Muzeum Dom "Gazety Olsztyńskiej" - historia jak Warmiacy walczyli o polskość

Muzeum Dom "Gazety Olsztyńskiej" istnieje od 1992 r. Siedzibą jest zrekonstruowany budynek, w którym w latach 1920-1939, mieściła się redakcja i drukarnia, niezwykle zasłużonej dla polskiej historii regionu, jedynej na Warmii polskiej gazety, ukazującej się od 1886 r., "Gazety Olsztyńskiej". Muzeum ma charakter regionalny. Gromadzone w nim zbiory, jak i prezentowane wystawy związane są głównie z dziejami Warmii i Olsztyna, a także historią drukarstwa.
Muzeum posiada w swoich zbiorach prawie osiem tysięcy obiektów. Jednymi z najcenniejszych są pamiątki związane z właścicielami wydawnictwa „Gazety Olsztyńskiej” - rodziną Pieniężnych, a także samym pismem. Są to zdjęcia rodzinne, zegarek z wygrawerowaną dedykacją Seweryna Pieniężnego (1890-1940), czcionki z drukarni oraz unikatowe egzemplarze „Gazety Olsztyńskiej”, w tym jedyny zachowany w oryginale numer gazety z 1915 r. Interesujące i cenne są również obiekty związane z historią Warmii: kronika kościoła w Bartołtach Wielkich (1883-1901), statut Towarzystwa Wstrzemięźliwości od Palonych Napojów w Dyecezyi Warmiyskiej (1852), Ustawy Towarzystwa Ludowego (1919), pocztówki z korespondencją z okresu plebiscytu 1920 r., znaczek Związku Polaków w Niemczech. Niezwykle cenny jest pamiętnik robotnika przymusowego pracującego na terenie Prus Wschodnich w latach II wojny światowej. Dużą wartość poznawczą mają zespoły zdjęć, dokumentów i pamiątek po Marii Zientarze-Malewskiej (1894-1984) - poetce, pisarce, działaczce warmińskiej; Bronisławie Chabowskim (1892-1942) - nauczycielu szkół polskich na Warmii; Alojzym Śliwie (1881-1969) - działaczu polskim, poecie i pisarzu oraz prof. Witoldzie Niewiadomskim (1911-2005) - naukowcu, od lat 50. XX wieku pracującym w olsztyńskiej uczelni rolniczej. Obszerny i interesujący jest również zbiór dokumentujący wydarzenia i przemiany lat 80. ubiegłego wieku: działalność opozycji (ulotki, znaczki, plakaty i afisze, wydawnictwa „drugiego obiegu”), NSZZ ”Solidarność” (strajk w OZGraf.), wybory ’89 i późniejsze przemiany ustrojowe. Zbiory uzupełniają, datowane głównie na początek i pierwszą połowę XX w. maszyny, urządzenia i sprzęty stanowiące wyposażenie drukarni, między innymi: linotyp, aparat odlewniczy do stereotypii metalowej, ręczna prasa korektorska, prasa do sztancowania, kalander, regały zecerskie, klisze chemigraficzne oraz introligatorni: zszywarki drutem, gilotyna, perforówka, nożyce i czcionki introligatorskie.
#olsztyn #warmia