Polskie dworki szlacheckie. Jak naprawdę żyło dawne ziemiaństwo? (Kamil Janicki o szlachcie odc. 1)

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 16 гру 2024

КОМЕНТАРІ • 203

  • @WielkaHistoria
    @WielkaHistoria  Рік тому +31

    Jeśli temat Was zainteresował, polecam moją książkę poświęconą polskiemu ziemiaństwu: "WARCHOLSTWO. Prawdziwa historia polskiej szlachty": 📕 tblr.pl/?bbbz2X 📕

    • @jaabnegat
      @jaabnegat Рік тому +8

      @WielkaHistoria Bardzo dziękuję za niezwykle interesujący cykl, z tezami którego w pełni się zgadzam.
      Prawdą jest, że chłopi w Polsce byli niewolnikami i żyli jak zwierzęta, a niekiedy nawet gorzej. Prawda ta, dla otrzeźwienia umysłów powinna dotrzeć do jak najszerszej liczby osób.
      Serdecznie pozdrawiam

    • @wiki9361
      @wiki9361 Рік тому +1

      Na szczęście dla polskich chłopów, szlachta polska to byli rzymscy katolicy. To kłamstwo, że chłopi byli traktowani przez współwyznawców jak zwierzęta. Teza, że ludzie są zwierzętami pochodzi z Talmudu. Każdy nie-Żyd, czyli goj, jest zwierzęciem, toteż można go sprzedać (Żydzi od wczesnego średniowiecza trudnili się handlem ludźmi aż do XX wieku - czego dowodem prostytutki zwożone przez Żydów do Argentyny w okresie międzywojennym). Zgodnie z Talmudem goja można sprzedać, oszukać, skrzywdzić bez obawy, że się zgrzeszy. Chłopi byli dobrze traktowani, na co dowodem jest to, że w Polsce na przednówku jedynie biedota głodowała niekiedy ale mogli ci biedni liczyć w katolickim, głęboko wierzącym społeczeństwie, na wsparcie w postaci jakmużny, zarówno od dworu jak i od wsi. To we Francji chłopi jedli z głodu żaby i ślimaki, takie same ślimaki występują w Polsce, a jednak nie pojawiły się w menu chłopskim zamiast, np. klusek i pierogów. To dzięki XIX wiecznym dworom świadomość narodowa chłopstwa pojawiła się zarówno wśród polskich chłopów jak i wśród Rusinów. To, że zaborcy i kler grekokatolicki potem nastawili przeciw Polakom Rusinów, żerując za zawiści klasowej, to inny fakt historyczny, którego nie uda się zakłamać przepisywaczom historii.

    • @Przemko357
      @Przemko357 Рік тому +1

      Prl - owska propaganda, oparta na stereotypach, półprawdach, tendencyjnych stereotypach. Autor jest nienawistny, więc na obiektywizm historyka nie ma w nim miejsca.

    • @aureliuszszczesny8706
      @aureliuszszczesny8706 Рік тому +6

      Wszystkim tym którym ,naopowiadano iż pochodzą ze szlachty 😅 proponuje ,zasięgnąć wiedzy z zakresu Genaologii własnej rodziny...praca to niezwykle ,ciekawa a i wnioski mogą być zaskakujące 😂

    • @Jarosaw-xq9cb
      @Jarosaw-xq9cb Рік тому

      @@jaabnegat Marksistowscy historycy z lat sześćdziesiątych, stawiali zapytanie, dlaczego nie doszło u nas do wojny chłopskiej jak np. na terenie Niemiec albo do silnych wystąpień. No i przyznali, że nie wiadomo dlaczego i badania trwają. 😁 Pewnie dlatego, że tak strasznie im się biedowalo, że nie widzieli już żadnej nadziei, nawet w buntach i brak im było świadomości klasowej. Choć w XVIII wieku, to już słabiej się mieli. To z wielotomowej "Historii Polski" z tego okresu. Mam ją u siebie.

  • @rzizmont89
    @rzizmont89 Рік тому +30

    W moich stronach dom rodziny szlacheckiej niewiele od biegał od chałup chłopskich. Z kolei budynki gospodarskie były konkretnie dopasione, względem domostwa wręcz monumentalne.

  • @Williobb
    @Williobb 8 місяців тому +8

    W dworkach ale i u bogatych chłopów razem z nimi w osobnej izbie w zasadzie do śmierci mieszkało rodzenstwo własciciela którym przypadał częściowo majatek po rodzicach a z którego sie zrzekli dla właściciela w zamian za dożywotnie utrzymanie. Sami po prostu nie byli zdolni utrzymac sie z tej części majatku albo byly niezdolni. A było to powszechne w tamtych czasach. Była to tzw. wymowa. Tak było n.p. w rodzinie mojego dziadka ze str. mamy w małopolskiej wsi Kozy k. Bielska - Białej. Obecnie ten dworek z 1777 roku po odkupieniu został odrestaurowany i stanowi piekną pamiątkę dla potomnych.

  • @krzysztofgodek6013
    @krzysztofgodek6013 Рік тому +16

    Takie dworki były w środkowej i zachodniej Polsce. Kresy to zupełnie co innego.

  • @ogregor82
    @ogregor82 5 місяців тому +2

    Świetnie się czyta Pana książki oraz słucha na UA-cam. Przeczytałem Pańszczyzne i Warcholstwo. Bardzo podobało mi się szczere rozliczenie z przemilczaną w historii przeszłością, podane rzetelnie informacje wraz z przypisami .Fajnie było by gdyby Pan napisał ciag dalszy opisujący historię szlachty oraz chłopstwa po rozbiorach jak się miały relacje po między obu stanami i jak doszło do rozwiązania stanu szlacheckiego przez konstytucję marcową z 1921 roku. No i oczywiście jak obie strony patrzyły na mieszane małżeństwa. Pozdrawiam:)

    • @WielkaHistoria
      @WielkaHistoria  5 місяців тому +1

      Dziękuję za tak miłe słowa. "Pańszczyzna" będzie miała wkrótce swego rodzaju kontynuację, właśnie kończę ją pisać. Trochę inną niż Pan zarysował, ale w każdym razie "ciąg dalszy nastąpi". Do tematu szlachty zapewne też kiedyś wrócę, no ale wszystko w swoim czasie :)

    • @ogregor82
      @ogregor82 5 місяців тому

      @@WielkaHistoria Dziękuje i pozdrawiam:)

  • @joannaniwinska8534
    @joannaniwinska8534 Рік тому +27

    Warto było to zobaczyć❤

  • @RoseWhite-zj3pp
    @RoseWhite-zj3pp Рік тому +62

    Polski dwór szlachecki to wiejski budynek mieszkalny dla szlachty, czyli właścicieli i posiadaczy ziemskich, klasy społecznej dominującej w życiu politycznym Polski od XV wieku właściwie do czasów przed II wojną światową. Szlachta wywodziła się z rycerstwa, które za zasługi otrzymało od króla ziemię.

