Vond je dit een interessant onderzoeksverhaal? Abonneer je dan op ons kanaal, zodat je ook volgende week ons onderzoeksverhaal niet mist. En wil je nog meer lezen over dit onderzoek? Check hier de longread van Bas en Renee: nos.nl/nieuwsuur/artikel/2402564. Fijn weekend!
Dank u zeer voor het openen van de volgende beerput in de politiek in combinatie met bedrijfsleven. Ik hoop dat jullie nog heel veel boven water brengen en er eindelijk eens wat mensen verantwoordelijk gaan gehouden worden voor de uitverkoop van de maatschappij en de plundering van belastinggeld. Veel succes👍👍👍👏👏👏 En een daverend applaus voor een zeer goed staaltje onderzoeks journalistiek. 👍👏👏👏👏👏💪
@@morrari690 Waterstof is voor de industrie al een normaal iets en wordt verhandeld als een commodity maar meestal nog lokaal opgewekt uit aardgas. Waterstofgas is een ingrediënt in chemische processen, van chloor, kunstmest tot olieraffinage. Nederland produceert 8 miljard m2 waterstofgas per jaar. Wetenschap is vooral tegen gebruik waterstof in huishoudens of MKB waar de kennis over hoe om te gaan met waterstof kleiner is of helemaal niet aanwezig, dan kan het fout gaan. Voor de industrie is het niet gevaarlijker dan aardgas, radioactief of biologisch materiaal.
@@morrari690 Als je geen geen geldige argumenten hebt dat begrijp ik dat je snel van de discussie weg wilt lopen. Waterstof is een prima onderdeel van een groene energietransitie indien gemaakt uit groene stroom en gebruikt wordt op gebieden waar batterijen of transport via kabels niet werkt.
@@morrari690 Lol, je praat veel maar nog geen onderbouwd argument van je gezien, mogelijk leef je in je eigen wereldje van waanideen. Je moet maar eens aan je communicatiemethodes gaan werken ipv onzin te verspreiden.
@@vpnconsult Dat is niet het probleem. Het probleem is dat de overheid hier miljarden in steekt maar private bedrijven zoals Shell, RWE en Equinor straks de winsten opstrijken. Die winsten moeten zoveel mogelijk naar de Nederlandse staat, niet naar private bedrijven. En ons parlement moet daarover beslissen.
@@Seahorsyify, winsten worden doorgaans verdeeld naar rato van de geïnvesteerde vermogens (= risico). Dus hoe groter je aandeel in het geïnvesteerde vermogen hoe groter je aandeel in de winst.
Dit is pas diepe journalistiek. Het feit dat er ruim een jaar onderzoek naar gedaan word, levert mij alleen nog maar nieuwsgierigheid naar de video's die nog volgen. Ga zo door!
Ja, dat klinkt heel gedegen 'ruim een jaar'. Ik loop ook al ruim een jaar hard. 1x per maand... 5 minuten per keer... Niet dat het geen goed (uitgelegd) verhaal is, maar kom op, 't is ook een beetje show.
@@marcelbuist9066 ik laat mijn waardering blijken naar journalisten die het verdienen. En zo zijn er meer die in de schaduw vele onderzoeken verricht hebben waarvan we de namen niet zullen zien. De ene neemt het ruim met complimenten, de ander met het begrip 😉
Er is nu dus 2 jaar voorbij, en wat blijkt bijna alle auto fabrikanten schakelen over op waterstof ! Tadaaa! Toekomstvisie moet je ook hebben wil je wat bereiken.
@@joeybandit2861is dat zo? BMW en Toyota onderzoeken waterstof of hebben enkele modellen uitgerust met waterstof. De meeste modellen van beide fabrikanten echter niet. Verder zijn er niet veel andere fabrikanten die modellen op waterstof leveren, dus hoezo schrijf jij bijna alle autofabrikanten?
@@dutchkeepie3511 Al het zwaar gemotoriseerde vervoer en schepen zal op waterstof gaan lopen. Het is al lang bekend dat het met accu 's niet gaat werken.Nog veel plazier in jou stenentijdperk !
Ik zit zelf in de energie en zie waterstof als toekomstmuziek, echter is het niet zomaar grootschalig uit te rollen met huidige prijzen en lage efficiënties. We gebruiken nog veel te veel kolen en gas om onze groene energie nu met lage efficienties om te zetten naar H2. Zorg eerst maar voor een groene energievoorziening. Waterstof komt over 10-20 jaar wel.
Wat is op korte termijn die groene energievoorziening dan? Bovendien zijn energie en milieu/klimaat té basale behoeften om alleen op basis van financiële argumenten te benaderen. Jammer dat waterstof voorlopig duur is, maar als het dé oplossing zou zijn voor onze energie/milieu/klimaat-problemen moeten we dat maar voor lief nemen.
@@reinierdeman8147 Je moet wel de elektrische energie hebben om waterstof te produceren, en die moet wel duurzaam opgewekt worden anders heeft het geen zin. Als het rendement van het proces erg laag is, is het ook een beetje energieverspilling om onze beperkte hoeveelheid duurzame energie hiervoor te gebruiken. Die kun je dan beter direct inzetten. Een laag rendement zou minder erg zijn als je een overvloed aan duurzaam opgewekte elektrische energie beschikbaar hebt, maar dat is niet zo.
Bedankt Nieuwsuur voor het aankaarten van dit onderwerp. Ik word steeds banger dat Shell met z’n macht in staat is tot meer dan we van te voren denken...
Bedankt Nieuwsuur super interessant. Wel apart dat er zoveel te doen is in de noord oost kant van NL. Eerst het windmolen schandaal nu dit gedoe. Hopelijk komt er toch een politiek debat over dit belangrijke hoofdstuk van heel NL.
Waterstof en vooral de fabricatie van waterstof heeft pas echt zin als er een positief surplus is van groene energie. Waterstof is net als een batterij slechts een manier om energie op te slaan. Het maken van waterstof kost zo veel energie dat er eerst veel meer groene energie moet zijn om dit rendabel en daadwerkelijk milieu verbeterend te maken.
De "waterstofeconomie" is een fata morgana. Door windmolens opgewekte waterstof staat gelijk aan het verspillen van groene stroom, omdat het rendement van de hele keten (waterstof maken, afkoelen, opslaan, transporteren) erg laag is. Opslagsystemen zoals cryobatterijen (opslag van energie in vloeibare stikstof) lijken veel rendabeler. Maar ja, groene waterstof is natuurlijk een prachtig excuus om miljarden door te schuiven naar Shell. Dit alles onder het motto: de overheid zorgt allereerst voor zichzelf, daarna voor haar vrinden, en misschien, soms, als het niet anders kan, voor ons.
@@ContentNot Waterstof lijkt helemaal niet de beste optie. Te veel verlies in de keten Kernenergie is iets wat betaalbaar is. Dan kan plotseling waterstof wel gerealiseerd worden. Of het dan nog nodig is zal de vraag zijn.
Ben helemaal voor dit project en weet dat er open over gesproken wordt, maar er is belastinggeld en een staatsbedrijf bij betrokken, dus moet het een publiekelijk debat worden. Er is wel haast bij geboden om de klimaatverandering te vertragen
Goede journalistiek! Nog los van de technische issues met waterstof die niet op te lossen zijn, wat ook wel aandacht verdiend had. Je moet het super koud bewaren wat zeer onpraktisch is, of onder grote druk, wat in de praktijk minstens 30% extra energie kost en daardoor nooit zo efficient wordt als gewoon een batterij al is en maar iets beter dan een verbrandingsmotor. Weet je trouwens waar je het goed en redelijk efficiënt mee kunt maken? Hoge temperatuur kerncentrale, maar daar willen we natuurlijk niet over praten want dat snappen we niet en daar lopen mannen in witte jassen en staan er enge tekens op de deur, we zetten liever de halve Noordzee vol windmolens die in de praktijk blijken hartstikke duur te zijn in onderhoud en regelmatig een week stil te vallen als het weer niet mee zit
Juist! zie je ook in de farmaceutische wereld. Universiteiten doen de onderzoeken, deze worden grotendeels met belastinggeld gesubsidieerd, hierna kopen farmaceutische bedrijven het over voor een schijntje.
Goede journalistiek . Nu nog een diepgaand onderzoek naar de controlezucht van de overheid / overheden en hoe zich dat verhoud tot privacy en vrijheid van het individu .
Ik maak eenzelfde video in een dag, beetje googlen knippen plakken mijn eigen gezijk in een verhaaltje er doorheen weven. Dat is dan 5k. Doe ik er 5 per week.
Ontzettend interessant en momenteel een cruciaal onderwerp, de verscheidene manieren waarop we in de komende worsteling om groene energie en een betere planeet totaal voor de gek worden gehouden. Het is fantastisch dat we in Nederland niet een maar meerdere instanties hebben die dit soort stukken produceren. Erg jammer dat de politiek hier vaak ver vandaan blijft en het soms als haar plicht beschouwd om zich er niet mee te bemoeien en onze toekomst maar over te laten aan marktwerking. We hebben nog veel meer van dit soort video's en stukken nodig, ook over kleinere onderwerpen! Geef jullie stagiaires wat veldwerk ;)
Je zou toch zeggen dat het slimmer is om deze waterstof fabriek te bouwen in landen waar ze grote water dammen hebben en overschot aan groene energy hebben 🤷
Klopt en nog slimmer is om het gewoon helemaal niet te doen... in ieder geval niet totdat we wereldwijd het overgrootte meerendeel van onze energie groen opwekken. Want zelfs als je lokaal een overschot aan groene energie hebt is het beter voor het klimaat om die energie via de grid te exporteren en waar nodig op te slaan met batterijen of stuwdammen.
