Ντετερμινισμός, Τυχαιότητα & Ελεύθερη Επιλογή

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 4 вер 2022
  • Έχετε αναρωτηθεί αν η μοίρα μας είναι προδιαγεγραμμένη;
    Αν υποθέσουμε πως όλα έχουν σχέση αιτίου-αποτελέσματος τότε όσα ζήσαμε, όσα ζούμε και όσα θα ζήσουμε είναι γραμμένα σε ένα φιλμ που οι τίτλοι αρχής ξεκίνησαν την στιγμή της μεγάλης έκρηξης.
    Τι σημαίνει όμως αυτό για την πολυσυζητημένη ελεύθερη βούληση; Μήπως η τυχαιότητα της κβαντικής μηχανικής είναι ο τρόπος στο να απαλλαγούμε από τον ψυχρό ντετερμινισμό;
    Διαβάστε το άρθρο εδώ: www.itsjustphysics.gr/nteterm...
    Στήριξε το κανάλι, γίνε Patreon: / itsjustphysics
  • Наука та технологія

КОМЕНТАРІ • 173

  • @scienceweirdo3199
    @scienceweirdo3199 Рік тому +22

    Εξαιρετικά ενδιαφέρον βίντεο, φιλοσοφία και επιστήμη! Ευχαριστούμε πολύ!

  • @fratzeskossourmbis942
    @fratzeskossourmbis942 Рік тому +14

    Ένα από τα καλύτερα επεισόδια, εάν όχι το καλύτερο. 👏

  • @gecnic2896
    @gecnic2896 Рік тому +9

    Χρήστο η εκπομπή σου θα πρέπει να κοσμεί το τηλεοπτικό πρόγραμμα εθνικής εμβέλειας σταθμού !!! Ελπίζουμε σύντομα να απολαμβάνουν τις εκπομπές σου πολλοί περισσότεροι συμπολίτες μας. Πολλά συγχαρητήρια !!!

  • @Audiodiver
    @Audiodiver Рік тому +10

    Ένα από τα καλύτερα επεισόδια . Καταπληκτικός !

  • @apantazopoul
    @apantazopoul Рік тому +1

    κύριε Χρήστο συγχαρητήρια. Με έχετε κάνει να ξαναδιαβάσω τη Θεωρία της Σχετικότητας και τη Νευτώνια Μηχανική μετά απο 10 χρόνια σχεδόν (με πιο ευχάριστη διάθεση αυτη τη φορά)

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ για τα τόσο καλά λόγια!!!

  • @ProjectFutureGR
    @ProjectFutureGR Рік тому +7

    Μπράβο Χρήστο! Πολύ σημαντικό βίντεο.

  • @evanboltsis
    @evanboltsis Рік тому +1

    Αυτό το σχόλιο ήταν προκαθορισμένο να δώσει συγχαρητήρια για ακόμη μια φορά!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +1

      Και το ευχαριστώ μου επίσης! Και μάλιστα από την στιγμή της μεγάλης έκρηξης! Να είσαι καλά!!!

  • @user-oy6qn8bl9v
    @user-oy6qn8bl9v Рік тому +2

    Το καλυτερο βιντεο που εχεις κανει μεχρι τωρα κατα την αποψη μου...αν σου πω οτι αυτα σκεφτουμουν εδω και αρκετο καιρο...η αναλυση σου εξαιρετικη, σε ευχαριστουμε!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Εγώ σε ευχαριστώ Θωμά! Να είσαι καλά!!!

  • @charoslian2461
    @charoslian2461 Рік тому +12

    Μου άρεσε ότι η τελική απάντηση στο ερώτημα "Η ελεύθερη επιλογή είναι ψευδαίσθηση;" ήταν "Ενδεχομένως ναι" και όχι σκέτο "ναι". Θεωρώ ότι για να απαντηθεί ασφαλώς το ερώτημα πρέπει να ξέρουμε τα πάντα για την φυσική μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας με σιγουριά.
    Η επιστήμη δέχεται σήμερα ότι τα συναισθήματα υπάρχουν μόνο σε πολυκύτταρους οργανισμούς. Οπότε το σύμπαν χρειάστηκε δισεκατομμύρια χρόνια για να κατασκευάσει το συναίσθημα, αφού τόσο χρόνο χρειάστηκε για να φτιαχτούν πολυκύτταροι οργανισμοί με τις 4 γνωστές φυσικές δυνάμεις:
    1. ασθενής πυρηνική δύναμη
    2. Ισχυρή πυρηνική δύναμη
    3. Ηλεκτρομαγνητική δύναμη
    4. Βαρυτική δύναμη
    Μέχρι σήμερα δεν έχει απαντήσει η επιστήμη αν μπορούν να ενοποιηθούν οι 4 αυτές δυνάμεις σε 1 δύναμη, ούτε γιατί υπάρχουν αυτοί οι νόμοι και όχι άλλοι, ούτε γιατί έχουν το συγκεκριμένο μέγεθος έντασης. Μάλιστα μερικοί υποστηρίζουν ότι αν υπήρχε μια μικρή διαφορά στις δυνάμεις αυτές η ύπαρξη ζωής θα ήταν αδύνατη, κάτι που καθιστά την ύπαρξη ζωής στο σύμπαν πολύ σπάνια περίπτωση που όμως συνέβη.
    Το σημαντικό όμως στα παραπάνω είναι ότι βάση των 4 γνωστών δυνάμεων θα μπορούσε να υπάρξει το σύμπαν με τους ζωντανούς οργανισμούς χωρίς την ύπαρξη του συναισθήματος. Δεν υπάρχει κανένας μαθηματικός τύπος στην φυσική να λέει ότι αυτά τα μόρια αν δεχτούν τόση βαρυτική δύναμη θα φοβηθούν ή θα θυμώσουν τα μόρια. Μιλάμε για φοβισμένα, χαρούμενα κτλ. μόρια του εγκεφάλου γιατί πέραν της ύλης και της ενέργειας η φυσική επιστήμη δεν αναγνωρίζει τίποτα. Οι ορμόνες που μετράμε στα συναισθήματα δεν είναι το ίδιο το συναίσθημα γιατί τις ίδιες ορμόνες μπορείς να τις έχεις σε ένα δοχείο χωρίς να υπάρχει κανένα συναίσθημα. Επίσης ενώ ένα αεροπλάνο μπορεί να "βλέπει" με αισθητήρες όρασης και ραντάρ το αεροπλάνο δεν έχει το συναίσθημα όρασης και χαράς που έχει ο άνθρωπος όταν βλέπει ένα ωραίο γεύμα. Το αεροπλάνο δεν είναι ποτέ χαρούμενο, φοβισμένο ή θυμωμένο αν και "βλέπει" και "σκέφτεται" ο ηλεκτρονικός του εγκέφαλος. Ένας ανιχνευτής φωτιάς "μυρίζει" τον καπνό χωρίς να έχει την αίσθηση της όσφρησης. Αυτά ισχύουν εκτός αν δεχτούμε ότι ούτε και εμείς έχουμε χαρούμενα ή φοβισμένα ή θυμωμένα μόρια στον εγκέφαλο μας, αλλά τα συναισθήματα μας είναι ψευδαίσθηση. Άρα πρέπει να ταυτίσουμε το αληθινό συναισθήμα μας με την ψευδαίσθηση (αλήθεια=ψέμα) κάτι που δε βγάζει νόημα.
    Οπότε φιλοσοφικά και με απόλυτη μαθηματική λογική μιλώντας όπως οι γνωστοί φυσικοί νόμοι δεν δίνουν καμία εξήγηση για την ύπαρξη συναισθημάτων, αλλά δέχεται την ύπαρξη συναισθημάτων χωρίς μαθηματικό τύπο να τα περιγράφει γιατί διαφορετικά θα έπρεπε ένας φυσικός να πει ότι δεν υπάρχει απόδειξη ύπαρξης χαράς, φόβου κτλ.οπότε θα ερχόταν σε αντίθεση με ότι ένιωθε ο ίδιος και οι άλλοι θα τον περνούσαν για τρελό με τον ίδιο τρόπο αποδέχεται την πιθανότητα ύπαρξης ελεύθερης βούλησης αφού δεν γνωρίζει τα πάντα για τον μικρόκοσμο. Έτσι θα ήταν αλλαζονικό να απάντησει με σιγουριά αν υπάρχει ελεύθερη βούληση γιατί είναι σα να λέει ότι είναι παντογνώστης. Ενώ η φυσική έως σήμερα δεν έχει απαντήσει πιο απλά ερωτήματα όπως ποια ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρόνια του εγκεφάλου ενός ζώου είναι χαρούμενα, φοβισμένα, θυμωμένα, αγχωμένα κτλ.. Η επιστήμη της ψυχολογίας βέβαια τα δέχεται αυτά τα συναισθήματα ως μαθηματικά αξιώματα γιατί δεν μπορεί διαφορετικά και βάση αυτών βρίσκει ντετερμινιστικές απαντήσεις, όπως για παράδειγμα το "ένστικτο επιβίωσης" δημιουργεί "φόβο" και το ζώο "παγώνει" και έτσι δεν βλέπει την κίνηση του το λιοντάρι και δεν το βρίσκει να το φάει. Ή στην βιολογία λέμε ότι το φυτό που δεν έχει εγκέφαλο να σκεφτεί και αισθανθεί προσαρμόζεται να επιβιώσει βγάζοντας αγκάθια δεχόμενοι ως αξίωμα την "επιβίωση" και "αναπαραγωγή" ακόμα και αν δεν ακολουθείται από εγκέφαλο με συναισθήματα όπως στα φυτά.
    Οπότε μέχρι να βρει εξήγηση η φυσική στην ανάγκη ύπαρξης συναισθήματος στο σύμπαν βάση ντετερμινιστικών φυσικών νόμων της ύλης και της ενέργειας που οδηγούν εκεί ο άνθρωπος θα λέει ότι έχει ελεύθερη επιλογή όπως λέει ότι αισθάνεται αληθινά και όχι ψεύτικα (ψευδαίσθηση), γιατί αυτό παρατηρεί. Το "έχω συναίσθημα άρα έχω ελεύθερη επιλογή" ειναι το ανάλογο με το "σκέφτομαι άρα υπάρχω". Δεν αποδεικνύεται στην φυσική αν η ύπαρξη είναι ψευδούπαρξη.

