Józef Mackiewicz. W poszukiwaniu prawdy
Вставка
- Опубліковано 5 жов 2024
- Nie ma wątpliwości, że Józef Mackiewicz był jednym z największych polskich pisarzy i publicystów XX wieku. Jednym z największych, a zarazem jednym z najbardziej nieznanych.
Sejm RP, uznając wielkość dorobku Józefa Mackiewicza, ustanowił rok 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza. Polski Sejm docenił pisarza, którego przez całe swoje życie charakteryzował nieprzejednany, negatywny stosunek do komunizmu; który wytrwale wspierał idee niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej; który zgodnie ze swoją dewizą „jedynie prawda jest ciekawa” opisywał te wydarzenia z historii Polski i Europy, które inni próbowali ukryć lub zamilczeć.
W filmie „Józef Mackiewicz. W poszukiwaniu prawdy”, wyprodukowanym przez Muzeum Historii Polski, twórcy starają się odpowiedzieć na pytania: na czym polegał fenomen Mackiewicza - pisarza, który zdaniem jednego z ekspertów „nadal pisze”? Dlaczego jego twórczość do dziś wzbudza gorące spory? Film pokazuje pisarza, wokół, którego przez lata narosło wiele tajemnic i przekłamań. Pisarza, który z powodu swojej niezłomnej postawy dosłownie ryzykował życiem. Twórcy podążają śladami Józefa Mackiewicza odwiedzając miejsca, w których dorastał i mieszkał przyszły wielki pisarz (Wilno, Czarny Bór). Wędrują także szlakiem powojennej odysei pisarza i jego żony Barbary Toporskiej (Londyn, Monachium). O życiu i twórczości Mackiewicza opowiadają ludzie, którzy mieli szansę go poznać osobiście, eksperci oraz miłośnicy jego prozy.
Za pomoc w realizacji twórcy filmu składają podziękowania Annie Buchmann z Muzeum w Rapperswilu, dr Dobrosława Platt, Dyrektor Biblioteki Polskiej W Londynie (POSK). Leonardasowi Vilkasowi z Wilna, Andrzejowi Świdlickiemu.
Produkcja: Muzeum Historii Polski, 2022 r.,
Scenariusz i reżyseria: Jarosław Mańka
Zdjęcia: Dominik Piątek, Grzegorz Liwiński, Łukasz Szymański, Rafał Pogoda, Wojciech Jachymiak
Montaż: Łukasz Szymański
Muzyka: Artlist.io
![⬛ CZARNY SUFIT - film o Niepokornym [Film Fabularny 4K UHD]](http://i.ytimg.com/vi/73lrctsFIlo/mqdefault.jpg)
Pan Józef Mackiewicz to Polak przez duże P a ja jestem bardzo dumny że jest moim rodakiem pozdrawiam serdecznie wszystkich oglądających ❤🇵🇱❤️
Niewiele łączyło Józefa Mackiewicza z Londynem, a kontrowersyjny pochówek w londyńskiej parafii wskazywałby raczej, że wybór tego miejsca jest tymczasowy. Czy podejmowane są jakieś kroki mające na celu przeniesienie prochów na wileńską Rossę?
Dobre pytanie.
Bardzo piękny i wzruszający dokument. Gratulacje dla autora scenariusza, reżysera. Brawisimo!!
Odkryłam literaturę Józefa Mackiewicza kilka lat temu i od razu byłam zachwycona. Wspaniały dokument ku jego pamięci. Dziękuje.
Po prostu piękne. Super. Kapitalny dobór osób komentujących.
Tak, tylko brakuje Wacława Lewandowskiego
Długo szukałam idealnego cytatu dla siebie. Kiedy usłyszałam 'Jedynie prawda jest ciekawa' wiedziałam od razu, iż autor tych słów będzie mi bardzo bliski.
to zobacz przedmowę do Jego książki
Gdybyśmy zaczęli na co dzień mówić sobie tylko prawdę, życie stałoby się nieciekawe, a nawet groźne. Kultura jest antytezą natury, zaś już samo dobre wychowanie jest sztuką pewnego fałszu wobec otoczenia.😀
Świetny materiał o wspaniałym pisarzu . Pisarzu historycznym ale też współczesnym ! Zło bolszewizmu odradza . Dziękuje bardzo twórcom ! 👍
Tak,banderzyca już pleni się w polskich granicach😱
Gratulacje dla ekipy realizującej dokument oraz dla MHP za inicjatywę realizacji filmu o wybitnym pisarzu.