Jammer genoeg, is een stuwdam met bijkomend meer een gigantische bron van methaan, om nog maar te zwijgen over de aanbouw en andere factoren. Met andere woorden, een stuwdam is niet groen.
@@samdegoeij6576 Er bestaat jammer genoeg geen enkele groene energie. Alles heeft energie en grondstoffen nodig om gefabriceerd te worden. En dan hebben we het nog niet eens over duurzaamheid! Zonnecellen hebben veel kolen en energie nodig. Windturbines veel olie en duur onderhoud Geothermische bronnen zijn niet lang bruikbaar Waterkracht en kerncentrales zijn gigantisch dure bouwprojecten.
Het grote voordeel van dammen is juist dat ze het (bijna) altijd doen, on demand, wat ze heel geschikt maakt voor energy productie op het elektriciteitsnet. Dat heeft waterstof productie niet nodig, die kan wel werken met bronnen die niet gegarandeerd zijn, zoals wind en zonnen energie, als ze maar op jaar basis een redelijk betrouwbare hoeveelheid energie opleveren, zodat hun jaarlijkse productie voorspelbaar is. Dus wat dat betreft is de combinatie wind energy en waterstof helemaal niet verkeerd. Het probleem van waterstof zoals nu voorgesteld is dat het heel veel energie kost om te maken, en als je het weer gebruikt er ook best grote verliezen zijn. Bijvoorbeeld als je van een hoeveelheid wind energie waterstof maakt, dan komt een waterstof auto maar 1/3 zo ver als een elektrische auto zou doen met die zelfde hoeveelheid energie.
Mooi ontwerp! Goed uitgelegd. Het onderwerp dat ik mis in de hele energietransitie is het overstappen van aardgas op groen gas. Verkregen uit biovergisting van rioolwater en groen afval en daarvoor publieke voorzieningen als aardgasnet en rioolnet beschikbaar stellen.
Mooi Stukje onderzoek, Wat ik wel mis, is wat is het voor/tegendeel van de Hydrogen tegenover Gas en een vergelijking naar Direct Elektrisch, Aangezien er miljarden aan uit gegeven gaat worden. Is een alternatief pijpen weg halen en gooi de elektrisch in batterijen overal door Nederland staan mogelijk een goedkopere oplossing, Sws een stuk hoger rendement. Grof gezegd Elektrisch 80% tegen Hydrogen 20% dat zijn toch al 5 keer minder windmolens bouwen zonder hydrogen. Zal zeker niet de oplossing zijn voor alles dus het zal altijd een middenweg worden, Persoonlijk denk ik dat we beter Miljarden kunnen uitgeven aan een beter verdeeld Elektrisch grid. zodat we ook beter gebruik kunnen maken van de consumenten die nu steeds meer zonne panelen krijgen, vaak meer energie dan dat ze voor zich zelf nodig hebben. sla dat lokaal, ergens op en geef het lokaal weer terug als het nodig is.
Een sprong in het duister met het geld van de belasting betaler. Dat kan niet. Zet is aan de politiek om hier snel een debat over te hebben. En structureel voorkomen dat dit soort eenzijdige initiatieven zonder de kamer goed te geïnformeerd kunnen starten.. Dank nieuwsuur voor alweer goed journalistiek werk!
Volgens mij is het een massa-zwendel om het kapitalistische systeem overeind te houden. De truuk van het omzetten van zon- en windenergie naar waterstof is dat er een flink stuk rendement wordt vernietigd en er een voorraad blijft bestaan zoals met gas en olie. Dat betekent dat de prijs los staat van aanbod en bepaald kan worden. Zonder waterstof speelt dit al een grote rol: er zal NOOIT zoveel energie beschikbaar gemaakt worden dat de prijs ervan daalt. Zelfs niet als het klimaatprobleem uit de hand loopt en dat levens gaat kosten.
Mooi rustig gebracht.....geen gejaagd verhaald maar goed opgebouwd. Ik snap het. Onze verwarming van de huizen waarin we wonen lijkt me inderdaad een publiek doel. Het kan niet zo zijn dat een monopolist straks voor ons gaat bepalen wat we daarvoor betalen, maar - omdat het met geld van de belasting betaler is ontwikkeld - een systeem dat door de overheid wordt beheerd met betaalbare (lees: niet-commerciele) tarieven.
Wat is het een verademing om eindelijk weer eens gedegen diepe onderzoeksjournalistiek te zien over zo'n enorm belangrijk onderwerp waar je nauwelijks wat over hoort in andere media! En zeer begrijpelijk uitgelegd en gevisualiseerd. Hulde aan deze journalisten! En verder ook heel fijn de Brabantse tongval te horen... ipv al dat kleurloze ABN dat op elk nieuwsmedium wordt gesproken. Mag vaker van mij!
Het is of incompetentie de na dat er vele malen op is gewezen niet is aangepakt of corruptie. Beide zijn iet acceptabel en het word hard tijd dat we daar eens wat aan gaan doen.
Veel belangrijkere vraag : Kunnen we zoveel energie uberhaupt wel genereren?! Zeker via wind/zon? Uranium gaat hem niet worden, dat is ook nogal eindig (laat staan de rest van de problemen, en bij huidig verbruik in iets van 80 jaar op) Thorium lijkt stapJE dichterbij (onderzoeksreactor in China), maar is ook nog lang niet zo ver. Gezien de energievraag voor productie van de vloeibare batterij die waterstof is, waar moet de mega grote hoeveelheid energie vandaan komen om die deels te kunnen gebruiken in de vorm van waterstof? En in de verlenging daarvan : kunnen we uberhaupt genoeg energie genereren om verder te gaan op deze voet? Ik ken geen energiebron met een vergelijkbare energieconcentratie (en breede inzetbaarheid) als fossiel heeft. Jagen we niet een fata morgana na ipv een echte oplossing?
@@pasdeville Die lijkt steeds meer enkel als droom te bestaan. En qua nodig tijdpad + geldverspilling gaat het ons ook niet helpen op de korte termijn (tot 2050-2060) Als dat al wat wordt is dat op termijn 2100-2130 met hele grote ALS.
Er wordt veel te weinig aandacht besteedt aan de eventuele negatieve gevolgen van waterstof. Een hele tijd geleden dacht ik "Het is bijna te mooi om waar te zijn, een googelen naar de nadelen". Dus gezocht "pros and cons hydrogen-economy" of iets dergelijks en ja hoor, er schijn een mogelijk heel venijnig staartje te zijn : Waterstof-moleculen zijn erg klein en lekken altijd door tanks en leidingen heen. Dit leidt niet tot acuut explosiegevaar, zo snel gaat het niet, maar het stijgt wel gemakkelijk naar de hogere lagen van de atmosfeer waar het mogelijk de ozonlaag kan aantasten. Dit zal op kleine schaal niet zo'n vaart lopen maar een wereldwijde waterstof-economie kan tot problemen zijn. Mijn mening is : We hebben de mogelijkheden om dit te onderzoeken, dat zou dus ook moeten. Want kijk, stel we stoppen met waterstof het broeikas-effect om het in ruilen voor een , op termijn, huidkanker-epidimie.....
MvEZ: "het is een commercieel project" Prima, dus geen staatsbedrijven en geen belastinggeld buiten bestaande subsidie potten. Ik heb er geen probleem mee dat belastinggeld gebruikt wordt om de transitie naar een circulaire energie te stimuleren, in tegendeel, maar het moet wel verantwoord en verantwoording voor zijn. Luister naar ( wetenschappers (zowel natuur- en sociaal wetenschappers) en onderzoek voor en nadelen van het integreren van waterstof op deze schaal in alle lagen van de maatschappij met de huidige waterstof technologie.
Wederom top werk van Nieuwsuur. Sta ik hier verbaasd van? Totaal niet. Zo werkt het in Nederland, en alle andere Westerse landen, al vanaf de 2e wereld oorlog. De politiek is niet voor de burgers, het is voor zichzelf en het groot kapitaal. Hoe vaak moet dat nog gezegd worden voordat men wakker wordt.
Als Shell eigenaar wordt van de keten staat het belang van aandeelhouders voorop, en niet dat van de Nederlanders... Dat wordt ook wel weer duidelijk nu Shell Nederland verlaat.
Het geld van iedereen weg pakken in klaar daglicht, maar uiteindelijk heeft de "eindverantwoordelijke" hier geen rol in en kan deze met extra steun door. Dit is alleen nog maar energie, dit gebeurd in alle sectoren, waar mogelijk, binnen de overheid. En wij stapelen onszelf op met de schulden en zijn er dankbaar voor met tijdelijke luxe.
Het omzetten van electricteit tot Waterstof is niet erg efficient vergeleken om het op te slaan in batteijen En enkle om de pijpleiding weer te gebruiken
Ik blijf er bij dat gesmolten zout reactors in kleine modules de toekomst zijn. Evenals de nucleaire vuilverbranders, zoals Copenhagen Atomic aan het ontwikkelen is. Waterstof is een aardige tweede, maar ligt ZO ver achter in praktijk.
Sterk item weer! Mijn eerste gedachtes (als Groninger) bij waterstof zijn de gevaren hiervan. Is het niet super explosief bijvoorbeeld? Straks zitten wij weer met de gevaren terwijl de rest van Nederland lekker veilig stookt.
Nee hoor Waterstof is niet zo gevaarlijk. Alleen iedereen heeft dat beeld van die brandende zeplin voor zicht, wat is echt een complete vertekening is. Stoken van aardolie ia vele male gevaarlijke voor de gezondheid in Groningen dan een waterstof centrale.
