OROL DENGIZI QURISH SABABLARI VA OQIBATI

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 13 кві 2020
  • OROL DENGIZI QURISH SABABLARI VA OQIBATI
    Salom do'stlar. Ushbu videomizda sayyoradagi eng yomon falokatli voqealardan biri bulgan yani keskin ravishda qurigan orol dengizi haqida malumotlar beramiz.
    Hi guys. In this video, we provide information about one of the worst catastrophic events on the planet, which is the sharply dried island sea.
    THERE IS A ENGLISH CAPTION IN THIS VIDEO
    Привет, ребята. В этом видео мы предоставляем информацию об одном из самых страшных катастрофических событий на планете - резко высохшем островном море.
    В ВИДЕО ЕСТЬ РУССКИЕ СУБТИТРЫ

КОМЕНТАРІ • 784

  • @jasurarziyev8180
    @jasurarziyev8180 3 роки тому +17

    Dengizi bor davlatlar boy hisoblanadi va iqlimi yaxshi buladi orol qaytadi buni faqat biz kurmaymiz bolalarimiz qariganda kursa ham katta gap rahmat hammaga

  • @user-hb3rd9sz2w
    @user-hb3rd9sz2w 3 роки тому +20

    Хозирги вактда Амударье сувининг эллик фоиз суви Коракум Канали оркали Туркманистон худудига кум, чулга окиб етибди. Агар уша бехуда чулга окаятган сувларни Оролга окизса, балки Орол куримас Эди.

    • @user-yo5lc3xg4k
      @user-yo5lc3xg4k 11 місяців тому +1

      ШУНГА МЕНИ УЗИМ ГУВОХ БУЛГАНМАН

  • @rustampardaev2479
    @rustampardaev2479 3 роки тому +30

    Каспий билан Орол ер остидан боғланганми?
    Халқ орасида Орол денгизи билан Каспийнинг ўртасида ер ости канали бор, Оролнинг суви Каспийга оқиб кетди, деган гаплар шу пайтларда тарқалган, лекин уларнинг илмий исботи йўқ эди. Москвалик марҳум олим, геология-минералогия фанлари номзоди Борис Голубовнинг “Аномальный подъём уровня Каспийского моря и катастрофическое обмеление Аральского моря как результат дренирования Арала под плато Устюрт и в Каспий вследствие техногенных возмущений недр” номли мақоласи эса халқнинг бу гапларни бежиз айтмаганини исботлагандек, гўё.
    Олим ушбу мақоласида қуйидагича хулоса ясаган: 1) Орол ва Каспий денгизлари ер остидан бир-бири билан боғланган. Икки денгизнинг сувлари Устюрт платоси остидаги карст бўшлиқлари узра туташган; 2) Икки денгизнинг ер остидан боғланишига Устюртда амалга оширилган ер ости ядровий портлашлар сабаб бўлган. Бу портлашлар Орол сувининг Устюрт платоси остида дренажланишига олиб келган, шунингдек, Амударё ва Сирдарёнинг Оролга қуяр қисми фильтрацияланиб, дарё сувларининг тортилиб кетишига ҳам сабаб бўлган; 3) 1969 йилдан кейинги Орол суви Каспийга шиддат билан ташланган, 1995 йилгача Оролнинг суви тезлик билан пасайиб борган, Каспий сувлари эса аксинча кўпайиб борган. Ер остидан кетган бу сувлар асосан Устюрт платосининг ўрта миоценли қатламларида карст бўшлиқлари орқали юзага келган бўлиши эҳтимол.
    Устюртда ядровий портлашлар амалга оширилганми?
    Ҳа, Устюртда, яъни платонинг Қозоғистон қисмида Манқишлоқ вилоятига қарашли Акотти, Мулкаман ва Киндикти деган жойларида 9 маротаба ядровий портлаш амалга оширилган. Улардан йириклари: 30 килотонналик кучга эга бомба 1969 йил 6 декабр куни 410 м чуқурликда, иккинчи 80 килотонналиги 1970 йил 12 декабрда 740 м чуқурликда ва учинчи 75 килотонналиги эса 1970 йил 23 декабрида 500 м чуқурликда портлатилган.
    Ушбу синовлардан мақсад ер остидан чучук сув кўзларини очиш, сув захирасини яратиш бўлган. Шу пайтларда АҚШнинг Невада штатида ҳам худди шундай синовлар амалга оширилганди. Собиқ иттифоқ ҳам қудратини намойиш қилиш учун Устюртда ясалма чуқурликлар ҳосил қилишга уринди.
    Аммо синовлар муваффақиятсизлик билан тугади. Биринчидан, синов пайтида ҳалокат юз бериб, радиация ер юзига чиқиб кетди. Ҳудудда хавфлилик даражаси ҳамон сақланиб қолгани айтилади. Иккинчидан, портлаш пайтида кучли силкинишлар ер плитасини ўрнидан қўзғаб, оқибатида Орол ва Каспийнинг ўртасида ер ости коридорини пайдо қилган ва Орол денгизи Каспийдан 60-70 метр баландликда бўлгани боис, сув қуйига қараб кетиб қолган.
    Синовлар дарҳол тўхтатилган
    Ядровий синовлардан кейин денгиз сувининг шиддат билан пасайиши кузатилган, масалан, 1961-63 йилларда денгиз сатҳи 18-25 см пасайган бўлса, 1969 йилда 15 см.гача бир кўтарилиб олиб, кейинги йилларида 70-100 см.гача бўй ташлаб борган. Каспий денгизи эса 1977 йилдан кейин 18 йил давомида тинмай, йилига 32-40 см.га кўтарилиб бораверади. 1995 йилга келибгина вазият бироз ўз изига тушган.
    Каспийдан қўйиб юборилган балиқ Оролдан чиққан
    Орол билан Каспийнинг ўртасидаги боғлиқлик бўйича яна бир афсона халқ орасида юрибди.
    Ўтган асрнинг 30-йилларида олимлар Каспий денгизида бакрабалиқ урчитиш учун уларга белги қўйиб (сирға тақиб) сувга қўйиб юборади. Шу сирға тақилган бакрабалиқлар Орол денгизидан чиққан. Ер сатҳининг бири баланд нуқтасида, бири пастида жойлашган икки денгизнинг ўртасида алоқа мавжудлигини текшириш учун бўёқ оқизиб кўрилади. Таажжубки, Оролдан юборилган бўёқ Каспийда кўринади. Олимлар бу сирни очмоқчи бўлганда иккинчи жаҳон уруши бошланиб кетиб, бошланган ишлар қолиб кетади.
    Айтишларича, Сталиннинг буйруғи билан 1940- ва 1960-йилларда икки денгиз ўртасида сирли қурилиш амалга оширилган эмиш. Ер ости қурилишларида урушда асирга тушган ва ўлимга маҳкум этилганлар ишлаган. Асирликдан овулига қочиб келган биттаси шу сирни эълон қилади.
    Бу қанчалик ҳақиқатга яқинлиги номаълум-у, аммо Сталин Каспий денгизи сувларини қуритиб, нефть саноатини улғайтириш истагида бўлганлиги аниқ.
    Сталин вақтидаги КГБ бошлиғи Иван Серовнинг “Записки из чемодана” мемуарида таъкидланишича, Сталиннинг олимлар-у мулозимларга топшириғи шундай бўлган: “Волгани Қозоғистон даштларига олиб боринг, Кура дарёсини тўғонланг ва Каспий денгизига қуйилмаслиги учун бошқа дарёларни, сув кўзларини нима қилиш кераклигини ўйлаб кўринг!”
    Маълумки, бу лойиҳанинг жуда катта қимматга тушиши Сталиннинг фикридан қайтишига сабаб бўлган.
    Мана шу ерда Каспийга қуйилиши мумкин бўлган сувларнинг бири Орол денгизи сувлари эди. Демак, бу ҳақда аввал ҳам маълум бўлган бўлиши мумкинми? 1825-26 йилларда Орол ва Каспийга экспедиция қилган Ф.Бергнинг йўқотилиб юборилган ҳисоботларида шу ҳақда маълумотлар қайд этилгандир, балки. Эҳтимол, шу топшириқ ортидан Оролнинг ер остидаги кўзини бойлаш учун қандайдир сирли қурилишлар олиб борилгандир.

    • @billiardclubtonymontana7007.
      @billiardclubtonymontana7007. 2 роки тому +1

      Гирт беъмани олимакан уша Борис Голубой. Бунака будмагур гояни кайси гурдан топти.Орол денгизи асрлар давомида одамзотни куз унгида куриган.

    • @user-ke9os2jm4f
      @user-ke9os2jm4f Рік тому +1

      Ядровий портлатишлар Оролнинг қуришини тезлаштирди

    • @jamoliddinmamajonov5652
      @jamoliddinmamajonov5652 Рік тому

      Х

    • @lochinbekyoqubbekov
      @lochinbekyoqubbekov 10 місяців тому +2

      Maʼlumotlar zor qoyil

    • @user-qx9vn1sd5c
      @user-qx9vn1sd5c 5 місяців тому

      ​@@billiardclubtonymontana7007. Бу бемани шаплар эмас бу ростга охшаяпти чунки Бир икки йил Ичида 18 25 см пасайиши мумкин эмас

  • @jahongirmurtazayev7046
    @jahongirmurtazayev7046 4 роки тому +26

    Рахмат сизга вадани берган едиз бажардиз ишларга омад

  • @ibrohimchoriyev9320
    @ibrohimchoriyev9320 3 роки тому +31

    Agar qushnilarimiz qozog'istonga buladigan taklif bilan chiqqanimizda hozir dengiz qayta jonlanardi lekin biz uzimizni uylayabmiz

    • @user-cb5ty9yf6f
      @user-cb5ty9yf6f 3 роки тому +5

      Дұрыс айтасың бауырым.

