Sd.Kfz. 251 "Rosi"

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 29 лис 2024

КОМЕНТАРІ • 219

  • @IrytujacyHistoryk
    @IrytujacyHistoryk  Рік тому +38

    Trzecia w nocy. Idę spać, dodam jutro koło południa na widoczny. Do zobaczenia!

  • @jan_2654
    @jan_2654 Рік тому +197

    film historyka w południe, tego się nikt nie spodziewał

    • @antonionovulari
      @antonionovulari Рік тому +21

      Hiszpańskiej inkwizycji też się nikt nie spodziewał.

    • @maciek_k.cichon
      @maciek_k.cichon Рік тому +16

      Gdzieś tam na Pacyfiku jest zaraz północ.
      Irytujący pewnie szuka porzuconych Kfzetów na Samoa 😆

    • @killcccp
      @killcccp Рік тому +4

      Nikt się nie spodziewał … a każdy potrzebował !

    • @micharadziwinowski9114
      @micharadziwinowski9114 Рік тому +2

      Żodyn

    • @mojeeldorado1544
      @mojeeldorado1544 Рік тому +1

      I tak oglądam o 3 w nocy

  • @Oldmotorsfan
    @Oldmotorsfan Рік тому +110

    Prawdziwy fan historii nie ma czegoś takiego jak brak czasu na nowy film.

    • @DobryZiomek27
      @DobryZiomek27 Рік тому +4

      no ale ciekawe jest to że nagrał to w dzień zwykle to jest nocny historyk

    • @jakiscossack8719
      @jakiscossack8719 Рік тому +3

      @@DobryZiomek27 to CGI

  • @BartekzLodzi
    @BartekzLodzi Рік тому +9

    Pamiętam pierwszy pokaz Rosi w Łodzi po zakończeniu jej remontu. Pojechaliśmy z kolegami pod halę sportową przy al. Politechniki. Jak już Rosi wracała o własnych siłach na lawetę, na jezdni w odległości dobrych kilkudziesięciu metrów z wrażenia na kierowcach zderzyły się 2 samochody. Ciekawe co było napisane później w protokole ze zdarzenia...😅

    • @lukasito100
      @lukasito100 10 місяців тому +1

      Tak . Pamiętam te stłuczkę już pod koniec pokazu :) . Mam nadal gazetkę z tamtego pokazy, wydanie DŁ .

  • @jejker
    @jejker Рік тому +7

    Od zawsze bardzo lubiłem ten transporter mam nadzieje że kiedyś mi też się uda taki obejrzeć z środka

  • @kobz2862
    @kobz2862 Рік тому +38

    Fajna, niemal filmowa historia. Widziałeś ten wóz 2 dekady temu, potem na tablicy w pokoju wisiał tam te wszystkie lata z tobą gdy dorastałeś i teraz po prawie dekadzie YTbowej działalności nagrałeś i jego (albo ją), piękne

  • @marcinmarczak5389
    @marcinmarczak5389 Рік тому +28

    Pamiętam te czasy i wycinki z gazety Dziennik Łódzki z
    ''Rosi''

    • @marianmaciocha1649
      @marianmaciocha1649 Рік тому +2

      A ja informacje w Telexpressie na temat jego wydobycia 😆

  • @lukaszjawor7105
    @lukaszjawor7105 Рік тому +3

    Za dzieciaka pamiętam jego wydobycie,później stał w ZSP nr3 i miałem okazję przejechać się nim🙂

  • @przemekn8296
    @przemekn8296 Рік тому +1

    Czekałem aż się pojawi. Oglądanie filmu po tym jak widzieliśmy w skansenie jak film powstaje to zupełnie nowe doświadczenie :)

  • @mariomodrzew1761
    @mariomodrzew1761 Рік тому +3

    Super niedzielny odcinek. Dzięki za materiał, z przyjemnością oglądam takie kadry opatrzone Panskim Komentarzem. Pozdrawiam serdecznie..😊

  • @kane7522
    @kane7522 Рік тому +1

    Bylem w tym skansenie dwa razy . Polecam obejrzeć wszystko. Pozdrawiam serdecznie 😃

