Dum Deus Calculat... Dialog o nauce i religii

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 2 чер 2014
  • FESTIWAL KOPERNIKA 6-11 maja 2014 Kraków
    www.copernicusfestival.com
    Dum Deus Calculat et cogitationem exercet, mundus fit - zdanie to napisał Leibniz na marginesie jednego ze swoich dzieł. Oczywiście, była to tylko metafora, którą chciał coś wyrazić. Prawdopodobnie był to głos w sporze w wszechmoc Boga. W teologii chrześcijańskiej często mówiło się o ograniczeniach mocy bożej. Ograniczenia takie przyjmowała np. tradycyjna teologia tomistyczna, wedle której istnieje coś takiego, jak natura rzeczy. Bóg może stworzyć świat czy też jakiś obiekt w świecie lub nie stwarzać, lecz jeśli już zdecyduje się stworzyć musi to zrobić zgodnie z jego naturą. Zaczęto to kwestionować dopiero pod koniec Średniowiecza, gdy zrodził się silny prąd woluntarystyczny twierdzący, że Bóg może robić, co tylko chce. Co ciekawe, ten pogląd ugruntował się dzięki naukom przyrodniczym, zwłaszcza w Royal Society, gdzie twierdzono, że praw przyrody nie można wydedukować z pierwszych zasad -- trzeba przeprowadzać eksperyment właśnie po to, by odkryć, jak Bogu spodobało się stworzyć świat. Najbardziej skrajnym przedstawicielem tego poglądu był Kartezjusz, który uważał, że Bóg gdyby chciał, mógłby stworzyć zupełnie inną tabliczkę mnożenia. Leibniz się temu sprzeciwiał. Uważał, że Bóg stwarzając świat miał pewien zamysł i działał tak, jak matematyk.
    Wokół tematu relacji pomiędzy nauką a religią zawsze pojawiało się wiele napięć. Podczas Festiwalu Kopernika został on podjęty ponownie w wybitnym gronie profesorów - obok ks. prof. Hellera w dyskusji wzięli udział: filozof i logik - profesor Jan Woleński oraz filozof i matematyk - profesor Stanisław Krajewski. Dyskusję poprowadził filozof - ks. dr Wojciech Grygiel.
    Miejsce: Muzeum Narodowe, Aleja 3 Maja 1, Kraków
    Uczestnicy:
    Michał Heller - polski prezbiter katolicki, teolog, profesor nauk filozoficznych specjalizujący się w filozofii przyrody, fizyce, kosmologii relatywistycznej oraz relacji nauka-wiara. Kawaler Orderu Orła Białego.
    Jan Woleński - polski filozof analityczny, logik i epistemolog, teoretyk prawdy oraz filozof języka, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
    Stanisław Krajewski - polski filozof żydowskiego pochodzenia, matematyk i publicysta, działacz mniejszości żydowskiej w Polsce. Profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2012 przewodniczący Rady Naukowej tego instytutu.

КОМЕНТАРІ • 57

  • @jezuschrystus4837
    @jezuschrystus4837 Рік тому +2

    Lubie takie dialogi.

  • @dariuszmargas5916
    @dariuszmargas5916 5 років тому +2

    Jaki jest sens " logiki " ? Wprowadzać wartość o pojęciu " nic " Jeszcze na tym " nic " Wykonywać obliczenia ? ( log-sem-aks ).

  • @iSilence85
    @iSilence85 Рік тому +1

    Po wstępie prowadzącego odechciało mi się słuchać :(

  • @janc2198
    @janc2198 2 роки тому

    Co to za książka Modele Boga?

  • @mariazwierzykowska8513
    @mariazwierzykowska8513 Рік тому

    Jak spytalesztajn gdziejest bóg wtym cowidzisz co zostało stworzone

  • @wojtekkrolak
    @wojtekkrolak 2 роки тому +3

    Jestem przekonany,że Aniołowie "przysłuchując się" tym wypowiedziom na temat Boga,"kulali się ze śmiechu.