@@NS_Miata Doe even je huiswerk. H2 is uitermate onstabiel. Het zijn kleinere modules dan aardgas. Dus de kans op lekkage is groter. En het grote probleem hier is niet de techniek maar de gok met ons geld. Zónder de 2e kamer te informeren. Ook blind achter een bedrijf aanrennen is discutabel. Top video @nieuwsuur. Dank hiervoor.
Hoi Bas, de techniek om waterstof te maken is helemaal niet duur en hoeft niet ontwikkelt te worden, het is juist simpel(zie vele filmpjes op youtube van thuisbrouwers). Het probleem zit ‘m in de efficientie en opslag die het “duur” maken. Kijk ook vooral het filmpje van Harry’s garage en dan met name de gedachte van dhr. Bamford van JCB over waterstof. Ik ben er wel voor, ondanks alle bezwaren MITS het niet uit russisch aardgas gewonnen gaat worden. Dit moeten wij kunnen, dat er vanuit de netbeheerder flink word getrokken door gasunie en shell aan word getrokken kan ik alleen maar aanmoedigen als dit betekend dat we stoppen met dino’s verbranden. Waterstof heeft naar mijn mening een plaats in de overgang als energiedrager en ook al word hier weer schaduwachtige handelswijze gehanteerd door de overheid (verrassend..) zou ik dit vooral laten gaan als het betekend dat ze opschieten.
Ik denk niet dat u de reportage gezien heeft. Het gaat over 'groene' waterstof gemaakt uit 'groene' elektriciteit. Niet uit aardgas. Dus u wilt aardgas vervangen door waterstof dat, met 30 % verlies, gemaakt wordt uit... aardgas.
Dit klinkt nu als echte ouderwetse journalistiek niet gestuurd door de Staat, ik dacht dat dat niet meer bestond bij mass media. Ik heb me geabbonneerd.
Ik vind alle journalisten van Nieuwsuur echt van een hoog level. Maar ik weet niet waarom maar de items van deze man zijn zo chill om te kijken. Misschien heeft het met het stemgeluid ofzo te maken ik weet niet.
Ronduit belachelijk dat een buitenlands bedrijf Shell de markt van waterstof gaat controleren, terwijl de Nederlandse burger alle investeringen mag gaan betalen! Met andere woorden: wij betalen alle investeringen van Shell via onze belastingen, Shell wordt eigenaar van onze investeringen en wij betalen tot slot de hoofdprijs voor de waterstof die met onze belastinggeld is opgewekt. Wordt hoog tijd dat Rutte uit zijn functie wordt gezet.
Duidelijk verhaal ; hier valt nog een slag te slaan. Maar wat voor mij doorslaggevend is dat er in ieder geval bedrijven zijn die zich inzetten voor deze milieuvriendelijke energie transitie en hierin een koplopers functie in willen vervullen , internationaal. Shell gaat helemaal onderuit als er amper nog gas en olie gebruikt gaat worden dus op zich niet zo gek dat ze zich hier intensief mee bemoeien. Dat zou ieder bedrijf proberen wat onderuit gaat door een dergelijke milieu vriendelijke maatregel ; kijk op kleinere schaal naar de boeren met hun veeteelt bedrijven . Desalniettemin ben ik het wel eens dat dit goed doordacht moet gebeuren maar dat de grote bedrijven die nu de (milieu onvriendelijke) energie leveren en zich intensief bemoeien met deze ontwikkeling omdat zij hun voortbestaan bedreigd zien vind ik niet meer dan normaal ; dat zou een ieder doen die zijn bedrijf anders in de toekomst kopje onder ziet gaan.
Waterstof is niet de vervanging van aardgas. Het moet gemaakt worden met behulp van andere energie bronnen. Het is alleen nuttig in geselecteerde sectoren.
@@nightsniperking Het opwekken van waterstof is helemaal geen nieuwe of dure techniek, middels electrolyse zijn er ook geen dure spullen voor nodig. Dus de stelling dat het duur en nog ontwikkelt moet worden is gewoon onjuist. Waterstof als energie drager is icm andere middelen gewoon nodig m.i. Daar hoeft geen aluhoedje of samenzwering aan te pas te komen. Je kunt het hebben over de kosten van opslag en efficientie van omzetting groene energie naar waterstof maargoed, kijk eens naar het filmpje van Harry’s garage over JCB en dan het standpunt van dhr. Bamford. We hoeven en moeten niet alles op een paard wedden. Gewoon boerenverstand doet al veel.
ik heb mezelf ook al tijden verdiept in waterstof. dat het teveel zou kosten is op t moment eigenlijk al niet meer waar. met hoe goedkoop windenergie is tegenwoordig ten opzichte van aardgas zit je met de huidige technologie al bijna op hetzelfde kostprijsje. Ik ga even uit van de data van NEL ASA (bedrijf in de productie van groen waterstof), zij zeggen dat in 2025 al de prijs van groen waterstof goedkoper zal zijn dan iig kern en sommige fosiele brandstoffen... wil je daar vroeg op inhaken dan moet je dus nu al bezig zijn met waterstof. ik ben overtuigd van de toekomst ervan. er zijn gewoon simpelweg geen alternatieven voor bussen en vrachtwagens (muv bovenleidingen maar dat is onrealistisch). er zijn geen alternatieven voor lange afstandstreinverkeer in de buitengebieden (niet zozeer binnen europa maar denk aan de grote stroken wildernis in afrika en de VS), er zijn geen alternatieven voor de luchtvaart (het gewicht van een batterij voor lange vluchten in grote vliegtuigen is simpelweg te zwaar). Waterstof komt er, en ik ben blij dat nederland het voortouw neemt. wij hebben een unieke kans omdat het gebied doggerbank tussen nederland, engeland, noorwegen en denemarken ondiep water is. water waar het altijd waait, wij veel windmolens kunnen bouwen en enorme productie kunnen opzetten. het is goed dat de overheid dit doet, als je je daadwerkelijk verdiept in de techniek is dit geen "gokken" Dat neemt niet weg dat het niet maken van afspraken natuurlijk olie olie dom is. het moet netjes gebeuren en volgens de regeltjes. maar dit doen is wel echt ontzettend slim. wij kunnen een definierende rol aannemen in de toekomst van de energiesector.
Ik ben totaal niet op de hoogte over de voortgang in de waterstof-ontwikkelingen, maar een rapport geschreven door een bedrijf dat een financieel belang heeft in de uitkomst van dat zelfde rapport zou toch wat alarmbellen moeten laten rinkelen. Maar het klinkt alsof je je hebt verdiept in de materie, zou je mij op weg kunnen helpen met wat interessante informatie om te lezen over waterstof?
@@Taeriqify de informatie is inderdaad grotendeels in handen van bedrijven. je hebt natuurlijk wel gelijk dat zo'n bedrijf met eigen belang met zulke voorspellingen zichzelf in de hand werkt. Echter hangt zo'n bedrijf ook hun hele bestaansrecht aan die voorspelling. het kan zijn dat 2025 misschien te ambitieus is en je moet gaan kijken naar 2030 oid, maar zo'n bedrijf zal niet beloftes maken die ze niet na kunnen komen gezien ze dan kopje onder gaan. NEL is trouwens niet gebonden aan het NORTH2 project. Interessante bedrijven waar je naar kan kijken zijn Plug Power, Ballard Power Systems, BLOOM energy, het NortH2 project(van deze video), NEL ASA, McPhy. Gelieerd aan dit zijn nog bedrijven die serieuze investeringen doen in een toekomst met waterstof: Veel aziatische autobedrijven, met name Toyota, maar ook hyundae zitten er diep in (zo diep zelfs dat toyota maar zeer gelimiteerd investeerd in EV). Daarbuiten zie je bedrijven als Air Liquide, Shell, Airbus ook miljarden investeren. Dat doen bedrijven niet zondermeer, en hoewel natuurlijk met eigen belang zijn de promos van dit soort bedrijven een heel goed instap-niveau manier om te begrijpen waarom waterstof de toekomst heeft. Natuurlijk is er ook kritiek genoeg te vinden, het is een behoorlijk lastig web om je doorheen te banen. De markt van waterstof groeit echter, en dat is niet voor niets. het is ook niet de enige oplossing. maar voor de opslag van energie en gebruik hiervan wel een van de broodnodige. sommige dingen zijn te groot voor een batterij, en te klein voor een mini-kernreactor (dat zou in de scheepvaart nog een oplossing kunnen zijn, hoewel ik geen fan ben). voor die industriën gaat waterstof van wereldbelang zijn.
Waarom moet dit überhaupt met een bedrijf die vrijwel geen banden met Nederland meer heeft? Kan dit niet met een Nederlands bedrijf gedaan worden. Of gewoon alleen via gasunie, dan hou je het geld tenminste bij het overheid en dan maak je niet zo'n raar bedrijf extra rijk.
Behalve dat iedereen al stroom heeft in Nederland en dat dat goedkoper is om mee te verwarmen tenzij de waterstofbatterij met een stroomteveel wordt gevuld.
Miljarden, enorm, gigantisch. De frequentie waarmee de beste man hyperbolen gebruikt zorgt ervoor dat t als een sensatiestuk overkomt.. Dit terwijl de boodschap, al zij het vrij dun en in de lijn der verwachting, een heel concreet en veelvoorkomend probleem aankaart.