    • @janbogatko7555
      @janbogatko7555 Рік тому +5

      właściwie do 22 lipca 1944 roku, kiedy Bierut dekretem PKWN zlikwidował Polskę.

    • @MoniqueUnique619
      @MoniqueUnique619 Рік тому +16

      Tak szlachta wywodziła się z rycerstwa. Dziś plują na szlachtę. Wiem,przykre. Mam takie pochodzenie.

    • @krzysztofw5360
      @krzysztofw5360 Рік тому +4

      @WikaM-pg5wt co brales?

    • @Jarosaw-xq9cb
      @Jarosaw-xq9cb Рік тому +11

      @@MoniqueUnique619 Właśnie pan Janicki jest jednym z opluwaczy. Kiedyś opluł naszych pilotów w Anglii z czasów Drugiej Wojny, potem jeszcze wielu innych. To się nazywa "obalaniem mitów".

    • @dadai1318
      @dadai1318 Рік тому +17

      @@MoniqueUnique619”Szlachta” niekoniecznie wywodziła się z rycerstwa. Mam na myśli np. tych co weszli w posiadanie dworów i nazwisk po Powstaniu Styczniowym

  • @monikabua9571
    @monikabua9571 Рік тому +6

    Bardzo ciekawy i wartościowy materiał, ciekawe, że nie było o niektórych poruszanych zagadnieniach nawet na studiach architektonicznych

  • @marekadamiecki6879
    @marekadamiecki6879 Рік тому +23

    Czytałem na stronie ten artykuł, ale wraz z rycinami i mapkami temat staje się jeszcze ciekawszy i przystępniejszy. Świetny materiał

  • @brzydalos
    @brzydalos Рік тому +21

    Ciekawy odcinek 👍

  • @przemysawjamrozik9361
    @przemysawjamrozik9361 7 місяців тому +1

    Właśnie Zamówiłem trzy książki Pańskiego Pióra opisujące średniowiecze od społecznej strony 👍

  • @LeoDavid-qo6wu
    @LeoDavid-qo6wu 10 місяців тому +90

    Dobre wideo.💪*💪 Ale pozwólcie, że wspomnę o czymś ważnym, widzę, że wielu młodych i starych popełnia błędy, których moim zdaniem nie powinno być. Myślę, że każdy, młody czy stary, powinien mieć plan inwestycyjny, który zwiększy ich zwrot finansowy o trzy do sześciu cyfr. Inwestycją może być twój plan emerytalny lub plan na przyszłość, cokolwiek chcesz, ale najważniejsze jest to, że masz opłacalną inwestycjęq.

    • @georgecox9577
      @georgecox9577 10 місяців тому

      Oczywiście zgadzam się z tą koncepcją
      wyrażone. Jednak obecnym wyzwaniem jest określenie mądrych inwestycji. Widać, że znaczna część osób często marnuje swoje środki finansowe na nieprzemyślane projekty, co prowadzi do rozczarowania, a w konsekwencji zniechęca bliskich do angażowania się w projekty
      inwestycja. Zjawisko to nie tylko podważa osobiste interesy, ale także rzuca cień na szerszy krajobraz inwestycyjny.

    • @adamsamen6823
      @adamsamen6823 10 місяців тому

      Szukałem tego typu pomocy w handlu, ponieważ moja praca zajmuje większość mojego czasu i pozostawia mi niewiele szans na skoncentrowanie się na handlu. Jak mogę go poznać?

    • @julianmark8866
      @julianmark8866 10 місяців тому

      Handlujesz także z Harrym? Szczerze mówiąc, ten facet jest niesamowity. Jego reputacja i doświadczenie w tej dziedzinie z pewnością przykuły uwagę wielu osób, smutne jest, że słyszy się o tym tylko w komentarzach. on jest moim mentorem...

    • @katielevies6294
      @katielevies6294 10 місяців тому

      to robi wrażenie, spotkanie tego człowieka było błogosławieństwem, nigdy nie myślałem, że w tak krótkim czasie zarobię tak dużo,

  • @aleksandradudek8649
    @aleksandradudek8649 3 місяці тому +1

    Aktualnie prezentowane jako dwór miejsce urodzenia Fryderyka Chopina jest ładnym mitem. To była jedna z dwu oficyn dworu hrabiny Ludwiki Skarbkowej. Ojciec Chopina Mikołaj był nauczycielem jej synów, a matka Justyna, daleka krewna - pomagała we dworze. Młodzi tam się poznali i po ślubie otrzymali od hrabiny takie lokum. Wyglądało - jak to oficyna - nadzwyczaj skromnie. Raczej jak chłopska chata, choć murowana. Oficynę tę dopiero w 1930 roku upodobniono do romantycznej wizji urodzenia mistrza. W roku 2010 można było na ten temat przeczytać w miesięczniku Spotkania z zabytkami jak też w periodyku Wychowanie muzyczne w szkole nr 1.

  • @jankowalyk7301
    @jankowalyk7301 5 місяців тому +3

    Newsweek Historia: W pańskiej książce „Trójkąt ukraiński” jest przerażająca lista, ciągnąca się przez dwie strony: pan zakatował chłopa na śmierć, co uznano „za zgodne z wolą Boską”, ekonom zatłukł ciężarną kobietę - dostał dwa tygodnie aresztu. Wszystko to dzieje się nie w XV wieku, tylko w latach 30. XIX w. A jednak pisano, że pan przesadza, że okrutnicy zdarzają się wszędzie.
    Daniel Beauvois: Przecież to są fakty zapisane w trybunałach polskich, przeniesione potem do archiwów rosyjskich! Statut Litewski, który powstał w XVI wieku, nadal wtedy obowiązywał. Był niezwykle okrutny, pozwalał chłopów traktować jak niewolników, jak bydło.

