Szablozębne koty i ich przodkowie / Dr Daniel Tyborowski

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 20 кві 2021
  • Wykład dr. Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu Dzieje Ziemi [21 kwietnia 2021 r.]
    wszechnica.org.pl/wyklad/szab...
    Smilodon to wymarły rodzaj kotowatych, które żyły prawdopodobnie od około 3 mln do 10 tys. lat temu w Ameryce Północnej i Południowej. Gatunki smilodonów są znane także jako tygrysy szablozębne (lub koty szablozębne). W pełni dojrzały smilodon ważył około 400 kg, miał krótki ogon, potężne kończyny i dużą głowę. Wielkością i posturą ciała zbliżony był do dzisiejszego niedźwiedzia brunatnego. Kąt rozwarcia jego szczęk wynosił 120 stopni, a kły miały około 23 cm długości.
    Dr Daniel Tyborowski - adiunkt naukowy w Muzeum Ziemi w Warszawie. Interesuje się gadami morskimi, paleobiologią kręgowców morskich oraz izotopowym badaniem zębów i kości
    Znajdź nas:
    / wszechnicafww
    / wszechnicafww1
    anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
    anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
    wszechnica.org.pl/
    Materiał realizowany we współpracy z:
    / muzeum.ziemi.pan
    #dziejeziemi #szablozębne #dinozaury #paleontologia #koty #skamieniałości

КОМЕНТАРІ • 103

  • @rolfpies
    @rolfpies 3 роки тому +5

    Dzieje ziemi, dziękuję.

  • @PLeszekz
    @PLeszekz 3 роки тому +7

    Dzieje Ziemi. Dziękuję za kolejny pasjonujący wykład.

  • @grafik1122
    @grafik1122 3 роки тому +7

    Dzieje Ziemi! Jak zawsze świetny wykład :)

  • @leszekporowski1707
    @leszekporowski1707 3 роки тому +3

    Dzieje ziemi. Dziękuję bardzo

  • @teresasteczko4088
    @teresasteczko4088 3 роки тому +6

    Dzieje Ziemi super, dziękuję 👏

  • @filippozauc
    @filippozauc 3 роки тому +4

    Szablozębność jest na tyle częstym zjawiskiem podczas historii ewolucji zwierząt, że może to być spokojnie temat na kolejny odcinek Dziejów Ziemi

  • @akajaka7686
    @akajaka7686 Рік тому +1

    Dzieje Ziemi. Dziękuję za wykład

  • @patrykmodel
    @patrykmodel 3 роки тому +5

    Dzieje Ziemi. Dziękuję!

  • @kawiorek4152
    @kawiorek4152 Рік тому +1

    Dzieje ziemi - to niesamowita seria :)

  • @rafalo1043
    @rafalo1043 3 роки тому +3

    Jeden z ulubionych moich kanałów

  • @dilofozaur
    @dilofozaur 3 роки тому +7

    Zmieniło się nazewnictwo tylko co do rodzaju Crocuta (Crocuta crocuta - krokuta cętkowana, d. hiena cętkowana). Inne rodzaje hienowatych mają stare nazwy. Poza protelem wszystkie pozostałe określa się jako "hieny" (hiena brunatna i pręgowana). Zastanawiające, że hiena jaskiniowa (C. crocuta spelaea) pozostała hieną (może faunę paleolitu psuje zostawili w spokoju).

  • @zielonyumysl
    @zielonyumysl 3 роки тому +3

    Taka ciekawostka. Sprinterzy biegają na palcach. Jest dużo szybciej :)

  • @ogor1998pnt
    @ogor1998pnt 2 роки тому +2

    1:06:28 Krokuta to dawna hiena cętkowana (Crocuta crocuta). Hiena pręgowana to nadal hiena pręgowana (Hyaena hyaena).

  • @PolishPianoOrgan
    @PolishPianoOrgan 3 роки тому +6

    Super wykład. Bardzo ciekawie i prostym językiem. Za to lubię wszechnicę.. mimo, że to nie mój zakres zainteresowań zobaczyłem z ciekawością i zainteresowaniem. Czekam na prof. Bajtlika :3

  • @barrylyndon3200
    @barrylyndon3200 2 роки тому

    Dzieje Ziemi!

  • @Yagoda0000
    @Yagoda0000 3 роки тому +2

    Dzieje Ziemi! Spóźnione, ale obejrzane :)

  • @aramin111
    @aramin111 2 роки тому +1

    Dzieje Ziemi :) Proszę o więcej.