Ik roep al jaren dat politici in opleiding zich zou moeten kwalificeren in het vakgebied waar ze uitspraken over gaan doen. Nu blijkt steeds dat zodra er een politicus met hoge hoed z'n mond opentrekt, dit alleen maar mooipraterij is, en geen bal verstand van zaken heeft. Lang leve ons mooie kabinet.
Als Shell die hele productielijn voor waterstof voor zichzelf wil (als dat tenminste slaagt), moeten ze op zijn minst al het publiek geld wat eraan besteed is terugbetalen aan de overheid en ook de huur van dat stuk Noordzee, dat dan niet voor een ander gebruik beschikbaar is. Ook zou zo'n project garanties moeten bieden aan de overheid als het vertraagt of niet slaagt.
Volgens mij heb ik Wouter Bos eens gezien in buitenhof die dit wat ik hier hoor aan het opzetten was ook wel begrijpelijk een oud topman van shell die gaat investeren met miljarden van de belastingbetaler.
Snap nog steeds niet waarom er niet naar eb en vloed generators word gekeken. En waterstof wat bij de recycling (electrolyse) vrij komt. Dan zijn er minder van die dure ellendige slagschaduw torens nodig.
Waarom wordt de grote verwevenheid van Shell en overheid niet benoemd? Zie naar de structuur van de NAM en de geschiedenis van de Gasunie. Er is in dit dossier geen duidelijke scheiding tussen markt en overheid.
Tsja, van Nordsteam 2 naar North H2 is wel een groot kostenplaatje en groot risico. En welk energiendement heeft het opslaan in waterstof?. Maar er zijn dacht ik ook alternatieven, want bij windmolen parken op zee kun je ook algen en zeewieren kweken die je kunt vergisten tot methaan (= aardgas), wat zo door de gasleiding kan. En andere mineralen, bijv. ook grondstoffen voor veevoer, bijmening in veevoer zodat koeien minder methaan uitstoten. Ook over dat alternatief, wat al wel in onderzoek is (sinds 2005) hoor ik helemaal niets in de tweede kamer of de provinvcie. Volgens mij is berekend dat qua capaciteit het voldoende zou moeten zijn voor de binnenlandse gas behoefte. De vraag is alleen of de techniek er klaar voor is en of dat economisch haalbaar is. Maar lijkt me in ieder geval beter dan gas via LNG tankers uit Qatar laten aanlanden. En als we iets meer investeren (ook de huurwoningen) in hoger energie rendement van woningen, valt een hogere energieprijs nog wel op te brengen.
Windenergie is niet echt de oplossing, want wat kost een windmolen : 1 ontwerp 2 planning 3 vergunningen 4 inspraak 5 grondstoffen 6 fabrikage 7 transport 8 bouw 9 onderhoud 10 afbraak aan eind levensduur 11 transport afvoer 12 verwerken afvoer 13 overzetten van windenergie naar H2 kost ook energie Tel dit bij elkaar op en als je nog geluk hebt, heb je een positief rendement, maar de kans is klein
Waterstof wordt wel een deel van de toekomst maar niet zoals veel mensen denken. Waterstof zal niet of heel weinig gebruikt worden als brandstof voor personenauto’s, die gaan over op batterijen. Waterstof zal wel gebruikt worden voor luchtvaart, scheepvaart, zwaar transport maar vooral voor energietransport via import/export. Dit kan via pijpleidingen of via schepen. Landen zoals Australie, IJsland, Noorwegen, Arabische landen etc kunnen met goedkope zon, geothermie of waterkracht stroom produceren en omzetten in waterstof voor export naar landen zoals Japan, west europa en stedelijke regio’s waar geen ruimte is voor zon/wind maar wel een energiecentrale kan staan die op waterstof draait. In nederland komen waterstofcentrales bij de grote industriele gebruikers zoals hoogovens, pernis, terneuzen, geleen etc. Die centrales leveren warmte en stroom op vraag van de fabrieken aldaar en tegelijk kunnen ze op verzoek het landelijke net ondersteunen als zon/wind + opslag de stroomvraag niet aan kan. Het overgrote deel van het nederlandse energieverbruik , dus excl deze industriehubs wordt opgevangen door zon/wind + opslag en productie die moet draaien zoals afvalverbranding inclusief biomassa afval en bijvoorbeeld mestvergisting/mono vergisting naar biogas. Kerncentrales of thoriumcentrales zijn niet nodig zoals ik al veel reactie zie opdraven zonder enige onderbouwing, dergelijke centrales kunnen aan kosten niet op tegen zon/wind + opslag en industrie wil geen kernreactoren dichtbij haar miljardenfabrieken. Waterstof is een deel van de toekomst maar de Nederlandse staat moet niet onder druk van shell met miljarden gaan gokken, investeer dat geld liever in zon/wind + opslag en energiebesparing zoals isolatie, versnelde omschakeling naar EV etc.
@@youssefkoiloi3281 In de EU hebben we ook mogelijkheden om energie zelf op te wekken. Spanje kan bijvoorbeeld veel waterstof produceren en exporteren naar noord europa via pijpleidingen of of via scheepvaart. Noorwegen en ijsland kunnen als ze willen ook veel groene energie produceren en exporteren. Blijven we afhankelijk van andere delen, ja waarschijnlijk wel maar dat zijn we nu ook met kolen, aardgas en olie.
Vond je dit een interessant onderzoeksverhaal? Abonneer je dan op ons kanaal, zodat je ook volgende week ons onderzoeksverhaal niet mist. En wil je nog meer lezen over dit onderzoek? Check hier de longread van Bas en Renee: nos.nl/nieuwsuur/artikel/2402564. Fijn weekend!
Dank u zeer voor het openen van de volgende beerput in de politiek in combinatie met bedrijfsleven.
Ik hoop dat jullie nog heel veel boven water brengen en er eindelijk eens wat mensen verantwoordelijk gaan gehouden worden voor de uitverkoop van de maatschappij en de plundering van belastinggeld.
Veel succes👍👍👍👏👏👏
En een daverend applaus voor een zeer goed staaltje onderzoeks journalistiek.
👍👏👏👏👏👏💪
@@morrari690 Waterstof is voor de industrie al een normaal iets en wordt verhandeld als een commodity maar meestal nog lokaal opgewekt uit aardgas. Waterstofgas is een ingrediënt in chemische processen, van chloor, kunstmest tot olieraffinage. Nederland produceert 8 miljard m2 waterstofgas per jaar. Wetenschap is vooral tegen gebruik waterstof in huishoudens of MKB waar de kennis over hoe om te gaan met waterstof kleiner is of helemaal niet aanwezig, dan kan het fout gaan. Voor de industrie is het niet gevaarlijker dan aardgas, radioactief of biologisch materiaal.
@@morrari690 Als je geen geen geldige argumenten hebt dat begrijp ik dat je snel van de discussie weg wilt lopen. Waterstof is een prima onderdeel van een groene energietransitie indien gemaakt uit groene stroom en gebruikt wordt op gebieden waar batterijen of transport via kabels niet werkt.
@@morrari690 Lol, je praat veel maar nog geen onderbouwd argument van je gezien, mogelijk leef je in je eigen wereldje van waanideen. Je moet maar eens aan je communicatiemethodes gaan werken ipv onzin te verspreiden.
Kan dit boertje niet terug met zijn accent
Wauw dit noem ik nu goed onderzoek en journalistiek. Bedankt Nieuwsuur. Hoop dat jullie dit onderwerp blijven volgen.
goede journalistiek, duidelijk gepresenteerd, ga zo door
Dankjewel! Volgende week hebben we weer een nieuw onderzoeksverhaal.
Ik ben jullie erg dankbaar voor deze topjournalistiek.
enorm goede video! sterk staaltje onderzoeksjournalistiek
Een overheid spreekt ook met ziekenhuizen over zorg, dus dat gasunie betrokken wordt bij de waterstof economie is niet gek.
Dit is dus een van de zaken dat Pieter Omtzigt, Renske Leijten aankaartte, maar men hen liever kwijt dan rijk was
@@vpnconsult Dat is niet het probleem. Het probleem is dat de overheid hier miljarden in steekt maar private bedrijven zoals Shell, RWE en Equinor straks de winsten opstrijken. Die winsten moeten zoveel mogelijk naar de Nederlandse staat, niet naar private bedrijven. En ons parlement moet daarover beslissen.
@@Seahorsyify, winsten worden doorgaans verdeeld naar rato van de geïnvesteerde vermogens (= risico). Dus hoe groter je aandeel in het geïnvesteerde vermogen hoe groter je aandeel in de winst.
Dit is pas diepe journalistiek. Het feit dat er ruim een jaar onderzoek naar gedaan word, levert mij alleen nog maar nieuwsgierigheid naar de video's die nog volgen. Ga zo door!
Ja, dat klinkt heel gedegen 'ruim een jaar'. Ik loop ook al ruim een jaar hard. 1x per maand... 5 minuten per keer... Niet dat het geen goed (uitgelegd) verhaal is, maar kom op, 't is ook een beetje show.
@@marcelbuist9066 ik laat mijn waardering blijken naar journalisten die het verdienen. En zo zijn er meer die in de schaduw vele onderzoeken verricht hebben waarvan we de namen niet zullen zien. De ene neemt het ruim met complimenten, de ander met het begrip 😉
Er is nu dus 2 jaar voorbij, en wat blijkt bijna alle auto fabrikanten schakelen over op waterstof ! Tadaaa! Toekomstvisie moet je ook hebben wil je wat bereiken.
