Wiertarka ws15 pierwsze wrażenia :)

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 4 лют 2019
  • W tym filmie krótkie omówienie pierwszego wrażenia z używania mojej nowej zabawki ws15. Z czystym sumieniem polecam ale trzeba ja dobrze sprawdzić gdyż zdarzają się egzemplarze bardzo zużyte a tylko pomalowane i często „pędzlem w stodole” ;)
  • Наука та технологія

КОМЕНТАРІ • 111

  • @leszek3262
    @leszek3262 3 роки тому

    Oczywiście łapka w górę jak pisałem pod poprzednim filmem zrobiłem taką szafkę i jetem zadowolony. Co prawda wiertarka nie jest jeszcze przymocowana ( mało czasu :( ) ale jest odmalowana wyszykowana i gotowa do pracy :) Dzięki za pomysł Pozdrawiam.

  • @Stefatabor
    @Stefatabor 4 роки тому +3

    Mam taką wiertarkę kupiłem ją nową w 1989 r po tylu latach jest w idealnym stanie wykonana we wsi Swojków/ Oławy .
    Teraz przerabiam ją do lekkiego frezowania Mam zamiar dokupić imadło krzyżowe i falownik .
    Stara dobra produkcja .

    • @antonikalinowski7725
      @antonikalinowski7725 3 роки тому

      u mnie w robocie jest kaka ale dla mnie to szajs wiecznie te kola bakielitowe się palą albo paski śmierdzą w domu mam polską z 65 roku 8 biegów wszystko w oleju i kola zębate storzek mn3 podnoszenie stołu hydrauliczne

  • @Siedliskowy
    @Siedliskowy 3 роки тому

    Bardzo fajna wiertarka

  • @user-wy9oi4ut4p
    @user-wy9oi4ut4p 3 роки тому

    Jaki jest max. wysuw pinoli z korpusu?

  • @baron95893
    @baron95893 3 роки тому

    Ja kupiłem ws15 z zakładu w którym pracuje, stała 3 lata w magazynie nie używana w dobrym stanie, jedynie zderzak uszkodzony, dałem 300 złotych ;)

  • @jakubmordal2413
    @jakubmordal2413 4 роки тому +2

    to są dobre wiertarki mamy taką i jest bardzo solidna nie to co te marketowe

  • @pawel8990
    @pawel8990 2 роки тому

    Mam wad 16a super sprzęt, jedynie brakuje mi rozwiązania z ws 15 napinania paska do szybkiej zmiany oraz tego ustrojstwa do ustawiania głębokości w we 15 jest to lepiej rozwiązane

  • @rjakromulus8565
    @rjakromulus8565 5 років тому +5

    He he he
    Ja ja powiedzmy w szkole na warsztatach ... produkcja od A do Z
    WS- 15
    To były czasy ... 1991
    Pozdrawiam

    • @bolek216
      @bolek216 4 роки тому

      Cześć w gdzie uczeszczałeś?
      Osobiscie z kumplem z klasy od skrzynki formierskiej przez kuźnie szlifiernie tokarki frezarki do malowania i pierwszego odpalenia zrobiliśmy dwie dawna 80-siątka w Sochaczewie nie pamiętam tylko nr.wiertarek ale były ładne niebieskie i stół miał ręcznie zrobioną szachownice pozdrawiam rocznik 85r.

  • @robertrzeznicki5778
    @robertrzeznicki5778 6 місяців тому

    PROSZE TYLKO NIE DZIUR
    jak wygląda spręzyna powrotna ?? jaka kupic na wymiane ?