Dziękujemy bardzo. Wszystkich serdecznie zachęcamy do obejrzenia tego filmu.
Q1
Ąa@
Mackiewicz to moje wielkie odkrycie... z ostatniego miesiąca! Kupiliśmy wszystko, co można dostać przez internet i czytamy na przemian, naprawdę się zakochując w jego prozie. Dla mnie pierwszy był Miasojedow. Porażający. Mackiewicz to taki pisarz, który zostawia daleko w tyle innych współczesnych autorów. Nie pozuje na pisarza. Po prostu ma coś do powiedzenia
Prawda
Król Pustkowia. ....
Świetny materiał. Wzruszające, dziękuję. Dlaczego wielcy Polacy mają zawsze pod górkę? Czy dlatego, że miernoty boją się ich wielkości?
Tak, piekny I wzruszający przekaz o Józefie Mackiewiczu, którego przyznam się uczciwie,że nie znalam.W bibliotece pedagogicznej do której należę nie ma żadnych książek Jozefa Mackiewicza.
Nawet gdy już wejdziemy na tę górkę miernoty pozostaną miernotami, a ludzie wielcy, wielkimi. Teraz przekonaj mnie czemu jako miernota mam wdrapywać się na tę górę?
jeden z najlepszych polskich pisarzy, niemal nieznany w Polsce; hańbą jest brak jego książek w lekturach szkolnych; znamienny konflikt z Nowakiem-Jeziorańskim.
Kiedyś Kiesielewski napisał list do paryskiej kultury, w którym "dwie drogi" Jasienicy nazwał "przykładem histerii". Brak dyskusji z poglądami Mackiewicza, Łojka, Jasienicy dowodzi, że mają rację.
Hanba to nie jest . To sowiecka agentura skorumpowanych osobnikow z polskim paszportem niszczyla wszystko o Mackiewiczu albo tak przedstawiala by niedouczeni Polacy brali go za agenta gestapo
Książki kosztujące na wolnym rynku 60-70 zł/szt nie mogą być powszechnymi lekturami - za drogie. Chyba, że Min. Edukacji zamówi naklad u p. Karsov. Poza tym, nikt o to nie zabiega - Mackiewicz mógłby zaszczepić potrzebę samodzielnego, krytycznego myślenia, a takie jest niebezpieczne dla władzy. Gdyby czytano Mackiewicza 30 -40 lat temu być może Polska byłaby dzisiaj inna.
Prawda. Trochę o tym jest w "Pięknoduchach radiowcach szpiegach" więcej u Boleckiego
jeden z najlepszych nie tylko polskich, a światowych pisarzy XX wieku
Mackiewicz był zamknięty w swoim świecie intelektualnym, szlachetnie wzniosłym, prawie idealistycznym. Nie uwzględniał "mas ludowych", których myśleniem i działaniami z łatwością manipulowali populistyczni komuniści. Populizm nie uwzględnia 10 przykazań w tym zakazu mówienia "fałszywego świadectwa przeciwko bliźniemu swemu", a masy ludowe to uwielbiają. Jego diagnozy są właściwe, ale do skutecznego działania potrzebny jest realizm, kompromis, a często nawet nieetyczny występek.
"Jedynie Prawda jest ciekawa"-- to stwierdzenie nigdy nie straci na aktualnosci. Jakze tej prawdy, jak i ludzi pokroju Mackiewicza, potrzeba nam tez dzisiaj. Dziekuje za nagranie tego wzruszajacego filmu.
Przecież TA prawda jest znana od dawna. Znają ją przecież historycy, znają Polacy. Ale wciąż ta prawda tylko zerka zza węgła.
wwpaaaaaaaf
Tylko dla garstki, niestety.
Jedyną prawdą, którą można przyjąć w ciemno i bezpiecznie dla siebie i wobec innych jest Bóg i Jego religia. To jedyna PRAWDA, która daje ludziom życie godne i warte Człowieka. Innych prawd nie ma.