    • @Hakimboy-pu6wp
      @Hakimboy-pu6wp 6 місяців тому

      Бу хароми Руслар хамма ерни куритган ва хозир хам давлатларни куритаяпди.

  • @user-fg5xh1jy1p
    @user-fg5xh1jy1p 3 роки тому +19

    " Илиқ оқимли денгизга туташган бўлиш, жаннатга яқин бориш. Денгизлардан узоқда жойлашиш эса, дўзаҳга яқин келиш демакдир".
    Оролни 30 йил мобайнида фақат Марказий Осиёнинг диктатор раҳбарлари ўзлари қуритишди.

    • @user-ke9os2jm4f
      @user-ke9os2jm4f Рік тому +2

      Бекор гап. Оролни Москва қуритди

    • @user-vp3yp8hn9p
      @user-vp3yp8hn9p 9 місяців тому +1

      Тогри гап асосан Узбекистон рахбарлари

    • @abdreymovaorazgul6416
      @abdreymovaorazgul6416 8 місяців тому

      ​@@user-ke9os2jm4fqanday Maskva qayerda uzb qayerdayu SSSR qayerda 30 yildan otddi tugadi xammasi

    • @user-jt1sf8wb6m
      @user-jt1sf8wb6m 8 місяців тому

      @@user-ke9os2jm4f Оролни Москва куритган булса, хозир нимага тулдирмаймиз?

  • @husenxonabdukarimov5444
    @husenxonabdukarimov5444 3 роки тому +17

    'Orta osiyo halqi islomga to'laligicha islomga qaytsa orol limolim buladi inshoolloh

    • @azamjonazim
      @azamjonazim 2 роки тому

      Nima aloqasi bor?

    • @abroruzb9408
      @abroruzb9408 2 роки тому +1

      Islomga nima aloqasi bor buni arabiston haliyam jazirama sahroyu yo dengiz paydo bolib qoldimi kallani ishlatib gapiring. Orolni joyiga qaytarish uchun aqlli siyosatchila kere boshqa davlatla bn diplomatik aloqa o'rnatib nimadir qilish kere bu yogiga endi

    • @user-px7mj3ru5g
      @user-px7mj3ru5g 2 роки тому +2

      Хак гапни айтдингиз тавба килсак истигфор айтсак ибодат килиб дуолар килсак Аллох ёмгирлар ёгдиради дарёлар оккизади барака булади ин шаа Аллох . Аллох бизни гунохларимизни кечирсин ва баракалар берсин куп куп фойдали ёмгирлар юборсин дарёларимиз тула тула оксин Аллохим УЗИ Кодир Мехрибон ва Рахимли ва Роззаак коп ризк берувчи Зот.

    • @azamjonazim
      @azamjonazim 2 роки тому

      @@user-px7mj3ru5g Yamandagilarni, Afrikaliklarni duosi kamlik qilyabtimi deyman uyerlarda kunda o'nlab bola qurg'oqchilikdan vafot etyabdi

  • @user-ds5tn6hm6o
    @user-ds5tn6hm6o 3 роки тому +31

    Тесип шыктыго сардобадагы сулар. Аралга баратын суу еди

    • @user-ig8be2ur4c
      @user-ig8be2ur4c 3 роки тому +1

      ошо казактан сурабай курулган дамба билинип калдыго аралдын суусу

    • @rustampardaev2479
      @rustampardaev2479 3 роки тому +2

      оролнинг қуриб кетишлигининг ягона сабаби собиқ ссср 10дан ортиқ ядро қуролини синаб кўрган орол денгизни бўйларида ернинг 800-900метр пастлигида. Ўша сабаб ерда туйнук пацдо бўлиб, сув ўша туйнук орқали каспийга ўтиб кетган
      Ҳатто рангли сув жўнатиб текшириб кўришган ўша рангли сув каспийдан бориб чиққан. Булар махфий сақланган асосий сабаб қилиб сув ичадиган далани кўрсатган аслида вазият бошқача бўлган. Орол денгизида учрамайдиган каспийдаги балиқлар ўша ер ости туйнуги орқали орол денгизида пайдо бўлган.

    • @Music-rk8kv
      @Music-rk8kv 3 роки тому +2

      @@rustampardaev2479 кума кандай тунлик Каспидеде суу кайтып атыр буган Туркменстандагы Ленин каналын казды,одан сон Узбекстан Пахта жерлерин коп ашып пахта егиу режеси сон суу саклагышлар

    • @rustampardaev2479
      @rustampardaev2479 3 роки тому +1

      @@Music-rk8kv Каспий билан Орол ер остидан боғланганми?
      Халқ орасида Орол денгизи билан Каспийнинг ўртасида ер ости канали бор, Оролнинг суви Каспийга оқиб кетди, деган гаплар шу пайтларда тарқалган, лекин уларнинг илмий исботи йўқ эди. Москвалик марҳум олим, геология-минералогия фанлари номзоди Борис Голубовнинг “Аномальный подъём уровня Каспийского моря и катастрофическое обмеление Аральского моря как результат дренирования Арала под плато Устюрт и в Каспий вследствие техногенных возмущений недр” номли мақоласи эса халқнинг бу гапларни бежиз айтмаганини исботлагандек, гўё.
      Олим ушбу мақоласида қуйидагича хулоса ясаган: 1) Орол ва Каспий денгизлари ер остидан бир-бири билан боғланган. Икки денгизнинг сувлари Устюрт платоси остидаги карст бўшлиқлари узра туташган; 2) Икки денгизнинг ер остидан боғланишига Устюртда амалга оширилган ер ости ядровий портлашлар сабаб бўлган. Бу портлашлар Орол сувининг Устюрт платоси остида дренажланишига олиб келган, шунингдек, Амударё ва Сирдарёнинг Оролга қуяр қисми фильтрацияланиб, дарё сувларининг тортилиб кетишига ҳам сабаб бўлган; 3) 1969 йилдан кейинги Орол суви Каспийга шиддат билан ташланган, 1995 йилгача Оролнинг суви тезлик билан пасайиб борган, Каспий сувлари эса аксинча кўпайиб борган. Ер остидан кетган бу сувлар асосан Устюрт платосининг ўрта миоценли қатламларида карст бўшлиқлари орқали юзага келган бўлиши эҳтимол.
      Устюртда ядровий портлашлар амалга оширилганми?
      Ҳа, Устюртда, яъни платонинг Қозоғистон қисмида Манқишлоқ вилоятига қарашли Акотти, Мулкаман ва Киндикти деган жойларида 9 маротаба ядровий портлаш амалга оширилган. Улардан йириклари: 30 килотонналик кучга эга бомба 1969 йил 6 декабр куни 410 м чуқурликда, иккинчи 80 килотонналиги 1970 йил 12 декабрда 740 м чуқурликда ва учинчи 75 килотонналиги эса 1970 йил 23 декабрида 500 м чуқурликда портлатилган.
      Ушбу синовлардан мақсад ер остидан чучук сув кўзларини очиш, сув захирасини яратиш бўлган. Шу пайтларда АҚШнинг Невада штатида ҳам худди шундай синовлар амалга оширилганди. Собиқ иттифоқ ҳам қудратини намойиш қилиш учун Устюртда ясалма чуқурликлар ҳосил қилишга уринди.
      Аммо синовлар муваффақиятсизлик билан тугади. Биринчидан, синов пайтида ҳалокат юз бериб, радиация ер юзига чиқиб кетди. Ҳудудда хавфлилик даражаси ҳамон сақланиб қолгани айтилади. Иккинчидан, портлаш пайтида кучли силкинишлар ер плитасини ўрнидан қўзғаб, оқибатида Орол ва Каспийнинг ўртасида ер ости коридорини пайдо қилган ва Орол денгизи Каспийдан 60-70 метр баландликда бўлгани боис, сув қуйига қараб кетиб қолган.
      Синовлар дарҳол тўхтатилган
      Ядровий синовлардан кейин денгиз сувининг шиддат билан пасайиши кузатилган, масалан, 1961-63 йилларда денгиз сатҳи 18-25 см пасайган бўлса, 1969 йилда 15 см.гача бир кўтарилиб олиб, кейинги йилларида 70-100 см.гача бўй ташлаб борган. Каспий денгизи эса 1977 йилдан кейин 18 йил давомида тинмай, йилига 32-40 см.га кўтарилиб бораверади. 1995 йилга келибгина вазият бироз ўз изига тушган.
      Каспийдан қўйиб юборилган балиқ Оролдан чиққан
      Орол билан Каспийнинг ўртасидаги боғлиқлик бўйича яна бир афсона халқ орасида юрибди.
      Ўтган асрнинг 30-йилларида олимлар Каспий денгизида бакрабалиқ урчитиш учун уларга белги қўйиб (сирға тақиб) сувга қўйиб юборади. Шу сирға тақилган бакрабалиқлар Орол денгизидан чиққан. Ер сатҳининг бири баланд нуқтасида, бири пастида жойлашган икки денгизнинг ўртасида алоқа мавжудлигини текшириш учун бўёқ оқизиб кўрилади. Таажжубки, Оролдан юборилган бўёқ Каспийда кўринади. Олимлар бу сирни очмоқчи бўлганда иккинчи жаҳон уруши бошланиб кетиб, бошланган ишлар қолиб кетади.
      Айтишларича, Сталиннинг буйруғи билан 1940- ва 1960-йилларда икки денгиз ўртасида сирли қурилиш амалга оширилган эмиш. Ер ости қурилишларида урушда асирга тушган ва ўлимга маҳкум этилганлар ишлаган. Асирликдан овулига қочиб келган биттаси шу сирни эълон қилади.
      Бу қанчалик ҳақиқатга яқинлиги номаълум-у, аммо Сталин Каспий денгизи сувларини қуритиб, нефть саноатини улғайтириш истагида бўлганлиги аниқ.
      Сталин вақтидаги КГБ бошлиғи Иван Серовнинг “Записки из чемодана” мемуарида таъкидланишича, Сталиннинг олимлар-у мулозимларга топшириғи шундай бўлган: “Волгани Қозоғистон даштларига олиб боринг, Кура дарёсини тўғонланг ва Каспий денгизига қуйилмаслиги учун бошқа дарёларни, сув кўзларини нима қилиш кераклигини ўйлаб кўринг!”
      Маълумки, бу лойиҳанинг жуда катта қимматга тушиши Сталиннинг фикридан қайтишига сабаб бўлган.
      Мана шу ерда Каспийга қуйилиши мумкин бўлган сувларнинг бири Орол денгизи сувлари эди. Демак, бу ҳақда аввал ҳам маълум бўлган бўлиши мумкинми? 1825-26 йилларда Орол ва Каспийга экспедиция қилган Ф.Бергнинг йўқотилиб юборилган ҳисоботларида шу ҳақда маълумотлар қайд этилгандир, балки. Эҳтимол, шу топшириқ ортидан Оролнинг ер остидаги кўзини бойлаш учун қандайдир сирли қурилишлар олиб борилгандир.