  • @HermanOtto-wr2nn
    @HermanOtto-wr2nn 3 роки тому

    Witam szanownego Pana to była wspaniała konstrukcja jedynym mankamentem zbyt krótka rura doskonale wiem jest to pełny wał (kolumna) po pierwsze żeliwo na konstrukcje było sezonowane po odlewie nie jakiś chłam Chiński materiały jak glina,odnośnie Pańskiej wiertarki odnoszę wrażenie że gdzieś są luzy bo hałasuje przy wierceniu ale to pozostawiam Panu bez filozofii .Odnośnie Chińskich wiertarek są problemy z zakupem pasków klinowych o odpowiedniej długości sprzedawane są a brak części zamiennych masakra życzę Panu powodzenia w Pana pracy pozdrawiam zostawiam łapkę w górę nie dopisałem warto pod wiertarkę dać gumę nie będzie takiego rezonansu podczas wiercenia

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  3 роки тому

      Herman Otto 1939 witam. Tak był luz na tulei morsea. O gumie nie pomyślałem ale zawsze można podłożyć :) dzięki

    • @HermanOtto-wr2nn
      @HermanOtto-wr2nn 3 роки тому

      @@buildingshow5858 ja zdobyłem pas od taśmociągu kopalnianego w granicach grubości 10mm u mnie w zakładzie pracy były takie gumy rozłożone na całej podłodze fajna sprawa do sprzątania i wiele innych czynników trzymaj się

  • @maszynista216
    @maszynista216 5 років тому

    Witam. Silnik ma dosyć mocy. Można fi 20 wiercic ale miałem małe obroty i intensywnie trzeba było chłodzić.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому +2

      Maszynista przy większych średnicach trzeba zmieniać położenie paska klinowego i powinno być ok. A chłodzenie bynajmniej ja stosuje zawsze. Glownie w postaci aerozolu do wiercenia. Wiertła maja o 50-60% dłuższa żywotność tak z własnego dosw zauważyłem :) pzdr

  • @Lukaszv11
    @Lukaszv11 3 роки тому

    Witam. Jak zminimalizować luz na wrzecionie mam okolo 1,5 mm na wysuniętej gilzie.? Nie przejmować się?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  3 роки тому

      Myśle ze trzeba to zminimalizować. Gdzieś na youtubie jest o tym informacja.

  • @michamyrek4311
    @michamyrek4311 4 роки тому

    Witam Pana mam taką samą ws 15 wie pan może jakie wiertło tożkowe mi wejdzie na wrzecione MK2 ?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      michał Myrek witam. Od 14,25 do 23 :) zgodnie z norma :) artykulytechniczne.pl/blog/wiertla-stozkowe-stozku-morsea/

  • @ukaszukasz7630
    @ukaszukasz7630 4 роки тому +1

    Witam serdecznie. Piękna maszyn miałem taką samą ale sprzedałem kilka lat temu. Pozdrawiam.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Łukasz Po Pracy tak maszyna sprawuje się znakomicie. Swojej napewno nie sprzedam ;) teraz ciężko o taki egzemplarz :) Pzdr

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Łukasz Po Pracy tak maszyna sprawuje się znakomicie. Swojej napewno nie sprzedam ;) teraz ciężko o taki egzemplarz :) Pzdr

  • @Gavotte55
    @Gavotte55 4 роки тому

    Mam identyczną przekazywana od 3 pokoleń. Mam pytanie co do imadła. Jest to dedykowane imadło? Jak takie znaleźć? Pozdrawiam

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Gavotte55 witam. Dziękuje za komentarz. Co do imadła to moje imadło jest mimośrodowe 80mm. Do prac warsztatowych w miarę ale szczerze mogłoby być odrobinę większe. Myśle ze 100 mm byłoby w sam raz :) śruby montażowe kupiłem w sklepie metalowym nazywają się śruby nastawne z rękojeścią i do tego imadła są trochę za wysokie. Myśle ze do imadła 100 mm tez by były idealne. Pzdr

