Nowy Berlin. Poligon Mielau. Największy poligon Wehrmachtu.
Вставка
- Опубліковано 20 вер 2024
- Po wkroczeniu do Polskie w 1939 roku, Niemcy rozpoczęli tworzenie podległej sobie administracji oraz dostosowywanie lub budowanie różnych obiektów militarnych. Na styku trzech powiatów: mławskiego, przasnyskiego i ciechanowskiego okupant zaplanował stworzenie ogromnego poligonu dla Wehrmachtu, którego powierzchnia miała wynosić ok. 300 km kw. Północna granica poligonu opierała się na dawnej granicy Prus Wschodnich, południowa na linii szosy Mława - Przasnysz, a wschodnia na rzece Orzyc. Aby zrealizować ten plan, rozpoczęto przymusowe przesiedlanie kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców w inne regiony. Do budowy infrastruktury poligonu skierowano miejscową ludność oraz jeńców polskich i francuskich, a od 1941 r. również radzieckich, dodatkowo prace wspierały tu specjalistyczne niemieckie firmy. Łącznie przy budowie tych obiektów, dobrowolnie, jak i przymusowo, zatrudnionych było kilka tysięcy osób.
Do dzisiaj po poligonie zachowały się pozostałości bunkrów i niektórych budynków przemysłowych, podziemne cysterny na paliwo do czołgów, a przede wszystkim betonowe drogi. Poligon stał się również miejscem kaźni wielu jeńców wojennych, którzy umarli z wycieńczenia przy budowie jego infrastruktury.
Wesprzyj nas jeśli podoba Ci się to co robimy:
patronite.pl/M...
Zajrzyj do nas:
/ mazurskietajemnice
/ mazurskietajemnice
www.mazurskiet...
naprawde brakowalo mi mazurskich tajemnic:)
mnie też , muzyka na początku odcinka ..genialna !!!
Dzięki serdeczne, Panie Przemysławie, za kolejny wspaniały odcinek.
Dzięki za to, że nie chrzani Pan co na tym poligonie ćwiczono, kto, kiedy itp. Ale ile istnień ludzkich tam umarło. I nie zachwycajmy się techniką wermachtu bo ona wyrosła na grobach jeńców.
Dziękuję i zdrowia życzę.
Szczerze, to techniką też bym się chętnie "pozachwycał", ale w tym wypadku miałem głębokie przekonanie - szczególnie słuchając historii mojego kolegi o jego dziadku - czułem, że to musi być opowieść o losach Polaków i jeńców, którzy stali się ofiarami budowy tego poligonu.
@@MAZURSKIETAJEMNICE Bo Pański kanał jest specyficzny, ze swoim klimatem, z narracją, z muzyką...Tak trzymać!!
(A o Tannenbergu obejrzałem dwa razy)
@@krzysztofccc2705 :) ja też , nie miałem pojęcia co tam się tak na prawde działo ...super materiał.
on jest ksiedzem
@@Miichal_K No to chwała Bogu, że ma takich przedstawicieli!!
O matko i córko 😲 . Tak długo czekałam na kolejny film . Jest bardzo ciekawy 👍👍👍👍👍 .
Bardzo ciekawy materiał. Należy jeszcze dodać, że jak mi wiadomo z opowiadań przasnyskich, poligon pod Mchowem służył do reorganizacji rozbitych na wschodzie oddziałów niemieckich. Żołnierze wermachtu przywozili z frontu dużo broni, którą niekiedy udawało się odkupić ruchowi oporu AK z Przasnysza a następnie wysyłać do Warszawy, gdzie była wykorzystana m.innymi w Powstaniu Warszawskim.
Ciekawy komentarz
Panie Przemku, jak zwykle, dzięki za materiał. Mam nadzieję, że kolejny film, będzie tak samo nieuchronny, jak las na poligonie.
