Unia polsko-litewska i próba zbudowania imperium wschodniego | HISTORIA ŻYWA

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 6 жов 2022
  • Za początek dziejów polsko-litewskich uznaje się 14 sierpnia 1385 roku. W tym dniu na zamku w Krewie na Litwie zawiązana została unia Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współpraca polityczna obu państw trwała przez wiele lat. Jej fundamentem była współpraca Władysława Jagiełły i księcia Witolda. Litwa to było najrozleglejsze i ostatnie państwo pogańskie w Europie, odpierające napór zakonu krzyżackiego i sąsiadujące z rosnącym w potęgę władztwem księcia moskiewskiego i włodzimierskiego Dymitra Dońskiego. Książę litewski Jagiełło zobowiązał się do ożenku z wybraną na króla Polski dziesięcioletnią Jadwigą Andegaweńską, przyjęcia chrześcijaństwa i przyłączenia swoich ziem do Królestwa Polskiego. Na mocy unii zostawał władcą Polski i Litwy.
    Prowadzi: Dorota Truszczak
    Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")
    Data emisji: 3.10.2022 r.
    Więcej: jedynka.polskieradio.pl/artyk...
    --------------------------
    🔔 Subskrybuj i bądź na bieżąco: bit.ly/3rFnZJd
    📺 ZOBACZ RÓWNIEŻ:
    🎥 EUREKA - audycja popularnonaukowa: bit.ly/3KBLjiw
    🎥 Szkiełkiem i okiem - wideoreportaże i wywiady: bit.ly/3e47UVn
    🎥 Studio Dokumentu i Reportażu Polskiego Radia: bit.ly/33Ca2Sv
    🎥 Nasze relacje z granicy polsko-białoruskiej: bit.ly/3Gpso7t
    #polskieradio #historiażywa #jagiełło #ruś #politykazagraniczna
  • Спорт

КОМЕНТАРІ • 65

  • @marcinkrawczyk6435
    @marcinkrawczyk6435 Рік тому +25

    Pan Profesor jak zawsze na najwyższym poziomie!! 💪🤝👍👏

  • @yurekbond6707
    @yurekbond6707 Рік тому +30

    Powiem tak,jestem już starym człowiekiem,historia to moje hobby od kilkudziesięciu lat ale Wasze programy są naprawdę dobre,inspirujące i ciekawe.
    To że prof.Nowak jest ozdobą takiego programu to jedno ale p.Redaktor,która jest przygotowana do tego programu-pytania,wnioski-to już wyższa"jazda"jak dla mnie.
    Czemu?
    Bo mało jest dzisiaj dziennikarek,które są tak dobrze przygotowane do spotkania z p.Profesorem,które merytorycznie potrafią i chcą być na równi ze znawcą tematu(p.Profesorem).
    Taka postawa cieszy,mnie,laika,że są jeszcze redaktorzy w radiach,którym zależy żeby program był ciekawy,interesujący,wręcz wciągający słuchacza.
    Dziękuję Wam i pozdrawiam

    • @tadeuszmorgan4173
      @tadeuszmorgan4173 Рік тому

      Warta wspomnienia jest zapomniana rasa staropolskich koni pochodzenia nadbałtyckiego - Žemaitukas. Ogromna część wierzchowców użytkowanych w boju przez polską szlachtę w tym formacje Husarskie, Lisowczyków, Pancernych itp. to były konie . Litewskiej legendarnej rasy Žemaitukas. Żmudziny- to bardzo stara rasa rumaków bojowych litewskiego i polskiego rycerstwa . Niesamowicie odporne na ,, trudy wojny,, .Szybkie, zwrotne, zwinne łatwe w prowadzenie . Na koniach tej rasy jeździł już Król Polski Władysław II Jagiełło ,Wielki Książę Litewski Witold Kiejstutowicz i wiele innych osobistości . Wierzchowce te potrafiły wytrzymywać ekstremalne warunki . np z braku paszy utrzymać się przy życiu na samej zmielonej korze drzew, mchach ,porostach ,zerwanej słomie z dachów chałup strzechą krytych. 150 km przemarszu w ciągu doby nie stanowiło dla nich problemu. Herb Litwy - Pogoń przedstawia rycerza na ogierze Žemaitukas. Na współczesnej monecie Euro . Litwini upamiętnili te konie będące ich dobrem narodowym.colnect.com/pl/coins/coin/95840-150_Euro_Lithuanian_Hound_and_%C5%BDemaitukas-2017~Today_Euro_Lituania_Nature-Litwa . W Polsce o wykorzystywanych bojowo w Husarii wierzchowców Žemaitukas z litewskich stadnin mało kto w ogóle słyszał (nawet wśród historyków ). Do dzisiejszych czasów przetrwało kilkaset sztuk Žemaitukas. th.bing.com/th/id/OIP.JLu-4_Ql0rrh9aa9TgAeOQHaF3?w=212&h=180&c=7&r=0&o=5&dpr=1.5&pid=1.7 Rajd Szlakiem królewskiej miłości Wilno -Kraków na Žemaitukas.ua-cam.com/video/15WMF_bEPNQ/v-deo.html... Jeśli ktoś chce zobaczyć jak Żmudziny wyglądają to może wejść adres (Žemaitukų arklių augintojų asociacija ) . Zakładkę galeria. Następnie w galerii otworzyć plik : Vyčių rinktinės žygis 2021 06 12, Kretinga. .Jest tam np. o hetmanie wielkim Janie Karolu Chodkiewiczu są też Konie Żmudzkie w dawnym typie. Pozdrawiam wszystkich