  • @paulinachrobak1866
    @paulinachrobak1866 Рік тому

    Dzieje Ziemi! Dziękuję!

  • @zdunsen7347
    @zdunsen7347 3 роки тому +1

    dzieje Ziemi

  • @andrzejp.5327
    @andrzejp.5327 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @vip4883
    @vip4883 Рік тому

    Źle stwierdzenie !to koty łaskawie obejmują w posiadanie !pozdrawiam serdecznie.Tez nie wiem czy bardziej lubię koty czy psy .Mieszka ze mną pies i kot

  • @GumbasBannor
    @GumbasBannor 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi.

  • @norbertcccp9089
    @norbertcccp9089 3 роки тому +1

    Dzięki

  • @warszafication
    @warszafication 3 роки тому

    Tradycyjnie dzieje z Ziemi

  • @jackdempsey7199
    @jackdempsey7199 2 роки тому

    Fajny film

  • @tomaszskwarek1370
    @tomaszskwarek1370 2 роки тому

    Super!!!

  • @marekherok7452
    @marekherok7452 2 роки тому +1

    - Domowy nie znaczy udomowiony.
    - Podaj przykład.
    - Kot domowy.
    - Podaj inny.
    - Mucha domowa.

  • @ogor1998pnt
    @ogor1998pnt 2 роки тому +2

    55:43 Co ciekawe George R. R. Martin niemal dosłownie przeniósł do świata "Gry o tron" gatunek Canis dirus. Po angielsku ten gatunek nazywa się "dire wolf", a w "Grze o tron" na wilkory mówili "direwolfs" (różnica tylko w tej spacji jest).

  • @marekherok7452
    @marekherok7452 2 роки тому

    Zieje Dziemi

  • @tomekgruk5614
    @tomekgruk5614 Рік тому +1

    intersujące są odcinki pana a będą np fororaki inaczej terror birds lub o wymarłych i współczesnych potomkach lub o panthera onca augusta ?

  • @damiandziaczynski6339
    @damiandziaczynski6339 2 роки тому

    Dzieje ziemi :)

  • @grzeskalisz6482
    @grzeskalisz6482 3 роки тому +1

    Dzieje ziemi

  • @marcinkrzyzynski5894
    @marcinkrzyzynski5894 3 роки тому

    Krokuta
    Zaczynam używać tej nazwy

  • @ogor1998pnt
    @ogor1998pnt 2 роки тому

    7:15 a teraz odwrotnie. Znajdą szkielety mopsa i husky. Ten sam gatunek. A wezmą za dwa różne, bo wyglądem w ogóle nie podobne

  • @katg-ka645
    @katg-ka645 3 роки тому

    Jak zwykle Dzieje Ziemi! Niestety obejrzałam dopiero dziś. Mój super-drapieżnik oglądał ze mną. Szczypiorku, a także cebuli i czosnku nie wolno dawać kotom. Niestety też wielu roślinek domowych nie można mieć, bo nasze Felis mogą mieć po nich różne problemy (nie raz tylko żołądkowej, kiedy indziej nerkowe/wątrobowe/neurologiczne). Jednak czekająca przy drzwiach mrucząca kulka przymilnego puchu wynagradza te niedogodności.

    • @krzysztofgrabowski763
      @krzysztofgrabowski763 Рік тому

      Kot to jest kot i wymaga podejścia i się nie podporządkuje jak np pies

  • @Pjo_ter
    @Pjo_ter 3 роки тому +1

    Dzieje ziemi.

  • @grzegorzkuras1528
    @grzegorzkuras1528 2 роки тому +1

    Smutne, to kły w czaszce człekokształtnego stworzenia. Dziś padają takie sformułowania anty ludzkie, jakby osoby je wypowiadające siedziały przed telewizorem i należały do innego gatunku. ;D Pozdrawiam

  • @sawekk.4136
    @sawekk.4136 3 роки тому +1

    👍

  • @marekjakistam
    @marekjakistam Рік тому

    56:04 - "Tylko we Lwowi..." 😆

  • @darekjasieniecki
    @darekjasieniecki 3 роки тому

    To teraz o psach i ich przodkach.

  • @iowa406
    @iowa406 3 роки тому +1

    Co do przyszłości szablastozębnych. Może któreś wszystkożerne świniowate ponownie stana się drapieżne - jak kiedys Entelodonty? Wszak szablowate zęby u świniowatych sa i dziś. Tyle, że chyba nie kły?
    Może kopytne ponownie staną się drapieżne ( czy to czasem nie były Hienodony właśnie? ) ?
    Oj chciał bym odcinek na temat właśnie tych drapieżców: świniowate i kopytne. No i koniecznie o wymarłych psowatych, niedźwiedziowatych, i w ogóle o całym kladzie.
    No a może walenie wyjdą znowu na ląd i dostaną szablowatych zębów?