    • @sigmaman721
      @sigmaman721 27 днів тому

      A obecnie ex-premier każe nam dymać za miskę ryżu... wiele się nie zmieniło

  • @MoniqueUnique619
    @MoniqueUnique619 Рік тому +13

    Uwielbiam takie materiały, jestem też szlachcianką. W tych czasach to niby nie ma znaczenia. Ale cóż herb mam😊

    • @schadenfraude
      @schadenfraude Рік тому +1

      Ktora czesc Polski?

    • @MoniqueUnique619
      @MoniqueUnique619 Рік тому +3

      @@schadenfraude Kaszuby proszę Pana.

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +2

      @@MoniqueUnique619o Kaszubach to ciężko powiedzieć, że to Polska... .

    • @aglomeracjekosmiczne3794
      @aglomeracjekosmiczne3794 Рік тому +1

      @@MarcinWortel Kaszubi przyplynęli do Polski podobno już w trzecim wieku.....gdzie mialeś wtedy Polskę????? Są Polakami jak Kurpie,Wielkopolanie,Malopolanie,Mazowszanie.....zamilcz więc!!!!Polska była pod zaborami tak długo a Kaszubi byli mordowani przez Niemców w czasie wojny światowej i wcielani na silę do wermachtu.....Ten przeklęty nacjonalizm zniszczy kiedyś Polskę .Poczytaj sobie o ruchu oporu na Kaszubach "prawdziwy Polaku"

    • @ct-gv6yl
      @ct-gv6yl Рік тому +4

      Xddd No w Polsce już szlachty nie ma. I dobrze 🥰

  • @Matador9540
    @Matador9540 Рік тому +19

    Musiałem obejrzeć film, aby dowiedzieć się o dworku w Nikisiałce do którego mam 20km

  • @romankalapacz3036
    @romankalapacz3036 11 місяців тому +7

    Dzisiaj dalej to samo, mimo XXI Wieku, jedni głodują, inni marnują setki kilogramów żywności rocznie,wiele osób na świecie do tej pory nie wie co to prąd albo toaleta w mieszkaniu hah🤪 Mimo Wieków podstawowy schemat jest ten sam, jedni w nędzy, inni pławiący się w dostatku kosztem tych pierwszych. W tym aspekcie ludzkość dla mnie, nie zrobiła nawet małego kroczku w stronę RÓWNOŚCI DLA WSZYSTKICH.

    • @joannaswierc5706
      @joannaswierc5706 10 місяців тому +1

      Komuno wróć? 😅

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      Zależy gdzie. W krajach ogólnie protestanckich są niewielkie różnice płac i bogactwa. Domki są niewielkie, kryte najczęściej strzechą (bo lepiej izoluje), obok stoi wiatrak prądotwórczy. Nie ma żadnego przepychu ani ostentacji, ba, nawet byłoby to w złym guście. Tylko w Polsce wszędzie stoją po wsiach ogromne gmaszyska, w których mieszkają 2 lub 4 osoby. Zastaw się a postaw się. Bardzo negatywne jest to polskie warcholstwo pod każdym możliwym względem: politycznym, estetycznym, społecznym, patriotycznym. Nadal każdy sobie rzepkę skrobie, a Polska? Cóż....

  • @renataczaplicka1055
    @renataczaplicka1055 Рік тому +11

    Chciałabym mieszkać w takim dworku

    • @renataczaplicka1055
      @renataczaplicka1055 Рік тому

      @WikaM-pg5wt w obecnej sytuacji nie wiem czy stać jest kogokolwiek chyba że takich jak Musiołowski

    • @renataczaplicka1055
      @renataczaplicka1055 Рік тому +1

      @WikaM-pg5wt domek letniskowy to nie dworek lub pałacyk🙂

    • @renataczaplicka1055
      @renataczaplicka1055 Рік тому

      @WikaM-pg5wt nie piszę o domku letniskowym czy jakimś domu mieszkalnym tylko o dworku lub pałacyku a to nie to samo ,sory ale już mi się znudziło tłumaczyć

  • @MonikaMyszkowska-lf6bz
    @MonikaMyszkowska-lf6bz Рік тому +11

    Chciałabym mieszkać w takim dworku .

    • @Jarosaw-xq9cb
      @Jarosaw-xq9cb Рік тому +4

      @tomgcz2125 Dworek musi mieć historię i większy lub mniejszy park wokół. Co to za dworek z 2023 roku? Buduje się takie nieporozumienia np. osiedle " Dwór polski" w Ustanowie pod Piasecznem. Kilkadziesiąt "dworków" z płyty OSB, ściśniętych obok siebie. Trudno o gorszą karykaturę.

    • @Jarosaw-xq9cb
      @Jarosaw-xq9cb Рік тому +1

      Sporo ich się sprzedaje, niekoniecznie za ciężkie miliony. Tylko trzeba pamiętać, że renowacja to bardzo poważny kłopot.

    • @Jarosaw-xq9cb
      @Jarosaw-xq9cb Рік тому +1

      @tomgcz2125 Jak to dziś mówią - Dokładnie.

  • @adrianasc8
    @adrianasc8 6 місяців тому

    To jest piekna tego dwor stare 🙂🏠🏰

  • @papapinek5669
    @papapinek5669 Рік тому +8

    Kamil Janicki najbardziej mitotwórczy autor mówiący/piszący o czasach dawnej Rzeczypospolitej.

