Obrona Jasnej Góry - Jak z tym było naprawdę!
Вставка
- Опубліковано 10 лют 2025
- Oblężenie Jasnej Góry, które miało miejsce podczas II wojny północnej tzw. „potopu” do dzisiaj wzbudza pewne kontrowersję. Dzięki Henrykowi Sienkiewiczowi i jego powieści wydarzenia z tego okresu stały się czymś czym żyją pokolenia Polaków. A jak wyglądała naprawdę obrona Częstochowy o tym dowiesz się z tego odcinka.
Wesprzyj mój kanał: Konto (PLN): 73 1940 1076 6258 1457 0000 0000 (tytułem: "Darowizna".)
A tutaj link do nowej aplikacji, w której możesz postawić mi kawę ;) ► buycoffee.to/a...
Pay Pal ► www.paypal.com...
Patronite ► patronite.pl/a...
Podcast Anchor ►anchor.fm/andr...
Facebook ► / andrzejwlusek
Twitter ► / andrzejwlusek
Instagram ► / andrzej.wlusek
Grupa na facebooku ► / 508949743126175
Kanał wspiera portal Historykon.pl - bądź na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami ze świata historii historykon.pl
☕ Tutaj można mi postawić kawę: buycoffee.to/andrzejwlusek
🎧 Spotify: open.spotify.com/show/1G42MlmPeNhftvD1S2706D
👉Wsparcie mojej działalności: patronite.pl/andrzejwlusek
✔ Grupa na Facebooku: facebook.com/groups/591501598007405
Czemu niema biblografi?
Fajne i rzetelne, Jedno do czego mógłbym się "przyczepić" to nazwanie Stanisława "Rewery" Potockiego "zdrajcą". On po prostu nie miał innego wyjścia! Pobity 29.09.1655 r. pod Gródkiem Jagiellońskim gdzie dziesiątkom tysięcy wrogów mógł przeciwstawić kilka tysięcy swoich, zmęczonych wojaków kluczył niczym zając po południowo wschodniej Polsce nie mając pieniędzy (stracił tabory z dobrami w bitwie), ale mając nieliche kłopoty w postaci armii, która mu się nawet i nie "pruła", ale zwyczajnie - rozłaziła jak stare gacie i nie mając żadnych perspektyw na wygraną. W końcu znalazł się "pod ścianą" - Kozacy i Moskale stali w Puławach i Kazimierzu, a z północnego zachodu ciągnęli Szwedzi. Mógł oczywiście dać się zmiażdżyć jednym, albo drugim lub ratować co się jeszcze da uratować. Wybrał drugą opcję. Ale szybciutko zmienił front. Myślę, że od samego początku tak zrobić zamiarował.
Wspaniały program
Szwecja nas ograbiła bardziej niż Niemcy
Zgadza się. Ukradziony majątek przez szwedzkich złodziei
powinien być.wreszcie zwrócony Polakom. Polskie dobra majątkowe zostały w 98 procentach wywiezione do Szwecji.
Swołocz sowiecka też.
i bardziej niż PiS
Bardzo dziękuję za WSPANIAŁE odcinki. Pozdrawiam z Berlina.
Cieszę się, że moja praca się podoba. Dziękuje bardzo i również serdecznie pozdrawiam.
dziekuje, swietna opowiesc....
Proszę bardzo i dziękuję za dobre słowa.
Witam serdecznie od niedawna pana ale kanał jest profesjonalny i widać że jest tworzony z pasją sam jest historykiem amatorem cenię sobie kanały historyczne łapka i subskrypcje od wczoraj
Bardzo dziękuję za dobre słowa. Bardzo się cieszę, że moja praca się podoba i wzbudza zainteresowanie. Pozdrawiam serdecznie.
Musimy jak najszybciej zazadac odszkodowania od Szwecji; i oddania tylu dziel sztuki, ktore nam ukradli.
Vykradli celý pražský hrad!!!
_"Musimy zażądać..."_ Uniwersytet w Uppsali zaczął się rozwijać gdy utworzono bibliotekę złożoną ze zrabowanych w Polsce i w czasie wojny 30-letniej książek.
PAŃSZCZYZNA.. ...czynsz dla pana. Dziś też płacimy czynsze, nawet dzierżawiąc nic.