    • @anastasiosdimitropoulos8302
      @anastasiosdimitropoulos8302 Рік тому +3

      Φοβερός συλλογισμός. Καταλήγουμε στο ότι συμβιβαζόμαστε με πάρα πολλά πράγματα/έννοιες που μπορεί και να μην υπάρχουν, πχ ελεύθερη βούληση, ελευθερία, δημοκρατία κ.ά, με σκοπό να τσουλίσει η ριμάδα η καθημερινότητα. Συμβιβάζομαι , άρα μπορεί και να υπάρχω... 🙂

    • @user-tw8gr2bo7g
      @user-tw8gr2bo7g Рік тому +1

      Αν ένας άνθρωπος υποστεί ζημιά στο σημείο του εγκεφάλου που δημιουργεί συναισθήματα θα πάψει να έχει συναισθήματα αν λάβει αλκοόλ ναρκωτικά ψυχοφαρμακα θα αλλάξει συναισθηματικά γιατί ο εγκέφαλος είναι μια πολύπλοκη βιοχημική κατασκευή απλά δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να δημιουργήσουμε μια παρόμοια πολύπλοκη μηχανή που να έχει αυτογνωσία και να παράγει συναισθήματα

    • @charoslian2461
      @charoslian2461 Рік тому

      @@user-tw8gr2bo7g από όσο ξέρω η επιστήμη δέχεται ότι πολλά ζωντανά πλάσματα δεν έχουν συναισθήματα και αρκετά ούτε αισθητήρια όργανα πόνου, όπως τα φυτά, μικρά έντομα (μυρμήγκια), τα μικρόβια, τα βακτήρια κ.α. Οι επιστήμονες δε λένε ότι όταν βρέχει και ποτίζονται τα φυτά ότι τα φυτά χαίρονται, ενώ όταν μαραίνονται στεναχωριούνται. Αλλά τα συναισθήματα δεν είναι γνώρισμα μοναδικό για τους ανθρώπους. Βλέπουμε τα σκυλιά, τις γάτες, τα ποντίκια (με 95% όμοιο DNA με τον άνθρωπο), τον πίθηκο, το δελφίνι κ.α. ζώα να αγχώνονται, να λυπούνται και να χαίρονται (όχι συνήθως με τον ίδιο τρόπο και εύρος συναισθήματος που το βλέπουμε στον άνθρωπο). Δηλαδή δεν φαίνεται το συναίσθημα να είναι ένα υπερεξελιγμένο γνώρισμα που υπάρχει μόνο στον άνθρωπο. Και το χταπόδι λύνει πολλά λογικά προβλήματα σε πειράματα. Ούτε χρειάζονται ναρκωτικά και αλκοόλ για να αλλάξουν τα συναισθήματα γιατί αλλάζουν συνεχώς π.χ. με ένα καλό φαγητό, την γυμναστική, με όμορφες εικόνες κ.α. Αν δώσεις όμως αλκοόλ, ναρκωτικά, φαΐ, νερό κτλ. σε ένα δέντρο αυτά μπορεί να επηρεάσουν το δέντρο αρνητικά ή θετικά στην θρέψη του, αλλά δε λέμε ότι το δέντρο ευχαριστήθηκε ή μελαγχόλησε.
      Μπορούμε να φτιάξουμε ένα ρομπότ να μοιάζει εμφανισιακά με άνθρωπο και να μιμείται στις εκφράσεις όλα τα συναισθήματα του, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα έχει συναισθήματα πραγματικά. Είναι σα να φτιάχνουμε μια ταινία κινουμένων σχεδίων με πρόσωπα που δεν αισθάνονται πραγματικά τίποτα, αλλά με τις εκφράσεις που τις δίνουν οι σχεδιαστές μεταφέρουν το συναίσθημα του σεναριογράφου. Οπότε ίσως το να φτιάξεις τεχνητή νοημοσύνη με πραγματικό συναίσθημα (όχι προσποιητή από πρόγραμμα) ισοδυναμεί με το να φτιάξεις έναν εγκέφαλο με τα ίδια υλικά όπως του σκύλου, του ανθρώπου, του ελέφαντα κλπ. δηλαδή με άνθρακα C, υδρογόνο H, κλπ. ώστε να υπάρχουν οι ίδιες υποδοχές συναισθήματος όπως σε αυτά τα ζώα. Φυσικά είναι πολύ πιο εύκολο να πάρεις έτοιμο έναν εγκέφαλο και να του παρέχεις τροφή (όπως στην ταινία Robocop) από το να κατασκευάσεις έναν εγκέφαλο εξαρχής. Που βέβαια εγείρει θέματα ηθικής, αλλά και δε φαίνεται να εξυπηρετεί σε κάτι το καλό της ανθρωπότητας παρά μόνο την λόξα ενός ανθρώπου που δε του αρκούν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, σκύλων, γατιών κλπ.
      Το βασικό όμως που θέλω να πω με το πρώτο σχόλιο μου είναι ότι θεωρητικά θα μπορούσαν να υπάρχουν όλα τα ζώα και οι άνθρωποι και να κινούνται όπως τα καρτούν σε μια ταινία που δεν έχουν συναισθήματα τα καρτούν. Όμως από μωρά γνωρίζουμε τα συναισθήματα πριν καν εξελίξουμε την λογική μας. Θα μπορούσε να σε πείσει ένας επιστήμονας ότι δεν ένιωσες χαρά ή λύπη και ότι αυτά ήταν μόνο εκκρίσεις ορμονών; Δηλαδή οι ίδιες ορμόνες όταν υπάρχουν έξω από τον άνθρωπο μέσα σε ένα φιαλίδιο σημαίνει ότι οι ορμόνες αυτές αισθάνονται; Επίσης ξέρουμε μεγάλα σαρκοφάγα φυτά που τρώνε μικρά πουλιά και βατράχια με ειδικό σχεδιασμό που όμως δεν είχαν αυτά τα φυτά μάτια να δουν τα πουλιά στον ουρανό και εγκέφαλο να σκεφτούν και να νιώσουν συναρπαστικά στο να κάνουν αυτό το σχεδιασμό να παγιδεύσουν αυτά τα ζωάκια να τα φάνε. Ούτε τα δέντρα λέμε ότι χαίρονται όταν οι μέλισσες έρχονται να επικονιάσουν τα λουλούδια. Ή τα είδη δέντρων που εξαπλώνονται με τους σπόρους, χωρίς να δίνουν την ευλογία τους τα δέντρα στους σπόρους να μεγαλώσουν, χωρίς συναίσθημα τουλάχιστον θεωρητικά. Δηλαδή γίνονται αρκετές πολύπλοκες διαδικασίες στην ζωή χωρίς απαραίτητα την ύπαρξη συναισθημάτων. Κι όμως το ταπεινό ποντικάκι έχει συναισθήματα. Το γιατί νομοτελειακά αναδύεται συναίσθημα μέσα από τον εγκέφαλο δεν έχει εξηγηθεί επιστημονικά.