  • @romankalapacz3036
    @romankalapacz3036 11 місяців тому

    Pozdrawiam :)

  • @blski
    @blski 10 місяців тому +2

    Ojciec pochodzil z tzw. Wsi Szlacheckiej na wchodzie Polski. Niedlugo przed slubem (1933) zawiozl tam swoja przyszla zone zeby przedstawic ja kuzynom.
    Matka nigdy na polskiej wsi nie byla (byla Rosjanka. Rodzina oposcila Rosje w 1923 tuz przed zamknieciem granic), przerazilo ja to co tam zobaczyla. Takiego balaganu, niefrasobliwosci sobie nie wyobrrazala. Cala ta wies to bylo kilka domow wokol jednego wiekszego ktory znacznie podupadl. Ziemi chyba nie mieli bo za udzial w Postaniu Carskie wladze odebraly im to co jeszcze zostalo.
    W calej tej wsi nikt nie pracowal i jezeli trzeba bylo koniecznie cos naprawic to byli zmuszeni prosic o pomoc. wszyscy oni czekali gdy dorosna i zostana zawodowymi zolnierzami, albo urzednikami , a dziewczyny czekaly az wyjada za maz (obie siostry ojca wyszly za maz za takich). Gdzies w oblizu musiala byc wies chlopska w ktorej byl porzadek i praca. Matkamowila, ze zaden chlop nie pozwolilby swej corce wyjsc za maz za ktoregos z tych sasiadow.
    Oczywiscie cale te dni gdy matka tam byla odbywala sie niekonczaca sie biesiada, na ktora zjezdzali sie znajomi mieszkajacy w poblizu. To byl pierwszy i ostatni raz gdy tam byla. Usilowala nie utrzymywac z tymi ludzmi zywych kontaktow, poza zana ojca brata ktorzy tez mieszkali w Warszawie.
    Babcia ze swym drugim mezem przeniosla sie do Polski majac nadzieje "odzyskania" duzego majatku po swym pierwszym mezu (ojcu matki ktory byl wysokim oficerem - w 1909 zginal na Kaukazie), nic z tego nie wyszlo. Jeszcze za czasow "komuny" wladze w trakcie restaurowania jakiegos tam domu ciagaly babcie, zeby zrzekla sie praw (o czym ona sama juz dawno zapomniala).

  • @user85736
    @user85736 6 місяців тому +2

    Dworek w 0:13 sekundzie jest źle opisany bo jest na terenie powiatu Limanowskiego a nie Nowo Sądeckiego. Z takim opisem można by powiedzieć że jest pod Krakowem i też by było.

  • @anetawojtera7584
    @anetawojtera7584 Рік тому +4

    Czy Ktoś wie na jakich zasadach mieszkali i kim byli w dworkach,dworach rezydenci? Czy ten kąt i miejsce przy stole należało im się jakoś tam prawnie? Czy to była tylko ,,łaska'' właściciela dworku?

    • @WielkaHistoria
      @WielkaHistoria  Рік тому +3

      Najprościej rzecz ujmując rezydent oznaczał po prostu gościa przebywającego przez długi czas we dworze. Zasady tej gościny, choćby stałej, zależały zawsze od właściciela, zobowiązań rodzinnych czy osobistych. Nie było w tym nic formalnego.

    • @anetawojtera7584
      @anetawojtera7584 Рік тому +1

      @@WielkaHistoria Bo gdzieś mi się obiło o uszy,czy raczej o oczy że rodzeństwa które nie mogły,nie potrafiły się utrzymać gdzieś w mieście ,mogły na stare lata wrócić do dworku do brata i zostać w nim do śmierci ,i że to było jakoś opatrzone prawnie . Możliwe że tak było?

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +3

      @@anetawojtera7584Prawnie raczej nie, ale wedle zwyczaju już jak najbardziej. W czasach braku emerytur państwowych, za emerytury robiły rodziny. W dobrym zwyczaju było niezostawianie swoich na pastwę losu.

    • @anetawojtera7584
      @anetawojtera7584 Рік тому +4

      @@MarcinWortel mieszkam na wsi ,i słyszę od lat od starych ludzi ,wprawdzie nie z korzeniami szlacheckimi tylko chłopskimi jak są wdzięczni Gierkowi za emerytury,oczywiście dziś to osoby które mówia bardziej o swoich rodzicach .Na wsiach chyba później te emerytury weszły bo było utarte że jak na wsi jest mleko,kura,świnia ,mąka to moga dzieci utrzymywac rodziców. ileż tam było kłótni w domach.

    • @tadeuszgodlewski6917
      @tadeuszgodlewski6917 Рік тому +5

      @@anetawojtera7584
      Gierek to naprzyklad u nas za niego nastal dobrobyt
      Wszystkiego bylo ponad dwukrotnie
      Za co czlowiek wzial sie to przynosilo duzy dochod
      Emerytury to pozniej on wprowadzil

  • @RoseWhite-zj3pp
    @RoseWhite-zj3pp Рік тому +10

    Pięćset to jest polskie słowo
    U nas za charakter narodowy przyjmuje się charakter szlachcica polskiego - bo szlachta prawie wyłącznie do niedawna stanowiła naród […].
    Już w pierwszym rozdziale „Myśli Nowoczesnego Polaka” pojawia się odwołanie do szlachty oraz jej stanowiska w zaborowym społeczeństwie polskim. Jest to bardzo proste do wyjaśnienia. Bez wpływu stanu szlacheckiego na Polaków oraz jego funkcjonowania w okresie I Rzeczpospolitej nie zostałyby w narodzie polskim w tak znaczny sposób zakorzenione cechy wyróżniające opisywane przez Dmowskiego. Dzięki istniejącemu ustrojowi (nazywanemu nieraz „demokracją szlachecką”) opisywana warstwa społeczna posiadała zarówno przywilej jak i obowiązek władania oraz obrony państwa. Swoją pozycję uzyskała m.in. ze względu na istotną rolę cywilizacyjną. Polska przez wielu była postrzegana jako „przedmurze chrześcijańskiego świata”. Szlachta miała być tą grupą, która wiernie włączy się w zarządzanie i wprowadzanie cywilizacji na odstających kulturowo od zachodniej Europy terenach wschodnich.

    • @RobS64
      @RobS64 10 місяців тому

      Wprowadzenie cywilizacji na tych odstających kulturowo polegało na ich eksploatacji i podporządkowaniu oraz dyskryminacji. Szlachcice przecież byli wg własnego mniemania o sobie kimś lepszym, innym, byli Sarmatami a chłopi mieli wg szlachty w mózgach pługi i sierpy, co jeden ze szlachciców "potwierdził" rozłupując mózg chłopa.

  • @MW-zg9nv
    @MW-zg9nv Рік тому +11

    Czworak - budynek mieszkalny o czterech mieszkaniach, z których każde ma osobne wejście z zewnątrz, wchodzący w skład zespołu zabudowań dworskich lub folwarcznych[1]. Przeznaczony zazwyczaj dla służby folwarcznej lub sezonowych robotników rolnych[2].

