Gd. (1466) Prusami królewskimi, choć Prusy to nie były.
3. Jako ciekawostkę podam, że tuż po II wojnie światowej kiedy chciano włączyć Białą i powiat bialski do woj. śląskiego to zaprotestowali mieszkańcy miasta i wsi. Na tych więcach często z udziałem kilku tysięcy mieszkańców danej miejscowości podkreślając związki z Krakowem i swą małopolskość. Ponadto organizowano wiece żądajace włączenia Bielska do Białej i Śląska Cieszyńskiego do krakowskiego jako argument podając że tereny Cieszyńskiego wymagają polonizacji po II wojnie światowej, której Katowice nie zapewnią. Władze wtedy wycofały się, ale pięć lat później w czasach stalinowskich wróciły do tego pomysłu.
Jeszcze raz dziękuję za świetny materiał edukacyjny.
3. wymagały polonizacji, bo nigdy polskie nie były.
@@silesianguy aczkolwiek większość stanowili tam Polacy, którzy nie zawsze byli tam katolikami (okolice Wisły i Cieszyna to często Polak - luteranin jak Adaś Małysz, Pioter Żyła, Jerzy Pilch czy były premier Buzek).
@@dapp9183 ta, byli takimi Polakami, że to właśnie na Śląsku Cieszyńskim narodził się i miał największe poparcie śląski ruch narodowy żądający niepodległego państwa po IWŚ.
1.Owo przekazanie kasztelani w znanej z rzetelności kronice Kadłubka opisane jest co najmniej niejasno. Reszta to już interpretacja historyków. 2. Późniejszy Śląsk Cieszyński w średniowieczu był częścią Polski tak jak i reszta Śląska. 3. Bielsko było dość mocno niemieckie, ale nie należy tego rozszerzać na resztę tego obszaru. 4. Śląsk Cieszyński już przez sam fakt pozostawania przez dość długi okres w tym samym organizmie państwowym co Galicja miał silniejsze związki z Polską niż cała reszta śląskiej ziemi. 5. Cały ten "ruch narodowy cesaroków" po upadku Austro-Węgier okazał się ostatecznie ruchem czechofilskim, notabene przedwojenna Czechosłowacja przodowała w dyskryminowaniu mniejszości narodowych (nie chodzi mi tu tylko o Zaolzie).
@@maxwiencek ślązakowcy stanowili ponad 1/5 rdzennej ludności polskojęzycznej, daleko do większości, przez Austriaków nazywanie byli deutschfreundliche Polen. Pomysł niepodległego państwa pojawił się po serii niepowodzeń opcji 'niemieckiej': pozostania w Austrii bądź przynależności do Niemiec. W kwietniu 1938 zaolziańscy kożdoniowcy podporządkowali się wrocławskiej Volksdeutsche Mittelstelle, chcieli do Niemiec.
MEGA Materiał!
#NaDwór - RADOMSKO!
Super byłoby zaznajomić się z podobntm opracowaniem wielce niedocenianego Województwa Łódzkiego
Pochodzę z Częstochowy. Mam dość mieszane uczucia co do przynależności mojego miasta do woj. Śląskiego. Sam siebie nigdy też nie nazywałem Ślązakiem, mimo że zacząłem odkrywać piękno tego regionu jakiś czas. Co do filozoficznego pytania, to szczerze mówiąc mam cichą nadzieje, że gdzieś w historii naszego kraju pojawi się szansa na to że Częstochowa - która obecnie jest przez śląsk w różnych aspektach - pozostawiona sama sobie wróci do woj. Małopolskiego.
Bielsko Biała i Żywiec też chciałyby dołączyć do Małopolski
Zagłębie również. U nas każdy brzydzi się hanysami
Bardzo ciekawy temat. Szacunek za ogrom pracy.
Na zewnątrz!!! :-D
Ale zasadniczo, to na dwór.
Kawał doskonałej roboty! Zupełnie wystraczajacy na solidną magisterkę. I pisze to facet, który wprawdzie urodził i wychował się w Warszawie, ale obecnie (z wolnego wyboru) mieszka we wiosce, lecz rodzinę ma także na Kieleccyźnie i w owym województwie Śląskim.
Dziękuję za fantastyczne informacje i za pracę ! Wychodzę na dwór 😊
Wspaniała, wciągająca lekcja historii, dziękuję 😀
Bardzo dobra, rzetelna robota! Dziękuję.