    • @charoslian2461
      @charoslian2461 Рік тому

      @@anastasiosdimitropoulos8302 δε θέλω να πω αυτό. Εσύ αναγνωρίζεις στον εαυτό σου ότι έχεις συναισθήματα; Φαντάζομαι όλοι οι άνθρωποι θα πουν ότι έχουν συναισθήματα. Θεωρείς ότι το να μην θεωρείς τον εαυτό σου αναίσθητο είναι συμβιβασμός; Φαντάζομαι όχι, το συναίσθημα μας είναι πραγματικό. Θα σε έπειθε ένας επιστήμονας πως δεν έχεις συναισθήματα ή ότι δεν υπάρχεις; Φαντάζομαι είναι αυταπόδεικτο αξίωμα ότι υπάρχουμε και έχουμε συναισθήματα. Το ότι τα συναισθήματα μας επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από άλλους ανθρώπους και τα συναισθήματα τους και από όλο το φυσικό περιβάλλον δε σημαίνει ότι είναι ανύπαρκτα τα συναισθήματα. Όπως κάθε μόριο της Γης δέχεται την βαρυτική δύναμη όλων των άλλων μορίων της Γης, αλλά και αυτό το μόριο υπάρχει και τραβάει επίσης όλα τα μόρια της Γης λίγο. Οι ντετερμινιστικοί όμως νόμοι (αιτίας και αποτελέσματος) δεν έχουν εξηγήσει γιατί η ύλη του εγκεφάλου παράγει συναίσθημα, ενώ θα μπορούσε να είναι όπως ένα κομπιουτεράκι που δεν αισθάνεται. Όταν, λοιπόν, η επιστήμη δεν έχει φτάσει να εξηγήσει πως οι φυσικοί νόμοι εξαναγκάζουν κάποια μόρια να αισθάνονται είναι πολύ μεγάλο άλμα να βγάλει ασφαλές συμπέρασμα για την ύπαρξη επιλογής ή όχι. Πρώτα πρέπει να εξηγηθεί με μαθηματικές εξισώσεις πως τα μόρια νιώθουν φόβο, στεναχώρια, χαρά, θυμό, μίσος κλπ. για να πούμε ότι έχουμε ένα καλό επίπεδο γνώσης να συζητήσουμε για την ύπαρξη ή όχι της επιλογής.

    • @anastasiosdimitropoulos8302
      @anastasiosdimitropoulos8302 Рік тому +1

      Δεν είπα ότι κάτι δεν υπάρχει. Νομίζω πως είπα "μπορεί να μην υπάρχουν" κάποια πράγματα/έννοιες.
      Και νομίζω ξανά ότι δεν ανέφερα τη λέξη συναίσθημα.
      Τα συναισθήματα, τα οποία είναι αποτελέσματα "επιλογών" μας, "επιλογών" άλλων ή του περιβάλλοντος γενικότερα, είναι φως φανάρι ότι τα αισθανόμαστε.
      Ακόμα κι αν ζούμε σε ένα Μάτριξ.
      Ηλεκτρικά σήματα που ερεθίζουν συγκεκριμένους νευρώνες , έκκριση συγκεκριμένων ορμονών σε συγκεκριμένες ποσότητες , κτλ. Δεν είμαι ειδικός σε αυτό.
      Επίσης, μιας και αναφερθήκατε στο ότι είναι πολύ νωρίς να βγάζουμε συμπεράσματα, κι ίσως να μην βγάλουμε και ποτέ εάν συνεχιστεί ο υπερκαταναλωτισμός/καπιταλισμός - εάν ένας από τους σοφούς ηγέτες πατήσει το κουμπί - ή εάν ένας κομήτης μας κάνει την τιμή, ακριβώς λοιπόν επειδή είναι νωρίς, ας αρκεστούμε στο να συμβιβαζόμαστε/αποδεχόμαστε/συμφιλιωνόμαστε με τις ιστορίες που πλάθουμε, στα ιδεατά ιδανικά που υποτίθεται πως κυνηγάμε καθώς και στην ελεύθερη βούληση που υποτίθεται πως έχουμε σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα που υποτίθεται ότι υπάρχει, γιατί αλλιώς, ξαναλέω, πώς θα τσουλίσει η ριμαδοκαθημερνότις;
      Όσο για τη φράση μου , "συμβιβάζομαι άρα υπάρχω" την οποία λάβατε τόσο τοις μετρητοίς, σαν να εκλέχτηκε ως νόμος στη Βουλή, σας ζητώ να μην την λαμβάνετε τόσο σοβαρά.
      Εκτιμώ πάντως την μακροσκελή σας απάντηση που όντως με έβαλε σε σκέψεις.

  • @user-dialectic-scietist1
    @user-dialectic-scietist1 Рік тому +22

    Το πρόβλημα που παραβλέπεις είναι ότι επειδή τα πάντα ρει, οι αρχικές συνθήκες μιας διεργασίας είναι ακόμη και αυτές απροσδιόριστες, γιατί και όλες να τις γνώριζες πριν ξεκινήσεις το πείραμα σου την στιγμή δηλαδή του Δt, τότε αμέσως μετά οι συνθήκες λόγω της κίνησης της ύλης αλλάζουν, όπως αλλάζουν και σε όλη την πορεία. Γι αυτό και όσες φορές, αν επαναλάβουμε ένα πείραμα της φυσικής, κάτω από τις "ίδιες" πειραματικές συνθήκες και με τα "ίδια" πειραματικά εργαλεία, το αποτέλεσμα του πειράματος θα είναι κάθε φορά ελάχιστα διαφορετικό, γιατί ίδιο στην φύση δεν υπάρχει, ουδέν ίδιον μένει (Ηράκλειτος). Γι αυτό κάνουμε γραφική παράσταση με τα αποτελέσματα, την υψώνουμε στο τετράγωνο και λογαριθμίζουμε για να έχουμε μια μέση μαθηματική τιμή με την οποία βγάζουμε συμπεράσματα και χτίζουμε ένα φυσικό νόμο. Αυτό μάλιστα είναι η πιο κοντινή μαθηματική προσπάθεια μας σε σχέση με την πραγματικότητα!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +6

      Σας ευχαριστώ πολύ για την τοποθέτηση!

    • @r410a8
      @r410a8 Рік тому +1

      Βέβαια σε αυτό που πολύ σωστά επισημαίνεις βοηθάει η μοντελοποίηση των προβλημάτων μέσω διαφορικών εξισώσεων,και σε πολλές περιπτώσεις έχεις πολύ καλά αποτελέσματα.

    • @user-dialectic-scietist1
      @user-dialectic-scietist1 Рік тому +1

      @@r410a8 Η μοντελοποίηση που μπορεί να είναι τέλεια μαθηματικά, μπορεί να είναι 100% αποτυχία σε μια πειραματική διάταξη μοντελοποίησης για το ίδιο φυσικό φαινόμενο. Προσπάθησε να μετρήσεις την σταθερά του Πλανκ πειραματικά και μαθηματικά και αν βρεις σύμπτωση αποτελεσμάτων στο 100% έλα να το κουβεντιάσουμε κερνάω τον καφέ! Τα μαθηματικά, είναι δική μας υποκειμενική εφεύρεση, χωρίς την δυναμική του ρεαλισμού της φύσης, όπου τα πάντα ρει και την μια στιγμή είναι α και την άλλη το α έχει γίνει β, γι αυτό και κάνουμε γραφικές παραστάσεις και λογαριθμική για να πετύχουμε ένα μαθηματικό αποτέλεσμα κοντά στην πραγματικότητα, αλλά χωρίς ποτέ να μπορέσουμε μαθηματικά να την υποκαταστήσουμε, γιατί λόγω της υλικής κίνησης αυτή συνεχώς αλλάζει. Δες την εξίσωση απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ που αφορά μόνο δύο κβαντικές παραμέτρους ενός π.χ. ηλεκτρονίου, για βάλε καμιά 10 ακόμη γνωστές και ίσως και άλλες άγνωστες, και αν το μοντελοποιήσεις μαθηματικά τι να πώ θα σου βγάλω το καπέλο!

    • @spiros252
      @spiros252 Рік тому

      Λέει ο άνθρωπος ότι είναι σχεδόν αδύνατον. Δεν μπορεί να δηλώσει αδύνατον εντελώς εφόσον θεωρητικά, επί της αρχής, είναι δυνατόν, έστω κι αν χρειάζονταν χρόνια υπολογισμών. Όταν όμως εμπλέκεται η κβαντική, τότε είναι θεμελιωδώς και επί της αρχής αδύνατον εντελώς να προβλεφθεί το τελικό αποτέλεσμα. Αυτή είναι η ουσιώδης διαφορά.