    • @martinmoontag5254
      @martinmoontag5254 2 роки тому +1

      aniołowie są zajęci zabieraniem do nieba bąków papieża więc nie mają czasu kulać się ze śmiechu.... Ale my tu odwiedzający fora komentatorskie na YT jak najbardziej, mamy i czas i przede wszystkim powody ;) ;)

    • @Gregzorbazgoda
      @Gregzorbazgoda Рік тому

      Tak,słowa które padają z japy papy są straszne😱😱😱

  • @jolantalewandowska9046
    @jolantalewandowska9046 2 роки тому +1

    gdyby z filozofii tomistycznej wyjąć Arystotelesa to nic tam nie zostanie

  • @BezdomnyBlogger
    @BezdomnyBlogger Рік тому

    Nigdy nie rozumiałem jak można być filozofem i ateistą jednocześnie. W moim odczuciu to oksymoron.
    Prof. Woleński jednak to łączy...

  • @edwardlewandowski7830
    @edwardlewandowski7830 3 роки тому

    nieskończoność ,,zamyka,,
    🤔skończoność?brak słów na precyzyjne definiowanie tego co widzimy, co jest nie do końca ogarnięte wzrokiem(i...rozumem?)

  • @maciejnowacki8397
    @maciejnowacki8397 6 років тому +3

    3 lata w necie i tylko kilkaset wejść i kilka komentarzy. Podzielić na 3 profesorów, to będzie jeszcze mniej.

    • @violetmoon6509
      @violetmoon6509 10 місяців тому

      Szkoda czasu na religijne pier doły. Można sobie pier dzielić ale to piramidalna strata czasu, to jak rozważanie co wielki krasnal ma na myśli i naturę krasnali .

  • @mariuszjastrzebski3394
    @mariuszjastrzebski3394 3 роки тому +5

    33:30 bravo dla profesora Wolińskiego!!! Bóg to też obiekt abstrakcyjny, albo postać literacka z mitologii żydowskiej. Rozmowa bardzo ciekawa, na wysokim poziomie.

  • @Gregzorbazgoda
    @Gregzorbazgoda Рік тому

    Wspaniali naukowcy,jedni z ostatnich patriotów.....

  • @antonizapaa6361
    @antonizapaa6361 2 роки тому

    Na początku był Chaos i tak już pozostało

  • @dariuszmargas5916
    @dariuszmargas5916 5 років тому +2

    Matematyka to była bardzo logiczna dziedzina - do kiedy rogate manipulatory nie zamieszały - system dziesiętny jest - niedobry " zero " wprowadza za dużo abstrakcji ( inaczej oszustwo - virus informacyjny - dlaczego komputery nie działają w tym systemie " dziesiętnym ? ).

    • @violetmoon6509
      @violetmoon6509 10 місяців тому

      Można skonstruować komputer działający na 10 poziomach (dziesiętny), zamiast na 2 poziomach, żaden problem.
      Dzisiaj dominują komputery dwójkowe, bo pewnie łatwiej/taniej wyprodukować obwody na bazujące na 2.

  • @mariazwierzykowska8513
    @mariazwierzykowska8513 Рік тому

    W izaiasza 40 22 słonice stworzył ludzi dlaczego ludzie żyli przed potopem tysiaclzt ateraz tylko niecałe sto nie jak zacxalbudowac arkę miał 500lat niepomylilam się miał pięćset lat imial imię synów sama Hama ijafeta zone

  • @jolantalewandowska9046
    @jolantalewandowska9046 2 роки тому

    dopiero, jak ludzie zobaczyli zebrę to się zdziwili

  • @Caramuel
    @Caramuel 7 років тому +7

    Czarni, oto jest wasz "dialog": rozmawiamy, ale w kościele, o kościele, z kościołem zawsze i wszędzie katolickim. Gratuluję prof. Woleńskiemu, że nie dał się poklepać temu gęgaczowi. Nie mam nic przeciwko, dopóki nie zaczynacie mówić o gejach, aborcji i polityce, ale niestety wiem, że nawet okazja taka, jak ta debata do tych rzeczy się sprowadza. I tu dziękuję znowu profesorowi za reprezentację pluralizmu, bo ks. Heller to raczej ktoś w rodzaju katolickiego bestsellera- Kaczkowskiego i Leona Knabita. Wiadomo jakie rzeczy oni na te tematy pisali. On może najwyżej udawać, że nie wie o co chodzi.