Oglądając (z wypiekami na twarzy)trzecią odsłonę trylogii śląskiej nie sposób oprzeć się refleksji jak spore niedociągnięcia w kwestii wiedzy o swoim regionie mogą być własnym udziałem.Dzięki temu materiałowi wiedza delikatnie rzecz ujmując ogólna zastąpiona została wiedzą usystematyzowaną (przyznaję parokrotnie wracałem do fragmentów o historycznych granicach i pauzowałem żeby dokładnie przyjrzeć się tym zmianom w czasie i przestreni zdumiał mnie bowiem stopień komplikacji szczegółów tego zagadnienia) Jestem po raz kolejny pod ogromnym wrażeniem doceniając dociekliwość i precyzję tego złożonego procesu twórczego.Kolejną rzeczą jest łamanie stereotypów myślowych - dla mnie takim przykładem rzeczywiście jest pojmowanie Opolszczyzny jako terytorium Górnego Śląska.Podobnych smaczków jest tu z resztą cała masa.Wreszcie (z przyjemnością) odpowiadając na Pana pierwsze pytanie - muszę przyznać że jestem chyba doskonałym odzwierciedleniem złożoności rodzimego regionu z licznymi granicami przebiegającymi we mnie samym.Otóż ze strony ojca wychodziło się "na pole" -rejon Makowa Podhalańskiego,ze strony mamy - "na plac",babcia była bowiem rodowitą bytomianką,w domu rodzinnym natomiast wychodziło się na dwór (dziś wydaje mi się to kompromisem etnologicznym😂)Z sentymentem jednak wspominam czasy z dzieciństwa kiedy to "bajtle ( wtym i niżej podpisany) wyłaziły na plac po szkole"😉.Co do drugiego zagadnienia uważam że musi minąć sporo czasu i dokonać się jeszcze przynajmniej kilka wymian pokoleniowych żeby postrzegać jako jednorodną całość przytoczone regiony.Zależeć to będzie od przyszłych pokoleń czy będą miały jeszcze ochotę utożsamiać się ze swoimi przodkami i ich tradycjami czy też przyjmą za podstawę to co ich otacza i dotyczy "tu i teraz" Raz jeszcze przeogromnie dziękuję za tą wspaniałą podróż po ojczystym terenie życząc sił i wytrwałości w opracowywaniu kolejnych,jestem pewien, równie wyśmienitych materiałów!
Bardzo dziękuję za komentarz i miłe słowa! :)
@@SwiatWciaga Jak zawsze szczere i.......zasłużone! Gorąco pozdrawiam!
Dziękuję Ci Wojtku za Twoją pracę.
Już od wielu, wielu tygodni nie wyobrażam sobie żadnego wolnego weekendu bez "świat wciąga".
Serdecznie pozdrawiam. ;)
Kawał solidnej roboty, pozdrowienia od Gorola z Sosnowca 🤠 PS. ja mówię „na dwór”
Dziękuję za interesujący materiał i pięknie zrealizowany. Na dwór, Łódź . Pozdrawiam serdecznie.😀
Dobry materiał! Przyda się to tłumaczenia ludziom że pochodząc z Żywiecczyzny nie jestem Ślązakiem
Ani Polakiem czy Lechitą....
Przecież wiadomo, że jesteś Góralem!
Tyle, że nie z Podhala.
Taki materiał nie tylko przydałby się bardzo 20 lat temu, ale i za 20 lat będzie niesamowicie przydatny. Fantastyczna robota.
Super odcinek! Brawo. Ja liczę, że Jaworzno wróci pod administrację Krakowa. Nic nas nie łączy ze Śląskiem.
Super robota, duże dzięki👍👍
Urodziłem się i wiele lat mieszkałem na Górnym Śląsku zaledwie 5 km od granic ,,Polski", w moim wypadku ,,Kongresówki". Sześć lat spędziłem w Cieszynie, obecnie jestem na Opolszczyźnie.
Pomimo 78 lat od zakończenia wojny i wspòlnej Polski, granice nadal są odczuwalne, szczególnie kulturowe, ale nie tylko. Pamiętam że jeszcze w latach 80-tych, wiele osób, które jechały do Częstochowy, która była wówczas stolicą naszego województwa, mówiły (potocznie) że jadą do ,,Polski".
Materiał ten potwierdza mnie w przekonaniu, że nie ma czegoś takiego jak stałe granice.
Najlepszym przykładem może być Jugosławia, lub obecna Ukraina.. czyli nic nie jest tak pewne jak zmiany👍
To może teraz film o województwie łódzkim ? Czyli historycznych krainach - ziemii łęczyckiej i ziemii sieradzkiej 😁 Są to nierozerwalne części od początku istnienia państwa polskego !