    • @user-dialectic-scietist1
      @user-dialectic-scietist1 Рік тому +1

      @@r410a8 Σίγουρα συνήθως, αλλά αυτό δεν είναι η πραγματικότητα στον συνολικό χρόνο μιας διεργασίας, αφού συνεχώς συσσωρεύονται μικρές ποιοτικές αλλαγές, πολλές από τις οποίες μπορούμε με την μοντελοποίηση να προβλέψουμε, αλλά κάποια άγνωστη χρονική στιγμή επέρχεται μια άγνωστη απειροελάχιστη μεταβολή που όμως τυγχάνει να γίνει η καθοριστική για την εμφάνιση μιας ολοκληρωτικά νέας ποιότητας τα χαρακτηριστικά της οποίας είναι αδύνατο να προβλεφθούν στο 100%. Αυτό συνήθως δεν είναι κάτι τρομερά καθοριστικό, και γι αυτό τις περισσότερες φορές και για κάποιο ίσως και μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορείς να προβλέψεις π.χ. τον καιρό. Ξέρεις ότι πάντα τον Αύγουστο στην Ελλάδα θα έχεις καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες, αλλά ας πούμε τον Γενάρη με τίποτα δεν μπορείς να προβλέψεις 100% τον καιρό για το 15Αύγουστο, όπως και τον καιρό 15 Αυγούστου, μετά από 50000 χρόνια, αφού η τροχιά της γης θα έχει αλλάξει. Το ερώτημα της φυσικής μελέτης λοιπόν δεν πρέπει να είναι η αγωνιώδη προσπάθεια πρόβλεψη, στην οποία έχουν όλοι λανθασμένα επικεντρωθεί, αφού είναι αδύνατη, αλλά τα ερωτήματα που θα έπρεπε να μας κάνουν στην φυσική, να ψάχνουμε, είναι ποιες είναι οι μεταβλητές που κάνουν τις προβλέψεις ανέφικτες. Αυτές είναι πάντα υλικές και διαλεκτικές διαδικασίες και σαν τέτοιες υπακούσουν στους ίδιους 3 διαλεκτικούς νόμους, το δε αποτέλεσμα, σε όποια χρονική στιγμή και να εμφανισθεί, μπορεί να είναι απροσδιόριστο, μα πάντα υλικό, προϊόν ισχύς των 3 νόμων και σαν τέτοιο προϊόν θα υπακούει και τότε σε αυτούς. Δηλαδή: Η πραγματικότητα είναι ταυτόχρονα και νομοτελειακή αιτιοκρατική, αλλά και τυχαία χαοτική, πάντα.

  • @vassssilikhKal
    @vassssilikhKal Рік тому +1

    Το βίντεο είναι τέλειο δύσκολο είναι να καταλάβουμε και να αποφασίσουμε αν είναι όλα τυχαία ή όχι. Να είσαι καλά και να κάνεις και άλλα τέτοια βίντεο.

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!!! Καλή χρονιά!

  • @TechtomeAboutit
    @TechtomeAboutit Рік тому +3

    Άλλο ένα εξαιρετικό βίντεο! 🔥

  • @user-dialectic-scietist1
    @user-dialectic-scietist1 Рік тому +1

    Χρήστο ανεξάρτητα από τα διευκρινιστικά μου σχόλια η παρουσίαση σου είναι καταπληκτική και μακάρι όλοι οι φυσικοί να σκεφτόντουσαν έτσι!

  • @katiatzo
    @katiatzo Рік тому +1

    Συγχαρητήρια...ενα απο τα καλύτερα σας!

  • @user-sq3jx6pg6l
    @user-sq3jx6pg6l Рік тому

    Καταπληκτικος!!!!! Πηρα γνωση σημερα!! Σας ευχαριστω!!!!

  • @christossamaras6078
    @christossamaras6078 Рік тому +1

    Σας ευχαριστούμε πολύ. Θα έλεγα το παρόν μάθημα είναι σημαντική τροφή για σκέψη σε ανήσυχα μυαλά...

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +2

      Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Χρήστο!!!

  • @tzouado
    @tzouado Рік тому +5

    Όταν συνδυάζουμε επιστήμη με φιλοσοφία έχουμε πολύ ωραία αποτελέσματα! Ευχαριστούμε κ. Χρήστο!

  • @salikometka5596
    @salikometka5596 Рік тому +1

    Ένα δύσκολο θέμα μας ανελυσες σήμερα , σε ευχαριστούμε it's just phisics

  • @user-ht6op7qe3j
    @user-ht6op7qe3j Рік тому

    Για ακόμη μια φορά, έκανες εξαιρετική παρουσίαση αγαπητέ Χρήστο! Εύγε!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +1

      Ευχαριστώ πάρα πολύ!!! Καλές γιορτές!

  • @GreekHitMan86
    @GreekHitMan86 Рік тому

    Πολύ καθαρή σκέψη, το ευχαριστήθηκα!

  • @satyrossatyros4935
    @satyrossatyros4935 Рік тому +1

    Τόση ώρα προσπαθούσα να δω τι μου θυμιζεις,τελικά θυμήθηκα ότι σύχναζες και εσυ στο Αγαιο παλιοτερα και σε είχα πετύχει μερικές φορές.Πολύ ωραία τα βίντεο σου συνέχισε έτσι.

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +1

      Αγαπημένο Αιγαίο! Ατελείωτες ώρες με παρέα, μπύρα και μπιλιάρδο!

  • @SanshiroD
    @SanshiroD Рік тому +1

    Υπέροχο!!!

  • @cosmicrain4345
    @cosmicrain4345 Рік тому

    Πολυ καλη δουλεια και παλι!Μπραβο

  • @user-xl3wc1xi6h
    @user-xl3wc1xi6h 9 місяців тому

    Πάρα πολύ καλό το βίντεο και κατανοητό. Να εισαι πάντα καλά και να συνεχίσεις να ανεβάζεις τόσο ενδιαφέροντα βιντεάκια.

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  9 місяців тому

      Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σας λόγια!

  • @user-vm3cl8mr8z
    @user-vm3cl8mr8z Рік тому

    Τρομερός πραγματικά 👏👏👏👏

  • @steliozsource43
    @steliozsource43 Рік тому +1

    Πρωτα like, μετά θέαση. Απλά και ντετερμινιστικα.

  • @dmayrias
    @dmayrias Рік тому

    Θα δειξει, προχωραμε!

  • @goldenphoenix5.113
    @goldenphoenix5.113 Рік тому +3

    Αυτό το βίντεο που συνδυάζει φιλοσοφία με επιστήμη είναι τέλειο. Τρομερά ενδιαφέρον και θέλουμε κι άλλα...... Ναι το ξέρουμε ότι έχεις κι άλλες δουλειές αλλά καθηγητής είσαι! Έχεις συνηθίσει να σου γκρινιάζουν..... 😂😂😂

  • @deme4317
    @deme4317 Рік тому

    Εξαιρετικα τα βιντεο, χεραιτισματα απο Κυπρο

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!!! Να είστε καλά!

  • @stavrostsoukalas8932
    @stavrostsoukalas8932 Рік тому

    Συγχαρητήρια μπράβο!!!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Σας ευχαριστώ πολύ!!!

    • @stavrostsoukalas8932
      @stavrostsoukalas8932 Рік тому

      @@ChristosKiriakidis εμείς σε ευχαριστούμε για τα ωραία θέματα και για την πολύ καλή απόδοση.

  • @marian7589
    @marian7589 Рік тому

    Φανταστικό!

  • @liquidmagic
    @liquidmagic Рік тому

    Τέλειο!

  • @leparte3339
    @leparte3339 6 місяців тому

    Τελικα το youtube με τον Χρηστο , τον Παυλο και μερικους αλλους youtuber κανουν εκπομπες που θα ζηλευαν τα μεγαλα καναλια της τηλεορασης ,που παρα μονο φτωχες σε κοινωνικο αγαθό παρεχουν. Μπραβο Χρηστο εισαι πολυ καλος στην επεξηγηση και στις γνωσεις που μας παρεχεις!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  5 місяців тому +1

      Ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σας λόγια!!! Μεγάλη μου χαρά!

  • @dimitrispapakos4020
    @dimitrispapakos4020 11 місяців тому

    Εχετε δίκιο

  • @Con_blue
    @Con_blue 11 місяців тому

    Και να υπάρχει τυχαιότητα στο σύμπαν, εμείς πάλι δεν έχουμε ελέυθερη βούληση αφου τα γεγονότα είτε είναι τυχαία είτε προκαθορισμένα, εμείς δεν έχουμε έλεγχο πάνω σε αυτά που μας συμβαίνουν ή τις σκέψεις που μας έρχονται στο μυαλό.

  • @dimitrisfarganis
    @dimitrisfarganis Рік тому

    Θεωρία της Ανελεύθερης βούλησης. Sam Harris νομίζω. Αξίζει να το διαβάσετε. Μικρό και πανέμορφο. Συγχαρητήρια για την προσπάθειά σας στο κανάλι!

  • @petros-pro_play9291
    @petros-pro_play9291 Рік тому

    Ενα απο τα ποιο ωραια καναλια στο ελληνικό youtube

  • @kostasproto2378
    @kostasproto2378 Рік тому

    ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ.