    • @filippozauc
      @filippozauc 3 роки тому +1

      Mogę się mylić, ale wydaje mi się, że Hienodony należą do grupy siostrzanej dla drapieżnych

  • @magorzata1341
    @magorzata1341 3 роки тому +1

    😻

  • @michagazda2780
    @michagazda2780 Рік тому

    #DziejeZiemii

  • @Jack-le3zh
    @Jack-le3zh 3 роки тому +2

    Co do Niedźwiedzia brunatnego i grizzly, to nie wiem czy autor odnosił się do ameryki północnej tylko, czy to ogółu populacji, ale dla sprostowania trzeba zaznaczyć, że to brunatne właśnie zdarzają się większe od grizzly, mogą osiągać do prawie 800 kg wagi, za to grizzly do 700 kg

  • @forodinssake9570
    @forodinssake9570 2 роки тому

    jeden problem, Niedźwiedzie Grizzly i Brunatne nie różnią się zbytnio rozmiarami, niektóre populacje niedźwiedzi brunatnych są nawet większe od Grizzly. A niedźwiedzie Kodiackie to rodzaj niedźwiedzia brunatnego.

  • @michagazda2780
    @michagazda2780 Рік тому

    A jest może film o ewolucji koniowatych

  • @ARTURROGALSKI
    @ARTURROGALSKI Рік тому

    Bardzo lubie, ale... carnivora znaczy raczej mięsożerne niż drapieżne. I są takie detale, ogólnie ++

  • @robertbartosinski1462
    @robertbartosinski1462 3 роки тому

    Misiek Koterski jest palcochodem : Polska piłka nożna (fragment Ajlawju)

  • @marcinas8942
    @marcinas8942 3 роки тому +1

    dzieje ziemi

  • @filippozauc
    @filippozauc 3 роки тому +2

    A czy grizzly to nie jest podgatunek brunatnego? I czy nie jest on też w większości roślinożerny?

  • @carcharinus6367
    @carcharinus6367 2 роки тому

    Zacznijmy od grizzly - to północnoamerykański podgatunek niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos horribilis); jeśli wziąć pod uwagę masę ciała, mieści się prawie dokładnie w tym samym zakresie zmienności, co nasz europejski niedźwiedź brunatny (U. arctos arctos): 130-180 kg dla samic i 180-360 kg dla samców. Niedźwiedź kodiacki (U. arctos middendorffi), którego występowanie jest ograniczone *tylko* do Archipelagu Kodiak (u pd-zach. wybrzeża Alaski), a na kontynencie go *nie ma* - jest oczywiście większy. Niemniej jednak, stwierdzenie że niedźwiedź brunatny to: *"taki misiek wielkości dużego psa"* - jest jakimś horrendalnym nieporozumieniem. No - chyba, że ma się na myśli jakąś młodą (lub zabiedzoną...) samicę z szacownego, warszawskiego ZOO.

    • @carcharinus6367
      @carcharinus6367 2 роки тому

      PS - Grizzly - jest takim samym "drapieżnikiem", jak nasz niedźwiedź europejski - i jeden i drugi jest *wszystkożerny.*
      Co do niedźwiedzia polarnego - o tak, to klasyczny drapieżnik...

  • @marcinkrzyzynski5894
    @marcinkrzyzynski5894 3 роки тому

    Kilka lat temu słyszałem że te długie kły,były bardzo delikatne i kruche, chciałem zapytać czy to prawda, że podobno te koty nie były wstanie rozkruszyc czaszki ??

    • @joelazy5083
      @joelazy5083 3 роки тому +1

      Gryźli w tętnicę,dzisiejszy lew ma większy nacisk szczęk.Szablozębny,za to silniejsze przednie kończyny.
      Teoretycznie dociskając zęby smilodona w bok,łatwo mògłbyś je złamać.

  • @marcinwarszawski
    @marcinwarszawski 3 роки тому

    Czy było tak, że wyewoluował jeden kot szablozębny i wszystkie inne od niego, czy może różne koty wykształciły to niezależnie?