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +7

      Dzisiaj to się nazywa "dom w zabudowie szeregowej".

    • @wojciechmaciejowski4259
      @wojciechmaciejowski4259 Рік тому +3

      @@MarcinWortel
      Akurat, tam były jednoizbowe mieszkania!

    • @MW-zg9nv
      @MW-zg9nv Рік тому +3

      Nie jednoizbowe, a salon z aneksem kuchennym:-)

  • @Andrzej.Wrzolek
    @Andrzej.Wrzolek Рік тому +4

    Niestety TOALETY uznawano za absolutnie zbędne dobro luksusowe (Jeszcze na początku XX wieku) Choćby Kozłówka

    • @RobS64
      @RobS64 10 місяців тому +1

      Toalety sprawiły, że ludziska nie wychodzą z domów.

  • @mirazow7056
    @mirazow7056 Рік тому +1

    Korzenie mojej rodziny wywodzą się z Podlasia, a konkretnie - okolice Szepietowa lub z innej linii - z Zambrowa... Proszę o linki/info : jak żyło się w tych okolicach w przeszłości... Gdzieś w pobliżu wsi - Krusze Łubnice, Piętki Szeligi. Jestem bardzo zainteresowana informacjami nt. tych okolic - codzienne życie szlachty, wygląd dworków szlacheckich na Podlasiu, stroje, obyczaje, itp. Szukając swoich przodków, genealogicznie dotarłam do XVI w (linia mojego ojca) i XVIII w (linia mojej mamy). Proszę o info i ew. kontakt.

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +2

      Nie wstyd Ci, że Twoi przodkowie uciskali chłopów?

    • @mariaborawska8708
      @mariaborawska8708 Рік тому +1

      Polecam Glogera, choć może o Podlasiu mniej pisze.

  • @damian4926
    @damian4926 Рік тому +4

    Łap suba.

  • @andrzejtarapaczpublicznie2881

    👍👍👍

  • @basiami3417
    @basiami3417 Рік тому +6

    Dwór w Białej Wielkiej twórcy polskiej flagi gnije. Może można jakoś zapobiec dewastacji ??

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +1

      Zawsze możesz wykupić i odrestaurować. Nie widzę powodu, aby robić to za publiczne pieniądze.

    • @basiami3417
      @basiami3417 Рік тому +2

      @@MarcinWortel,, Dobre rady zawsze w cenie,,.

  • @marzenafuhrmann5267
    @marzenafuhrmann5267 Рік тому

    Teraz na osiedlach każdy dom jest inny.Niedobrze to wygląda.Dawniej domy w miastach budowano według tego samego projektu.Na naszym osiedlu są same klocki, bo taka zabudowa była wtedy modna.

  • @janbogatko7555
    @janbogatko7555 Рік тому +5

    Ziemiaństwo, nawet niewielkie. mieszkało do wypędzenia we DWORACH, w dworkach mieszkało mieszczaństwo na peryferriach miast i miasteczek.

  • @73Zouave
    @73Zouave 6 місяців тому +1

    Dworek to ma współczesny na wsi. Szlachecki to dwór. Proszę pogadać z Panem Adamem Pszczółkowskim. On wytłomaczy. Dlatego Mazowszanie ida na dwór, a nie na dworek ;-)

  • @marek6207
    @marek6207 3 місяці тому +1

    Zwracam uwagę, że alternatywa jest tylko jedna

  • @miraballard4942
    @miraballard4942 Рік тому +2

    Bardzo zaciekawil mnie Pana program i kupie Pana ksiazke z przyjemnoscia jak bede w Polsce. Pochodze ze szlachty na Kujawach i do dzisiaj stoja tam ruiny moich pra,pra ,pra pra dziadow Trzebinskich herbu Szeliga w Bedzitowie. Chcialabym bardzo dowiedziec sie wiecej o ich zyciu tam na Kujawach. Czy moglby pan zasugerowac gdzie najlepiej szukac informacji na ich temat. Z powazaniem

  • @tucobenedictopacificojuanm3543

    A teraz trzeba znosić psiarnie w blokach, na osiedlach, nieustannie drącą rje. Nie ma chwili spokoju. Kiedyś wiedzieli co robią izolując te miotacze hałasu

    • @MarcinWortel
      @MarcinWortel Рік тому +1

      To prawda.
      Aczkolwiek miasto miało kiedyś dużo gorsze warunki higieniczno-sanitarne niż dzisiaj, więc nie było przyjemne iść ulicą i widzieć na chodniku (w formie krzywego bruku lub błota) rozlanych ludzkich odchodów.
      Dopiero bieżąca woda, kanalizacja sprawiły, że miasta stały się atrakcyjne.

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      To jest wina właścicieli -nie psów. Aktualni posiadacze psów nie powinni mieć żadnego zwierzęcia bo są nieodpowiedzialnymi ludźmi, którzy kupują dla rozrywki, która im się szybko nudzi. Wychować nie potrafią ,a oddają do schroniska przed pierwszym urlopem. Co się stało z Polakami przez te 8 lat nie-rządów PiS to zgroza i skandal jaki upadek wszelkich obyczajów i kultury!!!

  • @wojciechdankowski224
    @wojciechdankowski224 Рік тому +16

    Taaa,najpierw odrestaurowujesz a pozniej tobie zabiora wszystko. Co innego jak nalezysz do nich to spokojnie,bo za duzo o nich wiesz😂. Tak w Polsce wyglada prawo 😊

    • @artura8549
      @artura8549 Рік тому +7

      jak jesteś ze "szlachty jerozolimskiej" to nie zabiorą - nie bój się ;)

  • @Williobb
    @Williobb Рік тому +2

    Ciekawy dworek szlachecki z XVII w. znajduje się w Kozach w pow. Bielskim. Szkoda tylko , ze wyburzono oryginalna piwnicę lodową i stodołę !!

  • @Przemko357
    @Przemko357 Рік тому +61

    Cytowane wizualne materiały interesujące. Natomiast odradzam książkę p.Janickiego, jednostronną, pełną stereotypów i uprzedzeń.

    • @bvdswqawe11
      @bvdswqawe11 Рік тому +8

      jakie są te stereotypy,ciekaw jestem ?