    • @Music-rk8kv
      @Music-rk8kv 3 роки тому +1

      @@rustampardaev2479 мен билмейди екенмен бирак Каспий суулары хазирги уакытта кайтып курып баратыр ,тусиндиргенин ушын рахмет!

  • @user-oi8fq1fr8f
    @user-oi8fq1fr8f 3 роки тому +76

    Сув качондир жойига кайтади бу вактинча олохни кудратига иймон келтириш керак

    • @botirjonmavlonov2506
      @botirjonmavlonov2506 3 роки тому +2

      Бобурномада бор

    • @SM-jw4ur
      @SM-jw4ur 3 роки тому

      Кайтса сел болиб кайтади ва коп шахарларди олиб кетади

    • @aaaddd2916
      @aaaddd2916 3 роки тому

      Тури.ёзиган

    • @alekseykazakov6973
      @alekseykazakov6973 2 роки тому +1

      Сув узи КУДИРЕТЛИ куш БИЛМАДИМ нимагадур ашикланмай тур СУВ ОЧИКЛАНСА ЯМОН

    • @jaxongirjumabaev4929
      @jaxongirjumabaev4929 Рік тому

      Sarez koli yorilsa toladi

  • @user-hr9dn9xr4w
    @user-hr9dn9xr4w 3 роки тому +6

    Майли кишлок хожалигига ишлатилгани макул, лекин Коракалпокистон ахолисини сув Билан таминлап коилар, шахсан озим водийданман бизда сув жуда коп Киргистонга окип кетади бекордан ошани келишип яримини Оша сув кам жойларга жонатели Анжондан Коракалпокистонга катта канал очели.

  • @user-zf2tf4kc6i
    @user-zf2tf4kc6i 3 роки тому +12

    Оллохни хохиши екан

  • @user-hs1fz6vx5e
    @user-hs1fz6vx5e 2 години тому

    Тугр айтас🇺🇿☝️

  • @user-in6wu7of4e
    @user-in6wu7of4e 3 роки тому +78

    Хуп майли СССР даврида хатога йул куйилибди, шуни 30 йил давомида тугриласа бумасмиди

    • @jj3090
      @jj3090 3 роки тому +4

      Хеч иложи йук бунинг, афсус

    • @SM-jw4ur
      @SM-jw4ur 3 роки тому +9

      Ёк унда пахтани Ким экади экинларга суни кайтан олади

    • @bakirbek1286
      @bakirbek1286 3 роки тому +7

      Хайдаркулни сувини оролга хайдаса ушанда тулади орол

    • @SM-jw4ur
      @SM-jw4ur 3 роки тому +3

      @@bakirbek1286 50йил хайдасаям толмайди

    • @user-yd2ji7sk6s
      @user-yd2ji7sk6s 3 роки тому +5

      Уна тугриласа куп хаокимищ оч колади

  • @haqiqiyfutbol6265
    @haqiqiyfutbol6265 3 роки тому +6

    Assalomu alaykum bu juda qiziq ekan

  • @user-sg8ti9xf6m
    @user-sg8ti9xf6m 3 роки тому +36

    Агар Туркманистонга Амударёни сувини буриб канал казилмаганда Орол денгизи куримас эди энди уша канални беркитиш керак шунда яна Орол тикланиши мумкин Амударёни ярим суви туркман каналига кетяпти

    • @user-gz4pv1pj7c
      @user-gz4pv1pj7c 3 роки тому +6

      Совершенно верно

    • @user-kk1uo6lw3q
      @user-kk1uo6lw3q 3 роки тому +3

      Рахматжон Муминов узимиздаям амудан куп каналлар казилган хама айбдор

    • @kbs94
      @kbs94 3 роки тому +6

      Лекин бундан 30 йил бурин курганман туркман канали. Кумликдан казиб утган даре ярим суви. Прости хавога кетадм

  • @user-hs1wm6wi9m
    @user-hs1wm6wi9m 8 місяців тому +1

    Allohim orol dengizini tiklanishiga yo‘l bersin ilohim

  • @mengboyochildievveterinar1726
    @mengboyochildievveterinar1726 11 місяців тому +4

    Энди кийин тикланиши, факат Оллохнинг му́жизаси билан тикланади, одамзотнинг иложи йетмайди

  • @azizjonilyaminov5051
    @azizjonilyaminov5051 4 роки тому +13

    Ajoyib maʼlumotlar 👍

  • @boldiyagalovkin1778
    @boldiyagalovkin1778 3 роки тому +15

    Арал тенизин узбекистан курты катастофичиские аукалга салды озбекистанда 8 суу саклагыш курды каракалпакты жок етиу ниети бизге тек тау басындагы сиерез коли жардем береди арал толыуына

  • @user-zp6ss4od3n
    @user-zp6ss4od3n 3 роки тому +32

    Оролни куриб кетишига сабаб... СССР ни айби йук!!! Одамизод айибни биринчи узидан кидириш керак!!! Русларни айибламасдан Аллохдан сураб акил билан иш килиш керак.

    • @billiardclubtonymontana7007.
      @billiardclubtonymontana7007. 2 роки тому +4

      Тарихни билмасангиз нима киласиз Ваняларди кутига пахта куйиб. Ота-бобойиз 70 йил куйгани етмайдими.

    • @user-op2un2dx7b
      @user-op2un2dx7b Рік тому +4

      @@billiardclubtonymontana7007. .Энди куяптику халк.энди Кул булияптику халк.шунча бойлик бб туриб четга сарсон саргордан булдику халк.узингча акллисанда

    • @feruzashukurova6827
      @feruzashukurova6827 11 місяців тому

      СССР,дегани,в

    • @RajKumar-jf1rt
      @RajKumar-jf1rt 8 місяців тому +3

      СССР кейин 33 йил утди нима учун оролга сув келмаяпди энди хам СССР ни айбими

    • @jasuramirovjasir-lg5db
      @jasuramirovjasir-lg5db 4 місяці тому

      Uzingni aqlli man deb hisoblama orol dengizining qurishi sabab bu rus harommilarni aybi

  • @dostonbekmurodullayev4466
    @dostonbekmurodullayev4466 3 роки тому +17

    Оролни СССР эмас🤔🇺🇿 балким узимизни ялокхурлар теппага пахта куйиш максадида пахта деб куритишди... Яъни Ш. Рашидов даврида 😥😥🤦‍♂️🤦‍♂️

    • @user-hg6nk6mq4h
      @user-hg6nk6mq4h Рік тому +3

      Сиз хак гапни айтдинггиз

    • @men-vl3sx
      @men-vl3sx 11 місяців тому +1

      Нотугри гап. Картинада хам куриниб турибди. 1982 йил Оролнинг фотоси. Оролда камида 70 ℅ сув бор. Куриш кобилияти борлар куради. Рашидов 1983 йил оламдан утган.
      Рашидов утганига 40 йил булди. Пахта хам 1/3 кисми хам экилмайди хозир.
      Кани Оролга сув келгани????