Częstochowa była położona niedaleko granicy i dlatego stanowiła ona twierdzę, utrzymywana z podatków. Posiadała ona załogę, jak też artylerie silniejszą od tej posiadanej przez Szwedów. I to przyczyniło się do oparcia szwedzkiej próby zajęcia Jasnej Góry.
"Częstochowa była położona niedaleko granicy i dlatego stanowiła ona twierdzę". Jasna Góra (leżąca nieopodal miasta o nazwie Częstochowa) była ufortyfikowanym wzgórzem.
8:55 _"...Atakujący przyprowadzili dwa ciężkie działa, cztery mniejsze oraz oddział piechoty."_
Chodzi o dwa półkartauny 24-funtowe i cztery świerćkartauny 12-funtowe.
Kula do półkartauny miała wówczas średnicę 145 mm i ważyła 11.450 gramów.
Kula (stalowa) do ćwierćkartauny musiała się zmieścić do otworu w kartaunie średnicy 114 mm i ważyła około 6.000 gramów.
Dobrze, aby podać skąd wzięła się tak duża przewaga artyleryjska obrońców klasztoru. Otóż 12 dział (czyli połowę) przysłał w darze Kasztelan Krakowski Stanisław Warszycki, którego nagrobek znajduje się po prawej stronie nawy głównej.
Dobrze, aby podać, skąd wzięła się tak duża przewaga artyleryjska, obrońców klasztoru? Otóż, 12 dział, (czyli połowę), przysłał w darze, Kasztelan Krakowski, Stanisław Warszycki, którego nagrobek, znajduje się, po prawej stronie nawy głównej.
...polska języka, to trudna języka...szczególnie, jak do lewackiej szkoły, pod górkę było...
11:21 _"...a królowi szwedzkiemu zarzucono, że chciał zniszczyć: "Jedyną Polski pociechę, klaszor Najświętszej Panny częstochowskiej, w którym chowany jest po całym chrześcijaństwie obraz Bogurodzicy - aby zgładzić *cześć* świętej Panny Marii w kraju katolickim i lud polski tym łatwiej na luterską sektę nawrócić."
12:19 _"....on się oparł i na swoim postawił."_ 😊
❤super dziekuje
Stanisław Warszycki był właścicielem zamku w Ogrodzieńcu
Super
Okrągłe słowa o "poselstwie zakonników , które złożyło akt poddańczy" nie oddają pełni i istoty zdarzeń. Przeor klasztoru jasnogórskiego, ksiądz Augustyn Kordecki, osobiście i bohatersko udał się do Krakowa, żeby złożyć tam list, w którym deklaruje, iż "całe Królestwo Polskie posłuszne jest Najjaśniejszemu Królowi Szwecji" i dlatego on i podlegli mu zakonnicy, jako "stan niewybierający królów" i "których bynajmniej nie jest powołaniem opierać się [ich] potędze", uznają Karola Gustawa za Króla Polski, Pana i protektora, obiecują nie podejmować żadnych działań militarnych przeciw wojskom szwedzkim oraz deklarują nieustające modlitwy za pomyślność nowej władzy, i że spełnią "cokolwiek Jego Królewska Mość rozkaże".
45tyś gratuluję! Oby tak dalej. Rzetelny kanał.
Dziękuję i pozdrawiam
Niewolnik chętnie słucha bajek..😊, to tyczy się literatury Sienkiewicza.
Sienkiewicz Szopen i inni, pisali/tworzyli dla chleba, wszystko, co się ludziom podobało, i za co chętnie płacili. ...nic się nie zmieniło w świecie, od starożytności, do dziś.
Sienkiewicz mijał się z historią , ale jemu chodziło o przyszłość Polski . A na to miał wpływ
..dlatego został nazwany pierwszorzędnym pisarzem drugorzędnym, podobno Pan Gombrowicz tak stwierdził...jemu też chyba chodziło o przyszłość Polski, ale nie wiem, czytam książki techniczne.
Dzięki za kolejną dawkę rzetelniej wiedzy.
Pozdrawiam serdecznie.
Proszę bardzo i również pozdrawiam :)
No, no, no.🎉🎉🎉😊
Dobre😊
To Olbryski obronił Jasną Górę tak przynajmniej myśli młodzież która nie czyta książek.