  • @Lotnik102
    @Lotnik102 9 місяців тому

    Pamiętam jak będąc dzieciakiem poszedłem z rodziną na akcję wydobycia "Różyczki". Wszyscy wtedy mówili, że będą wyciągać z rzeki "czołg".. Jakie było moje rozczarowanie, gdy zamiast majestatycznej stalowej bestii z armatą z rzeki wyłoniło się to stalowe coś.. Teraz na przestrzeni lat cieszę się, że najciekawszy pojazd półgąsiennicowy z II Wojny Światowej znajduje się zaledwie 5 min drogi od mojego domu :)

  • @WiadrovZupov
    @WiadrovZupov Рік тому +3

    pozdrawiam jako tomaszowiak, jedno z moich pierwszych wspomnień jako małego dzieciaka, to obserwowanie jak wydobywają ją z pilicy

  •  Рік тому +2

    Mój ulubiony transporter z II WŚ! Dzięki!

    • @marianmaciocha1649
      @marianmaciocha1649 Рік тому +1

      No ma w sobie, to coś …

    •  Рік тому

      @@marianmaciocha1649 cóż... ten design "ze Star Wars" ;-) robi robotę (zresztą kilka innych pojazdów z okolic serii też tak ma, z przeuroczym SPW 222 włącznie).

    • @travler5984
      @travler5984 Рік тому

      Dużej konkurencji to on nie miał, zwłaszcza na początku wojny

  • @hvnterblack
    @hvnterblack Рік тому

    Cześć i czołem Irytujący!

  • @bartekhornik5685
    @bartekhornik5685 Рік тому

    Super Pozdrawiam👍✌️

  • @arras9823
    @arras9823 10 місяців тому

    dziękuję za materiał, pozdrawiam!

  • @TomsonDesign.
    @TomsonDesign. Рік тому

    Odcinek poświęcony super tematyce

  • @Topper-Harley
    @Topper-Harley Рік тому +2

    ten kamuflaż jest ekstra! Pozdrawiam!

    • @marianmaciocha1649
      @marianmaciocha1649 Рік тому +1

      Racja, te niemieckie malowania, ich pojazdów pancernych z lata 1944 rok, mają ponadczasowy urok i zastosowanie.

  • @dominiksochawilkowaty
    @dominiksochawilkowaty Рік тому

    Świetny materiał...

  • @wioras603
    @wioras603 Рік тому +1

    Dzięki :) miłego dnia

  • @zodiak865
    @zodiak865 Рік тому

    Dziękuje .

  • @krzysztofparski8294
    @krzysztofparski8294 Рік тому

    Fajny materiał podoba mi sie taka lekka renowacja z zachowaniem upływu czasu i destrukcji

  • @arth00ro16
    @arth00ro16 Рік тому +1

    Od razu dzień lepszy.

  • @marekwojcik153
    @marekwojcik153 Рік тому

    Super, że masz taką możliwość dzięki za kolejny ciekawy filmik.

  • @Wojciech-Wojsko-Przybylski
    @Wojciech-Wojsko-Przybylski Рік тому +3

    Uwielbiam ten transporter w grach strategicznych. Wrzucasz piechotę, pakujesz amunicję i paliwo, otaczasz Panzerami i jedziesz do przodu. Idealne wozy do szybkich natarć.

    • @tomaszkolano8943
      @tomaszkolano8943 Рік тому

      Company of Heroes :-)

    • @skiego8963
      @skiego8963 Рік тому

      Bwp tamtych czasów

    • @lukasz_p_
      @lukasz_p_ Рік тому +1

      @@skiego8963 nie masz pojęcia czym jest bojowy wóz piechoty. Sd.Kfz.251 to jest tylko transporter piechoty, nic więcej.

    • @skiego8963
      @skiego8963 Рік тому

      @@lukasz_p_ no akurat na ten temat nie mam to była luźna aluzja

    • @panpunkt5185
      @panpunkt5185 Рік тому +2

      @@lukasz_p_ chyba nie oglądałeś fotek jakie różności montowali? Tak dla zabawy?

  • @DamianCzech-tp1jz
    @DamianCzech-tp1jz Рік тому +2

    Fachowa robota👍

  • @tomaszzur792
    @tomaszzur792 Рік тому

    Świetny odcinek, dziękuję.