    • @user-yo5lc3xg4k
      @user-yo5lc3xg4k 11 місяців тому +1

      ТУГРИ ..РАШИДОВГА ОРОЛ КУРИЁТГАНИ ТУГРИСИДА МАЛУМОТ БЕРИШГАНДА У МАТБУОТДА БУНИ ХАФЛИ ЖОЙИ ЙУК ,МАБОДА КУРУСА 10 МИНГЛАГАН ГЕКТАР МАЙДОН ОЧИЛАДИ .БИЗ ЧАРВОНИ РИВОЖЛАНТИРИБ МОЛ БОКАМИЗ ДЕГАН ЭДИ. ( рашидов пайтида асов табиатни буйсундирамиз деган шиор бор эди. мана буйсундириш окибати , табиат инсониятдан касос олаяпди.

    • @men-vl3sx
      @men-vl3sx 11 місяців тому +3

      @@user-yo5lc3xg4k Такрорлайман. 40 йил утди. Пахта хам йук хозир, сув хам йук.

    • @Dilshod-is6zs
      @Dilshod-is6zs 11 місяців тому

      Tojikiston da va boshqa davlatlar da suv omborlarida suv anchagina saqlanmoqda

  • @user-ns3ix6ww9g
    @user-ns3ix6ww9g 3 роки тому +22

    Аралды пахтага курткан акыйкат

  • @user-nc4kq3li5b
    @user-nc4kq3li5b 3 роки тому +15

    Сибирь дарёларини оролга қисман буриш керак, сибирьда сув тошқини сезонида сувни оролга очиб юборишса икки томонга ҳам яхши бўлади.

    • @user-yk6pv2ky1m
      @user-yk6pv2ky1m 3 роки тому +1

      Ассалам алейкум Лиссимус сув восток он западка окади западдан востоко никак невозможно

    • @user-sv1eb8lx2v
      @user-sv1eb8lx2v 3 роки тому +1

      @@user-yk6pv2ky1m сибир на востоке

    • @user-nc4kq3li5b
      @user-nc4kq3li5b 3 роки тому +5

      @@user-yk6pv2ky1m бунда кучли насолардан фойдаланади, 1978-йилда Бухоро вилояти Абдувохид Каримов Сибирь дарёларини буриш режасини тузиб чиққанди, аммо Россия экологлари бунга қарши чиқишди.

    • @Music-rk8kv
      @Music-rk8kv 3 роки тому +4

      @@user-nc4kq3li5b хеш ким карши чиккаг юк проект бошланди уз ишини, лекин СССР таркаб кетти шу сабапли иш колиб кетти маблагни бералмасти у пайтта

    • @SaparbekSaparivich-fs6pb
      @SaparbekSaparivich-fs6pb 10 місяців тому

      Рахмат туппа-тугри

  • @user-wd9ck1ge2e
    @user-wd9ck1ge2e 3 роки тому +137

    Куда калесе Арал каитады

    • @letsgoo3838
      @letsgoo3838 3 роки тому +12

      Qaytariw qiyin endi Oroldi ko'tiga tiqdi buu xorom o'rislar

    • @user-tx8ld2zm5k
      @user-tx8ld2zm5k 3 роки тому +26

      Орыслар баслады қалғанлар дауам етпекте, суусақлағышлар өлтирип атыр. Мине Сардаба мысал..

    • @user-oy1fe9co2l
      @user-oy1fe9co2l 3 роки тому +21

      Еш кандай СССР дан кейин абден курыды Мойнактан бир мугаллим ата Президент мархум атамызга неше мартебе хат жазды Арал курып атыр суу жок халык кошип атыр Тахта копир жартысы Казахстанга кошти баска районлардан да кошти тек каракалпаклар казахларда кошти келеген жагына не кылады жагдай жок жерде жасап Койында ертегинизди бер жагвнда 2000 2005 жыллардагы суусызлыктан малларда кырылды Амударьяны орден байлаганлар жасалма суу саклагвшлар бари аралга келетин суу еди
      Аккан дарья ангарынан агады
      Мын байлар бер торге шыгып
      Суу айналып оз сагасын табады
      Табиятты курткан инсанлар
      Жыл айналып жазаларын бир алладан алады

    • @asqartaw5498
      @asqartaw5498 3 роки тому +1

      @@user-oy1fe9co2l sonda moynaqta turaspa

    • @user-oy1fe9co2l
      @user-oy1fe9co2l 3 роки тому +10

      Жок ендиМойнакта турмасамда барин билемен кыйыншылыкта суу болмаган сон барлык тереклерде куурап калдыгосол жыллары бизлерди дарак екпейди деп куледи жер кебир суу болмаса жердин мелорациясы жок дуз шор басып атырган жерде дакыл болама

  • @dildoraatabaeva3387
    @dildoraatabaeva3387 4 роки тому +14

    Ташаккур аник малумотлар билан видео булибди

  • @bakhtiyarkamilov6078
    @bakhtiyarkamilov6078 2 роки тому +6

    Когда Арал был полный и каждый год увеличивался в глубину на несколько сантиметров, он был самым бедным из крупных водоемов в мире. Рыбопродуктивность была 1-5 кг/га. Там всего ловили 17 тысяч т рыбы в год в Казахстане и 25 тысяч тонн в год в Узбекистане (Каракалпакстане). А в Узбекистане тогда жило - менее 7 миллионов человек. Чтобы превратить любую площадь в сельхозугодья надо туда направить воду. Например, чтобы направить воду в бедную Каршинскую степь надо было поднимать воду на огромную высоту (и не только для хлопка, и не только по советскому плановому менталитету). А как потом ее направить обратно в Арал - это в большинстве случаев было нерешаемой проблемой. Попробуйте из Айдаркуля вернуть воду в Сырдарью! Т.е. сегодня выходов - один из двух вариантов: или воду из Сырдарьи и Амударьи не брать, но в Узбекистане останется узенькая полоска пригодной земли вдоль этих рек, а также Кашкадарьи и Зарафшана, для 3-7 миллионов человек или решать реальный кризис Аральского моря (обеспечить максимальное эффективное использование ирригационной системы для растущего населения наших стран). Все остальное - болтовня для не вдумывающихся в проблему журналистов. Кстати, сегодня в Узбекистане без Арала и без всех водохранилищ и озер производят более 100 тысяч тонн рыбы в год (а по поступающим налогам - даже более).

    • @akromasqarov5479
      @akromasqarov5479 4 місяці тому +1

      Ха орол ни сувларидан айдар аонасай пайдо булди 300км бориб,яна кайта бошлади,асосий халокат олдинда турибди,,,,хозир гап эмас чоралар куриш керак,авгон канали буни тезлаштиради

  • @user-dd4ec5or2l
    @user-dd4ec5or2l 3 місяці тому

    Аллахым назар ташасын характ этип бирчиликта болмейма экен зор болаяды омад барчанызс

  • @user-pi3ws6ky9d
    @user-pi3ws6ky9d 4 роки тому +14

    Купрок чикаринг выдиолар👍

  • @oybekganiyev3565
    @oybekganiyev3565 3 роки тому +7

    Экинзорларни тулик томчилаб сугоришга утказилса сув анча купаяди ва кисман оролга боради

  • @user-yi9nl3gq2y
    @user-yi9nl3gq2y 2 роки тому +6

    ОРАЛ ТЕҢІЗІН ҚҰРТҚАН ӨЗБЕК ТҮРКМЕН ҚЫРҒЫЗ ЖӘНЕ ТАДЖИК

    • @user-er5hn6rs5f
      @user-er5hn6rs5f Рік тому

      Э мозга ңе деп турсын, Кыргыздарда ңе шаруаң бар, 30 жылдан бери вообще тоскан емес, тосса казак өзбек тажик үшеүнүн последствия калай болатын билгениңде бүитип жазбайтын едең, Кыргыздарга көп рахмет айтудың ордына претензия коясыңго, риза болуыды билмейсыңго, АЛЛАга көп таубе кыл, байкап сөйле

    • @user-pc9nt9eq7e
      @user-pc9nt9eq7e Рік тому +1

      Долбаёб Фантомас сейчас взде вода мало причём здесь таджик киргиз иди учись занова школа

    • @feruzashukurova6827
      @feruzashukurova6827 11 місяців тому

      Айбни,утганлардан,кидиравериб,нимага,эришамиз,одамзод,окибатни,кураяпди,инсониятт,ерни,кийнаяпди,Ким,олтин,деб,Ким,гах

  • @temurmalik8960
    @temurmalik8960 2 роки тому +2

    Кремлнинг яккохокимлик сиёсотининг охибати бу.
    Пахтачилик-шолигарчиликни каматириб мол чорвочилиги билан иш олиб борилса яқши булади.
    Орол денгизи ва Амудариё,Сирдариё Урто Осиё халқлари Қозоқ Узбек Қирғиз Қороқолпоқ Туркман Тожиклар учун ховодек зарур ва табарукдир.
    ТУРКИСТОН диёри-Бизнинг Ватанимиз эканлигини асло унутмайлик ТУРКИ биродарлар !

  • @akmaltolipov787
    @akmaltolipov787 3 роки тому +10

    Sibir suvidan boshqa varyant yo'q... Orta osiyodan suv qochmoqda ohirgi 30 yil ichida qishda ham qor namgarchilik kam bo'lmoqda.

  • @user-ws5do9qk9c
    @user-ws5do9qk9c 3 роки тому +10

    Сир дарё блан Аму дарё хам курийди якинда.....