Doskonały film który powinien obejrzeć każdy kto urodził się na ziemi polskiej bo JI Mackiewicz to największy z Polaków jakich miała nasza ojczyzna ❤
Czy zawsze musi być ktoś najwiekszy, najlepszy, najmądrzejszy ? Chyba nie chodzi tu o mnożenie przymiotników.
Bracia Józek i Staś z jednej krwi dwa niepowtarzalne talenty wylały na świat swoją świadomą twórczość o sprawach najważniejszych, nie tylko dla Polaka.
Dziękuję, powinny jego utwory być omawiane na lekcjach j.polskiego i historii. Jesteśmy nieświadomi dorobku kultury polskiej, której jasną gwiazdą jest Mackiewicz, obaj Mackiewiczowie. A jak jest??!!
Nie mogą być omawiane. Komunizm wiecznie żywy i trwa nadal w najlepsze.
2022 rokiem Józefa Mackiewicza. W radiowej Dwójce o 19stej, emitowane są jego powieści. Czyta Mariusz Benoit- rewelacyjnie.
Tak, Mariusz Benoit czytał "Drogę donikąd" wspaniale! Ktoś powinien to wydać w formie audiobooku.
Łatwo to znaleźć na playerze polskiego radia
@@michastrzelecki1751 Może to zrobić tylko pani Karsov-Szechter
@@bezamalachit5133 Niestety.
Szukam ksiazek w necie. mozesz pomoc?
Przejmujące
Warto być niezależnym. Tylko wówczas człowiek może być sobą.
Świetny film! Cudownie się to ogląda :)
Pochwały dla N. Karsov nieuzasadnione. "mrówcza, tytaniczna praca" ? Książki ukazały się dzięki naciskom badaczy i sympatyków Mackiewicza. Książka o Katyniu została wydana dopiero w 2009 r ,-Sprawa mordu katyńskiego". Każdy, w szczególności badacz- powinien mieć dostęp do materiałów żródłowych, na podst, których zostały wydane książki - powieści, publicystyka, listy...Ten dostęp jest nadal limitowany
Jestem równie zaskoczona. Byłam przekonana, że ta kobieta nie dość, że w sposób kontrowersyjny nabyła prawa do dzieł Mackiewicza, to jeszcze przez wiele dekad zaciekle blokowała wydania wielu z nich w Polsce i za granicą.
Jeśli mnie pamięć nie myli Nina Karsov (Janina Kirszrot) nabyła prawa do dzieł Mackiewicza w sposób kontrowersyjny i przez wiele lat/dekad blokowała jak mogła publikację wielu z nich. Nie rozumiem peanów na jej cześć 19:15.
też nie rozumiem, na pewno Mackiewiczowie ją lubili i ufali, ale (była) jest biologiczna córka mackiewicza, która chciała mieć prawa do jednej z książek swojego ojca- karsov się nie zgodziła, był sąd i Karsov wygrała, ale...po ludzku jedną książkę można było odpuścić, ludzki gest...można znaleźć ta historie w internecie
@@dorhir5723 W monachijskim sadzie wygrala gudlajska hucpa przeciw legalnej spadkobierczyni, corce Halinie jedynym dziecku Mackiewicza.
@@FlorentinCatJak do tego doszło, że sąd wykluczył córkę?
Polecam Włodzimierza Boleckiego "Ptasznik z Wilna" Wyczerpuje temat tzw.: współpracy Mackiewicza z okupantem ale też znakomicie poszerza wiedzę. Dziekuję za program
Mackiewicz to gwarant polskiej myśli politycznej. wyznaczył standardy, dzięki którym nikt rozumny nie może zbłądzić od polskości. Jest jak latarnia morska dla każdego polskiego okrętu.
Niesamowity dokument, dziękuję twórcom.
Wzruszający
Piękny film. Podzekowanie reżyserowi. Niezwykle ciekawe mądre wypowiedzi. Wielki pisarz; wspaniale, że powstał dokument jemu poświęcony. Polecam: Korespondencja Melchiora Wańkowicza i Stanisława Cata-Mackiewicza, oprac. Aleksandra Ziółkowska, „Więź” 1985 nr 7-8-9 s, 146-156
Absolutna Rewelacja dla mnie J.Mackiewicz😍
Świety film, rzeczowy, biograficzny materiał. ale jest taka nuta, subtelność powyżej publicystyki.