Przyjechałam do Polski jak zaczęła się wojna w Ukrainie, mieszkam w Opolu. Bardzo mi interesowało dlaczego te ziemie tutaj nazywają się śląskiem i kim jest tutejszy naród. Dziękuję bardzo za informację, skomplikowane pytanie. 👍
Witam. Tych ciekawostek historycznych dotyczących granic Śląska i Małopolski jest oczywiście znacznie więcej, zwłaszcza jeśli chodzi o średniowiecze. Ciekawa jest kwestia kształtowania się granic diecezji. Kiedy w roku 1000 papież Sylwester II utworzył diecezję wrocławską i krakowską obszar dzisiejszego Bytomia, Katowic czy Oświęcimia wchodziły w skład tej drugiej. Dowody na to mamy w prawdzie dopiero z XIII i XIV wieku ale są bezsprzeczne. Co więcej większość obecnego województwa śląskiego (poza częścią zachodnią Cieszynem, Raciborzem czy Gliwicami) wchodziły do diecezji krakowskiej do 1821, kiedy to papież Pius VII odłączył diecezję wrocławską od metropolii gnieźnieńskiej i utworzył jednostkę bezpośrednio podległą stolicy apostolskiej. Dostosowano wówczas też granicę diecezji do granic politycznych Prus. Także polityczne kasztelania bytomska czy oświęcimska to do XII wieku część Małopolski. Utworzone w 1138 dziedziczne księstwo śląskie przez Krzywoustego nie obejmowało tych kasztelanii i dopiero w 1179 w wyniku aktu darowizny Kazimierza Sprawiedliwego dla Mieszka Plątonogiego ziemie te znalazły się w księstwie raciborskim. Tereny darowizny częściowo wróciły do Małopolski (Polski) w XV wieku w wyniku przyłączenia księstw zatorskiego i oświęcimskiego, oraz siewierskiego, choć to ostatnie jak słusznie zauważyłeś nie stanowiło część Rzeczpospolitej a niezależny byt pod władzą biskupów krakowskich. Pozdrawiam Przemysław Zubrycki
P.S. Cieszę się, że po dwudziestu latach od zamieszczenia na Wikipedii ktoś jeszcze korzysta z moich map prezentujących podziały dzielnicowe Śląska (wikipedysta Zuber) :)
@@przemysawzubrycki4792 Ja korzystam. Pozdrawiam.
Podział diecezjalny wykazuje swego rodzaju łącznik z podziałem historycznym ziem.
Fantastyczny material na temat 2-ch historycznych dzielnic ktore czesto zmienialy wlascicieli. Pozdrawiam autora tych programow gdyz sam pochodze z Dolnego Slaska a wlasciwie z zachdnich Luzyc a takze sporo interesuje sie geografia. Zycze wielu sukcesow w produkcji nastepnych odcinkow. Zawsze ogladam je z zapartym tchem.
Bardzo dziękuję i również pozdrawiam!
Ślask to bardzo ciekawe miejsce , sam ostatnio zainteresowalem sie tymi " żądaniami" ślazakow o uznanie gwary za jezyk i o przywrócenie autonomii.
@@miraszemys8889 Autonomia przed wojną płaciła odpis podatkowy do Skarbu Państwa. Nie na tym polegała autonomia, że nie płacono. Moim zdaniem obawa z autonomia jest oparta (sensownie) o ukrytą bądź coraz bardziej jawną opcję proniemecką.
@@73Zouave Dziwisz się ...opcja proniemiecka... każdy kto przyjechał na Śląsk z poza Śląska ślązaków ,nigdy nie uważał
za polaków dla nich to byli niemcy,/szwaby/ tak im to wmawiali aż w to uwierzyli,ślązak był i zostanie zawsze ślązakiem.
Powstania Śląskie to też jedno wielkie kłamstwo na plebistyt przyjechali nie tylko urodzeni na Śląsku z terenów Prus
ale nawet rdzeni Polacy z terenów rdzenie Polskich ,mój dziadek walczył o Śląsk w powstaniach ale nie dla Polski tylko dla
Śląska ,to zawsze jest taki efekt jak o ludności decydują politycy z krajów co z tym regionem nie mają nic wspólnego.
@@tosiek4226 wiesz po co się robi autonomie?
Jawor autonomia dla Helmutów.
Dziękuję za tak wspaniale przygotowany pod względem historyczno - geograficzno/popularnym materiał o naszym regionie (pochodzę z pogranicza górnośląsko - cieszyńskiego, o którym pisałam pracę dyplomową). Po komentarzach widać, że przekaz jest przyjemny w odbiorze nie tylko dla ucha i oka historyka, czy rdzennej populacji (mam nadzieję i nie tylko) :) Oby ten kanał rozwijał się jak najlepiej!
Jako Gornoslazak z dziada pradziada bardzo bym chcial podzialu wojewodztw wedlug granic historycznych/kulturalnych. Mieszkajac w Opolu mam o wiele wiecej wspolnego z osoba z Katowic, niz z Nysy czy Namyslowa
Opole po wojnie zostalo zasiedlone ludnoscia ze Stanislawowa i woj. stanislawowskiego,niewielu rodowitych opolan zostala po wojnie w miescie,umnie jest 50/50 tzn. mama jest z rodziny rodowitych opolan,po ojcu jestem zaburzaninem.
Muszę cię zmartwić - większość ludzi w Katowicach to gorole, a z moich obserwacji wynika, że w Opolu jest ich procentowo jeszcze dużo więcej. Generalnie na terenie tzw. GOP-u śląscy autochtoni są mniejszością we wszystkich większych miastach (tylko, że ten procent jest różny). Większość mogą stanowić jeszcze w niektórych mniejszych miejscowościach.