  • @kiwibudgie
    @kiwibudgie Рік тому +2

    Μια πολύ καλή ανάλυση περί ντετερμινισμού και επεξήγηση της διαφοράς μεταξύ θεμελειακής τυχαιότητας στον μικρόκοσμο και τυχαιότητας λόγω άγνοιας των αρχικών συνθηκών... Το ερώτημα περί ελεύθερης βούλησης με ταλανίζει σχεδόν καθημερινά οπότε, τι ευχάριστο το βίντεο! Σε βοηθά να τα βάλλεις σε μια σειρά αν δεν το έχεις κάνει ήδη, με απλό τρόπο. Αναφορικά με την ελεύθερη βούληση, τα πράγματα θα ήταν στοχαστικά ευκολότερα αν ο άνθρωπος ήταν ένα φυσικά, βιολογικά και νευρολογικά αμετάβλητο ον, αφού, αν δεν αλλάζουν οι επικρατούσες συνθήκες, υποθέτω δεν θα μπορούσε να δρα μακροχόνια με τόσο πολύπλοκο τρόπος σκέψης και "επαναποφασεις" (να αλλάζει γνώμες;). Αν για παράδειγμα, μια μπάλα αναπηδά στο διάστημα, χωρίς να δεχτεί εξωτερικές δυνάμεις (άρα χωρίς να υπάρχει κάποια μεταβολή στα χαρακτηριστικά της) θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η μπάλα έχει η ίδια ελεύθερη βούληση και αποφασίζει που θα πάει (απλοϊκό παράδειγμα στα πλαίσια της μεταφυσικής, ίσως και λανθασμένο). Ωστόσο τα εξωτερικά ερεθίσματα και η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, ο θάνατος των νευρικών μας κυττάρων, όλα δείχνουν ότι δεν μπορούμε να εξετάσουμε (μάλλον) άμεσα την ύπαρξη ελευθερης βούλησης. Μου θυμίζει αρκετά το παράδοξο της ταυτότητας. Μου αρέσει με τα λίγα που ξέρω για τον κόσμο να σκέφτομαι ότι μαλλον, το ερώτημα περί ύπαρξης ελεύθερης επιλογής είναι επίσης παράδοξο 😅 Επίσης, όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ, αν όλα είναι θεμελειακά τυχαία τότε γίνεται το λάθος να σκέφτεται κανείς ότι τυχαίο=ομοιόμορφη κατανομή της πιθανότητας, με αποτέλεσμα να προβαίνουμε στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να είμαστε έρμαια της τυχαιότητας αφού οι νόμοι του Νεύτωνα ισχύουν. Η πιθανότητα όμως εμφανίζεται σε κατανομές με μέγιστα και ελάχιστα! Οι αρχικές συνθήκες θα επηρεάζουν από την καθερινή μας αντίληψη για τη φύση της πραγτικότητας τις πιθανότητες 🤔 Και κάπου εδώ,το καίω! Καλή συνέχεια ☺️

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +2

      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τον χρόνο που αφιέρωσες και για τα όσα ανέφερες!!! Να είσαι καλά!!!

  • @user-ye2fj5zr8r
    @user-ye2fj5zr8r Рік тому

    εξαιρετικη αναλυση μραβο

  • @nickpsaro4447
    @nickpsaro4447 Рік тому +3

    Στην άσφαλτο κάποιες φορές λέμε, άγιο είχα και δεν τρακαρισα. Η τύχη, ο Θεός, η μοίρα μας βοηθάει κάποιες φορές.

  • @user-ys6os1fv3k
    @user-ys6os1fv3k Рік тому

    Υπέροχο

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Σας ευχαριστώ πολύ!!!

    • @panagiotis7946
      @panagiotis7946 Рік тому

      @@ChristosKiriakidis Ο Πλατων ελεγε για το ον ,οτι ολα ειναι και δεν ειναι ,φαινωντε και δεν φαινωντε

  • @nikosnikolakis6991
    @nikosnikolakis6991 Рік тому

    ωραίο!

  • @yolo3004
    @yolo3004 Рік тому +1

    οσο και αν λατρεύω την φυσική, δεν πρόκειται ποτε μου να αποδεκτω ότι δεν εχω ελεύθερη βούληση 😆

  • @user-uk4kx9xy1m
    @user-uk4kx9xy1m Рік тому +2

    Πραγματικά πάρα πολύ ωραίο βιντεακι, φοβερό το θέμα σου αλλά να σου πω την αλήθεια; λίγο τον έκαψα τον εγκέφαλο! 😁

  • @ioannispalmos7487
    @ioannispalmos7487 Рік тому +1

    Μα αν αποδεχτούμε ότι υπάρχει ελεύθερη βούληση, Αυτόματα αποδεχόμαστε ότι υπάρχει και δημιουργός….
    Κατά την δική μου άποψη δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση Γιατί είμαστε Ένα μέρος της ενέργεια που δημιούργησε το σύμπαν και κινούμαστε έτσι ώστε να μοιάζει να έχουμε Νοημοσύνη…
    Πως μπορεί λοιπόν ένα κομμάτι ενέργειας να έχει προτιμήσεις και νοημοσύνη

  • @elpepe17563
    @elpepe17563 Рік тому +4

    2:43 (παράδειγμα) εγώ που το παράγγειλα είμαι αντιντετερμινιστής?

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +2

      χαχααχα!!! Σωστός. Και εγώ σήμερα είμαι με φρεντάκι! Τι να πεις... Μια παραγγελία μας σαμποτάρει την ντετερμινιστική σκέψη.

  • @user-ek6mj6ju8b
    @user-ek6mj6ju8b Рік тому

    ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ, ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΑ ΣΤΟ ΜΑΣΤΙΓΩΜΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ!!!

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!!!

    • @user-ek6mj6ju8b
      @user-ek6mj6ju8b 15 днів тому

      ​@@ChristosKiriakidisΕΚΛΟΓΕΣ ΣΗΜΕΡΑ, ΑΡΑ ΟΧΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ! ΟΠΟΤΕ ΤΙ ΠΙΟ ΚΑΛΟ ΑΠΟ ΒΙΝΤΕΟ ΦΥΣΙΚΗΣ Κ ΟΧΙ ΜΟΝΟ!!! ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΤΟ ΞΑΝΑΕΙΔΑ, ΤΟ ΘΕΩΡΩ ΠΟΛΥ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΧΡΗΣΤΟ!

  • @antisthenis
    @antisthenis Рік тому +1

    Πωωω!!!
    Και τώρα τι;
    Κι ενώ ήμουν ποιητής και ζωγράφος, κατέληξα να είμαι μουσικός και ερευνητής του ρεμπέτικου με πολλές ώρες δουλειάς κάθε μέρα.
    Αυτό ήταν προκαθορισμένο ή μια τυχαία δικιά μου επιλογή που όμως, μου άλλαξε τη ζωή;
    Κι αν επιλέξω να σταματήσω να κάνω οτιδήποτε, τότε και αυτό θα είναι προκαθορισμένο και όχι δική μου επιλογή;
    Πάει να σπάσει το κεφάλι μου....

  • @vasiliskapetanellis2230
    @vasiliskapetanellis2230 Рік тому +3

    Πάρα πολύ καλός. Συνέχισε να μας κεντρίζεις το ενδιαφέρον...!!

  • @kostaskatsos4509
    @kostaskatsos4509 Рік тому

    Χρηστο Κυριακιδη συγχαρητηρια για τα ομολογουμενως εξαιρετικα βιντεο που ανεβαζεις ειναι καταπληκτικα και τα παρακολουθω ταχτικα ...
    Στο παρον βιντεο σου ερευνας περισοτερο ενα φιλοσοφικο ερωτημα παρα ενα επιστημονικο γιατι η επιστημη δεν μπορει ποτε να πει την τελευταια λεξη και αρα για την επιστημη και υστερα απο εκατο αιωνες το ερωτημα θα μενει εσαει αναπαντητο ισως διαφοροποιημενο ομως τελικα αναπαντητο ...
    Οσον τωρα αφορα την φιλοσοφια το ερωτημα εχει ηδη απαντηθει παροτι η συγχρονη κβαντικη αμφισβητει τον παλιο ντετερμινισμο . Εφοσον η επιστημηδεχεται τον χρονο ως τεταρτη διασταση του κοσμου μας δεν εχει το δικαιωμα να ερευνα τον κοσμο των υπατομικων σωματιδιων παραβλεποντας την διασταση του χρονου . Οι φυσικοι μας νομοι εχουν ενα ευρος εφαρμογης μετα απο αυτο το οριο οι φυσικοι μας νομοι τροποποιουνται και αλλαζουν ολα τα δεδομενα . Η υλη εξω απο το πεδιο των φυσικων νομων οποσδηποτε εχει αλλη συμπεριφορα διοτι οι ιδιοι οι φυσικοι νομοι εχουν τροποποιηθει αρα αν μελεταμε τον κβαντικο κοσμο με τους γνωστους φυσικους νομους θα περιπεσουμε σε αντιφασεις και ανακολουθιες . Η επιστημη εχει πολυ δρομο να διανυσει και διανυοντας καποια ακομα αποσταση σε αυτον τον δρομο ειναι βεβαιο οτι θα αντιληφθει οτι ο τοσο ο υλιστικος ντετερμινισμος οσο κοι ο φιλοσφικος εχουν τελικα το δικιο με το μερος τους και οχι η αφελης θεωρια της τυχαιοτητας που δεν εξηγειται με τιποτα ... Η τυχαιοτητα οπως κι εσυ πολυ σωστα τονισες οφειλεται στην αγνοια μας και οχι σε κατι το μυστηριωδες και υπαρκτο ...Αν υπηρχε η τυχαιοτητα τοτε καμια προβλεψη για τιποτα δεν θαταν δυνατη . Η τυχαιοτητα δεν ειναι τιποτα περισοτερο απο ενα πιο κομψο ονομα της αγνοιας μας ...