Budzi poczucie że ocieramy się o wielkie tematy historii świata, wielkiech procesów politycznych które ciągle się toczą pozostając bezkitoście nierozwiązane.
Jest to poczucie niepokoju, niuchronnej konieczności.
Niewspolmierne zawsze chcialam jego literature poznac dziekuje Mika ny
BARDZO ciekawy I refleksyjny material
Dziękujemy. Historia Józefa Mackiewicza powinna być stale przypominana. Pozdrawiamy!
Bardzo dobry pisarz. Przenikliwy obserwator.
Nina karsow pochodzi z rodziny aadama szechtera/michnika ...
Ona kontrolowala out-put Jozefa Mackiewicza
Co to out-put?
Łapka do góry. ❤❤❤❤❤❤.
Był największym z talentu i umiłowania prawdy pisarzem, w całych naszych dziejach, od Galla Anonima, po dni dzisiejsze. Znajomość bolszewizmu niespotykana w historii. I te cytaty, że największym wrogiem każdego narodu jest bolszewik tego narodu, czy też... żaden Polak nie może być Niemcem, żaden Polak nie może być Rosjaninem... ale każdy Polak, Anglik, Rosjanin, Francuz itd. może być bolszewikiem.
Dziękuję.
Można sobie ładnie mówić o pisarzu, którego książek nie można nadal znaleźć w księgarniach. Nikt z badaczy nie był łaskaw choćby wspomnieć dlaczego
tak się dzieje. Śmiechu warte...
A wszyscy , jacy zachwyceni tym "dokumentem" ! Klekajcie narody !
Prawa autorskie na jakims swistku papieru przekazane niejakiej ninie karlson , z "dyplomatycznie" pominientym w tym tak zwanym dumencie nazwiskiem szechter . Corka Jozefa Mackiewicza bezkutecznie probuje odzyskac prawa autorskie .
No i znana reakcja niejakiega a. michnika vel (?) szechter : - Wydanie Mackiewicza ! Po moim trupie !
Proponuje zobaczyc film dokumentalny o Jozefie Mackiewiczu z cyklu "Errata do biografi " .
Czyzby z talmudycznego punktu widzenia PRAWDA miala wiele twarzy ?
Pewne nazwiska -swiadomie z malej litery w mysl nowych "tryndow" , "robta co chceta" .
Pani Krzysztofie, ciężko mówić o przekłamaniu w sprawie Ponar, skoro nikt w filmie nie powiedział, że ginęli tam wyłącznie Żydzi. Film nie opowiada całościowej historii Ponar jako miejsca zbrodni, koncentruje się bowiem na relacji Mackiewicza, który był świadkiem mordu popełnionego na Żydach. Twórcy filmu celowo skupili się na prezentacji życia i twórczości pisarza, a nie sporów prawnych toczonych po jego śmierci - o tej kwestii napisano i powiedziano już zresztą bardzo dużo, czasem można odnieść wrażenie, że temat ten, niesłusznie, przykrywa dyskusję o twórczości Mackiewicza. Pozdrawiamy!
Na allegro mnóstwo,tylko strasznie drogie
Z wyjaśnienia autorów filmu wynika, że nawet zwykła prawda ma swoje aspekty. Człowiekowi nie jest potrzebna prawda. Człowiekowi potrzebna jest wiara. Prawda niczego nie zmienia, wiara może dokonać wszystkiego, nawet cudów.
Super dokument❤.
Książę Pepi, a teraz Józef Mackiewicz ❤️ MHP rządzicie 💪💥
Proponuję obejrzeć film Czarny Sufit...
Giedroyć mówił o Mackiewiczu "gorąca głowa". Dziś dostałby epitet oszołoma - i słusznie.
Nie czekam,zaczepiam i w sprawdzaniu
siebie, zdjąć pragnę niewie
Mam zaszczyt być potomkiem JM.
Pod jakim względem i w jakim aspekcie?
Mackiewicz, jak mnie się zdaje, nie był "skrajnym antykomunistą", ale raczej konsekwentnym. Nie można być trochę w ciąży.
@@krzysiekziokowski6250 Znaczy nie odpowiadał "skrajny antykomunista". Potwierdza Pan tym samym o czym ja pisałem. 🙂
Mackiewicz to jest jakość literacka nie w skali kraju, a literatury światowej
❤
Prawdziwy Mistrz
Pierwsza klasa
Oby te pisiory wyciągnęły jakiekolwiek wnioski z twórczości Mackiewicza i jego brata!