    • @dobramuzyka3764
      @dobramuzyka3764 Рік тому +29

      Sam tytuł mnie odrzuca i wydaje się być poniżającym . Zastanawiam się jakiego pochodzenia jest autor...

    • @bvdswqawe11
      @bvdswqawe11 Рік тому

      @WikaM-pg5wt co to jest,ciuciubabka?

    • @bvdswqawe11
      @bvdswqawe11 Рік тому +19

      @@dobramuzyka3764 skąd Ty sapdles?sroce3 spod ogona? tytul warcholstwo doskonale pasuje do polskiej mentalności szlacheckiej,to panowie szlachta sprzedali i zgubili ten kraj!

    • @aureliuszszczesny8706
      @aureliuszszczesny8706 Рік тому

      Polskie Dwory ...Szlachta ,pseudo,szlachta ,i szlachta za pieniądze.Pojecie chłop to wyzysk,bicie,nie rzadko gwalty.W połączeniu z klerem stawało się prawem ponad Prawem...

  • @jankowalyk7301
    @jankowalyk7301 Рік тому +11

    W polowie 19 wieku 85% szlachty na Wolyniu byla niepismienna.

    • @Ig_Grun
      @Ig_Grun 10 місяців тому

      Skąd takie informacje?

    • @jankowalyk7301
      @jankowalyk7301 10 місяців тому

      @@Ig_Grun Daniel Beauvois „Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-1914”.

    • @stanisawpopowicz9178
      @stanisawpopowicz9178 5 місяців тому

      Bzdury Pan Piszesz, praktycznie wszyscy stanu szlacheckiego pobierali jakąś formę nauki .

    • @jankowalyk7301
      @jankowalyk7301 5 місяців тому +1

      @@stanisawpopowicz9178 Wedlug spisu robionego w carskiej Rosji, notabene urzednikami polskiego pochodzenia, ponad 80% szlachty byla analfabetami. O tym pisze miedzy innymi francuzki hirtoryk Daniel Beauvois .

    • @jankowalyk7301
      @jankowalyk7301 5 місяців тому

      @@Ig_Grun Daniel Beauvais, Polacy na Ukrainie 1831-1863. Szlachta polska na Wolyniu, Podolu i Kijowszci:yznie.

  • @Marek-fq2ze
    @Marek-fq2ze 6 місяців тому

    👋

  • @barthelemysalade6797
    @barthelemysalade6797 8 місяців тому +1

    BŁAGAM! Nazywajmy rzeczy właściwie!
    „DWÓR - parterowa, wiejska siedziba właściciela ziemskiego.
    DWOREK - obecnie nadużywana nazwa dworu. Nazwa „dworek” bardzo rzadko używana była w przeszłości.”

  • @mar-mz8kv
    @mar-mz8kv Рік тому +16

    W Polsce duzo jest miasteczek typu, budujta jak chceta... A powinien być jakiś narzucony styl budownictwa, tak jak to budowali na zachodzie... Dlatego więcej ładnych budowli i miasteczek znajdziemy na zachodzie...

    • @mar-mz8kv
      @mar-mz8kv Рік тому +1

      @WikaM-pg5wt akurat to prawda ale co ma piernik do wiatraka... WCALE nie o to chodziło

    • @mar-mz8kv
      @mar-mz8kv Рік тому +1

      @WikaM-pg5wt akurat nie mówię o chłopach ale miastach i miasteczkach gdzie był zachowany porzadek architekturalny...

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 Рік тому

      @WikaM-pg5wt nie - nie dlatego

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 Рік тому +2

      @WikaM-pg5wt w polsce byly dokladnie takie same domy

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому +2

      Warcholstwo!!! We Włoszech cudowne maleńkie mieściny harmonijne estetycznie, bo w podobnym stylu. W Polsce jak kto chce, bez gustu, albo na ogół w nowobogackim

  • @frofrofrofro900
    @frofrofrofro900 Місяць тому

    Ciekawe

  • @ewa9169
    @ewa9169 Рік тому +30

    Ktoś ma komplelsy, pisząc "warcholstwo".
    Jest w Polsce pewna grupa ludzi, którzy wszystko co polskie, DYSKREDYTUJĄ..
    Tfuuuuuuu

    • @aglomeracjekosmiczne3794
      @aglomeracjekosmiczne3794 Рік тому +3

      Tak kiedyś nazywano stany niższe społeczeństwa.....Poznaj historię zanim zaczniesz pluć😂😂😂

    • @RoseWhite-zj3pp
      @RoseWhite-zj3pp Рік тому

      @@aglomeracjekosmiczne3794. kłamstwo.

    • @bogstepni4819
      @bogstepni4819 Рік тому +1

      ​@@aglomeracjekosmiczne3794teraz mamy jednego, prawdziwego Warchoła w Sejmie.

    • @ewa9169
      @ewa9169 Рік тому +2

      ​@@aglomeracjekosmiczne3794
      Autor uogólnił WARCHOLSTWO na całą szlachtę polską.
      Tfuuuuuuu

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому +1

      Jakie wszystko???? Tylko 5% szlachty, która była samolubna, niepatriotyczna, wyzyskująca itd.... jasne, że niektórzy super. Uwielbiam postać Władysława Zamoyskiego z Kórnika, co to dla Polski wykupił Morskie Oko. Cudny!

  • @janbogatko7555
    @janbogatko7555 Рік тому +16

    Dwór, nie dworek. Dworek to mieszczańska, podmiejska willa w stylu dworku szlacheckiego. Nazywanie dworu dworkiem to czworaczy język. Wyrzuciliście nas z domów, zostawcie nas w spokoju!

    • @KatarzynaSzaniawska-tj3cm
      @KatarzynaSzaniawska-tj3cm Рік тому +3

      Dobrze powiedziane, czytałam w nadziei na prawdziwy, siarczysty komentarz.