@@joeybandit2861is dat zo? BMW en Toyota onderzoeken waterstof of hebben enkele modellen uitgerust met waterstof. De meeste modellen van beide fabrikanten echter niet. Verder zijn er niet veel andere fabrikanten die modellen op waterstof leveren, dus hoezo schrijf jij bijna alle autofabrikanten?
@@dutchkeepie3511 Al het zwaar gemotoriseerde vervoer en schepen zal op waterstof gaan lopen. Het is al lang bekend dat het met accu 's niet gaat werken.Nog veel plazier in jou stenentijdperk !
Ik ben zo blij dat jullie actief zijn geworden op UA-cam.
Bedankt voor jullie geweldige onderzoeksverhaal, dit is wat we nodig hebben 👍🏻
Ik zit zelf in de energie en zie waterstof als toekomstmuziek, echter is het niet zomaar grootschalig uit te rollen met huidige prijzen en lage efficiënties. We gebruiken nog veel te veel kolen en gas om onze groene energie nu met lage efficienties om te zetten naar H2. Zorg eerst maar voor een groene energievoorziening. Waterstof komt over 10-20 jaar wel.
Wat is op korte termijn die groene energievoorziening dan? Bovendien zijn energie en milieu/klimaat té basale behoeften om alleen op basis van financiële argumenten te benaderen. Jammer dat waterstof voorlopig duur is, maar als het dé oplossing zou zijn voor onze energie/milieu/klimaat-problemen moeten we dat maar voor lief nemen.
@@reinierdeman8147 Je moet wel de elektrische energie hebben om waterstof te produceren, en die moet wel duurzaam opgewekt worden anders heeft het geen zin. Als het rendement van het proces erg laag is, is het ook een beetje energieverspilling om onze beperkte hoeveelheid duurzame energie hiervoor te gebruiken. Die kun je dan beter direct inzetten. Een laag rendement zou minder erg zijn als je een overvloed aan duurzaam opgewekte elektrische energie beschikbaar hebt, maar dat is niet zo.
ua-cam.com/video/SfKU8gYvFGY/v-deo.html
en jullie dank voor het onderzoek en de presentatie daarvan! Altijd een goed volgbaar verhaal en journalistiek.
Bedankt Nieuwsuur voor het aankaarten van dit onderwerp. Ik word steeds banger dat Shell met z’n macht in staat is tot meer dan we van te voren denken...
Bedankt Nieuwsuur super interessant. Wel apart dat er zoveel te doen is in de noord oost kant van NL. Eerst het windmolen schandaal nu dit gedoe. Hopelijk komt er toch een politiek debat over dit belangrijke hoofdstuk van heel NL.
Waterstof en vooral de fabricatie van waterstof heeft pas echt zin als er een positief surplus is van groene energie. Waterstof is net als een batterij slechts een manier om energie op te slaan. Het maken van waterstof kost zo veel energie dat er eerst veel meer groene energie moet zijn om dit rendabel en daadwerkelijk milieu verbeterend te maken.
Eindelijk iemand die het snapt
Zeker als we nucleaire energie tot groene energie kunnen rekenen.
Kabouter Plop en co binnen EU burelen hebben daar geen trek in.
De "waterstofeconomie" is een fata morgana. Door windmolens opgewekte waterstof staat gelijk aan het verspillen van groene stroom, omdat het rendement van de hele keten (waterstof maken, afkoelen, opslaan, transporteren) erg laag is. Opslagsystemen zoals cryobatterijen (opslag van energie in vloeibare stikstof) lijken veel rendabeler. Maar ja, groene waterstof is natuurlijk een prachtig excuus om miljarden door te schuiven naar Shell. Dit alles onder het motto: de overheid zorgt allereerst voor zichzelf, daarna voor haar vrinden, en misschien, soms, als het niet anders kan, voor ons.
Exact. geld voor de elite uit onze zak.
Iets zal gas uit de grond moeten vervangen en dit lijkt de beste optie
@@ContentNot Waterstof lijkt helemaal niet de beste optie. Te veel verlies in de keten Kernenergie is iets wat betaalbaar is. Dan kan plotseling waterstof wel gerealiseerd worden. Of het dan nog nodig is zal de vraag zijn.
Zeer goede journalistiek!!
Zo hoort media te werk te gaan.
Ben helemaal voor dit project en weet dat er open over gesproken wordt, maar er is belastinggeld en een staatsbedrijf bij betrokken, dus moet het een publiekelijk debat worden. Er is wel haast bij geboden om de klimaatverandering te vertragen
Goede journalistiek! Nog los van de technische issues met waterstof die niet op te lossen zijn, wat ook wel aandacht verdiend had. Je moet het super koud bewaren wat zeer onpraktisch is, of onder grote druk, wat in de praktijk minstens 30% extra energie kost en daardoor nooit zo efficient wordt als gewoon een batterij al is en maar iets beter dan een verbrandingsmotor. Weet je trouwens waar je het goed en redelijk efficiënt mee kunt maken? Hoge temperatuur kerncentrale, maar daar willen we natuurlijk niet over praten want dat snappen we niet en daar lopen mannen in witte jassen en staan er enge tekens op de deur, we zetten liever de halve Noordzee vol windmolens die in de praktijk blijken hartstikke duur te zijn in onderhoud en regelmatig een week stil te vallen als het weer niet mee zit
Ik denk dat ik het snap en dat lijkt mij een dik compliment voor jullie. Ingewikkelde materie voor mensen zoals ik begrijpelijk maken.
Knap staaltje journalistiek ! Geeft duidelijk waar de tweede kamer zich mee bezig zou moeten houden. Controle van de macht.
Dit is precies wat de overheid wil. Ze willen alleen maar 50% belasting pakken.
Rutte heeft van de democratie een lobbycratie gemaakt.
Follow the money!
Ontwikkelingen op kosten van de belastingbetaler.
De winst voor de bedrijven.
Winsten van de gasunie zijn jarenlang ten goede gekomen aan de hele maatschappij.
Welkom in de neo-liberale samenleving.
Juist! zie je ook in de farmaceutische wereld. Universiteiten doen de onderzoeken, deze worden grotendeels met belastinggeld gesubsidieerd, hierna kopen farmaceutische bedrijven het over voor een schijntje.
Zo gaat t vaker hè
Privatiseer de winst
Nationaliseer de schuld
Goede journalistiek . Nu nog een diepgaand onderzoek naar de controlezucht van de overheid / overheden en hoe zich dat verhoud tot privacy en vrijheid van het individu .
Wederom een sterke video! Hopelijk kijkt er iemand uit de politiek die denkt, laten we hier maar gelijk de juiste vragen over stellen.
Het is jammer dat deze videos honderden uren werk zijn want ik kijk dit zo graag. Ga zo door!
Dankjewel! Een extra motivatie om door te gaan 💪.
Ik maak eenzelfde video in een dag, beetje googlen knippen plakken mijn eigen gezijk in een verhaaltje er doorheen weven. Dat is dan 5k. Doe ik er 5 per week.
Heel tof dat jullie zulk onderzoeken doen. Super fijn dat jullie het in zo'n format verspreiden. Heel toegankelijk en leerzaam! Thanks!
Ontzettend interessant en momenteel een cruciaal onderwerp, de verscheidene manieren waarop we in de komende worsteling om groene energie en een betere planeet totaal voor de gek worden gehouden. Het is fantastisch dat we in Nederland niet een maar meerdere instanties hebben die dit soort stukken produceren.
Erg jammer dat de politiek hier vaak ver vandaan blijft en het soms als haar plicht beschouwd om zich er niet mee te bemoeien en onze toekomst maar over te laten aan marktwerking.
We hebben nog veel meer van dit soort video's en stukken nodig, ook over kleinere onderwerpen! Geef jullie stagiaires wat veldwerk ;)
Dank Nieuwsuur voor de opheldering!
Je zou toch zeggen dat het slimmer is om deze waterstof fabriek te bouwen in landen waar ze grote water dammen hebben en overschot aan groene energy hebben 🤷
Klopt en nog slimmer is om het gewoon helemaal niet te doen... in ieder geval niet totdat we wereldwijd het overgrootte meerendeel van onze energie groen opwekken. Want zelfs als je lokaal een overschot aan groene energie hebt is het beter voor het klimaat om die energie via de grid te exporteren en waar nodig op te slaan met batterijen of stuwdammen.
Jammer genoeg, is een stuwdam met bijkomend meer een gigantische bron van methaan, om nog maar te zwijgen over de aanbouw en andere factoren. Met andere woorden, een stuwdam is niet groen.
@@samdegoeij6576 Er bestaat jammer genoeg geen enkele groene energie.
Alles heeft energie en grondstoffen nodig om gefabriceerd te worden.
En dan hebben we het nog niet eens over duurzaamheid!
Zonnecellen hebben veel kolen en energie nodig.
Windturbines veel olie en duur onderhoud
Geothermische bronnen zijn niet lang bruikbaar
Waterkracht en kerncentrales zijn gigantisch dure bouwprojecten.
Het grote voordeel van dammen is juist dat ze het (bijna) altijd doen, on demand, wat ze heel geschikt maakt voor energy productie op het elektriciteitsnet.
Dat heeft waterstof productie niet nodig, die kan wel werken met bronnen die niet gegarandeerd zijn, zoals wind en zonnen energie, als ze maar op jaar basis een redelijk betrouwbare hoeveelheid energie opleveren, zodat hun jaarlijkse productie voorspelbaar is.
Dus wat dat betreft is de combinatie wind energy en waterstof helemaal niet verkeerd.