TWOJ IDOL RYZY NA PEWNO WYCIAGNIE WNIOSEK, ZE TRZEBA BYC BLISKO BERLINA I M.OSKWY
Osobiście jestem niestety rozczarowany, bo spodziewałem się filmu, który powie mi coś o Jego warsztacie twórczym, metodach czy interpretacjach. Zainteresował mnie jedynie fragment, który przypomina koncepcję "podrealizmu" jako nazwy krytyki realizmu socjalistycznego oraz "ześlizgu" jako bodaj krytyki unikania konfrontacji z ówczesną władzą przez polski Kościół katolicki czy "zwykłego Kowalskiego". To drugie uzupełnić można (a nawet ożywczo skonfrontować) z późniejszym terminem "naszej małej stabilizacji", odnoszącym się do nieco innego obszaru.
Historycznie audycja okej, wymienia najważniejsze dzieła czy fakty biograficzne. Ale zwłaszcza w odniesieniu do Jego zajęcia (literatury), jest to ujęcie zbyt wąskie i nazbyt retro. I trudne do pozytywnej koladudacji na tle porządnych audycji literackich (o ile taki był zamiar czy"target"). Żadnych błyskotliwych odkryć dotyczących literatury. Historia literatury musi balansować między literaturą i historią. Inaczej może spopularyzujecie jeszcze bardziej Jego postać. Ale nie przybędzie świadomych czytelników, ciekawych interpretacji. A to jest siłą literatury. A tu jakby chodziło o wzmocnienie pomnika czy autorytetu. Jest sporo o jego życiu, ale w takim ujęciu mało lotnym, jakbym napisanym językiem sprzed pół wieku. Kosztem sylwetki twórcze jako takiej i odczytania z punktu widzenia dzisiejszych wyzwań
Bolszewiki to byli ludzie zachodu Mackiewicz bardzo dobrze otym wiedzial !!!
W książce Zwycięstwo prowokacji Mackiewicz wskazał zachodnie pochodzenie/eksportowanie komunizmu i Lenina do Rosji. W swej bezkompromisowości dostrzegał złożoność świata i niczego nie zatajał. Dostawało się tym z lewa i prawa.
@@bezamalachit5133 Prawda
Ludzie nie chcą znać prawdy.GŁUPIEMU ŁATWIEJ ŻYĆ.
40tys wyswietlen- mam nadzieje 40tys nowych którym otworzyło oczy na naszą historie
Najwybitniejszy autor 20wieku piszący w języku polskimi.Jego powieści są majstersztykiem.Dostojewski,Herman Hesse,Mann,i On.
❤️💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐
Mackiewicz zagrabiony po śmierci.Wańkiewicz przywłaszczył sobie nieco z tego,co należało się Piaseckiemu.Krajan,z Witebszczyzny.
Film o mało co strawny, gdyby nie tej ciul w brelach, który o zbrodniarzu Andersie mówi, że to kawałek Polaki.
Muzyka nie dość, że zbędna, to jeszcze wkurzająca. Jakaś mania muzykowania...
Czy można uznawać za autotytet kogoś, kto nie uznawał żadnych autorytetów?
Oczywiście! Twoja wola
@@Dada-r5d2r Bezmyślność, i lenistwo, a nie wola. Wola jest twórcza, a nie oportunistyczna.
@@marekes931 Kretyn?
@@Dada-r5d2r Twórczy jesteś.
Nie mogę powiedzieć, żebym był pod wrażeniem _aforystyki Mackiewicza._
Jest zbyt płaska - często prowokacyjna i atrakcyjna, ale niezbyt odkrywcza i nieludzka.
Widać za życiowymi priorytetami nie zwykł kopać głęboko.
Nie wydaje mi się też, by miał on dzisiaj _dużo do powiedzenia Polakom,_
ponieważ jego myślenie jest *zbyt dogmatyczne* i nieumiarkowane,
a jego przekonania raczej *nieweryfikowalne* i w konsekwencji - *tym bardziej zdradliwe.*
Bez wątpienia *przeceniał on wartość* _wolności słowa,_ zrównując ją z _wolnością wyboru,_
ale przypuszczam, że na tym uproszczeniu rzeczywistości zaważyły ograniczenia jego pisarstwa.