SZANOWNY PANIE. Przez prawie 9 lat mieszkaliśmy w Nosarzewie, powiemy krótko bardzo wielu ciekawostek z historii tego miejsca Pan nie zna lub pominął, to miejsce zasługuje na jeszcze jeden odcinek tym razem już z przewodnikiem który zna nie tylko teren ale i wiele historii z ,,pierwszej ręki" A TERAZ TO CO GŁÓWNIE WŁAŚCIWIE SKŁONIŁO NAS DO NAPISANIA KOMENTARZA. CI JAK ICH PAN NAZYWA KOZACY DOŃSCY, TO NIE KTO INNY JAK ODZIAŁY UKRAIŃSKIE KTÓRE NA POLIGONIE (choć nie tylko tą rolę pełnił Neue Berlin) PEŁNILI ROLĘ STRAŻNIKÓW - KAPO (z pierwszej ręki wiemy że słynęli oni wyjątkowym okrucieństwem i bezwzględnością wobec niewolników polskich i rosyjskich GŁÓWNIE). NIE WIEMY DLACZEGO ZGODNIE Z MODĄ W PANA MATERIALE TAK JAK NIEMCY NIE SĄ NIEMCAMI TYLKO NAZISTAMI, TAK UKRAIŃCY SĄ ,,KOZAKAMI DOŃSKIMI" Przecież w obecnej propagandzie Ukraińcy chlubią się swoją kozacką przeszłością i tradycją. Prosimy więc pokazać w prawdziwym świetle rolę KOZAKÓW UKRAIŃSKICH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ W TAKICH MIEJSCACH JAK NEUE BERLIN POD MŁAWĄ .
Szanowny panie. Co do przekręcania historii w stronę nieistniejącego narodu nazistowskiego, to całkowicie się z panem zgadzam! Wymyślono to słowo by zmienić w pokoleniach młodych , poznających historię, pogląd na kierunek odpowiedzialności za bezeceństwa Niemców, ludobójców, na zielonych ludzików zwanych Nazistami. Wymyślili to słowo sami Niemcy. Natomiast co do Kozaków, którzy służyli Niemcom pomagając w zbrodniach, to mam trochę inny pogląd. Otóż to bezpaństwowe, zielone ludziki tego okresu, które raczej z pochodzenia należałoby przyporządkować Rosjanom. Ukraina bowiem nie istniała w tym czasie. Ale winę lepiej było zrzucić na Ukraińców, gdyż tak było wygodniej, zacierając winę Rosjan. To był zamierzony cel, który do dzisiaj jest wykorzystywany. Zielone ludziki również. Pozdrawiam.
@@Aliensynthesizer Ma pan prawo myśleć co pan chce, zwrócę uwagę na szczegół który pan pewnie ,,niechcący" pominął.,, W obecnej propagandzie Upadińcy chlubią się swoją kozacką przeszłością i tradycją" Wręcz bez przerwy odwołują się i nawiązują do swej ,,bitności" według nich wynikającej właśnie z Kozackich korzeni. WIĘC Z TYM SKŁADANIEM WIN JEST COŚ NIE HALO. ALBO SIĘ BIERZE NA SIEBIE WSZYSTKO DOBRE, I ZŁE, ALBO ..... No chyba że zgodnie z mentalnością Kalego. Jak kali zatłuc słonia, to super. Ale gdy słoń .... to nie dobrze 😂
@@Losalpaqueros Akurat w materiale, o którym mowa, pochodzenie owych Kozaków z których zostali przywiezieni, to tereny pod Stalingradem. Czyli Rosja. Ich okrucieństwo zostało powiązane z ludnością Ukraińców, tylko przez jednego człowieka….Jaruzelski też niby był Polakiem, ale pomimo iż dzisiejsi niektórzy politycy oddają mu hołd, nie utożsamiamy tego mordercę z całym narodem Polskim. Wiemy, że był szkolony w Moskwie i był zdrajcą, był więc Rosjaninem. Ale do skłócenia narodu postać wspaniała. Każdy ma swoją historię, a z własnych doświadczeń wiem, że mistrzami w zakłamywaniu historii są Niemcy i Rosjanie i ich zielone ludziki. A skłócone przez nich narody , są potem na tyle słabe, aby się wspólnie przed nimi obronić. Proszę mieć to na uwadze.
Pan Przemek jest poprawny politycznie taka "choroba 21wieku". Dziękuję za komentarz otwiera on oczy. Rzeczywiście naziści i kozacy dońscy zamiast Niemcy i Ukraińcy.