    • @czerwonymotyl948
      @czerwonymotyl948 3 роки тому +5

      Aha, czyli wy lewizna, komuchy(jak Woleński) i liberałowie macie prawo narzucać nam swoje standardy(aborcja, eutanazja itd.). Ale my już nie możemy was krytykować? I wy mówicie coś o pluralizmie poglądów? Bando dewockich hipokrytów

  • @mariazwierzykowska8513
    @mariazwierzykowska8513 Рік тому

    Izajasza 40 15 ihioba 26 15jeden anioł zabił 185tysiecy ludzi wjedna noc tocozrobi jak wysiłek więcej anolowdniela 2 44areszta tobrudy siwiatabogactwo beż pracy

  • @secondbounce6965
    @secondbounce6965 7 років тому +6

    straszne to jest tresci prawie w tym zadnej nie ma i do niczego nie prowadzi ta gadka, jak lubie hellera i takie tematy to ta dyskusja jest do bani

    • @bloomthejew738
      @bloomthejew738 6 років тому +3

      a jakie tu maja być treści skoro tematem jest teologia?

    • @RadzieckiBolszewik
      @RadzieckiBolszewik 6 років тому +2

      brakuje Meissnera ustawiłby tą bande w 5 minut, a Heller niby ksiądz ale w jego wnioskach mozna wyczytac wnioski szatanskie.

  • @sator666666
    @sator666666 6 років тому +12

    I znów, gdy religia jest w temacie, to mamy mielenie o niczym. Szkoda czasu na takie bzdety. Religię najlepiej omijać szerokim łukiem.

    • @lsa4977
      @lsa4977 6 років тому +4

      Masz wolną wolę, więc możesz omijać, ale w chwili śmierci nie tacy "giganci" nagle znajdują Boga... Zatem, z Bogiem:)

    • @qzynrav9158
      @qzynrav9158 3 роки тому +3

      @@lsa4977 Najlepszy argument: postraszyć trochę śmiercią, piekłem i sądem ostatecznym..:)

    • @lsa4977
      @lsa4977 3 роки тому +2

      @@qzynrav9158 Absolutnie najlepszy.
      Mała poprawka, nie trochę...

    • @qzynrav9158
      @qzynrav9158 3 роки тому +1

      @@lsa4977 a podobno ta religia opiera się na miłości... hahaha :D

    • @lsa4977
      @lsa4977 3 роки тому +1

      @@qzynrav9158 Zanim zetrzesz uśmiech, spróbuj zdobyć wiedzę o chrześcijaństwie, bo ignorant jesteś.
      Podobno... taka płytkość świadczy, że nie wiesz z Kim masz do czynienia.
      Jest takie słowo SPRAWIEDLIWOŚĆ, i wcale nie podobno...
      Z Panem Bogiem

  • @bazakbal100
    @bazakbal100 4 роки тому

    Nuda na niby wysokim poziomie! Gdyby mieli poczucie humoru to by robili przerwy co 15min w ktorych jakies seksowne dziewczyny w strojach kapielowych krecily by przez 5min tylkami...

    • @mariuszjastrzebski3394
      @mariuszjastrzebski3394 3 роки тому +1

      Może teledyski discopolo będą bardziej odpowiednie....

    • @bazakbal100
      @bazakbal100 3 роки тому

      @@mariuszjastrzebski3394 Z cala pewnoscia (bo, rzecz jasna, istnieje tylko discopolo i ta niby "gornolotna" nauka, nudnych Panow…), przynajmniej sa jakies ladne dupy!

  • @bazakbal100
    @bazakbal100 4 роки тому

    Gdyby ci panowie naprawde byli by inteligentni (chodz napewno idiotami nie sa!), to by powiedziele ze ta rozmowa nie ma sensu, nie wiele mozna powiedziec, jedno to nauka a drugie to wiara i jedno z drugim nie ma (prawie) nic wspolnego! Przynajmniej nie mozna nic powiedziec co by bylo objektywne i racjonalne...

  • @homosovieticus1
    @homosovieticus1 7 років тому +1

    Wspaniałości, dziękuję za możliwość ich wysłuchania. Bóg zapłać.