    • @caviramus0993
      @caviramus0993 3 роки тому +1

      Najnowsze badanie (sprzed max 2 tygodni) wykazało, że coś takiego miało miejsce 2 razy, u Nimravidae i u Machairodontidae.
      Mogę dać linka do badania, samo jest płatne, ale na twitterze prowadzącego badania są opublikowane tabele, rysunki itp.

  • @porucznikjebnietyszpadel1434
    @porucznikjebnietyszpadel1434 2 роки тому

    Ludzie dzielą się na Psiarzy, lub Kociarzy, ale ja preferuje rybki akwariowe.

  • @franeknajda6802
    @franeknajda6802 3 роки тому +1

    In

  • @michagazda2780
    @michagazda2780 Рік тому

    W końcu dla Słowian długo za łapaczy myszy robiły łaszowate.

  • @marcinkrzyzynski5894
    @marcinkrzyzynski5894 3 роки тому +1

    Czy to możliwe że koty szablozębne miały grzywe jak lew?

    • @filippozauc
      @filippozauc 3 роки тому +1

      Z tego co wiem to jest to możliwe, aczkolwiek mniej prawdopodobne od braku grzywy

    • @sherab2078
      @sherab2078 3 роки тому +3

      Występowanie grzywy u współczesnych lwów jest ściśle powiązane z ich ich stadnym trybem życia i koniecznością bronienia dostępu do samic. Jeśli więc niektóre koty szablastozębne żyły stadnie i grupy te miały podobną strukturę społeczną, jak u lwów, to nie jest wykluczone, że mogły mieć równie wyraźne oznaki dymorfizmu płciowego. Czy jednak była to "lwia grzywa", czy jakaś inna cecha - trudno orzec. Homotherium podejrzewa się o grupowy styl życia. Takie propozycje pojawiały się też odnośnie smilodona, ale osobiście nie znajduję ich przekonującymi.

  • @marcinadamkiewicz5810
    @marcinadamkiewicz5810 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi. Ale dlaczego one w ogóle miały takie wielkie zęby?!

    • @caviramus0993
      @caviramus0993 3 роки тому +1

      Pozwalało to najprawdopodobniej na efektywne zabijanie ofiar, rozcinanie tętnic bardziej niż typowe duszenie, przy którym łatwo o uraz z szarpiącą się ofiarą.

    • @marcinadamkiewicz5810
      @marcinadamkiewicz5810 3 роки тому

      @@caviramus0993 Dzięki za wyjaśnienie. Pewnie to myšlenie laika, ale trochę dziwi mnie, że w celu rozcinania tętnic potrzebne były aż tak bombastycznie wielkie zęby, zwłaszcza, że pewnie też się łamały, utrudniały przegryzanie kości itp.

  • @joelazy5083
    @joelazy5083 3 роки тому

    Jaguar nadrzewnym kotem!?😂chyba go z ocelotem pomyliłeś?!

    • @caviramus0993
      @caviramus0993 3 роки тому

      Jaguary też potrafią się wspinać.

  • @joelazy5083
    @joelazy5083 3 роки тому

    Łasicowate są najbardziej drapieżne

    • @sherab2078
      @sherab2078 3 роки тому +1

      Co przez to rozumiesz? Łasicowate zachowały względnie spory zakres wszystkożerności. Większość gatunków jest przede wszystkim mięsożerna, ale nie są obligatoryjnymi mięsożercami, tak jak koty i mogą uzupełniać dietę owadami i owocami. Jeśli chodzi Ci o skuteczność polowań, to nie wiem, czy mamy wystarczające dane porównawcze, żeby wydać werdykt. Osobiście uważam, że likaony, a więc psowate, są pod tym względem kandydatami do podium. ;)

    • @joelazy5083
      @joelazy5083 3 роки тому

      @@sherab2078 Ja,to raczej krwiożerczość na myśli miałem Wyobraź sobie łasicę wielkości pantery!

    • @sherab2078
      @sherab2078 3 роки тому +1

      @@joelazy5083 , heh, rozumiem. Współcześnie najbliżej tego obrazka plasuje się chyba rosomak. ;) Ale "krwiożerczość" to chyba jednak dość subiektywne kryterium, więc każdy z nas może mieć swojego kandydata. ;) O ile ja jestem raczej kociarzem, to punkty za "krwiożerczość", to chyba przyznałbym jednak hiper-mięsożernym psowatym i hienom cętkowanym... ups... przepraszam - krokutom ;).