Po wojnie takie małżeństwa były nie do pomyślenia
Ja urodziłem się na pocz. lat 60tych w Gliwicach, nie czuję się Ślązakiem, bo moi rodzice pochodzili z ok. Wielunia i Kujaw. Oczywiście śląską gwarę znam, ale nie posługuję się. Wsie na zachód od Gliwic to inna gwara niż np. W Chorzowie. I jest to GWARA a NIE ORYGINALNY JĘZYK.
Wielkie brawa dla Pana za te wszystkie informacje dotyczące Ślonska szkoda że nie uczom tego w szkołach
Bardzo dobry material, zrobiony w neutralny historycznie sposob. POdoba mi sie. Jesli chodzi o wschodnia granice Zaglebia Dabrowskiego to w mojej opinii najbardziej historyczna jest granica dawnej prowincji Nowy Slask, Czyli wlaczajac Siewierz i Zawiercie. Pozdrawiam
Czyli to już nie zagranica jak mówią na Górnym Śląsku?😊
Ja bym powiedział że Zagłębie zawiera ten sam teren co Powiat Będzinski z czasów Rosyjskiego zaboru, bo to w tych czas Cieszkowski wymyślił określenie "Zagłębie Dąbrowskie". Prowincia Nowego Śląska zawiera kilka miast które mi się nie kojarzą z Zagłębiem, np Pilica albo nawet sam Olkusz.
Zawiercie to nie żadno Zagłębie Gorolu!
Imponująca robota, dzieki wielkie.
Pochodzę z Bielska więc większość życia wchodziłem "na pole" . Od 10 lat pomorze i musiałem zacząć wychodzić "na dwór",bo było ciśnienie ze strony otoczenia. Jednak żeby być obiektywnym "na dwór" brzmi lepiej. A jeszcze lepiej "na zewnątrz" . Wtedy nie istnieje podział językowy
a to dziwne , bo jakieś 50 lat temu powiedziałem w akademiku we Wrocławiu "idę na pole " to wszyscy się zarykiwali , choć było tam 3 kolegów z Bielska Białej
@@stanmroz1351 Brzeszcze też na pole
@@kolo4448pochodzę z Chełma Śląskiego i od zawsze wychodziło się na plac!
Kraków. I wszystko jasne. :)
Chyba pomyliłeś Bielsko-B. z Białymstomiem czy inną Białą Podlaską. Nie jest to możliwe. Noe słyszałem nigdy w Bielsku-B. żeby była inna opcja poza wychodzeniem na pole.
Wspaniały odcinek, bardzo duzo pracy poświęciłeś. Mapy i wyjasnienie rewelacja. Przy okazji jak zrobiles o województwie dolnoslaskim i slaskim, to az sie prosi teraz krotko o opolskim. Tymbardziej, ze w tym odcinku bylo czesto wywolywane
Fantastyczny odcinek 👏👍🇵🇱
Mieszkam w gminie Andrychów ( Małopolska:)😊 nastepna miejscowość jest juz w woj. Śląskim wczesniej w małopolskim i bieleskim , jest tu duza mieszanka . Mamy pod nosem besdid mały i blizej kulturowo temu regionowi do Małopolanin . Z drugiej strony mnóstwo osób w latach 90' 00' pracowalo na kopalnich . Dialekt jest pomieszany ślaski z góralskim;) i oczywiście tu wychodzimy na pole
Czyli jak q Małopolsce na pole.
bielskie się zaczynało od Wadowic, które były zdecydowanie krakowskie, a kończyło się za Cieszynem, który był zdecydowanie Śląski.
Bardzo ciekawy film!
Podziwiam osobę, która włożyła tyle pracy w zdobycie i uporządkowanie zawartych w filmie informacji!
Czekam na odcinek o województwie Opolskim w granicach ktorwgo znajduje sie ziemia wielunska oraz Polskie morawy i licze na dobry opis tych ciekawych terenow. Malo kto w Polsce wie o Polskich Morawach wiec mysle ze temat wart uwagi :)
O polskim Spiszu też chyba niewielu wie.
Kawał dobrej roboty.
Mieszkom w Tychach od urodzenia.
Pozdrowienia dla reszty województwa.
Dzięki za odcinek 😇
Wspaniały i odcinek, i ogólnie cała twórczość. U mnie dla odmiany wychodzi się na pole - jestem z Cieszyna.
A dla rozszerzenia tematu Śląska polecam książkę "Kajś" Zbigniewa Rokity :)
A ja prace Jerzego Raymana o pograniczu śląsko-małopolskim. Opowieść pana Rokity znam i też chwalę.
Bardzo dobra robota Wojtek❤ W następnym filmie liczę na Wielkopolskę
Super film! Jak zwykle na wysokim poziomie :-) Warto wspomnieć o jeszcze jednej ciekawej, choć dość krótkotrwałej granicy - między generał-gubernatorstwami warszawskim i lubelskim podczas niemiecko-austriackiej okupacji Królewska Polskiego w czasie I wojny światowej. Granica przebiegała przez środek Zagłębia dzieląc nawet ówczesne gminy na osobne części i też pozostawiła po sobie jakiś ślad. Pozdrawiam!