    • @user-ub8oj9vw3s
      @user-ub8oj9vw3s 3 роки тому +3

      Корлар ёгмай кетти, тоглардаги арчаю бошка дарахтларди кириб кеб ошхонаю, чойхонаю, ресторану хаммому бошкаларга камазлар билан обкеб сотишяпти, конечно курийдида дарёлар

    • @fgfcbhkb7fh8
      @fgfcbhkb7fh8 3 роки тому

      Xay qöyay

    • @user-tu1lm4ib6d
      @user-tu1lm4ib6d 2 роки тому +1

      @@user-ub8oj9vw3s якинда Туямуйинга бордим накд 15 йил булибди бормаганимга илгари Хазараспдан кейин питнаккача тошли кумлик эди энди эса уй жой парник бог экин тикин булиб кетибди кум устидан экин тикин килинганини куриб хайратим ошди ахир шунча чул зоналари узлаштирилиб экинлар сугорилса илгариги сув умуман бормаган жойларгача сув оборишган булсалар сув хажми камийдида

  • @little_motivator_o7
    @little_motivator_o7 Рік тому +2

    Илохим кайтсин.
    Жуда куп фикрлар билдирилинибди. Шуларни ичидан менга еккани Сибир даре еки денгизларидан канал казиш варианти булди. Узбек, коракалпок халкига битта да'ват берилса, КаттаФаргона каналини кул мехнати билан 45 кунда казиган халким, хозирги кунги замонавий техникалари билан Сибирдан хам 45 кунда канал казиб олиб келишга иродаси етади. Халка ишониб, таянса булади.
    Факат юкоридагилар хужжат ишларига ва молиявий томонларига туриб берса, хеч нима кимагандан кура таваккал уриниб курила, Орол учун хайрли булармиди.

  • @user-dd4ec5or2l
    @user-dd4ec5or2l 3 місяці тому

    Арала сувга долсын омин зор болаяды

  • @user-bs5tx9lo1t
    @user-bs5tx9lo1t 3 роки тому +15

    Сирдарени сувини Хайдар кулга бурмасттан оролга хайдаш кере

    • @user-zt4my7xt4g
      @user-zt4my7xt4g 3 роки тому +1

      Тогри айтасиз

    • @nodirbekmurodov3237
      @nodirbekmurodov3237 3 роки тому

      @@user-zt4my7xt4g о

    • @nodirbekmurodov3237
      @nodirbekmurodov3237 3 роки тому +2

      Сирдарёни сувини хеч ким айдар кулга куйгани йук ковун. Айдар кулга кишлок хужалигидаги шур ва сизот сувлари йигилиб куйилади

    • @thefunniestvideos644
      @thefunniestvideos644 3 роки тому

      Bu bilan toldirib bomiydi
      Yagona variant bu Sibirning suvlari

    • @user-zt4my7xt4g
      @user-zt4my7xt4g 3 роки тому

      @@thefunniestvideos644 бу ям тогри

  • @ruslanataniyazov2698
    @ruslanataniyazov2698 Рік тому

    Õzbekstan emes Qaraqalpaqstan aymaginda

    • @user-jy6qe8mg1r
      @user-jy6qe8mg1r Рік тому +1

      Барибир Узбекистон худуди. Узбекистон Орол денгизи деб аталади. каерга мурожат килма узгартиролмайсан.

  • @user-nr4rq7hc1c
    @user-nr4rq7hc1c 3 роки тому +5

    Хеч булмаса сарез кулини окиза анча сув йигларди ☝

    • @ismoilberdiev3885
      @ismoilberdiev3885 3 роки тому +2

      Бу ердам бермайди Ленин канали 1500 км чузилган

  • @user-vj3qi7rb6y
    @user-vj3qi7rb6y 3 роки тому +59

    СССР таргап кетгенине 30 жыл болду го пахтаны азырак егиш керек еле

    • @user-dz4xt1tw7y
      @user-dz4xt1tw7y 3 роки тому +6

      СЕН ОРАЛ КУРИШ САБАБИНИ БИЛМАСАНГ БИЛИБ КУЙ РУСЛАР 1960 ЙИЛДА УСТЮРТ КУМИДА АТОМ БОМБА ПОРЛАТГАН ШУНДАН КЕЙИН ОРАЛ СУВИ КАЙТИБ КЕТГАН

    • @user-es1mt7lw9r
      @user-es1mt7lw9r 3 роки тому +10

      @@user-dz4xt1tw7y атомбомба эмас биологически бомба ишлаб чикарган сабаб бомбамас дарёлардан сув келмай колгани учун куриган

    • @user-dz4xt1tw7y
      @user-dz4xt1tw7y 3 роки тому +4

      @@user-es1mt7lw9r МАН ИШЛАБ ЧИКАРИЛГАН БОМБА ДЕМАДИМ ПОРТЛАТИЛГАН АТОМ БОМБАНИ АЙТЯПМАН

    • @user-dz4xt1tw7y
      @user-dz4xt1tw7y 3 роки тому +1

      1961 ЙИЛ УРТАБУЛАК АТОМ БОМБА НА ЮТУБЕ ПОСМОТРИ

    • @akmaltolipov787
      @akmaltolipov787 3 роки тому +2

      @@user-dz4xt1tw7y brat butun o'rta osiyodan suv qochvoti, daryola oldingide suv yo'q. qisham mani bolaligimde dizade qor yo'q toshketda.

  • @user-fg8xy4ln2y
    @user-fg8xy4ln2y 3 роки тому +14

    Судың жартысын пайдаланып жартысын арал теңізине жиберсе болар еди,барин бурып алмай

    • @user-dk9ej6cw2p
      @user-dk9ej6cw2p 2 роки тому +2

      Өзбекстан Қазақстанға суды өлшеп жіберіп отырған жоқ па. Лас жаман суын айдап жатырғо. Енди тығып жібермей отырған суын дамбысын жарып, қанша халықтың үйін қиратып кетті. Кутеніне қарау керекко пейілге алдырмау керек

  • @rustampardaev2479
    @rustampardaev2479 3 роки тому +1

    Орол Қандай Қуриган?
    Мазкур мақоладан кейин Нукусда бир ўртоғим қўнғироқ қилиб, 1968 йилда чиққан “Жеткиншек” газетасининг қайсидир сонини суратга тушириб менга ташлади. Ана холос, бу мақолада ҳам Оролдаги гирдоб ҳақида сўз борган. Гувоҳлар эса Нукусда истиқомат қилган кишилар. Уларнинг тасвирлашича, худди туби тешилган челакдан сув кетгани каби денгизнинг суви ҳам гирдобланиб, катта миқдордаги сув ер қаърига кетиб турган.
    Гирдобни ўз кўзи билан кўрган кишилар ҳозир ҳам бор. Нукус давлат педагогика институтининг тарих фани ўқитувчиси Онғарбай Юсупов шундай эслайди:
    “1970-1975 йилларда Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими археология сектори томонидан Жанубий-Шарқий Устюртда кенг кўламли археологик ишлар олиб борилди. Бу археологик экспедиция ишларида мен ҳам иштирок этдим. Устюртда кўп сир-синоатларга дуч келиб турдик. Шулардан мени жуда қаттиқ даҳшатга солгани Орол денгизи сувларининг қандай қилиб ер қаърига кетаётганини ўз кўзим билан кўрганим бўлди. Бу 1975 йил эди. Машҳур археолог Вадим Ягодин бошчилигидаги экспедиция Устюртнинг шарқий чинкида (тик жарлик), яъни Дувона бурнида қадимий кўчманчилар даврига оид эсдаликларни қазиётгандик. Қазишма ишлари Нукусдан 500, Мўйноқдан 300 км олисда олиб борилаётганди. Цивилизациядан узоқда эдик. Асосий озуқамиз, албатта, Оролнинг балиқлари бўлди. Сабаби биз ишлаётган жой Устюртнинг шарқий чегараси бўлиб, ўнг томонимизда, нари борса 300 метрда бепоён ва буюк Орол тўлиб-тошар эди. Оролда балиқ кўп.
    Бир куни икки киши бўлиб тоғдан (Устюртдан) пастга, яъни денгизга тушиб борардик. Не кўз билан кўрайликки, чинкка яқин жойда денгиз суви гирдобланиб катта миқдордаги сув ер остига кетаётганди. Даҳшатдан қотиб қолдик. Гирдоб шундай кучли эдики, биз қўрқиб, юқорига ўрмалаш пайига тушдик».(давоми) 👇👇👇