    • @mariakarasek2854
      @mariakarasek2854 Рік тому +3

      zgadzam się w 100% i dodam jeszcze że Pani Redaktor i Pan Profesor mają piękne radiowe głosy i nikt nikomu nie przerywa,jak ja lubię słuchć ich audycji.

    • @yurekbond6707
      @yurekbond6707 Рік тому +2

      @@mariakarasek2854
      Witam
      Bardzo trafna opinia-"nikt nikomu nie przerywa,nie przeszkadza"
      Pozdrawiam

    • @pakuszka
      @pakuszka Рік тому +1

      Ma Pan w każdym calu rację ❤

  • @stanisawobrycki4176
    @stanisawobrycki4176 Рік тому +32

    Jak zawsze piękny wykład Panie Profesorze ,wielkie dzięki

  • @sawekgowacki8348
    @sawekgowacki8348 Рік тому +23

    Znakomita audycja. 👍👍👍👍👍

  • @donatastawicka1266
    @donatastawicka1266 Рік тому +5

    Wspaniały, ciekawy wykład

  • @brendamazur1106
    @brendamazur1106 Рік тому +3

    Doskonały wykład , dziękuję.

  • @boka1000
    @boka1000 Рік тому +4

    Fenomenalne.

  • @wiesawcelinski9756
    @wiesawcelinski9756 Рік тому +5

    Lubię tą epokę i wcześniejsze

  • @tomaszkot5695
    @tomaszkot5695 Рік тому +7

    Wyrazy Panstwu szacunku...

  • @dpw6546
    @dpw6546 2 місяці тому +2

    6:25 Ta, "okrutnie" się przydali: w pierwszych latach panowania Jagiełły trzeba było tam jechać aby ratować im tyłki nawet w samym Wilnie, bo nic z nich byłoby nie zostało (no, chyba że Krzyżacy zadecydowaliby o utrzymaniu jakiegoś zupełnie uzależnionego od nich kadłubowego tworu), a Witold zmieniał sojusze pomiędzy Polską i Litwą a Zakonem częściej niż onuce.
    Wojskowo LItwa dała popis nad Worsklą i pod Grunwaldem (za to brańców z polskiej - a tylko czasowo zastawionej Krzyżakom - Ziemi Michałowskiej to już, swoim starym zwyczajem, wiedzieli jak po Grunwaldzie wziąć). Do tego Jagiełło i Witold byli tzw. "hamulcowymi" pójścia za ciosem i całkowitego pokonania Zakonu w 1410 r.
    A wojna trzynastoletnia? "Nie, dzięki, Polacy, to wasze sprawy!". To samo wojna rycerska z lat 1519-1521.
    Za to do, że tak brzydko powiem, ssania polskiego cycka od początków byli pierwsi. Do kogo zwrócić się o ratowanie skóry od Krzyżaków i Moskwy i/albo wystawiać łapy po kasę na ich wojny dobrze wiedzieli i umieli.

  • @adamchmielewski2665
    @adamchmielewski2665 Рік тому +7

    Profesora słuchać mogę bez końca

  • @kamil478
    @kamil478 Рік тому +2

    Dzięki za świetne spędzony czas. Niebywała przyjemność słuchać Pana prof.
    Czy jest również forma słuchowiska w postaci podcastu?

  • @dariusz2827
    @dariusz2827 Рік тому +7

    Ciekawa audycja, dziękuję.

  • @papi5377
    @papi5377 4 місяці тому +2

    Nigdy się nie rozwiązał problem Prusy Polska.
    (Niemcy )Prusy Istniały Panie Profesorze bodajże do 1947 -
    Nasuwa się pytanie ?
    Kto zaatakował Polskę ?

  • @czubak12
    @czubak12 10 місяців тому +1

    Nie da się sluchac tego bardzo ciekawego wykładu, kiedy jest przerywany, co kilka minut, reklamami.

