Twoja emerytura (1/5) - Jak wyliczyć emeryturę z ZUS?

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 1 сер 2024
  • ➡️ Wpis na blogu - inwestomat.eu/jak-wyliczyc-em...
    📖 Lubisz moje materiały? Sprawdź też książkę! - inwestomat.eu/ksiazka/
    Z tego klipu dowiesz się:
    - Jak wyliczyć emeryturę z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych.
    - Od czego zależy wysokość emerytury z ZUS.
    - Kto otrzyma emeryturę minimalną i jakie należy spełnić warunki, by ją dostać.
    00:00:00 Wstęp
    00:04:43 Od czego zależy wysokość emerytury z ZUS?
    00:06:35 Czy emerytura utrzymuje swoją wartość?
    00:07:53 Jak zwiększyć swoją emeryturę z ZUS?
    00:10:02 Ile etatowiec płaci na emeryturę w ZUS?
    00:13:00 Ile samozatrudniony płaci na emeryturę w ZUS?
    00:15:04 Jak rozkłada się wpłata na emeryturę w ZUS? Konto i subkonto
    00:18:09 Jak waloryzowane są składki na koncie i subkoncie w ZUS?
    00:20:26 Inflacja w Polsce a dynamika waloryzacji emerytur
    00:22:41 Symulacja wyliczenia emerytury dla kogoś zarabiającego 6000 zł miesięcznie
    00:26:26 Co to jest emerytura minimalna?
    00:28:28 Kto otrzyma emeryturę minimalną?
    00:29:11 Podsumowanie
    Zastrzeżenie: Informacje przedstawione w tym nagraniu są prywatnymi opiniami autora i nie stanowią rekomendacji inwestycyjnych w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 2005 roku, Nr 206, poz. 1715). Widz podejmuje decyzje inwestycyjne na własną odpowiedzialność.

КОМЕНТАРІ • 142

  • @kamilbezara5015
    @kamilbezara5015 2 місяці тому +9

    Ledwo człowiek otworzył jedno oko a tu już wartościowy film wpadł na kanał :) trzeba wysłuchać do porannej kawy :)

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Bardzo się cieszę. Ja otworzyłem dziś oczy nieco szybciej, bo zwykle nie śpię już na godzinę przed publikacją, by wszystko odpowiednio przygotować/zoptymalizować (np. newsletter i posty na social media).
      Mam nadzieję, że kawa smakowała, a podcast się podobał.

    • @Wisnia00871
      @Wisnia00871 2 місяці тому +1

      To późno ktoś wstaje :D przed 6 jeszcze nie było nic do kawusi

  • @Romisarz22
    @Romisarz22 2 місяці тому +13

    No i to jest materiał, na ktory czekałem. Kompletny, merytoryczny. Nie to co u innego youtubera, który wczoraj dodał taki sam materiał z błędami... tak to jest jak się kogoś kopiuje robiąc na szybko film..

    • @protecionx
      @protecionx 2 місяці тому +1

      Mateusz to jest klasa!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Serdeczne dzieki! Oczywiście nie mógł mnie skopiować, bo jeszcze nie było mojego materiału. U mnie będzie to 5 części, więc dzisiaj macie tylko zalążek i podstawę teoretyczną, a naprawdę zacznie się w 2 części.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      @@protecionx Serdeczne dzięki!

    • @szybaszy8196
      @szybaszy8196 2 місяці тому +3

      O jakim youtuberze mówisz?

    • @mrbartuss1
      @mrbartuss1 2 місяці тому +1

      namzalezy?

  • @wojtek9876
    @wojtek9876 2 місяці тому +5

    Ciekawy zbieg okoliczności, akurat kilka tygodni temu dokładnie analizowałem jak działa mechanizm ZUS i jak liczone są emerytury. Nie mniej, jak zawsze, chętnie poslucham. Na pewno dowiem się czegoś nowego.
    Pozdrawiam

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Miło mi. Myślę, że wiele osób się nad tym zastanawia. Osobiście liczę to od lat (dla siebie i dla rodziny), ale postanowiłem teraz omówić polski system emerytalny szerzej, stąd pomysł na 5-częściową serię.

  • @erwinborowski2441
    @erwinborowski2441 2 місяці тому +2

    Brawo i wszystko jasne 👍

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Bardzo mi miło, pozdrawiam!

  • @dawidpatok755
    @dawidpatok755 2 місяці тому +3

    komentarz dla zasiegow, dobra robota

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Serdecznie dziękuję, Dawid!

  • @kasder77
    @kasder77 2 місяці тому +2

    Nie mogę się doczekać kolejnych odcinków z serii, dzięki za pochyleniem się nad tym tematem!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Bardzo mi miło. Pozostaje obiecać, że kolejne 4 będą jeszcze ciekawsze (dziś to były tylko podstawy teoretyczne tematu).

  • @jaroslawpiotrowski210
    @jaroslawpiotrowski210 2 місяці тому +1

    Super materiał o przeliczaniu emerytury i sposobie liczenia
    Czekam na kolejny odcinek!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Bardzo mi miło, kolejny odcinek za 9 dni, bo muszę zrobić sobie tygodniową przerwę w publikowaniu. Wszystkie 5 wydam na pewno do końca lipca.

  • @slownikPL
    @slownikPL 2 місяці тому +2

    Krótki komentarz w celu zwiększenia zasięgów i szerzenia tej cennej wiedzy

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dziękuję za ten krótki, ale treściwy komentarz :)

  • @micha5781
    @micha5781 2 місяці тому

    Jak zawsze świetna robota, komentarz dla zasięgów 🙂

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dziękuję i cieszę się, że materiał się podoba. Dalsze części jeszcze ciekawsze.

  • @bartkon
    @bartkon 2 місяці тому +1

    Rewelacja. Mnóstwo czasu zaoszczędzone dzięki tak skondensowanym informacjom. Wielkie dzięki!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Bardzo mi miło, dziękuję!