    • @myszam
      @myszam 4 роки тому +1

      Polecam imadło 150mm krzyżowe. Można czasami pofrezowac rowki wpustowe na walkach. Wiercenie na imadle kilku otworów obok siebie to przyjemność raz mocujesz w szczękach i nie masz problemu z ustalaniem punktu otworów. Mam taką samą wiertarke ale z silnikiem wolno obrotowym 0.8kw i 700obr/min. Obroty najmniejsze na wrzecionie to 250obr/min. Wiercę w stali otwornicami widiowymi to obroty jak obroty wręcz idealne nawet do gwintowania. Po założeniu wyłącznika prowo lewo. Silnik musiałem zmienić bo ORG. miał za wysokie obroty. A to że wiercę tylko w stali to wolne obroty są jak na wyciągnięcie ręki. Chłodziwo to najlepsze jest emulator rozrabiany z wodą i non stop przy wierceniu lać na wiertło. Do gwintowania tylko i włącznie olej. Maszyna jest godna polecenia czasami denerwuje mnie przekładnia a szczególnie przekładnie paska by zredukować obroty ma gwintowane bo wiercę i odrazu gwintuje po osi wiercenia otworu to przy 50 otworach to ręce trochę bolą. Pozdrawiam i życzę miłej pracy z maszyną

    • @karoldybiec3701
      @karoldybiec3701 3 роки тому

      @@myszam mogę wykonać Ci automatyczna regulację obrotów

  • @wiktor9840
    @wiktor9840 4 роки тому

    Cześć. Wczoraj kupiłem wiertarkę ws 15. Wszystko ładnie odnowione odremonotwane ale jak wysusę pinolę do końca i poruszam z całej siły to jest minimalny luz ale tylko jak na maxa jest wyciągnięta. Jest to dopuszczalne ?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      dzkuKing minimalny to jaki?

    • @wiktor9840
      @wiktor9840 4 роки тому

      @@buildingshow5858 Nie wiem jak Ci to określić. Gdy wysunę trochę pinolę nie ma nic a gdy na maxa wysunę i wezmę z całej siły to jest wyczuwalny delikatny luz.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      dzkuKing rozumiem o czym mówisz. Tylko chodzi mi czy ten luz jest 0,1mm 0,5 mm czy 2 mm

    • @wiktor9840
      @wiktor9840 4 роки тому

      @@buildingshow5858 myślę że z 0,1/0,2 coś koło tego

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      dzkuKing 0,1 mm ?? Jeśli tyle to myśle ze nie ma się co przejmować :)

  • @Y4wgm0th
    @Y4wgm0th 4 роки тому +3

    Nadal można kupić nową wiertarkę, produkują je w CKP nr 1 w Bydgoszczy, koszt to 5000zł netto.

  • @0402radzik
    @0402radzik 5 років тому

    Siema jakie max wiertlo ten ws jest w stanie uciagnac do metalu? Zastanawiam sie nad zakupet tej wiertarki.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Radoslaw
      Dane ogólne maszyny :
      - typ : wiertarka stołowa
      - model : WS 15
      Parametry techniczne wiertarki WS 15 :
      - największa średnica wiercenia : 15 mm
      - największa głębokość wiercenia : 90 mm
      - największy przesuw po kolumnie : 180 mm
      - prędkości obrotowe wrzeciona : 450, 900, 1800, 3000 obr/min.
      - moc silnika napędowego : 0,8 kW
      - ilość obrotów silnika : 1500 obr/min.
      - ciężar wiertarki z silnikiem : ok. 110 kg

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Radoslaw ale podejrzewam ze spokojnie większym wiertłem da radę ;) jeśli tylko zakupie redukcje z mors 2 na 3 to sprawdzę 20 mm bo takie wiertło tez powinienem mieć :) maszyna nie do zdarcia ;)

    • @0402radzik
      @0402radzik 5 років тому

      @@buildingshow5858 wczoraj bylem u goscia co ma ws15 i mowil ze najwiejsze jakim wiercil to 30. Mowa tu o jednorazowym a nie masowym wierceniu bo to nie jest sprzet do tego. Kolejna sprawa to mowil ze mozna zmienic silnik na ciut mocniejszy i bedzie inna praca. Tu wszystko byl opracowane pod parametry te co podales