Het probleem van waterstof zoals nu voorgesteld is dat het heel veel energie kost om te maken, en als je het weer gebruikt er ook best grote verliezen zijn. Bijvoorbeeld als je van een hoeveelheid wind energie waterstof maakt, dan komt een waterstof auto maar 1/3 zo ver als een elektrische auto zou doen met die zelfde hoeveelheid energie.
Of in de Sahara met zonnepanelen.
Mooi ontwerp! Goed uitgelegd. Het onderwerp dat ik mis in de hele energietransitie is het overstappen van aardgas op groen gas. Verkregen uit biovergisting van rioolwater en groen afval en daarvoor publieke voorzieningen als aardgasnet en rioolnet beschikbaar stellen.
Die fabriek is in samenwerking tussen afvalverwerker en inderdaad Shell afgelopen maand geopend
Mooi Stukje onderzoek, Wat ik wel mis, is wat is het voor/tegendeel van de Hydrogen tegenover Gas en een vergelijking naar Direct Elektrisch,
Aangezien er miljarden aan uit gegeven gaat worden. Is een alternatief pijpen weg halen en gooi de elektrisch in batterijen overal door Nederland staan mogelijk een goedkopere oplossing,
Sws een stuk hoger rendement. Grof gezegd Elektrisch 80% tegen Hydrogen 20% dat zijn toch al 5 keer minder windmolens bouwen zonder hydrogen.
Zal zeker niet de oplossing zijn voor alles dus het zal altijd een middenweg worden, Persoonlijk denk ik dat we beter Miljarden kunnen uitgeven aan een beter verdeeld Elektrisch grid.
zodat we ook beter gebruik kunnen maken van de consumenten die nu steeds meer zonne panelen krijgen, vaak meer energie dan dat ze voor zich zelf nodig hebben.
sla dat lokaal, ergens op en geef het lokaal weer terug als het nodig is.
Precies. Waterstof is een bijzonder omslachtige oplossing voor het netcapaciteitprobleem.
Ik geloof dat ik zojuist bijna het zelfde heb ingetypt;-), helemaal mee eens!!
inderdaad, je kunt van Breda naar Maastricht via Groningen rijden, dan kom je er ook wel, maar rechtstreeks is toch een stukje makkelijker:-)
Een sprong in het duister met het geld van de belasting betaler. Dat kan niet. Zet is aan de politiek om hier snel een debat over te hebben. En structureel voorkomen dat dit soort eenzijdige initiatieven zonder de kamer goed te geïnformeerd kunnen starten..
Dank nieuwsuur voor alweer goed journalistiek werk!
Volgens mij is het een massa-zwendel om het kapitalistische systeem overeind te houden. De truuk van het omzetten van zon- en windenergie naar waterstof is dat er een flink stuk rendement wordt vernietigd en er een voorraad blijft bestaan zoals met gas en olie. Dat betekent dat de prijs los staat van aanbod en bepaald kan worden. Zonder waterstof speelt dit al een grote rol: er zal NOOIT zoveel energie beschikbaar gemaakt worden dat de prijs ervan daalt. Zelfs niet als het klimaatprobleem uit de hand loopt en dat levens gaat kosten.
Mooi rustig gebracht.....geen gejaagd verhaald maar goed opgebouwd. Ik snap het.
Onze verwarming van de huizen waarin we wonen lijkt me inderdaad een publiek doel. Het kan niet zo zijn dat een monopolist straks voor ons gaat bepalen wat we daarvoor betalen, maar - omdat het met geld van de belasting betaler is ontwikkeld - een systeem dat door de overheid wordt beheerd met betaalbare (lees: niet-commerciele) tarieven.
Wat is het een verademing om eindelijk weer eens gedegen diepe onderzoeksjournalistiek te zien over zo'n enorm belangrijk onderwerp waar je nauwelijks wat over hoort in andere media! En zeer begrijpelijk uitgelegd en gevisualiseerd. Hulde aan deze journalisten!
En verder ook heel fijn de Brabantse tongval te horen... ipv al dat kleurloze ABN dat op elk nieuwsmedium wordt gesproken. Mag vaker van mij!
Het is of incompetentie de na dat er vele malen op is gewezen niet is aangepakt of corruptie. Beide zijn iet acceptabel en het word hard tijd dat we daar eens wat aan gaan doen.
Maar wat is het probleem? Dat de overheid vertrouwd in de gasunie en shell om een energie project op te zetten?
Veel belangrijkere vraag : Kunnen we zoveel energie uberhaupt wel genereren?! Zeker via wind/zon? Uranium gaat hem niet worden, dat is ook nogal eindig (laat staan de rest van de problemen, en bij huidig verbruik in iets van 80 jaar op) Thorium lijkt stapJE dichterbij (onderzoeksreactor in China), maar is ook nog lang niet zo ver. Gezien de energievraag voor productie van de vloeibare batterij die waterstof is, waar moet de mega grote hoeveelheid energie vandaan komen om die deels te kunnen gebruiken in de vorm van waterstof?
En in de verlenging daarvan : kunnen we uberhaupt genoeg energie genereren om verder te gaan op deze voet? Ik ken geen energiebron met een vergelijkbare energieconcentratie (en breede inzetbaarheid) als fossiel heeft. Jagen we niet een fata morgana na ipv een echte oplossing?
Uiteraard is die hernieuwbare energie niet voorhanden voor zoveel waterstof. Dat is eigenlijk een nog veel belangrijker argument om het niet te doen.
KERNFUSIE is de uiteindelijke oplossing.
@@pasdeville Die lijkt steeds meer enkel als droom te bestaan. En qua nodig tijdpad + geldverspilling gaat het ons ook niet helpen op de korte termijn (tot 2050-2060) Als dat al wat wordt is dat op termijn 2100-2130 met hele grote ALS.
Fantastisch verhaal en onderzoek !
Er wordt veel te weinig aandacht besteedt aan de eventuele negatieve gevolgen van waterstof. Een hele tijd geleden dacht ik "Het is bijna te mooi om waar te zijn, een googelen naar de nadelen". Dus gezocht "pros and cons hydrogen-economy" of iets dergelijks en ja hoor, er schijn een mogelijk heel venijnig staartje te zijn :
Waterstof-moleculen zijn erg klein en lekken altijd door tanks en leidingen heen. Dit leidt niet tot acuut explosiegevaar, zo snel gaat het niet, maar het stijgt wel gemakkelijk naar de hogere lagen van de atmosfeer waar het mogelijk de ozonlaag kan aantasten. Dit zal op kleine schaal niet zo'n vaart lopen maar een wereldwijde waterstof-economie kan tot problemen zijn.
Mijn mening is : We hebben de mogelijkheden om dit te onderzoeken, dat zou dus ook moeten. Want kijk, stel we stoppen met waterstof het broeikas-effect om het in ruilen voor een , op termijn, huidkanker-epidimie.....
MvEZ: "het is een commercieel project"
Prima, dus geen staatsbedrijven en geen belastinggeld buiten bestaande subsidie potten. Ik heb er geen probleem mee dat belastinggeld gebruikt wordt om de transitie naar een circulaire energie te stimuleren, in tegendeel, maar het moet wel verantwoord en verantwoording voor zijn.
Luister naar ( wetenschappers (zowel natuur- en sociaal wetenschappers) en onderzoek voor en nadelen van het integreren van waterstof op deze schaal in alle lagen van de maatschappij met de huidige waterstof technologie.
De winst van gasunie komt al jaren ten goede aan de gehele maatschappij.
Wederom top werk van Nieuwsuur. Sta ik hier verbaasd van? Totaal niet. Zo werkt het in Nederland, en alle andere Westerse landen, al vanaf de 2e wereld oorlog. De politiek is niet voor de burgers, het is voor zichzelf en het groot kapitaal. Hoe vaak moet dat nog gezegd worden voordat men wakker wordt.
Het wordt door onze strot geduwd zo’n waterstof economie lekker explosief verslag bedankt voor deze informatie.
Nederland wordt wakker
Halloooohoooo tweede kamer. Wakker worden! Dankjewel Bas e.a. goed gedaan.
Als Shell eigenaar wordt van de keten staat het belang van aandeelhouders voorop, en niet dat van de Nederlanders... Dat wordt ook wel weer duidelijk nu Shell Nederland verlaat.
Jazeker: interessant ! Goed gedaan en dank.
Het geld van iedereen weg pakken in klaar daglicht, maar uiteindelijk heeft de "eindverantwoordelijke" hier geen rol in en kan deze met extra steun door. Dit is alleen nog maar energie, dit gebeurd in alle sectoren, waar mogelijk, binnen de overheid. En wij stapelen onszelf op met de schulden en zijn er dankbaar voor met tijdelijke luxe.
Prachtig stukje onderzoeksjournalistiek! Een democratie kan niet functioneren zonder dit soort gedegen onderzoek naar zijn handelen.
Nieuwsuur. The hero we need, but not deserve
Graag gewoon in het Nederlands Joris de discussie over waterstof is al ingewikkeld genoeg. 😞
@@rob8540 ik zal aan christopher nolan doorgeven dat hij zn films voortaan gewoon in t nederlands doet
12:30 opsomming moet je oplezen vanuit het einde naar het begin. Dat is de echte prioriteit
En nu weer met zijn allen op de VVD en het CDA stemmen. Doen hoor, want zij hebben het zo goed voor met de markt.
Het omzetten van electricteit tot Waterstof is niet erg efficient vergeleken om het op te slaan in batteijen
En enkle om de pijpleiding weer te gebruiken
Hele goeie video, het is echt schandalig hoe ons geld over de balk gegooid.
Geen idee waarom dit YT filmpje nog niet eens 7.5k views heeft op dit moment. (werd al in een NOS artikel gebruikt)
Goed onderzoek! Interessante en noodzakelijke vragen.