Jakich kozackich tradycji Zaporożcy dzieci jeśli mieli to bękarty z powodu gwałtu. A Kaśka nr 2 wszystkich wywaliła na Syberię i Kubań . Zatem to dziś rosyjscy kozacy są spadkobiercami zaporożców . A Ukraińcy to potomstwo ocalałej czerni
Jestem z Mławy i dumą mnie rozpiera, że te rejony są tak obdarzone historią. Dziękuję za ten materiał!
Bardzo fajny materiał :) mój dziadek pochodzi z Nosarzewa, moja rodzina do dziś tam mieszka. Zostali wysłani do obozu w Działdowie z którego, całą rodziną udało im się uciec i wrócić do Nosarzewa. Ich dom ( jedyny murowany, w tamtym czasie) zajęli niemcy. Dziadek opowiadał jak ukradł kiedyś niemcom barana i czekoladę z jakiegoś magazynu ;)
W czasach gdy nie było inetrnetu (jestem rocznik 87) słyszałam, że o poligonie mówiono "Nowy Berlin" ale myślałam, że to ot takie gadanie. Obecnie cieszę się, że tak dużo materiału można znaleźć w internecie na ten temat choć czuję niedosyt :)
Witam, jak zwykle świetny materiał! Czytałem gdzieś w internecie, że na tych terenach wraz z kozakami szkolili się również Ukraińcy, którzy brali udział w pacyfikacji powstania warszawskiego.
możliwe że też ci sami co zlikwidowali osoby chore w szpitalu w Zofiówce?
powstanie pacyfikowali degeneraci z ROA, ukraińcy z SS Galizien , i inne formacje nacjonalistów ukraińskich zbiegłych z Armii Czerwonej.
Witam. Bardzo ciekawy materiał. Ślady po dawnych wydarzeniach i budynkach po ukryła przyroda. Ten drewniany domek piękny. P.s - też ogladam Pana Łukasza Kazka😁. Pozdrawiam serdecznie 🙂
Dzięki opencaching byłem na terenie hali remontowej (w czasach, gdy nie była jeszcze terenem prywatnym) i na z zbiornikach paliwa, i jeszcze na ogromnej strzelnicy. Ciekawy kolejny odcinek. Coraz bardziej interesująca realizacja filmów na kanale - tak trzymać! Sub od dawna. Pozdrawiam.
Ten zbiornik to nie jest zbiornik na paliwo, to jest zbiornik przeciw pożarowy, podobne są na innym truppenübungsplatz na Podkarpaciu.
Na moje oko, raczej paliwa tam nie trzymano - jak wspominam w narracji, ale w opisach poligonu podane są zbiorniki na paliwo i zbiorniki na wodę. Fajnie, że gdzieś są podobne i już jeden puzel w układance więcej. Dzięki za dopowiedzenie.
zbiorniki na wodę były jednoczesnie zbiornikami pożarowymi , taki był w Koszalinie na terenie po niemieckich koszar ,gdzie odbywałem służbę wojskową .
Cekawy odcinek. Bardzo dziękuję. Serdeczności!❣‼
@@abc-ng8vt Serdeczności Drogi Kolego❣‼❣‼!
wspaniale podana historia , o której pierwszy raz słyszę .Pozdrawiam.
Może częściej.Strasznie długo czekamy na odcinek.
Panie Michale nalezy prawidlowo wypowiadac sie ze tym poligonem zarzadzali niemieccy nazisci ,a nie jacys nazisci przybysze z kosmosu. Nalezy zawsze podawac prawde a nie kluczyc. Pozdrawiam serdecznie rodak z Kanady
Choć rozumiem coraz bardziej co Pan ma na myśli, to jednak uważam, że dla naszych pokoleń - oczywiście kiedy mowa o II wojnie światowej - było oczywistym, że nazista było kojarzona wprost z Niemcem. Dzisiaj - w wyniku polityki historycznej Niemiec - niestety - coraz częściej można odnieść wrażenie, że naziści wzięli się z kosmosu.
To chyba z kontekstu jest jasne że to Niemcy, he? :-]
Ciekawe jest to że niekojarzymy Austriaków z nazistami a przecież często stanowili oni trzon armii niemieckiej i dowództwa.
@@marcintechniczny177 .......nie , Chińczycy..........
👍👌💪👏👨👩👦👦
Pozdrawiamy
No w końcu. Widzę ze będzie ciekawie.
Panie Przemku ! Nowy Berlin nie był tylko poligonem . To również warsztaty naprawcze czołgów i dział .