    • @aglomeracjekosmiczne3794
      @aglomeracjekosmiczne3794 Рік тому +2

      😂😂😂😂😂

    • @janbogatko7555
      @janbogatko7555 Рік тому

      Dworek to - powtarzam - podmiejska willa w stylu dworu ziemiańskiego. Nazwać dwór dworkiem to tak, jak zamek pałacykiem. Przykro mi, ale to taka PRL-owska maniera. to@@dwladmon

  • @krystynarychlicka6727
    @krystynarychlicka6727 10 місяців тому +5

    Z tym 💥warcholstwem💥😂😂😂przesada😅😅😅

    • @jajajaja2606
      @jajajaja2606 7 місяців тому +1

      Zawistne chamstwo raczej, niż przesada

  • @andrzejulickijunior9371
    @andrzejulickijunior9371 Рік тому +1

    Ok ok

  • @tadeuszgodlewski6917
    @tadeuszgodlewski6917 Рік тому

    Co do tych wrednych Zabojadow
    Cwani jak nie byli gnebieni jak nasz kraj
    Czemu nie byli tacy bit is jak Napoleon w potyczce z Rosja

  • @robertrogosz4990
    @robertrogosz4990 Рік тому +2

    Dwór nie dworek! Na litość Boską!

    • @TenSam3133
      @TenSam3133 11 місяців тому

      Dwór to dwór,a dworek to dworek. Obie nazwy używano i określały zupełnie inne budynki gł.pod wzgl.wielkosci i majątku.

    • @robertrogosz4990
      @robertrogosz4990 11 місяців тому +1

      @@TenSam3133 nie jest to prawda. Za komuny utrwaliły się niepoprawne nawy. taki rodzaj budynku nasi nazwę Dwór Polski. Wielkośc nie ma znaczenia tylko rodzaj budynku. Dwory prawie zawsze były parterowe.

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      Dwór to cała posiadłość, a dworek to sam dom mieszkalny.

    • @robertrogosz4990
      @robertrogosz4990 3 місяці тому

      @@aleksandradudek8649 Pierwsza cześć wypowiedzi prawdziwa, druga niestety nie. We dworze, a jeszcze kiedyś dworcu szlacheckim były różne budynki i każdy miał swoją nazwę, Była stodoła, obora, stajnia, spichlerz, był lamus itd.... I był też dwór lub pałac....

  • @aluette1
    @aluette1 10 місяців тому

    "Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany"

  • @mariazwierzykowska8513
    @mariazwierzykowska8513 4 місяці тому

    Czlowiek panuje nad czlowiekiem ku jego szkodzie

  • @lukaszszelag1856
    @lukaszszelag1856 10 місяців тому +1

    Krasnogruda leży na Podlasiu? Historycznym? Serio?

    • @jkwin2
      @jkwin2 5 місяців тому

      Oczywiście, że nie

  • @RoseWhite-zj3pp
    @RoseWhite-zj3pp Рік тому +5

    Piencet to nie jest polskie słowo
    U nas za charakter narodowy przyjmuje się charakter szlachcica polskiego - bo szlachta prawie wyłącznie do niedawna stanowiła naród […].
    Już w pierwszym rozdziale „Myśli Nowoczesnego Polaka” pojawia się odwołanie do szlachty oraz jej stanowiska w zaborowym społeczeństwie polskim. Jest to bardzo proste do wyjaśnienia. Bez wpływu stanu szlacheckiego na Polaków oraz jego funkcjonowania w okresie I Rzeczpospolitej nie zostałyby w narodzie polskim w tak znaczny sposób zakorzenione cechy wyróżniające opisywane przez Dmowskiego. Dzięki istniejącemu ustrojowi (nazywanemu nieraz „demokracją szlachecką”) opisywana warstwa społeczna posiadała zarówno przywilej jak i obowiązek władania oraz obrony państwa. Swoją pozycję uzyskała m.in. ze względu na istotną rolę cywilizacyjną. Polska przez wielu była postrzegana jako „przedmurze chrześcijańskiego świata”. Szlachta miała być tą grupą, która wiernie włączy się w zarządzanie i wprowadzanie cywilizacji na odstających kulturowo od zachodniej Europy terenach wschodnich.

  • @robertrogosz4990
    @robertrogosz4990 Рік тому +2

    Nie dworki tylko Dwory, tak nazywał się ten rodzaj siedziby szlacheckiej w Polsce. Były też lamusy, nawet jak były małe to nadal były lamusami, stodoła też nosiła tę szlachetną nazwę bez względu na wielkość, itd. i itd.....

  • @krystynarychlicka6727
    @krystynarychlicka6727 Рік тому +20

    Mysle ze tytul historii polskiej klasy spolecznej ktorej zawdzieczamy tak wiele jest krzywdzacy i sugerujacy😅

    • @miraballard4942
      @miraballard4942 Рік тому +4

      Warcholstwo szlachty polskiej to nie sugestia ale fakt.

    • @andrzejakas1148
      @andrzejakas1148 Рік тому

      mógłbyś zdefiniować pojęcie warcholstwo ?@@miraballard4942

    • @Grzegorz-u9d
      @Grzegorz-u9d 7 місяців тому

      Szlachta to było głównie warcholstwo

  • @jolantakozielska302
    @jolantakozielska302 Рік тому +4

    Kto dał Panu prawo nazywać porządnych ludzi warchołami ?????? Warchole !!!!!!

    • @TenSam3133
      @TenSam3133 11 місяців тому +2

      Bo nimi byli często. Nawet współczesne źródła mówią o warcholstwie.

    • @PominReklamy
      @PominReklamy 11 місяців тому +1

      Państwo się odezwało, ulało się z ust

    • @jolantakozielska302
      @jolantakozielska302 11 місяців тому

      Znałaś ich osobiście rozumiem ?

  • @aga4028
    @aga4028 11 місяців тому +4

    Ale trzeba nie nawidzic szlachty, aby pisac "warcholstwo historia polskiej szlachty" tak moze napisac tylko bolszewik... mozna miec nawet chlopskie pochodzenie, ale i tak byc dziedzicem kultury, ktora stworzyla szlachta... poza tym jak mozna tak uogolniac? Dla mnie poraz kolejny pan Janicki okazal sie byc kontynuatorem mysli komunistow....

    • @qwerty-tv9wc
      @qwerty-tv9wc 11 місяців тому

      Ty to chyba nie nawidzisz języka polskiego 😂😂😂

    • @qwerty-tv9wc
      @qwerty-tv9wc 11 місяців тому +1

      Dmowski też jechał po szlachcic, dla ciebie to też komunista, d€b!Iv?

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      Przecież termin warcholstwo był znany bardzo dawno. No, taka ta szlachta była, a przynajmniej 30% społeczeństwa polskiego jest taka nadal. Gdzie tu miejsce na bolszewizm????