Nieuwsuur is zoo sterk hè. Niet normaal.
Eindelijk!
Dank jullie wel!!
Tijd dat het kabinet valt!
Het project loopt nu ! PRACHTIG VAN SHELL !
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dit is waar de NPO voor zou moeten zijn
Nieuwsuur, het jeugdjournaal voor volwassenen!
Puike Journalistiek!! Een goede video, sterk staaltje onderzoek journalistiek.
Lets Go Brandon.
Dus gewoon het journaal eigenlijk?
De journalisten zeggen eigenlijk dat ze nog niet veel weten, en bang zijn voor onbekende dingen.
@@semkjaer3581 : Ik heb zelfs een hartje gekregen voor Lets Go Brandon 🤣
@@vpnconsult ; Ik vind het wel komisch een hartje achter mijn berichten. Echte journalisten weten wat Lets Go Brandon feitelijk betekent 🤣
@@Odytje Lets go Brandon....🤣🤣🤣🤣
Ik blijf er bij dat gesmolten zout reactors in kleine modules de toekomst zijn. Evenals de nucleaire vuilverbranders, zoals Copenhagen Atomic aan het ontwikkelen is. Waterstof is een aardige tweede, maar ligt ZO ver achter in praktijk.
Sterk item weer! Mijn eerste gedachtes (als Groninger) bij waterstof zijn de gevaren hiervan. Is het niet super explosief bijvoorbeeld? Straks zitten wij weer met de gevaren terwijl de rest van Nederland lekker veilig stookt.
Nee hoor Waterstof is niet zo gevaarlijk. Alleen iedereen heeft dat beeld van die brandende zeplin voor zicht, wat is echt een complete vertekening is. Stoken van aardolie ia vele male gevaarlijke voor de gezondheid in Groningen dan een waterstof centrale.
@@NS_Miata Doe even je huiswerk. H2 is uitermate onstabiel.
Het zijn kleinere modules dan aardgas. Dus de kans op lekkage is groter.
En het grote probleem hier is niet de techniek maar de gok met ons geld. Zónder de 2e kamer te informeren. Ook blind achter een bedrijf aanrennen is discutabel.
Top video @nieuwsuur. Dank hiervoor.
Bedankt Marco!
Deze waterstof fabrieken zijn DE OPLOSSING !
Waterstof is super inefficiënt als opslag
Ben fan geworden van deze man! ^^ en natuurlijk het hele team er achter!
Super stuk kritische journalistiek
Hoi Bas, de techniek om waterstof te maken is helemaal niet duur en hoeft niet ontwikkelt te worden, het is juist simpel(zie vele filmpjes op youtube van thuisbrouwers). Het probleem zit ‘m in de efficientie en opslag die het “duur” maken. Kijk ook vooral het filmpje van Harry’s garage en dan met name de gedachte van dhr. Bamford van JCB over waterstof. Ik ben er wel voor, ondanks alle bezwaren MITS het niet uit russisch aardgas gewonnen gaat worden. Dit moeten wij kunnen, dat er vanuit de netbeheerder flink word getrokken door gasunie en shell aan word getrokken kan ik alleen maar aanmoedigen als dit betekend dat we stoppen met dino’s verbranden. Waterstof heeft naar mijn mening een plaats in de overgang als energiedrager en ook al word hier weer schaduwachtige handelswijze gehanteerd door de overheid (verrassend..) zou ik dit vooral laten gaan als het betekend dat ze opschieten.
Ik denk niet dat u de reportage gezien heeft. Het gaat over 'groene' waterstof gemaakt uit 'groene' elektriciteit. Niet uit aardgas. Dus u wilt aardgas vervangen door waterstof dat, met 30 % verlies, gemaakt wordt uit... aardgas.
@@leonnelen151 goed, ik bedoelde met russisch aardgas, aardgas in het algemeen.
Dit klinkt nu als echte ouderwetse journalistiek niet gestuurd door de Staat, ik dacht dat dat niet meer bestond bij mass media. Ik heb me geabbonneerd.
Welke Nederlandse politieke belangen is Rutte wel eerlijk en transparant over? Maar mensen stemmen blind voor vvd. En dan nu gaan piepen en zeuren...
Het klinkt allemaal wel als een erg interessant project
Ik vind alle journalisten van Nieuwsuur echt van een hoog level.
Maar ik weet niet waarom maar de items van deze man zijn zo chill om te kijken.
Misschien heeft het met het stemgeluid ofzo te maken ik weet niet.
Goed stuk.
Jullie ook bedankt , eindelijk tegen geluid.
This episode is financed by BP and Total.
Ronduit belachelijk dat een buitenlands bedrijf Shell de markt van waterstof gaat controleren, terwijl de Nederlandse burger alle investeringen mag gaan betalen! Met andere woorden: wij betalen alle investeringen van Shell via onze belastingen, Shell wordt eigenaar van onze investeringen en wij betalen tot slot de hoofdprijs voor de waterstof die met onze belastinggeld is opgewekt. Wordt hoog tijd dat Rutte uit zijn functie wordt gezet.
Duidelijk verhaal ; hier valt nog een slag te slaan.
Maar wat voor mij doorslaggevend is dat er in ieder geval bedrijven zijn die zich inzetten voor deze milieuvriendelijke energie transitie en hierin een koplopers functie in willen vervullen , internationaal.
Shell gaat helemaal onderuit als er amper nog gas en olie gebruikt gaat worden dus op zich niet zo gek dat ze zich hier intensief mee bemoeien. Dat zou ieder bedrijf proberen wat onderuit gaat door een dergelijke milieu vriendelijke maatregel ; kijk op kleinere schaal naar de boeren met hun veeteelt bedrijven .
Desalniettemin ben ik het wel eens dat dit goed doordacht moet gebeuren maar dat de grote bedrijven die nu de (milieu onvriendelijke) energie leveren en zich intensief bemoeien met deze ontwikkeling omdat zij hun voortbestaan bedreigd zien vind ik niet meer dan normaal ; dat zou een ieder doen die zijn bedrijf anders in de toekomst kopje onder ziet gaan.
Kan niet wachten tot wanneer Rutte zegt dat die hier geen herinneringen aan heeft 😂
Waterstof is niet de vervanging van aardgas. Het moet gemaakt worden met behulp van andere energie bronnen. Het is alleen nuttig in geselecteerde sectoren.
Bas Haan snapt het niet of doet heel erg zijn best om het niet te snappen.
Zit u ook in het consortium?
@@nightsniperking Het opwekken van waterstof is helemaal geen nieuwe of dure techniek, middels electrolyse zijn er ook geen dure spullen voor nodig. Dus de stelling dat het duur en nog ontwikkelt moet worden is gewoon onjuist. Waterstof als energie drager is icm andere middelen gewoon nodig m.i. Daar hoeft geen aluhoedje of samenzwering aan te pas te komen. Je kunt het hebben over de kosten van opslag en efficientie van omzetting groene energie naar waterstof maargoed, kijk eens naar het filmpje van Harry’s garage over JCB en dan het standpunt van dhr. Bamford. We hoeven en moeten niet alles op een paard wedden. Gewoon boerenverstand doet al veel.
@@micheljansen85 Electrolyse is duur vanwege de lage efficiency. Daarom zie je nu vooral grijze waterstof. Blauwe waterstof is al helemaal een farce.
Shell is een "staatsbedrijf" van Willem van O ( niet voor de Nederlandse burger ). De kosten zijn wel voor de Nederlandse burger.
De bodem in Groningen zakt niet door gaswinning maar door ZOUTWINNING !!!!!!!!!
Het koningshuis bezit grote hoeveelheden aandelen van Shell.
ik heb mezelf ook al tijden verdiept in waterstof. dat het teveel zou kosten is op t moment eigenlijk al niet meer waar. met hoe goedkoop windenergie is tegenwoordig ten opzichte van aardgas zit je met de huidige technologie al bijna op hetzelfde kostprijsje.
Ik ga even uit van de data van NEL ASA (bedrijf in de productie van groen waterstof), zij zeggen dat in 2025 al de prijs van groen waterstof goedkoper zal zijn dan iig kern en sommige fosiele brandstoffen... wil je daar vroeg op inhaken dan moet je dus nu al bezig zijn met waterstof. ik ben overtuigd van de toekomst ervan. er zijn gewoon simpelweg geen alternatieven voor bussen en vrachtwagens (muv bovenleidingen maar dat is onrealistisch). er zijn geen alternatieven voor lange afstandstreinverkeer in de buitengebieden (niet zozeer binnen europa maar denk aan de grote stroken wildernis in afrika en de VS), er zijn geen alternatieven voor de luchtvaart (het gewicht van een batterij voor lange vluchten in grote vliegtuigen is simpelweg te zwaar).
Waterstof komt er, en ik ben blij dat nederland het voortouw neemt. wij hebben een unieke kans omdat het gebied doggerbank tussen nederland, engeland, noorwegen en denemarken ondiep water is. water waar het altijd waait, wij veel windmolens kunnen bouwen en enorme productie kunnen opzetten. het is goed dat de overheid dit doet, als je je daadwerkelijk verdiept in de techniek is dit geen "gokken"
Dat neemt niet weg dat het niet maken van afspraken natuurlijk olie olie dom is. het moet netjes gebeuren en volgens de regeltjes. maar dit doen is wel echt ontzettend slim. wij kunnen een definierende rol aannemen in de toekomst van de energiesector.