Trochę tam o tym wspominamy, przy tzw. czołgowni, ale wiem, że może nie wbrzmiewa. Dzięki za podkreślenie.
Jak zawsze na najwyższym poziomie ! Pozdrawiam 😀
Ciekawy odcinek. Dzięki!
Bardzo ciekawy odcinek. Dzięki niemu droga do teściów z Łomży przez Mławę pod Brodnicę będzie teraz niewątpliwie ciekawsza. 🙂
Tam jest jeszcze cała pozycja mławska do zobaczenia. Ale o tym - mam nadzieję - w przyszłym roku.
Dobra robota! 👍💪Pozdrawiam
Dziękuję za ten materiał.
Super, prośba gorąca do montażysty żeby nie przeginał z efektami przejścia :-]
Rodzice mojego taty jako nastolatkowie pracowali tam przymusowo. Moi pradziadkowie byli cieślami i zostali przesiedleni z okolicznych wsi do pobliskiej Woli Dębskiej, tam mieszkając po sąsiedzku mój dziadek poznał moją babcię. Mężczyźni z mojej rodziny pracowali przy budowie zbiorników na paliwo a kobiety i dzieci na kuchni i w ogrodach. Pod koniec wojny podczas nalotu zginęła tam osiemnastoletnia siostra mojego dziadka i jej koleżanka. Na terenach mojej rodzinnej miejscowości oddalonej od "Nowego Berlina" o ok 10 km do tej pory odnajdywane są niewybuchy.
Dziękuję za ten mocny i rzeczowy dodatek do opowieści.
Już nie mogłem się doczekać kolejnego odcinka! Dziękuję za Pana filmy :)
Jak zawsze pełen profesjonalizm oraz super spędzony czas przy kolejnym filmie. Dziękuję i pozdrawiam
Jak zwykle bardzo ciekawy, solidnie opracowany materiał.
Pozdrawiamy z New Yorku.
Nie miałem wiedzy o tak potężnym poniemieckim poligonie , tak że dziękuję za soczystą porcję historii:)
O ! Nareszcie jesteś ! Więc i ja jestem ... dziękuję bardzo za Twój wkład pracy.
Wszystkie filmy na Twoim kanale oglądam z zaciekawieniem i bardzo pilnie od pierwszej do ostatniej minuty :) Dzięki i pozdrawiam :)
I zasiadam do oglądania, pozdrawiam bardzo serdecznie ;-)
Spoko materiał i historia, ale montaż przekombinowany. No i brakuje dawnej muzyki w podkładzie. Tej etno.
Pozdrawiam serdecznie. Czekam na kolejne produkcje.
Dzięki za opinię. Trochę eksperymentujemy i patrzymy na reakcje.
Jak zawsze świetny materiał.
Kolejny wspaniały film. W miarę możliwości próbuję odwiedzać miejsca, które pokazujecie. Kruklanki, Stańczyki, Pozezdrze, zawsze dreszczyk emocji i niezwykłe spotkania z nieznaną historią.
Dziękuję z całego serca również Michałowi za jego bardzo ciekawą i poruszającą opowieść.
Kapitalny materiał, gratuluję ogromnej wiedzy i pozdrawiam :)
Na tym kanale można dawać łapkę w ciemno. A po obejrzeniu i trzy to za mało
Jak zwykle super odcinek.Czekam na następne.
Bardzo fascynujący odcinek i świetnie prowadzony. Dziękuje, za włożoną pracę i podzielenie się cennymi informacjami. Pozdrawiam ekipę!
Hala po lewej, gdy skręca się w drogę na poligon podobno też jest poniemiecka, a do dzisiaj ją wykorzystują. Obok szkieletu drugiej hali jest ciekawa konstrukcja ceglana, która służyła do zdejmowania wieżyczek czołgowych. Piszczałkowcy od dawna znajdowali tutaj również sporo fantów po kozakach.
Bardzo ciekawy materiał az kusi, żeby tam pojechać i pozwiedzać 😀
Nie pokazaliśmy wszystkich pozostałości, bo zabrakło czasu na lepszą dokumentację, a w terenie błądziliśmy jak zając w kapuście - dlatego warto trochę poszperać w sieci i znaleźć jak najlepsze wskazania i koordynaty, choć w niektórych miejscach bez pomocy "lokalsów" i tak sie chyna nie obejdzie.