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Radoslaw silnik to jedno ale czy pozostałe części wytrzymają? Mysle ze konstruktorzy gdyby mogli zastosować większy silnik to by to zrobili ;) ja bym się trzymał parametrów :)

    • @0402radzik
      @0402radzik 5 років тому +1

      @@buildingshow5858 mam zwykla reczna wiertarke firma made in chin chin i fiertlem 16 tez daje rade powoli zaczymajac od 6 potem 8 -10-12-16

  • @paweisyn7446
    @paweisyn7446 5 років тому +1

    Cześć!
    Awansem zostawiam co można zostawić i oglądam dalej. W wolnej chwili zapraszam do siebie.
    -Pozdrawiam Paweł.

  • @stalPl33
    @stalPl33 4 роки тому

    fajna ta twoja ws15 też taką chciałem kupić ale są drogie w moich okolicach znalazłem jedną która wydaje się być w dobrym stanie ale 2350zł to dużo reszta po 1700-2000 to raczej do remontu albo coś za 3000-3500 ale za tyle to bym kupił inny model. Mam pytanie bo kupiłem wiertarkę moim zdaniem bardzo fajną jak za ten przedział cenowy też na MK2 i potrzebuję futro takie jak twoje mianowicie czy kupiłeś z tych z aledrogo czy może z innego sklepu i ile takie cię kosztowało i czy jesteś zadowolony bo na filmie raczej widać że obraca się bez bicia i solidne ? drugie pytanie to czy polecisz mi jakąś przejściówkę z MK2-MK3 bo chciałbym zakupić wiertło fi30 ? Łapka dla ciebie za fajny film i pozdrawiam

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Karol Wojtanek jeśli chodzi o futro to dostałem je za free od zaprzyjaźnionego tokarza :) a co do przejściówki to alledrogo :)

    • @stalPl33
      @stalPl33 4 роки тому

      @@buildingshow5858 dziękuje za tak szybką odpowiedż
      znasz może firmę EDER bo w necie nic niemogę znalezć na temat mojęgo modelu wiertarki EDER SBF-20/12E wyprodukowana w 1984r

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Karol Wojtanek tylko tyle ze są to niemieckie wiertarki ;) nic więcej nie podpowiem :) ale jeśli mam być szczery to warto dołożyć i zainwestować w dobry sprzęt polskiej produkcji z lat 60-80 :) używany zgodnie z przeznaczeniem przeżyje nas napewno ;)

    • @stalPl33
      @stalPl33 4 роки тому +2

      @@buildingshow5858 tak zgadzam się że polskie są bardzo dobre ale ta którą posiadam jest moim zdaniem super i do tego za pół ceny ws15 ma aż 12 prędkosci od 250-3200 wysów gilzy 90mm średnica słupa 72mm grube sciany stabilna waży ok 50kg ma stolik roboczy 300mm żeliwny odchylany na bok i pod kątami do 45 stopni cała wysoka na 1m nie żałuję zakupu a polską jak się trafi to jeszcze kupię

    • @stalPl33
      @stalPl33 4 роки тому +1

      dziękuję że odpisałeś może jeszcze znajde kogoś kto zna tą markę i powie mi coś więcej

  • @januszstaszak5533
    @januszstaszak5533 4 роки тому +5

    Na warsztatach jak ktoś by powiedział dziur zamiast otworów to zaraz był uświadamiany gdzie jest dziura :)

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому +1

      Janusz Staszak tak wiem moj błąd :D

    • @januszstaszak5533
      @januszstaszak5533 4 роки тому +1

      @@buildingshow5858 zdarza się stare czasy mi sie po prostu przypomniały

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Janusz Staszak tez miałem warsztaty choć ws-Ki nie pamiętam ;)

    • @83ldamian
      @83ldamian 3 роки тому

      Wiertarka fajna sam myślałem aby taka kupić ale za tak wiekowy sprzęt ceny zaporowe