  • @0001jkl
    @0001jkl Місяць тому

    Te dobre historie o szkachcie są równie prawdziwe. To nie jest historia prawdziwa, tylko zawężona i tendencyjna.
    Można by napisać książkę o tym jak nuezwykłym krajem była Rzeczpospolita - najbardziej jak na owe czasy bliska demokracji, jak pełna wolności... Ale widocznie to się gorzej sprzedaje.

  • @mariaczajkowska2059
    @mariaczajkowska2059 Рік тому +6

    Nie podoba mi się
    Termin warcholstwo

  • @elzbietabrzyska5119
    @elzbietabrzyska5119 Рік тому +4

    Bardzo zle n przygotowana prezentacja szybko zaslaniaja napisy nie mozna przeczytac wszystkiego!ogolnie kiepsko.

  • @marcepaniKa
    @marcepaniKa Рік тому +7

    Książka znakomita. Film również.

    • @WielkaHistoria
      @WielkaHistoria  Рік тому

      Dziękuję, cieszę się, że się spodobały:)

  • @KatarzynaSzaniawska-tj3cm
    @KatarzynaSzaniawska-tj3cm Рік тому +11

    Czy pisac o szlachcie powinni ludzie niewywodzacy sie z tej warstwy? To jak mieszczuch piszacy o sianiu zboża...

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      O Toskanii zaczęli pisać ludzie tam przybywający, nie mieszkańcy. Pierwszy słownik języka polskiego napisał Niemiec - Linde. słownik języka litewskiego Polak, nie pamiętam nazwiska. Oczywiście, że tak. O katolicyzmie często więcej wiedzą niedowierzający, bo szukają odpowiedzi na dręczące ich pytania. Wierzący niczego nie szukają, bo wierzą we wszystko w co ktoś im wierzyć każe.. Ktoś, kto stale gdzieś mieszka może nie dostrzec codziennej urody miejsca. Inne oko bywa bardziej bystre i obektywne.

  • @julianples7649
    @julianples7649 11 місяців тому +1

    ...a jak wyglądały chałupy chłopskie ?

  • @krzystaki5793
    @krzystaki5793 Рік тому +1

    ....komuchy otęperowali ich🙂

    • @Thomas_A68
      @Thomas_A68 Рік тому +2

      Noo, po takim występie, czytający Cię otEMperują właściwie.

  • @baruwka
    @baruwka 6 місяців тому

    żeby to wszystko pobudować to trzeba było nieźle się naharować.. nie widzę w tym warcholstwa

  • @73Zouave
    @73Zouave Рік тому +2

    JAkei znowu dworki? HJakie dworki? Wiejski dom szlachcica to DWÓR.

  • @ala-ef3sw
    @ala-ef3sw 8 місяців тому

    Strasznie migające obrazy, uderzające po oczach.. Niestety nie da się oglądać, bo szkoda wzroku.

  • @beatak1434
    @beatak1434 Рік тому +3

    Skąd autor tej publikacji wziął prezentowane portrety polskiej szlachty?przepraszam za wyrażenie ale takich gemb czytaj twarzy to nie widziałam i nie sądzę żeby ktoś chciał brać w jasyr takie brzydactwa,trzymajmy się prawdy a ta jest inna!!!!!

    • @nina_2807
      @nina_2807 4 місяці тому

      Jaka jest ta prawda? O Ty wielce oświecona z nieskazitelną „gembą“

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      Wystarczy iść do jakiegokolwiek muzeum z portretami szlachty np. w Koszalinie, albo Międzyrzeczu. W ogóle nie byli piękni jak na nasze standardy. Ale my tez nie jesteśmy piękni jak na standardy ich, albo tych za 200 lat ;-))))

  • @ArturFilinski-oq8xb
    @ArturFilinski-oq8xb Рік тому +2

    Obojga narodów? To twoja poprawność polityczna czy kołtuństwo? Sejm też nazywał obojga narodów? Jak nazywało się nasze państwo? Polska obojga narodów, też ci numer antypolski!

    • @qwerty-tv9wc
      @qwerty-tv9wc 11 місяців тому

      Bełkot

    • @ArturFilinski-oq8xb
      @ArturFilinski-oq8xb 11 місяців тому

      @@qwerty-tv9wc Wszystko to, co nie jest równoległe z twoim bełkotem? Pokaż swoje dokumenty pochodzenia z trzech pokoleń i może tu leży problem, że bliżej ci do Stefana bandery, niż do piłsudczyków.

  • @stas5748
    @stas5748 Рік тому +23

    Po stwierdzeniu o warcholstwie szlachty skończyłem słuchanie komunistycznej opowieści opłuwającej historię mojego narodu!

    • @margplsr3120
      @margplsr3120 Рік тому +4

      buahahahaahhahahah

    • @aleksandradudek8649
      @aleksandradudek8649 3 місяці тому

      Ej tam, ej Tam. Historia naszego narodu to nie jest szlachta, albo nie TYLKO szlachta. Przykład polskiej szlachty jest zresztą bardzo negatywny więc i może pluć należy, ale w Polsce mieszkali też chłopi i robotnicy i z tych grup najczęściej my się wywodzimy.

    • @stas5748
      @stas5748 3 місяці тому

      @@aleksandradudek8649 Pierwszy raz słyszę o kulturze narodu tworzonej przez chłopów i robotników!
      Może podasz jakiś przykład co stworzyła ta warstwa narodu? Aktorzy z niej pochodzący widać jaki poziom warsztatu reprezentują - miernota i nepotyzm! Po tym jakich polityków wybieramy, widać jaki poziom reprezentujemy. "Polskość to nienormalność" słowa człowieka, który po raz drugi został wybrany na zarządzającego naszym krajem!

  • @adamkwiecien5489
    @adamkwiecien5489 3 місяці тому

    "WARCHOLSTWO. Prawdziwa historia kanału Wielka Historia".

  • @alicjawojciechowska9933
    @alicjawojciechowska9933 2 місяці тому

    Obojga narodow czyli jakich polska litwa czy polska. Sydy

  • @dziewczynaogrodnika
    @dziewczynaogrodnika 5 місяців тому

    👍👍👍

  •  Місяць тому

    👍👍👍👍