  • @tomek777777777777777
    @tomek777777777777777 Рік тому +4

    fatalnie dobrana albo muzyka do wstępnej narracji albo jej głośność. Przeszkadza i rozprasza.

    • @marekzegarek7224
      @marekzegarek7224 Рік тому

      Podpisuję się pod tym komentarzem. Najgorzej chyba z odcinków które wysłuchałem, odcinek o smucie! O, przepraszam, debilnych reklamach które w trakcie audycji skutecznie zniechęcają do kontynuacji.... Pozdtawiam prowadzącą p. redaktor i p. prof.

  • @tylkopowaznie2508
    @tylkopowaznie2508 Рік тому +4

    6:37 Oczywiście , Unia z Litwa to było bardzo rozsądne i naturalne, można powiedzieć , typowe wówczas w Europie, działanie. Jednak, s..liśmy strasznie ten pomysł. Zaryzykowałbym tezę, że plus (+) za Jagiełły , stał się minusem (-) za króla Stasia!! Najzwyczajniej na świecie, nie udźwignęliśmy tej koncepcji, choć od początku , gdzieś do wiktorii wiedeńskiej (a może Potopu) wydawała się bardzo atrakcyjna. Istnieje pogląd , ze Polska była suwerennym (w miarę) krajem , gdzieś do bitwy połtawskiej, dalej to była agonia mniej lub bardziej widoczna i odczuwana. Zabory to była formalność, tez wówczas typowa. Zjadano tego, kto sie dawał.

  • @danielpaduch4369
    @danielpaduch4369 Рік тому +2

    Znakomite

  • @kacpersymon9870
    @kacpersymon9870 7 місяців тому +1

    Dziękuję za piękny wykład historii.

  • @tylkopowaznie2508
    @tylkopowaznie2508 Рік тому +6

    14:50 W ten sposób "incydentem" mozna nazwać i bitwe pod Grunwaldem. Ostateczne rozwiazanie problemu niemieckiego mialo miejsce dopiero w 1945r.

    • @jado9909
      @jado9909 Рік тому +1

      @tylko powaznie: Problem niemiecki trzeba by rozwiązywać co 50 lat bombardując Niemcy. Taka receptę miał Churchill.

    • @tylkopowaznie2508
      @tylkopowaznie2508 Рік тому +1

      @@jado9909 Bzdury!

    • @jado9909
      @jado9909 Рік тому +4

      @@tylkopowaznie2508 Przywołując Churchilla wskazałem na to, ze problem niemiecki się nie skończył. Obecna sytuacja to potwierdza.

    • @tylkopowaznie2508
      @tylkopowaznie2508 Рік тому +1

      @@jado9909 Nie podzielam tego pogladu.

    • @jado9909
      @jado9909 Рік тому +2

      @@tylkopowaznie2508 To nie tragedia. Ziemia się nie zawaliła. Różne spojrzenie nie jest niczym nowym.