Urodzilam sie na kaszubach i wychodzilam na dwór 😊 Teraz mieszkam w woj.lubuskim (okolice Zielonej Góry)i tez na dwór sie wychodzi 😊 Dla mnie iść na pole to tam gdzie sie coś uprawia.
Nie. Tam gdzie się coś uprawia to sie wychodzi "w pole".
Jako Gdańszczanka tak samo to postrzegam. Z tym, że sporo moich znajomych z Kaszub mówi, że idzie na pole, bo przy domach na wsiach mają swoje pola
@@nessundorma11111w pole to do roboty się idzie , a wychodzi na dwór
Super Filmik! Mieszkam 10km na wschód od Żywca i u nas mówi się "na pole", przynajmniej w moim otoczeniu :D Ja raczej uważam, że za 200lat to rejon Żywiecczyzny, oddali się kulturowo od Małopolski, ale z drugiej strony, raczej nie przybliżymy się do Śląska, więc będziemy pewnie "łącznikiem" między tymi województwami, tak jak to ma miejsce teraz :D
47:57 ten fragment o którym tu mowa, to Dobrodzień i okolice. Po plebiscycie i podziale Śląska utworzono z niego powiat lubliniecki (jako że był resztką powiatu lublinieckiego pozostałą przy Niemczech). Były więc wtedy dwa powiaty lublinieckie: polski i niemiecki. Ten drugi był najmniejszym powiatem w Niemczech i dlatego przyłączono go później do Olesna.
Bardzo ciekawy program. Dzięki.
Mieszkam w Warszawie. Dostałem kiedyś pracę w firmie z Nowego Sączu(na budowie w Warszawie). Jak się dowidzieli,że jestem z Warszawy to sìę śmieli ze mnie, że będą pracować z krawatem.
Fajne chłopaki, nie wiedziałem że tak nazywają nas z Warszawy.😂😅😊
Na Mazowszu do dzieci, mówi się idź na podwórko się pobawić, lub na dwór. Starsi , młodzież mówią do siebie chodź , idę na miasto.( tak w mieście na Mazowszu).
Pozdro Sosnowiec, czyli ja chłopak z Zagłębia, nie czuje się totalnie jak ślązak, ale pozdrawiam reszte województwa 🍻
Na Ziemiach Szlunskich , dziedzictwie Piastów, żyje wiele narodów....
I dobrze się czujesz bo Ślązakiem nie jesteś. Tak jak i ja. 😉
Wasze korzenie okolic Sosnowca siegaja do Bieszczad ,podklad historyczny znaleziony w orginalnym opisie mieszkancow Bedzina pochodzenia Zydowskiego ,Ksiazka zostala znaleziona w regale z ksiazkami pod Francuska Granica w jezyku Polskim.
Jak to się mówi jadę na Śląsk przez Katowice kocham Rybnik wiele lat tam mieszkałam a obecnie zmiana niedaleko Wrocławia ale tu mi się nie podoba ludzie też są inni fakt .Pozdrawiam serdecznie za dobrą historię i ciężką pracę.
Bardzo dziękuję za ten odcinek. Urodziłem się w Sławkowie, wychowałem w Jaworznie, do szkoły jeździłem do Mysłowic, a rodzinę mam od Bytomia po Olkusz. Wszędzie tam czuję się "jak u siebie". Ze swojego domu wychodzę na pole ;)
Jal wychowałeś się w Jaworznie, to na pewno wychodzisz na pole - żona i większość jej rodziny jest z Jaworzna. Ja, jako Będzinianin, od zawsze wychodziłem na dwór 😊.
Pzdr.
Jaworzno - dawniej Ziemia Chrzanowska, więc ,,na pole'' , Dawniej Chrzanów - obecnie Psary k/ Trzebini
Ciekawy materiał. Dla mnie nie zaskakujący ale porządkujący wiedzę.Dobra robota! Podpowiadam aby zrobić podobny film o woj.Mazowieckim i to będzie dopiero hit:))
Mieszkam w Katowicach, ale pochodzę z Piotrkowa Trybunalskiego więc wychodzę na dwór. Znajomi mówią żech jo jest oswojony gorol.
Bardzo ciekawy materiał
Ad. 1. U nas w Radzionkowie mówiło się "Idzie się na plac"
Ad. 2. Patrząc na świadomość ludzi to Sosnowiec, czy Jaworzno długo nie będzie uznawane za śląskie.
Muszę przyznać, świetny materiał. Pomimo kilku braków, to jak na polskie warunki jest zrobiony dosyć obiektywnie i dogłębnie. Chciałbym jednak dorzucić kilka punktów.