  • @obywatelms
    @obywatelms Рік тому

    dziękuję i pozdrawiam! 🙂

  • @rafagooglemaster7619
    @rafagooglemaster7619 Рік тому +2

    3 miesiące temu widziałem 251 z odległości 1m na Helu, mam film. Może dlatego podsunęło mi ten kanał. Mam w domu 25 tomową encyklopedie 2 wś. Pozdrawiam

  • @konradwargoc5276
    @konradwargoc5276 Рік тому +1

    Jako sołtys Pilicy pozdrawiam 😉😃
    (Serio jest taka wieś w gminie Warka u ujścia Pilicy do Wisły)

  • @krzysztofccc2705
    @krzysztofccc2705 Рік тому +5

    Dziękuję.
    Zdrowia i powodzenia życzę Panu i Muzeum w Tomaszowie.

  • @poskromiciel1205
    @poskromiciel1205 Рік тому +1

    Idealnie do śniadania

  • @bamb00k2
    @bamb00k2 Рік тому +2

    Wspaniała epopeja 🎉

  • @katarzynakozak1199
    @katarzynakozak1199 Рік тому

    Dobry film, pamiętam jak śledziłam jej , jego? odbudowę ,a pora? mnie to wszystko jedno,w sobotę druga zmiana,w niedzielę na 10 , poniedziałek nocka,pory dnia i tak mam pomieszane

  • @Capefear727
    @Capefear727 Рік тому +2

    o jaki to uroczy film ^^

  • @martinvondee3678
    @martinvondee3678 Рік тому

    Super odcinek

  • @MarcoMatador
    @MarcoMatador Рік тому +2

    Uwielbiam Sdkfz 251, no to Irytujący kolejny będzie Opel Blitz i VW Kubelwagen 😎

  • @1991jerzy
    @1991jerzy Рік тому +14

    Niedzielny historyk też może być.

  • @PogadajmyoRadomiuPodcast
    @PogadajmyoRadomiuPodcast Рік тому +10

    Jak wygląda oczyszczanie ze zmarłych żołnierzy takich znalezisk wyciągniętych z wody/błota? Bo domyślam się, że w przypadku wypadków podobnych do tego znad Pilicy nie wszyscy są w stanie się uratować. Organizowane są pogrzeby na miejscu, ciała są przekazywane krajowi, do którego należała dana maszyna, czy jest na to jeszcze jakiś inny pomysł?

    • @IrytujacyHistoryk
      @IrytujacyHistoryk  Рік тому +12

      Z tego co mi wiadomo ani w Rosi ani innych wozach z Pilicy nie było szczątków ludzkich. Taki wóz jak zarwał się lód nie idzie natychmiast cały na dno. Jest chwila czasu by połapać się w tym co się dzieje i zwiać. Na pewno zaliczyli nieprzyjemną, mroźną kąpiel, ale w samej Pilicy nie utonęli.

    • @krzysztofparski8294
      @krzysztofparski8294 Рік тому

      Kilka lat temu w Rosji wyciągnęli z bagna T34 z załogą wyciąga się robi pochówek czyści konserwuje i jest git tak było w czasie wojny film T34 chyba widziałeś ? W Polsce nie było chyba jeszcze wykopków z wkładem ludzkim

    • @grzegorzpokrzywnski6498
      @grzegorzpokrzywnski6498 9 місяців тому

      @@krzysztofparski8294 Były, ale tylko samoloty z szczatkami załogantow.

    • @krzysztofparski8294
      @krzysztofparski8294 9 місяців тому

      @@grzegorzpokrzywnski6498 Fakt były szczątki Amerykanów w resztkach Liberatora i radzieckich pilotów ale mnie chodziło o czołgi w Panterach z Czarnej Nidy Stugu IV i Valentine nie było zdążyli się ewakuować

  • @nizhny_tagil_enjoyer
    @nizhny_tagil_enjoyer Рік тому

    dobrze się ogląda, człowieka który ma faktyczne zaznajomienie z tematem, może rzucić anegdotą

  • @TheBarth79
    @TheBarth79 Рік тому +1

    Panie Historyku.,zabrakło informacji o niemieckiej propozycji kupna pojazdu która padła zaraz po jego uruchomienu. Jak widać odmówiono i susznie.Dużo ich mieli ,mogli wszystkie zostawić u siebie 😉. Nie jestem pewny ale 20 lat temu pojazd miał wymalowaną gdzieś na boku czerwoną różę. Ponad to zatonął razem z załogą. Podpisy na wyposażeniu osobistym żołnierzy WH pozwoliły ich zidentyfikować z imienia i nazwiska.Swietny materiał.

