Bibliography [1] Wroński, Witold. Zygmunt Noskowski. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960. [2] F. Starostka, "Jeszcze Polska nie zginęła: Discovering the Life and Music of Zygmunt Noskowski," Ph. D. dissertation. LSU, Baton Rouge, USA, 2021. [3] P. Kotla "Zygmunt Noskowski: The Steppe," Repertoire-explorer.musikmph.de. repertoire-explorer.musikmph..... 2013. [4] “Z Filharmonji.” Echo Muzyczne i teatralne, no. 3-4, January 15, 1904. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. [5] pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Okr%C4%99%C5%BCne
Maciej Negrey, który napisał hasło Zygmunt Noskowski do Encyklopedii PWM tak wyraził się o symfonii: "Jeszcze bardziej wyrazistym dowodem związania się z Filharmonią było napisanie dla niej nowego, wielkiego dzieła symfonicznego. Była nim III Symfonia F-dur „Od wiosny do wiosny”. Wraz z II Symfonią i Stepem tworzy ona triadę najważniejszych kompozycji symfonicznych Noskowskiego. Jest też kolejną w jego twórczości, zupełnie nową próbą podjęcia tematu, który go najwyraźniej frapował przez całe życie - przemian pór roku. Można również w niej dostrzec pewne paralele literackie - jeżeli Step wykazuje związki z Sienkiewiczowską Trylogią, to III Symfonia jest jakby obrazem owego „kołowrotu przyrody” tworzącego tło wydarzeń w Reymontowskich Chłopach, publikowanych w odcinkach w „Tygodniku Ilustrowanym” w latach 1902-1908. III Symfonia zaś powstawała w 2. połowie roku 1903, można więc mówić raczej o wspólnocie pomysłu, niż o jakimkolwiek wzajemnym wpływie. Jednak ów przyrodniczy aspekt dzieła nie wydaje się być jedynym, a sama muzyka jest nie tyle programowa, co obfitująca w symbole. III Symfonia składa się z 4 części odpowiadających kolejnym porom roku - od wiosny poczynając i na nowej wiośnie kończąc, jak zaznaczono w poetycko i jakoś bardzo po polsku brzmiącym tytule dzieła. Jest tak, ponieważ w samym zakończeniu powracają tematy części I, zatytułowanej Wiosna (Molto allegro con affezione) i opartej na trzech tematach - kołyszącym w smyczkach, mazurkowym w oboju i kujawiakowym w klarnecie. Panuje tu klimat sielankowy (Noskowski lubił to określenie), ale urozmaicony burzliwym przetworzeniem, w którym tematy ujawniają swój potencjał dynamiczny. Nie brak tu też elementów ilustracyjnych, jak tryle instrumentów drewnianych przywodzące na myśl śpiew ptaków, itd. Część II - Lato, Czar nocy świętojańskiej (Adagio molto espressivo), nawiązuje do letniego przesilenia, które ma miejsce 21 czerwca i było obchodzone przez dawnych Słowian jako pogańskie święto Kupały. Przesunięte na noc z 23 na 24 czerwca, poprzedzającą dzień św. Jana Chrzciciela, zyskało nazwę nocy świętojańskiej, ale zachowało dawną, tajemniczą obrzędowość i atmosferę. Najlepiej oddaje ją niezwykły początek w wiolonczelach i kontrabasach. Główna melodia oboju, do którego dołącza klarnet, to jedno z najpiękniejszych objawień inwencji Noskowskiego. Miejscami, co prawda, podobnie jak cytat ludowej melodii Oj, Janie, Janie, Janie zielony, ujęta jest w nieco sentymentalny sposób. Część III - Jesień. Okrężne. Śpiew dożynkowy i taniec (Allegro molto. Allegro animato), opiera się na oryginalnym pomyśle wywołania wrażenia nadciągającego korowodu. Wpierw słyszymy muzykę z oddali, a w miarę, jak korowód się zbliża, rozróżniamy pieśń Plon niesiemy, plon, na tle której, zapewne wokół przystrojonych wieńców i snopów, młodzież tańcuje mazura, w triu zaś - bo formalnie jest to scherzo - również oberka przeplatanego kujawiakiem zaczerpniętym z I części. Jest to więc obraz ruchomy i