Lubie Pana filmy i chciałbym dla dobra przekazu zwrócić uwagę na kadrowanie. Gdy filmujemy w półzbliżeniu warto zostawić trochę mniej miejsca nad głową. Gdy kadruje Pan tak wysoko, wygląda trochę jakby wspinał się Pan na palce z dołu kadru próbując sięgnąć kamery. :)
Dziękuję za radę. Też mam takie wrażenie, że troszkę za wysoko poszedł kadr. Przy kolejnym nagraniu będzie lepiej.
zabrakło rozróżnienia, że czym innym są działa polowe, a czym innym oblężnicze. Te pierwsze nadają się do obrony i bitew, ale nie do niszczenia fortyfikacji bastionowych.
1-2 cięższe działa które Szwedzi sprowadzili później to było za mało, tak jak wspomniany 3000 korpus, który nie był w stanie szczelnie otoczyć twierdzy, do której cały czas docierały posiłki z zewnątrz.
do twierdzy nie docierały żadne posiłki
@@historyk.marek.rogowicz widocznie wykładowcy z UO kłamią
@@juru552 jeśli twierdzą że do twierdzy w czasie słynnego oblężenia docierały posiłki to kłamią bezczelnie, w istocie posiłki docierały do armii szwedzkiej
Ta cała historia, to ściema do programowania motłochu, potrzebne do sterowania mentalności narodów, utrzymywania niewolnictwa, do dzisiaj, a więc, pobudka!
Jeszcze się naprzykrzę Panu, odnośnie obrony Jasnej Góry,nie Czestochowy....
Z
Czytając wypowiedzi profesjonalnych historyków, znających ówczesne realia,Jasna Góra,nie miała zbyt wielkiego znaczenia jako sanktuarium maryjnie przed wojną ze Szwedami,dopiero urosła do rangi wielkości po stoczonej bitwie, też dzięki Sienkiewiczowi.....
A wiesz panie historyk,co zrobił ksiądz Kordecki podczas rokoszu Lubomirskiego?
Pewnie teraz nie wiesz,lecz za chwilę poprosisz o pomoc wujka Google
Mam na imię Mariusz, więc przynajmniej wiesz, że nie jestem anonimem,z chęcią podalbym ci adres do kontaktu,lecz chyba sam rozumiesz....nie tutaj
Jakiego mikrofonu uzywasz?
Używam Novox NCX
Co Ty faxet kłamierz, zginął jeden koń, i szyby w oknach powypadały. A miała być prawda!
Gdzie ty się historii uczyłeś?
A może zacząłbyś o rządów Zygmunta 3Wazy...
Wojny że Szwecją,awantura moskiewska, zakończona.....hihi, awansem Władysława na cara Rosji
Zacznij od początku,historyku z bożej łaski
Dodam jeszcze
Zygmunt 3Waza,zakochany w koronie szwedzkiej a jeszcze bardziej w Hasburgach ....dwie żony z ich rodu, bądź co bądź siostry....
Poczytaj sobie Pawła Jasienica, może czegokolwiek się ciekawego dowiesz
Pozdrawiam MB
Odpisz,jak będziesz miał coś ciekawego i merytorycznego do powiedzenia
Fajnie opowiadasz i lubię twoje filmiki, ale jak chcesz odkłamywać historię to w tym przypadku powinieneś powiedzieć, że żadnej obrony Jasnej Góry nie było. Wojska szwedzkie stały co prawda pod klasztorem i to jest pewne w 100%, ale poza tym nie został nawet draśnięty przez Szwedów. W ogóle nie wspominasz o liście przeora Kordeckiego do Karola Gustawa, w którym uznaje go za króla i jeszcze modli się za niego. Dogadał się z Karolem Gustawem i król szwedzki nie widział konieczności szturmowania klasztoru. Obrona Jasnej Góry to legenda wymyślona przez Sienkiewicza dla pokrzepienia serc kiedy Polska była pod zaborami. Klasztor jasnogórski poddał się królowi szwedzkiemu tak jak cała Polska wtedy. Jedynym miastem, które skutecznie się broniło przed Szwedami w czasie Potopu był Gdańsk, tylko w szkołach o tym nie uczą bo to było miasto protestanckie, niemieckojęzyczne i nie pasuje do tej narracji bogoojczyźnianej, katolickiej itd.
O obronie Jasnej Góry pisał historyk prof. Zbigniew Wójcik; w monografii "Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Tom 1 - Okres Staropolski", [Częstochowa 2002], w rozdziale pt.: "Tło historyczne obrony klasztoru jasnogórskiego w roku 1655", s. 303 - 335.