    • @lukasito100
      @lukasito100 10 місяців тому

      No jednego od razu sprzedali w 1988 ...

  • @ricco9556
    @ricco9556 Рік тому +2

    O kurde poranny historyk

  • @WikusiaMartusia
    @WikusiaMartusia Рік тому

    Jak zwykle w punkt

  • @sluger966
    @sluger966 Рік тому +17

    6:40 COH2 ahh jaka to była wspaniała gra aż zachciało się nabić kolejne 1200 godzin xDDDD

    • @bread5049
      @bread5049 Рік тому +2

      Najgorzej jak się trafiło na 4 brytoli

    • @popek445
      @popek445 Рік тому

      albo jak wysyłasz piechote na punkt a oni wysyłają tego frajerskiego hanomaga z miotaczem@@bread5049

    • @vertigowolf4138
      @vertigowolf4138 Рік тому +1

      Blitzkried Mod, tylko Blitzkrieg Mod 😁

    • @sluger966
      @sluger966 Рік тому +1

      @@vertigowolf4138 jak już to nie mode a gra blitzkierg. Też kozak była.

    • @vertigowolf4138
      @vertigowolf4138 Рік тому +1

      ​@@sluger966​ CoH: Blitzkrieg Mod to klasyk, a tekstury modeli po prostu miód

  • @piopiex
    @piopiex Рік тому

    Kiedy z naszego słownictwa zginie nazywanie wojny obronnej 1939 " kampanią wrześniową " a w szczególności jak to mówią ludzie zajmujący się przekazywaniem historii. Proponuję Panu Historykowi zagłębić się w genezę tej nazwy.

  • @MGTech100
    @MGTech100 Рік тому

    To się nazywa samozaparcie. 🙂

  • @marcinkowskimariusz7787
    @marcinkowskimariusz7787 Рік тому +1

    a mnie to panie Historyk strasznie podobała sie moja nauczycielka od historii, kobieta jak marzenie, mineło prawie 40 lat i nawet nie chce jej oglądać, naciskać, zaglądać, wchodzić, jezdzić, za dużo czasu minęło, są nowe egzemplarze a muzea to szanowny panie widuje po kościołach i na cmentarzach

  • @dariusz.domanski
    @dariusz.domanski Рік тому +2

    Skansen rewelacja. Prawie po sąsiedzku jest Konewka i Jeleń, może to byłby sensowny materiał na film?

  • @mateuszzielinski5246
    @mateuszzielinski5246 Рік тому

    Komentarz dla zasięgu.

  • @ACMcAuliffe
    @ACMcAuliffe Рік тому

    dokładnie to jest sdkfz 251/3 - D (inne drzwi tylne niż w modelach z początku wojny)

  • @DANIELWILCZESKI
    @DANIELWILCZESKI Рік тому +1

    👍👍👍👍👍👍

  • @Jugol34
    @Jugol34 Рік тому +1

    Ale że twój film tak wcześnie?
    Nie możliwe

  • @gregorwilk174
    @gregorwilk174 Рік тому

    Super!👍

  • @PANCERNY87
    @PANCERNY87 Рік тому

    Jak zawsze zajebisty odcinek historyczny. Osobiście pytałem dwa związki strzeleckie, grupy paramilitarne, a nawet asg, z okolic Łodzi ale wz.93 to świętość albo wolą wydawać w chuj na penkota. Osobiście lubię Helikona Kryptek Mandrake... ale nie oszukujmy się, to tylko moje zboczenie. Naprawdę doceniam Twój kamuflaż i chujowizną jest iż musi być doceniany tylko na ukrainie. Jak dla mnie to mieszanka kamuflażu łowieckiego i militarnego, ale robi swoje i wiem, że jesteś, ale powinieneś być z niego dumny bo jest zajebisty. To nie sarkazm, ale dwie dekady temu mógł zrobić furorę, tyle iż bylśmy wtedy chłopakami bez pomysłu na życie. Myślę iż masz większe szanse niż biedna MAPA... Jebany beton i politycy.

