ภวจักร วงล้อชีวิต ภาพสอนปฏิจจสมุปบาทของพุทธทิเบต / โชโฮ ธรรมราชบุตร ธรรมะตำนาน
Вставка
- Опубліковано 14 жов 2024
- #ธรรมะ #วัชรยาน #พระพุทธศาสนา
ภาพวงล้อปฏิจจสมุปบาท หรือโดยทั่วไปจะเรียกว่า ภวจักร หรือ สังสาระจักร ในภาษาอังกฤษมักจะเรียกว่า wheel of life ภาษาทิเบตเรียกว่า ซีปา คอร์โล เป็นภาพที่อธิบายถึงการเวียนว่ายตายเกิดของมนุษย์ซึ่งประกอบด้วยสัญลักษณ์ทางธรรมะหลายๆ อย่าง อยู่ในภาพเดียว ตั้งแต่ภาพกิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ และปฏิจจสมุปบาท
วงเล็กสุด เป็นภาพของสัตว์สามตัว คือ หมู ไก่หรือนก งู กำลังกัดกินซึ่งกันและกัน ภาพนี้มีความหมายถึงกิเลสสามประการของมนุษย์ หรือตัวอกุศลมูล หมูเป็นตัวแทนของความหลงหรือความโง่เขลา ส่วนไก่เป็นสิ่งแทนความโลภหรือราคะ และงูเป็นสิ่งแทนความโกรธ กิเลสสามกองนี้เป็นตัวทำให้เกิดความทุกข์ในการเวียนว่ายตายเกิด
วงถัดมา แสดงถึงกุศลกรรม และอกุศลกรรม หรือความดีกับความชั่ว แถบครึ่งหนึ่งเป็นสีดำ แสดงถึงมนุษย์ที่ตกลงไปในการทำบาป การทำความชั่ว เหมือนถูกชักจูงจากมารหรือปีศาจ หรือสภาพ กลายเป็นปีศาจ ส่วนแถบครึ่งสีขาว หมายถึงการทำความดี แสดงภาพเป็นคนที่ค่อยๆ กลายเป็นผู้ปฏิบัติธรรมหรือผู้ออกบวช นอกจากนั้นยังหมายถึงการพัฒนาตนเองจากคนธรรมดาที่ปฏิบัติในศีลธรรม ไปจนถึงผู้มีปัญญาซึ่งใช้ภาพนักบวชแทนผู้มีปัญญารู้แจ้งครับ
วงถัดไปเป็นวงใหญ่สุด แสดงถึงภพภูมิแห่งการเวียนว่ายตายเกิดทั้งหกภูมิ คือ นรก เปรต เดรัจฉาน อสุรกาย มนุษย์ และสวรรค์ ในบางศิลปะของภาพภวจักร จะมีพระพุทธเจ้าอยู่ประจำภพภูมิต่างๆ หมายถึงพระพุทธเจ้าผู้เสด็จไปโปรดสัตว์ในแต่ละภพภูมิ นอกจากนั้นยังหมายถึงจิตใจที่มุ่งมั่นจะบำเพ็ญเพียรจนตรัสรู้ ไม่ว่าเราจะต้องตกไปอยู่ในภพภูมิไหน ก็จะต้องไม่ละทิ้งจิตใจที่จะปฏิบัติธรรมและจิตใจที่อยากจะบรรลุธรรม หรือในทางพุทธศาสนามหายานและวัชรยานเรียกว่า การมีโพธิจิต หรือจิตแห่งการตรัสรู้เพื่อจะช่วยผู้อื่น
พระพุทธเจ้าที่ทรงโปรดสัตว์ประจำภพภูมิต่างๆ คือ พระธรรมราชพุทธเจ้า โปรดสัตว์ในภพภูมินรก พระชวาลมุขเทพพุทธเจ้า โปรดสัตว์ในภูมิเปรต ทรงถือหม้อประทานอาหารแก่เหล่าเปรต พระธรุวะสิงหะพุทธเจ้า โปรดสัตว์ในภูมิเดรัจฉาน ทรงถือหนังสือแห่งปัญญาให้สัตว์พ้นจากความโง่เขลา พระศากยมุนีพุทธเจ้า ทรงถือบาตรและคฑาธุดงค์ โปรดสัตว์ในภูมิมนุษย์ ทรงแสดงธรรมสั่งสอนมนุษย์ให้เกิดสติปัญญา ละความชั่วประพฤติดีและบำเพ็ญเพียรทางจิตให้พ้นจากกิเลส พระเวมจิตรินพุทธเจ้าโปรดสัตว์ในภูมิอสูร ทรงถือดาบแห่งปัญญาและโล่แห่งการให้อภัย สอนให้เหล่าอสูรเลิกทำสงครามทำร้ายผู้อื่น และพระอินทระเกาศิกะพุทธเจ้าโปรดสัตว์ในภูมิเทวดา ทรงถือพิณที่มีเสียงเป็นคำสอนพระธรรมให้เหล่าเทวดาไม่หลงติดในความสุขและตั้งใจปฏิบัติธรรม