    • @rustampardaev2479
      @rustampardaev2479 3 роки тому

      Каспий билан Орол ер остидан боғланганми?
      Халқ орасида Орол денгизи билан Каспийнинг ўртасида ер ости канали бор, Оролнинг суви Каспийга оқиб кетди, деган гаплар шу пайтларда тарқалган, лекин уларнинг илмий исботи йўқ эди. Москвалик марҳум олим, геология-минералогия фанлари номзоди Борис Голубовнинг “Аномальный подъём уровня Каспийского моря и катастрофическое обмеление Аральского моря как результат дренирования Арала под плато Устюрт и в Каспий вследствие техногенных возмущений недр” номли мақоласи эса халқнинг бу гапларни бежиз айтмаганини исботлагандек, гўё.
      Олим ушбу мақоласида қуйидагича хулоса ясаган: 1) Орол ва Каспий денгизлари ер остидан бир-бири билан боғланган. Икки денгизнинг сувлари Устюрт платоси остидаги карст бўшлиқлари узра туташган; 2) Икки денгизнинг ер остидан боғланишига Устюртда амалга оширилган ер ости ядровий портлашлар сабаб бўлган. Бу портлашлар Орол сувининг Устюрт платоси остида дренажланишига олиб келган, шунингдек, Амударё ва Сирдарёнинг Оролга қуяр қисми фильтрацияланиб, дарё сувларининг тортилиб кетишига ҳам сабаб бўлган; 3) 1969 йилдан кейинги Орол суви Каспийга шиддат билан ташланган, 1995 йилгача Оролнинг суви тезлик билан пасайиб борган, Каспий сувлари эса аксинча кўпайиб борган. Ер остидан кетган бу сувлар асосан Устюрт платосининг ўрта миоценли қатламларида карст бўшлиқлари орқали юзага келган бўлиши эҳтимол.
      Устюртда ядровий портлашлар амалга оширилганми?
      Ҳа, Устюртда, яъни платонинг Қозоғистон қисмида Манқишлоқ вилоятига қарашли Акотти, Мулкаман ва Киндикти деган жойларида 9 маротаба ядровий портлаш амалга оширилган. Улардан йириклари: 30 килотонналик кучга эга бомба 1969 йил 6 декабр куни 410 м чуқурликда, иккинчи 80 килотонналиги 1970 йил 12 декабрда 740 м чуқурликда ва учинчи 75 килотонналиги эса 1970 йил 23 декабрида 500 м чуқурликда портлатилган.
      Ушбу синовлардан мақсад ер остидан чучук сув кўзларини очиш, сув захирасини яратиш бўлган. Шу пайтларда АҚШнинг Невада штатида ҳам худди шундай синовлар амалга оширилганди. Собиқ иттифоқ ҳам қудратини намойиш қилиш учун Устюртда ясалма чуқурликлар ҳосил қилишга уринди.
      Аммо синовлар муваффақиятсизлик билан тугади. Биринчидан, синов пайтида ҳалокат юз бериб, радиация ер юзига чиқиб кетди. Ҳудудда хавфлилик даражаси ҳамон сақланиб қолгани айтилади. Иккинчидан, портлаш пайтида кучли силкинишлар ер плитасини ўрнидан қўзғаб, оқибатида Орол ва Каспийнинг ўртасида ер ости коридорини пайдо қилган ва Орол денгизи Каспийдан 60-70 метр баландликда бўлгани боис, сув қуйига қараб кетиб қолган.
      Синовлар дарҳол тўхтатилган
      Ядровий синовлардан кейин денгиз сувининг шиддат билан пасайиши кузатилган, масалан, 1961-63 йилларда денгиз сатҳи 18-25 см пасайган бўлса, 1969 йилда 15 см.гача бир кўтарилиб олиб, кейинги йилларида 70-100 см.гача бўй ташлаб борган. Каспий денгизи эса 1977 йилдан кейин 18 йил давомида тинмай, йилига 32-40 см.га кўтарилиб бораверади. 1995 йилга келибгина вазият бироз ўз изига тушган.
      Каспийдан қўйиб юборилган балиқ Оролдан чиққан
      Орол билан Каспийнинг ўртасидаги боғлиқлик бўйича яна бир афсона халқ орасида юрибди.
      Ўтган асрнинг 30-йилларида олимлар Каспий денгизида бакрабалиқ урчитиш учун уларга белги қўйиб (сирға тақиб) сувга қўйиб юборади. Шу сирға тақилган бакрабалиқлар Орол денгизидан чиққан. Ер сатҳининг бири баланд нуқтасида, бири пастида жойлашган икки денгизнинг ўртасида алоқа мавжудлигини текшириш учун бўёқ оқизиб кўрилади. Таажжубки, Оролдан юборилган бўёқ Каспийда кўринади. Олимлар бу сирни очмоқчи бўлганда иккинчи жаҳон уруши бошланиб кетиб, бошланган ишлар қолиб кетади.
      Айтишларича, Сталиннинг буйруғи билан 1940- ва 1960-йилларда икки денгиз ўртасида сирли қурилиш амалга оширилган эмиш. Ер ости қурилишларида урушда асирга тушган ва ўлимга маҳкум этилганлар ишлаган. Асирликдан овулига қочиб келган биттаси шу сирни эълон қилади.
      Бу қанчалик ҳақиқатга яқинлиги номаълум-у, аммо Сталин Каспий денгизи сувларини қуритиб, нефть саноатини улғайтириш истагида бўлганлиги аниқ.
      Сталин вақтидаги КГБ бошлиғи Иван Серовнинг “Записки из чемодана” мемуарида таъкидланишича, Сталиннинг олимлар-у мулозимларга топшириғи шундай бўлган: “Волгани Қозоғистон даштларига олиб боринг, Кура дарёсини тўғонланг ва Каспий денгизига қуйилмаслиги учун бошқа дарёларни, сув кўзларини нима қилиш кераклигини ўйлаб кўринг!”
      Маълумки, бу лойиҳанинг жуда катта қимматга тушиши Сталиннинг фикридан қайтишига сабаб бўлган.
      Мана шу ерда Каспийга қуйилиши мумкин бўлган сувларнинг бири Орол денгизи сувлари эди. Демак, бу ҳақда аввал ҳам маълум бўлган бўлиши мумкинми? 1825-26 йилларда Орол ва Каспийга экспедиция қилган Ф.Бергнинг йўқотилиб юборилган ҳисоботларида шу ҳақда маълумотлар қайд этилгандир, балки. Эҳтимол, шу топшириқ ортидан Оролнинг ер остидаги кўзини бойлаш учун қандайдир сирли қурилишлар олиб борилгандир.

    • @rustampardaev2479
      @rustampardaev2479 3 роки тому

      Оролнинг қуриши ҳақидаги назария қанчалик ҳақиқат?
      Орол денгизининг қуришига сувнинг нотўғри сарфланиши ва демографик омиллар сабаб қилиб кўрсатилади. Борис Голубов бу назарияга шубҳа билан қарайди.
      “Орол денгизининг қуришига ушбу кўл ҳавзасидаги суғориладиган ер майдонининг ниҳоятда кенгайиши сабаб бўлгани айтилади, аммо бу жиддий шубҳа уйғотади, - дейди олим. -Масалан, 1940 йилдан 1960 йилгача Амударё ва Сирдарёдан сувни сунъий равишда тортиб олиш (умумий оқими йилига 127 куб км) 52,3 кубометрдан 63,89 кубометргача ўсди, аммо бу Орол денгизи сатҳига ҳеч таъсир кўрсатмади. 1911 йилдан 1960 йилгача денгиз сатҳи +54 метр бўлди. 1950 йилда СССР ҳукумати Амударё ва Сирдарёдаги сув захираларини ҳисобга олиб, суғориладиган ерларни кенгайтиришга қарор қилди. Аммо ҳисоб-китоблар бўйича бу Орол денгизининг сатҳига сезиларли таъсир кўрсатмаслиги керак эди ва шундай бўлди ҳам. 1960-йилларгача мелиорация режалари ҳеч қандай офатга айланмади.
      Бари ҳисоб-китобдагидек аниқ кетаётган эди. Тўсатдан 1970-йилларга келиб Оролга қуйиладиган сув йилига 42 куб км.гача камайиб кетди, денгиз сатҳи эса 10 йилда 2 метргача қулади. Бу денгиздаги сув балансининг иқлимий ҳисоб-китобини ўзгартириш кераклигини тақозо қилди. 1980 йилдаги хулосага кўра, 1985 йилга келиб Оролга ер усти сувларининг келиб қуйилиши йилига 15 куб км.га камайиши, денгиз сатҳи эса +46га тушиши ҳисобланган эди. Аслида, денгиз сатҳи пасайиши анча сезиларли бўлди: 1983 йилда Орол денгизи сатҳи кутилганидан 1,2 метр паст бўлди. Вазиятни баҳолашдаги климатологик усуллар ўзини оқламади. Шундай бўлса ҳам Орол офатчилигини суғориладиган ерларнинг ҳаддан ташқари кенгайтирилишида, деб қатъий ишонилди. Офатчиликнинг олдини олиш учун Иртиш ва Об дарёларини жанубга буриш ташаббуслари кўтарилди.
      Ҳисоб-китобларга кўра, суғориладиган ерларнинг максимал рухсат этилган майдони 8 миллион гектар бўлса ҳам Орол денгизи учун бу сезиларли таъсир кўрсатмаслиги керак эди. Аммо, 1961 йилга келиб суғориладиган ерлар 6 миллион гектарга яқин эди. “Хавфсизлик захираси”га ҳали 2 миллион гектар бор эди”.
      Шундай қилиб, олимнинг фикрича, Орол денгизи сатҳининг кескин пасайишига сабаб суғориладиган ер майдонининг ҳаддан ташқари кенгайишида эмас, балки яна бир нарсада: Амударё ва Сирдарёнинг денгизга яқинлаган жойида қандайдир сув оқимини ушлаб турадиган механизмлар ишлай бошлаган. Бу ядровий портлаш орқали юзага келган “қопқон” бўлиши мумкин.
      Орол денгизи саёзлашган даврларда Хитойда Лобнор ёпиқ кўли сатҳида ҳам 14 фоизга пасайиш юз берди. Негаки, бу кўл ёнида ҳам ядровий синов амалга оширилган.