Jeśli żył Pan w 1655 roku i był Pan naocznym świadkiem tych zdarzeń, proszę napisać książkę o tym; z chęcią poczytam:)
A Zamość?
To, że nie było walk jest mitem powstałym na kanwie obalania mitów. Walki są potwierdzone, początkowo pod mury przybył ok 1000 osobowy oddział, następnie dotarły posiłki w sile 3000 lub zwiększające siły do 3000 (tego nie jestem pewien). Nie podejmowano szerzej zakrojonych działań szturmowych, chociaż dochodziło do walki wręcz i wycieczek załogi polskiej.
Według współczesnych (moim zdaniem rzetelnych) opracowań, generalnie całość skupiała się na wzajemnym ostrzale, przy czym Szwedzi dysponowali niewielką liczbą dział, dlatego nie odnosili skutku.
Warto tu wspomnieć, że Kordecki raczej nie był dowódcą, ponieważ zajmował się tym jeden z doświadczonych polskich oficerów, a sam klasztor był obsadzony polska zawodową załogą i okoliczną szlachtą. Próbowano pertraktacji, które przeciągano (celowo lub nie), a ostatecznie wycofano wojska szwedzkie w obawie przed powrotem Jana Kazimierza i nasilającymi się ruchami polskich wojsk i partyzantów chłopskich.
Warto tu podkreślić, że wśród atakujących było wielu Polaków, w tym byłych podkomendnych Czarneckiego, którzy zjawili się po upadku Krakowa. W niektórych źródłach pojawia się nawet nazwisko Sobieskiego.
Obejrzyj niedawny odcinek Na bitewnym szlaku
Sienkiewicz stworzył legendę ale Pan powtarzasz bzdury internetowe
Słyszałem też że w obozie szweckim część wojska to byli polscy kolaboranci, którym coraz mniej się podobało bombardowanie klasztory i szwedzi bali się buntu.
_"Słyszałem też że..."_ Na około 3200 żołnierzy (maksymalna liczba oblegających) 800 stanowiła jazda polska (po wcześniejszym przejściu ich dowództwa na stronę szwedzką). Nie brali jednak oni czynnego udziału w oblężeniu. Wykonywali prace pomocnicze. Sformułowanie "kolaboranci" jest *niewłaściwe.*
Jednym z żołnierzy służących w *polskich chorągwiach był Tatar, który ostrzegł obrońców by nie poddawali "świętej twierdzy ludziom plugawym i wiarołomnym."*
MATKA BOSKA NIECH SIĘ ZAJMIE WSPÓLBRAĆMI GINĄCYMI W JEJ KRAJU A NIE LICZENIEM KASIORY W CZĘSTOCHOWIE!
Coś mi tu, nie gra. Jakiś czas temu oglądałem program, też na you tube, gdzie wypowiadali się profesorowie historii. Oni twierdzili, że to Augustyn Kordecki, był pierwszy, do poddania Klasztoru. Pewnie, można wyszukać.
pewnie tacy profesorowie jak Magdalena Środa
Fajne ciekawe pozdrawiam serdecznie &&&
Dziękuję bardzo i również pozdrawiam
Jak pan Oceania postać Janusza Radziwiłła, czy wg Pana był zdrajca, czy pragmatykiem pozdrawiam.
Postawa Janusza nie jest jednoznaczna. Na pewno był zdrajcą bo zdradził, ale warto postawić pytanie. Czy miał inne wyjście? Próbował ratować ile się da, a ten manewr wydawał się wtedy najlepszą z możliwych opcji.
@@AndrzejWlusek Nie do konca sie z Pan zgadzam zdrada jest zdrada, klamstwo jest klamstwem wiec nie ma po prostu zadnego wytlumaczenia
Zdradzil bo tak chcial zrobic wiec tak uczynil a nie inaczej
Zdrada jest zdrada i tak napisałem. Ale nie można postrzegać świata zerojedynkowo. Janusz miał wybór. Pozostać przy królu, tym samym nie otrzymać żadnej realnej pomocy i patrzeć jak Litwa jest wyniszczana lub poddać się władzy Szweda i tym samym zabezpieczyć Litwę przed Moskwą.
Wygrała realna polityka a nie mrzonki.