  • @tomaszkwiatkowski4068
    @tomaszkwiatkowski4068 2 місяці тому

    Dzięki za interesujący odcinek i za przekazanie przydatnych informacji, dobrze omówiony temat, w sposób zrozumiały, dobrze się oglądało i słuchało, fajne te wykresy, dają do myślenia👍👏💪🤔🙄🙂

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dziękuję za miły komentarz i cieszę się, że dałem Ci do myślenia odnośnie do naszych przyszłych emerytur.

  • @raab70terra
    @raab70terra Місяць тому

    Dziękuję. Przydatne. Zmieniło to moje spojrzenie na moją składkę ZUS...

  • @misza1993ful
    @misza1993ful 2 місяці тому +1

    Krótki komentarz w celu zwiększenia zasięgów i szerzenia tej cennej wiedzy.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Serdeczne dzięki! Mam nadzieję, że się podobało i przyda się w ocenianiu swojej przyszłej sytuacji finansowej.

  • @michalmarcinkowski7236
    @michalmarcinkowski7236 2 місяці тому +4

    Właśnie dziś rano robiłem sobie kalkulacje na stronie ZUS. Przy dość pesymistycznych założeniach wyszło że na emeryturze będę miał ok 29 procent ostatniej pensji ale to będzie w przeliczeniu na siłę nabywcza dzisiejszych pieniędzy i tak więcej niż gdy od obecnej wypłaty odlicze ratę kredytu hipotecznego który do emerytury spłacę czyli na emeryturze będę miał finansowo lepiej niż teraz.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +6

      Cześć Michał,
      Wyszło Ci mniej wiecej tak, jak mi wychodzi w obliczeniach dla rodziny/znajomych, które hobbystycznie robię. W kolejnej części serii policzę to dla różnych profili zarabiających.

  • @adamkomarnicki5632
    @adamkomarnicki5632 2 місяці тому +1

    Cześć Mateusz, dzięki za materiał 😊

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Dzięki, Adamie. Mam nadzieję, że się podobał.

    • @adamkomarnicki5632
      @adamkomarnicki5632 2 місяці тому

      @@Inwestomat Łopatologicznie co na co wpływa. Prognozy mówią że za 20 lat ma być 2 x mniej pracujących na 1 emeryta niż dziś więc to dziś prognozy podają to dzielę przez 2 i mało wychodzi ;)

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@adamkomarnicki5632 Tylko - jak mówiłem w materiale - nie ma to w sumie znaczenia tak długo, jak system (budżet państwa) jakoś magicznie dźwignie zobowiązania ZUS. ZUS nie jest i nie musi być samowystarczalny.

  • @tomaszgasior9027
    @tomaszgasior9027 2 місяці тому +1

    Jak zawsze super materiał. Rozbudowałeś moją wiedzę na temat ZUS, do tej pory zamykałem ją w stwierdzeniu, że to jedynie schemat Ponziego, w którym ZUS jest wielkim lejkiem, na którym osiada dużo osadu.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dziękuję, Tomku! W internecie szerzy się informacje o tym, że ZUS to piramida finansowa/Ponzi/bankrut, a prawda jest taka, że ZUS nie musi być samowystarczalny, a państwo i tak wypłaci emerytury.

  • @emciiiia
    @emciiiia 2 місяці тому +1

    już daje lajka, zanim oglądnęłam :D

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Dziękuję, ale mam nadzieję, że po obejrzeniu nie chcesz tego lajka cofnać :)

    • @emciiiia
      @emciiiia 2 місяці тому

      Zostaje!:) haha

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@emciiiia Uff, ulżyło mi. Dzięki i trzymaj się :)

  • @miltenf
    @miltenf 2 місяці тому +7

    Pytanie: Czy późniejsze przejście na emeryturę zwiększa w jakikolwiek sposób emeryturę minimalną (zakładając, że nadal nie odłożymy sumy pozwalającej na wyższą emeryturę ze składek)? A jeśli nie czy oznacza to, że dla osób bardzo mało zarabiających albo takich, które nie pracowały przez długie okresy, późniejsze przechodzenie na emeryturę nie ma sensu?

    • @damianmysciak3264
      @damianmysciak3264 2 місяці тому +3

      Świetne pytanie, wydaje mi się, że nie. Na chłopski rozum musiałbyś przekroczyć minimalną ze swoich składek dzielone przez lata życia. Więc w praktyce raczej w takim przypadku najbardziej opłacalne jest przejście na emeryturę jak najwcześniej i dorabiania jak ktoś chce/potrzebuje.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +5

      Hej, nie, nie zwiększa jej, ale pamiętaj, że emerytura minimalna też jest co roku waloryzowana. Tylko niezależnie czy na nią przejdziesz teraz czy za 3 lata, stale będzie to ta sama emerytura minimalna.
      Dokładnie jak piszesz - przy krótkiej pracy lub niskich zarobkach pracowanie dłużej niż 20/25 lat (K/M) nie ma większego sensu, bo składki emerytalne na ZUS "zginą".

  • @Kate-zl9bf
    @Kate-zl9bf 2 місяці тому +2

    Ooo, to będzie dobra seria uzupełniająca do Twojej książki. Jestem po rozdziale 5. Przeanalizowałam moje ETFy w Twoim Excelu, co mi ułatwiło pracę. Dzięki!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +3

      Cześć Kasiu,
      Dziękuję, to tylko wstęp, bo kolejne 4 części zawrą wiele informacji uzupełniających i pomagających zaplanować także własną emeryturę. No i nie ukrywam, że marzy mi się 2 książka o FIRE lub późniejszym przyspieszaniu emerytury, a tą serią badam zainteresowanie tematem.