1. Jest malutki skrawek bezsprzecznie śląskiej ziemi w granicach Niemiec: wioska Pechern po zachodniej stronie Odry.
2. Kłodzko i kotlina kłodzka to dosłownie Czechy właściwe.
3. Zabrakło u Ciebie informacji o śląskim ruchu narodowym i działaczach niepodległościowych.
4. Jeśli chodzi o tzw I i II powstanie, to w zasadzie były to zdecydowanie bardziej akcje o podłożu klasowym a nie narodowościowym. Podłożem była sytuacja materialna i niepokoje w całych Niemczech.
5. Jeśli chodzi o tzw "trzecie powstanie" była to wojna domowa na Śląsku inspirowana przez Polskę, albo wręcz agresja polska na Niemcy w zasadzie niczym(!!!) się nie różniąca od rosyjskiej akcji w Donbasie w 2014r. Polska plebiscyt przegrała i nie mogła się z tym pogodzić, szczególnie z utratą ziem, które mogły jej dać zasoby przemysłowe.
6. Na Śląsku Cieszyńskim miał być plebiscyt - dla Polski był on z góry przegrany, co wynikało z sondaży (kryterium etniczne jest źle rozpatrywane - ludzie nawet jeśli mówili po polsku to niekoniecznie uważali się za Polaków - a nawet jeśli, to niekoniecznie chcieli głosować na Polskę). Dlatego Polska poszła metodą faktów dokonanych (zorganizowała wybory do sejmu na terenie plebiscytowym, do czego nie miała prawa). Tego Czechosłowacja nie mogła zaakceptować i stąd się wzięła interwencja militarna.
7. Każdy kolejny podział administracyjny po IIWŚ (po nielegalnym zaniesieniu autonomii) miał na celu burzenie wspólnot, na Śląsku odczuwalny do samego końca. O ile ostatni podział w wielu wypadkach odbudowywał historyczne krainy, o tyle w przypadku Śląska namacalne wręcz jest celowe zastosowanie takiego podziału aby rozmyć etnos śląski. W wyniku tego zabiegu śląskość jest rozbita na różne jednostki terytorialne, a etniczni Ślązacy mają dużo mniejsze znaczenie liczebne niż gdyby województwo śląskie składało się tylko z ziem górnośląskich. Taki podział jest sprzeczny z Art15.2 konstytucji, który głosi, że "Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe (...)". Dlatego należy zabiegać o naprawienie tego błędu, a nie o zmianę nazwy województwa.
2. Nie zmienia to tego, że od długiego czasu dzieliło losy Śląska i był z nim związane. Po I wojnie mocarstwa w Wersalu odrzuciły czeskie roszczenia do tego obszaru. 5. Jakbym słyszał Gorzelika albo innego Rocznika. Porównanie tej sytuacji do Donbasu jest z dooopy wzięte. Kompletnie odmienna sytuacja, Ukraina zresztą jako osobne państwo istnieje ledwo od początku lat 90-tych. 6. Tak był przegrany, że Czesi postanowili wywołać wojnę i stosować politykę faktów dokonanych - logika wzięta prosto z czeskiej propagandy. Agresywne państwo Czechosłowackie atakowało zresztą po I wojnie prawie wszystkich swoich sąsiadów. Przez całe XX-lecie dyskryminowano tam mniejszości narodowe. 7. Powiedz to tzw. Niemcom Opolskim, ewentualnie wjelkiej Ślązaczce Simonides . 😆
@@johnlironix2184
Ad5. A w czym się to różniło? Polska chciała nielegalnie przejąć teren obcego państwa, więc wywołała "powstanie", do którego skierowała rzesze urlopowanycj specjalnie w tym celu żołnierzy wojska polskiego. Olbrzymia część "powstańców" i praktycznie CAŁA kadra oficerska to byli żołnierze wojska polskiego - nie przypomina to przypadkiem "zielonych ludzików"? Dodatkowo, wielu "powstańców" to byli ochotnicy z różnych regionów Polski - takie to było "powstanie śląskie".
Ad6. Przecież chronologia wypadków jest zapisana historycznie: najpierw Polska ogłosiła nielegalnie wybory na terenie o nieustalonej przynależności, a gdy protesty drugiej strony nic nie dały - Czechosłowacja wysłała siły zbrojne. Owszem, większość osób na Śląsku Cieszyńskim nie zamierzała głosować za Polską poza północno wschodnią częścią, Dziedzice, Czechowice i okolice. Polskojęzyczność i polska identyfikacja narodowa nie miały nic do rzeczy - co udowodnił plebiscyt na Śląsku Pruskim, gdzie wiele osób, o których Warszawa myślała, że zagłosują za Polską - wybrało pozostanie przy Niemcach.
Wspaniały film, który wyjaśnia wszelkie zależności i konieczność pamiętania skąd jesteśmy!!!