  • @andreasgiannakopoulos2738
    @andreasgiannakopoulos2738 Рік тому

    Αυτο που ειναι δυσκολο να οριστει ειναι η "ελευθερη βουληση". Τι ειναι πραγματικα; Επισης εαν εχουμε να επιλεξουμε μεταξυ 2 επιλογων τοτε το μοντελο ειναι ντετερμονιστικο, ενα ομως εχουμε περισσοτερες απο μια επιλογες;

  • @dmayrias
    @dmayrias Рік тому +1

    Γιατι πρεπει να ειναι ομως ειτε προκαθωρισμενο, ειτε τυχαιο εντελως; Το ενδεχομενο να ηταν μια στιγμιαια επιλογη που εβασισθη σε προκαθωρισμενα δεδομενα απλως η επεξεργασια τους ηταν ας πουμε τυχαια με την εννοια οτι αν ημασταν π.χ. 10 χρονια γηραιοτεροι ισως επαιρναμε διαφορετικη αποφαση ας πουμε;

  • @kostisgkolemis9266
    @kostisgkolemis9266 Рік тому

    Πολύ καλη ανάρτηση όμως δεν καταλαβαίνω γιατί μπερδεύουμε τον επιστημονικό ντετερμινισμό με την ελεύθερη βούληση? Το ένα έχει να κάνει με τα μαθηματικά - φυσικη και το άλλο με την ψυχολογία - βιολογία των έμβιων όντων.

  • @user-sx3yy5wg3i
    @user-sx3yy5wg3i Рік тому +1

    Αν όλα είναι προκαθορισμένα,ποιος τα έχει προκαθορίσει?Και γιατι πήρε αυτήν την απόφαση ?Οι ερωτήσεις που κάνω ,για το αν όλα είναι προκαθορισμένα,όσο και οι απαντήσεις που θα πάρω ,είναι και αυτές προκαθορισμένες,?Αφού ελεύθερη βούληση δεν υπάρχει.

  • @johnpetkos5686
    @johnpetkos5686 Рік тому +2

    Η θέση σου μου θυμίζει αυτήν του Σον Κάρολ και της Σαμπίνε Χόσενφελντερ: ουσιαστικά, δεν έχουμε ελεύθερη βούληση, με την παραδοσιακή έννοια, ότι δηλαδή θα μπορούσαμε να διαλέξουμε κάτι διαφορετικό από ό,τι διαλέξαμε, αλλά η ιχνηλάτηση της αλυσίδας των αληθινών αιτίων των επιλογών μας είναι τόσο περίπλοκη που καθίσταται πρακτικά μη αποκωδικοποιήσιμη. Αν έχω καταλάβει σωστά αυτό το ερμηνευτικό σχήμα, προσωπικά δε μου προσφέρει καμία ανακούφιση ή παρηγοριά, γιατί μου μοιάζει σαν στρουθοκαμηλισμός. Δεν κατανοώ πού έγκειται η λύση του προβλήματος! 😂Μου φαίνεται σαν να λέει: "δεν έχουμε ελεύθερη βούληση, αλλά ας μην το συζητάμε και πολύ!". Όταν διαπιστώσεις ότι δεν μπορείς να έχεις ελεύθερη βούληση, έτσι όπως πίστευες πάντοτε, με τον τρόπο με τον οποίο μας έχει εφοδιάσει η διαίσθησή μας, νομίζω ότι επέρχεται μια υπαρξιακή κρίση - τουλάχιστον σε μένα, αυτό συνέβη. Και φυσικά, στο ίδιο συμπέρασμα φτάνεις και μέσω φιλοσοφίας αλλά και μέσω νευροεπιστήμης.

    • @panagiotis7946
      @panagiotis7946 Рік тому

      οταν δεν αποδεχεσαι οτι εχεις ελευθερη βουλιση ειναι σαν να αποδεχεσε αδιαμαρτυριτα τις αλυσιδες των εξουσιαστων

    • @johnpetkos5686
      @johnpetkos5686 Рік тому

      @@panagiotis7946 Καθόλου, εφόσον και αυτοί δεν έχουν ελεύθερη βούληση.

  • @user-cy5yr1ev2m
    @user-cy5yr1ev2m 6 місяців тому

    Αν θεωρητικά είχαμε απόλυτη γνώση όλων των συνθηκών κλπ, θα μπορούσαμε να προβλέψουμε το μέλλον; ΟΚ δεν το έχουμε ποτέ αυτό (άλλωστε κι ο παρατηρητής είναι μέρος του συστήματος), ωστόσο θα μπορούσαμε να προβλέψουμε; Έστω σε ένα κουτί ας πούμε. Ευχαριστώ!

  • @dimig1093
    @dimig1093 Рік тому

    Καλό το βίντεο, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί σε ένα επεισόδιο με αυτο τον τίτλο να λείπει το έργο του Ilya Prigogine

  • @alexanderkousoulas7633
    @alexanderkousoulas7633 Рік тому

    Ωραίο βίντεο. Πως μπορείς να θέλεις να μην θέλεις, να θέλεις κοκ?

  • @giorgoschalavazis7628
    @giorgoschalavazis7628 Рік тому

    Υπαρχει καποιο βιβλιο που θα προτεινατε για το εν λογω θεμα;

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому

      Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο στο μυαλό μου περί του θέματος παρά μόνο τις θέσεις και τις τοποθετήσεις επιστημόνων και φιλοσόφων. Αν κάποιος/α που θα διαβάσει το σχόλιο έχει κάτι κατά νου θα χαρώ να ακούσω τις προτάσεις και εγώ!

  • @jimdaou9907
    @jimdaou9907 Рік тому +1

    Εντάξει αν αναλύσουμε το τι θα φάμε για πρωινό σύμφωνα με την κβαντική μηχανική, τότε θα έπρεπε να πούμε ότι όλα είναι πιθανά αλλά οι πιθανότητες είναι πχ. 50% τοστ, 30% δημητριακά και 20% αυγά.

    • @panagiotis7946
      @panagiotis7946 Рік тому

      εισαι πολυ νευτωνιος😂😂😂😂😂😂

  • @panagiotisloutraris
    @panagiotisloutraris Рік тому

    Χρήστο, άλλο φυσική, άλλο ψυχολογία/κοινωνιολογία. Στο τελευταίο σου παράδειγμα με το πρωινό, το αν θα φάω τοστ ή κορν φλέικς έχει να κάνει με το τι υλικά έχω προβλέψει να αγοράσω από πριν. Αν έχω τα υλικά και για τα δύο, τότε έχουμε ξεκάθαρα ελεύθερη επιλογή (και μάλιστα να φάω και τα δύο, όχι μόνο το ένα από τα δύο). Αν έχω τα υλικά μόνο για τα κορν φλέικς, ή αν έχω κορν φλέικς αλλά δεν έχω γάλα, ή θα πρέπει να βγω έξω να αγοράσω τα υλικά, ή - αν δεν προλαβαίνω - να συμβιβαστώ με αυτό που έχω. Με μία λεπτομέρεια: αν εκτός από χρόνο, δεν έχω και χρήματα για να αγοράσω τα υλικά, αναγκαστικά θα συμβιβαστώ με ό,τι έχω. Άρα, οι αρχικές συνθήκες είναι εκείνες που καθορίζουν τις πιθανές επιλογές που θα μας εμφανιστούν στη συνέχεια, χωρίς όμως να αποκλείεται και η τυχαία παρέμβαση. Στο παράδειγμά σου με το πρωινό, αν την ώρα που σκέφτεσαι αν θα επιλέξεις τοστ ή κορν φλέικς, ανακαλύψεις ότι έσκασε ο θερμοσίφωνας, πάει και το τοστ, πάνε και τα κορν φλέικς.

    • @olympiakos7Peiraias
      @olympiakos7Peiraias Рік тому +1

      Αυτό που λέει ο ντετερμινισμός είναι ότι ουσιαστικά ακόμη και η επιλογή που κάνεις "τοστ ή κορν φλεικς" είναι το αποτέλεσμα αλυσίδων γεγονότων. Δηλαδή το σύνολο των εμπειριών που έχεις ζήσει, η καθεμία εκ των οποίων είναι αποτέλεσμα κάποιων άλλων αλλουλιχιων κτλπ...και αυτό μπορεί να πάει πίσω μέχρι το big bang. Εν ολίγοις το γεγονός ότι σου αρέσει περισσότερο το τοστ από το κορν φλεικς έχει εντυπωθει στον γευστικό σου κόσμο από γεγονότα εξωτερικά...

