Zanegować władzę abstrakcji. Dialektyka dla anarcho-osób | Kongresono 2023
Вставка
- Опубліковано 14 лип 2024
- Zapis odczytu na @Kongresono z dnia 9.06.2023 r.
Tekst zapowiedzi wystąpienia:
W ramach mojego odczytu chciałbym przedstawić dialektykę jako przydatny nabytek do anarchistycznej skrzynki z intelektualnymi narzędziami. Zarówno w otaczającym nas neoliberalnym świecie jak i wewnątrz samego ruchu anarchistycznego napotykamy na przeróżne sprzeczności, które z jednej strony rodzą konflikty i opresję, ale mogą też stanowić punkt wyjścia do reorganizacji i oporu. W tych miejscach przydatnym narzędziem może się okazać właśnie myślenie dialektyczne, ale nie w jego akademickim wydaniu, które albo gloryfikuje postęp i cywilizację, albo pesymizm i bezczynność, ale raczej w formie przechwyconej przez anarchizm.
Jeśli chcecie się dowiedzieć o co chodzi z tą całą dialektyką, co to jest „abstrakcja-negacja-konkret” i „refleksyjne zapośredniczenie” albo co interesującego anarcho-osoby mogą odnaleźć u Hegla i Adorna, to myślę, że mogę Wam co nieco pomóc. Postaram się przedstawić myślenie dialektyczne na przykładach wziętych z naszej politycznej codzienności: Dlaczego czasem najlepszy wybór to odmowa wyboru? Co łączy czołgi-komunistów z kucami-korwinistami? [Na ten wątek nie starczyło czasu 😢] Czego możemy się nauczyć z „afery jogurtowo-insurekcyjnej”? O tym i o innych rzeczach opowiem Wam w kontekście filozofii dialektycznej.
Spis treści:
0:00 Wstęp
2:12 Abstrakcja-negacja-konkret
13:08 Mediacja/zapośredniczenie
15:17 Negatywna i pozytywna strona dialektyki
18:34 Przykład: Zapośredniczenie wykładu przez złośliwość materii
19:32 Przykład: Negatywna i pozytywna strona ekonomii politycznej
21:17 Iluzja bezpośredniości
23:41 Dialektyka wobec klęski
25:03 Przykład: Bob Black o pojęciu pracy
29:26 Przykład: Teorie spiskowe
31:35 Dialektyka anarchizmu: kolektywizm-indywidualizm
39:16 Przykład: Afera jogurtowo-insurekcyjna
43:52 Podsumowanie
44:52 PYTANIA
45:24 Gdzie w anarcho-dialektyce jest praktyka?
47:54 A co z syntezą i zachowaniem?
51:08 Po co nam filozofia w anarchizmie?
56:46 ZAKOŃCZENIE
Bibliografia (w kolejności przywoływania):
• A. Jochlik, Czym dla Hegla jest pojęcie, pozorność i zjawisko?, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, 25/ 2012, s. 81-99
• G.W.F. Hegel, Kto myśli abstrakcyjnie?: piotr.strebski.pl/wp-content/t...
• M. Fabiani, La negazione radicale, Edizioni Monte Bove, Spoleto 2020
• M. Fabiani, The reaction in Italy: actforfree.noblogs.org/post/2...
• G.W.F. Hegel, Fenomenologia ducha, tłum. Ś.F. Nowicki, Warszawa 2002, s. 23
• G.S. Bruns, On the Anarchy of Poetry and Philosophy, New York 2006, s. 202
• A.G. Düttmann, Adorno - ein Philosoph des wahren Anarchismus, „Deutsche Zeitschrift für Philosophie”, 3/2014, s. 492-496
• T.W. Adorno, An Introduction to Dialectics (1958), tłum. N. Walker, Cambridge-Walden, 2021
• T.W. Adorno, Dialektyka negatywna, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1986
• T.W. Adorno, Lectures in Negative Dialectics, tłum. R. Livingstone, Cambridge-Walden, 2008
• M. Stirner, Jedyny i jego własność: pl.anarchistlibraries.net/lib...
• B. Wójcik w rozmowie z K. Jesień, Wojna, czyli powrót wypartego motłochu: malyformat.com/2023/03/wojna-c...
• B. Wójcik, Wojna i motłoch, Kraków 2022
• Fenomenologia ducha, s. 31-32
• B. Black, Abolicja pracy: pl.anarchistlibraries.net/lib...
• Człowiek z marmuru, 1976, reż. A. Wajda: www.cda.pl/video/1348819089
• M. Hardt i A. Negri, Rzecz-pospolita, Kraków 2012
• M. Ratajczak, Forma życia i dobro wspólne, Warszawa 2020
• P. Virno, A Grammar of the Multitude, Los Angeles-New York 2004
• M. Hardt i A. Negri, Multitude, New York 2004
• A. Cospito, U źródeł wiktymizacji: pl.anarchistlibraries.net/lib...
• Komórka Olga/FAI, Znak życia: grecjawogniu.info/wp-content/...
• M. Bakunin, Reakcja w Niemczech: pl.anarchistlibraries.net/lib...
• J. Uglik, Michała Bakunina filozofia negacji, Warszawa 2007
• S. Žižek, Rewolucja u bram, tłum. J. Kutyła, Kraków 2007, s. 311-312
• T.W. Adorno, Rezygnacja: nowyobywatel.pl/2020/08/20/th...
![Sir Roger Penrose (NOBEL 2020) - Sekret rzeczywistości [DOKUMENT]](/img/n.gif)
Słucham, wspieram, subskrybuję, uczę się.