    • @joelazy5083
      @joelazy5083 3 роки тому +2

      @@sherab2078 Wiesz,ciekawe co piszesz,Zoologią zajmuje się od 1968roku,moja pierwsza książka w Polsce,(
      bo żyję od 1979 w Niemczech) była profesora Żabińskiego lub Żabieńskiego!?
      Ròwnolegle zajmuję się Kryptozoologią
      W latach 1990 i 2005 organizowałem kilka ekspedycji do Alp austriackich w poszukiwaniu Tatzelwurm,lub Bergstutzen.Ale powròćmy do rosomaka: tak podziwiam to zwierzę! Miałbym jeszcze jednego kandydata z tej rodziny,a mianowicie Ratela!😀.Co hien tyczy!? Zawsze mnie interesowały! Ale pomyśl! 10.000 lat temu istniała hiena wielkości lwa ważąca do 120 czyli waga lwicy lub jaguara! Ładnie z kimś korespondować kto te tematy zna,bo większość interesuje tylko piłka,i bzykanie😂
      Przebacz błędy ortograficzne ale minęło już kilkadziesiąt lat że żadnej jak ostatnią
      książkę w języku polskim czytałem.
      Miłe pozdrowienia ❤️

    • @sherab2078
      @sherab2078 3 роки тому

      @@joelazy5083 hiena o której piszesz, to Pachycrocuta brevirostris? Ona chyba starsza była. Wielkie to było bydle. Jej anatomia wskazuje jednak, że najprawdopodobniej była padlinożercą i kleptopasożytem, a nie aktywnym drapieżnikiem - w każdym razie nie w takim stopniu, jak współczesna hiena cętkowana. W późnym plejstocenie żyła hiena jaskiniowa, którą zwykle uważa się za podgatunek hieny cętkowanej. Mogła osiągać ponad 100 kg wagi, ale o estymacjach dochodzących do 120, to nie słyszałem. Ja, Michał Loba, jestem paleontologiem. Tak, jak dr Tyborowski, pracuję w Muzeum Ziemi. Zajmujemy odmienne "nisze ekologiczne" ;) dr Tyborowski robi te wykłady, a ja przede wszystkim opracowuje dość szczegółowe artykuły, które zamieszczane są w "kąciku edukacyjnym" na stronie Muzeum Ziemi. Poziom szczegółowości raczej dla "nerdów" ;) Pozdro!

  • @adriannaiakowski1613
    @adriannaiakowski1613 3 роки тому

    No to teraz wilki psowate kobieta wielbładowate A potem może coś z naszego terenu może tury

  • @marcinwarszawski
    @marcinwarszawski 3 роки тому

    Czy jest jakiś przykład konwergencji, która by wykształciła szablozębność w innej grupie zwierząt?

    • @caviramus0993
      @caviramus0993 3 роки тому

      Dosyć sporo razy, zaczynając u synapsydów (jak gorgonopsydy), poprzez fitozaury (Smilosuchus), dicynodonty, krewniaki torbaczy (Thylacosmilus) współczesne piżmowce. Przykładów znajdujemy dość sporo.

  • @blaszczko
    @blaszczko 2 роки тому

    podzial na psiarzy i kociarzy jest sztuczny i nieodzwierciedlajacy rzeczywistosci - jesli sie dobrze przyprawi to wszystko wchodzi tak samo dobrze :)

  • @grzegorzracicki756
    @grzegorzracicki756 2 роки тому

    Koty

  • @aryankingofvand667
    @aryankingofvand667 9 місяців тому

    Dorównujący masą* Waga to narzędzie do pomiaru masy, a nie wielkość. Takie bluźnierstwo z ust doktora to jprdl 🤦🏼‍♂️

  • @stanisawspyra952
    @stanisawspyra952 3 роки тому +3

    Dzieje Ziemi. Dziękuję!

  • @wyindywidualizowany6722
    @wyindywidualizowany6722 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @marcplfr
    @marcplfr 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi.

  • @caraliusana
    @caraliusana 3 роки тому

    Dzieje Ziemi!

  • @januszpietras2739
    @januszpietras2739 3 роки тому +1

    Dzieje ziemi

  • @andrzejg
    @andrzejg 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @TateKeke
    @TateKeke 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @annas2828
    @annas2828 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @dilofozaur
    @dilofozaur 3 роки тому +1

    Dzieje Ziemi

  • @arturkleszczonek9891
    @arturkleszczonek9891 2 роки тому

    Dzieje Ziemi

  • @MrGrzech77
    @MrGrzech77 2 роки тому

    Dzieje Ziemi

  • @mariuszpoleszczuk8177
    @mariuszpoleszczuk8177 3 роки тому +1

    Dzieje ziemi