  • @chrismallias
    @chrismallias Рік тому +1

    Εγω ειμαι εδω
    Αυτοί που ορίζουν την ελεύθερη θέληση διαφορετικά, χωρίς αναφορά στην αιτιοκρατία, ονομάζονται συμβατιστές, διότι θεωρούν πως η αιτιοκρατία είναι συμβατή με την ελεύθερη θέληση. Ορισμένοι συμβατιστές μάλιστα πιστεύουν πως η αιτιοκρατία είναι απαραίτητη για την ελεύθερη θέληση, επιχειρηματολογώντας πως η διαδικασία της επιλογής συμπεριλαμβάνει την παρουσία προτίμησης για ένα ενδεχόμενο έναντι ενός άλλου, μια διαδικασία που απαιτεί κάποιο είδους αντίληψης για το πως θα εξελιχθεί η κάθε επιλογή. [2][3] Οι συμβατιστές επομένως θεωρούν πως ο διάλογος μεταξύ των φιλελεύθερων και σκληρών αιτιοκρατών σχετικά με την ελεύθερη θέληση έναντι της αιτιοκρατίας είναι ένα ψευδές δίλημμα.[4] Διαφορετικοί συμβατιστές μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικούς ορισμούς για το τι η ελεύθερη θέληση καν σημαίνει, θέτοντας διαφορετικούς περιορισμούς σε σχέση με το θέμα, αλλά μια και όλοι συμφωνούν πως η ύπαρξη της αιτιοκρατίας δεν είναι το πρόβλημα, παραδοσιακά ομαδοποιούνται κάτω από αυτόν τον κοινό τίτλο.

  • @user-nv1zp3ji7r
    @user-nv1zp3ji7r Рік тому

    Γιατί το γυρίσατε στη φιλοσοφία, και αφήσατε τη φυσική;

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +3

      Μετά από το βίντεο για τον Heisenberg και την αρχή της αβεβαιότητας με παρέσυρε αρκετά το θέμα του ντετερμινισμού και σκέφτηκα να κάνω μια παρουσίαση. Τα θέματα της φυσικής φυσικά συνεχίζουν και το επόμενο βίντεο δεν θα αργήσει!

    • @user-nv1zp3ji7r
      @user-nv1zp3ji7r Рік тому

      ​​@@ChristosKiriakidisΤο θέμα που αναπτύσσεται, είναι όντως πολύ ενδιαφέρον. Καθορίζει τη σύγχρονη σκέψη. πλάκα σας έκανα κύριε Χρήστο! είστε υπέροχος
      Σας γράφω, άρα υπάρχω.

    • @ChristosKiriakidis
      @ChristosKiriakidis  Рік тому +1

      @@user-nv1zp3ji7r να είστε καλά!!! Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια!

  • @thanoskakos6545
    @thanoskakos6545 3 місяці тому

    Ειχανε κανει πειράματα με identical twins . Δηλαδή τους χωρισαν στην γεννα και εναν τον εβαλαν σε πλουσια οικογένεια και τον αλλον σε φτωχη. Τα αποτελέσματα εδειξαν οτι ειχαν παρα πολλα κοινα (παντρευτηκαν την ιδια μερα, ειχαν την ιδια δουλεια , ονομασαν τα παιδια τους το ιδιο , και αλλα )

  • @demetres1
    @demetres1 Рік тому

    Με άλλα λόγια, μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι

  • @Lazlum
    @Lazlum Рік тому +1

    2:42 Μαντης εισαι?

  • @r410a8
    @r410a8 Рік тому +3

    Νομίζω ότι τόσο ο ντετερμινισμός όσο και η τυχαιότητα δεν έχει και δε πρέπει να έχει σχέση με ερωτήματα του τύπου αν υπάρχει ελεύθερη επιλογή.Τα κριτήρια για το καθένα είναι διαφορετικά.Τόσο ο ντετερμινισμός όσο και η τυχαιότητα αφορούν καταστάσεις που υπάρχουν αντικειμενικά στο περιβάλλον ενώ η ελεύθερη επιλογή είναι υποκειμενική αντανάκλαση της συμπεριφοράς των ατόμων στο περιβάλλον τους.
    Δε πρέπει να τα μπλέκουμε,οι άνθρωποι από τη στιγμή που δε τους βάζει κάποιος το μαχαίρι στο λεμό προφανώς και επιλέγουν ελεύθερα το τι θα κάνουν είτε αυτό τους το υπαγορεύει η βιολογία τους είτε όχι ανεξάρτητα αν στο σύμπαν υπάρχει διαφορετικός μαθηματικός φορμαλισμός που το περιγράφει σε διαφορετικά επίπεδα όπως είναι πχ η αντίθεση της πιθανοκρατίας σε κβαντικό επίπεδο με την αιτιοκρατία σε επίπεδο μακρόκοσμου.

    • @ioannispalmos7487
      @ioannispalmos7487 Рік тому

      Αυτόματα αποδίδεις Κάτι σαν θεϊκές διαστάσεις απ’τη στιγμή που δεν αποδέχεσαι ότι οι άνθρωπο είναι μέρος του σύμπαντος άρα και των κανόνων του

    • @Tolis_Sim
      @Tolis_Sim Рік тому

      Φυσικά και η αιτιοκρατία με την ελ. βούληση έχουν σχέση. Αν κάποιος τελικά επιλέξει να πάρει για πρωινό τοστ ή κορνφλέικς το έχει αποφασίσει ήδη ΠΡΙΝ διαλέξει, μην μπερδεύεσαι με το οτι ΕΧΕΙ την επιλογή. Το ίδιο ισχύει για το ΤΙ χρώμα αυτοκίνητο θα πάρει, μπορεί να νομίζει πως έχει την ελεύθερη επιλογή την στιγμή που είναι μπροστά στα πχ 5 ίδια μοντέλα διαφορετικού όμως χρώματος, όμως το χρώμα το έχει ήδη επιλέξει από προσωπικές εμπειρίες που μπορεί να είναι τόσο βαθιά μέσα του όσο πχ ένα αγαπημένο μπλε μπλουζάκι που είχε στα 6 του.

    • @olympiakos7Peiraias
      @olympiakos7Peiraias Рік тому +3

      Τα κριτήρια για τον καθένα είναι διαφορετικά, αλλά το πώς φτιάχτηκαν αυτά τα κριτήρια έχουν να κάνουν με το που, πώς, και πότε μεγάλωσε ο καθένας. Και τα τρία αυτά έχουν επηρεαστεί από προηγούμενα παρελθοντικά γεγονότα (ν-1). Αυτά τα γεγονότα αυτά οφείλονται σε προγενέστερες συνθήκες(ν-2)...κτλπ κτλπ... Και το προγενέστερο γεγονός ν-μ, μπορεί να οφείλεται σε καταστάσεις που δημιουργήθηκαν μετά το big bang. Εν ολίγοις, και η επιθυμία/απόφαση/επιλογη είναι πολύ πιθανόν να είναι αποτέλεσμα άπειρων γεγονότων.

    • @Tolis_Sim
      @Tolis_Sim Рік тому

      @@olympiakos7Peiraias αφαιρώντας μόνο τις δύο λέξεις, στo τέλος, "πολύ πιθανόν" θεωρώ ολόσωστη την τοποθέτησή σου.

    • @olympiakos7Peiraias
      @olympiakos7Peiraias Рік тому

      @@Tolis_Sim εννοείς ότι είναι βέβαιο και όχι απλώς πιθανό?

  • @philipstar5954
    @philipstar5954 2 місяці тому +1

    Πού ξέρετε φιλοσοφία ενώ είστε φυσικός????

  • @user-em4sj5nv8s
    @user-em4sj5nv8s Рік тому

    Εσύ ο μικρούλης θεός

  • @mr.presence4635
    @mr.presence4635 Рік тому

    Εκτός από Φυσική μάθετε και για τον Χριστό το ένα δεν ακυρώνει το άλλο μπορεί η Θρησκεία να συνηπαρξει των επιστημών✝️

  • @kapodistria
    @kapodistria Рік тому

    Μου κάνει εντύπωση πως ενώ δηλώνετε "αγνωστικιστής", την ίδια ώρα σαφέστατα αποδέχεστε την θεωρία της μεγάλης έκρηξης ως γενεσιουργό αιτία του κόσμου. Βασιζόμενος λοιπόν σε ένα θεώρημα, δημιουργείτε μια ολοκληρωμένη αναφορά. Δεν είναι οξύμωρο αυτό; ΥΓ. Κατά τα άλλα, σας παρακολουθώ ανελλιπώς. Εκτιμώ πως κάνετε καλά αυτό που επιλέξατε να κάνεται στο διαδίκτυο.

  • @TheTeotog
    @TheTeotog Рік тому

    Τα πραγματα ειναι απλα. Υπαρχει Φυσικη που δεν γνωριζουμε και εξαιτιας αυτης της... Μεταφυσικης εμπλεκουμε και την φιλοσοφια. Παντως με ελευθερη βουληση βρισκομαστε εδω ολοι εμεις που παρακολουθουμε αυτο το βιντεο, επειδη θαυμαζουμε καί την Φυσικη που γνωρίζουμε αλλά καί την Φυσική που δεν γνωρίζουμε.