    • @masedov
      @masedov 2 місяці тому +1

      ​@@Inwestomat to ja już się ustawiam w kolejce do zamówienia 😊

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      @@masedov Panie, toż to będzie wydane za jakieś 2 lata. Syn mi się rodzi :D i nawet jeszcze nie zacząłem pisać. Kombinuję nad spisem treści od kilku miesięcy i trochę liczę, że komentarze pod serią emerytalną mnie trochę nakierują.

    • @masedov
      @masedov 2 місяці тому +3

      @@Inwestomat spoko:) jestem cierpliwy. Zresztą "Cierpliwość" to mógłby być jeden z rozdziałów,a kolejny to"Konwekwencja w dążeniu do celu".
      Czytam/słucham Twoje materiały od dłuższego czasu i jestem pewien,że cokolwiek wydasz będzie to top pod względem merytoryki.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      @@masedov Mam taką nadzieję. Dzięki za wiarę w moje siły, bo faktycznie staram się nie wydawać niczego, z czego nie byłbym przynajmniej zadowolony.

  • @WujPatrzalek
    @WujPatrzalek 2 місяці тому +2

    Kłaniam się w pół za ten świetny materiał. Mimo, że pracuje od 15lat nie rozumiałem zasad funkcjonowania ZUSu, zakładając, że na końcu i tak bedzie niewiele warty. Nigdy nie trafiłem na tak dobry materiał, jak Twój. Świetnie dobrany poziom szczegółowości, który pozwala zrozumieć mechanizm. Czy scenariusz „FIRE w wieku 50l, włączenie emerytury w wieku 70ciu (niech procent składany pracuje)” jest teoretycznie możliwy? (Czy opłacalny, to inna kwestia, ale zakładam, że w różnym otoczeniu ekonomicznym (PKB/inflacja) poczekanie mogłoby się opłacać)

    • @WujPatrzalek
      @WujPatrzalek 2 місяці тому +1

      Zainspirowany Twoim materiałem przypomniałem sobie, że istnieje platforma ZUS, na którą można się zalogować, sprawdzić stan kont, nawet uruchomić kalkulator przyszłej emerytury. Fajnie zrozumieć skąd te liczby i co mniej więcej oznaczają.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +4

      Serdeczne dzięki. Bardzo dziękuję. Scenariusz FIRE w wieku 50 lat omówię kompleksowo w 5 czesci tej serii, więc zapraszam do obejrzenia całej.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Bardzo mi miło. We wpisie na blogu nawet wyjaśniłem, jak obsłużyć tamtejszy kalkulator.

  • @waclawm5502
    @waclawm5502 2 місяці тому

    Dzięki za materiał - jak zwykle jakościowy. Pytanko: będzie cos w tym cyklu o aktualnie otwartym oknie transferowym?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Nie musi być, bo o oknie transferowym mam osobny materiał na kanale (wydany niedawno), w którym kompleksowo wyjaśniam decyzję :). Poszukaj w ostatnich filmach.

  • @neet5439
    @neet5439 2 місяці тому +1

    panie Mateuszu. odniosę się do podanego przykładu w filmie. dla ~90% ludności. wzrost pensji rocznie będzie taki jak inflacja.
    albo czegoś nw i wszyscy będziemy się bogacić do końca świata

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Nie wiem skąd te informacje, bo obecnie większość osób otrzymuje podwyżki wyższe od inflacji. Wyjaśnienie - wystarczy spojrzeć na wzrost mediany i średniej wynagrodzeń w ost. 15 latach.

  • @michaadamczykcantillana
    @michaadamczykcantillana Місяць тому

    Super materiał! Moja policzona emerytura w wieku 60 lat wyniesie na dzień dzisiejszy 40 groszy miesięcznie + jednorazowa wypłata 100,97 zł z IKE :)))

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  Місяць тому

      Dzięki!
      Jak to możliwe? Dopiero zacząleś pracować i wpłaciłeś na IKE 100 zł i urosło o 0,97%? :D

    • @michaadamczykcantillana
      @michaadamczykcantillana Місяць тому

      @@Inwestomat Po maturze podczas pracy wakacyjnej pracodawca przez pomyłkę wpłacił składki za parę dni roboty (zapomniał o zwolnieniu dla dla studentów). Teraz przez 6 lat studiów nie będę raczej pracował ale postanowiłem wpłacać co jakiś czas nawet drobne kwoty na IKE żeby wyrobić sobie systematyczność. Na początku chcę powoli budować poduszkę finansową przez IKE obligacje, bo opłaty są tam minimalne i nie ma prowizji od wpłat i transakcji (która przy takich kwotach mogłaby masakrować oszczędności). Jak zacznę regularną pracę to założę IKZE obligacje jako agresywną część portfela, i będę się starał lokować tam większość środków.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  Місяць тому

      @@michaadamczykcantillana Tylko IKE Obligacje nie pasuje do roli poduszki finansowej, bo zwrot z niego trwa 30 dni, a poduszka powinna być dostępna albo natychmiastowo, albo w ciągu kilku dni.
      IKZE obligacje jako agresywną część portfela? Nie brzmi to agresywnie :D.

  • @marcingluzinski
    @marcingluzinski 2 місяці тому

    Warto dodać kilka kwestii. Szczególnie dla osób które mają niską pensję i liczy się dla nich staż. Do stażu pracy wliczają się okresy nieskładkowe (nie mogą przekraczać 1/3 całego stażu zawodowego). W szczególności wlicza się studia - 5 lat (nie mylić z 8 latami które liczone są do stażu w pracy do wyliczenia długości przysługującego urlopu), zawodówki i technika - jeśli były praktyki, służba wojskowa, zwolnienia zdrowotne i okresy zarejestrowania jako bezrobotni. A no i szanowne Panie, za każde dziecko ZUS dolicza po 3 lata do stażu, ale maksymalnie 6 lat. Wystarczy dostarczyć akty urodzenia (warto o tym pamiętać bo ZUS sam z siebie nie przypomni) - wiem bo jak pomagałem mamie z emeryturą to to zrobiliśmy, natomiast jej koleżance ZUS nie powiedział. Dopiero po naszej informacji doniosła akty i podciągnięto jej emeryturę do minimalnej ( jakieś 400 zł więcej niż oryginalnie miała wyliczone)

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dodałem to we wpisie dzień po jego wydaniu, ale dzięki.
      Skąd informacja o tym, że tylko do 5 lat studiów, jeśli sam ZUS przyznaje, że do 8 lat, jeśli ktoś skończył studia doktoranckie?