Odwiedzi na pytania;
1. Wychodzę na plac (Zabrze).
2. Dalej będą uważane za miasta należące do innych województw. Obawiam się, że przemysł ciężki na śląsku za 200-300 lat ulegnie znacznej likwidacji (tego chce UE). Za to będzie to raj dla biurowców i pracy umysłowej ;)
Jeszcze raz gratuluję utworzenia filmu wyjaśniającego co działo się z ziemią, z której pochodzę!!!
Na plac miasto Chorzów 😊 a co do drugiego pytania to ciężko na nie odpowiedzieć Żywiec może tak natomiast miasta Zagłębia i Częstochowa to już nie do końca 😊 pozdrawiam i świetny materiał
Czy ja wiem? Mieszkańcy Żywca ciągną pod Kraków.
@@braknazwy9604No i co to zmieni że taki Żywiec włączysz do małopolskiego ? Wiem że wg.niektórych grup, te tereny są traktowane przez Katowice "po macoszemu" , coś mi się wydaję, że po przyłaczeniu do małopolskiego, nadal będą traktowani po macoszemu, tylko przez Kraków. Jedynie grupa ludzi która ma ewidentny uraz do woj.Śląskiego będzie zadowolona że wrócono do granic historycznej Małopolski i tyle.
Bardzo podoba mi się ten cykl. Nigdy nie spodziewałem się, że z takim zainteresowaniem będę oglądał wielogodzinne materiały o innych województwach.
A teraz idę na dwór - Poznań :)
Mógłbyś zrobić odcinek o tym jak wyznaczano zachodnią granicę PRL? Dlaczego ją wytyczono tak jak ją wytyczono, dlaczego Szczecin przyznano Polsce, co na to zachodni alianci, ew. korekty graniczne itp.
a to dlatego, że Sowieci chcieli mieć pod swoją kontrolą port w Szczecinie (w 1945 r. nawet Stalin nie był pewien czy uda się stworzyć komunistyczne państwo choćby na wschodzie powojennych Niemiec).
Alianci najchętniej zabrali by Polsce wszystko na zachodzie, a na wschodzie zostawili wolną rękę Stalinowi. Także nie ma się co obrażać na Putina mówiącego, że mamy zachodnie ziemię dzięki Stalinowi. Tylko jego upór spowodował, że alianci się ugięli.
Podobnie z resztą było w Wersalu gdzie Anglicy najchętniej okroili by Polskę z ziem zachodnich ale na wschodzie zostawiali sprawę otwarta (a raczej zależna od Rosji).
USA im to zapewniła - patrz mapa Gomberga@@dapp9183
Bardzo szczegółowy materiał. Jestem z Gliwic, interesuję się dziejami mojej małej ojczyzny, a i tak dowiedziałem się kilku nowych rzeczy, np. o istnieniu powiatu śląskiego w I RP ;) Dzięki!
Od kilku lat mieszkam w Lublinie, pochodzę z Białegostoku (tego na Podlasiu, bo jest jeszcze Białystok na Lubelszczyźnie). W obu miejscach mówi się "na dwór", nawet w najdalszych zakątkach, daleko od tych miast
No bo to Północna Małopolska a nie Południowa
@@triv4492 Lubelszczyzna to nie Małopolska...
@@EmilK48 Jeśli masz na myśli województwo lubelskie, to oczywiste, że to nie woj. małopolskie.
Ale Radom i Lublin to regionalnie Małopolska.
Ja pochodzę z ziemi czerskiej, a dokładnie z pow. garwolińskiego. Jego północne gminy to historyczne Mazowsze, ale środkowe i południowe to już historycznie Małopolska. Na wschodzie mam Łuków i Siedlce, które uprzednio zrobili województwem (a teraz są częścią woj. mazowieckiego), ale to również historyczna Małopolska. Zatem Lubelszczyzna to Małopolska bez dwóch zdań ;)
@@magpie_girl3741*Lublin to nie jest to żadna Małopolska oszuście, nawet regionalnie.*
*Już prędzej można by tą krainę nazwać Polesiem, chociaż zaczynało się ono kilkadziesiąt km od Lublina.*
Dziekuje za tak pieknie zrobiony Film. Pochodze z pow. Raciborskie go juz od prawie 40lat mieszkam w RFN temat granice zawsze byl w jakis sposob na naszych terenach w 70-80 latach obecny. Przkladem moze byc Raciborz i dzelnica Brzezie ktora znajduje sie po drugiej stronie Odry to byla Polska do 1939 Markowice niemcy - 2-3 km dalej Raszczyce polska, a przy drodze miedzy Rudy Raciborskie - Rybnik kolo miejscowisci Stodoly do lat 90 moze dluzej byly pozostalosci po szlabanie granicznym, w tej miejscowosci pozostaly nawet budynki po dawnym urzedzie celnym . Moim zdaniem w dzisiejszych czasach nie powinno sie mowic O granicach, tamte czasy juz minely. Kiedys mowiono Ci drudzy albo przybysze, chadziaje. Najlepiej zyc bez granic I rozgraniczen. Bawilismy Sie na placu, to bylo powiedzenie miedzy "swoimi ', a w szkole mowilo sie o zabawie na podworku
W okolicach Bielska-Białej wychodzimy na pole (u nas się mówi, ze jak ktoś mieszka na dworze, to wychodzi na pole 😉)
Co do drugiego, świadomość jest tak głęboka, że ten podział jest i przypuszczam, że będzie
Genialny materiał! Tego brakowało na yt. Kompendium wiedzy o całym regionie.