  • @czerwonymotyl948
    @czerwonymotyl948 3 роки тому +2

    Szanowne goro i komuch Woleński

    • @mariuszjastrzebski3394
      @mariuszjastrzebski3394 3 роки тому +3

      profesor Woleński i grono ludzi inteligentnych a jednocześnie zaślepionych mitologią żydowską

    • @czerwonymotyl948
      @czerwonymotyl948 3 роки тому +1

      @@mariuszjastrzebski3394 komuch Woleński i reszta :(

    • @qzynrav9158
      @qzynrav9158 3 роки тому +1

      @@czerwonymotyl948 A potrafisz jakoś uzasadnić tego swojego komucha czy tylko powtarzasz to słowo, jak papuga?? ;)

    • @czerwonymotyl948
      @czerwonymotyl948 3 роки тому +1

      @@qzynrav9158 To Woleński byl członkiem PZPR nie inni na tym filmie. Więc o co ci chodzi?

    • @qzynrav9158
      @qzynrav9158 3 роки тому +1

      @@czerwonymotyl948 ok, był członkiem partii... Czy to najważniejsza cecha, jaka go określa? Jakie ma to znaczenie w kontekście tej debaty i jego dorobku naukowego??

  • @jali4154
    @jali4154 2 роки тому +2

    Smutny to fakt, że chrześcijanie mało czytają pisma świętego i chcą wielbić przez wieczność boga opisanego w Biblii.
    Na przykładzie: 1 Sm 15:2
    Tak mówi Pan Zastępów: Ukarzę Amaleka za to, co uczynił Izraelitom, jak stanął przeciw nim na drodze, gdy szli z Egiptu.
    (Mój komentarz: Jak śmiał Amalek bronić się przed nadjeżdżającymi ich Izraelitami!!!
    To taka sama analogia, jakby Bóg ukarał Polaków za bronienie swojej ojczyzny przed hitlerowcami - Izraelici byli AGRESORAMI i z pomocą bożą wyżynali podbijane ludy na swojej drodze)
    Dlatego teraz (mówi Bóg) idź, pobijesz Amaleka ...
    nie lituj się nad nim, lecz zabijaj tak mężczyzn, jak i kobiety, młodzież i dzieci, woły i owce, wielbłądy i osły.”
    Stary Testament powinien być traktowany tak samo jak Mein Kampf.
    „I opustoszysz Samarię, albowiem zbuntowała się ona przeciwko jej Bogu: padną od miecza, ich niemowlęta roztrzaskasz na kęsy, a ich brzemienne kobiety rozerwiesz od łon po szyje.”
    - Oz 13:16
    Inny przekład:
    Księga Ozeasza 14
    1 Samaria odpokutuje
    za bunt przeciw Bogu swojemu:
    poginą od miecza, dzieci ich będą zmiażdżone, a niewiasty ciężarne rozprute».
    Nie oddaleś wszystkiego co uzyskaleś ze sprzedaży swojej własności dla kościoła, to Bóg zabija jak Ananiasza i Safirę.
    (Księga Kapłańska; rozdział 24 - wers 15-16) "Ktokolwiek przeklina Boga swego, będzie za to odpowiadał. 16 Ktokolwiek bluźni imieniu Pana, będzie ukarany śmiercią. Cała społeczność ukamienuje go. Zarówno tubylec, jak i przybysz będzie ukarany śmiercią za bluźnierstwo przeciwko Imieniu"
    Albo to są bajki albo właśnie taki jest prawdziwy bóg i nie naginajmy tu pokrętnych interpretacji wybielacących prawdziwą sadystyczną naturę boga. Za syna tego boga podawał się Jezus.
    Bóg nakazuje ludziom brutalne zabijanie innych ludzi. Cytat:
    Jeśli ktoś będzie miał syna nieposłusznego i krnąbrnego, nie słuchającego upomnień ojca ani matki, tak że nawet po upomnieniach jest im nieposłuszny, 19 ojciec i matka pochwycą go, zaprowadzą do bramy, do starszych miasta, 20 i powiedzą starszym miasta: «Oto nasz syn jest nieposłuszny i krnąbrny, nie słucha naszego upomnienia, oddaje się rozpuście i pijaństwu». 21 Wtedy mężowie tego miasta będą kamienowali go, aż umrze.
    Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną, tak jak się obcuje z kobietą, popełnia obrzydliwość. Obaj będą ukarani śmiercią - Księga Kapłańska (20,13).

    • @tdkontakt
      @tdkontakt Рік тому +1

      Masz rację ale co proponuje obecna kultura zachodu? Mordowanie nienarodzonych dzieci i eugenikę. Jedni gorsi od drugich...