  • @PolawiaczKrewetek
    @PolawiaczKrewetek 2 місяці тому +1

    I tak to jest...
    🤷🏻

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      No jest jako tako, ale szerzenie informacji może pomóc ludziom "wpaść" na temat samodzielnego oszczędzania i inwestowania.

  • @ladrok97
    @ladrok97 2 місяці тому +1

    Nitpick dla statystyk 8:10 mianownik nie zawsze mianownik musi się zmniejszyć. Przykładowo 65 latek przechodząc w 2022 na emeryturę miałby mianownik 196,2 a w 2023 mianownik w wieku 66 lat miałby 201,6. W teorii powinien się zmniejszyć mianownik, ale mianownik jest trudny do przewidzenia i zdarzają się anomalie że nawet wzrasta

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Tak, ale chyba nie przewidujemy anomalii (typu covid) co roku. Zwróć uwagę, że przed pandemią przez 20 lat nie było żadnej podobnej anomalii. Ani jednej. Pozostała liczba lat na ogół rośnie i raczej będzie rosła (wraz z rozwojem technologii).

  • @Someone-lc6dc
    @Someone-lc6dc 2 місяці тому +3

    Czy w którymś z odcinków poruszysz temat nie otrzymania żadnej emerytury z ZUS? Wiem, że takich jak ja jest pewnie mało, ale nie mam w ZUSie praktycznie nic, więc i nic nie dostanę. Czy da się z samych inwestycji zapewnić sobie dostateczny kawałek grosza? (IKE + OIPE + standardowe konto maklerskie)

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +3

      Tak, poruszę w 3 części serii wszytskie "czarne scenariusze", a w 4 części to, jak samodzielnie zbudować sobie wyższą emeryturę niż w ZUS.

    • @teefhennessy
      @teefhennessy 2 місяці тому

      @@Inwestomat Całe moje finanse (oszczędzanie, inwestowanie, forma zatrudnienia/zarabiania pieniędzy) opiera się o założenie że wysokość emerytury z ZUS będzie pomijalna. Podobnie jak z inwestowaniem, nie wkładam wszystkich jajek do jednego koszyka i mimo wszystko odprowadzam minimalną skłądkę emerytalną do ZUS (jestem na JDG na ryczałcie). Natomiast dążę do uzyskania dochodu z najmu (niekoniecznie mieszkania) na poziomie (dzisiejszej) średniej krajowej.
      W porównaniu z zasadą 4% moim zdaniem różnica jest taka że po mojej śmierci ten dochód pasywny trafi do spadkobierców.
      Czekam z niecierpliwością na 3 i 4 odcinek celem porównania moich założeń z Twoimi propozycjami.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@teefhennessy Jeśli odprowadzasz minimalną składkę emerytalną na działalności i będziesz ją prowadził przez przynajmniej 20 lat (+5 lat studiów), to otrzymasz na 99% emeryturę minimalną, czyli ekwiwalent dzisiejszych 1800 zł brutto. Pomijalne to to nie jest, ale faktycznie cudów nie ma - wpłacasz mało, wyciągasz mało.
      Oczywiście oszczędzanie i inwestowanie samodzielne jest ważniejsze i - jak słusznie zauważasz - dziedziczne, więc to na nim także ja się skupiam.

  • @tomaszwilinski3684
    @tomaszwilinski3684 2 місяці тому +1

    A jaka będzie emerytura dla kogoś, kto na UOP płaci maksymalne składki?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Zależy od tego, jak bardzo przekracza maksymalne składki. Im bardziej je przekracza, tym niższa wyjdzie mu stopa zastąpienia.
      Oczywiście emerytura nominalnie będzie bardzo wysoka. Najwyższa na tle społeczeństwa. Wobec zarobków tej osoby może jednak wynieść 10, 15 lub 20% ostatniej wypłaty i wylać kubeł zimnej wody na jej nawyki wydatkowe.

  • @kacperd954
    @kacperd954 2 місяці тому

    Po co właściwie jest wiek emerytalny? Jeżeli można pracować dłużej i otrzymywać większą emeryturę to czy rozsądną konsekwencją nie jest samodzielne decydowanie kiedy przejść na emeryturę? Jeżeli ktoś przy podziale na więcej miesięcy nadal sądzi, że mu starczy?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Odpowiem, bo wiem. Gdyby wieku emerytalnego nie było i każdy mógłby pobrać emeryturę np. w wieku 50 lat, to system by tego po prostu nie wytrzymał. Wiek emerytalny jest po to, aby odciążyć system.
      W części 3 tej serii wyjaśnię, co może się zmienić z wiekiem emerytalnym i zaproponuję dość rewolucyjne zniesienie wieku emerytalnego (na które systemu raczej nie stać, mimo że 50-latkom wypłacanoby bardzo niewiele, bo dzielonoby kwotę w ZUS nie na 200-250 a np. na 400-500 miesięcy pozostałego życia).

  • @kamilwardzinski5613
    @kamilwardzinski5613 2 місяці тому +4

    Cześć, aby otrzymać minimalną emeryturę trzeba przepracować minimum 25 lat. Czy do tych lat wliczany jest czas szkolny/studia?

