De Zuidwendinger - Poldermolen Vierverlaten 2024

De Zuidwendinger
Voor de afwatering van de Nieuwe Polder werd in 1819 aan kanaal de Zuidwending, watermolen ‘de Zuidwendinger’ gebouwd. Deze was eigendom van het collectief ‘Polder De Zuidwending’. Het water werd opgemalen uit de polder door een houten vijzel en liep door de gemetselde waterloop de Zuidwending in.
In 1899 werd de houten bovenas vervangen door een gietijzeren exemplaar. Hendrik Cazemier heeft rond 1934, op ca. 200 mtr. van de molen, een nieuwe boerderij laten bouwen. Het gezin Cazemier verliet daarna de molenaarswoning en betrok de boerderij, maar Cazemier bleef wel de molenaar. In april 1960 heeft de familie Leistra de boerderij gekocht van de familie Cazemier. In 1948 kreeg de molen een nieuwe buitenroede. Cazenier werd als molenaar vervangen door Van der Dong. Toen werd vastgesteld dat de slaapkamervloer in de molenaarswoning rot was, werd besloten ook een timmerman naar de molenaarswoning te sturen. Van der Dong moest het polderbestuur echter beloven, de timmerman bij te staan, om de kosten zo laag mogelijk te houden! In 1956 werd een nieuwe stalen vijzel geplaatst. In 1957 werden de authentieke bakstenen gemetselde waterloop en vijzelbak vervangen door modern gewapend betonwerk. In 1960 is een 12 pk motor voor de aandrijving van de vijzel geplaatst. Hierna werd er niet meer op windkracht gemalen. De molenaar bleef nog wel in dienst van het waterschap en woonde ook bij de molen. In 1984 heeft de familie Leistra de percelen die bij de molen en de molenaarswoning behoorden opgekocht voor ƒ 1.500,= van toenmalig eigenaar waterschap Westerkwartier. Het restant van de molen én de grond waar de molen op staat werden echter niet verkocht. Stichting ‘de Groninger Molenvrienden’ heeft vervolgens in overleg met waterschap Westerkwartier maatregelen genomen om de molen te behouden. Molenmaker Medendorp streek de roeden en de molen zelf werd dichtgetimmerd om verder verval zoveel mogelijk te voorkomen. Dat was hard nodig want de molen verkeerde intussen in buitengewoon slechte staat. Het wiekenkruis en de staart waren vrijwel verdwenen en er zaten grote gaten in de romp.
Een grote restauratie vanaf 1987 kostte in totaal ƒ 218.000,=. De molen kreeg een nieuwe kap, roeden en staart. Delen van het achtkant werden grondig gerepareerd en van nieuw riet voorzien. Op 26 april 1991 volgde de officiële opening. In 2007 kreeg de molen nieuwe kruipalen van azobé. In 2011 is de molen geheel geschilderd en voorzien van nieuwe aluminium kleppen. De in 1960 geplaatste motor is nog steeds aanwezig en in gebruik. Aan de stalen vijzel zit een gietijzeren kettingwiel dat via een stevige ketting door de motor aangedreven wordt. Alles is inmiddels geautomatiseerd, wat betekent dat de molen nooit zomaar op windkracht de vijzel aan kan drijven. Daarvoor moet de molenaar eerst de nodige extra handelingen verrichten. De bediening van de zwichtstang bevindt zich, vanwege de tamelijk geringe ruimte binnen, deels buiten de kap.
Tekstbronnen:
• degroningerpoldermolens.nl
• Molens.nl
Beeldbronnen:
• eigen foto’s en filmmateriaal
• Molens.nl
• Molendatabase.nl
• ansichtkaartenbeurs.nl
• degroningerpoldermolens.nl
• via UA-cam account @robhoving2 • Poldermolen de Zuidwen...
• via UA-cam account @robhoving2 • Poldermolen ''De Zuidw...
Muziekbron:
• via UA-cam account @RelaxMusicRecords - • Relax Music - Luxury S...
Poldermolen ‘De Zuidwendinger’, bij Vierverlaten bezocht tijdens de Molendagen in mei 2024.