    • @pawbin9605
      @pawbin9605 Рік тому

      Otwór jest przelotowy, a dziura nie przelotowa. 😇

  • @grzegorzgrzegorz3184
    @grzegorzgrzegorz3184 5 років тому

    powiedz ,duże ma luzu na tulei wrzeciona przy maxymalnym wychyleniu,idzie to sprawdzić ręką lewo prawo

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Ja tego luzu nie wyczuwam

    • @grzegorzgrzegorz3184
      @grzegorzgrzegorz3184 5 років тому

      Building Show chyba że masz wiertarkę po remoncie lub nową inaczej luz będzie

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      No tak jak wspominałem wiertarka jest nowa. Jest to egzemplarz magazynowy. W momencie zakupu miał moim zdaniem oryginalne papiery nasączone olejem na tulei do podnoszenia i stole do którego mocuje się imadło. Wygląd wiertarki nie wyglądał aby była używana.

  • @tomini7637
    @tomini7637 5 років тому +1

    Wierciles większym wiertlem? Na przykład fi 20?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Szczerze to jeszcze nie miałem okazji ale... chyba mam takie duże wiec spróbujemy ;) niebawem test dużego kalibru ;)

  • @mikkei3532
    @mikkei3532 9 місяців тому

    jak sie nazwywają te a'la klamki do mocowania sruby z łbem t - tj. imadła ze stołem ???

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  9 місяців тому

      Rękojeść zaciskowa :)

    • @mikkei3532
      @mikkei3532 9 місяців тому

      ​@@buildingshow5858 jak to polecisz mocować - kupić srubę z łbem T i tą rekojeść z gwintem zew czy może Rekojeść zaciskową z nakretką ? co lepiej załozyć do WS15 ? aby nie wyrwać rowków w stole?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  9 місяців тому

      @@mikkei3532 kupić rękojeść ze śruba odpowiedniej długości i nakrętki Teowe pod wymiar rowka :)

    • @mikkei3532
      @mikkei3532 8 місяців тому

      @@buildingshow5858 jaki rozmiar kupiłeś tej dźwigni m8 czy m10 i jakiej firmy i jaka długość ? {Pozdro

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  8 місяців тому

      @@mikkei3532 m8 długość hmm jak najkrótsza ;)

  • @27fuks
    @27fuks 5 років тому

    Mowisz ze "dziury" to ona wierci, spoko wiertareczka pracowałem na takiej.

  • @Lechoslowianin
    @Lechoslowianin 4 роки тому +7

    Stosujesz zdecydowanie zbyt duże obroty. Przegrzejesz te wiertła, szczególnie że chłodzenie które stosujesz jest marne. Konstrukcja stołu tej wiertarki pozwala na zastosowanie pompki emulsyjnej. W całej Polsce w zawodówkach je robili. Ciekawe skąd twoja pochodzi

    • @brooksfinnegan6466
      @brooksfinnegan6466 3 роки тому

      I realize Im kinda off topic but does anyone know a good website to stream newly released series online ?

    • @allanzayden2200
      @allanzayden2200 3 роки тому

      @Brooks Finnegan Try FlixZone. You can find it by googling =)

    • @karsonlennon3378
      @karsonlennon3378 3 роки тому

      @Allan Zayden Yup, I've been using Flixzone for months myself :)

    • @brooksfinnegan6466
      @brooksfinnegan6466 3 роки тому

      @Allan Zayden thanks, signed up and it seems like they got a lot of movies there :) Appreciate it!

    • @allanzayden2200
      @allanzayden2200 3 роки тому

      @Brooks Finnegan happy to help :)

  • @rjakromulus8565
    @rjakromulus8565 5 років тому

    .... najgorsze było planowanie powierzchni stołu
    .... pilnikami do metalu ( papier ścierny na pilniku )

  • @michaelscofield1578
    @michaelscofield1578 4 роки тому

    Co to za klamry trzymające imadło?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      michael scofield to jest rękojeść nastawna można kupić w lokalnym sklepie z wyrobami metalowymi albo Allegro ;) przy tym imadle czasami przeszkadzają bo są za wysokie ale przy większym imadle będą jak znalazł :)