    • @TheTeotog
      @TheTeotog Рік тому

      @Pyron S διακρινω μια ειρωνεία στην απαιτηση σου να σου εξηγησω τι ειναι φιλοσοφια αλλα μαρεσεις και θα απαντησω καπως σκωπτικα: "φιλοσοφια ειναι οταν εισαι ασχετος στα μαθηματικα και προσπαθεις να εξηγησεις τον κοσμο με φιλολογικες αμπελοφιλοσοφιες". Σε σχολιο σου μαλιστα υποστηριζεις: "Ο πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι η επιστήμη έχει τις ρίζες της σε κάποιες φιλοσοφικές αρχές. Οι ποιο σπουδαίες από τις οποίες είναι: 1. Η αρχή της ομοιομορφίας της φύσης. Σε αυτήν βασίζονται οι φυσικοί νόμοι. 2. Η αρχή της αιτιότητας. Σε αυτήν βασίζονται οι επιστημονικές θεωρίες. 3. Η αρχή της αιωνιότητας της ύλης. Τίποτα δεν δημιουργείται και τίποτα δεν καταστρέφεται. Έτσι συνδέονται οι δύο προηγούμενες αρχές". Ο πολυς κοσμος βαριεται να μαθει μαθηματικα, γιατι μονο τα μαθηματικα μπορουν να εξηγησουν τον κοσμο, τον "ορατο" και τον "αορατο", δηλαδη αυτον που αντιλαμβανομαστε και αυτον που δεν βλεπουμε (που δεν αντιλαμβανομαστε με τις αισθησεις μας).
      Οταν επικαλεισαι για παραδειγμα μια φραση καποιου φιλοσοφου οπως αυτη: "Η σύνδεση αιτίου και αποτελέσματος είναι καθαρά θέμα συνήθειας, και ότι δεν έχουμε καμιά απόδειξη ότι μεταξύ των δύο υπάρχει κάποια αναγκαιότητα. Το ίδιο ισχύει και για την αρχή της ομοιομορφίας της φύσης είναι αυθαίρετη υπόθεση." ειναι φανερο οτι δεν γνωριζεις μαθηματικα και φαινεται. Δηλαδη το οτι πεφτει το μηλο (αποτελεσμα) ειναι επειδη "συνηθιζει" το μηλο σε αυτη την συμπεριφορα οταν υπαρξει βαρυτητα (αιτιο), ομως η πτωση του μηλου δεν ειναι αναγκαια. Τί σημαινει "δεν υπαρχει αναγκαιοτητα"; Μπορει δηλαδη και να μην συμβει η πτωση, ξερω γω το μηλο να πηγαινει προς τα πανω ή να αιωρείται; Αντιλαμβανεσαι λοιπον γιατι μιλαμε για αμπελοφιλοσοφιες. Εκει ερχονται τα μαθηματικα να σου πουν οτι το μηλο πεφτει οχι εξαιτιας της βαρυτητας της Γης, αλλα επειδη υπαρχει μια 4η διασταση (τα μαθηματικα στην φανερωνουν αυτη και μετριεται σε μετρα οπως και οι αλλες 3 διαστασεις) προς την οποια η υπαρξη της Γης καμπυλωνει τις αλλες 3 διαστασεις του χωρου. Το μηλο πεφτει επειδη ακολουθει τον καμπυλομενο χωρο, που τα μαθηματικα εχουν καθορισει και ετσι γινεται και εχει αποδειχθει και πειραματικα ( η καμπυλωση του χωρου) και δεν πεφτει επειδη "συνηθιζει" αλλα και ουτε θα μπορουσε να κανει αλλιως!! Αυτα ολα σε επιπεδο μακροκοσμου. Σε επιπεδο μικροκοσμου και κβαντικης φυσικης υπαρχει ακομα πιο λιγη γνωση. Το πως δουλευει η Φυση εκει, ειναι ακομα πιο μυστηριο. Ολα αυτα λοιπον, τα φαινομενα του μικροκοσμου και του μακροκοσμου που παρατηρουμε και καποια απο αυτα τα εχουμε εξηγησει, ανηκουν στον χωρο που αντιλαμβανομαστε. Υπαρχει ομως και ενας μαθηματικος χωρος που δεν αντιλαμβανομαστε και ομως συμβαινουν φαινομενα που παρατηρουμε στην φυση. Παραδειγμα η τηλεπαθεια δεν μπορει να εξηγηθει με την Φυσικη. Αυτα ενηκουν σε μια Φυσικη που ακομα δεν γνωριζουμε, την Μεταφυσικη.

    • @TheTeotog
      @TheTeotog Рік тому

      @Pyron S Στα 20 χρονια που παταω πληκτρα στα διαφορα φορουμ (ειναι το φορουμ ενικος τα φορα πληθυντικος, απλα δεν μαρεσει η χρηση του πληθυντικου) εχω συναντησει αμπελοφιλοσοφους ενα σωρο και ολοι εχουν καποια κοινα χαρακτηριστικα: Την επιδειξη γνωσης χωρις καποιο ουσιαστικο λογο (προφανως η εσωτερικη επιθυμια να καλυψουν καποιο κενο, καποια ανασφαλεια κλπ), την αμφισβητηση των ευρηματων του Αινσταιν και την μη αποδοχη των αποφεων του αλλου. Ελα ομως που η Φυσικη δεν ειναι άποψη ή την ξερεις ή δεν την ξερεις και αυτο ειναι που ενοχλει τους αμπελοφιλοσοφους.

    • @TheTeotog
      @TheTeotog Рік тому

      @Pyron S ακριβως αυτη ειναι η μαγεια των μαθηματικων, οτι σου περιγραφει τον αορατο κοσμο αλλα δυστυχως με μαθηματικες εξισωσεις και οχι με σχηματα και χρωματα οπως θα εκανε η Φυσικη. Δεν σου δειχνουν τα μαθηματικα πως μοιαζει ο κοσμος μεσα απο την4η, 5η, 6, κλπ διαστασεις αλλα σου λεει οτι υπαρχουν αυτες οι διαστασεις! Ακριβως επειδη ολα στον κοσμο τον ορατο και τον αορατο περιγραφονται με μαθηματικα, κανει πολλους να πιστευουν οτι ζουμε σε μια προσομοίωση., οτι δηλαδη δεν υπαρχουμε αλλα ειμαστε οντοτητες καποιου προγραμματος σε εναν υπερυπολογιστη. Νταξει, δεν θελω να πιστευω οτι ειμαι γραφικο σε καποιο παιχνιδι playstation καποιου μικρου κοριτσιου ενος σουπερ εξελιγμενου υπερανθρωπινου πολιτισμου, αλλα τοτε δεν αποκλειεται αυτο το μικρο κοριτσι να ειναι ο θεος. Γιατι οχι θα μου πεις; Τεσπα χαρηκα που τα ειπαμε, το να βρεθουμε εδω σημαινει οτι και οι δυο ειμαστε ασχετοι απο Φυσικη, αρα θα τα ξαναπουμε

  • @dimitrispapakos4020
    @dimitrispapakos4020 Рік тому

    Kurie Xrhsto OLA STH zwh einai MATHIMATIKA. TIPOTA DEN einai tyxaio , vevaia the "Moira" mas emeis thn ksthorizoume. H zwh einai Mia MATHIMATIKH akolouthia kai emeis we anthropoi.apoteloume tis "eksiseseis" auths. Kai telos ta gegonota kai oi katastaseis Pou viwnoume ginontai giati ETSI prepei. Feripin an lavoume uposin to gegonos oti anevasate auto to Video Erwthsh : giati to anevasate? H apathsh: ,Giati etsi exei nohma

  • @user-km7gx4sj2y
    @user-km7gx4sj2y Рік тому +1

    Μία είναι η απάντηση. Διαλεκτικός υλισμός.
    Επίσης, εξαιρετικό βίντεο.

  • @stratosmajr2122
    @stratosmajr2122 Рік тому

    τον φραπε τον πετυχες παντως

  • @p5z91
    @p5z91 Рік тому

    Δεν ξερω για εσας, εγω παντως εκαψα φλαντζα. 😅🥴

  • @Cyprus_Is_Greek
    @Cyprus_Is_Greek Рік тому

    Ξέχασες να πεις επισης πως η ανθρωπινη παρατηρηση δεν επηρεαζει την κβαντικοτητα των ηλεκτρονιων.
    Επισης η ελευθερη επιλογη υπαρχει απλα δεν ειναι τοσο ελευθερη οσο εχουμε στο μυαλο μας. Ειμαστε ζωντανα οντα με αντιληψη και κανουμε επιλογες. Ο εγκεφαλος μας επεξεργαζεται τις πληροφοριες και παιρνει επιλογες. Μα εμεις τι ειμαστε; ο εγκεφαλος μας δεν ειμαστε;