วงนอกสุดแสดงถึงปฏิจจสมุปบาททั้ง ๑๒ ประการ
ภาพที่หนึ่ง คนแก่ตาบอดคลำทาง หรือบางแห่งเป็นภาพเด็กจูงคนแก่ หมายถึง อวิชชา ความไม่รู้ ความจริงของชีวิต ชักนำไปสู่การกระทำกรรมต่างๆ
ภาพที่สอง คนกำลังปั้นหม้อ หมายถึงสังขาร การปรุงแต่งสิ่งต่างๆ และการปรุงแต่งบุญบาป ก่อให้เกิดภพภูมิใหม่
ภาพที่สาม ลิง แสดงถึงวิญญาณ การมีชีวิต และดวงจิตที่โลดแล่นไม่อยู่นิ่ง
ภาพที่สี่ คนนั่งเรือ หมายถึงนามรูป บรรทุกชีวิตและขันธ์ห้าเอาไว้
ภาพที่ห้า ตึกอาคาร หรือบ้านมีหน้าต่าง หมายถึงอายตนะทั้งหก ที่คอยเปิดรับสิ่งต่างๆ ที่อยู่ในโลก หรือเป็นที่อาศัยของอายตนะต่างๆ
ภาพที่หก คนกอดกันหรือคู่สามีภรรยา หมายถึงผัสสะ การสัมผัส การเชื่อมต่อกันของอายตนะต่างๆ
ภาพที่เจ็ด คนกำลังเจ็บปวด ร้องไห้ หรือคนถูกลูกศรแทงตา หมายถึงเวทนา หรือการรับความรู้สึกต่างๆ หลังจากการสัมผัส
ภาพที่แปด คนเทเหล้าให้กัน หมายถึง ตัณหา คือการได้รับในสิ่งต่างๆ แล้วพึงพอใจในสิ่งนั้น
ภาพที่เก้า คนกำลังเก็บผลไม้ หมายถึงอุปาทาน ความต้องการอยากได้ในสิ่งต่างๆ
ภาพที่สิบ คนนอนอยู่ร่วมกันหรือการแต่งงาน หมายถึงภพ คือสถานที่เกิด การเริ่มเกิดในภพภูมิใหม่
ภาพที่สิบเอ็ด คนคลอดลูก หมายถึงชาติ หรือความเกิด
ภาพที่สิบเอ็ดคนแบกศพ หมายถึง ชรา มรณะ โศกะ ปริเทวะ ทุกขะ โทมนัสรวมอยู่ด้วย จึงครบรอบปฏิจจสมุปบาท และเริ่มต้นใหม่ไม่จบสิ้น
ภาพยักษ์หรือปีศาจ หมายถึงพญายมราช หรืออีกความหมายหนึ่งก็คือความไม่เที่ยงแท้ของชีวิต หรือไตรลักษณ์
นอกจากนั้นบางแห่งจะมีภาพพระพุทธเจ้าอยู่ด้านนอกวงล้อ หมายถึงพระพุทธเจ้าทรงชี้ทางแห่งการหลุดพ้นจากความทุกข์และการเวียนว่ายตายเกิด ไปสู่นิพพาน
------------------------
สนับสนุนช่องได้ที่ ธนาคารกรุงไทย บัญชี 984 - 827- 1473
กด superthanks หรือสมัครสมาชิกช่องก็ได้เช่นกนครับ
หรือส่งโดเนทให้ทาง tipme.in.th/ch...
สาธุค่ะ ขอบคุณค่ะ🙏
สาธุๆๆ ขอขอบคุณคุณโชโฮที่เผยแพร่ธรรมะ ให้ความรู้😊😊😊
ชอบมากครับ กำลังอยากรู้ความหมาย
❤
อยากให้เล่าเรื่องพระสถามปาปต์กับพระวัชรปานีคือคนเดียวกันหรือไม่