    • @user-kg7gu3wo3k
      @user-kg7gu3wo3k 2 місяці тому

      Wpisz sobie w gogla: co wlicza się do stażu pracy. Wlicza się najbardziej korzystny etap - czyli np. za studia 8 lat, a za liceum 4, ale to się nie sumuje

    • @miltenf
      @miltenf 2 місяці тому +1

      @@user-kg7gu3wo3k No właśnie chyba to nie jest takie proste. Z tego co widzę na szybko to szkoła średnia się nie wlicza. A studia 5 lat. Ale jeszcze zależy chyba czy ukończone. A do tego jak się pracowało na studiach to już nie do końca. A finalnie okresy nieskładkowe to max 1/3 składkowych. Więc temat bardzo zawiły i myślę, że warto by go było omówić ze wszystkimi szczegółami w któreś z części cyklu.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Tak, wliczamy do 8 lat studiów, ale tylko ukończonych.
      Liceum się nie wlicza.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@user-kg7gu3wo3k Nie, tych 4 lat liceum nie wlicza się na potrzeby emerytury minimalnej. Tylko do 8 lat studiów i tylko tych ukończonych.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +6

      @@miltenf Korekta - do 8 lat studiów (ale wszystko musi być ukończone).
      Praca na studiach się nie pokrywa, bo z okresu nieskładkowego robi się składkowy (ale nie sumuje się czasu i pracy i studiów).
      I tak - okresy nieskładkowe mają "cap"/limit w wysokości 1/3 okresów składkowych.
      Faktycznie można to omówić szerzej. Może zrobię to kiedyś w osobnym wpisie, bo w serii mi się nie zmieści.

  • @Artur...
    @Artur... 2 місяці тому

    Czyli jak to policzyć? Kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne + Kwota zwaloryzowanych składek na subkoncie = x zł i to x zł dzielimy na ilość miesięcy na emeryturze, tak?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Dokładnie tak. Kluczem jest założenie odpowiedniej waloryzacji (ponad inflację) każdego z kont i odpowiednie założenie co do pozostałej długości życia (w przyszłości warto założyć, że będziemy żyli trochę dłużej niż obecnie).

  • @Wysot100
    @Wysot100 2 місяці тому +1

    Mateusz a co myslisz o pomyslach zeby wogole zrezygnowac z obowiazkowych skladek na Zus jak nie którzy proponują i mowia ile sobie sam odlozysz tyle będziesz mial😉

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Z jednej strony lubię taką dowolność, a z drugiej jestem świadomy, że w Polsce oszczędza maksymalnie 40% osób, a inwestuje około 10% całej dorosłej populacji. Nie wiem, czy rezygnacja z obowiązkowych składek nie sprawiłaby, że wszyscy by z nich zrezygnowali, licząc na to, że "państwo i tak ich utrzyma". Wydaje mi się, że mniejszym złem jest już obecny system, choć ma swoje dziwactwa i wolałbym system kapitałowy, jak częściowo na Islandii, w Szwecji i w USA.

    • @Wysot100
      @Wysot100 2 місяці тому

      @@Inwestomat Powinna być dowolność jednak moim zdaniem już teraz składka do ZUS wynosi 800zl od najniższej przyjmując że ta składka będzie rosła o 4% rocznie i ja ta składkę zainwestuje na 40lat w prosty ETF to nie wiedziałbym co robić z pieniędzmi na emeryturze🤔

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@Wysot100 Spójrz na to trochę inaczej: to jest oszczędzanie tylko (a nie aż) 19,52% pensji brutto miesięcznie. Większość Polaków do ZUS wpłaca jakieś 1000-1200 zł składki emerytalnej miesięcznie, a później po 40 latach chciałoby magicznie otrzymać 100% ostatniej pensji? Zakładając wzrost zarobków, inflację i przedłużanie życia? To jest nierealne.
      Oczywiście nie mam nic przeciwko dowolności i możliwości wypisywania się z systemu. Sam - jak pewnie się domyślasz - z moją wiedzą bym się chętnie z niego wypisał. Obserwując poziom wiedzy finansowej w Polsce, zaczynam jednak rozumieć, czemu ten system jest obowiązkowy. Ludzie nie znają się na finansach, nie chcą o tym czytać/słuchać i emerytury to coś, gdzie liczą w 100% na państwo. W tej serii ostrzegę wszystkich przed tym, jak twarde lądowanie mogą mieć za 30/35 lat, gdy ZUS wyliczy ich emerytury.

    • @a.czarna6669
      @a.czarna6669 29 днів тому

      @@Wysot100 Popatrz sobie na taką dowolność w wykonaniu polskich artystów (lub "artystów") - wczoraj chyba był artykuł, jak to się chwalili swoją emeryturą z ZUS - ci, co w ogóle jakąś mają. I pewnie tak wyglądałoby to w przypadku większości Polaków - najpierw "nie ma z czego", a "emerytura to abstrakcja" (przyznaję bez bicia, że sama tak uważałam 15 lat temu), a później, jak już byłoby z czego, to wolą wydawać co dwa lata na nowy telewizor, bo pojawił się model o 2 cale większy, bo "trzeba" na wakacje wyjechać (nawet jeśli na kredyt). I tak by się ta dowolność pewnie skończyła, że tylko garstka Polaków miałaby co jeść na starość.

  • @user-je6ug7rm1l
    @user-je6ug7rm1l 2 місяці тому +2

    Co do dłuższej pracy: prawie zawsze bardziej się opłaca przejść na emeryturę i pracować niż nie przechodzić, zwłaszcza w przypadku kobiet.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      To oczywiście zależy, bo praca na emeryturze ma swoje ograniczenia (np. maksymalne zarobki). I emeryturę się pobiera, więc po skończeniu tej dodatkowej pracy emerytura wzrośnie tylko nieznacznie. Jak kto woli.

    • @user-je6ug7rm1l
      @user-je6ug7rm1l 2 місяці тому +2

      @@Inwestomat
      Limity są akurat do wcześniejszej emerytury

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@user-je6ug7rm1l Możesz rozwinąć myśl? Jakie limity?