  • @Andrzejek-uq1vb
    @Andrzejek-uq1vb Рік тому

    Fajny materiał. Niemieckie półgąsienicowe transportery opancerzone Sd. Kfz. widziałem w grach Brothers in Arms: Earned in Blood oraz Call of Duty: WWII. A wspomniany radziecki kołowy transporter opancerzony BTR w ogóle znam za sprawą jego użycia przez policję podczas akcji w Magdalence dnia 6 marca 2003 roku, choć raczej powinienem powiedzieć bitwą w Magdalence (bo to była wojna gangsterów z policją trwająca 3 godziny).
    ua-cam.com/video/Y-9UzUWiY-U/v-deo.htmlfeature=shared

    • @tomaszbednarz5745
      @tomaszbednarz5745 Рік тому

      Do Magdalenki przyjechał BTR-60 , Sowieci w latach 50 zasypywali sojuszników BTRami 40 oraz 152 ,,cutke,, inna maszyna.

  • @bmegaming3135
    @bmegaming3135 Рік тому

    ciekawy film

  • @pawelflejszman6598
    @pawelflejszman6598 Рік тому +2

    Jak się nie mylę to widziałem Rosi na rekonstrukcji Bitwy nad Bzurą w Brochowie.Szkoda,że zaniechali tak fajnej i uczącej historii imprezy.

  • @krzysiauke50
    @krzysiauke50 Рік тому +20

    Co to za egzotyczna godzina? Normalni fani śpią o tej porze

    • @truszka9045
      @truszka9045 Рік тому +1

      Ja to wstałem przed chwilą

  • @piotrskot2633
    @piotrskot2633 Рік тому

    Dla zasięgu

  • @wojciechgrzybek4122
    @wojciechgrzybek4122 Рік тому

    Model stoi mi na półce

  • @JakubOczujda-lr8hq
    @JakubOczujda-lr8hq Рік тому +1

    Dobrze że została w Polsce ‼️Bo pantera wyjechała i bryka w Australii 😱

  • @szymonl5837
    @szymonl5837 Рік тому +1

    Pamiętam jak byłem jeszcze w przedszkolu ( lata 90) to nawet można było się przejechać ale miałem frajdę 😂

  • @Fankrólawiadomoczego
    @Fankrólawiadomoczego 4 місяці тому

    Powracam tu by się pochwalić tym że widziałem Rosi na żywo na kołobrzeskim Podczelu w akcji😁

  • @Marekbroda1
    @Marekbroda1 Рік тому

    😊😊

  • @JacekJab
    @JacekJab Рік тому

    W okolicach Grzmiącej jest prawdopodobnie Pantera...

  • @bomsiarz5536
    @bomsiarz5536 Рік тому

    6:40 Company of Heroes 2 😍

  • @plano5576
    @plano5576 Рік тому +3

    Film nie został wyrzucony o 02.40, to nie ma co oglądać

    • @kotcerber6360
      @kotcerber6360 Рік тому

      To ma być śmieszne? Nieważna treść, tylko pora emisji?

    • @Mr.DalekLK
      @Mr.DalekLK Рік тому +5

      ​@@kotcerber6360tak , widać że nie jesteś weteranem skoro nie rozumiesz

  • @Hitr-yq6el
    @Hitr-yq6el Рік тому +1

    Może skoro jesteś już celebrytą to zainteresuj się tym co będzie z wrakiem Bergepanther. Czy będzie gnić a może coś z nim zrobią żeby przywrócić do życia? Rudy obejmie rządy to może jakieś części z Rzeszy do niego kupią! 🤣🤣🤣

  • @sv-bk
    @sv-bk Рік тому

    Taktyczne wiadro na olej pod spodem pojazdu. Jakość zaraz muzealna.

  • @Robert.K1994
    @Robert.K1994 Рік тому

    Szkoda że nie ma radiostacji w tym transporterze. Ale Rosi i tak jest ładna

  • @pikaczu2875
    @pikaczu2875 Рік тому

    Niby ten pojazd był moim ulubionym modelem do sklejania, ale jakos nie odczuwam entuzjazmu że wiara cieszy sie z tego że znalezli niemiecki pojazd okupantów. Nie czuję tej fascynacji. Cieszta sie ludziska że ta armia przegrała bo nasz los byłby zupełnie inny.

