00 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

16 αντάρτικα Ποντιακά τραγούδια
Η Περιφερειακή Επιτροπή Κεντρικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ θεώρησε χρήσιμο να κάνει μια προσπάθεια για συγκέντρωση και καταγραφή των ποντιακών αντάρτικων τραγουδιών, που τραγουδιόταν από τους πόντιους- και όχι μόνο- αγωνιστές του ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, Αετόπουλα, αλλά και από όλους τους πατριώτες, καθώς και από το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Θεωρήθηκε σκόπιμο αυτό, κύρια για την ιστορική του σημασία , αλλά και επειδή πολλά γράφτηκαν για τη συμμετοχή των ποντίων στον παλλαϊκό ξεσηκωμό της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου, όπου, χωρίς να λείπουν οι εξαιρέσεις, πολύ συχνά διατυπώνονται απόψεις ατεκμηρίωτες, διαστρεβλωτικές, καθώς και αντιεπιστημονικές.
Η αλήθεια είναι ότι οι Πόντιοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία πήραν μαζικά μέρος στην Αντίσταση ενάντια στην τριπλή κατοχή Γερμανίας-Ιταλίας- Βουλγαρίας, καθώς και ενάντια στην αγγλοαμερικάνικη επέμβαση, που επέβαλε τον εμφύλιο στην Ελλάδα με μοναδικό σκοπό να εγκαταστήσει και πάλι στην εξουσία την ντόπια ολιγαρχία.
Την εξαίρεση στον κανόνα αποτέλεσε ένα σημαντικό ποσοστό τουρκόφωνων (μπάφραλιδων)ποντίων οι οποίοι συνεργάστηκαν ανοιχτά με τον κατακτητή.
Το αντάρτικο δημοτικό τραγούδι των ποντίων είναι ίσως η τελευταία ανώνυμη λαϊκή μουσική δημιουργία. Και αυτό γιατί κρατά τον καλλιτεχνικό τρόπο έκφρασης και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των δημοτικών μας τραγουδιών.
Είναι εμφανές ότι τα «ανταρτοποντιακά» χρησιμοποιούν παλαιότερα στιχουργικά μοτίβα προσαρμοσμένα στις χρονικές και τοπικές ιδιαιτερότητες, ενώ αυτούσιοι στίχοι από παλαιότερα δημοτικά κάνουν τα τραγούδια αυτά να φαίνονται, μερικές φορές, ότι δεν έχουν συνοχή.
Συνεχίζουν πάντως να διατηρούν τον επικό και ελεγειακό χαρακτήρα του δημώδους άσματος, και όπως αυτό, τις περισσότερες φορές δεν έχουν ακριβή ιστορική βάση, παρά μόνο εκφράζουν το προσωπικό συναίσθημα του δημιουργού τους με αφορμή τα ιστορικά γεγονότα.
Σε όλα αυτά τα τραγούδια η μουσική είναι παραδοσιακή, ποντιακή, ενώ ο στίχος τις περισσότερες φορές είναι στην ποντιακή διάλεκτο, αν και δε λείπουν οι περιπτώσεις που χρησιμοποιείται και νεοελληνικός στίχος. Τα τραγούδια που περιλαμβάνονται στη μουσική αυτή είναι καταγραφή εκείνης της εποχής και δημιουργήθηκαν από το λαό. Εξαίρεση αποτελούν τα δύο τελευταία που οι στίχοι τους είναι κατοπινή δημιουργία. Η επιμέλεια και η φροντίδα είναι του Κώστα Σαπρανίδη, του Θανάση Στυλίδη και του Χρήστου Παπαδόπουλου.
Στην εκτέλεση εγγραφής
Τραγούδι: Χρήστος Παπαδόπουλος
Λύρα : Θανάσης Στυλίδης (Θεσσαλονίκη.
Καταγωγή Παλατίτσια) Κομμάτια: 2,3,6,9,10,11,13,14,16
Λύρα: Βασιλειάδης Άγγελος (Κουφάλια)
Κομμάτια: 1,4,5,7,8,12,15,17
Νταούλι: Κλεάνθης Βασιλειάδης (Κουφάλια)
Η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Κ. Μακεδονίας τους ευχαριστεί για την τιμητική ανιδιοτελή προσφορά τους.
Ευχαριστεί επίσης τους:
Αηδονίδη Μιχάλη (Βεργίνα Ημαθίας), γνωστό τραγουδιστή και λυράρη, αντάρτη του Δημοκρατικού στρατού, για τη μεγίστη συμβολή του στην καταγραφή των τραγουδιών ), καθώς και την Στυλίδου Ελένη (Παλατίτσια Ημαθίας), Ελπίδα Φρεγγίδου «Γαρέφω» (Μελισσουργιό Κιλκίς) και Μαρία Αρβανιτοπούλου και το γιο της Αργύρη (Καλαμαριά-καταγωγή Κεχρόκαμπος Καβάλας) για τις πληροφορίες που μας έδωσαν για ορισμένα από τα τραγούδια που υπάρχουν σ’ αυτή τη συλλογή, καθώς και όλους εκείνους που συνέβαλαν στην υλοποίηση της προσπάθειας αυτής.