@@AndrzejWlusek No niech tak zostanie réalité polityczne swoja droga a zycie
swoja
Ja pozostaje przy swojej opcji polityka polityka a zdrada to jest zdrada nic dodac nic ujac
Pozdrawiam Ryszard
J
Czy zdrajcą? Bronił Litwy przed Moskwą już jedynie za własne pieniądze, bo król odmówił mu pomocy finansowej i wojskowej. I tej pomocy już znikąd nie było. Jedyną opcją ratunkową było oddać się Szwedom, albo położyć gardło pod rosyjski nóż razem z całym ludem litewskim, bo Rosjanie wyrzynali po prostu wszystkich na zajmowanych przez siebie ziemiach i przykładami tych masowych mordów można tu sypać, jak z rękawa. Wybrał rozsądnie. A jaki miał tak naprawdę wybór? Człowiek dzielny, odważny w walkach pod polskimi sztandarami i rozsądny. Sobieski w tym czasie służył Szwedom, ale Sienkiewicz zrobił z niego bohatera bez skazy. To przez jaki pryzmat my patrzymy na historię? Przez Trylogię? Pozdrawiam dociekliwych. Fajne pytanie zadałeś.
Opis obrony równie nierzetelny jak u Sienkiewicza. Prawdziwy przebieg wydarzeń jest opisany np. ua-cam.com/video/I0tQJcvNSPk/v-deo.html.
Tym którzy cenią prawdę historyczną polecam zapoznanie się z tym opracowaniem.
Pan opiera się na przekazie Kordeckiego a jak wiemy koloryzował i przekłamywał fakty ,MIT o tym oblężeniu trwa dalej dlatego ,że ma zabarwienie emocjonalnie w wierze .Kanał Pana ciekawy i godny polecenia Czy jest Pan zawodowym historykiem ?
A jakie Pan ma "zabarwienie"?
@@mariusalbertu3516 Proszę Pana to zabarwienie ma znaczenie przy prawdzie. BO nie rozumię
@@lordicon3638 Pan z góry zakłada, że ten "mit" o oblężeniu trwa, bo ma "zabarwienie emocjonalnie w wierze ". Co mnie naprowadza na tezę, że z kolei Pan , jako osoba niewierząca, skłonna jest uznawać za mit wszystko, co ma związek z wiarą... bo ośmieszając wiarę, ośmiesza Pan także etykę/moralność(katolicką), z którą ma osobiste problemy? Taki przynajmniej schemat obserwuję od lat. Zgadłem?
@@mariusalbertu3516 Proszę Pana ,Pan wie co myśle i wie co myślą niewierzący .Ok nie dbam o to bo to Pana sprawa i Pana poglądy a tekst typu osmisza Pan wiarę i jej moralność to już kosmos ,ale ma Pan prawo wierzyć w to co Pan pisze tylko niech Pan mi niemowi ,ze wie co mysle bo to juz całkowity odlot.Czy kościół i wiara ma monopol na bycie moralnym nie sądzę. J proszę mi powiedzieć czy MIT obrony Jasnej Góry jako wielkich zmagań nie był już kilka lat po tym zdarzeniu podsycany przez samego Kordeckiego .Nie wierzę również w Cud Nad Wisłą bo dla mnie fakty to fakty ,ale Pan może wierzyć sobie w cuda nad cudami .Piszę Pan że mam problemy z moralnością katolicką i chce ją ośmieszyć jak dobrze ze Pan wie bo ja tego nie wiedziałem. Ośmieszanie kogo kolwiek nie jest fajne no chyba że w Pana moralności tej katolickiej mniemam . A kościół I jego moralność sama czasami się ośmiesza. Tak jak wywołał Pan uśmiech u mnie pisząc w co myśle I jaki mam tego cel .Uznam wszystko za MIT co ma związek z wiara no dobre dobre na tą chwilę uznaje prawdziwy MIT oblężeniu Jasnej Góry i Cudu nad Wisłą.
@@lordicon3638 Zauważam, dużo Pan napisał, ale nie odpowiedział na ostatnie moje pytanie, czy zgadłem! Czyli zgadłem, bo odpowiedzi zaprzeczającej Pan by się nie wstydził ?
Nie ważne jak było na prawdę, ważne co mówi i jak myśli Jarosław!
Musiałeś i tutaj pierdnąć z tym Jarosławem?!
Nie do końca jest to prawda
A co jest prawdą?
...może jakieś sprostowanie, wyjaśnienie? Czytającym się należy, proszę o link do Twoich prawd, chętnie posłucham.