  • @marcin19854
    @marcin19854 6 місяців тому

    Pamiętam ja ją wyciągali 😊

  • @tomekzleszna7578
    @tomekzleszna7578 Рік тому +2

    to już wtedy mieli "ogrzewanie postojowe" ? - 8:37 ;-)

  • @ukaszkarolkiewicz3557
    @ukaszkarolkiewicz3557 Рік тому +3

    Trochę zabrakło powojennych losów tej konstrukcji (udział w innych wojnach itp.)

  • @pawebaran3601
    @pawebaran3601 Рік тому

    Znalazło się ujęcie z CoH2. Gra Pan w tą serię?

  • @koprolity
    @koprolity Рік тому +37

    Takim wozem z silnikiem Maybacha to nawet ojciec Rydzyk by nie pogardził.

  • @em-tix2050
    @em-tix2050 Рік тому

    Skansen Orła Białego od tego się zaczęło ...potem był film o Stugu ktölòry był zatopiony w bagnie przez załógę...

  • @Xoicw
    @Xoicw Рік тому

    👍❤

  • @fufujohnson7883
    @fufujohnson7883 Рік тому

    Coh 2 fajna gierka

  • @franeks4026
    @franeks4026 Рік тому +2

    Jakiś rok temu nagrał Pan film o przeglądzie rosyjskiego sprzętu. Nosił Pan wtedy taką żółtą koszulkę z jeżem. Pamięta Pan może gdzie została ona zakupiona?

    • @Rrrrrrdjdd
      @Rrrrrrdjdd 7 місяців тому

      Jeśli jeszcze sie interesujesz to refugear jego sklep

  • @paw565
    @paw565 Рік тому +2

    Pan historyk chyba w Australii, bo się strefy czasowe pomieszały

  • @bozydarjarmien
    @bozydarjarmien Рік тому +1

    Co dopiero wstałem

  • @welchianachi7707
    @welchianachi7707 Рік тому

    Flagi w LEGUN'ie widzę przygotowane do działań dywersyjnych na terenie wroga, czy w zestawie są dodatkowe belki koloru niebieskiego.?

  • @trolekwolski7721
    @trolekwolski7721 Рік тому

    Nic lepszego nie mogło się wydarzyć

  • @dobikdi9012
    @dobikdi9012 Рік тому

    Pozdro

  • @salomsam7544
    @salomsam7544 Рік тому

    Mogłeś poprości o postawienie 251 obok skromnego Lufcika 😀

  • @svenhassel1079
    @svenhassel1079 Рік тому

    Ma ktoś info co dzieje się aktualnie z wydobytą Panterą bergepanther

  • @szary-ml
    @szary-ml Рік тому

    👍

  • @krzysztofsroga9104
    @krzysztofsroga9104 Рік тому +1

    IrytujacyHistoryk kiedy odcinek o grupie Wagnera?

  • @marcinekfrog
    @marcinekfrog Рік тому

    Niedawno na kanale podkast wojenne historie był odcinek o tym pojeździe jego zastosowanie i miejsce w systemie

  • @janmaliszewski4108
    @janmaliszewski4108 Рік тому

    Różyczka - piękne imię dla dziewczynki.

  • @romekdyzma7276
    @romekdyzma7276 Рік тому +1

    Dwa tygodnie wcześniej, bardziej szczegółowo i systemowo ua-cam.com/video/RL3eADTb968/v-deo.html&ab_channel=PodcastWojenneHistorie

  • @papajpapaj7162
    @papajpapaj7162 Рік тому +1

    Kolejny film już z rana

  • @Motocyklista8989
    @Motocyklista8989 Рік тому +1

    nowe zwyczaje? Dobrej nocy ,Zdrowia

  • @slawekwonski
    @slawekwonski Рік тому

    Szejn👌

  • @grabarzponury9868
    @grabarzponury9868 Рік тому

    Czy jego pełna nazwa to "Rocinante"?

  • @Nor_important
    @Nor_important Рік тому

    historyku moze bys zrobił film o krzyzu obrońcy ojczyzny 1918-1921 bo znalazłem taki w starociach po rodzinie

  • @popek445
    @popek445 Рік тому

    6:40 COMPANY OF HEROES 2!!!!!

  • @1313andrzej
    @1313andrzej Рік тому +1

    Był problem z jej wyciągnięciem bo Niemiec nogę na hamulcu trzymał.