    • @michaelscofield1578
      @michaelscofield1578 4 роки тому +1

      @@buildingshow5858 dziękuję i pozdrawiam 👍

  • @grzegorzgrzegorz3184
    @grzegorzgrzegorz3184 5 років тому

    A nie ciekawi Cię jak zda egzamin na jutyube sa wiertarko frezarki

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Może kiedyś spróbuje :) muszę zasięgnąć wiedzy ;)

  • @gregok.1097
    @gregok.1097 3 роки тому

    Nie za duże obroty?

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  3 роки тому

      Są wystarczające ale można regulować paskiem :)

    • @antonikalinowski7725
      @antonikalinowski7725 3 роки тому

      te wiertarki mają silnik z 950 chyba obrotów bo u mnie w robocie był założony 1350 chyba i wiertło to moment i czerwone no i tych moich buraków namowilem zeby przewineli ten oryginalny no jest lepiej ale paski i koła bakielitowe się palą i gdybym miał kupić taką to raczej do niemca bym podskoczył i coś znalazl ale w domu mam wiertarkę z 1965 albo cos kolo tego roku mk3

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  3 роки тому

      @@antonikalinowski7725 jest możliwość regulacji obrotów paskiem klinowym ;) jak dla mnie obroty są ok :)

  • @grzegorzgrzegorz3184
    @grzegorzgrzegorz3184 5 років тому

    To miałeś fuksa ,ja kupiłem z luzem muszę to jakoś zrobić.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Faktycznie ciężko jest spotkać ta maszynę w takim stanie :)

    • @janosikk4982
      @janosikk4982 3 роки тому

      A gdzie ten luz jest?

  • @floryda6692
    @floryda6692 Рік тому

    Wiertarka z Warki nie psuje marki :)

  • @adamek147
    @adamek147 Рік тому

    Nie dziur, ale OTWORÓW!!

  • @grzegorzgrzegorz3184
    @grzegorzgrzegorz3184 5 років тому

    kolego załóż do niej jakiś frezy palcowy

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Szczerze to nie miałem potrzeby na frezarce w życiu pracować ;) wiec nie wiem nawet z czym to się je :p

  • @systemgavtron5122
    @systemgavtron5122 2 роки тому +1

    obroty w ch.. za wysokie hahah

  • @zbigniewdrewniak4890
    @zbigniewdrewniak4890 5 років тому +2

    Wiertarka super ale ty stekasz

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  5 років тому

      Zbigniew Drewniak chętnie popatrzę na Twoje filmy ;) a nawiasem mówiąc istotna jest wiertarka a nie moja osoba wiec cieszę się ze się podoba ;)

  • @legiakwasny9293
    @legiakwasny9293 4 роки тому +1

    Kolega nie ma przez nią palca u ręki.

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому +1

      Legia Kwaśny nie przez nią tylko przez nie stosowanie się do zasad BHP :/

    • @legiakwasny9293
      @legiakwasny9293 4 роки тому

      @@buildingshow5858 Masz rację że przez nie stosowanie BHP kolega stracił palca. Bardziej mi chodziło o moc wiertarki. Dobre bo POLSKIE

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  4 роки тому

      Legia Kwaśny tak to prawda przy maksymalnych obrotach jest strach w oczach ;)

  • @nirmo1399
    @nirmo1399 2 роки тому

    OK ale smarujesz i chłodzisz wszystko wokół tylko nie wiertła :)

  • @elektronik5341
    @elektronik5341 3 роки тому

    Te obroty to zamordują Ci wszystkie wiertła

    • @buildingshow5858
      @buildingshow5858  3 роки тому

      Za duze czy za małe?

    • @radosawtreder4429
      @radosawtreder4429 5 місяців тому

      Za duże. Im większe wiertło tym mniejsze obroty powinny być. W internecie są tabelki z obrotami jakie dobiera się do wielkości wiertła i materiału