To bardzo rozległy i olbrzymi teren, bez pomocy miejscowych trudno coś znalezc na odcinku Krzywonos Nosarzewo.
Panie Przemku wielki ukłon w Pana stronę, uwielbiam pana historie .Więcej tego😁😁😁😁😁
Kolejny ciekawy odcinek, bardzo dziękuję.
Kolejny, bardzo ciekawy film, czekam na następny, brawo Panie Przemku.
Znakomity film! Bardzo dobry podkład muzyczny!
Super odcinek, bardzo dobrze zobaczyć film o takim dużym obiekcie, o którym nie słyszy się często, oczywiście sporo ciekawych miejsc zostało pominiętych, ale to kompletnie zrozumiałe, jeśli podróżowaliście bez przewodnika. Na terenie dawnego poligonu jest jeszcze świetnie zachowane boisko trawiaste, mnóstwo kanałów w dobrym stanie do pokazania, most kolejowy, którym mieli dojeżdżać jeńcy na teren poligonu, zabrakło dworu w Nosarzewie, w którym urzędowali wysocy oficerowie SS, oraz cmentarza żydowskiego w Mławie z charakterystycznym świecznikiem wykonanym z pozostałości płyt nagrobnych - które to zdobiły bramy "Nowego Berlina". Ogólnie odcinek super i gratuluję, że nie ugrzęźliście latem w błocie, jeśli chcielibyście powtórzyć wyjazd zimą to zapraszam do kontaktu, mogę trochę popokazywać
Dzięki za fajny komentarz, gdybyśmy poznali się przed odcinkiem - byłoby jeszcze ciekawiej. Proszę o podesłanie kontaktu na maila: kawakawecki1@gmail.com
Super
Bardzo dobry film tak jak i wszystkie poprzednie.
Wspaniały odcinek. Muszę się tam kiedyśwybrać.
bardzo ciekawy materiał! :)
To jest niesamowite jak Ludzie prowadzący ten kanał znajdują te miejsca. Historia w najczystszej postaci
Te miejsca są już dość dobrze znane - w niewielkich gronach pasjonatów 😉
Dziękuję BARDZOOOOOO !!!
Zdrowych i pogodnych Świąt . Wszystkiego najlepszego Panie Przemku.
Świetny odcinek, dzięki 👍👏
A może coś widać na lidarze?
Bardzo fajny materiał. 👍
...I wszystko jasne... Dziękuję całej ekipie za świetny materiał historyczny
Dzięki za interesujący materiał.
Brawo
Swietny odcinek
Brakuje mi trochę mapek wskazujących te miejscowości, zasięg terytorialny poligonu, ruchy wojsk i daty. Ogólnie bardzo dobry materiał.
UWAGA DLA ZWIEDZAJĄCYCH!!! Jeden ze zbiorników nie był tylko JEST wykorzystywany jako mogilnik toksycznych odpadów. A zbiorniki w których składowano paliwo po dziś dzień śmierdzą :)
To nie są odpady z II wojny tylko ktoś wziął za to pieniądze i umieścił je tam celowo w latach 90-2000. Włazy są zabetonowane. Sam widziałem dawno temu. Podobno są to odpady po produkcji pestycydów inni mówią że farb. To może być bomba biologiczna. Należało by to sprawdzić dla dobra okolicznej ludności. Nie mówię już o konsekwencjach wobec osoby która się na to odpłatnie zgodziła... Albo ktoś z lasów państwowych albo z gminy podejrzewam
SUPER PROWADZENIE No i jaka wiedza
Witam,bardzo ciekawe.pozdrawiam!
czas pokoju jest tylko przerwą w działaniach wojennych ......
Ciekawy i bardzo mało znany kawałek historii Mazur.Pozdrowienia z Czarnej Nidy.
Fajne te filmiki lepsze niz TV he he
Czy mozna kiedys audycje o budowie geologicznej jakie tam gleby wystepuja i skaly
Jakie rodzaje i typy siedzi lasow
Pozdrawiam z poludnia mam blisko Czechy i Slowacje do Elku 590km to jakas egzotyka lol
Super film.
W ciemno 👍
Serwus! Bardzo ciekawy materiał.