Czechowice-Dziedzice ( śląsk cieszyński) wychodzi na pole 😉
Ale super 👌 pochodze z okolic dawnej granicy panstwowej Gmina Zbroslawice auf Deutsch Broslawitz.
Dziękuję. Nie mogłem się doczekać. Dwa razy dziennie sprawdzałem, czy już jest.
O, bardzo mi miło. Cieszę się w takim razie, że już jest :)
Dziś będzie się działo, 1000 lat bajzlu w jednym odcinku!
Zamieniam się w słuch.
No, 300 lat :) 1000 oznaczałoby jeszcze z dwie godziny odcinka i miesiąc researchu :)
@@SwiatWciaga Czekamy :)
Świetny, rzetelnie wytłumaczony odcinek. Proponowałbym niektórym przygłupawym dziennikarkom, aby go obejrzały i raz na zawsze przestały mówić "w Sosnowcu na Śląsku" albo "w Radomiu na Mazowszu". Obecny podział administracyjny to porażka. Trzymam kciuki za kolejny megaciekawy odcinek. Jestem z kieleckiego, wychodzę na dwór, a Częstochowa, Sosnowiec czy Jaworzno nigdy nie będą Śląskiem.
Pozdrowienia z pięknego Cieszyna. U nas od zawsze wychodzi się na pole :)
Odcinek niesamowity dziękuję nie miałam takiej wiedzy ❤
53:55 co do pytania o tożsamość za 200 lat, to odpowiem przykładem: w roku 1816 w Kongresówce utworzono województwo podlaskie (później gubernia podlaska, a jeszcze później siedlecka). Obejmowało ono dokładnie zero ziem obecnego województwa o tej nazwie, bo położone było na lewym brzegu Bugu. Tylko jego północna część była częścią przedrozbiorowego województwa podlaskiego plus wschodnia część miała korzenie w dawnym litewskim Podlasiu sprzed Unii Lubelskiej. Zachodnia część była wcześniej na Mazowszu, a południowa - w Małopolsce - albo w województwie sandomierskim (ziemia stężycka) albo lubelskim (ziemia łukowska - w tym Siedlce, stolica nowego województwa). Po 200 latach nikt w Siedlcach nie kojarzy miasta jako części Małopolski, a wielu uważa je za "historyczną stolicę Podlasia". W tym okresie niektóre miasta tego regionu dodało sobie dodatkowe określenie "Podlaski(a)". I o ile w przypadku Sokołowa Podlaskiego czy nawet Białej Podlaskiej nie budzi to wątpliwości, to miasto Radzyń, leżące od wieków w Małopolsce nagle stało się Radzy iem Podlaskim i tak jest do dzisiaj.
Czy Ci ludzie mieszkający po lewej stronie Bugu mieli coś wspólnego z Podlasiem? Gwary, zwyczaje, tradycje?
@@jakubrebelski6086 chyba nic. Jeszcze do połowy XIX w. żyło tam trochę ruskiej tutejszej ludności, ale po powstaniu styczniowym carat chciał z nich zrobić Rosjan i przymusowo nawrócił ich z grekokatolicyzmu na prawosławie, a potem po 1905 r. (ukaz tolerancyjny pozwalający na odejście od prawosławia) ludzie ci porzucili prawosławie i przeszli na rzymski katolicyzm i z czasem się spolonizowali, a obecnie o ich ruskim pochodzeniu świadczą obecnie tylko nazwiska kończące się często na -uk.
Witam. Kawał dobrej roboty, jestem pod wrażeniem. Jednak mam kilka wtrąceń. Zapewne z powodu małego dostępu zasobów archiwalnych nie ująłeś wcześniejszego okresu historii - szkoda ale rozumiem; 1. Odnośnie przynależności Częstochowy, kiedyś przeczytałem artykuł o księciu opolskim (nie pamiętam który) że ufundował obecny klasztor jasnogórski na terenie swojej dziedziny, po wyprawie wojennej na Bałkany (przywieziony obraz madonny jako wotum założycielskie); 2. Będąc kiedyś w kościele w Strzemieszycach (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej) dostrzegłem wiele fresków nawiązujących do przynależności tego terenu do Śląska; 3. Księstwo Siewierskie zostało przejęte za długi przez biskupa krakowskiego od "śląskiego" księcia bytomskiego. Jestem z Zawiercia i wychodzę "na dwór". Na drugie pytanie odpowiem krótko - myślę że będą widoczne. Pozdrawiam