Interview Karen Heij & Iliass EL Hadioui over kansengelijkheid in het onderwijs

Over kansengelijkheid, de Cito-toets en de bril van de leraar
Een prachtig gesprek met (een flink verkouden) toetsexpert Karen Heij en stads- en onderwijssocioloog Iliass El Hadioui. Het gesprek stond in het teken van kansengelijkheid, de meetcultuur en de tweestrijd tussen didactische objectiviteit en pedagogische subjectiviteit.
Karen Heij:
Hoe heeft het kunnen gebeuren dat we zo lang zo veel vertrouwen hebben in een instrument dat zo overduidelijk zijn beperkingen kent? Ik heb geleerd dat toetsen veel meer zijn dan een toets. Dat het instrumenten zijn om de samenleving mee te ordenen. En dat besef is door mijn promotieonderzoek steviger geworden bij mij. De eindtoets werkt op zo’n manier uit dat het consolideert hoe we nu de samenleving geordend hebben. Dat kinderen van hoogopgeleide ouders grote kans hebben om zelf ook weer hoogopgeleid te worden en kinderen van laagopgeleide ouders of kinderen met een andere taal dan Nederlands als thuistaal een grote kans hebben om zelf ook weer laagopgeleid te worden. Zo werkt de toets in ieder geval uit en daar tekenen we geen protest tegen aan.’
‘Ik laat wel eens een plaatje zien van wie in het nadeel zijn en wie in het voordeel zijn (van de citotoets, red.) En dan stel ik ook de vraag ‘wat denk je als dit plaatje precies omgekeerd zou zijn, hoe lang denk je dat de toets nog zou bestaan? En omdat de toets in het voordeel is van bepaalde groepen leerlingen-de kinderen van de beleidsmakers zijn in het voordeel-is er niet veel urgentie om hier wat aan te doen. Maar als het precies andersom zou zijn, als kinderen van hoogopgeleide blanke Nederlanders in het nadeel zouden zijn bij de eindtoets, dan zou die toets geen lang leven beschoren zijn.’
Iliass: ‘Je hebt problemen van het onderwijs en problemen voor het onderwijs, waar Karen denk ik het beste werk over heeft geschreven in de Nederlandse context. Heel precies maken wat nu eigenlijk het probleem is van het onderwijs en dat zit op het terrein van selectie en differentiatie. Een ingericht systeem waarvan toetsing een onderdeel is, maar het gaat natuurlijk over het hele systeem zou je kunnen zeggen, wat sociologen noemen ‘relatieve deprivatie’. Een systeem waarbij je niet kijkt hoe kinderen bewegen en ontwikkelen conform zichzèlf in de tijd, maar dat je steeds kijkt naar de vergelijking met hun ontwikkeling ten aanzien van het gemiddelde van de klas of waar ze zouden moeten staan volgens het systeem. Het betekent eigenlijk dat je heel veel leerlingen hebt in ons systeem die vanaf groep drie inmiddels geconfronteerd worden met een systeem dat tegen ze zegt dat er iets met ze aan de hand is, dat er een stukje achterstand is ten aanzien van een systeemvereiste terwijl die kinderen zich wel aan het ontwikkelen zijn. Ik denk dat je dat steeds moeilijker kan uitleggen.’
Een quote dit goed bij dit interview past is er een van professor Jordan Peterson:
'Vergelijk jezelf niet met anderen, vergelijk jezelf met wie je gisteren was'

[@suesue2952]

Dag Thijmen, dankjewel voor deze mooie aflevering. Je refereerde een aantal keer aan een frans filmpje waarin je de bias van de docent zo zichtbaar was. Zou je de link daarvan kunnen delen?
Alvast bedankt!