    • @user-je6ug7rm1l
      @user-je6ug7rm1l 2 місяці тому +2

      @@Inwestomat limity ile możesz zarobić na emeryturze bez utraty świadczenia dotyczą tylko wcześniejszej emerytury, a nie tej po osiągnięciu wieku emerytalnego. Chyba że coś innego miałeś na myśli pisząc "maksymalne zarobki"

    • @neet5439
      @neet5439 2 місяці тому

      @@user-je6ug7rm1l .

  • @mateusz59861
    @mateusz59861 29 днів тому

    Pytanie - co sie dzieje z mianownikiem wzoru, jesli ktos zdecyduje sie przejść na emeryturę dopiero w wieku przekraczającym oczekiwaną długość życia?
    Bo chyba nie dostaje nieskończenie wielkiej czy wręcz ujemnej emerytury 😅

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  28 днів тому

      Dobre pytanie z prostą odpowiedzią - przeciętna pozsotała długość życia jest inna dla każdego wieku (GUS podaje tabele). Dla przykładu: jeśli masz już 80 lat to nie jest ujemna, a dodatnia, bo skoro już dożyłeś 80-tki, to prawdopodobnie dożyjesz - dajmy na to - 85-tki.
      Sprawdź tablice długości życia na stronie GUS, a to zrozumiesz.

    • @mateusz59861
      @mateusz59861 28 днів тому

      @@Inwestomat Heh, to mi przypomina paradoks żółwia i Achillesa; człowiek też nie jest w stanie dogonić swojej oczekiwanej długości życia 😄
      Dzięki za wyjaśnienie!

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  28 днів тому

      @@mateusz59861 Ale ma to sens, prawda? Nikt nie ma ujemnej spodziewanej przyszłej długości życia. Najniższa jest w momencie urodzenia, bo masz najwięcej lat, by umrzeć :D. Jeśli dożyłeś np. 35 roku życia, to jest większa szansa, że dożyjesz 80 niż obecny noworodek (tam jest dużo niewiadomych, u Ciebie trochę mniej lat niewiadomych).

  • @damianmysciak3264
    @damianmysciak3264 2 місяці тому

    27:00
    Czy te 25 lat dla mężczyzn oznacza 25 lat bycia na umowie o pracę czy dodatkowo liczą się okresy nieskładkowe?
    1) Tzn. czy posiadając studia które są liczone jako 8 lat nieskładkowych oznacza to, że realnie musimy być na UOP 17 lat, żeby dostać emeryturę?
    2) I jeśli w pkt 1 tak, to czy jak ktoś zaczął pracować na UoP od razu po licencjacie robiąc magistra zaocznie to te 2 lata już liczą się jako normalnie jako jeden z tych 17 lat czy dalej jako studia?
    Czy źle myślę?
    Pytam w kontekście FIRE bo wydaje mi się, że jak ktoś koło 45 roku życia przestanie pracować na UOP to minimalną emeryturę i tak powinien chyba dostać minimalną tak mi się wydaje.
    Bo jeśli wyliczenia mnie nie mylą to osoba zarabiająca koło średniej krajowej 8000 brutto to licząc z uproszczonego wzoru jakby miała otrzymać 25% pensji to i tak będzie blisko tej emerytury minimalnej, która jak dobrze patrzę wynosi jakoś 1780zł. Więc no nic dziwnego, że każdy przedsiębiorca wybiera minimalne składki. Ogólnie to ten system jest MEGA niesprawiedliwy albo jesteś w grupie uprzywilejowanej jak mundurówka, KRUS, przedsiębiorcy ( którzy płaczą jak dużo składek płacą a i tak pracownicy na UoP oprócz kogoś na minimalnej płacą więcej), informatycy i temu podobne na B2B wystawiający w praktyce 1 fakturę w miesiącu, nawet kobiety które w większości więcej wypłacają niż wpłacają a jak jesteś w branży gdzie jedyną formą umowy jest UOP to dostaniesz co najwyżej garba i emeryturę minimalną praktycznie nieważne czy zarabiasz minimalną czy średnią.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Liczą się też okresy nieskładkowe + do 8 lat studiów, ale tylko ukończonych.
      1) Tak
      2) Jako 1z2. Nie dublują się. Praca nadpisuje studia.
      Tak, ktoś po studiach w wieku 45 lat i zakładając 20 lat pracy (lub chorobowych), dostanie minimalną emeryturę ale w wieku 65 lat.
      I tak, zgadzam się, że system jest niesprawiedliwy i zbyt dużo grup ma zbyt wysokie przywileje.

    • @martachopik4202
      @martachopik4202 2 місяці тому +2

      Mnie tylko zastanawia, czy nie będzie tak, że ktoś sobie dzisiaj policzy i założy, że ma już te 8 lat za studia + 17 lat przepracowanych i może liczyć na minimalną emeryturę w wieku 60/65 lat, a za ileś-dziesiąt lat sytuacja się zmieni, zmniejszy się ilość lat za studia, wzrośnie wymóg 20/25 lat pracy/studiów, zmaleje procent wliczanych okresów nieskładkowych (studia, zwolnienia lekarskie) i zamiast nawet tej minimalnej emerytury okaże się, że w nowym wieku emerytalnym pod tytułem 72 lata dostaniemy 100 zl emerytury miesięcznie...

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      @@martachopik4202 Ale przy 8 lat studiów i 17 latach pracy nie dostaniesz minimalnej. Dodatkowy warunek: okresy nieskładkowe mogą stanowić maksymalnie 1/3 okresów składkowych liczonych w procesie wyznaczania emerytury minimalnej.
      - Przykład 1: kobieta, 5 lat (ukończonych) studiów, 2 lata macierzyńskiego i 13 lat pracy. Łapie się na emeryturę minimalną, bo ma 15 lat okresów składkowych i 5 lat okresów nieskładkowych.
      - Przykład 2: mężczyzna: 8 lat (ukończonych) studiów i 17 lat pracy. Nie łapie się na emeryturę minimalną, bo liczy się tylko 1/3 * 17 lat, czyli 5,66 roku okresów nieskładkowych (studiów).

