Це відео не доступне.
Перепрошуємо.
Ruzba Nedir ? (Halil Abi ile Atölye Sohbetleri - 1)
Вставка
- Опубліковано 25 сер 2023
- Görüntü ve Ses Kayıt Batuhan Özdemir
Bu 3 telli, ruzba orijinal adıyla. Şöyle gösterelim bir şeklini de. 3 telli var üstte. 3 tellidir. Bu normalde 2 telli değildir. 2 telli beklaşilikten sonra orta telli semahlara çıkarılmasıyla 2 telliye dönüşmüştür. Bunun asıl orijini 3 telli ve ruzbadır. Arguvan yöresinde 9 perdeli çalınır bu. Kahramanmaraş özellikle ağırlıklı olarak. Kayseri Sarız Tunceli.
00:35
Maraş söyledik. Sivas bölgesinde çalınan bir sazdır. Diğer Alevi Bektaşi Değişlerinin Türkiye'nin diğer kısımlarında pek görülmez ancak Kirmanşah Azerbaycan gibi Irak bölgesindeki alevlerin hala gündeminde vardır ve hala çalarlar. Aynı düzendir, aynı perde sayısındadır. Üç telli diyoruz ama ruzbadır orjinalinde.
Peki abi bu üçüncü teldeki şey nedir? 3. teldeki aradığınız şey nedir? Buna kattığı şey nedir?
3. tel buna kattığı şey, bunun bu sazın zaten en büyük özelliği turna sesini yakalamaktır.
01:29
Turna sesi alevilerde, Bektaşilerde, çok kutsaldır. O sesi yakalabilmek için, turna vazını tutturabilmek için 3. tel kıstırma yöntemi denir bizim oralarda. Kıstırma yöntemiyle çalınır ve ahenk katar. Akortlarında alt tel ve üst tel aynıdır. Orta tel aynıdır ama tam aynı değildir. Turna sesi gibidir, inişli çıkışlıdır. Onu çok düzenli bir akortla elde edebilirsiniz. Üst tel de normal bağlama akordu gibi yapılır. Alt iki tel birbirine eşit sayılır. Tam eşitlik yoktur ama.
02:06
Pir Sultan diyor ya hani sazım düzen atmaz, tel bozuk, bozuk dediği bozuk dediği bu işte. Bir yerde de buna bozuk da derler. Bizim bölgelerde. Akorduna. Tel üçtür. Neden üçtür? Üçler, beşler, 7'ler hep tek sayı. Cenab-ı Hak da öyledir. Cümle canlı, cansız, bir tek nesneden olmuştur, o da birdir.
02:35
Buradaki amaç bu üçleri birleyip, hak lisanınca bir şey konuşmak, kelam etmek amacıdır. Perde sayımız zaten bellidir, 11'dir, 12 değil, 12. Mağarada sırdır Mehdi'dir. Bu perdelerin hepsinde bir anlamı vardır aslında. Her ne kadar yok diyenler olsa da bu perdeler de keyfi yapılmamıştır. Alevi'nin bektaşilikte bu her perdenin bir anlamı, bir yeri vardır. Şah perde. Savaş perdesi. Köroğlu perdesi. Yani bu perdelerin hepsinde bir ismi vardır.
03:22
Anadolu'da bu yitirilse de hala bir gün Kirmanşah, Azerbaycan bölgesinde her perdenin bir adı hala yaşatılıyor. Bizde de yaşatılsın. Bu işle uğraşanlar, emek verenler, akademik çalışma yapanlar, bunun üzerine bir çalışma yapıp, tez hazırlayıp daha güzel şeyler yapabilirler.
-Peki abi sizin de söyleyebildiğiniz gibi genellikle şu an ruzba iki telli olarak icra ediliyor. Bu sizin çaldığınız teknikle icra eden yaşayan biri var mı? Siz kimden gördünüz?
Yaşayan birisi yok şu an. Ben bunu Mustafa Manış dede, Bazarcıklı, Kahramanmaraşlı, onun çalım tekniğidir bu.
04:07
Esas onun, yani bu çalım tekniğinin piridir o. Zaten iki tele Bektaşilikten sonra, Balım Sultan'dan sonra orta tel çıkardığı vakit iki telliğe dönüşmüştür. Ondan öncesinde öyle bir şey yoktu zaten. En büyük teknik Manış Hediye'ye aittir. Allah gani gani rahmet eylesin
#3tellisaz
#ruzba
#alevi
#bektaşi
#turna
#kahramanmaraş
#kayseri
#sivas
#tunceli
#kırmanşah
#azerbaycan
#müzik
#saz
#çalgı
#etnomüzikoloji
#kültür
#gelenek
#tarih
Canım babam yaaaaaa güzel çalıyor haaa❤❤❤❤
Eyvallah.
Açıklayıcı bilgileriniz ve muhteşem sazınızın tınısı için çok teşekkür ederiz.
Halil dedem ağzına yüreğine sağlık emeği geçen herkesin ellerine sağlık
Eyvallah abi sizlerin değerli katılımları ile ortaya çıktı bu sohbetler sizinde emeğinize sağlık.
Ne güzel ortam, ne güzel sohbet. Emeği geçenlerin gönlüne sağlık, üstada selamlar.
Teşekkür ederim abi 🙏🙏
@@Atolyetelliturna gitmeden bir video yapabilsek keşke :)
Baş üstüne abi ne demek 😁
@@Atolyetelliturna bunu görüşelim :)
Canım babam eline, ağzına ve yüreğine sağlık. Çok temiz bir sohbet olmuş. Devamını bekliyoruz. Emeği geçen herkesin ellerine sağlık. 🎉❤
Babam ruhuna emeğine yüreğine sağlık. Söyleşilerinizin devamını bekliyoruz. Gönlünüze zeval gelmesin. Emeği geçen herkesten hak razı olsun. Ellerinize sağlık. ✨✨
Çok faydalı temiz bir kayıt olmuş.Emeği geçenlerin ellerine sağlık...
Teşekkür ederim Şükrü Hocam🙏🙏
Halil dedem eline emeğine sağlık bu sohbetlerin devamını diliyorum hocam emeği geçen herkesin ellerine sağlık 🙏
Teşekkür ederim Mustafa. Atölye Telli Turna ahalisi seninle kayıt yapmayı bekliyor. En kısa zamanda bekliyoruz inşallah.
Peki nesimi ile arasında ki fark nedir?
Merhaba, akort düzeni olarak alttan yukarı doğru la-la-re olarak yapılıyor. Ancak Halil abi Maraş-Elbistan-Pazarcık bölgesinde alt ve orta tel arasında çok hafif bir fark olduğunu, sesi değiştirmeyecek şekilde frekansın değiştiğini ve bu şekilde akort edildiğini söylüyor. Çalım sırasında orta telden icra edilen türküye göre bir pes perdeyi de kullanarak turna sesine benzer bir ses elde edildiğini söylüyor. İcra ile ilgili nüansları tam olarak ifade etmek bizim gibi amatörler için biraz zor. Ancak profesyoneller veya yöreyi bilen kişiler bu konuda daha akademik çalışmalar ortaya koyabilir.