Haha piękna aura, zieleń natury. Niestety piękno nie pomaga w poszukiwaniu zarośniętych pozostałości 😅
10/10 odcinek jak zawsze
Tym razem wycieczka delikatnie na południe.
Na pogranicze 😉
Reatauracji wiarus już niema został pomnik pozdrawiam serdecznie i życzę miłego wieczoru 💎🍺🍷
Mieszkam na terenach byłego największego poligonu Wehrmachtu, i należy wspomnieć, że takich obiektów, jak ten w Nosarzewie, było wiele, jak np. leśny poligon nieopodal wsi Brzozowo (gm. Dzierzgowo), gdzie drogi zostały zbudowane w ten sam sposób, jak w Nosarzewie - z wielkich, betonowych płyt.
Warto też nadmienić o bitwach na tych terenach, o bitwie pod Mławą, o obronie g. Czubak, pozycjach obronnych Mława - Rzęgnowo.
Dziękuję za bardzo rzeczowy komentarz. Pozdrawiam!
Nie wie czemu zawsze w mazurskich tajemnicach omijana jest miejscowość Janowo i okolice sama granicą Prus . Magazyn amunicji oraz paliwa na potrzeby poligonu znajdował się w okolicach Janowa ,
Pomijana nie, po prostu jeszcze nie doszliśmy tam z realizacją.
Świetny kanał
Dobrze byłoby zabezpieczyć te wejścia
Wspaniale sie słucha prosze czesciej
Mława - moje okolice (żona z M. a mój teść elektryfikował tamte rejony). A o tym poligonie nic nigdy nie słyszałem. Aż do teraz!
Doczekaliśmy się
👍
Witam I pozdrawiam 🖐️
Szczęść Boże!
Podobna praca jest tuż niedaleko w Zalando koło Olsztynka z tym że, pracując tam normę dnia to na przerwę jest 30 min i tacka posiłku, którą nie najadł by się nawet przedszkolak. Nie można informować nikogo o tym jak tam jest i co tam się dzieje. Nie można mieć zegarków na ręku po to by nie rozpraszał pracownika bo od tego są komunikaty z głośników które wiszą jak dawniej w obozach.
ciekawe porównanie - muszę przyznać :)
Wesołych świąt 🎄
W sąsiedniej wsi wiele lat przedszkole mieściło się w poniemieckim baraku.Barak ten pochodził z terenu obozu arbeitdiengst Adelnau.
Witam, a kiedy kolejne tajemnice? Pozdrawiam.
Takie same co najmniej dwie drogi istnieją do dziś jako rokadówki pod Warszawą w wesołej i okolicy marek.
Pozdrawiam serdecznie autora kanału
Mieszkałem w pałacu dziedzica :) pozdrawiam
Bravo bravo bravo 👏
Wreszcie historia nie okrojona i nie zmieniona
Panie Przemku gdzie Pan się podział??
Siemanko moja rodzina pochodzi z rogowa koło Przasnysza mam prośbę może masz jakieś wiadomości co się działo w przasnyszu i koło Przasnysza karwacza . Fijałków bardzo proszę
;)
Nowy Berlin to mazowsze nie mazury😊
Tak, zaznaczam to w mej opowieści. Interesują mnie również tereny dawnego pogranicza i stąd ten odcinek
Nazwa Nowy Berlin dotyczy Ciechanowa .Jak moja babcia mówiła.
Mój kolega z Nosarzewa używał okreslenia mały Berlin ale Niemcy mówili nowy Berlin.
Mały Berlin - też jest, ale pod Lidzbarkiem Welskim - to też jest temat na odcinek. Pewnie ludzie mówili tak naprawdę różnie, ale staram się uzywać nazw, które naczęściej pojawiają się w literaturze.
O jaaa ale czad!!!!
👍👍👍
Byłem tam nie raz
mieszkam kilkaset metrów od tego "nowego Berlina"
Jakaś dokładniejsza lokalizacja?
@@janzgormysyny5830 Nosarzewo Borowe gm.Szydłowo pow.Mławski
@@bienkowski83 dzięki, właśnie przeglądam Geoportal i piękne widać strzelnicę w Dębsku. Masz może namiary gdzie były remontowane Tygrysy?
@@janzgormysyny5830 hala remontu czołgów znajduje sie na pograniczu wsi Krzywonoś i Nowe Garlino