    • @damianmysciak3264
      @damianmysciak3264 2 місяці тому

      @@Inwestomat A to nie liczy się od całości prostą proporcją mam 25 lat okresów w całości 1/3 z tego to 8, więc byłoby ok?
      I drugie rozwinięcie do pytania poprzedniego? To 8 lat studiów jest w przypadku studiów jednolitych, że trzeba ukończyć magistra? A co w przypadku studiów niejednolitych tj. licencjat 3 lata + 2 lata magister? Żeby zaliczyć 8 lat studiów wystarczy chyba licencjat, bo liczy się to jako skończone studia i ma się dyplom? A potem na magistrze praca na UoP już powinna się liczyć jako okres składkowy? Czy źle myślę?

    • @martachopik4202
      @martachopik4202 2 місяці тому

      OK, chodziło mi tylko o to, że według dzisiejszych zasad ktoś może się łapać na minimalną emeryturę, ale zanim osiągnie wiek emerytalny zasady się zmienią i gucio ta osoba dostanie

  • @karolbalcerowicz9847
    @karolbalcerowicz9847 2 місяці тому

    Jest jakaś minimalna emerytura niezalezna od wartości wpłaconych składek?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      Tak, mówiłem o niej w materiale, więc jeśli słuchałeś całości, to wiesz, że wynosi około 1800 zł brutto miesięcznie, ale są wymagania odnośnie liczby okresów składkowych i nieskładkowych. Wystarczy np. 5 lat studiów i 15 lat pracy (dla kobiet) lub 5 lat studiów i 20 lat pracy (dla mężczyzn).

  • @KL-lz3bg
    @KL-lz3bg 2 місяці тому

    Zalozenie z emerytura jest optymistyczne, ze zus bedzie mial z czego placic. Mechanizm wyliczenia emerytury jest prosty, ale jak sam zauwazyles, to nie sa fizycznie odlozone pieniadze, a wirtualne zapisy. I problem polega na tym, ze za kilkanascie lat, osob placacych skladki bedzie niewiele.. wiec zus nie bedzie mial skad sfinansowac emerytury zgodnie z obecnym algorytmem (budzet nie wytrzyma dotowania z podatkow), wiec zaczna przy nim majstrowac. Do tego cala masa oszustow na b2b (faktycznie zatrudnionych, ale będących na b2b by optymalizować skladki i podatki) ktorzy dzisiaj zarabiaja kwoty grubo powyzej sredniej krajowej a placa zus od kwoty minimalnej, beda mialy emerytury glodowe. A ze to bedzie duza grupa wyborcow, to na pewno ktos bedzie chcial im zrobic dobrze.. kosztem tych, ktorzy placili duze skladki na UoP. Efektem tego beda emerytury obywatelskie - niskie dla wszystkich.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Otóż nie, bo ZUS nie musi być samowystarczalny. Właściwie to od lat nie jest, a państwo dopłaca mu "kroplówką" z podatków.
      "Oszuści na b2b" (ale i wszyscy uczciwi przedsiębiorcy) otrzymają niskie świadczenia, bo płacą niskie składki (od 60% podstawy). W materiale mówiłem, że mogą płacić wyższe, jeśli chcą, podnosząc swoją podstawę.
      Nie, nie sądzę, że wprowadzi się emerytury obywatelskie, ale w 3 części serii będę ten temat omawiał. Zapraszam tam do dyskusji.

  • @korges2590
    @korges2590 2 місяці тому

    Wzory wzorami ale co z tego skoro piramida ludności wygląda jak wygląda. Emerytury albo będą głodowe albo pracujących będzie się obciążać coraz to większymi podatkami. Ewentualnie po drodze znowu jakiś zamach na fundusze Polaków.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +3

      Słuchałeś podcastu? Jeśli tak, to wiesz, że ZUS nie musi być samowystarczalny.
      ZUS od lat nie jest samowystarczalny i prawdopodobnie nigdy nie będzie. Dotowany jest z budżetu państwa (pieniędzy głównie z podatków), więc - tak jak napisałeś - źródło znajdzie się w podatkach, ale nie będzie to miało żadnego związku z głodowymi emeryturami. One będa może nie głodowe, ale niskie nie ze względu na stan finansów państwa lub na proporcję pracujących do emerytów, a ze względu na to, że nowy system emerytalny w Polsce jest tak zbudowany. Składki są niskie i tu nie będzie cudu. Po prostu.

  • @waldi680
    @waldi680 2 місяці тому

    Wzór na wyliczenie emerytury nie jest wyryty w kamieniu i w każdej chwili, wybrańcy narodu mogą go zmienić.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +1

      Oczywiście, że nie jest. Moim zadaniem jest jednak opisywanie stanu faktycznego, a od 1999 roku ten wzór się nie zmienił. To już 25 lat.
      W części 3 tej serii opiszę wszystkie możliwe "czarne scenariusze" dot. ZUS, które mogą się w przyszłości wydarzyć. Zapraszam tam do kolejnej dyskusji.

    • @waldi680
      @waldi680 2 місяці тому

      @@Inwestomat OK. Ale nie zapomnij powiedzieć ilu pracujących będzie pracowało na jednego emeryta w 2050 :). Wzór będą musieli zmienić.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@waldi680 Dlaczego? Zakładasz, że produktywność pracy w ogóle się nie zmieni?

