آموزش حفظ قرآن کریم | آیات متشابه در قرآن(جلسه 12)

در این برنامه آقای کریم دولتی به بحث درباره آیات متشابه و مختلف می پردازند .
در ایات قرآن کریم ایات فراوانی وجود دارند که به دلیل شباهتهایی که به یکدیگر دارند ، کار حفظ را مقداری دچار مشکل و سختی می کنند . حافظ موفق و برتر کسی است که بتواند این ایات مشابه را با دقت تمام و بدون اشتباه تلاوت کند . برای جلوگیری از اشتباه در ایات مشابه راههایی وجود دارد که آنها را بر می شمریم .
در تفاوتهای ایات مشابه دقت کنید
پیش از ذکر این راهها ، باید دانست که بهترینراه جلوگیری از اشتباه این است که شما ایات مشابه را در کنار هم یادداشت کنید و با دقت در اختلافها و تفاوتها ی آنها ، راهی را برای جلوگیری از اشتباه برای خودتان برگزینید ؛ همان گونه که اگر دو برادر دوقلو را در کنار هم قرار ندهید و در تفاوتهای آنها دقت نکنید ، همیشه در تشخیص این دو از یکدیگر اشتباه خواهید کرد ؛ مثلاً اگر به این نکته پی بردید که یکی از این دو برادر قدی کوتاه تر از دیگری دارد و نام او حسین و دیگری حسن نام دارد ، در این صورت ، هرگاه این دو برادر را با هم ببینید ، بلافاصله پی می برید که کدام حسین است و کدام یک حسن .
ایات مشابه نیز همین گونه است ؛ باید ایات قرآن را در کنار هم ثبت کنید و با دقت در ویژگیها و تفاوتها یشان ، آنها را از یکدیگر تمییز دهید .
از تجربه استادان بهره گیری کنید
حتماً حافظان قرآن سعی کنند که در جلسات حفظ حضور یابند و از تجربیات استاد حفظ بهره ببرند ؛ چرا که حافظان قرآن در طول مدتی که به حفظ مشغول بوده اند ، نکاتی را برای جلوگیری از اشتباه تجربه کرده اند که می توانید از این تجربیات بهره مند شوید و برتسلط خودتان بیفزایید .
راههای جلوگیری از خطا در ایات مشابه
برای جلوگیری از اشتباه چند راه وجود دارد که هر یک می توانند درصد خطا و اشتباه حافظ قرآن را کاهش دهند .
راه اول : توجه به معنای ایات
حافظ قرآن ، باید با توجه به معنای ایات الهی به سرّ اختلاف این ایات پی ببرد. اگر کسی با توجه به معنا ، ایات را حفظ کند ، به طور طبیعی اشتباهات او بسیار کاهش می یابد . یکی از دانشمندان علوم قرآنی نقل می کند که در بیابانی به عرب بادیه نشینی رسیدم و ایه ۳۸ از سورة مبارک مائده را برای او تلاوت کردم : »وَ السّارِقُ وَ السّارِقَةُ فَاقْطَعُوا ایدِیهُما جَزاءً بِما کَسَبا نَکالاً مِنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَزیزٌ حَکیمٌ«؛ یعنی دستهای مرد وزن سارق را قطع کنید . این دانشمند می گوید : انتهای ایه را من به اشتباه این گونه تلاوت کردم : و الله غفور الرحیم . عرب بادیه نشین گفت : من با قرآن آشنا نیستم ، اما فکر می کنم این قسمت از ایه را اشتباه خواندید ؛ چون این دستور الهی ، یعنی دستور به قطع دست دزد ، با صفت و رحمت الهی سازگاری ندارد . مرد دانشمند می گوید : وقتی که دقت کردم متوجه شدم که ایه این گونه پایان یافته : و الله عزیز حکیم ؛ یعنی خدای متعال حکمت فوق العاده ای دارد و شکست ناپذیر است .
راه دوم : رمز یابی از الفاظ
اگر نتوانستیم با توجه به معانی ، علامتی را برای جلوگیری از اشتباه مشخص کنیم ، می توانیم از هر فعل ، یک حرف را به عنوان علامت انتخاب کنیم و از کنار هم قرار دادن آنها ، کلمه ای را به عنوان رمز بسازیم و آن را در ذهن خودمان ثبت کنیم تا هر وقت به این مجموعه ایات رسیدیم ، این کلمه را در ذهن تداعی کنیم و از اشتباه مصون بمانیم ؛ مثلاً در همان سه ایه سوره انعام می توانیم از کلمه «تعقلون» حرف «ع» ، از کلمه «تذکرون» حرف «ذ» و از کلمه «تتقون» حرف «ت» کلمه «عُذتُُ» (یعنی به خدا پناه بردم ) را بسازیم . این کلمه می تواند رمزی میان این ایات باشد .
راه سوم : توجه به کتابت و محل ایات در صفحة قرآن کریم
این شیوه را با مثالی توضیح می دهم . ما در ایات مختلف قرآن می بینیم که گاه خداوند می فرماید:« مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی اْلأَرْضِ ... » و گاهی در ایات دیگر این جمله با یک «مَنْ» تکرار می شود : «مَنْ فِی السَّماواتِ وَ اْلأَرْضِ ... » . بنده با مراجعه به تمام ایاتی که در آنها کلمه «مَنْ» دوبار تکرار شده ، متوجه شده ام که تمام این ایات در صفحات سمت چپ قرآن نوشته شده اند . ایاتی که در آنها این کلمه ۲ بار تکرار شده است و در صفحات سمت چپ قرآن قرارگرفته اند ، عبارت اند از :
سوره مبارک یونس ، ایه ۶۶ : «أَلا إِنَّ لِلّهِ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی اْلأَرْضِ ... » . سورة مبارک حج ، ایه ۱۸ : «ألَم تَرَ اَنَّ اللهَ یسْجُدَ لَهُ مَنْ فِی السَّمواتِ و مَنْ فِی الأرْضِ ... » . سورة مبارک نمل ، ایه ۸۷ : « و یوم ینفخ فی الصور ففزع من فی السموات و من فی الارض » و ایه چهارم ، سوره زمر ، ایه ۶۸ : « و نفخ فی الصّور فصعق من فی السموات و من فی الارض» .
راه چهارم : توجه به برخی نکات
اگر در ایات مشابه دقت کنیم ، گاهی متوجه نکاتی می شویم که توجه به آنها به ما کمک فراوانی می کنند . برخی اوقات می بینید که یکی از دو ایه مشابه ، در یک سورة خاص تکرار شده و ایة دیگر در سوره دیگر ؛ مثلاً تعبیر «علیم حکیم » و تعبیر «حکیم علیم» هر دو در قرآن به کار رفته است . با دقت در ایات قرآن متوجه می شویم که تعبیر «علیم حکیم » مخصوص سورة یوسف است و تعبیر «حکیم علیم » مخصوص سوره انعام. با توجه با این نکته ، هر وقت به این تعابیر رسیدیم ، باید ببینیم که کدام را می خوانیم؛ اگر سوره انعام باشد ، بلافاصله می گوییم : «حکیم علیم » اگر سورة یوسف باشد می گوئیم: «علیم حکیم» .
پلی لیست دوره🔽🔽
• آموزش حفظ قرآن کریم | ...
-------------------------------
آموزش تجوید قرآن کریم🔽🔽
• آموزش تجوید قرآن کریم ...
-------------------------------
آموزش صوت و لحن قرآن کریم🔽🔽
• آموزش صوت و لحن قرآن ک...
#قرآن #حفظ_قرآن #قرائت_قرآن #قرآن_کریم