  • @naberaisomoni4450
    @naberaisomoni4450 3 роки тому +1

    интересно 🤔

  • @user-cv7lo3ht9u
    @user-cv7lo3ht9u 10 днів тому

    90 йилда саклаб колиш имконияти бор эди лекин хеч ким хеч нарса килмади

  • @user-qt8rv2lx4f
    @user-qt8rv2lx4f 2 роки тому +1

    Qaraqalpaqstandi aytqisi kelmiydi ya mina biloger
    Aytuwga bolmaydima sonda?

  • @nurbolnurabaev3902
    @nurbolnurabaev3902 4 роки тому +4

    Zor

  • @asrorbekdadahonov1686
    @asrorbekdadahonov1686 11 місяців тому

    Оролди руслар қуритган денглар! Аҳмоқлар.

  • @user-kj3yy7sr1n
    @user-kj3yy7sr1n 2 роки тому +5

    Нимани хор килсак Шуга зор буламиз

  • @turaevmuzaffar1747
    @turaevmuzaffar1747 3 роки тому +4

    ИСЛОМ КАРИМОВ ОРОЛ ДЕНГИЗИНИ ТУЛДИРИШ ХАКИДА АМЕРИКАГА БИР НЕЧИМАРТА БОРГАН

  • @snoudensnouden5395
    @snoudensnouden5395 3 роки тому +5

    Куда каласа аралда су кобайади корасан Куданын изи жетказади бу сынау

  • @vanyivanov6184
    @vanyivanov6184 3 роки тому +12

    Йил йилдан баттар ёмонлашса ёмонлашадики яхши булмаябти

    • @aerokobra4589
      @aerokobra4589 3 роки тому

      Бу йил бизда сув Кам.

  • @user-rd6zl4fu6l
    @user-rd6zl4fu6l Рік тому

    Eh afsus, shunday katta orol dengizi qurib ketmoqda...

  • @user-ou4qz6ih9r
    @user-ou4qz6ih9r 2 роки тому +5

    Оролни тулдирса булади бунинг учун Каспий денгизидан сув келтириш керак насос билан булсахам арзон тушади!!!

  • @saburabdikarimov1382
    @saburabdikarimov1382 3 роки тому +2

    Ақ алтын бер елге деп
    Теңизимизден айырды
    Шынын айтқан шайырды
    .... И. Юсупов

  • @farhodtemirtirnoqtemirqushlar

    Ин ША АЛЛОХ МЕН ПРЕЗИДЕНТ БЎЛСАМ ОРОЛ ҚАЙТАДИ

  • @user-ul2bm6dk8z
    @user-ul2bm6dk8z 2 місяці тому +1

    Орол куришига СССР айбдор пахта план Биринчи уринда булгин Узбекистон мустакил булманга рассия факат пахта экасан деган оллох хохласа орол яна тулади оммин

  • @ramonjonubaydullayev7236
    @ramonjonubaydullayev7236 3 роки тому

    Ород.зур
    Жой
    Юудгаг

  • @yuldashaliturgunov5271
    @yuldashaliturgunov5271 3 роки тому +4

    сув омборилари жуда куп курилди. Денгизга келадиган сув сувомборларда колиб кетди. К.Х экинларини сабаб килманглар

  • @OkOk-ct8ie
    @OkOk-ct8ie 8 місяців тому

    Оролди арман батраклари қуритти. Махмуджон Қўчқоровдан ютубдан тўлиқ эштийлар

  • @user-kr3it8eu3z
    @user-kr3it8eu3z 3 роки тому +3

    Әмудария суын жібермесе арал орнына қайта келмейді

  • @nurbekmurodov9346
    @nurbekmurodov9346 3 роки тому +3

    Iltimos barimiz birlashib orolni qutqaraylik !!qulimizdan keladi!!!

    • @fgfcbhkb7fh8
      @fgfcbhkb7fh8 3 роки тому

      Xöp

    • @FARNKENT
      @FARNKENT 3 роки тому +1

      Juda qutqarolmasexam o'rmonga aylantrsh kere

    • @quronqalbimshifosi2313
      @quronqalbimshifosi2313 3 роки тому +1

      Kelinglar orol dengizini qutqaramiz. Hamma 100L dan suv olib borsin. Imkoni borlar koʻproq olib kelaversin.
      Sh. M. Mirziyoev

  • @user-sc3jn2lr8m
    @user-sc3jn2lr8m 2 роки тому +3

    Арал тенгизин толиуина иссенемин алла они бизге кайтаради алла

  • @user-wr8ph9kc1p
    @user-wr8ph9kc1p 3 роки тому +3

    Laganbardor amaldorlar Orolni saqlashni emas, kursisini egallab qolishni o'ylagan.

  • @user-yd9bz7to3w
    @user-yd9bz7to3w 2 роки тому +2

    Каракалпагыстан егемендик алса толады арал Алла буюрса

    • @hamiyderejepov8277
      @hamiyderejepov8277 2 роки тому

      Duris aytasan agayin bolek shiqanda gana toladi bul ARAL TENIZI

    • @dilafruzazizova7749
      @dilafruzazizova7749 5 місяців тому

      Кутагимди епсан кампиравотдан то оролгача Узбекистон булади ва бундан кейин хам булади

  • @anvar4908
    @anvar4908 3 роки тому +2

    КАРАКАЛПАКСТАНГА АЗАТЛЫК керек.
    КАРАКАЛПАКСТАН БУЛ ОЗБЕКИСТАН ЕМЕС ИТ ОЗБЕКЛЕР. КАРАКАЛПАКЛАР БУЛАР УЗБЕГЛАР ЕМЕС ХОРОМИ САРТЛАР. БИЗ БАРИБИР ОЗБЕКИСТАНАН ОТДЕЛЬНЫЙ БОЛЕК ШЫГАМЫЗ.
    АЛГА КАРАКАЛПАГЫСТАН 🇬🇦🇬🇦🇬🇦🇬🇦🇬🇦🇬🇦 БУЛ ИТ ОЗБЕКЛЕРДИ КАРАКАЛПАКТЫН ЖЕРИНЕН КЫУП ШЫГАРАМЫС 👊👊👊👊👊

    • @user-iw2sj5nk4g
      @user-iw2sj5nk4g 3 роки тому +1

      Огзинга эшак сикгур нонкур нима етмаяпди санга

    • @user-eb4wf4bz6o
      @user-eb4wf4bz6o 3 роки тому +1

      Qutoq bos ajralib chiq yoqmayotgan busa

    • @user-jy6qe8mg1r
      @user-jy6qe8mg1r Рік тому +1

      Ифлос,нацист, нонкур,манкурт Узбекистон сенга нима килди?Жой берди,нон туз берди.Вактида монгол козоклар кувгин килганда келувдинг,бурнингни окизиб.

  • @abduburxonov4053
    @abduburxonov4053 2 роки тому

    Ha yaxwi

  • @ajcjdjjvjsjcjvjdjsj2334
    @ajcjdjjvjsjcjvjdjsj2334 9 місяців тому

    Рахбарларга Оролни тушириш қизиқтирмайди.

  • @user-bd1ko8cb6j
    @user-bd1ko8cb6j 3 роки тому +4

    Бир дўстимиз орол куришига сабаб Тожикистон демиш калтафахим Оллох нима истаса қилади ҳамма нарса Оллоҳдан

    • @sherzodkenjaev7958
      @sherzodkenjaev7958 3 роки тому

      Сениям бошкалани хакорат клишинг хам Оллохданми?

    • @azizabdurahmonov9445
      @azizabdurahmonov9445 3 роки тому

      Сани касофатинг урган. Бошқаларни ҳақорат қилгунча узинга бир қара калтафаҳмми ё узунфаҳммикан сан а ?

    • @beknazareshjanov5605
      @beknazareshjanov5605 2 роки тому

      Аллахқа мың шүкир.аллах суды берип қойыпты судың бәрин сырдаря сардоба ға жыйнап тоған жарылып өзбекстан қазақстанды су басып кеткен жоқпа.олардың үйлерин салыуға қанша млн доллор ақша сарплады.бул су аралға түсиу керек еди,сол суды бурып су сақлағышқа сақлағаны ушын өзбекстан аллахтың қәхриге ушырап атыр.еле бери ұшырайды.

  • @azamattursinbaev2392
    @azamattursinbaev2392 Рік тому

    Qaraqalpaqistan shegarasi

  • @user-jg5mc9vx1k
    @user-jg5mc9vx1k 2 роки тому

    Орадан 1 иил.у'тса хам,каментарии ёздим Хаммасига уша Савет рахбарлари аибдор.Пахтани чет элга сотиб,Оролни куритишди. Энди эса иклим озгариб,кор ёмгир кам ёгаяпти.Якин 15÷20 иилда бориб бориб сахрога аиланади,бу олимларни фикри бу'ича бу'лган хулоса.

  • @user-hs1wm6wi9m
    @user-hs1wm6wi9m 8 місяців тому

    juda ayanchli fojia😢

  • @dostonbekmaxramov9800
    @dostonbekmaxramov9800 3 роки тому

    Ovozingni yaxshila

  • @user-lw7ni1xx3h
    @user-lw7ni1xx3h 3 роки тому +2

    Qaraqalpaqstanga qaraydi ARAL denizi Ozbekstanga emes admin bratshka sa'l oylanip soyle

    • @XxxXxx-vn3ns
      @XxxXxx-vn3ns 3 роки тому

      Uzbek seni boqib kelyaptiku axmoq Demak xulosa qil

    • @user-lw7ni1xx3h
      @user-lw7ni1xx3h 3 роки тому

      @@XxxXxx-vn3ns Qaraqalpaqtin bayligini Aral fonddina tusken pullardi urlap bagip otirma.

