Strachocin - Brama Stronia Śląskiego

STRACHOCIN - to niewielka dziś wieś łańcuchowa w Gminie Stronie Śląskie, leżąca nad rzeką Białą Lądecką. Można pokusić się o stwierdzenie, iż stanowi przedmieście Stronia Śląskiego od strony północnej. Dawna XIV-wieczna niemiecka nazwa osady brzmiała Schreckerdorf, po II wojnie światowej - Żybocin, aby ostatecznie przyjąć nazwę Strachocin. Wieś położona jest w Obniżeniu Lądka i Stronia Śląskiego pomiędzy Krowiarkami i Górami Złotymi, na wysokości 460-500 m.n.p.m. Południowa część Strachocina została włączona w obręb Stronia Śląskiego, tam też znajduje się stacja kolejowa, w której po remoncie mieści się obecnie siedziba Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury wraz z punktem Gminnej Informacji Turystycznej.
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z roku 1264, kiedy to król Ottokar II darował teren, na którym utworzono wieś, niejakiemu Streckerowi, który osadził tu 17 chłopów. Wieś należy do najstarszych w tej części Ziemi Kłodzkiej, już w XIII wieku znajdował się tutaj drewniany kościół. Musiała być znaczna, bowiem od XIV wieku stanowiła siedzibę parafii obejmującej okoliczne wsie nad Kamienicą, Morawką oraz Białą Lądecką. W okolicy Strachocina występowały rudy żelaza, głównie w postaci magnetytu, którego eksploatacja stanowiła podstawę rozwoju miejscowego hutnictwa. W pobliżu wsi znajdują się też kamieniołomy gnejsów. W 1520 r. we wsi powstała pierwsza kuźnica. W XVIII stuleciu rozwinęły się na terenie wsi rzemiosło i przemysł szklarski. Osada rozwijała się szybko ale również szybko rozwijało się sąsiednie Stronie Śląskie. Już wtedy obie te wsie praktycznie łączyły się ze sobą, tworząc nowe centrum osadnictwa w rejonie kościoła w Strachocinie. W następnym stuleciu wieś została uprzemysłowiona .W pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to właścicielką wsi stała się królewna holenderska Marianna Orańska, powstała w Strachocinie nowoczesna huta żelaza. Wytapiano w niej żelazo z rudy wydobywanej w Siennej i Janowej Górze. Huta działała w latach 1864-1865. Obecnie w budynku dawnej huty mieści się siedziba Nadleśnictwa Lądek Zdrój, znajduje się tam tez izba edukacji leśnej.
W 1864 r. powstała huta szkła kryształowego „Oranienhutte” (obecna „Violetta”) wraz ze szlifiernią szkła, założona przez rodzinę von Losky. W początkach XX wieku huta zatrudniała ponad 500 robotników. Znana była z produkcji wysokiej jakości, artystycznie szlifowanych kryształów. Stanowiła atrakcję dla turystów, udostępniona została bowiem do zwiedzania. Była drugą co do wielkości hutą na Śląsku po „Józefinie” w Szklarskiej Porębie. Huta szkła obecnie znajduje się w obrębie Stronia Śląskiego i produkuje znane na całym świecie wyroby kryształowe. W tamtym czasie na terenie Strachocina znajdował się hotel oraz kilka gospód, młyny, olejarnia, tartak oraz wapiennik a także gorzelnie. We wsi działał oddział Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego - GGV. Największy rozwój wsi nastąpił po doprowadzeniu linii kolejowej z Kłodzka do Stronia w 1897 roku. W XX wieku część osady wraz ze stacją kolejową, kościołem oraz hutą włączona została do Stronia Śląskiego.
Ze Strachocinem związani byli także znani ludzie: w drugiej połowie XIX wieku mieszkał tu znany na Ziemi Kłodzkiej rzeźbiarz Franz Thamm, który ożenił się z córką miejscowego stolarza i zamieszkał w Strachocinie. W latach 50-tych pracował w Nadleśnictwie jako kierowca znany pisarz, Marek Hłasko.
Strachocin obecnie jest miejscowością letniskową, w której znajdują się pensjonaty oraz liczne pokoje gościnne o zróżnicowanym standardzie. Jest doskonałą bazą wypadową dla turystów pieszych oraz rowerowych w Krowiarki oraz Góry Złote. Przez Strachocin przebiega łatwy, gminny szlak rowerowy nr 5721 „Do Lądka -Zdroju”, będący łącznikiem pomiędzy Stroniem Śląskim a znanym w Polsce uzdrowiskiem Lądek -Zdrój. Teren doskonale nadaje się do uprawiania nordic walking, na trasie rowerowej o nawierzchni asfaltowej, łączącej Strachocin ze Stroniem Śląskim na odcinku ok. 1 km. można jeździć na rolkach. Na terenie Sołectwa Strachocin znaleźć można liczne pomniki przyrody w postaci okazałych drzew, głównie dębów a także wiele XIX-wiecznych murowanych kapliczek, kamienne średniowieczne krzyże pokutne oraz XIX - wieczne budynki mieszkalne i gospodarcze.