Niewątpliwie człowiek dużego formatu.
Szkoda, że nie mógł zajmować się w Polsce tym, co _umiał robić najlepiej..._
No i że nie miał (za życia!) zbyt wielu przyjaciół.
Być może mogliby oni powiedzieć o nim coś,
_czego nie da się wyczytać z mistrzowskiej prozy._
Podobno był _mrukiem_ - w zasadzie *trudno mu się dziwić,*
ale jakoś nie umiem *szanować* - a tym bardziej *czcić* -
ludzi _uśmiechających się tylko na zdjęciach._
Mówi się, że _pieniądze szczęścia nie dają,_ ale _bieda_ sama z siebie też go nie obiecuje.
Mam wątpliwości, czy Mackiewicz *szczerze* _poszukiwał prawdy._
Gdyby tak było, *to by ją był znalazł.*
"Widać za życiowymi priorytetami nie zwykł kopać głęboko" - Co ma Pan na myśli?
@@bezamalachit5133
Mam na myśli intuicyjnie łatwo dostrzegalny fakt,
iż *wiarygodności* ludzkich zamierzeń i poczynań
niekoniecznie najlepiej przysługuje się _wysoki iloraz IQ,_
_bezkompromisowość_ czy _nienawiść do kłamstwa i obłudy,_
nie mówiąc już o *nagminnie przecenianej* zdolności do _ubierania rzeczy w słowa._
W *poszukiwaniach prawdy* o sobie i innych to sprawy *drugorzędne,*
ponieważ są one raczej *owocem* wiary - niekiedy nawet tylko jej _aftefaktem_ -
i same z siebie *nie mogą one służyć za wzorzec* i przykład mądrej życiowej postawy,
jeśli wzorowanie się na niej nie ma być li tylko ślepym _małpowaniem_ cudzej wielkości.
Mnie w postawie i priorytetach życiowych _Mackiewicza_
uderza właśnie *brak znamion człowieczeństwa*
sprzyjających tej ważnej czujności i służebnej wobec innych predyspozycji.
_Mackiewicz_ to człowiek *przegrany i nieszczęśliwy* -
żal mi go, ale nie miałbym ochoty _zasiąść z nim przy jednym stole,_
bo z pewnością dołożyłby on wszelkich starań,
by _popsuć mi poranek i odebrać potrzebną w życiu nadzieję,_
nie dając mi nic, co zwykłem *sam cenić* i szanować.
Moim zdaniem odniósł sukces bo czytają Go i wydają, i piszą, i dyskutują, i odnoszą sprawy a nawet wartości do Niego. To On zdefiniował Prawdę w Kontrze. Choć ciekawie czyta się Twoje spostrzeżenia to jednak Yarr nie istniejesz a pretendujesz i masz ambicje. Spróbuj może znajdziesz swoich czytelników i kogoś przekonasz do swojego talentu. Ja przeczytałem i nie byłem obojętny. Pozdrawiam i dziękuję
@@sumazdar
Nie znasz mnie, moich życiowych priorytetów ani aspiracji.
Tak się składa, że trudno mi mierzyć wartość własnej pracy umysłowej
wartością wyjałowionego społecznego osądu.
Nie zabiegałem też nigdy o popularność czy _sukces czytelniczy,_
więc trudno mi poważnie traktować Twoje _dobre rady_ i uszczypliwe uwagi.
Jestem robotnikiem, a nie pisarzem, więc myśl _zarobkowania pisaniną_ jest mi zupełnie obca.
To tylko miejsce na komentarze czytelnicze - dołożyłem swój i tyle.
Przecież nie będzieny tu się spierać o to, _co się komu wydaje_ - to kwestia gustów.
Ja po prostu *nie lubię* takich pisarzy, bo mnie *nużą* i *dołują,*
nie wnosząc do mojego życia *nic, co bym cenił.*
@@jesuswanted dziękuję
Mackiewicz był chorążym antykomunizmu
Literatura i publicystyka z najwyższej półki. Człowiek niezłomnych poglądów.
A życie wymaga kompromisów. Zważyć trzeba także na innych ludzi mających także "niezłomne" zasady wewnętrzne.