  • @artuurroo
    @artuurroo 20 днів тому

    Szkoda że odcinki nie pokolei cały poczet królów

  • @halinastryjniak8970
    @halinastryjniak8970 8 місяців тому +1

    Całość- bezcenna. Jak zawsze

  • @PiotrOlsztynski
    @PiotrOlsztynski Рік тому +3

    Zastanawiająco cicho jest na temat prawdziwej historii. Jako część historii o której należy mówić. Tak ku przypomnieniu... i pewnej refleksji... Tylko prawda nas w końcu wyzwoli...
    Historia ukraińsko-polskich relacji w skrócie:
    1648 - Ukraińcy mordują tysiące polskiej szlachty - powstanie Chmielnickiego
    1768 - Ukraińcy mordują 100 tys. Polskich mieszczan i szlachtę - koliszczyzna
    1817 - Ukraińcy mordują 2 tys. Polaków w Małopolsce Wschodniej
    1918 - Ukraińcy strzelają do tysięcy polskich dzieci we Lwowie - Orlęta Lwowskie
    1920 - Ukraińcy nie potrafią obronić Kijowa oddanego im przez polskie wojsko
    1931 - Ukraińcy mordują wojewodę Hołówkę
    1934 - Ukraińcy mordują ministra Pirackiego
    1939 - Ukraińcy mordują setki polskich żołnierzy broniących Polski
    1943 - Ukraińcy dokonują ludobójstwa - około 250 tys. Polaków - Rzeź Wołyńska UPA - nie da się dokonać dokładnej estymacji ofiar. Strona ukraińska zakazuje...
    1944 - Ukraińcy mordują tysiące Polaków na Kresach Płd. Wsch. - czystka etniczna
    1945 - Ukraińcy mordują tysiące Polaków na Podkarpaciu - czystka etniczna
    1991 - Ukraińcy otrzymują pierwsze niepodległe państwo w historii - od ZSRR 2015 = 2015
    2022 - już kilka milionów Ukraińców zamieszkało w Polsce… lub więcej
    Nigdy nie było żadnej przychylnej Polakom myśli na ukrainie. Od doktryny doncowa, ich “dekalogu” , później u.p.a itd… w założeniu było mor....dowanie Polski i Polskości.
    A poniżej odrobina ukraińskiej poezji - t.szewczenko - ich wieszcz narodowy - fragment poematu “Hajdamacy”… Skasują?
    Dajcie noża, siłę dajcie,
    Męki Lachom, Męki!!!
    Kary Lachom kary!
    Jak szalony, wiesza, pali,
    Sieka trupie ciało:
    Dajcie Lacha, dajcie 7yda!
    Mało mi ich, mało!
    Dajcie Lacha, krwi dawajcie!
    Mięsa z krwią i pianą!
    Były jeszcze rz..ezie np : Batoh , Humań - gdzie zam.ordowali bes.tialsko ok 20 tyś Polaków i 7ydów - Ich zbr...odnię na Polakach i 7ydach zdają się nie mieć końca...Jeszcze jako EsesGaliz.... "Halyczyna" SS Galizien - Huta Pieniacka, Chodaczkowo WIelkie, Prehoryłe, Smoligów, wieś Borów... a 28 dni temu zaatakowali nas znowu - Pr.//ewodów - 15 listopad 22.

  • @tomektwardy4920
    @tomektwardy4920 Рік тому +4

    Nie mam pojęcia ,po co tak rozbudowany wstęp. Karykaturalny!?

  • @CyryloPolska
    @CyryloPolska Рік тому +3

    "prawosławno-mongolskie Księstwo Moskiewskie" ma taki sam sens jak "katolicko-niemieckie Królestwo Polskie"

    • @paweszymanski9453
      @paweszymanski9453 8 місяців тому

      Mylisz się, ale nie masz wiedzy, żeby to pojąć.

    • @adamus761
      @adamus761 2 місяці тому

      A co jest nieprawidłowe w stwierdzeniu prawoslawno- mongolskie moskale ?

  • @jankowal8871
    @jankowal8871 Рік тому +4

    Ale ten człowiek nudzi ,skutecznie odstrasza ludzi od historii.

    • @marcinkrawczyk6435
      @marcinkrawczyk6435 Рік тому +10

      Lemingów owszem.... Odstrasza

    • @jankowal8871
      @jankowal8871 Рік тому +3

      @@marcinkrawczyk6435 Nie tylko zapewne Lemingów :) Ten człowiek ogólnie nudzi w dodatku przedstawia wydarzenia historyczne w przekazie preferowanym przez szlachtę .

    • @marcinkrawczyk6435
      @marcinkrawczyk6435 Рік тому +1

      @@jankowal8871 Nie ten człowiek a Pan Profesor.... A jak się nudzi to odsyłam do kanału HBC... Po za tym człowieku!!!! A z jakiej strony ma przedstawiać tą historię? Opierać się na zapiskach niepiśmiennych chłopów co byli tylko duszami poddanymi? Lenina i innych gnojków nie wymyślili wtedy....

    • @marcinwisniarski6265
      @marcinwisniarski6265 Рік тому +1

      Pozwólcie, że zapytam w jakiej optyce pan profesor miałby pokazywać historię naszej Ojczyzny. Zresztą nie tylko naszej. Każdej innej. Szlachta stanowiła w Rzeczpospolitej naród polityczny. Nie stanowili go ani mieszczanie ani włościanie. O tych ostatnich można mówić przede wszystkim w kontekście społecznym

    • @jankowal8871
      @jankowal8871 Рік тому +2

      @@marcinwisniarski6265 Właśnie w tym rzecz że profesor przedstawia decyzje szlachty podejmowane odnośnie kraju jako coś naturalnego i pozytywnego.A szlachta w rzeczywistości działała tylko w swoim interesie szkodząc i królowi i państwu.
      Zawsze podaję że we Francji państwie o długiej tradycji szlachta stanowiła 0,5% społeczeństwa a u nas aż 10 % .Więc skąd ci ludzie się wzieli i co oni mieli wspólnego z dawnymi rodami książęcymi w sensie pokrewieństwa .
      Oczywiście większość z nich to potomkowie wszelakich krętaczy i oszustów którym tytuł szlachecki się nie należał.

  • @barteklewy9820
    @barteklewy9820 Рік тому +3

    Polska stała by się imperium ale bez przywilejów szlacheckich i z podatkami prawami jak za Kazimierza Wielkiego.