Ik ben totaal niet op de hoogte over de voortgang in de waterstof-ontwikkelingen, maar een rapport geschreven door een bedrijf dat een financieel belang heeft in de uitkomst van dat zelfde rapport zou toch wat alarmbellen moeten laten rinkelen. Maar het klinkt alsof je je hebt verdiept in de materie, zou je mij op weg kunnen helpen met wat interessante informatie om te lezen over waterstof?
@@Taeriqify de informatie is inderdaad grotendeels in handen van bedrijven. je hebt natuurlijk wel gelijk dat zo'n bedrijf met eigen belang met zulke voorspellingen zichzelf in de hand werkt. Echter hangt zo'n bedrijf ook hun hele bestaansrecht aan die voorspelling. het kan zijn dat 2025 misschien te ambitieus is en je moet gaan kijken naar 2030 oid, maar zo'n bedrijf zal niet beloftes maken die ze niet na kunnen komen gezien ze dan kopje onder gaan. NEL is trouwens niet gebonden aan het NORTH2 project.
Interessante bedrijven waar je naar kan kijken zijn Plug Power, Ballard Power Systems, BLOOM energy, het NortH2 project(van deze video), NEL ASA, McPhy.
Gelieerd aan dit zijn nog bedrijven die serieuze investeringen doen in een toekomst met waterstof:
Veel aziatische autobedrijven, met name Toyota, maar ook hyundae zitten er diep in (zo diep zelfs dat toyota maar zeer gelimiteerd investeerd in EV). Daarbuiten zie je bedrijven als Air Liquide, Shell, Airbus ook miljarden investeren.
Dat doen bedrijven niet zondermeer, en hoewel natuurlijk met eigen belang zijn de promos van dit soort bedrijven een heel goed instap-niveau manier om te begrijpen waarom waterstof de toekomst heeft.
Natuurlijk is er ook kritiek genoeg te vinden, het is een behoorlijk lastig web om je doorheen te banen. De markt van waterstof groeit echter, en dat is niet voor niets. het is ook niet de enige oplossing. maar voor de opslag van energie en gebruik hiervan wel een van de broodnodige. sommige dingen zijn te groot voor een batterij, en te klein voor een mini-kernreactor (dat zou in de scheepvaart nog een oplossing kunnen zijn, hoewel ik geen fan ben). voor die industriën gaat waterstof van wereldbelang zijn.
@@hell043 Dank voor je uitgebreide reactie! Genoeg dingen om mij eens verder op in te lezen.
Absoluut mee eens !!!
Waarom moet dit überhaupt met een bedrijf die vrijwel geen banden met Nederland meer heeft? Kan dit niet met een Nederlands bedrijf gedaan worden. Of gewoon alleen via gasunie, dan hou je het geld tenminste bij het overheid en dan maak je niet zo'n raar bedrijf extra rijk.
Behalve dat iedereen al stroom heeft in Nederland en dat dat goedkoper is om mee te verwarmen tenzij de waterstofbatterij met een stroomteveel wordt gevuld.
Miljarden, enorm, gigantisch. De frequentie waarmee de beste man hyperbolen gebruikt zorgt ervoor dat t als een sensatiestuk overkomt..
Dit terwijl de boodschap, al zij het vrij dun en in de lijn der verwachting, een heel concreet en veelvoorkomend probleem aankaart.
Lul niet zo dom
Er wordt inderdaad helemaal niets gezegd in dit filmpje inderdaad. Behalve dat het geld kost (goh) & nog niet alles uitgekristalliseerd is.
Hoe moeilijk is het om lering te trekken van fouten uit het verleden. Bizar. Politiek sta op.
De overheid heeft de kennis niet om dit soort projecten op te zetten.
Wees blij dat Shell investeert in waterstof
Bizar.
Ik roep al jaren dat politici in opleiding zich zou moeten kwalificeren in het vakgebied waar ze uitspraken over gaan doen. Nu blijkt steeds dat zodra er een politicus met hoge hoed z'n mond opentrekt, dit alleen maar mooipraterij is, en geen bal verstand van zaken heeft. Lang leve ons mooie kabinet.
Als Shell die hele productielijn voor waterstof voor zichzelf wil (als dat tenminste slaagt), moeten ze op zijn minst al het publiek geld wat eraan besteed is terugbetalen aan de overheid en ook de huur van dat stuk Noordzee, dat dan niet voor een ander gebruik beschikbaar is. Ook zou zo'n project garanties moeten bieden aan de overheid als het vertraagt of niet slaagt.
Ik zeg Luddieten kom ik actie!
Het kabinet doet alleen het grote geheel. De uitwerking vooral aan anderen overlaten.
Volgens mij heb ik Wouter Bos eens gezien in buitenhof die dit wat ik hier hoor aan het opzetten was ook wel begrijpelijk een oud topman van shell die gaat investeren met miljarden van de belastingbetaler.
Hey zeg, waarom heeft de Nederlandse staat niet 100% eigenaarschap?
Snap nog steeds niet waarom er niet naar eb en vloed generators word gekeken.
En waterstof wat bij de recycling (electrolyse) vrij komt.
Dan zijn er minder van die dure ellendige slagschaduw torens nodig.
Waarom wordt de grote verwevenheid van Shell en overheid niet benoemd? Zie naar de structuur van de NAM en de geschiedenis van de Gasunie. Er is in dit dossier geen duidelijke scheiding tussen markt en overheid.
Waarom wordt er eigenlijk niet gekozen voor methaan ipv waterstof? Dan kan de bestaande infrastructuur gewoon worden gebruikt zonder aanpassingen.
Zaterdag ochtend, koffie ready, klaar om naar de volgende oplichters te kijken van de week !
Ha ben niet de enige dus☕
U😂😂😂😂xD
Tsja, van Nordsteam 2 naar North H2 is wel een groot kostenplaatje en groot risico. En welk energiendement heeft het opslaan in waterstof?. Maar er zijn dacht ik ook alternatieven, want bij windmolen parken op zee kun je ook algen en zeewieren kweken die je kunt vergisten tot methaan (= aardgas), wat zo door de gasleiding kan. En andere mineralen, bijv. ook grondstoffen voor veevoer, bijmening in veevoer zodat koeien minder methaan uitstoten. Ook over dat alternatief, wat al wel in onderzoek is (sinds 2005) hoor ik helemaal niets in de tweede kamer of de provinvcie. Volgens mij is berekend dat qua capaciteit het voldoende zou moeten zijn voor de binnenlandse gas behoefte. De vraag is alleen of de techniek er klaar voor is en of dat economisch haalbaar is. Maar lijkt me in ieder geval beter dan gas via LNG tankers uit Qatar laten aanlanden. En als we iets meer investeren (ook de huurwoningen) in hoger energie rendement van woningen, valt een hogere energieprijs nog wel op te brengen.
Windenergie is niet echt de oplossing, want wat kost een windmolen :
1 ontwerp
2 planning
3 vergunningen
4 inspraak
5 grondstoffen
6 fabrikage
7 transport
8 bouw
9 onderhoud
10 afbraak aan eind levensduur
11 transport afvoer
12 verwerken afvoer
13 overzetten van windenergie naar H2 kost ook energie
Tel dit bij elkaar op en als je nog geluk hebt, heb je een positief rendement, maar de kans is klein
Waterstof wordt wel een deel van de toekomst maar niet zoals veel mensen denken. Waterstof zal niet of heel weinig gebruikt worden als brandstof voor personenauto’s, die gaan over op batterijen. Waterstof zal wel gebruikt worden voor luchtvaart, scheepvaart, zwaar transport maar vooral voor energietransport via import/export. Dit kan via pijpleidingen of via schepen. Landen zoals Australie, IJsland, Noorwegen, Arabische landen etc kunnen met goedkope zon, geothermie of waterkracht stroom produceren en omzetten in waterstof voor export naar landen zoals Japan, west europa en stedelijke regio’s waar geen ruimte is voor zon/wind maar wel een energiecentrale kan staan die op waterstof draait. In nederland komen waterstofcentrales bij de grote industriele gebruikers zoals hoogovens, pernis, terneuzen, geleen etc. Die centrales leveren warmte en stroom op vraag van de fabrieken aldaar en tegelijk kunnen ze op verzoek het landelijke net ondersteunen als zon/wind + opslag de stroomvraag niet aan kan. Het overgrote deel van het nederlandse energieverbruik , dus excl deze industriehubs wordt opgevangen door zon/wind + opslag en productie die moet draaien zoals afvalverbranding inclusief biomassa afval en bijvoorbeeld mestvergisting/mono vergisting naar biogas. Kerncentrales of thoriumcentrales zijn niet nodig zoals ik al veel reactie zie opdraven zonder enige onderbouwing, dergelijke centrales kunnen aan kosten niet op tegen zon/wind + opslag en industrie wil geen kernreactoren dichtbij haar miljardenfabrieken. Waterstof is een deel van de toekomst maar de Nederlandse staat moet niet onder druk van shell met miljarden gaan gokken, investeer dat geld liever in zon/wind + opslag en energiebesparing zoals isolatie, versnelde omschakeling naar EV etc.
Eu wordt de handen weg gehakt.. volledig afhankelijk van andere wereld delen in de toekomst.
@@youssefkoiloi3281 In de EU hebben we ook mogelijkheden om energie zelf op te wekken. Spanje kan bijvoorbeeld veel waterstof produceren en exporteren naar noord europa via pijpleidingen of of via scheepvaart. Noorwegen en ijsland kunnen als ze willen ook veel groene energie produceren en exporteren. Blijven we afhankelijk van andere delen, ja waarschijnlijk wel maar dat zijn we nu ook met kolen, aardgas en olie.