Akurat Władysław IV Waza był jednym z najlepszych polskich Królów
Czemu nie widzę poprzednich trzech komentarzy ?
zmień opcję sotrowania komentarzy
Ja też ich nie widzę. Pewnie się coś zwiesiło.
...wielka bzdura ..nie było żadnej obrony Częstochowy......przeor klasztoru zapłacił okup Szwedom ...aby klasztor zostawili w spokoju !...materiały w tej sprawie znajdują się w archiwach Szwedzkich !
Pierdolicie Hipolicie
I tak oto zdemaskowałeś historyka Andrzeja Włuska.
A te dokumenty w szwedzkich archiwach, to widziałeś, czy mówił Ci o nich wujek na urodzinach u babci, a któremu to wujkowi opowiadał szwagra znajomy, który o tym czytał w jednym komentarzu w internecie?
Oczywiście że nie było obrony Częstochowy.Byla obrona Jasnej Góry.Mamy na to mnóstwo dowodów.Pamietniki pracę archeologiczne.A co to za Szwecji dokument?!Jak ja nienawidzę takich kłamców.
Podobno Kordecki chciał klasztor poddać..?
jak to powstanie na ukrainie? jesli powstanie to znaczy ze okupowalismy te tereny zabierajac je innemu panstwu? jakiemu?
Istotne pytanie.
To byl bardzo duzy blad Szwedow!Bo jak by sie przylozyli do oblezenia ,to by sie oblowili za wszystkie czasy Potopu Szwedzkiego!Tylko sobie nie zdawali sprawy o wielkosci majatku Watykanskiemu w Rzeczpospolitej dwojga narodu
...żadnej obrony Jasnej Góry nie było ...przeor klasztoru zapłacił okup Szwedom aby zostawili go w spokoju !...materiały Szwedzkie !
propaganda lewicy nie oparta na niczym, a nie żadne materiały szwedzkie
kompletne bzdury o Kordeckim mieszasz pan z faktami
WYBACZY PAN ALE PAULINI CHCIELI PODDAĆ KLASZTOR.DOWÓDCĄ OBRONY NIE BYŁ KORDECKI.PO ZA TYM DOWÓDCA WOJSK KORONNYCH, ZAGROZIŁ ICH WYWIESZENIU W RAZIE POWTÓRNEJ PRÓBIE PODDANIA.NAZWISKO PEWNIE PAN ZNA.
Klasztor pychy
TEN PAN TO NAPEWNO CZYTA Z KARTKI UMIESZCZONEJ Z TYŁU KAMERY
Niech czyta hui ci do tego
A co ze sprzymierzeniem się Chmielnickiego z carem Rosji ? Chmielnicki był z punktu widzenia polskiego króla zdrajcą a poza tym kierował się względami czysto osobistymi.
..czy to prawda, że obrony Częstochowy nie było ...przeor klasztoru musiał zapłacić Szwedom okup aby klasztor zostawili w spokoju ! i to znajduje się w materiałach archiwalnych w Szwecji !
i dla tego czegoś w szwedzkim archiwum kordecki nigdy nie zostanie świntym ,,bo te głupoty co wypisywał sienkiewicz trudno zaliczyć do procesu kanonizacji tego cwaniaka
podaj te rzekome materiały a najlepiej przestań kłamać
:)
stary , czemu wszyscy co chca byc traktowani powaznie na tej formie przekazu , pokazuja sie na tle ksiazek ... ego ,czy co, kolego
nie wiem jak wszyscy, ale jest to jedyne miejsce w moim skromnym mieszaniu gdzie mogę się rozłożyć ze sprzętem i spokojnie kręcić.
jakbys mial projektor i w tle by wycinki byly
O klimacie, o pogodzie, nic nie powiedziałeś... ..o klęsce głodu w ówczesnej Europie, ani słówka? ..nic ci lewacki profesor o tym nie wspomniał?
Facet jednak jesteś tępy 😭😭😭
Bo? Jakieś argumenty?
@@enjoy98366 lewactwo lubi ujadać jak ktoś przedstawia obronę jasnogórską w miarę poprawnie. Dla mnie osobiście ten opis jest zbyt ogólnikowy, za to można go krytykować, no ale fakty się zgadzają
Dawno dawno temu... itp itd. Żegnam
I zapłacili kontrybucję a obraz wcale nie obronił jasnej góry taka była prawda to jest tylko biznes żeby głupich tumanów oszukiwać cudami