Dzięki za ten materiał!
super. fajnie, że edytowałeś!!!
ua-cam.com/video/05j-42BooWE/v-deo.html
"już dobijając do brzegu", powiedział filozof w momencie gdy do końca wykładu zostało pół godziny - jeśli aspirujesz na polskiego (śląskiego, przepraszam) Żiżka to jesteś na dobrej drodze XD
Fajny wykład, ale szkoda, że Pani na samym końcu wystawiła dwóję
Konkret nie jest przeciwieństwem abstrakcji i tu już wszystko leży. Wszystko co pisał Hegel i nie tylko on jest przecież abstrakcyjne. Konkret jest właśnie abstrakcją a przeciwieństwem jest realność czy też rzeczywistość, a tego właśnie się nie da oddać za pomocą myśli gdyż ta zawsze abstrachuje ujmując tylko konkrety. Realność przecież zawiera w sobie wszystko to co i nie jest konkretne i nie jest uświadomione. Sztuką dialektyki jest ujęcie za pomocą systemu abstrakcyjnych mysli tego co nie mieści się w konkretnym doświadczeniu aby poznać pełniej rzeczywistość.
Sorry ale to jest bełkot i tu nie ma nawet dialektyki.
Widzę, że między naszymi odczytaniami Hegla jest fundamentalna różnica, już na poziomie samych definicji.
Ale tak oprócz tego, nikt tutaj nie mówił, że w ramach samej myśli jesteśmy w stanie ująć ostateczny konkret w całej jego złożoności, ponieważ każdy wynik dialektycznego procesu można od razu zanegować i tak ad infinitum... Poza tym w 8:02 zauważyłem - nawet żartobliwie nawiązując do stereotypowego rozumienia postmodernizmu - że z perspektywy dialektycznej nie da się dojść do ostatecznego i całościowego ujęcia rzeczywistości.
Idąc dalej: Hegel by w życiu nie powiedział, że myśl naukowa, prawdziwie filozoficzna jest abstrakcyjna. Abstrakcyjna jest myśl oderwana od rzeczywistości, myśl niedialektyczna. Abstrakcyjne jest też doświadczanie rzeczywistości niezapośredniczone przez refleksję, przeświadczone o swojej bezpośredniości. Konkret nie może być abstrakcją - jest wynikiem jej dialektycznego zanegowania - zgodnie z nomenklaturą samego Hegla. W tej kwestii polecam zacytowany w opisie tekst Artura Jochlika, który opiera się na bardzo porządnej (również filologicznie) analizie Hegla.
@@pppracy Taka gra pojęć nie może być prowadzona dowolnie. Konkretne to może być to o to, np zdarzenie, coś określonego ale sam konkret jest właśnie abstrakcją, jest wyciągnięty z wszelkiego kontekstu czyli jest to pojęcie wyabstrahowane (choć tutaj rozumie się to słowo jako rzeczywistość, ale także w tak nieokreślony sposób, że abstrakcyjny jedynie).
W dialektyce synteza oznacza zrozumienie, pojęcie, nie może być negacją bo negacja oznacza odrzucenie tak tezy jak i antytezy więc byłoby to stwierdzenie, że nie ma tu nawet dialektyki i wszystko jest bez sensu - to anty dialektyka.
Nie ma też czegoś takiego jak "całościowe zrozumienie rzeczywistości" dlatego Hegel jest abstrakcyjny bo jego duch może być pomyślany jako abstrakcja ale nie może być zrozumiany, istnieje tylko jako interpretacja. Inaczej u Platona idea dobra czy państwa mogą być zrozumiane, bo człowiek to weryfikuje na sobie i w praktyce, może według tego żyć, doświadczać, rozumieć znaczy tyle co żyć w zgodzie co sprawia, że z czasem staje się to tezą. Pomysły Hegla można weryfikować wyłącznie w myśleniu, wraca więc skąd wyszedł i to uważa za kompletny system, tylko że to jest dla życia bezwartościowe bo dialektyka nie ma być kompletna. Nie mogę zgodnie z tym żyć bo przecież to co założone wyjściowo, zostało udowodnione tylko w myśleniu które to założenie wykreowało. Wszystko jest tam więc poprawne ale jako całość stanowi abstrakcję dla której antytezą są realia i dopiero wtedy wychodzi synteza, a więc zrozumienie że idealizm nie daje "całościowego pojęcia rzeczywistości". Realia/rzeczywistość zawsze stoi w opozycji do myślenia, bo jest czymś żywym, a więc niedomkniętym, transcendentnym, i każda synteza wprowadzona w życie stanie się z czasem tezą i znajdzie dla siebie antytezę (o wiele lepiej to rozumiał od Hegla chyba Schelling).
Kolektywizm vs indywidualizm nie prowadzi do anarchii i negacji ale do stanu trzeciego który będzie musiał zapośredniczać z obydwu. Tam gdzie jest dialektyka tam rodzi się nowe. Platon zrodził idee dobra, chrześcijanie chcieli tym żyć, nie wychodziło i tak wyłoniła się antyteza zła, gdzie przed chrześcijaństwem pojęcie zła miało kompletnie inne znaczenie. Dziś mamy relatywizm jako syntezę który stał się tezą i już rodzi antytezę, bo ludzie widzą, że to nie prowadzi nigdzie dalej.
Nie byłem w stanie skończyć tego nagrania, pomimo tego, że sam wykład niesamowicie interesujący. Nie wiem, może następnym razem warto wziąć sobie butelkę wody lub gumę do żucia żeby nie męczyć słuchaczy nieustannym mlaskniem i innymi, drażniącymi ucho dźwiękami...
Fajny wykład, ale mlaskanie autora jest nie do zniesienia...
słyszałem, że wszyscy hegliści mlaszczą - korelacja jest udokumentowana badaniem genetyki behawioralnej, gdzieś mi wyleciały nazwiska autorów tego badania