    • @user-jy6qe8mg1r
      @user-jy6qe8mg1r Рік тому +1

      Уша каракалпак каерга карайди? Да канечно Узбекистонга! Саволлар борми?

  • @user-gx9un3os1c
    @user-gx9un3os1c 3 роки тому +12

    Мана энди, куп олди-кочди, чаласавод сафсаталардан кейин, тугри, грамотный гап айтилди!!!
    Аслида узи именно мана шундай булган!!!
    Рахмат сизга, автор! 👍

  • @rahimboydjumagaldiev9749
    @rahimboydjumagaldiev9749 3 роки тому +4

    Оролимиз куриди ! Эни навбат "хоразим денгизи "деб ном олган шур кулга !

  • @inomjonsnow1042
    @inomjonsnow1042 8 місяців тому

    O'zimiz

  • @AKS86
    @AKS86 3 роки тому +1

    Мусафо осмонимиз курутган, 1989 йил узлариз курдилар хали куткарса буларди

  • @kyrgyzstan7218
    @kyrgyzstan7218 Рік тому +1

    СССР кетганига 32 йил булди.
    Нимага оролга сув олиб келишмаяпти?Шунчаки эртак

  • @jasurbekmuxtorov5754
    @jasurbekmuxtorov5754 3 роки тому +2

    inson nafsi qurboni bu tabiat

  • @s_axmedov5954
    @s_axmedov5954 8 місяців тому

    Обь ёки Иртиш дарёлари суви Ўзбекистон республикаси га юборилганда уша дарёларни эко тизими ўзгариши таҳлил қилинганлигини эслайман , у фожиа эмасда. Оролни қуриши ДУНЁ фожиасига сабабчи бўлиши мумкин.

  • @billiardclubtonymontana7007.
    @billiardclubtonymontana7007. 2 роки тому

    Совет тизими Урта Осиёга кириб кемаганида Орол куримасиди. Узбекистон бутун Союзни яъни 15 та Республикани пахта билан таъминлаган. Москвадан куйилган талаб жуда катта куриништа буган.Узбекистонни хар бир каричига пахта экишкан. Ушани деб чуллар обод килинган. Сирдарё билан Амударёни катта сув окимлари кишлок хужалигини ривожлантиришка каратилган. Оролга бориб тушадиган сув эса кичкина арикка ухшаб куйилгандан кейин орол курийдида. Хуллас бу Союзни энг катта хатоси ва катастрофаси. Орол хам СССР билан бирга йук булди. Хуллас Руслар кутига тикиб кетти. Кани энди каспийдан канал казиб сув беришсин. Оролни саклаб колса булади. Энг якини Каспий денгиз. Панама каналини казишкану вактида бу биринчиси. Иккинчилан руслар Узбекларни Каспий га чикишини хечам хохлашмаган. Чунки агар хохлашканида 70йил хукмронлик даврида козоклардан чулидан жой ожратиб Караколпокдан кейин бизни каспийга чикишимизга шароит яратган буларди.Хуллас 70йил каймогини уша Иванлар ейишти.Энди булса сув танкислигига учраб узимиз бутун умр азият чекиб яшаймиз.

  • @ochiqkoinotsari9060
    @ochiqkoinotsari9060 3 роки тому +8

    Орол сасох из-за нас из людей болезни какие искать винаватих не нужно. сматри зеркала увидиш

  • @user-hf1mh3qs8f
    @user-hf1mh3qs8f 2 роки тому +1

    АДМИН САУАТСЫЗ АРАЛ ҚАЗАҚСТАНМЕН ҚАРАҚАЛПҚСТАН ОТАСЫНДА ОРНАЛАСҚАН БЫЛЕСЫНБА? ☝️

  • @user-yz9bo1wh7e
    @user-yz9bo1wh7e 3 роки тому +3

    Қарақалпақистанда аурыулар кбеиып кети пасобия емлениуди бесплатна қилыу кереқо сити салмаиақ жумис аз аилықта барлық зат қимбат😥

    • @aziretmaksataliuulu6526
      @aziretmaksataliuulu6526 3 роки тому

      КАРАКАЛПАКСТАН ОЗ АЛДЫНЧА коз карандысыз мамлекет болуу керек.

  • @user-eh7rc7hl5j
    @user-eh7rc7hl5j 4 роки тому +13

    Тиклашнинг имконият бор микан

    • @user-tx8ld2zm5k
      @user-tx8ld2zm5k 3 роки тому +3

      Орта Азия хәм қазахстан басшыларына байланысла бул..

    • @asqartaw5498
      @asqartaw5498 3 роки тому

      Tiklewge bolmaydi

    • @nuqtauzcom7747
      @nuqtauzcom7747 3 роки тому

      @UstA va BoLg'a бир мартага купайиши мумкин.лекин бу саклаб кололмайди.асосий каналларни бетонлаш сув сарфини камайтириш керак.шунда балансни саклаш мумкин.

  • @user-jp1df9vm4y
    @user-jp1df9vm4y 3 роки тому +2

    Олдин телевиденияда 3 4 та акиллилар утириб олиб биз мирза чулни кул килдик деб мактанар эди .мана окибати чулни кул килиш .

  • @habibiloamirov2971
    @habibiloamirov2971 4 роки тому +5

    Купрок лайк босиглар хама курсин

  • @user-bc1sk4ql7y
    @user-bc1sk4ql7y 10 місяців тому

    Бир нарса тушунарсиз агар Амударё суви пахта экиш сабабли камайган булса, нима учун хозирги кунда сугориладиган ерлар анча камайганига карамасдан Амударё билан Сирдарёнинг суви денгизга етиб бормаяпти ва кундан кунга камайиб боряпти. Менимча тоглардаги музликларнинг камайиш хисобидан дарёлардаги сув йил сайин камайиб бормокда.(Масалан Зарафшон дарёси)

  • @otabekkomiljonov1551
    @otabekkomiljonov1551 3 роки тому +1

    Куйчи куп булса куй Харом улади подшохла купайди дарелар куриди

  • @user-mr5ns5cq9j
    @user-mr5ns5cq9j Рік тому +1

    Сырдарё ва Амударё сув ларидан ясама көл ясашни тохтатсин ушанда Орол денгизи аввалги дек болади. Худо урсин уша ясама кол ясаганларни

  • @user-gq9fi6vc8f
    @user-gq9fi6vc8f 3 роки тому +1

    сууниг йоларни ески оролга каратиш керек пахта екормастан 5 йилга

  • @user-ih8br2bb8f
    @user-ih8br2bb8f 8 місяців тому

    Qisqa qilib tushuntiraman. Orol dengizining qurishiga asosiy sabab, O'zbekiston "CCCP" dan ajralib chiqqandan keyin, Kaspiy dengizi, Orol dengiziga, Qozogiston, Tojikiston, va Qirg'iziston O'zbekistonga suv berishni to'xtatishgan. Savol? Orol dengizini qayta tiklashni ilojisi bormi? Ha bor. Uning uchun "CCCP" qayta tiklanishi kerak "B.B.Путин." Bu xammasi siyosiy o'yin azizlar. Afghanistan ning xam Amudaryo ga xarakat qilayotgani xam siyosiy oyin. Lekin juda jiddiy muammo. Xammaga Omad.

  • @SaparbekSaparivich-fs6pb
    @SaparbekSaparivich-fs6pb 10 місяців тому

    90-йилдан кейин дарйоларни суви оролга тушмаганми?

  • @user-qc2ot9jd4w
    @user-qc2ot9jd4w 3 роки тому +1

    Гуда калесе Аралымыз Кайтады

  • @hojiakbarmahmudov5773
    @hojiakbarmahmudov5773 7 місяців тому

  • @user-og7gg5do1n
    @user-og7gg5do1n 5 місяців тому

    Ракета учирилгандан сонг камайиш бошланган болиши мумкин нима катта канални оролга каратиш керакми

  • @janarimangalieva3961
    @janarimangalieva3961 2 роки тому

    Хамма нарсанинг осон ешими бор .хаммасини аввалги холига кайтаринглар эй инсонлар.ахир биз инсонмизку.оз табиатимизни нобут килмайлик.оллох барини корип туриптику .оллох яратганича койейлик инсонлар.ахир бу фожийаку..

  • @user-yr3jd3yf1e
    @user-yr3jd3yf1e 2 роки тому +10

    Да , всё это очень печально - жадность человеческая не имеет границ !!! Что получили в результате - люди расплачиваются здоровьем , смертностью не только людской , но и всеми живыми существами - теперь наши потомки пытаются узнать правду !!! Теперь очень тяжело восстанавливать Аральское море !!! Это войдёт в историю !!! Отсюда и вирусы и песчанные бури , эх .... !!!!!!!!!

  • @bessari8824
    @bessari8824 3 роки тому +1

    Bomba sebep kaspimen kozi jawilip qalgan tagi daryalardan suw tuspey qalgan

  • @user-si9xt8ew3h
    @user-si9xt8ew3h 3 роки тому

    Ajoyib dengiz ham yo'q endi afsuski?Inson omili sabab sayyoramiz tobora mudxish tus olmoqda tabiatga e'tiborli bo'laylik.

  • @ruslanbekbakirov394
    @ruslanbekbakirov394 2 роки тому

    Bu odam to'g'r gaprdi