złożony. Część IV - Zima. Cisza i martwota w przyrodzie. Burza śnieżna. Powrót wiosny i powitanie poranka słonecznego - stanowi godną kulminację całości. Rozpoczyna ją wstęp Adagio molto, roztaczający niezwykle sugestywną wizję jakby skutych lodem przestrzeni, osiągniętą dzięki śmiałemu zestawieniu najniższych i najwyższych rejestrów orkiestry. Oryginalne i zaskakujące, ale doskonale dobrane do klimatu brzmieniowego są niektóre pochody harmoniczne. Dwukrotnie wprowadzony motyw klarnetu basowego przenika do Allegro energico e marcato, sprawiającego wrażenie zmagań nie tylko z żywiołami natury. Pośród przypominających batalistyczną scenę efektów słychać jakby urywki pieśni wojennych i religijnych, intonowanych przez rogi i puzony. Scena ta cichnie zwolna ustępując pierwszym promieniom słońca. Moderato pastorale. Allegro con affezione - to powrót tematów Wiosny. Dzieło kończy się więc akcentem nie nadziei nawet, lecz pewności - wiosna wszak nastąpić musi. I tak samo musi nadejść wolność - to pewne. Spojrzenie na całość twórczości Noskowskiego pozwala odczytać ideowe przesłanie III Symfonii również i w taki sposób." portalmuzykipolskiej.pl/pl/osoba/3210-Zygmunt-Noskowski Dziękuję za wrzutkę. Ogólnie też ciekawe wykonanie, ale wolę wersję Szymona Kawalli, bo moim zdaniem lepiej odczytał tempa. Florencio wyeksponował niektóre instrumenty, których brakuje u Kawalli. Ale to bardzo trudna symfonia - tak dużo różnych akcji, jak w powieściach pozytywistycznych. Najlepiej by było, gdyby ktoś kiedyś połączył najlepsze miejsca obu wykonań. I w wersji Florencio klarnet basowy w 4 części gra inny dźwięk (29:14) niż u Kawalli (29:06): ua-cam.com/video/6u_4ZTb3Crw/v-deo.html
Colossal....finally a genuine Polish Dvořák/Brahms......BRAVO from Acapulco!
Colossal indeed
I hear the life of Poland in its unhappy time moving into a more hopeful world free of strife and darkness.
Bibliography
[1] Wroński, Witold. Zygmunt Noskowski. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960.
[2] F. Starostka, "Jeszcze Polska nie zginęła: Discovering the Life and Music of Zygmunt Noskowski," Ph. D. dissertation. LSU, Baton Rouge, USA, 2021.
[3] P. Kotla "Zygmunt Noskowski: The Steppe," Repertoire-explorer.musikmph.de. repertoire-explorer.musikmph..... 2013.
[4] “Z Filharmonji.” Echo Muzyczne i teatralne, no. 3-4, January 15, 1904. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie.
[5] pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Okr%C4%99%C5%BCne
Maciej Negrey, który napisał hasło Zygmunt Noskowski do Encyklopedii PWM tak wyraził się o symfonii:
"Jeszcze bardziej wyrazistym dowodem związania się z Filharmonią było napisanie dla niej nowego, wielkiego dzieła symfonicznego. Była nim III Symfonia F-dur „Od wiosny do wiosny”. Wraz z II Symfonią i Stepem tworzy ona triadę najważniejszych kompozycji symfonicznych Noskowskiego. Jest też kolejną w jego twórczości, zupełnie nową próbą podjęcia tematu, który go najwyraźniej frapował przez całe życie - przemian pór roku. Można również w niej dostrzec pewne paralele literackie - jeżeli Step wykazuje związki z Sienkiewiczowską Trylogią, to III Symfonia jest jakby obrazem owego „kołowrotu przyrody” tworzącego tło wydarzeń w Reymontowskich Chłopach, publikowanych w odcinkach w „Tygodniku Ilustrowanym” w latach 1902-1908. III Symfonia zaś powstawała w 2. połowie roku 1903, można więc mówić raczej o wspólnocie pomysłu, niż o jakimkolwiek wzajemnym wpływie. Jednak ów przyrodniczy aspekt dzieła nie wydaje się być jedynym, a sama muzyka jest nie tyle programowa, co obfitująca w symbole.