    • @waldi680
      @waldi680 2 місяці тому

      @@Inwestomat Produktywność to nie to samo co zarobki pracownika. Jeśli pracownik wyprodukuje 2 razy więcej, to wcale nie znaczy, że zarobi 2 razy więcej i 2 razy więcej odprowadzi podatków by utrzymać emerytów. Co z tego, że dzięki automatyzacji fabryka wyprodukuje kilka razy więcej majonezu kieleckiego skoro nie będzie na niego zbytu. Konkurencja, Polska i zagraniczne tak samo zainwestuje w automatyzację i zaleje rynek produktami. Już teraz nie sztuką jest wyprodukować a sztuką jest sprzedać.
      Możemy optymistycznie założyć, że cały świat rzuci się na Polskie produkty i nie nadążymy ich produkować. Wtedy było super dla Polaków. Ja nie jestem takim optymistą, bo inni także zwiększą produktywność i będą mieli jeszcze tańsze produkty niż my.
      Po co niezależne media alarmują, że nie będzie komu robić na emerytów. Po co te programy mające zwiększać dzietność typu 500+ ?

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +2

      @@waldi680 Czekaj, bo chyba nie rozumiesz argumentu. Nie piszę o tym, że produktywność koniecznie zwiększy zarobki pracownika (choć ich wzrost może być tego pochodną). Produktywność zwiększy zyski firmy, dla której pracuje pracownik, a dzięki wyższym zyskom, firma opłaci w Polsce wyższe podatki. Dzięki otrzymanym wyższym podatkom, budżet państwa bezproblemowo poradzi sobie ze (zbyt wieloma) emerytami.
      500/800+ nie zwiększa dzietności, o czym wie każdy, kto umie interpretować jakiekolwiek dane. Obecnie jest to program wyborczy, a nie prodemograficzny.
      Media alarmują o wielu rzeczach, nie zawsze rozumując cloe problemu. Oczywiście im więcej pracujących, tym lepiej dla przyszłych emerytów, ale nie ma relacji 1:1 w tym, że aby utrzymać 1 emeryta, pracować musi 1.8 osoby. To upraszczanie rzeczywistości.
      Dowód: porównaj 2 dane: liczba pracujących na 1 emeryta oraz wydolność systemu emerytalnego ZUS - weź np. ostatnie 10 lat. Mamy coraz mniej pracujących na 1 emeryta, a ZUS jest coraz bardziej wydolny. Mogę to nawet wyjaśnić - nowy system emerytalny jest mniej "kapitałożerny" niż stary i coraz więcej ludzi otrzymuje (niższe) emerytury z nowego systemu.

  • @bandito9727
    @bandito9727 2 місяці тому +4

    dla osoby 20 letniej jak będziesz liczył emeryturę to możesz z góry założyć zakładając wskaźnik zastąpienia emeryturę minimalna bez względu na zarobki 😂 Rząd wprowadzi emeryturę obywatelską bez wprowadzania emerytury obywatelskiej wszystko sie samo załatwi

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      Cześć,
      Nie zrobię tego, bo policzę to na obecnych warunkach.
      W części 3 tej serii ostrzegę jednak przed pomysłami w rodzaju emerytury obywatelskiej (i innymi podobnymi zmianami, które zadziałają na niekorzyść przyszłych emerytów).

    • @bandito9727
      @bandito9727 2 місяці тому +1

      @@Inwestomat Właśnie o to chodzi, że nie trzeba wprowadzać emerytury obywatelskiej ona się de facto sama wprowadzi. Mam nadzieję, że policzysz to na obecnych warunkach ale uwzględniając przyszłą stope zastąpienia.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +3

      @@bandito9727 Jeśli masz na myśli to, że w pewnym momencie jakieś 70% osób otrzyma emeryturę minimalną, to zgadzam się, że "sama się wprowadzi". Jeśli masz na myśli likwidację ZUS (bo emerytura minimalna = nie potrzebujemy już ZUS [ bo po co? nie będzie czego liczyć]), to się nie zgadzam.

    • @butlosaki2377
      @butlosaki2377 2 місяці тому +1

      Jeżeli mnie pamięć nie myli to lewica ma w swoim programie wprowadzenie filaru 0 (obywatelskiego), konfederacja wspominała o emeryturze obywatelskiej a PiS w 2016 miał w planie wprowadzić system z filarem 0 (obywatelskim) + opartym na składkach ZUS (5/10%) + PPK + IKE. Bardziej więc wydaje mi się logiczne że nasze konto w ZUS zamieni się w podatek na filar 0 (obywatelski) a subkonto na dodatek zależny od pensji. Zważając że grupa emerytów będzie się zwiększać a w starym systemie ~70% będzie otrzymywać em. minimalną zmiana uderzająca w pozostałe 30% poprawiająca wysokość ich emerytur może przełożyć się na potencjalne głosy wyborców.

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому

      @@butlosaki2377 To byłoby możliwe do wprowadzenia, ale pozostaje ważne pytanie: co z osobami, które przez 10+ lat zbierały w I i II filarze i filar 0 by je mimo wszystko "ograbił" równając do tej samej wartości? Nawet jakby II pozostawiono, to w I są nierówności, które 0 by zrównał, czyniąc sporą niesprawiedliwość. Masz na myśli wprowadzenie tego stopniowe przez kolejne 40-50 lat tylko dla nowych ubezpieczonych?

  • @protecionx
    @protecionx 2 місяці тому +2

    Najlepiej mają osoby uprzywilejowane (służby), które po 25 latach mogą przejść na emeryturę, jak połączą to ze strategią fire i będą odpowiednio gospodarować pieniędzmi to w wieku 45-50 lat mogą mieć bardzo przyjemny dochód pasywny

    • @Inwestomat
      @Inwestomat  2 місяці тому +3

      Oczywiście, że takie osoby są uprzywilejowane i moim zdaniem większość z nich powinna mieć wyższy minimalny staż pracy do tak wysokich emerytur. Inaczej system jest zwyczajnie niesprawiedliwy.

    • @neet5439
      @neet5439 2 місяці тому

      te osoby do emerytury mają mnożnik 1.8 za pracę w niebezpiecznych warunkach.
      są też zawody o mnożniku 1.2
      więcej nie wiem
      sam się zastanawiam, czy nie iść do więziennictwa