III Symfonia składa się z 4 części odpowiadających kolejnym porom roku - od wiosny poczynając i na nowej wiośnie kończąc, jak zaznaczono w poetycko i jakoś bardzo po polsku brzmiącym tytule dzieła. Jest tak, ponieważ w samym zakończeniu powracają tematy części I, zatytułowanej Wiosna (Molto allegro con affezione) i opartej na trzech tematach - kołyszącym w smyczkach, mazurkowym w oboju i kujawiakowym w klarnecie. Panuje tu klimat sielankowy (Noskowski lubił to określenie), ale urozmaicony burzliwym przetworzeniem, w którym tematy ujawniają swój potencjał dynamiczny. Nie brak tu też elementów ilustracyjnych, jak tryle instrumentów drewnianych przywodzące na myśl śpiew ptaków, itd. Część II - Lato, Czar nocy świętojańskiej (Adagio molto espressivo), nawiązuje do letniego przesilenia, które ma miejsce 21 czerwca i było obchodzone przez dawnych Słowian jako pogańskie święto Kupały. Przesunięte na noc z 23 na 24 czerwca, poprzedzającą dzień św. Jana Chrzciciela, zyskało nazwę nocy świętojańskiej, ale zachowało dawną, tajemniczą obrzędowość i atmosferę. Najlepiej oddaje ją niezwykły początek w wiolonczelach i kontrabasach. Główna melodia oboju, do którego dołącza klarnet, to jedno z najpiękniejszych objawień inwencji Noskowskiego. Miejscami, co prawda, podobnie jak cytat ludowej melodii Oj, Janie, Janie, Janie zielony, ujęta jest w nieco sentymentalny sposób. Część III - Jesień. Okrężne. Śpiew dożynkowy i taniec (Allegro molto. Allegro animato), opiera się na oryginalnym pomyśle wywołania wrażenia nadciągającego korowodu. Wpierw słyszymy muzykę z oddali, a w miarę, jak korowód się zbliża, rozróżniamy pieśń Plon niesiemy, plon, na tle której, zapewne wokół przystrojonych wieńców i snopów, młodzież tańcuje mazura, w triu zaś - bo formalnie jest to scherzo - również oberka przeplatanego kujawiakiem zaczerpniętym z I części. Jest to więc obraz ruchomy i złożony. Część IV - Zima. Cisza i martwota w przyrodzie. Burza śnieżna. Powrót wiosny i powitanie poranka słonecznego - stanowi godną kulminację całości. Rozpoczyna ją wstęp Adagio molto, roztaczający niezwykle sugestywną wizję jakby skutych lodem przestrzeni, osiągniętą dzięki śmiałemu zestawieniu najniższych i najwyższych rejestrów orkiestry. Oryginalne i zaskakujące, ale doskonale dobrane do klimatu brzmieniowego są niektóre pochody harmoniczne. Dwukrotnie wprowadzony motyw klarnetu basowego przenika do Allegro energico e marcato, sprawiającego wrażenie zmagań nie tylko z żywiołami natury. Pośród przypominających batalistyczną scenę efektów słychać jakby urywki pieśni wojennych i religijnych, intonowanych przez rogi i puzony. Scena ta cichnie zwolna ustępując pierwszym promieniom słońca. Moderato pastorale. Allegro con affezione - to powrót tematów Wiosny. Dzieło kończy się więc akcentem nie nadziei nawet, lecz pewności - wiosna wszak nastąpić musi. I tak samo musi nadejść wolność - to pewne. Spojrzenie na całość twórczości Noskowskiego pozwala odczytać ideowe przesłanie III Symfonii również i w taki sposób."
portalmuzykipolskiej.pl/pl/osoba/3210-Zygmunt-Noskowski
Dziękuję za wrzutkę. Ogólnie też ciekawe wykonanie, ale wolę wersję Szymona Kawalli, bo moim zdaniem lepiej odczytał tempa. Florencio wyeksponował niektóre instrumenty, których brakuje u Kawalli. Ale to bardzo trudna symfonia - tak dużo różnych akcji, jak w powieściach pozytywistycznych. Najlepiej by było, gdyby ktoś kiedyś połączył najlepsze miejsca obu wykonań.
I w wersji Florencio klarnet basowy w 4 części gra inny dźwięk (29:14) niż u Kawalli (29:06):
ua-cam.com/video/6u_4ZTb3Crw/v-deo.html